Studiekeuzebegeleiding 2 de jaar. Handleiding voor de begeleider (lessenroosters )

Transcriptie

1 Studiekeuzebegeleiding 2 de jaar Handleiding voor de begeleider (lessenroosters ) Scholengemeenschap Sint-Quintinus Vrij CLB Regio Hasselt Deze handleiding is ontstaan uit een samenwerking tussen de scholen van de Scholengemeenschap St.-Quintinus Hasselt-Stevoort-Zonhoven en het Vrij CLB Regio Hasselt. Samenstelling en lay-out: Marleen Vandercrabben

2 WOORD VOORAF Kiezen is een vaardigheid die al jong ontwikkeld moet worden. Al van in de kleuterschool leren kinderen kiezen (een spel, een vriendje... ). In die periode begint ook de eerste ontwikkeling van het kind met betrekking tot het zelfbeeld en de latere beroepenvoorkeur. Groeien in keuzerijpheid is een jarenlang en continu proces, met als scharniermomenten de jaren waarin leerlingen en ouders voor een concrete studie- en/of beroepskeuze komen te staan. Het tweede leerjaar in het secundair onderwijs is zo'n beslissend moment. Daarom wordt daar extra aandacht besteed aan het kiezen. Leren kiezen zit verweven in verschillende leerdomeinen en leervakken. Ook studiekeuzelessen maken een belangrijk onderdeel uit van de keuzebegeleiding. Een werkboek 'studiekeuzebegeleiding' kan hierbij een stevige ondersteuning bieden. Ons keuzewerkboek werd ontwikkeld door de werkgroep Studiekeuzebegeleiding van de scholengemeenschap Sint-Quintinus en het Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) van Regio Hasselt. De oefeningen en opdrachten in dit werkmapje kunnen individueel verwerkt worden, maar zijn ook bedoeld als ruggensteun voor collectieve gesprekken in de klas. Naast informatie bevat het werkboek ook opdrachten die de leerlingen uitnodigen tot zelfreflectie en zelfactiviteit. De nadruk ligt daarbij op jezelf leren kennen en realistisch kiezen, wat méér is dan louter informeren. Ook de ouders worden regelmatig mee betrokken in het keuzeproces. In het werkboek wordt dit aangegeven via de grijs gearceerde kaders. Het werkboek heeft dus tot doel de leerling en zijn ouders - te laten nadenken over het maken van keuzes en de consequenties daarvan; - het verband te laten ontdekken tussen capaciteiten, interesses... en de keuzemogelijkheden; - te motiveren om een verantwoorde keuze te maken. Het is uiteraard mogelijk om het materiaal aan te passen aan de specifieke situatie van de school waarin men werkt en in te passen in het eigen begeleidingsplan. Deze handleiding is bestemd voor de klastitularissen, de coördinatoren van de eerste graad en de CLB-medewerkers en geeft verdere verduidelijking omtrent doelstellingen en mogelijke werkvormen die gehanteerd kunnen worden. Het is daarbij noodzakelijk goede taakafspraken te maken (Wie doet wat?) en een tijdschema op te stellen, verspreid over het hele schooljaar. 1

3 INHOUD 1. Ik denk na over kiezen 4 2. Ik leer mezelf kennen 6 3. Ik leer het secundair onderwijs kennen 9 Studierichtingen ASO 11 Studiegebied Algemeen Secundair Onderwijs Economie 12 Grieks-Latijn 14 Humane wetenschappen 16 Latijn 18 Wetenschappen 20 Studiegebied Sport Sportwetenschappen 22 Studierichtingen TSO 24 Studiegebied Bouw Bouwtechnieken 25 Studiegebied Chemie Techniek-wetenschappen 27 Studiegebied Handel Handel 29 Handel-talen 31 Studiegebied Hout Houttechnieken 33 Studiegebied Lichaamsverzorging Bio-esthetiek 35 Studiegebied Mechanica en elektriciteit Elektromechanica 37 Elektrotechnieken 39 Industriële wetenschappen 41 Mechanische technieken 43 Studiegebied Personenzorg Sociale en technische wetenschappen 46 Studiegebied Sport Lichamelijke opvoeding en sport 48 Studierichtingen KSO 50 Studiegebied Beeldende kunsten Beeldende en architecturale kunsten 51 Studiegebied Podiumkunsten Muziek 53 Studierichtingen BSO 55 Studiegebied Bouw Bouw 56 Schilderwerk en decoratie 58 Studiegebied Handel Kantoor 60 Verkoop 62 Studiegebied Hout Hout 64 Studiegebied Lichaamsverzorging Haarzorg 66 Studiegebied Mechanica en elektriciteit Basismechanica 68 Elektrische installaties 70 2

4 Studiegebied Personenzorg Verzorging-voeding 72 Het Deeltijds Beroepssecundair Onderwijs (DBSO) 74 Het Buitengewoon Secundair Onderwijs 76 BuSO-KIDS Ik maak een keuze Voorbeeld planning 82 3

5 1. Ik denk na over kiezen (zie ook Keuzewerkboek deel1) 4

6 Dit deel vormt de inleiding en wil vanuit een algemene benadering van het kiezen komen tot elementen die een rol spelen bij een studie- of beroepskeuze. Doel: de leerling kan een aantal keuze- of beslissingssituaties benoemen die hij /zij als gemakkelijk of moeilijk beoordeelt; er zijn situaties waarin de leerling op een gemakkelijke en spontane wijze keuzes kan maken, maar er zijn ook beslissingen die meer bedenktijd vragen en waarbij advies van anderen nuttig kan zijn; in de eerste opdrachten zullen de leerlingen dit ervaren. Het klasgesprek is een voorbereiding op het stappenplan dat bruikbaar is om een studiekeuze te maken. Doel van dit gesprek: - de leerlingen kunnen aangeven dat een studiekeuze een belangrijke keuze is; - de leerlingen kunnen verschillende aspecten aangeven die zeker aan bod moeten komen bij het maken van een studiekeuze. Deze stappen in het keuzeproces (strategie) zouden ook veralgemeend kunnen worden toegepast bij andere keuzemomenten in de loop van het schooljaar, bijvoorbeeld het kiezen van de bestemming van de schoolreis, het kiezen van activiteiten voor de sportdag Elk keuzeproces kent de volgende stappen: 1. fase van voorbereiding: bewustmaking van de noodzaak tot kiezen; 2. fase van exploratie: globale voorkennis van eigen interesses, motieven, capaciteiten in samenhang met het keuzeaanbod; 3. fase van kristallisatie: verdere verkenning van de alternatieven en toetsing ervan aan de eigen geschiktheid; 4. fase van beslissing: de keuze rechtvaardigen in het licht van de uitgangsvragen: wie ben ik? Wat wil ik? 5. fase van uitvoering: realiseren van keuze. 5

7 2. Ik leer mezelf kennen (zie ook Keuzewerkboek deel 1) 6

8 Het zelfconcept vormt de basis voor elk keuzegedrag. Het is daarom van groot belang dat dit zelfbeeld positief beleefd wordt en aan de realiteit getoetst. Verkrampte zelfbeelden zijn oorzaak van heel wat verkeerd lopende keuzes. Het is nodig dat men hier aandacht voor heeft en poogt adequate feedback te geven op het gedrag en de prestaties van de leerlingen. Ten aanzien van deze conceptverheldering streven we als begeleider een harmonische ontwikkeling na. Aspecten zoals sociale intelligentie, handvaardigheid, organisatietalent... zijn voor een goede studie- en beroepskeuze even belangrijk als de theoretische intelligentie. Leerlingen verschillen onderling sterk in deze eigenschappen en vaardigheden. Doel van dit deel is: het zelfbeeld van de jongere verduidelijken via concrete opdrachten; komen tot een gesprek waarbij aangetoond wordt dat naast aanleg, ook interesse, studiehouding en persoonlijkheid een grote rol spelen bij de studiekeuze. A. Rapportonderzoek De hoofdbedoeling van het rapportonderzoek is de leerlingen doen nadenken over hun goede en over hun minder goede resultaten. Verder willen we hen helpen zoeken naar mogelijke oorzaken van het goed presteren of van het minder goed presteren. Als ze de oorzaak te weten komen, kunnen ze hieruit besluiten hoe ze hun werk in de toekomst beter kunnen aanpakken. In het voorwoord dat bij dit onderdeel hoort, wordt stap voor stap bekeken hoe de leerling deze zoektocht organiseert. De eerste analyse komt na het kerstrapport en leidt tot het voornemen van de leerling om sommige leervakken anders aan te pakken. De samenvattende pagina is een interessant overzichtsdocument voor de klastitularis. De tweede analyse komt na het paasrapport. De leerlingen vergelijken de resultaten van sommige vakken en kunnen zelf zien of hun nieuwe strategie vruchten afgeworpen heeft. Ook hier is de samenvattende pagina een interessant overzichtsdocument voor de klastitularis. B. Wie ben ik? 1. Interesses De leerlingen denken na over hun interesses aan de hand van een 'vrijetijdsvragenlijstje'. Aan de ouders wordt gevraagd hun mening te geven over de interesses van zoon/dochter. De bedoeling hiervan is hen bij het keuzeproces te betrekken en het gesprek erover thuis op gang te brengen 2. Talenten en vaardigheden De leerlingen denken na over hun talenten in het algemeen, en verder over hun prestaties op school. Ook hier krijgen de ouders de kans om hun mening hierover neer te schrijven. 3. Schoolhouding 7

9 De leerlingen denken na over motivatie, zelfvertrouwen, maar ook over hun leervaardigheden, hun leervermogen, hun studieritme en studiehouding. Ze onderzoeken of er voldoende ondersteuning komt vanuit het thuis- en schoolmilieu. De leerlingen maken met ondersteuning van de begeleider een eindconclusie. De bedoeling hiervan is hen meer inzicht laten krijgen in de factoren die hun presteren mee bepalen en de zelfwerkzaamheid stimuleren: wat kan ik er zelf aan doen? Dit syntheseblad is een handig instrument voor leerling en begeleider. We maken de leerlingen duidelijk dat schoolresultaten tot stand komen door een samenspel van een complex geheel van factoren. Het is belangrijk om persoonlijkheidsaspecten bij de studiekeuze te betrekken, daarom komt dit onderdeel nog eens terug in de vierde stap. Het oordeel van de ouders kan de leerling helpen om een klaarder beeld van zichzelf te krijgen. 8

10 3. Ik leer het secundair onderwijs kennen (zie ook Keuzewerkboek deel 2) 9

11 Doel: - kennismaken met de structuur van het secundair onderwijs; - de inhoud van de lessenroosters van de tweede graad leren kennen; - het school- en lessenrooster-onderdeel leren gebruiken. In het keuzewerkboek wordt een overzicht gegeven van de totale structuur van het secundair onderwijs. Vertrekkende vanuit het groot overzichtsblad met de structuur van de scholengemeenschap, zoeken de leerlingen daarna in welke school en in welke klas ze nu zitten. Van daaruit bekijken ze over de hele scholengemeenschap welke richtingen ze nog uit kunnen en waar ze die richtingen kunnen volgen. In de roosters van de verschillende scholen zoeken ze naar vergelijkingspunten en verschillen tussen die richtingen. Bijkomende informatie, wat profielen van studierichtingen betreft, vindt de begeleider in deze handleiding. Voor deze profielen baseerden we ons op de Steekkaarten Studierichtingen Secundair Onderwijs van de Vrije Centra voor Leerlingenbegeleiding. Verdere toelichting kan gevonden worden in de brochure Naar de tweede graad, uitgegeven door VCLB Service Brussel. De begeleider dient op de hoogte te zijn van de studiekeuzemogelijkheden in onze scholengemeenschap. Hij/zij zou de consequenties van bepaalde keuzes duidelijk aan leerlingen moeten kunnen overbrengen. Ook een kijk op de uitwegen in de derde graad is nodig. Vanuit deze analyse kan men de leerling een weg door het secundair onderwijs laten zoeken. Daarvoor zijn de lessentabellen per school en de profielen van de studierichtingen handig. 10

12 Lessentabellen en profielen studierichtingen ASO 11

13 Tweede Graad Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) ECONOMIE Logische vooropleiding of bijzondere toelatingsvoorwaarden 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel Humaniora Kindsheid Jesu Instituut Mariaburcht Stevoort Sint-Jan Berchmansinstituut Virga Jessecollege 3de 4de 3de 4de 3de 4de 3de 4de geschiedenis godsdienst lichamelijke opvoeding Nederlands Duits Engels 3 2(+1) Frans 4(+1) wiskunde 4(+1) 4(+1) 4 4 4(+1) 4(+1) 4(+1) 4(+1) aardrijkskunde biologie chemie fysica economie (+1) 4(+1) 4(+1) 4(+1) informatica muzikale opvoeding plastische opvoeding Totaal Humaniora Kindsheid Jesu: ofwel uitbreiding talen ofwel uitbreiding wiskunde St.-Jan Berchmansinstituut en Virga-Jessecollege: ofwel uitbreiding economie ofwel uitbreiding wiskunde Instituut Mariaburcht Stevoort: uitbreiding talen met Duits vanaf het 3 de jaar Bedoeling Algemeen geldt dat het Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) een uitgesproken doorstromingsfunctie heeft. Dit wil zeggen dat de vorming gericht is op een vervolgstudie in het hoger onderwijs en niet op de arbeidsmarkt of tewerkstelling op 18 jaar. De leerplannen zijn zo opgemaakt dat elke studierichting in principe voorbereidt op alle vormen van hoger onderwijs. In deze studierichting wordt de nadruk gelegd op inzicht in het economisch gebeuren. 12

14 Inhoud van de vakken Economie. Economie is de studie van de huishouding. Er zijn verschillende soorten huishoudingen: gezinnen, bedrijven, overheid. Deze verschillende huishoudingen grijpen op elkaar in. Vanuit deze economische kringloop vertrekt de studie van de economie. Daarbij wordt ingegaan op de gedragingen van de consumenten (verbruikers) en producenten (voortbrengers van goederen). Enkele voorbeelden: - consumenten: Hoe verwerven gezinnen hun inkomen? Hoe besteden gezinnen hun verworven inkomen? - producenten: Hoeveel moet een producent produceren om maximale winst te maken? Hoe noteert de handelaar de verschillende verrichtingen in zijn boeken? Moderne talen: Nederlands / Frans / Engels / Duits In alle studierichtingen van het ASO neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van de communicatieve vaardigheid (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal (taalbeschouwing) en de kennismaking met anderstalige literatuur. Iedere leerling krijgt een lestijd Duits in het vierde jaar. Wiskunde Een cursus van 4 lestijden wiskunde wordt aan alle ASO-leerlingen aangeboden. In de studierichting Economie (ASO) is de mogelijkheid voorzien 5 lestijden wiskunde aan te bieden door de bijkomende lestijd uit het complementair gedeelte te halen. Daarbij moet de vijfde lestijd essentieel als uitdiepend opgevat worden. Nieuwe inhouden leggen geen hypotheek op de aansluitingsmogelijkheden in de derde graad. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Economie (ASO) is de derde graad Economiemoderne talen (ASO) of Economie-wiskunde (ASO). Andere overgangen zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Positief wordt deze studierichting gekozen omwille van de belangstelling voor de economie. 13

15 Tweede graad Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) GRIEKS-LATIJN Logische vooropleiding of bijzondere toelatingsvoorwaarden 2 de leerjaar van de 1 ste graad: klassieke studiën Lessentabel Humaniora Kindsheid Jesu Virga Jessecollege 3de 4de 3de 4de geschiedenis godsdienst lichamelijke opvoeding Nederlands Duits 1 1 Engels Frans Grieks Latijn wiskunde 4(+1) 4(+1) 4 4 aardrijkskunde biologie chemie fysica plastische opvoeding 1 1 Totaal Humaniora Kindsheid Jesu: uitbreiding wiskunde mogelijk als 33 ste lesuur Bedoeling Algemeen geldt dat het Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) een uitgesproken doorstromingsfunctie heeft. Dit wil zeggen dat de vorming gericht is op een vervolgstudie in het hoger onderwijs en niet op de arbeidsmarkt of tewerkstelling op 18 jaar. De leerplannen zijn zo opgemaakt dat elke studierichting in principe voorbereidt op alle vormen van hoger onderwijs. De kennis van het Grieks en het Latijn wordt verder uitgebreid zowel op het gebied van spraakkunst als woordkennis. Dit gebeurt zoveel mogelijk aan de hand van oorspronkelijke teksten. Stilaan raakt de leerling ook meer vertrouwd met de Romeinse en Griekse samenleving en cultuur. 14

16 Inhoud van de vakken Klassieke talen: Latijn / Grieks Latijn probeert de leerlingen gevoelig te maken voor de literaire schoonheid van een tekst. Bovendien schenkt Latijn ook aandacht aan algemeen-menselijke vragen en problemen en brengt het respect bij voor andere culturen. De leerlingen komen ook in contact met meesterwerken van de Griekse literatuur. Zij trachten er de boodschap en vormgeving van te ontdekken en te interpreteren. De leerlingen komen eveneens tot de ontdekking dat de Griekse auteurs de grondleggers zijn geweest van literaire genres die in het Westen voor het eerst tot bloei zijn gebracht. Moderne talen: Nederlands / Frans / Engels / Duits In alle studierichtingen van het ASO neemt de studie van moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van de communicatieve vaardigheid (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal (taalbeschouwing) en de kennismaking met anderstalige literatuur. Iedere leerling krijgt één lestijd Duits in het vierde jaar. Wiskunde Een cursus van 4 lestijden wiskunde wordt aan alle ASO-leerlingen aangeboden. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Grieks-Latijn (ASO) is de derde graad Grieks-Latijn (ASO). Andere overgangen zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Positief wordt deze studierichting gekozen omwille van de belangstelling voor oude talen (Latijn en Grieks). 15

17 Tweede Graad Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) HUMANE WETENSCHAPPEN Logische vooropleiding of bijzondere toelatingsvoorwaarden 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel Humaniora Kindsheid Jesu Virga Jessecollege 3de 4de 3de 4de geschiedenis godsdienst lichamelijke opvoeding Nederlands Duits 1 1 Engels Frans wiskunde aardrijkskunde biologie chemie fysica cultuurwetenschappen gedragswetenschappen informatica muzikale opvoeding 1 1 plastische opvoeding 1 1 Totaal Bedoeling Algemeen geldt dat het Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) een uitgesproken doorstromingsfunctie heeft. Dit wil zeggen dat de vorming gericht is op een vervolgstudie in het hoger onderwijs en niet op de arbeidsmarkt of tewerkstelling op 18 jaar. De leerplannen zijn zo opgemaakt dat elke studierichting in principe voorbereidt op alle vormen van hoger onderwijs. In de tweede graad Humane wetenschappen (ASO) leren de leerlingen psychologische, sociologische en culturele verschijnselen herkennen en exploreren. 16

18 Inhoud van de vakken Cultuurwetenschappen Binnen dit vak bestuderen de leerlingen het functioneren en de rol van organisaties in de samenleving en hoe organisatievormen beïnvloed worden door historische en culturele factoren; de beïnvloedende factoren van het communicatieproces en de structuren en functies van de maatschappelijke communicatie; opvattingen over identiteit, cultuur en beschaving in verschillende samenlevingen en de interactie tussen mens- en wereldbeeld; de samenhang tussen cultuurverschijnselen en de onderlinge beïnvloeding van wetenschap, techniek en samenleving; kunstvormen en hun rol bij veranderingen in de samenleving; de ontwikkeling, vormgeving, kenmerken en principes van waarden en normen in sociale gemeenschappen en hun band met mens- en wereldbeelden en levensbeschouwingen. Gedragswetenschappen Binnen dit vak bestuderen de leerlingen de aard, de bewegingen en de veranderingen van organisatievormen waartoe de mens als individu behoort; de fysische en psychische factoren die de communicatie tussen mensen mogelijk maken en beïnvloeden; de ontwikkeling van het individu en de dynamiek van sociale groepen en cultuursystemen; de samenhang tussen en de onderlinge beïnvloeding van individu, groepen en samenleving; het ontstaan, de aard, de functies en de expressie van emoties en het omgaan met lichamelijkheid; de wijze waarop waarden en normen in sociale gemeenschappen worden overgedragen. Moderne talen: Nederlands / Frans / Engels / Duits In alle studierichtingen van het ASO neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van de communicatieve vaardigheid (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal (taalbeschouwing) en de kennismaking met anderstalige literatuur. Iedere leerling krijgt één lestijd Duits in het vierde jaar. Wiskunde Een cursus van 4 lestijden wiskunde wordt aan alle ASO-leerlingen aangeboden. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Humane wetenschappen (ASO) is de derde graad Humane wetenschappen (ASO). Andere overgangen zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Positief wordt deze studierichting gekozen omwille van de belangstelling voor cultuur- en gedragswetenschappen. 17

19 Tweede graad Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) LATIJN Logische vooropleiding of bijzondere toelatingsvoorwaarden 2 de leerjaar van de 1 ste graad: klassieke studiën Lessentabel Humaniora Kindsheid Jesu Sint-Jan Berchmansinstituut Virga Jessecollege 3de 4de 3de 4de 3de 4de geschiedenis godsdienst lichamelijke opvoeding Nederlands Duits Engels 2 2(+1) 3 2 2(+1) 2 Frans 3(+1) (+1) Latijn Nederlandse expressie 1 wiskunde 4(+1) 4(+1) 4(+1) 4(+1) 4(+1) 4(+1) aardrijkskunde biologie chemie fysica economie (+1) (+1) informatica muzikale opvoeding plastische opvoeding Totaal Humaniora Kindsheid Jesu: ofwel uitbreiding talen ofwel uitbreiding wiskunde St.-Jan Berchmansinstituut: ofwel uitbreiding economie ofwel uitbreiding wiskunde Virga-Jessecollege: ofwel uitbreiding wiskunde ofwel uitbreiding Engels (3 de jaar), Frans (4 de jaar) Bedoeling Algemeen geldt dat het Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) een uitgesproken doorstromingsfunctie heeft. Dit wil zeggen dat de vorming gericht is op een vervolgstudie in het hoger onderwijs en niet op de arbeidsmarkt of tewerkstelling op 18 jaar. De leerplannen zijn zo opgemaakt dat elke studierichting in principe voorbereidt op alle vormen van hoger onderwijs. De kennis van het Latijn wordt verder uitgebreid zowel op het gebied van spraakkunst als woordkennis. Dit gebeurt zoveel mogelijk aan de hand van oorspronkelijke teksten. Stilaan raakt de leerling ook meer vertrouwd met de Romeinse samenleving en cultuur. 18

20 Inhoud van de vakken Klassieke talen: Latijn Latijn probeert de leerlingen gevoelig te maken voor de literaire schoonheid van een tekst. Bovendien schenkt Latijn ook aandacht aan algemeen-menselijke vragen en problemen en brengt het respect bij voor andere culturen. Moderne talen: Nederlands / Frans / Engels / Duits In alle studierichtingen van het ASO neemt de studie van moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van de communicatieve vaardigheid (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal (taalbeschouwing) en de kennismaking met anderstalige literatuur. Iedere leerling krijgt één lestijd Duits in het vierde jaar. Wiskunde Een cursus van 4 lestijden wiskunde wordt aan alle ASO-leerlingen aangeboden. In de studierichting Latijn (ASO) kunnen 5 lestijden wiskunde gekozen worden. Daarbij wordt het leerplan van 5 lestijden wiskunde gevolgd. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Latijn (ASO) is de derde graad Latijn-moderne talen (ASO), Latijn-wetenschappen (ASO) of Latijn-wiskunde (ASO). Andere overgangen naar Wetenschappen-wiskunde en Humane wetenschappen zijn eveneens mogelijk. Overgangen naar Economie-moderne talen of Economie-wiskunde zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Positief wordt deze studierichting gekozen omwille van de belangstelling voor oude talen (Latijn). 19

21 Tweede graad Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) WETENSCHAPPEN Logische vooropleiding of bijzondere toelatingsvoorwaarden 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel Humaniora Kindsheid Jesu Sint-Jan Berchmansinstituut Virga Jessecollege 3de 4de 3de 4de 3de 4de geschiedenis godsdienst lichamelijke opvoeding Nederlands Duits Engels Frans wiskunde aardrijkskunde biologie chemie fysica economie informatica muzikale opvoeding plastische opvoeding Totaal Bedoeling Algemeen geldt dat het Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) een uitgesproken doorstromingsfunctie heeft. Dit wil zeggen dat de vorming gericht is op een vervolgstudie in het hoger onderwijs en niet op de arbeidsmarkt of tewerkstelling op 18 jaar. De leerplannen zijn zo opgemaakt dat elke studierichting in principe voorbereidt op alle vormen van hoger onderwijs. In deze studierichting wordt het ontwikkelen van de communicatieve vaardigheid gecombineerd met inzicht in wiskundige denkpatronen. 20

22 Inhoud van de vakken Moderne talen: Nederlands / Frans / Engels / Duits. In alle studierichtingen van het ASO neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van de communicatieve vaardigheid (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal (taalbeschouwing) en de kennismaking met anderstalige literatuur. Iedere leerling krijgt één lestijd Duits in het vierde jaar. Wiskunde. Een cursus van 4 lestijden wiskunde wordt aan alle ASO-leerlingen aangeboden. In de studierichting Wetenschappen (ASO) worden echter 5 lestijden wiskunde voorzien. Daarbij moet de vijfde lestijd essentieel als uitdiepend opgevat worden. Nieuwe inhouden leggen geen hypotheek op de aansluitingsmogelijkheden in de derde graad. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Wetenschappen (ASO) is de derde graad Moderne talen-wetenschappen (ASO), Moderne talen-wiskunde (ASO) of Wetenschappen-wiskunde (ASO). Andere overgangen zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Positief wordt deze studierichting gekozen omwille van de belangstelling voor wetenschappen. 21

23 Tweede Graad Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) SPORTWETENSCHAPPEN Logische vooropleiding 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel Instituut Mariaburcht Stevoort 3de 4de geschiedenis 2 2 godsdienst 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 Nederlands 4 4 Duits 1 Engels 3 2 Frans 4 4 wiskunde 5 5 aardrijkskunde 1 1 biologie 2 2 chemie 2 2 fysica 2 2 sport 3 3 atletiek balsporten Gymnastiek Ritmische / expressieve vorming zwemmen Totaal Bedoeling Algemeen geldt dat het Algemeen Secundair Onderwijs (ASO) een uitgesproken doorstromingsfunctie heeft. Dit wil zeggen dat de vorming gericht is op een vervolgstudie in het hoger onderwijs en niet op de arbeidsmarkt of tewerkstelling op 18 jaar. De leerplannen zijn zo opgemaakt dat elke studierichting in principe voorbereidt op alle vormen van hoger onderwijs. In deze studierichting wordt het ontwikkelen van de communicatieve vaardigheid gecombineerd met inzicht in wiskundige denkpatronen. Het pakket algemene vakken van deze studierichting is opmerkelijk zwaarder dan van de gelijkaardige studierichting Lichamelijke opvoeding en sport (TSO). De eisen voor de sportvakken vallen daarentegen wat minder zwaar uit dan in Lichamelijke opvoeding en sport (TSO). 22

24 Inhoud van de vakken Sport Tijdens de lessen LO-sport komen meerdere sporttakken aan bod: atletiek, gymnastiek, zwemmen, balsporten (volley, basket, handbal, voetbal), ritmische en expressieve vorming. Moderne talen: Nederlands / Frans / Engels / Duits In alle studierichtingen van het ASO neemt de studie van de moderne talen een belangrijke plaats in. De aandacht gaat naar het ontwikkelen van de communicatieve vaardigheid (luisteren, lezen, spreken en schrijven), de reflectie op taal (taalbeschouwing) en de kennismaking met anderstalige literatuur. Iedere leerling krijgt één lestijd Duits in het vierde jaar. Wiskunde Een cursus van 4 lestijden wiskunde wordt aan alle ASO-leerlingen aangeboden. In de studierichting Sportwetenschappen (ASO) worden echter 5 lestijden wiskunde voorzien. Daarbij moet de vijfde lestijd essentieel als uitdiepend opgevat worden. Nieuwe inhouden leggen geen hypotheek op de aansluitingsmogelijkheden in de derde graad. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Sportwetenschappen (ASO) is de derde graad Sportwetenschappen. Andere overgangen zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Positief wordt deze studierichting gekozen omwille van de belangstelling voor wetenschappen en/of sport. 23

25 Lessentabellen en profielen studierichtingen TSO 24

26 Tweede Graad Technisch Secundair Onderwijs (TSO) BOUWTECHNIEKEN Logische vooropleiding 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel Technisch Instituut Heilig Hart 3de 4de aardrijkskunde 1 1 geschiedenis 1 1 godsdienst 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 Engels 2 2 Frans 2 2 Nederlands 4 4 wiskunde 3 3 organisatie 3 3 onderzoek 4 4 realisaties bouwtechnieken 8 8 toegepaste fysica 1 1 Totaal Bedoeling In de studierichting Bouwtechnieken wordt de nadruk gelegd op het verwerven van technische en praktische kennis. Door een doorgedreven praktisch-technische vorming worden leerlingen opgeleid tot bekwame vakarbeiders met een verantwoordelijke functie. Daarom moet de nadruk gelegd worden op het verder studeren na het 6 de jaar. De tweede graad Bouwtechnieken is een voorbereiding op de derde graad Bouwtechnieken. Al vanaf de tweede graad Bouwtechnieken krijgt de technische en praktische vorming speciale aandacht. De leervakken praktijk en technologie staan in deze opleiding centraal en leerlingen worden de nodige basisvaardigheden bijgebracht. Leerlingen worden voorbereid op de juiste competenties om hun vak uit te oefenen. Er wordt van hen gevraagd om leiding te nemen van teams, om zelfstandig problemen aan te pakken en oplossingen voor te stellen en om samen te werken met ingenieurs en leidinggevenden. 25

27 Inhoud van de vakken Het leerpakket algemene vakken maakt een behoorlijk aantal lesuren van het lessenrooster uit, maar de leervakken worden eerder technisch-praktisch onderwezen en beoordeeld. Binnen de technische vakken zijn de leervakken technologie en technisch tekenen belangrijk. Technologie omvat de studie van bepaalde bouwconstructies en bouwmaterialen. Tijdens de lesuren technisch tekenen maken leerlingen technische tekeningen, die toepassingen zijn op activiteiten in de bouwnijverheid. Ook worden de beginselen van CAD-tekenen aangeleerd. De lessen praktijk bouw omvatten het maken van opgelegde werkstukken of oefeningen in de werkplaats op school. Men brengt de leerlingen reeds de nodige basisvaardigheden bij: metselen, bekisten, ijzervlechten,... Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Bouwtechnieken (TSO) is de derde graad Bouwtechnieken (TSO), Ruwbouw (BSO), Bouwplaatsmachinist (BSO) of Ruwbouwafwerking (BSO). Een modulaire opleiding binnen het studiegebied Bouw (BSO) behoort ook tot de mogelijkheden. Andere overgangen zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Allergie voor stof en epilepsie vormen mogelijk medische tegenindicaties. 26

28 Logische vooropleiding Tweede Graad Technisch Secundair Onderwijs (TSO) TECHNIEK-WETENSCHAPPEN 2 de leerjaar van de 1 ste graad: de wiskundige basis moet voldoende sterk zijn. Lessentabel Instituut Mariaburcht Stevoort Vrij Technisch Instituut 3de 4de 3de 4de aardrijkskunde geschiedenis godsdienst lichamelijke opvoeding Engels Frans Nederlands wiskunde biologie chemie fysica informatica toegepaste biologie 1 1 toegepaste chemie 2 2 toegepaste fysica 2 2 wetenschappelijk tekenen 1 1 Totaal Bedoeling Deze theoretisch-technische richting biedt een stevige wiskundig-wetenschappelijke vorming en richt zich tot leerlingen die graag wiskunde en wetenschappen doen en er ook goed in zijn. In vergelijking met de wiskundig-wetenschappelijke richtingen van het ASO ondersteunen de labo's de wetenschappen met een meer concrete en toepassingsgerichte aanpak. Het blijft echter een theoretisch-technische richting waar kennis hoofdzakelijk verworven wordt door het verwerken van leerstof. In vergelijking met het ASO en de taalgerichte TSOstudierichtingen is het talenprogramma minder uitgewerkt. 27

29 Inhoud van de vakken Wiskunde Wiskunde is in moeilijkheidsgraad te vergelijken met deze van de wiskundige studierichtingen in het ASO maar beklemtoont sterker de toepassingen van de wiskunde in de wetenschappen. Fysica Fysica behandelt algemene eigenschappen van de materie, licht, krachten, druk, arbeid, vermogen, gassen, warmte en energie. Leerlingen leren ook metingen uitvoeren en het cijfermateriaal grafisch voorstellen. Chemie Chemie bestudeert de opbouw van de stof: atomen, moleculen, mengsels, bindingen, chemische reacties (wetten, indeling, reactietypen, energie-effecten) en evenwichten. Biologie Biologie tracht te verduidelijken hoe een levend wezen (mens, plant, dier) zich in een gegeven levensmilieu in stand kan houden. Dit vereist inzicht in de wijze waarop organismen informatie verkrijgen en hoe ze hierop reageren. Daarvoor wordt verwezen naar de bouw en werking van zintuigen, spieren, zenuw- en hormonaal stelsel en prikkels. Daarnaast komen ook de classificatie van levensvormen en de milieuproblematiek aan bod. Wetenschappelijk tekenen Wetenschappelijk tekenen steunt voornamelijk op de wiskunde (meetkunde) om (ruimtelijke) gegevens, processen en bewerkingen, wiskundige en wetenschappelijke opgaven voor te stellen. Oefeningen op perspectief, projectie, meetkundige constructies e.a. veronderstellen ook de nodige zin voor nauwkeurigheid en netheid. Toegepaste biologie, toegepaste chemie en toegepaste fysica Toegepaste biologie, toegepaste chemie en toegepaste fysica ondersteunen de thema's van de overeenkomende algemene vakken door waarnemingen en experimenten. Het uitvoeren van proeven en het overzichtelijk noteren van de waarnemingen veronderstelt zin voor nauwkeurigheid, veiligheid en een zekere handigheid. Uitwegen Het logische vervolg van de tweede graad Techniek-Wetenschappen (TSO) is de derde graad Techniek-Wetenschappen (TSO), Chemie (TSO), en Farmaceutisch-technisch assistent (TSO), of Gezondheids- en welzijnswetenschappen (TSO). Andere overgangen zijn individueel te bekijken. 28

30 Tweede Graad Technisch Secundair Onderwijs (TSO) HANDEL Logische vooropleiding 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel St.-Jan Berchmansinstituut Virga Jessecollege 3de 4de 3de 4de aardrijkskunde geschiedenis godsdienst lichamelijke opvoeding Duits 1 Engels Frans Nederlands wiskunde natuurwetenschappen bedrijfseconomie 6 6 bedrijfshuishoudkunde 6 6 Informatica* 2* 2* 2* 2* toegepaste informatica* 2* 2* 2* 2* Totaal * Beide vakken vormen één geïntegreerde cursus Bedoeling Handel (TSO) is een polyvalente studierichting die de leerlingen wil opleiden voor een commerciële, administratieve of sociale loopbaan in het bedrijfsleven, de overheidsdiensten of in de dienstensector. Daarnaast wordt ook een algemene, culturele en maatschappelijke vorming gegeven. Hoofdbekommernis blijft het aanreiken van een ruime bedrijfseconomische kennis. Dit houdt in dat het lessenrooster voor een vrij groot gedeelte bestaat uit administratief-commerciële en op de praktijk gerichte vakken. Ook de taalkundige vorming (Nederlands, vreemde talen) is afgestemd op de praktijk. Naast de traditionele correspondentievormen (per brief, telefonisch) maken de leerlingen kennis met moderne aspecten van communicatie (via fax, modem, netwerk, elektronische post...). 29

31 Inhoud van de vakken Bedrijfseconomie In de lessen bedrijfseconomie leert de leerling de meest voorkomende commerciële, financiële en diverse verrichtingen analyseren om ze nadien te boeken in een systeem van dubbel boekhouden, op manuele wijze en via een didactisch boekhoudpakket. Hij leert de documentenstroom in een bedrijf kennen om de hierbij behorende administratie af te kunnen handelen. Informatica De leerling maakt kennis met apparatuur, programmatuur, algoritmisch denken en de basisvaardigheden van een professioneel programma rond databeheer en elektronisch rekenblad. De informatica is geen doel op zich, maar een hulpmiddel om bepaalde items uit het vak bedrijfshuishoudkunde te ondersteunen. Toegepaste informatica Dit vak brengt vooral dactylografische vaardigheden (typen) bij, zodat de leerling optimaal en inzichtelijk gebruik kan maken van het toetsenbord. Een pakket tekstbeheer wordt geïntegreerd binnen de klavierbeheersing. Uitwegen Het meest logische vervolg van de tweede graad Handel (TSO) is de derde graad Handel (TSO), Informaticabeheer (TSO), Boekhouden-informatica (TSO), Onthaal en Public relations (TSO), Kantoor (BSO) of Verkoop (BSO). Een modulaire opleiding binnen het studiegebied Handel (BSO) behoort ook tot de mogelijkheden. Andere overgangen zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Het lessenrooster vertoont een vrij grote overeenkomst met de studierichting "Handel- Talen" (TSO). Bij Handel-Talen wordt evenwel meer aandacht besteed aan talen en iets minder aan wiskunde en bedrijfshuishoudkunde. 30

32 Logische vooropleiding 2 de leerjaar van de 1 ste graad Tweede Graad Technisch Secundair Onderwijs (TSO) HANDEL-TALEN Lessentabel Vrij Technisch Instituut 3de 4de aardrijkskunde 1 1 geschiedenis 1 1 godsdienst 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 Duits 2 2 Engels 4 4 Frans 5 5 Nederlands 4 4 wiskunde 3 3 natuurwetenschappen 2 2 informatica 3 3 toegepaste economie/ bedrijfshuishoudkunde 3 3 Totaal Bedoeling Handel-Talen (TSO) is een polyvalente studierichting die de leerlingen wil opleiden voor een commerciële, administratieve of sociale loopbaan in het bedrijfsleven, de overheidsdiensten of in de dienstensector. Daarnaast wordt ook een algemene, culturele en maatschappelijke vorming gegeven. Hoofdbekommernis blijft het aanreiken van een ruime bedrijfseconomische kennis. Ook de taalkundige vorming (Nederlands, vreemde talen) is afgestemd op de praktijk. Naast de traditionele correspondentievormen (per brief, telefonisch) maken de leerlingen kennis met moderne aspecten van communicatie (via fax, modem, netwerk, elektronische post). 31

33 Inhoud van de vakken Bedrijfshuishoudkunde Dit vak bestudeert de vereenvoudigde boekhouding als middel om het boekhoudkundig denken van bij de aanvang in de richting van het dubbel boekhouden te oriënteren. Beide vormen van boekhouden worden op een praktijkgeoriënteerde manier behandeld: de leerlingen leren de verrichtingen eerst boekhoudkundig interpreteren om vanuit dit denkproces te komen tot bepaalde boekhoudkundige regels. Informatica De leerling maakt kennis met computers en netwerken en leert te werken met diverse softwarepakketten: tekstverwerking, rekenblad, gegevensbeheer en presentaties. Het doel is leerlingen vaardigheden aan te leren die transfereerbaar zijn naar andere situaties. Computers en hun programma s wijzigen immers vrij vaak, maar de manier van werken zal in grote lijnen hetzelfde blijven. In nieuwe omstandigheden dient een leerling de capaciteiten te ontwikkelen om de opgedane kennis generatief over te dragen zodat hij/zij zelfstandig nieuwe kennis, vaardigheden en attitudes ontwikkelt. Klaviervaardigheid is opgenomen binnen informatica en omvat het systematisch toepassen van een correcte vingerhouding, blind typen met tien vingers, integratie van muis- en toetsenbordbewerkingen, het spontaan uitvinden van het meest efficiënte hulpmiddel om een taak uit te voeren. Oplossingen ontwerpen en beschrijven gebeurt op basis van een toepassingsgericht softwarepakket. De onderwerpen uit het leerplan omvatten eveneens de doelstellingen die vervat zitten in het Vlaams ICT-attest. Uitwegen Het meest logische vervolg van de tweede graad Handel-Talen (TSO) is de derde graad Secretariaat-Talen (TSO), Onthaal en Public relations (TSO), Kantoor (BSO) of Verkoop (BSO). Een modulaire opleiding binnen het studiegebied Handel (BSO) behoort ook tot de mogelijkheden. Andere mogelijkheden zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Het lessenrooster vertoont een vrij grote overeenkomst met de studierichting Handel (TSO). Bij Handel-Talen (TSO) wordt evenwel meer aandacht besteed aan talen en is er minder diepgang in wiskunde en bedrijfshuishoudkunde. 32

34 Logische vooropleiding 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel Technisch Instituut Heilig Hart 3de 4de aardrijkskunde 1 1 geschiedenis 1 1 godsdienst 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 Engels 2 2 Frans 2 2 Nederlands 4 4 wiskunde 3 3 realisaties houttechnieken 8 8 organisatie 3 4 onderzoek 4 3 toegepaste fysica 1 1 Totaal Tweede Graad Technisch Secundair Onderwijs (TSO) HOUTTECHNIEKEN Bedoeling In de studierichting Houttechnieken wordt de nadruk gelegd op het verwerven van technische en praktische kennis (= voorbereiding op het beroepsleven verder studeren in het hoger onderwijs kan, maar is eerder uitzonderlijk). Door een doorgedreven praktischtechnische vorming worden leerlingen opgeleid tot bekwame vakarbeiders met een verantwoordelijke functie. Daarom moet de nadruk gelegd worden op het verder studeren na het 6 de jaar. De tweede graad Houttechnieken is een voorbereiding op de derde graad Houttechnieken. Al vanaf de tweede graad Houttechnieken krijgt de technische en praktische vorming speciale aandacht. De leervakken praktijk en technologie staan in deze opleiding centraal en leerlingen worden de nodige basisvaardigheden bijgebracht. Leerlingen worden voorbereid op de arbeidsmarkt. Het accent ligt op het praktische aspect van de opleiding, op het aanleren van een zekere vakbekwaamheid in de houtnijverheid. 33

35 Inhoud van de vakken Binnen het leerpakket technische vakken organisatie zijn de vakken technologie en technisch tekenen belangrijk. Technologie omvat de studie van bepaalde houtmaterialen en houtconstructies. Regel- en meettechniek en verspaningstechnieken zijn belangrijke onderdelen. Tijdens de lesuren technisch tekenen verwerven de leerlingen ruimtelijk en constructief inzicht en krijgen ze een basis van CAD-tekenen. De lessen praktijk hout omvatten het maken, monteren en afwerken van opgelegde werkstukken of oefeningen in de werkplaats op school. In de tweede graad worden alle basisvaardigheden uit de schrijnwerkerij en meubelmakerij aangeleerd, zoals leren meten, schaven, zagen, maken van verbindingen en toepassingen. Het werken met basismachines (zoals schaafmachines, lint- en cirkelzaag, draagbare machines ) komt eveneens aan bod. Het monteren en afwerken van werkstukken komen eveneens aan bod. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Hout (BSO) is de derde graad Houttechnieken (TSO) of Houtbewerking (BSO). Een modulaire opleiding binnen het studiegebied Hout (BSO) behoort ook tot de mogelijkheden. Andere overgangen zijn individueel te bekijken. Aandachtspunten Allergie voor stof, bepaalde houtsoorten of verwerkingsproducten vormen mogelijk medische tegenindicaties. 34

36 Logische vooropleiding 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel Tweede Graad Technisch Secundair Onderwijs (TSO) BIO-ESTHETIEK Vrij Technisch Instituut 3de 4de aardrijkskunde 1 1 geschiedenis 1 1 godsdienst 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 Engels 2 2 Frans 3 3 Nederlands 4 4 wiskunde 3 3 biologie 2 1 chemie 1 1 plastische opvoeding 1 1 praktijk bio-esthetiek 8 8 theorie bio-esthetiek 3 4 Totaal Bedoeling Bio-esthetiek biedt naast een ruime algemene vorming een theoretisch-praktische opleiding in de schoonheidsverzorging. Een wetenschappelijke basis, met nadruk op chemie en biologie, steunt de praktijk. 35

37 Inhoud van de vakken De wetenschappen komen als algemeen vak voor in biologie en in chemie, waarbij richtingspecifieke accenten worden gelegd. Biologie wil vooral inzicht geven in de levensverschijnselen die in en rondom de mens plaatsvinden. Daardoor krijgt de leerling een beter inzicht in het functioneren van het menselijk lichaam en de beïnvloeding van onze leefsituatie door biologische factoren. Chemie behandelt o.a. de materie (mengsel en zuivere stoffen), de chemische reacties, de atoombouw en de chemische binding, indeling van de stoffen Toegepaste anatomie bevat de studie van de cel, de weefsels, de huid, de nagel, haar en haaraandoeningen, beenderen en gewrichten, de spieren van hand en arm, de beenderen en gewrichten van het onderbeen en de voet, de spieren van het gelaat en de huid- en nagelaandoeningen van handen en voeten. Vaktheorie zorgt voor de theoretische achtergrond van de praktijk, aangevuld met materialenkennis, producten- en apparatenleer. Ook is er heel wat aandacht voor sociale en communicatieve vaardigheden. Stijlleer refereert naar kunst, mode en opschik vroeger en nu, met aandacht voor andere culturen en levensstijlen. Praktijk bio-esthetiek richt alle aandacht op de verzorging van hand en nagels, van het gelaat en van de voet. Uiteraard krijgt ook make-up hier een plaats. De diverse basistechnieken worden aangeleerd. De theoretisch-technische vakken toegepaste anatomie en vaktheorie ondersteunen de praktijk. Ook de lessen plastische opvoeding en stijlleer zijn gelinkt aan de praktijk. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Bio-esthetiek TSO is de derde graad Schoonheidsverzorging TSO. Aandachtspunten Van de leerlingen wordt verwacht dat ze een duidelijke belangstelling vertonen voor schoonheidsverzorging, dat ze handig en accuraat kunnen werken en vlot zijn in de omgang. Wie deze studierichting wil volgen, moet starten in de tweede graad zodat de basistechnieken gekend en ingeoefend zijn bij de start van de derde graad. 36

38 Logische vooropleiding Tweede Graad Technisch Secundair Onderwijs (TSO) ELEKTROMECHANICA 2 de leerjaar van de 1 ste graad: de wiskundige basis, talen en wetenschappen moeten voldoende sterk zijn. Lessentabel Technisch Instituut Heilig Hart 3de 4de aardrijkskunde 1 1 geschiedenis 1 1 godsdienst 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 Engels 2 2 Frans 2 2 Nederlands 4 4 wiskunde 5 5 elektrische schakeltechnieken 2 2 elektromechanische processen 5 5 mechanica 2 2 elektriciteit 3 3 toegepaste chemie 1 1 fysica 1 1 Totaal Bedoeling Elektromechanica (TSO) is een technische doorstromingsrichting. Naar algemene vakken is deze studierichting minder zwaar dan Industriële wetenschappen (TSO) en is ze minder praktijkgericht dan de richtingen Elektrotechnieken (TSO) en Mechanische technieken (TSO). Men leert in deze studierichting de beginselen van mechanica en elektriciteit d.m.v. de studie van technologische en wetenschappelijke fenomenen. 37

39 Inhoud van de vakken Hoofddoelstellingen elektriciteit In de tweede graad wordt in elektriciteit hoofdzakelijk gewerkt rond het stimuleren van de creativiteit, meetvaardigheid en het inzichtelijk denken van de leerlingen. Concreet worden onderstaande doelstellingen vooropgesteld: De leerling kan: - door zijn meetvaardigheid de resultaten van een zelfstandig uitgevoerd experiment wiskundig duiden in het kader van de wetmatigheden van het domein elektriciteit; - door zijn rekenvaardigheid de wetmatigheden van de elektriciteit toepassen; - zelfstandig eenvoudige experimenten opzetten met als doel wetmatigheden uit het domein elektriciteit te toetsen aan de praktijk; - door zijn creativiteit en zijn probleemoplossende ingesteldheid bij het uitvoeren van realisaties actief en zelfsturend deelnemen aan zijn leer- en evaluatie-proces; - door zijn kritische en analytische ingesteldheid eenvoudige processen uitrafelen tot eenduidige algoritmen die hen in staat stellen processen te automatiseren; - na het uitvoeren van een experiment of realisatie, nauwgezet rapporteren in functie van de werking van de realisatie en/of het theoretische kader van het experiment. Hoofddoelstellingen mechanica In de tweede graad wordt in mechanica gewerkt rond de wetmatigheden van de theoretische mechanica en zijn toepassingen, het communiceren en ontwerpen via de tekentaal en het realiseren van eenvoudige constructieonderdelen. Concreet worden onderstaande doelstellingen vooropgesteld: De leerling kan: - via de basisinzichten in de wetmatigheden van de mechanica labo-opstellingen realiseren en experimenten uitvoeren; - de functie, de onderlinge relatie van constructieonderdelen van een geheel en componenten uit een kring, toelichten via tekenen en communiceren tussen het ontwerp en de uitvoering; - een realisatie uitvoeren in het domein van de verspaning, plaatbewerking en montage, door zelf een productieproces en uitvoeringscriteria te kiezen. Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Elektromechanica (TSO) is de derde graad Elektromechanica (TSO), Elektriciteit-elektronica (TSO), Industriële ICT-Technieken (TSO), Elektrische installatietechnieken (TSO), Kunststoftechnieken (TSO), Mechanische vormgevingstechnieken (TSO), Vliegtuigtechnieken (TSO), Autotechnieken (TSO), Koel- en warmtechnieken (TSO), Elektrische installaties (BSO), Auto (BSO), Kunststofverwerking (BSO), Lassen-constructie (BSO), Centrale verwarming en sanitaire installaties (BSO), Koelinstallaties (BSO), Productieoperator (BSO) of Werktuigmachines (BSO). Een modulaire opleiding binnen het studiegebied Mechanica-elektriciteit (BSO) behoort ook tot de mogelijkheden. Andere overgangen zijn individueel te bekijken. 38

40 Logische vooropleiding 2 de leerjaar van de 1 ste graad Lessentabel Tweede Graad Technisch Secundair Onderwijs (TSO) ELEKTROTECHNIEKEN Technisch Instituut Heilig Hart 3de 4de aardrijkskunde 1 1 geschiedenis 1 1 godsdienst 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 Engels 2 2 Frans 2 2 Nederlands 4 4 wiskunde 3 3 Real. Elektr. Installatietechn. PV realisaties elektriciteit 7 7 Real. Elektr. Installatietechn. TV installatiemethoden 5 5 Real. Elektr. Installaties TV elektriciteit 3 3 toegepaste fysica 1 1 Totaal Bedoeling Deze studierichting is meer praktijkgericht dan de doorstromingsrichtingen (Elektromechanica, Elektriciteit-Elektronica, Industriële Wetenschappen) van de tweede graad uit deze sector. Men leert er de beginselen van elektriciteit en installatieleer en wordt voorbereid op de meer praktisch-technische richtingen die verband hebben met elektriciteit in de derde graad. Door de doorgedreven praktisch-technische vorming worden leerlingen opgeleid tot bekwame vakarbeiders met een verantwoordelijke functie. Daarom moet de nadruk gelegd worden op het verder studeren na het 6 de jaar. 39

41 Inhoud van de vakken Elektriciteit en Labo Elektriciteit Dit vak brengt de leerlingen de nodige theoretische inzichten bij om berekeningen te kunnen uitvoeren betreffende stroomsterkte, het vermogen of de arbeid in elektrische stroomkringen. Men leert er de werking van elektrische apparaten verklaren (vooral huishoudelijke installaties). Men geeft de leerlingen inzicht in de technische specificaties van deze toestellen en installaties. Labo Labo elektriciteit is geïntegreerd in het vak elektriciteit. Hier ervaren de leerlingen hoe theoretisch opgebouwde wetmatigheden proefondervindelijk worden bevestigd, of omgekeerd leiden ze wetten af uit deze proefondervindelijke ervaringen. Ze leren rekening houden met meetfouten die het gevolg kunnen zijn van het gebruikte meettoestel en het onderwerp van de meting. Installatiemethoden (installatieleer technisch tekenen) In de tweede graad ligt de klemtoon op de huishoudelijke installatie. De leerlingen leren een installatie realiseren en in dienst stellen, elektrische toestellen aansluiten en in dienst stellen en instaan voor het onderhoud, de uitbreiding en de installatie van bestaande installaties en toestellen. Ze maken kennis met de materialen zoals ze op de markt aangeboden worden, leren de passende gereedschappen kennen en gebruiken en maken kennis met de reglementen en voorschriften voor de opbouw van een veilige installatie. Elektrisch tekenen is nieuw voor alle leerlingen. Men maakt er kennis met de symbolen, opbouw van elektrische schema's en coderingen. Men leert er elektrische stroombaanschema s tekenen. In uitbreiding van dit programma maakt men kennis met CAD (Computer Aided Design of computertekenen). Praktijk De leerlingen moeten in staat zijn een "klassieke" huisinstallatie volgens de regels van goed vakmanschap te realiseren. De basishandelingen worden hiertoe tot zinvolle gehelen bijeengebracht. De samenhang met de aangebrachte oefeningen in technisch tekenen zal vrij groot zijn. Volgende elementen komen aan bod: bewerken en verbinden van bedrading, soorten lichtschakelingen en verlichtingen aansluiten, relaisschakelingen uitvoeren, monteren van bedrading, bewerken van buizen... Uitwegen Het logisch vervolg van de tweede graad Elektrotechnieken (TSO) is de derde graad Elektrische installatietechnieken (TSO), Koel- en warmtechnieken (TSO), Centrale verwarming en sanitaire installaties (BSO), Koelinstallaties (BSO) of Elektrische installaties (BSO). Een modulaire opleiding binnen het studiegebied Mechanica-elektriciteit (BSO) behoort ook tot de mogelijkheden. Andere overgangen zijn individueel te bekijken. 40