Bronnenboekje. Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bronnenboekje. Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009"

Transcriptie

1 Bronnenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009

2 A de Romantische Linge Bron 1: De Romantische Linge De Romantische Linge Tussen Doornenburg en Gorinchem stroomt de rivier de Linge. Deze rivier is 108 km lang en wordt de langste Nederlandse rivier genoemd. De Linge is in te delen in een westelijk deel (Beneden Linge, ten westen van Tiel) en een oostelijk deel (Boven Linge, ten oosten van Tiel). Vooral het westelijk deel heeft een romantisch karakter. Hier kronkelt de rivier langs charmante stadjes, rietlanden, molens, landgoederen en boomgaarden. In het westelijke deel loopt de Lingeroute, een wandel- en fietsroute, pal naast de rivier. Vlakbij Tricht vormt de Appeldijk een lust voor het oog. Kanovaarders prijzen de Linge. Voor de bewoners van de Betuwe zal de Linge niet zozeer een romantisch beeld oproepen, maar veeleer het beeld van een belangrijke helper in de strijd om en tegen het water. Het oostelijke deel van De Linge is eigenlijk pas in de huidige vorm en lengte ontstaan in de dertiende eeuw. Daarvóór was de Linge bij Doornenburg niet meer dan een klein slootje. De Linge heeft tegenwoordig een belangrijke functie in de waterhuishouding van de Betuwe maar ook voor de waterhuishouding in gebieden daarbuiten. Vrij naar: 2

3 Bron 2: Satellietbeeld van een gebied ten oosten van Zoelen Bron: Google Earth Bron 3: fragment topografische kaart, schaal 1: , gebied ten oosten van Zoelen,, (kaartschaal in bronnenboekje kan hiervan iets afwijken) Bron: Grote Topografische Atlas van Nederland 3

4 Bron 4: fragment topografische kaart Gelderland / Betuwe, kaartschaal: 1: (kaartschaal in bronnenboekje kan hiervan iets afwijken) Bron: Grote Provincie Atlas,

5 Bron 5: vier foto s van de Linge-route foto 1 foto 2 foto 3 foto 4 Bron: Henk Post, Wageningen 5

6 B Ruimtelijke ordening in het zuiden van de Gelderse Vallei Bron 1: WERV WERV staat voor het regionaal stedelijk netwerk van de gemeenten Wageningen, Ede, Rhenen en Veenendaal. Deze gemeenten liggen rondom het Binnenveld, een gebied dat voornamelijk bestaat uit graslanden. De WERV-gemeenten beschouwen het Binnenveld als een groen hart dat tussen de plaatsen ligt. De WERV-gemeenten hebben een structuurvisie opgesteld voor het Binnenveld. Bron: Cito Bron 2: Het Binnenveld, Topografische kaart, schaal 1: (kaartschaal in bronnenboekje kan hiervan iets afwijken) Bron: Topografische Atlas Nederland, deel 3 6

7 Bron 3: Structuurbeeld WERV 2015, uit Structuurvisie WERV (september 2005). Zie ook de aparte bijlage. Structuurbeeld WERV 2015 De kaart is ook te vinden op de website van en wordt voor kandidaten in origineel A3-formaat toegevoegd (met dank aan WERV!) Let op: in de legenda is de spoorlijn per vergissing in rood aangegeven in plaats van de zwart-wit blokjes. 7

8 C De wonderbaarlijke reizen van Ibn Battuta Bron 1: Ibn Battuta, islamitisch wereldreiziger Ibn Battuta, islamitisch wereldreiziger Minder bekend dan de reizen van bijvoorbeeld Marco Polo, maar zeker zo bewonderenswaardig, zijn de reizen van Ibn Battuta ( ?). Ibn Battuta was een reiziger uit Tanger (in het huidige Marokko) die tussen 1325 en 1354 een aantal grote reizen maakte door de islamitische wereld. Tijdens zijn langste tocht reisde hij door Noord-Afrika en het Arabisch schiereiland. Hij volgde handelaren langs de kust van Oost-Afrika en bereikte via het huidige India, de Maldiven en Sumatra het zuiden van China (Guangzhou). Tijdens zijn reis werkte hij regelmatig als rechter. Zo verbleef hij acht jaar als rechter in het sultanaat van Delhi en negen maanden als rechter op de Maldiven. Tijdens een latere reis stak hij vanuit het huidige Marokko het Atlasgebergte over en trok door de Sahara naar het huidige Niger, waar hij de stad Tombouctou bezocht. Ibn Battuta liet zijn reizen optekenen in een boek getiteld Rilha (reizen). Bron: Cito Bron 2: De reizen van Ibn Battuta Bron: Atlas van ontdekkingsreizen, S. Grimberg, oktober

9 D Vietnam Bron 1: Vietnam Vietnam Vietnam, officieel de Socialistische Republiek Vietnam, is een volksrepubliek in Zuidoost-Azië. De hoofdstad is het noordelijke Hanoi en de grootste stad is het zuidelijke Ho Chi Minhstad, het vroegere Saigon. De geschiedenis van Vietnam begint voor onze jaartelling, toen Vietnam een vazalstaat* van China was. In de 11e eeuw vestigde zich een onafhankelijke keizer in het gebied. Vietnam kreeg vanaf de 15e eeuw te maken met Europese koloniale machten. In de 19e eeuw werd het een protectoraat van Frankrijk, Indochina genoemd waarvan ook Cambodja en Laos deel uitmaakten. Na de Tweede Wereldoorlog riep het noorden van Vietnam de onafhankelijkheid uit en werd het land in tweeën verdeeld, Noord- en Zuid-Vietnam. Zuid-Vietnam was met steun van de Verenigde Staten in 1955 in het leven geroepen, als tegenhanger van het communistische Noord-Vietnam. In de periode was er een oorlog tussen Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam, dat hulp kreeg van Amerikaanse troepen. Zuid-Vietnam verloor deze oorlog en ging vanaf 1976 op in de Socialistische Republiek Vietnam. In 1986 startte de ontwikkeling van Vietnam van een communistische naar een marktgerichte en open economie. De Doi Moi, opening op de buitenwereld, was een feit. * Een vazalstaat is een staat die afhankelijk is van een andere staat, meestal na een oorlog. Cito, maart

10 Bron 2: Benedenstroom Mekong Bron: Geografie, juni 2008 Bron 3: Export processing zones in Vietnam Export processing zones in Vietnam Vietnam is een aanstormende economische tijger. De economische groeicijfers liegen er niet om. Zo groeit het handelsoverschot jaarlijks met 20% en draagt de export voor de helft bij aan het bnp. Vietnam hoort nu tot de vijftig grootste exporteurs in de wereld. Buitenlandse investeringen zijn ook omvangrijk. In 1992 worden een zestal speciale economische zones (te vergelijken met export processing zones) aangewezen, waar industrieparken worden aangelegd met goede faciliteiten. vrij naar: Wereldwijs, Leerkatern VWO,

11 E Bruine wolken. Bron 1: Satellietbeeld van bruine wolken in Zuid-Azië Bron2: Vermindering van de hoeveelheid zonne-energie aan het aardoppervlak in watt per m 2 door ABC s Legenda: km gebieden met sterke vermindering zonne-energie aan aardoppervlak gebieden met zeer sterke vermindering zonne-energie aan aardoppervlak 11

12 Bron 3: Opwarming van (de hogere delen in) de atmosfeer door ABC s in watt per m 2 Legenda: gebieden met sterke opwarming atmosfeer gebieden met zeer sterke opwarming atmosfeer km Bron: Bron 4: verandering tussen 1968 en 2007 in een gebied in Zuid-Azië (de beide foto s zijn wel ongeveer van hetzelfde gebied, maar vanuit een iets andere invalshoek) 12

Opgavenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009

Opgavenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009 Opgavenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009 Inhoud pagina Aanwijzingen voor de kandidaat 3 A De Romantische Linge 4 B Ruimtelijke ordening in het zuiden van de Gelderse Vallei 6 C De

Nadere informatie

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking -

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking - Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo I

Eindexamen aardrijkskunde vwo I Eindexamen aardrijkskunde vwo 21 - I Zuid-Oost-Azië Opgave 6 Klimaten in Zuid-Oost-Azië Bestudeer bron 1 die bij deze opgave hoort. Gebruik bron 1. De klimaatdiagrammen van de bron behoren, in alfabetische

Nadere informatie

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 donderdag 24 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 donderdag 24 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2012 tijdvak 1 donderdag 24 mei 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 34 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 68 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Voorronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009

Voorronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009 Bronnenboekje Voorronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009 Inhoud pagina Bronnen bij A Het O-woord: Ontpolderen in Nederland? 2 Bronnen bij B Het Z-woord: Zand erover? Het Scheldegebied en de Antwerpse

Nadere informatie

Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973)

Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973) Hoofdstuk 7: De Vietnam Oorlog (1963-1973) Geschiedenis HAVO 2011/2012 www.lyceo.nl 1963-1973 De oorlog in Vietnam De oorlog aan het thuisfront 1963 1969: Johnson 1969 1973: Nixon De rol van de media De

Nadere informatie

Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen.

Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Zuidoost-Azië Opgave 5 Stuwdammen in Myanmar Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1 en de atlas. De provincie Kachin in het noorden van Myanmar is geschikt

Nadere informatie

Ten noorden van de evenaar ligt het noordelijk halfrond. Ten zuiden daarvan het zuidelijk halfrond.

Ten noorden van de evenaar ligt het noordelijk halfrond. Ten zuiden daarvan het zuidelijk halfrond. Rekenen aan de aarde Introductie Bij het vak aardrijkskunde wordt de aarde bestudeerd. De aarde is een bol. Om te bepalen waar je je op deze bol bevindt zijn denkbeeldige lijnen over de aarde getrokken,

Nadere informatie

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking -

China. - De geschiedenis en cultuur van Peking - Pagina 1 Groep 8 Colofon China - De geschiedenis en cultuur van Peking - Leerling - informatie Inleiding In deze les gaan wij het hebben over de Chinese stad Peking. We kijken met elkaar naar een stukje

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo II

Eindexamen aardrijkskunde vwo II Zuidoost-Azië Opgave 5 Regionale en sociale ongelijkheid in Vietnam Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1 en een atlaskaart. De regio s die nu het

Nadere informatie

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. VW-0131-a-15-1-b

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. VW-0131-a-15-1-b Bijlage VWO 2015 tijdvak 1 aardrijkskunde Bronnenboekje VW-0131-a-15-1-b Wereld Opgave 1 Globalisering van speelgoedfabrikant Mattel De globalisering van barbiepoppen De Amerikaanse speelgoedfabrikant

Nadere informatie

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 donderdag 26 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk.

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 donderdag 26 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Examen VWO 2016 tijdvak 1 donderdag 26 mei 13.30-16.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo II

Eindexamen geschiedenis havo II Dynamiek en stagnatie in de Republiek In de late middeleeuwen waren er weinig aanwijzingen voor de economische bloei van Holland in de zestiende eeuw. 2p 1 Geef aan: dat natuurlijke omstandigheden in de

Nadere informatie

4,8. Samenvatting door K. 717 woorden 16 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Paragraaf 1. Kenmerken Zuid Oost Aziatische regio:

4,8. Samenvatting door K. 717 woorden 16 oktober keer beoordeeld. Aardrijkskunde. Paragraaf 1. Kenmerken Zuid Oost Aziatische regio: Samenvatting door K. 717 woorden 16 oktober 2013 4,8 10 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs Paragraaf 1 Kenmerken Zuid Oost Aziatische regio: Landschap/ligging: 1. 2. 3. Ligging op euraziatische

Nadere informatie

Meetkunde 015. Opgave 1 Teken een route. Opgave 2 Teken een route. Hoeveel kilometer is je route? km. Naam: Meetkunde 015 September / 11

Meetkunde 015. Opgave 1 Teken een route. Opgave 2 Teken een route. Hoeveel kilometer is je route? km. Naam: Meetkunde 015 September / 11 Meetkunde 015 Liniaal Eiland : Doel : Kaartlezen Tekenen van een route op een kaart met schaal Potlood Opgave 1 Teken een route. Hoeveel kilometer is je route? km Opgave 2 Teken een route. Hoeveel kilometer

Nadere informatie

Toelichting voor docenten. Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009

Toelichting voor docenten. Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009 Toelichting voor docenten Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2009 1 Verantwoording 2009 Stichting Aardrijkskunde Olympiade Nederland Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze opgave mag worden

Nadere informatie

De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. Twee grote processen

De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. De Vietnam-oorlog. Twee grote processen Koude Oorlog Amerikaanse buitenlandse politiek communisme rivaliteiten tussen de Sovjet-Unie en China nationalistische bewegingen dekolonisatie Twee grote processen Koude oorlog Nationalisme en dekolonisatie

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 23 juni 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 23 juni 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2010 tijdvak 2 woensdag 23 juni 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 34 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 63 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade

e-book: gebonden versie: e-book: gebonden versie: Chris Oxlade Chris Oxlade Chris Oxlade Anita Ganeri Anita Ganeri Boeken in deze serie e-book: 978-94-6175-825-5 gebonden versie: 978-90-5566-931-8 e-book: 978-94-6175-822-4 gebonden versie: 978-94-6175-285-7 e-book:

Nadere informatie

Eindexamen vwo aardrijkskunde 2013-I

Eindexamen vwo aardrijkskunde 2013-I Leefomgeving Opgave 7 Ruimte voor de rivier bij Nijmegen Bestudeer de bronnen 1 tot en met 4 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik bron 2. 2p 26 Leg uit waarom juist bij Nijmegen maatregelen

Nadere informatie

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 dinsdag 14 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 dinsdag 14 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2013 tijdvak 1 dinsdag 14 mei 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 34 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 69 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-0131-a-15-1-b

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-0131-a-15-1-b Bijlage HAVO 2015 tijdvak 1 aardrijkskunde Bronnenboekje HA-0131-a-15-1-b Wereld Opgave 1 Top 8 economische grootmachten Ranglijst van de economische grootmachten tussen 2015 en 2040 volgens analist David

Nadere informatie

Welkom in Nederland 1

Welkom in Nederland 1 Welkom in Nederland 1 Inhoudsopgave : 1. Eisen voor de presentatie Blz. 2 2. Eisen voor het verslag 3 3. Wat geografen willen weten over een land? 4 4. De geschiedenis van een land 5 5. We zetten nu de

Nadere informatie

aardrijkskunde vwo 2015-I

aardrijkskunde vwo 2015-I Zuidoost-Azië Opgave 5 Het Toba Bestudeer de bronnen 1 en 2 die bij deze opgave horen. Gebruik de bronnen 1 en 2. 2p 18 Beschrijf met behulp van deze bronnen de wijze waarop de caldera is ontstaan waarin

Nadere informatie

Eindexamen vwo aardrijkskunde 2013-I

Eindexamen vwo aardrijkskunde 2013-I Eindexamen vwo aardrijkskunde 213-I Zuidoost-Azië Opgave 5 Klimaten in Zuidoost-Azië Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort. De klimaatdiagrammen in de bron horen bij de steden

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2010 tijdvak 2 woensdag 23 juni 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

aardrijkskunde vwo 2015-I

aardrijkskunde vwo 2015-I Leefomgeving Opgave 7 De kust van Noord-Holland Bestudeer bron 1 die bij deze opgave hoort. Gebruik de atlaskaart Nederland Geologie. De Noordzeekust in de Kop van Noord-Holland was in het verleden een

Nadere informatie

Bronnenboekje. Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2014

Bronnenboekje. Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2014 Bronnenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2014 Bronnenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2014 Inhoud pagina Bronnen bij A Goool Brazil! 3 Bronnen bij B Migratiestromen

Nadere informatie

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-0131-a-16-1-b

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. HA-0131-a-16-1-b Bijlage HAVO 216 tijdvak 1 aardrijkskunde Bronnenboekje HA-131-a-16-1-b Wereld Opgave 1 Van cacaoboon tot chocolade De productieketen van cacao Verbouw De cacaoboom komt oorspronkelijk uit Midden-Amerika.

Nadere informatie

Hendriksbosch. Het Hendriksbosch is bezit van de gemeente Nunspeet. Het dennenbos ligt op een steenworp afstand van het station.

Hendriksbosch. Het Hendriksbosch is bezit van de gemeente Nunspeet. Het dennenbos ligt op een steenworp afstand van het station. Hendriksbosch door Peter Kwant Het Hendriksbosch is bezit van de gemeente Nunspeet. Het dennenbos ligt op een steenworp afstand van het station. In het Hendriksbosch gaan natuur en recreatie samen. Het

Nadere informatie

Koude Oorlog-2 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62180

Koude Oorlog-2 vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62180 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62180 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam, hoofdstuk 1

Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam, hoofdstuk 1 Samenvatting Geschiedenis Dekolonisatie en koude oorlog in Vietnam, hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1944 woorden 2 maart 2011 4,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Centraal examen Hfst

Nadere informatie

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. VW-0131-a-15-2-b

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. VW-0131-a-15-2-b Bijlage VWO 2015 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje VW-0131-a-15-2-b Wereld Opgave 1 De luchtvaartsector in China Chinese luchtvaartindustrie bijna ready for take off De luchtvaartindustrie wordt gedomineerd

Nadere informatie

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje:

WERKBLAD. Naam: Namen van de andere leerlingen uit jouw groepje: Jouw wereld op de kaart WERKBLAD Groep 7 en 8 Recht zo die gaat! Varen op de kaart van Mercator Deze tentoonstelling gaat over Mercator, een beroemde kaartenmaker uit de 16de eeuw. Zijn wereldkaart wordt

Nadere informatie

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2013 tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-16.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 67 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

Vraag 1a. Wat is de hoofdstad van Gelderland? ... Vraag 1b. Wat is de grootste stad in Gelderland? Vraag 1c. Wat is de Veluwe?

Vraag 1a. Wat is de hoofdstad van Gelderland? ... Vraag 1b. Wat is de grootste stad in Gelderland? Vraag 1c. Wat is de Veluwe? Naam: _ GELDERLAND BOS EN WATER Gelderland is een provincie in Midden-Nederland en is de grootste provincie van Nederland. Arnhem is de hoofdstad van de provincie. Nijmegen is de grootste stad. Gelderland

Nadere informatie

Opgave 5 Migratiepatronen in Zuidoost-Azië

Opgave 5 Migratiepatronen in Zuidoost-Azië Zuidoost-Azië Opgave 5 Migratiepatronen in Zuidoost-Azië Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort. De internationale migratie van huishoudelijke hulpen is, zoals alle migratievormen,

Nadere informatie

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid.

Een kaart wordt op schaal getekend. Dat is een verkleining van de werkelijkheid. VAN KLEIN NAAR GROOT België is verdeeld in meerdere kleine plaatsen. Er zijn gehuchten, dorpen, deelgemeenten, gemeenten, steden, provincies en gewesten. België behoort tot werelddeel Europa. Op een provinciekaart

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen VWO 2010 tijdvak 1 vrijdag 21 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 27 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. VW-0131-a-17-1-b

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. VW-0131-a-17-1-b Bijlage VWO 2017 tijdvak 1 aardrijkskunde Bronnenboekje VW-0131-a-17-1-b Wereld Opgave 1 Globalisering van McDonald s McDonald s around the world McDonald s is de grootste hamburgerketen ter wereld. Per

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vwo I

Eindexamen aardrijkskunde vwo I Zuidoost-Azië Opgave 5 Cassaveteelt in Thailand en Vietnam Bestudeer de bronnen 1 en 2 die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1. 3p 19 Beredeneer in drie stappen hoe de teelt van cassave snel tot landdegradatie

Nadere informatie

Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus

Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus Inleiding In het eerste jaar van Geogenie ben je begonnen vanuit België naar de wereld te kijken. In het tweede jaar heb je veel geleerd over Europa en in

Nadere informatie

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2

X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2 X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN MAASVLAKTE 2 X De haven van Rotterdam x werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/25770 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Van Thuy, Pham Title: Beyond political skin : convergent paths to an independent

Nadere informatie

Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort. Gebruik bron 1. In deze bron worden de nieuwe stedelingen genoemd.

Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort. Gebruik bron 1. In deze bron worden de nieuwe stedelingen genoemd. Leefomgeving Opgave 7 Tweedeling in Amsterdam Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort. Gebruik bron 1. In deze bron worden de nieuwe stedelingen genoemd. 2p 26 Geef een demografisch

Nadere informatie

Het land op de kaart

Het land op de kaart Eritrea Het land op de kaart Indeling Geografie Geschiedenis De bevolking Godsdienst Onafhankelijkheidsoorlog Politiek Oorlog met Ethiopië 1998 Eindeloze dienstplicht Geografie. Eritrea ligt in de hoorn

Nadere informatie

De Geo 2 bk Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1

De Geo 2 bk Aardrijkskunde voor de onderbouw Antwoorden hoofdstuk 1 De Geo 2 k Aardrijkskunde voor de onderouw Antwoorden hoofdstuk 1 www.degeo-online.nl 1ste druk 1 Azië! Deel van de wereld Start 1 Azie is een land / een werelddeel / een grote stad. Oost- en Zuidoost-Azië

Nadere informatie

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 53e druk.

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 53e druk. Examen HAVO 2013 tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-16.30 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 53e druk. Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Achter het correctievoorschrift zijn twee aanvullingen op het correctievoorschrift opgenomen.

Achter het correctievoorschrift zijn twee aanvullingen op het correctievoorschrift opgenomen. Examen HAVO 2018 tijdvak 1 dinsdag 22 mei 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Achter het correctievoorschrift zijn twee aanvullingen op

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. HA-0131-a-13-2-b

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. HA-0131-a-13-2-b Bijlage HAVO 2013 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje HA-0131-a-13-2-b Wereld Opgave 1 Globalisering in de auto-industrie De top tien van landen waar in 2010 de meeste personenauto s werden geproduceerd

Nadere informatie

Aanwijzingen voor de kandidaten 5. A Klimaatverandering 6. B Ruimtelijke ordening en de uitbreidingsplannen van Rotterdam 7. D Het Tsjaadmeer 11

Aanwijzingen voor de kandidaten 5. A Klimaatverandering 6. B Ruimtelijke ordening en de uitbreidingsplannen van Rotterdam 7. D Het Tsjaadmeer 11 Inhoud Aanwijzingen voor de kandidaten 5 A Klimaatverandering 6 B Ruimtelijke ordening en de uitbreidingsplannen van Rotterdam 7 C China: aanstormende supermacht? 9 D Het Tsjaadmeer 11 E Vergrijzing in

Nadere informatie

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. HA-0131-a-11-2-b

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. HA-0131-a-11-2-b Bijlage HAVO 2011 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje HA-0131-a-11-2-b Wereld Opgave 1 Rozenhandel De reis van de roos Vroeger werden bloemen vlakbij de consument geproduceerd. Rozen werden in verwarmde

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2011 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2011 - I Dynamiek en stagnatie in de Republiek In 1438 brak er een oorlog uit tussen een aantal Noord-Duitse Hanzesteden en Holland. 1p 1 Geef de economische oorzaak voor de spanning tussen deze Hanzesteden en

Nadere informatie

Verslag van het Ghana-projectbezoek 12-19 februari 2012

Verslag van het Ghana-projectbezoek 12-19 februari 2012 1 Verslag van het Ghana-projectbezoek 12-19 februari 2012 Matching Grant project van de RC Heerlen en de RC Accra Airport te Accra in Ghana Paul Franken Tekst: Paul Franken Tekst ontvangen zondag 15 juli

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2011 - II

Eindexamen geschiedenis havo 2011 - II Dynamiek en stagnatie in de Republiek In de vijftiende eeuw raakten Hollandse steden in conflict met de Hanze. 2p 1 Leg uit dat dit conflict veroorzaakt werd door de groei van de moedernegotie. Gebruik

Nadere informatie

Arm en rijk in China hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52441

Arm en rijk in China hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52441 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 12 oktober 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/52441 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje Bijlage VWO 2014 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje VW-0131-a-14-2-b Wereld Opgave 1 Globalisering van IKEA IKEA IKEA kan beschouwd worden als een supermarkt in woninginrichting. Door de stijl, het

Nadere informatie

Uitwerkbijlage VMBO-BB 2004

Uitwerkbijlage VMBO-BB 2004 Uitwerkbijlage VMBO-BB 2004 tijdvak 1 GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Beantwoord alle vragen in deze uitwerkbijlage. VERGEET NIET DEZE UITWERKBIJLAGE IN TE LEVEREN

Nadere informatie

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 vrijdag 17 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk.

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1 vrijdag 17 mei uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Examen VWO 2019 tijdvak 1 vrijdag 17 mei 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Naam GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat Groot Brittannië Groot-Brittannië is Schotland, Engeland en Wales samen. Engeland is het grootst van Groot-Brittannië en Wales het kleinst. Engeland heeft meer dan 46

Nadere informatie

Kijk op kaarten! Titels in deze serie:

Kijk op kaarten! Titels in deze serie: Kijk op kaarten! Titels in deze serie: HB: 978-94-6175-096-9 EB: 978-94-6175-903-0 HB: 978-94-6175-095-2 EB: 978-94-6175-902-3 HB: 978-94-6175-094-5 EB: 978-94-6175-901-6 Over de schrijfster Melanie Waldron

Nadere informatie

SAMENWERKINGSVERBANDEN ARNHEM

SAMENWERKINGSVERBANDEN ARNHEM SAMENWERKINGSVERBANDEN ARNHEM 04.11.2014 WUHAN NL D Wageningen Nijmegen #CASA #WAN Nijmegen of Wuhan, waar moeten we Weezen? SCHAALNIVEAUS ZUSTERSTAD RANDSTAD VALLEY STAD STADSREGIO ARNHEM - NIJMEGEN STADSREGIO

Nadere informatie

Bronnen bij A Satellietbeeldkaart van Noord-Nederland 3. Bronnen bij B Moerdijkse Hoek 5. Bronnen bij C De zuidoostelijke punt van Drenthe 6

Bronnen bij A Satellietbeeldkaart van Noord-Nederland 3. Bronnen bij B Moerdijkse Hoek 5. Bronnen bij C De zuidoostelijke punt van Drenthe 6 Inhoud pagina Bronnen bij A Satellietbeeldkaart van Noord-Nederland 3 Bronnen bij B Moerdijkse Hoek 5 Bronnen bij C De zuidoostelijke punt van Drenthe 6 Bronnen bij D Het viaduct van Millau 8 Verantwoording

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni 9.00 12.00 uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni 9.00 12.00 uur Aardrijkskunde (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni 9.00 12.00 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 77 punten te behalen; het examen bestaat

Nadere informatie

Franse sporen in Afrika

Franse sporen in Afrika Franse sporen in Afrika In Europa is de invloed van Frankrijk altijd behoorlijk groot geweest, zeker in cultureel opzicht. Het Frans was bijvoorbeeld eeuwenlang de taal van de hogere standen en de Franse

Nadere informatie

TASTBARE TIJD, LEIDSCHE RIJN

TASTBARE TIJD, LEIDSCHE RIJN TASTBARE TIJD, LEIDSCHE RIJN WERKBLAD Tijdlaag tot 1000 Thema: verdwenen rivieren en de Limes 1. Ligt landgoed De Haar binnen het projectgebied? o ja o nee 2. Wat is zavel? 3. Zet de woorden zand, zavel

Nadere informatie

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje Bijlage VWO 2019 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje VW-0131-a-19-2-b VW-0131-a-19-2-b 2 / 13 lees verder Wereld Opgave 1 Top 10 grootste multinationals Ranglijst multinationals met de grootste omzet

Nadere informatie

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE

Lesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - HAVO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-11-1-b Bijlage VMBO-KB 2011 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een mening over het bijzonder onderwijs (rond 1900): Kinderen leren al op jonge

Nadere informatie

De Geschiedenis Op 28 Oktober in 1237 werd een nederzetting gesticht met de naam Berlijn in het toen genaamde Pruisen. Op dezelfde datum werd ook in de buurt Cölin opgericht. In 1307 werden deze nederzettingen

Nadere informatie

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.

Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde HFD 1 1. Schaalniveaus

6,9. Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde HFD 1 1. Schaalniveaus Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september 2016 6,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs HFD 1 1 Schaalniveaus Inzoomen: Dichter naar het aardoppervlak, details worden

Nadere informatie

Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2015

Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2015 Bronnenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2015 Inhoud pagina Bronnen bij A The North & South of England 2 Bronnen bij B De geografie van Twitter 4 Bronnen bij C Natura 2000 en de IJsseldelta

Nadere informatie

Welke landen hadden schuld aan de Vietnamoorlog?

Welke landen hadden schuld aan de Vietnamoorlog? Welke landen hadden schuld aan de Vietnamoorlog? Over Vietnam Viêt Nam Công Hòa Xa Hôi Chu Nghiã (Socialistische Republiek Vietnam) Vietnam betekent Land van het Zuiden Oppervlakte: 331 114 km² Inwoners:

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2011 tijdvak 1 maandag 23 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Achter dit examen is een erratum opgenomen. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling opgenomen.

Nadere informatie

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje

Bijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje Bijlage HAVO 2014 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje HA-0131-a-14-2-b Aarde Opgave 3 Schuivende platen in Nieuw-Zeeland Platentektoniek in en rondom Nieuw-Zeeland Australische Zuidereiland Noordereiland

Nadere informatie

Arg Chi Ecu Sur Bol Ven Par Bra Uru Col Per

Arg Chi Ecu Sur Bol Ven Par Bra Uru Col Per Hoofdstuk 1 Argentinië Buenos Aires Lima Chili Brasilia Ecuador Suriname Santiago Bolivia Venezuela Paramaribo Paraquay Brazilië Caracas Uruquay Colombia Rio de Janeiro Bogota Peru São Paolo Argentinië

Nadere informatie

Examen VWO. aardrijkskunde (oude stijl)

Examen VWO. aardrijkskunde (oude stijl) aardrijkskunde (oude stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 2 juni 9.00 12.00 uur 20 04 Voor dit examen zijn maximaal 75 punten te behalen; het examen bestaat uit

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam

Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam Samenvatting Geschiedenis Examenkatern: dekolonisatie en koude oorlog in vietnam Samenvatting door een scholier 1145 woorden 18 januari 2011 6,5 8 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis Wat was

Nadere informatie

In deze les werk je in groepen van drie of vier personen. Vul hier de namen van de groepsleden in:

In deze les werk je in groepen van drie of vier personen. Vul hier de namen van de groepsleden in: Congo De Democratische Republiek Congo is nu vaak in het nieuws. Er is een verschrikkelijke burgeroorlog aan de gang. Verschillende groepen in het land vechten met elkaar. De Europese Unie wil misschien

Nadere informatie

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1 vrijdag 13 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk.

Examen HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 1 vrijdag 13 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Examen HAVO 2016 tijdvak 1 vrijdag 13 mei 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Gebruik De Grote Bosatlas, 54e druk. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Eindexamen vwo aardrijkskunde 2013-I

Eindexamen vwo aardrijkskunde 2013-I Wereld Opgave 1 Ontwikkelingen in de mondiale autoproductie Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1. 1p 1 Met welk begrip wordt de mondiale verandering

Nadere informatie

OVER HET VERDWENEN LAND VAN THIJSSE. 1. Schoonrewoerdse wiel. Ed Buijsman

OVER HET VERDWENEN LAND VAN THIJSSE. 1. Schoonrewoerdse wiel. Ed Buijsman OVER HET VERDWENEN LAND VAN THIJSSE 1. Schoonrewoerdse wiel Ed Buijsman COLOFON PANORAMA-reeks over het verdwenen land van Thijsse, gebaseerd op de Verkade-albums Waar wij wonen uit 1937 en Onze groote

Nadere informatie

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. VW-0131-a-13-1-b

Bijlage VWO. aardrijkskunde. tijdvak 1. Bronnenboekje. VW-0131-a-13-1-b Bijlage VWO 213 tijdvak 1 aardrijkskunde Bronnenboekje VW-131-a-13-1-b Wereld Opgave 1 Ontwikkelingen in de mondiale autoproductie bron 1 De mondiale autoproductie in 196 en 27 Japan China Legenda: 196

Nadere informatie

Bronnenboekje. Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2011

Bronnenboekje. Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2011 Bronnenboekje Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2011 A Voedselcrisis; een bittere nasmaak? Bron 1 16 februari 2011 - Bij de vorige voedselcrisis, in 2008, kwamen er wereldwijd 100 miljoen armen

Nadere informatie

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 22 juni 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. aardrijkskunde. tijdvak 2 woensdag 22 juni 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2011 tijdvak 2 woensdag 22 juni 9.00-12.00 uur aardrijkskunde Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 33 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 68 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2010 tijdvak 1 vrijdag 21 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 26 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen.

Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Wereld Opgave 1 Globalisering van IKEA Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. In 1963 opende IKEA zijn eerste buitenlandse vestiging. Daarna volgden er nog veel meer.

Nadere informatie

Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort.

Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort. Leefomgeving Opgave 7 De Maas van bron tot monding Bestudeer bron 1 uit het bronnenboekje die bij deze opgave hoort. Gebruik bron 1. In de tekst van bron 1 zijn de letters a, b en c aangegeven. Deze letters

Nadere informatie

HANDLEIDING THEMA 4 LES 3. Meander. Aardrijkskunde

HANDLEIDING THEMA 4 LES 3. Meander. Aardrijkskunde HANDLEIDING THEMA 4 LES 3 6 Meander Aardrijkskunde 6 Thema 4 Streken en klimaten thema 4 Streken en klimaten les 1 les 2 les 3 les 4 72 VOORAF Vraag de kinderen naar buiten te kijken en laat een aantal

Nadere informatie

Opgave 1 Gentrification in Williamsburg (New York)

Opgave 1 Gentrification in Williamsburg (New York) Wereld Opgave 1 Gentrification in Williamsburg (New York) Bestudeer de bronnen 1 tot en met 3 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. De wijk Williamsburg ligt in New York. New York is net als

Nadere informatie

Toelatingsexamens en Ondersteunend Onderwijs

Toelatingsexamens en Ondersteunend Onderwijs VOORBLAD De volgende hulpmiddelen zijn toegestaan bij het examen: Bosatlas 52 e of 53 e druk en kladpapier Aantal vragen: 2 Aantal pagina s: 6 Bijlage(n): geen Beoordeling van het examen Open vragen: 100

Nadere informatie

Nederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij?

Nederland. Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Welke bekende persoon is er altijd bij? Nederland Op welke dag is deze foto gemaakt?.. Waar? (vul in) Op de. in (plaats) Waarom zijn al die mensen daar?... Welke bekende persoon is er altijd bij?. Hoe heet het meisje rechts? Haar moeder viert

Nadere informatie

Het veranderende wereldbeeld

Het veranderende wereldbeeld Pas in de 20 ste eeuw zijn onderzoekers erin geslaagd de hele wereld nauwkeurig in kaart te brengen. Vroeger was er altijd een deel van de wereld dat de mensen helemaal niet of niet goed kenden. In deze

Nadere informatie

Geografische economie

Geografische economie Geografische economie Een van de meest opmerkelijke aspecten van het economisch systeem is de ongelijkmatige spreiding van bewoning en economische activiteit over de aardbol. Miljoenen mensen wonen hutje-mutje

Nadere informatie

Eén Korea, twee landen

Eén Korea, twee landen 1 Doelgroep De lesbrief is bedoeld voor leerlingen in de onderbouw vmbo, havo en vwo. Het uitwerken van de opdrachten kost de leerling ongeveer een tot anderhalf lesuur (van 50 minuten). De onderzoeksvragen

Nadere informatie