Incentive Zone Enschede

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Incentive Zone Enschede"

Transcriptie

1 Incentive Zone Enschede Projectplan Startdatum: Einddatum:

2 Colofon DATUM VERSIE 1.9 VERANDERING PROJECT REFERENTIE NOVAY REFERENTIE BEDRIJFSREFERENTIE URL TOEGANGSRECHTEN Vertrouwelijk STATUS Definitieve versie REDACTEUR Wouter Teeuw BEDRIJF Novay AUTEUR(S) Synopsis Gemeente Enschede heeft een nieuw concept geïntroduceerd in de strijd voor een betere bereikbaarheid: de incentive zone. Via verleiding in plaats van dwang worden werknemers aangezet om buiten de spits te reizen of om minder gebruik te maken van de auto. Na een eerste onderzoeksfase waarin het concept nader gespecificeerd en getest wordt, wordt een basis (= ICT-platform en -diensten) gelegd die hier invulling aan gaat geven. Ook vinden praktijkproeven plaats. Dit document beschrijft de hiervoor benodigde activiteiten. 2 NOVAY

3 Inhoudsopgave 1 INLEIDING EN OVERZICHT Probleemstelling Projectdoelen Hoe het werkt Mobiliteit data analyse De diensten ARCHITECTuUR De pilot en het vervolg Evaluatie Partner Relaties met andere projecten State of the art 11 2 AANPAK EN RESULTATEN Projectstructuur Incrementele werkwijze Overzicht van taken Planning Risico s 17 3 WERKPAKKETTEN WP0: management WP1: Platform WP2: Applicaties WP3: Experimenten en evaluaties WP4: Juridisch perspectief WP5: disseminatie en exploitatie Deliverables en tijdsplanning 29 4 PROJECT MANAGEMENT Projectorganisatie en management Kwaliteitscontrole Risico s en beheersmaatregelen Partners en hun rollen 32 3

4 5 DISSEMINATIE EN EXPLOITATIE PR activiteiten Exploitatie Demonstratie Intellectual Property Rights (IPR) 33 4 NOVAY

5 1 Inleiding en overzicht 1.1 PROBLEEMSTELLING Mobiliteit is één van de belangrijkste pijlers van een duurzame maatschappelijke en economische ontwikkeling. Hier liggen ook voor Enschede uitdagingen rond het zorgen voor bereikbaarheid en het managen van verkeersstromen en tegelijkertijd het creëren van een gezond leefklimaat: een duurzaam mobiliteitsbeleid. In het kader hiervan heeft de gemeente Enschede een nieuw concept bedacht: de incentive zone (i-zone). Met de i-zone wil Enschede bereikbaarheid van gebieden tijdens de spits verbeteren door het autoverkeer te reduceren, waarbij niet wordt gewerkt met Verboden, maar met Verleiding. Door middel van gerichte informatie en bijvoorbeeld aanbiedingen van bedrijven of spelelementen wordt een gedragsverandering gestimuleerd. Dit betekent dat personen door middel van het aanbieden van informatie moeten worden verleid om: met een andere modaliteit te gaan reizen, of samen te gaan reizen, of op een ander tijdstip te gaan reizen. 1.2 PROJECTDOELEN Het doel van Incentive Zone Enschede is om de bereikbaarheid van Enschede-West tijdens de spitsperiode (ochtendspits van 7:00 tot 9:00 en avondspits tussen 16:30 en 18:30) te vergroten. Meer in het bijzonder wordt hier bedoeld het stimuleren van het gebruik van alternatieven voor de auto. Hieronder worden allerlei alternatieven van solistisch autogebruik tijdens de spits verstaan, zoals carpoolen, deels of volledig gebruik van openbaar vervoer, thuiswerken, telewerk, fietsen, etc. Het uiteindelijke doel is het aantal verplaatsingen in de spits met 5% te reduceren. 1.3 HOE HET WERKT Om de incentive zone te realiseren zullen een aantal stappen moeten worden gezet (zie ook de aanbevelingen uit de conceptdefinitie van i-zone 1 ). Figuur 1 geeft aan hoe het geven van positieve prikkels aan burgers in de praktijk werkt: Databronnen VRI s, Camera s, etc. Context data uit mobieltjes Historische gegevens ruwe sensor data Databases en analyses Inzicht verkeerssituatie Persoonlijke analyses Voorspellingen basis diensten Diensten Info diensten Community diensten Vervoersdiensten Gaming diensten Gebruik Gemeente Consument Werknemer beïnvloeding gedrag Effect Andere modaliteit Samen reizen Ander tijdstip Ongevallen, weer, etc. Overige waarde toevoegingen 3 rd party applicaties Werkgever? Figuur 1. De werking van de Incentive Zone Enschede. Het begint met de beschikbaarheid van databronnen. Er zijn gegevens nodig die inzicht geven in de actuele of te verwachten (verkeers)situatie. Hiervoor zijn sensoren in het verkeersnetwerk nodig. We maken hierbij zoveel 1 Teeuw, W.B. (Red.), Incentive Zone: Uitwerking concept en kerndiensten. Enschede: Novay, Versie 1.0, 29 april

6 mogelijk gebruik van wat er al is. Denk hierbij aan bijvoorbeeld infrastructuurgeboden inwinsystemen als inductielussen om intensiteiten en /of snelheden te meten, of camera s waarmee kenmerken van de verkeerstroom of reistijden op trajecten kunnen worden gemeten. Ook willen we gebruik maken van de sensoren die mensen zelf al bij zich hebben, namelijk op hun mobieltje. Deze data moet worden verzameld in databases, worden verrijkt via analyses, en op een bruikbare manier worden ontsloten. Hier is een raamwerk (architectuur) voor nodig die het mogelijk maakt dat databronnen zich aanmelden of diensten gebruik maken van (cq. zich abonneren op informatie uit) deze databronnen. Dit raamwerk en/of bijbehorende databases moet zo open mogelijk zijn: iedereen kan het gebruiken. Vervolgens zijn er diensten nodig die op basis van deze gegevens en/of een analyse of inzichtelijke presentatie hiervan en/of incentives een voor de gebruiker (werknemer) zinnige functionaliteit verzorgen (dienst). En aan de gebruiker moet een portal worden geboden die hem in staat stelt deze diensten te gebruiken, en/of zijn eigen ervaringen, kennis of data te delen via sociale media. Via het gebruik van de diensten wordt het gedrag van burgers beïnvloed: het effect van de Incentive Zone Enschede. Dit is weer van invloed op de actuele verkeersituatie (cq. de databronnen), en zo is de cirkel rond. 1.4 MOBILITEIT DATA ANALYSE Het i-zone systeem maakt gebruik van verkeers- en mobiliteitdata die wordt verzameld uit de verkeersinfrastructuur (VRIs, camera s, etc.). Met behulp van deze data en modellen voor verkeersstromen en mobiliteit, wordt nieuwe informatie afgeleid die door de applicaties binnen i-zone kan worden gebruikt. Dit data analyse proces is een kernaspect van het i-zone systeem. Het idee is dat er een databasis wordt gecreëerd waarbij zo veel als mogelijk is gebruik wordt gemaakt van beschikbare bronnen. Deze databasis wordt aangevuld/gecomplementeerd met gegevens die vanuit het i-zone systeem zelf worden ingewonnen via de mobiele telefoons van i-zone deelnemers. In principe wordt binnen i-zone een zo rijk mogelijke set aan databronnen gebruikt voor het uitvoeren van de analyse, en worden al deze bronnen met elkaar gecombineerd. De verrijkte data geeft, bijvoorbeeld per dagsoort en per tijdsinterval voor elk wegvak informatie over reistijd en intensiteit en voor elk kruispunt informatie over vertraging en wachtrijlengte. Deze informatie is daarnaast beschikbaar voor verschillende weersomstandigheden, en voor nietreguliere maar wel voorspelbare situaties, zoals evenementen of feestdagen. Daarnaast is er het persoonlijk mobiliteitsprofiel van een deelnemer aan i-zone. De deelnemer heeft een bepaald verplaatsingspatroon, met herkomst en bestemmingen en tijdstippen van reizen. Daaruit volgt een informatiebehoefte waarop i-zone inspeelt door relevante informatie uit de database te halen en aangevuld met voorspellingen en informatie over reisalternatieven (andere vervoerwijze, ander tijdstip, andere route) beschikbaar te stellen aan de deelnemer. Voor persoonlijke mobiliteit levert de data-analyse tevens inzicht in bijvoorbeeld vaak bezochte plekken en veel gebruikte routes door de stad. Merk op dat het monitoren van persoonlijke mobiliteit ook inzicht geeft in de verkeersstromen op plekken in de stad waar geen data uit de verkeersinfrastructuur zelf beschikbaar is. Naar verwachting kan deze informatie tevens worden gebruikt. Een overzicht van stappen van dit proces van verrijking van data is weergegeven in Figuur 2. 6 NOVAY

7 model 1 model m datasource 1 individual 1 individual N datasource n filter + datafusion personal mobility monitoring iyouit database statistical analyses individual mobility status individual mobility patterns individual mobility footprints current network status future network status network and mobility patterns Figuur 2: Verrijking van i-zone data in verschillende stappen 1.5 DE DIENSTEN Een belangrijke factor in onze aanpak is dat we ons niet richten op voertuigen, maar op de personen (werknemers) en hun verplaatsingen. Zij moeten worden verleid tot ander gedrag. In overeenstemming met marketing principes (zie Figuur 3) willen we diensten aanbieden waarmee individuen één of meerdere zo persoonlijk mogelijke incentives krijgen, die hen voordeel biedt. Daarvoor is kennis over de betrokkenen nodig. Tegelijkertijd willen we gebruik maken van sociale media: werknemers die elkaar helpen door bijvoorbeeld elkaar te informeren. Uiteraard staat bij alles de privacy centraal. Zogenaamde privacy enhancing technologies zullen worden gebruikt om vooral de gebruiker zelf controle te geven op wie welke data mag zien. Kennis over de klant Hoogst Hoog Middel Laag Massa marketing Direct Marketing Personalisatie Social Network Marketing Massa Segment Individu Community Klantbereik Figuur 3. Klantkennis en klantbereik bij marketing. De aanpak van dit project is om een proces op gang te brengen (prijsvraag) om de ontwikkeling en ontsluiting van i-zone diensten te stimuleren. Om risico s af te dekken worden wel een beperkt aantal diensten zelf ontwikkeld (en moet een minimale basis zijn om i-zone een succes te maken). Het geheel wordt incrementeel ontwikkeld. Er is ruimte voor experimenten (pilots), er komen steeds diensten bij, en het aantal gebruikers neemt stapsgewijs toe. 7

8 1.6 ARCHITECTUUR De i-zone wordt gerealiseerd als een systeem met verschillende componenten. De architectuur van dit systeem geeft de onderlinge samenhang van de componenten aan, en kan worden opgedeeld in twee lagen: een laag met platformservices en een laag met applicaties. Deze opdeling is weergegeven in Figuur 4. Een i-zone applicatie kan een binnen het project ontwikkelde platformapplicatie zijn die standaard onderdeel is van de i-zone service, en die een (zeer) sterke koppeling heeft met de onderliggende platformservices. Een i-zone applicatie kan ook een 3rd party applicatie zijn die door een andere partij wordt ontwikkeld, zoals beoogd tijdens de prijsvraag. De interface tussen platformservices en applicaties de i-zone Application Programming Interface (API) is een cruciaal element van de architectuur en bepaalt in sterke mate de functionaliteit waarover applicaties kunnen beschikken. Daarnaast zorgt de i-zone API voor selectieve toegang tot informatie waarbij toepassingen alleen persoonlijke gegevens kunnen gebruiken als de gebruiker daar toestemming voor heeft gegeven. Op die manier houdt de gebruiker controle over zijn of haar eigen privacy. In principe is toegang tot de platformservices gelijk voor platformapplicaties en 3rd party applicaties, dat wil zeggen is voor beiden gebaseerd op gebruik van de i-zone API. Figuur 4: de i-zone architectuur bestaat uit platformapplicaties en 3rd party applicaties die gebruik maken van platformservices. De functionaliteit van de platformservices wordt ontsloten via een interface: de i-zone Application Programming Interface (API). De i-zone architectuur bestaat, naast de i-zone API, uit databases, processingelementen, en presentatie-elementen. Deze databases en processingelementen komen terug in de platformservices laag en binnen applicaties. Daarnaast hebben applicaties presentatie-elementen voor interactie met de gebruiker. Aan de onderkant stroomt data het platform in (niet weergegeven in Figuur 4) over de status van de verkeersinfrastructuur en over de persoonlijke mobiliteit van de gebruiker. Deze wordt in de platformservices laag verder verwerkt tot meer generieke informatie die van belang is voor een brede set van toepassingen. Binnen applicaties kan data nog verder verwerkt worden op een manier die specifiek is voor die applicatie. Een discussiepunt tijdens de uitvoer van dit project zal zijn welke functionaliteit behoort tot de (generieke) platformservices laag en welke functionaliteit wordt toegevoegd door 8 NOVAY

9 applicaties die gebruik maken van het platform (vergelijk Google maps: een routeplanner is hier onderdeel van, maar een aparte routeplanner zou ook gebruik kunnen maken van de door Google beschikbaar gestelde data). 1.7 DE PILOT EN HET VERVOLG Het concept van de i-zone is nieuw. Daarom is het gewenst te experimenteren met dit concept in een beperkt gebied en gericht op een beperkte doelgroep. Hiervoor is de keuze gevallen op woon-werkverkeer in Enschede-West omdat dit over het algemeen een redelijk eenduidige doelgroep betreft; omdat woon-werkverkeer daarnaast leidt tot de meeste problemen c.q. dagelijkse pieken; en omdat dit een relatief autonoom gebied is. Doelstelling is het concept te testen/valideren via een pilot in Enschede-West. Woon-werkverkeer beperkt zich echter niet tot verplaatsingen binnen Enschede alleen. Daarom zal voor deze validatie het concept in bredere zin worden ontwikkeld en geïmplementeerd, waarbij enkel in het pilot gebied zal worden gevalideerd of het werkt. Dit betekent ook dat later op relatief eenvoudige wijze het project kan worden verbreed richting heel Enschede en richting meerdere doelgroepen (bijvoorbeeld winkelbezoek). Ook kan het concept worden uitgebreid naar bijvoorbeeld de Innovatiedriehoek. Daarom wordt nu een duidelijke basis gelegd en wordt het systeem zo ontwikkeld dat uitbreiding relatief eenvoudig kan plaatsvinden. Figuur 5: Pilot gebied voor i-zone. 1.8 EVALUATIE Een belangrijke activiteit is het evalueren van het effect van het project als geheel. Op kwalitatief niveau spelen hier vragen of er inderdaad een community ontstaat zoals beoogd en gewenst. Kwantitatief spelen vragen of er een effect is op het verminderen van de files. De bereikbaarheid van Enschede, met als indicator het aantal ritten in de spits, is immers de reden dat er een Incentive Zone Enschede project in het leven is geroepen. Of deze doelen worden gehaald, vereist het vastleggen van een methode, prestatie-indicatoren en het doen van metingen (nulmeting, éénmeting). Meest eenvoudige manier van evaluatie zou zijn om een telling op belangrijke wegvakken uit te voeren, voor de proef, en na afloop van de proef, en de uikomsten te vergelijken. Deze methode heeft een belangrijk bezwaar, 9

10 namelijk dat we op deze manier geen inzicht krijgen in de effecten van de verschillende incentives, voor verschillende groepen. Dus de vraag wat werkt wel en wat niet en bij wie kan niet worden beantwoord. Daarnaast voorzien we dat het aantal deelnemers aan de pilot mogelijk te gering is om een effect te kunnen meten op straat. De aanpak is om gedrag en gedragsverandering als gevolg van incentives te meten, en deze veranderingen vervolgens op te schalen naar netwerkniveau, zodat een te verwachten effect op netwerkniveau kan worden berekend. Daarnaast worden de incentives zelf geëvalueerd op kwaliteit. We beginnen met een pre-evaluatie om zo een verzameling potentieel succesvolle incentives te ontwikkelen. Dit gebeurt middels een stated-preference en stated-choice onderzoek. Om gedrag te kunnen meten worden drie methoden gebruikt, Eerste methode (methode A) is een rittenboekje waar deelnemers hun mobiliteitsgedrag van de afgelopen 2 dagen noteren, tezamen met een aantal achtergrondkenmerken als leeftijd, geslacht, inkomen, autobezit, etc. Tweede methode (methode B) is gebruik maken van een applicatie op een mobiele telefoon waarmee onder meer het verplaatsingsgedrag kan worden afgeleid. Derde methode (methode C) is een experience sampling applicatie op een mobiele telefoon, waarmee meer achtergrondinformatie over gebruik en bevindingen van de incentives kunnen worden gemeten. We gaan uit van ten minste 500 deelnemers aan de pilot. Deelnemers worden geworven bij werknemers van de koplopers van de mobiliteitsmanagement proef in Enschede maar ook aangevuld met deelnemers van andere bedrijven in het gebied. Getracht wordt een evenwichtige verdeling naar aard en omvang van de bedrijven te krijgen.. De evaluatie van gedragswijzigingen als gevolg van de incentives wordt uitgevoerd door gebruik te maken van een 0- meting voor aanvang van de pilot en 1-meting aan het eind. Echter, het gehele mobiliteitsgedrag wordt gedurende de gehele pilot gemeten middels een persoonlijke mobiliteit monitoring toepassing. Per individu wordt bijgehouden wat het mobiliteitsgedrag is, en ook welke specifieke incentives zijn ontvangen. Zo kunnen naast de voor en nameting ook tussentijdse evaluaties plaatsvinden, die specifiek aan ontvangen incentives kunnen worden gekoppeld. Wij zullen dit 2 keer gedurende de pilot uitvoeren. Zo wordt de gedragswijziging als gevolg van de incentives bepaald. Tevens wordt inzicht verkregen in de impact van specifieke incentives. De twee onderzoeksmomenten worden aangegrepen om ook de incentives qua vorm en inhoud tussentijds te evalueren. Hiervoor wordt methode B toegepast, zoals gezegd gedurende twee keer tijdens de pilot. Overigens wordt aan het eerste meetmoment ook methode C toegepast om een verzameling met potentieel succesvolle incentives te kunnen afleiden. De groep deelnemers is in dit stadium naar verwachting te klein om als gevolg van de incentives op straat statistisch significante wijzigingen waar te nemen. Daarom wordt een aantal scenario s met daarin incentives voor specifieke doelgroepen opgesteld. Door gebruik te maken van effecten van de incentives voor verschillende groepen en verschillende omstandigheden kunnen de effecten worden opgeschaald naar netwerkniveau. Dit gebeurt door gebruik te maken van eerder genoemde verkeersmodellen. Uitkomst van de opschaling is een verzameling nieuwe intensiteiten en snelheden, waarmee externe effecten als uitstoot van CO2, luchtkwaliteit en veiligheid worden 10 NOVAY

11 bepaald. 1.9 PARTNER Het initiatief van het project i-zone ligt bij de Gemeente Enschede. Vanuit hier is een projectteam opgezet samen met de Stichting Novay en de Universiteit Twente. Het project i-zone wordt uitgevoerd in samenwerking met Twente Mobiel RELATIES MET ANDERE PROJECTEN Het Incentive Zone Enschede project, waarin het i-zone concept wordt gevalideerd, is feitelijk één element binnen een hele verzameling van inspanningen om mobiliteit te beïnvloeden cq. slim reizen te organiseren. In het bijzonder zijn er relaties met het volgende initiatieven: SUNSET project, een project dat gaat worden uitgevoerd in het zevende kaderprogramma (FP7) van de Europese Unie (ICT call 6 ICT for Mobility of the Future). SUNSET bouwt verder op de resultaten van onderliggend Incentive Zone Enschede project. SUNSET begint waar de pilot Incentive Zone Enschede ophoudt en is vooral gericht op kennisopbouw en verbreding. SUNSET en i-zone zijn twee projecten die beide bijdragen aan hetzelfde product (richting de burger). Vanuit het mobiliteitsplatform in de regio Twente lopen parallel aan dit project meerdere andere projecten. Hiermee willen we zoveel mogelijk afstemmen, al blijft Incentive Zone Enschede een onafhankelijk project. Meest concreet zijn de volgende afspraken gemaakt met Twente Mobiel: o o De doelgroepbenadering loopt mede via Twente Mobiel. Er wordt mede meegelift op de website (portal) van Twente Mobiel. Daartoe wordt ook afgestemd tussen i-zone en Twente Mobiel over eisen aan de website (architectuur overleg). Twente Mobiel biedt ook een (multi-modale) reistijdplanner aan, in dit kader wordt afgestemd met de basisdienst reistijdvoorspelling van i-zone. De projectcommunicatie gebeurt in afstemming en/of samenwerking met Twente Mobiel STATE OF THE ART Het Incentive Zone Enschede project kan voortbouwen op een veelheid van bestaande concepten of producten die al bestaan. Hiervoor verwijzen we naar de i-zone conceptdefinitie waar dit project op voortbouwt (voetnoot 1). 11

12 2 Aanpak en resultaten 2.1 PROJECTSTRUCTUUR Het werk binnen het project is opgedeeld in werkpakketten, waarbij elk werkpakket een deelaspect van de i-zone bestrijkt. De i-zone architectuur voorziet in een scheiding tussen generieke functionaliteit (de platformservices) en toepassingen die gebruik maken van deze functionaliteit. Deze natuurlijke scheiding komt terug in de organisatie van de werkpakketten: WP1 omvat de taken en deliverables die betrekking hebben op de generieke platformfunctionaliteit, terwijl WP2 gaat over het realiseren van applicaties bovenop dit platform. Naast deze twee onderzoek- en ontwikkel werkpakketten is er een werkpakket (WP3) voor het uitvoeren van experimenten en evaluaties, een werkpakket (WP4) voor het organiseren van de aanbesteding van delen van WP1 en WP2, en een werkpakket (WP5) voor communicatie en disseminatie (zie Tabel 1). Tabel 1: overzicht van i-zone werkpakketten WP Titel Korte omschrijving WP0 Management Projectmanagement activiteiten WP1 Platform Onderzoek naar en ontwikkeling van generiek platform functionaliteit WP2 Applicaties Onderzoek naar en ontwikkeling van applicaties bovenop het platform WP3 Experimenten en evaluaties Validatie en evaluatie van het i-zone systeem; gebruikersexperimenten WP4 Juridisch perspectief IPR, privacy en organisatie aanbesteding delen van WP1 en WP2 WP5 Communicatie en disseminatie i-zone communicatie naar algemeen publiek en specifieke doelgroepen Een belangrijk aspect van dit project is het uitproberen en valideren van i-zone in het veld, waarbij i-zone applicaties beschikbaar worden gesteld aan eindgebruikers. Alle activiteiten die gebruikersexperimenten en systeem evaluaties omvatten zijn gebundeld in WP3. Daarnaast is er voor gekozen om een substantieel deel van het werk binnen het project aan te besteden; het aanbesteden is echter aan allerlei voorwaarden en procedures gebonden die grotendeels losstaan van de inhoud. Dit is de reden om een apart werkpakket te hebben waarin deze procedurele activiteiten geconcentreerd zijn (WP4) en waar ook overige activiteiten van juridische aard worden uitgevoerd. Het daadwerkelijk realiseren door derden van systeemcomponenten blijft onderdeel van WP1 en WP2 en is als stelpost in deze onderzoek- en ontwikkeling werkpakketten opgenomen. Voor het verkrijgen van extra i-zone applicaties wordt binnen WP2 een prijsvraag georganiseerd; deze prijsvraag geeft tevens een indicatie van de geschiktheid van het platform voor het ondersteunen van een brede set van toepassingen. Vele van bovenstaande activiteiten maken communicatie met het algemeen publiek dan wel specifieke doelgroepen noodzakelijk WP5 voorziet in deze communicatie. 2.2 INCREMENTELE WERKWIJZE Het project raakt aan een veelheid van factoren: verkeersmodellen, gedragspatronen, sensordata, de rol van werkgevers, experimenten in het veld, etc. Dit maakt de uitvoering van het project complex en heeft als risico dat het 12 NOVAY

13 gewenste systeem niet (volledig) gerealiseerd wordt. Dit pleit voor een sterk cyclische aanpak, en een vroege confrontatie van concepten met de praktijk. Voor het project als geheel geldt daarom dat componenten, diensten en toepassingen incrementeel worden ontwikkeld: 1. Incrementeel in de zin dat wordt gestart met een pilot in Enschede-West, maar de resultaten (diensten) zullen in een breder gebied bruikbaar en/of toepasbaar zullen. Enschede-West is alleen het testgebied waarin we het gebruik van de diensten in deze pilot zullen monitoren. 2. Incrementeel in de zin dat het i-zone platform in fasen beschikbaar komt en dat er steeds nieuwe diensten kunnen en zullen worden toegevoegd. Een reference-implementatie die tijdens de onderzoeksfase wordt ontwikkeld, zorgt voor een snelle beschikbaarheid van het platform, waarna het productieplatform kan worden aanbesteed. Na het ontwikkelen van een set van validatie applicaties wordt het aantal applicaties uitgebreid met diensten door derden via het stimuleren van de ontwikkeling hiervan (aanbesteding en prijsvraag). Gedurende ¾ tijd van het project is een live platform beschikbaar waarmee getest kan worden en waar experimenten/evaluaties mee gedaan kunnen worden. 3. Incrementeel in de zin dat een specifieke dienst eerst via een experiment kan worden gevalideerd (pilot) voordat hij definitief wordt uitgerold. Dit doen we door diensten bijvoorbeeld eerst binnen een bepaalde groep te testen (geselecteerde gebruikers die we monitoren) en daarna breder uit te zetten. Deze gefaseerde, incrementele aanpak komt terug in de planning van veel van de activiteiten binnen het project. Een duidelijke fasering garandeert dat basis functionaliteit wordt opgeleverd en dat er daarnaast ruimte is voor onderzoek en try-out voor die aspecten die het meest innovatief zijn. Ook zorgt het faseren van activiteiten ervoor dat het project in elkaar wordt geschoven, waardoor de doorlooptijd verkort wordt. Naast een aanpak van incrementeel werken wordt een adviesgroep in het leven geroepen (zie hoofdstuk 4) voor reflectie en feedback tijdens de uitvoering van het project. Uitnodiging vindt plaats op persoonlijke titel. 2.3 OVERZICHT VAN TAKEN Voor elk werkpakket zijn activiteiten (taken) gedefinieerd. Voordat we in hoofdstuk 3 deze taken nader beschrijven is het goed om iets nader in te gaan op de belangrijkste technische taken en hoe deze samenhangen. In Figuur 6 (feitelijk een nadere detaillering van Figuur 4) is de relatie tussen enkele taken ook grafisch weergegeven. WP1 gaat over het i-zone platform en de diensten (services) daarbinnen. Binnen WP1 is de verantwoordelijkheid om het platform te ontwerpen: de architectuur en interfaces van het platform worden gedefinieerd (taak T1.1). Parallel hieraan wordt ook een referentie-implementatie van het platform gebouwd (taak T1.2). Hierdoor is er een snelle terugkoppeling tussen architectuur (ontwerp) en praktijk (implementatie), in overeenstemming met onze incrementele aanpak. De referentie-implementatie heeft twee doelen. Ten eerste zorgt deze ervoor dat er in een vroeg stadium binnen het project een versie van het platform operationeel is (taak T1.3). Ten tweede dient de referentieimplementatie (architectuur- en interfacedefinitie) als vraagspecificatie bij de aanbesteding van het uiteindelijke productieplatform. Dit production platform wordt gebouwd door derden aan wie deze opdracht wordt gegund (taak T1.4) en vervolgens operationeel gemaakt (taak T1.5). 13

14 i-zone application layer T2.1 Enschede traffic flow visualisation and web application T2.2 carpool matchmaker web application functions analysis (prediction) of traffic times match data mobility match calculation OmniTrans network model static data (maps, ) T1.6 T1.7 flow modeling and calculation road segments flow (historical paterns) personal mobility patterns i-zone platform services raw real-time data personal mobility pattern detection VRI data collector PRIS data collector RF data collector PT data collector MS data collector 1 VRI data feed (traffic light status) PRIS data feed (parking status) road flow data feed (camera car registration) public transport data feed (Sabimos) mobile mobile sensors mobile data sensors data feed sensors data feed feed Figuur 6: Gedetailleerde systeemarchitectuur i-zone project. Zoals beschreven in paragraaf 1.4 is het vullen en bouwen van een databasis onderdeel van het platform. Hier richt taak T1.6 zich op. Verificatie van de data speelt daarbij een belangrijke rol. Bekend is dat meetfouten alom aanwezig zijn en soms ook niet onaanzienlijk zijn qua omvang. Voor de databasis wordt de datastructuur van een bestaand model (Omnitrans) gebruikt om daar de beschikbare meetgegevens aan te koppelen. Dit is ook weergegeven in Figuur 6. Ander onderdeel van het platform is de persoonlijke monitoring, zoals ook al beschreven in paragraaf 1.4. Hier richt taak T1.7 zich op. WP2 richt zich op de applicaties. Er is nog geen definitieve keuze gemaakt in de te ontwikkelen applicaties. We gaan in het vervolg van dit document uit van drie voorbeeldapplicaties die zich richten op persoonlijk advies, de status van het verkeersnetwerk, respectievelijk een spelelement / game (taak T2.3, T2.4, T2.5). Behalve deze meer geavanceerde applicaties die zullen worden aanbesteed worden ook nog twee validatie-applicaties gebouwd. Deze richten zich meer op deelaspecten: een reisplanner die voortbouwt op de databasis (in taak T2.1) en applicaties voor persoonlijke mobiliteitspatronen die voortbouwt op de persoonlijke monitoring (in taak T2.2). Deze applicaties worden gebouwd vanuit onderzoeksdoeleinden en dienen ervoor om ten eerste snel een set van basis applicaties beschikbaar te kunnen stellen aan de eerste (test) gebruikers; ten tweede een aantal testapplicaties beschikbaar te hebben voor de referentie-implementatie van het platform; en ten derde om een aantal beschikbaar te hebben voor acceptatietesten van het productieplatform. Tenslotte levert de prijsvraag ook nog extra applicaties op (taak T2.6). Bij de aanbesteding is input en hulp nodig vanuit juridisch perspectief (aanbestedingsdeskundige). De juridische kant 14 NOVAY

15 en het hele proces van aanbesteden vindt plaats in WP4 (taak T4.1). Hier is een aanbestedingsperiode gereserveerd van 3 maanden voor specificatie (vorm), uitvraag en gunning. Na oplevering van het resultaat volgt een acceptatietest die onderdeel is van deze procesmatige aanbestedingstaak. De technische ondersteuning van deze acceptatietesten vindt echter weer plaats vanuit WP1 en WP2 (via testapplicaties die deze WP s leveren) en/of is onderdeel van de aanbestede opdracht. Deze zelfde werkwijze rond aanbesteding wordt ook gevolgd voor de andere aan te besteden taken, namelijk de drie applicaties in WP2. Tabel 2 geeft een overzicht van alle taken. Tabel 2: lijst met taken per werkpakket WP Taak Titel Korte omschrijving WP1 WP2 WP3 WP4 T1.1 Architectuur en interfaces Architectuur van i-zone systeem, definitie van de i-zone API T1.2 Reference platform design en implementatie Snelle ontwikkeling van de platformservices, parallel aan het architectuur werk. Een eerste versie hiervan wordt vroeg opgeleverd in het project. T1.3 Reference platform deployment Inzetten van het reference platform in een alfa en beta fase T1.4 Production platform design en implementatie Ontwikkeling van het production platform, welke ook na het project beschikbaar blijft. AANBESTEDING T1.5 Production platform deployment Inzetten van het production platform (laatste fase v. project) T1.6 Databasis Ontwikkeling van databasis in twee fasen; onderdeel van het reference platform. Vroege eerste versie.. T1.7 Persoonlijke mobiliteit monitoring iphone en Android sensor software; mobiliteit patroonherkenning in twee fasen. Vroege eerste versie. T2.1 Validatie applicatie reisplanner Basis reisplanner, gebouwd op reference platform. T2.2 Validatie applicaties persoonlijke mobiliteit T2.3 Persoonlijke multi-modale reisadviseur Persoonlijke, inter-persoonlijke, en experience sampling applicaties, gebouwd op reference platform. Geavanceerde multi-modale reisadviseur, gebouwd op reference platform, ingezet op production platform. AANBESTEDING T2.4 Mobiliteit matchmaker Matchmaker applicatie die deelnemers met passende mobiliteit patronen met elkaar in contact brengt. Gebouwd op ref. platform, ingezet op prod. platform. AANBESTEDING T2.5 Mobiliteit game i-zone game, ontwikkeld op reference platform en ingezet op production platform. AANBESTEDING T2.6 Applicaties uit prijsvraag Prijsvraagapplicaties, ontwikkeld op reference platform en ingezet op production platform. T3.1 Validatie-experiment Experiment ter validatie van het i-zone systeem T3.2 Gebruikersexperimenten Gebruikersexperimenten gedurende verschillende fasen T3.3 Projectevaluatie Projectevaluatie op verschillende momenten tijdens project T4.1 Aanbesteding production platform Organisatie van aanbestedingsprocedure voor production platform (specificatie, gunning, acceptatietest) T4.2 Aanbesteding applicaties Organisatie van aanbestedingsprocedure voor applicaties (specificatie, gunning, acceptatietest) T4.3 Juridisch algemeen Alle activiteiten die te maken hebben met contracten en intellectuele eigendomsrechten (IPR) T4.4 Privacy Alle expliciete activiteiten rond privacyaspecten aanvullend aan de technische kant hiervan binnen WP1 15

16 WP Taak Titel Korte omschrijving WP5 T5.1 Algemene projectcommunicatie Projectcommunicatie en disseminatie van resultaten (publicaties) T5.2 Productcommunicatie / marketing Marketing en communicatie richting gebruikers, ontwikkelaars (inclusief communicatie t.b.v. de prijsvraag) en business partners T5.3 Business model Exploitatie/aantrekken van investerende partijen 2.4 PLANNING In de periode van 1 september 2010 tot 1 november 2010 is een initiële architectuur opgeleverd (zie Figuur 6) welke de basis is voor verdere planning. Onderstaande Figuur 7 toont de verdere planning vanaf 1 november 2010 (de datum van deze huidige versie van het projectplan). Task Name WP1: platform T1.1: architectuur en interfaces T1.2a: reference plat. design/impl. (initiele versie) T1.2b: reference plat. design/impl. (update) T1.3a: reference plat. deployment (alfa) T1.3b: reference plat. deployment (beta) T1.4a: production plat. design/impl. (initiele versie) T1.4b: production plat. design/impl. (update) T1.5: production platform deployment T1.6a: databasis (initiele versie) T1.6b: databasis (uitbreiding) T1.7a: pers. mobiliteit monitoring (initiele versie) T1.7b: pers. mobiliteit monitoring (uitbreiding) WP2: applicaties T2.1: validatie applicatie reisplanner T2.2: validatie applicaties persoonlijke mobiliteit T2.3: persoonlijke multi-modale reisadviseur T2.4: mobiliteit matchmaker T2.5: mobiliteit game T2.6a: prijsvraag voorbereiding T2.6b: prijsvraag applicatie ontwikkeling T2.6c: prijsvraag applicatie deployment WP3: experimenten en evaluaties T3.1: validatie-experiment T3.2: gebruikers experiment T3.3: projectevaluatie WP4: juridisch perspectief T4.1: aanb. production platform T4.2: aanbesteding applicaties T4.3: juridisch algemeen T4.4: privacy WP5: disseminatie en exploitatie T5.1: algemene projectcommunicatie T5.2: productcommunicatie / marketing T5.3: business model Qtr 4, 2010 Qtr 1, 2011 Qtr 2, 2011 Qtr 3, 2011 Qtr 4, 2011 Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Figuur 7: overzicht van de planning In grote lijnen is het project, met een totale duur van 1 jaar, opgedeeld in periodes van 3 maanden. Deze periodisering houdt gelijke tred met de incrementen in het project: ontwikkel, aanbesteding, deployment en 16 NOVAY

17 experiment fases zijn telkens 3 maanden. Belangrijke mijlpalen zijn daarmee: 1 februari: - oplevering referentie-implementatie van het platform (T1.3) en - oplevering functionaliteit voor dataverzameling rond persoonlijke mobiliteit (T1,6; T1.7) 1 mei: - oplevering validatie applicaties (T2.1, T2.2), - gunning van de overige applicaties / aanbesteed werk (T4.1, T4.2)) 1 augustus: - oplevering production platform (T1.4), - oplevering alle (aanbestede) applicaties (T2.3, T2.4, T2.5), - alles klaar voor de start van een grotere proef (T3.1) 1 november: - eindevaluatie (T3.3) 2.5 RISICO S De planning geeft een minimaal tijdspad aan, waarbij er sprake is van onderlinge afhankelijkheden tussen taken: bij uitloop van een taak op het kritieke pad is er kans dat het hele project gaat uitlopen. 17

18 3 Werkpakketten 3.1 WP0: MANAGEMENT WP0: Projectmanagement Startdatum M1 Einddatum M12 Partners Enschede Novay Adviesgroep Totaal Leider Omschrijving (doel, aanpak) Gemeente Enschede Het doel van WP0 is het project te besturen zodanig dat de resultaten op tijd beschikbaar zijn. Hoe het management en de kwaliteitscontrole concreet vorm wordt gegeven via managementteam en adviescommissie staat nader uitgewerkt in hoofdstuk 4. De kosten voor management zijn maximaal 7% van het totale projectbudget (exclusief extern advies). Het project weet zich ingekaderd in de activiteiten van het mobiliteitsplatform Twente en heeft relaties met diverse andere regionale projecten, of zou deze kunnen ontwikkelen. Het afstemmen met andere projecten en/of het rapporteren aan de regionale stuurgroep (welke bestaat uit alle bestuurders van de kopgroep Twente Mobiel) is tevens de verantwoordelijkheid van WP0. Resultaten Risico s D0.1 Projectplan (document) + operationalisering M0-M12 D0.2 Bundeling diverse management rapportages (document) M12 Tijd, budget 18 NOVAY

19 3.2 WP1: PLATFORM WP1: Platform Startdatum M1 Einddatum M12 Partners Enschede Novay UT Derden Totaal Leider Omschrijving (doel, aanpak, taken) Novay Dit werkpakket heeft als doel om de generieke i-zone platform functionaliteit te ontwikkelen. Deze generieke functionaliteit wordt gebruikt door de i-zone applicaties in WP2. De aanpak van dit werkpakket is sterk incrementeel: parallel aan de architectuur wordt allereerst een referentie-implementatie van het platform ontwikkeld, welke dient om snel een operationeel platform te hebben. Daarna volgt de ontwikkeling van het production platform, waarbij de reference-implementatie (i.h.b. architectuur en interface-specificaties) als vraagspecificatie (voor aanbesteding) dient. T1.1 Architectuur en interfaces (M1-M3) Partners: Novay (leider), UT, Enschede Binnen deze taak wordt de i-zone architectuur opgesteld en wordt de interface richting de applicaties (de i-zone API) gedefinieerd (API naar boven), maar ook de eventuele interne interfaces in het platform (API s intern) en de interfaces tussen ruwe data en platform (API s naar beneden). De architectuur en API s dienen als input voor de aanbesteding van het production platform, en het bouwen van de applicaties. Een zeer belangrijk aspect binnen deze taak is het specificeren van het privacy mechanisme dat gebruikt wordt binnen i-zone. T1.2 Reference platform design en implementatie (T1.2a: M1-M3, T1.2b: M4-M6) Partners: Novay (leider) Deze taak omvat het ontwikkelen van het reference platform, parallel aan het opstellen van de i-zone architectuur en API. Het reference platform wordt in twee fasen ontwikkeld: in de eerste fase (T1.2a) wordt deze opgeleverd en in de tweede fase (T1.2b) wordt deze aangepast o.b.v. de ervaringen met het uitrollen (zie T1.3a). Het reference platform implementeert basisfunctionaliteit en is niet gericht op schaalbaarheid en onderhoudbaarheid. Onderdelen van dit platform worden ontwikkeld in T1.6 (verkeersmodellen) en T1.7 (persoonlijke mobiliteit monitoring). T1.3 Reference platform deployment (T1.3a: M4-M6, T1.3b: M7-M9) Partners: Novay (leider) Deze taak zorgt voor het online brengen en houden van het reference platform, in twee fasen. In de eerste fase wordt de initiële versie van het reference platform uitgerold (alfa deployment) en in de tweede fase het aangepaste reference platform (beta deployment). Onderdeel van deze activiteit is het toegang verschaffen tot het platform aan applicaties en 19

20 gebruikers. Meerdere andere activiteiten maken gebruik van deze deployment: voor alle applicatie ontwikkeling en voor gebruikersexperimenten (zie T3.1, T3.2). T1.4 Production platform design en implementatie (T1.4a: M7-M9, T1.4b: M10-M12) Partners: Uitvoerder aanbesteding Binnen deze taak wordt het production platform gebouwd, als aanbesteed werk. Dit platform vormt de basis voor de inzet van het i-zone systeem na het afronden van dit project. In de eerste fase (T1.4b) wordt het platform opgeleverd en in de tweede fase (T1.4b) wordt het platform aangepast o.b.v. inzichten opgedaan en fouten geconstateerd tijdens de deployment (zie T1.5). De aanpassingen in de tweede fase vloeien zo snel als mogelijk terug in de uitgerolde versie van het production platform, om ervoor te zorgen dat deze voor het einde van het project al effect hebben. Het aanbestedingsproces valt onder T4.1. T1.5 Production platform deployment (M10-M12) Partners: Enschede (leider) Deze taak rolt in de laatste fase van het project het production platform uit en houdt dit platform beschikbaar. Tijdens de deployment zal het platform updates krijgen (uit T1.4b). Meerdere andere activiteiten maken gebruik van deze deployment: alle applicaties (incl. die van de prijsvraag) zullen draaien in deze omgeving. Het meest uitgebreide gebruikersexperiment (zie T3.2) zal worden gedaan o.b.v. deze deployment. T1.6 Databasis (T1.6a: M1-M3, T1.6b: M4-M6) Partners: UT (leider) Deze taak omvat het ontwikkelen van een databasis in twee fasen. Deze databasis is onderdeel van het reference platform, en, waar opportuun, van het production platform. Tijdens de eerste fase (T1.6a) wordt een basismodel gemaakt welke in staat is om de validatie applicaties (zie T2.1, T2.2) te ondersteunen. In de tweede fase worden de databasis uitgebreid zodat deze ook meer geavanceerde applicaties kunnen ondersteunen (zie T2.3, T2.4 en T2.5). T1.7 Persoonlijke mobiliteit monitoring (T1.7a: M1-M3, T1.7b: M4-M6) Partners: Novay (leider) Binnen deze taak wordt software gerealiseerd in twee fasen, voor het monitoren van persoonlijke mobiliteit en het herkennen van patronen daarin. Deze software is onderdeel van het reference platform, en, waar opportuun, onderdeel van het production platform. Tijdens de eerste fase (T1.7a) wordt monitoring software voor iphone en Android ontwikkeld en wordt tevens een basis versie van de patroonherkenningmodule gemaakt. Tijdens de tweede fase (T1.7b) wordt de patroonherkenning functionaliteit uitgebreid zodat ook meer geavanceerde toepassingen (zoals de matchmaker applicatie in T2.4) hiermee kunnen worden gebouwd. Resultaten D1.1 Architectuur en interface specificaties M3 D1.2 Reference platform versie 1.0 M3 D1.3 Reference platform versie 1.1 M6 D1.4 Production platform versie 1.0 (aanbesteed) M9 20 NOVAY

21 D1.5 Production platform versie 1.1 (aanbesteed) M11 D1.6 Basis verkeersmodel M3 D1.7 Geavanceerd verkeersmodel M6 D1.8 iphone mobiliteit monitoring M3 D1.9 Android mobiliteit monitoring M3 D1.10 Basis persoonlijke mobiliteit herkenning M3 D1.11 Geavanceerde persoonlijke mobiliteit herkenning M6 Risico s 21

22 3.3 WP2: APPLICATIES WP2: Applicaties Startdatum M4 Einddatum M12 Partners Enschede Novay UT Derden Totaal Leider Omschrijving (doel, aanpak, taken) Gemeente Enschede Dit werkpakket heeft als doel om specifieke i-zone applicaties te ontwikkelen en om te stimuleren dat derden dit doen als onderdeel van een prijsvraag. De applicaties valideren de geschiktheid van het i-zone platform (ontwikkeld in WP1) en maken de unieke kenmerken van i-zone inzichtelijk. Twee applicaties dienen ter validatie van het platform (zie T2.1 en T2.2). Een drietal meer geavanceerde applicaties (T2.3, T2.4, T2.5) worden aanbesteed, waarbij in de loop van het project invulling wordt gegeven aan de precieze specificaties van deze applicaties. Deze specificaties worden mede gebaseerd op: Input vanuit WP3 die inzicht geven in de gebruikerservaringen en welke incentives goed werken binnen i-zone Input vanuit WP5 die inzicht geeft in welk imago i-zone moet uitstralen richting gebruikers en welke manier incentives moeten worden aangeboden Daarnaast zal de prijsvraag (T2.6) de set van i-zone applicaties verder uitbreiden. Merk op dat over de onderstaand benoemde applicaties nog geen definitief besluit is genomen: ze dienen als voorbeeld-applicaties! T2.1 Validatie applicatie reisplanner (M4-M6) Partners: UT (leider) Deze taak omvat het ontwikkelen van een basis reisplanner applicatie die kan draaien op de eerste versie van het reference platform, en die dient ter validatie van platform principes en interfaces. Tevens verrijkt deze applicatie de gebruikerservaring (maakt de set van beschikbare toepassingen groter). De basis reisplanner moet geschikte routes kunnen bepalen o.b.v. huidige verkeersomstandigheden, gebruik makende van het basis verkeersmodel ontwikkeld in T1.6a. Tevens moet deze applicatie inzicht geven aan de gebruiker in de huidige verkeerssituatie in Enschede. T2.2 Validatie applicaties persoonlijke mobiliteit (M4-M6) Partners: Novay (leider) In deze taak wordt een drietal toepassingen ontwikkeld die gebruik maken van de persoonlijke mobiliteitinformatie beschikbaar in de eerste versie van het reference platform (o.b.v. de resultaten van T1.7a). De eerste applicatie maakt persoonlijk mobiliteit inzichtelijk, de tweede vergelijkt persoonlijke mobiliteitspatronen met elkaar, en de derde maakt het 22 NOVAY

23 mogelijk om vragen te stellen aan de gebruiker over zijn/haar mobiliteit (directe interactie). Deze applicaties dienen ter validatie van platform principes en interfaces, en breidt de set van beschikbare i-zone applicaties uit. T2.3 Persoonlijke multi-modale reisadviseur (M7-M9) Partners: Enschede (leider), Novay, UT, Derde (P.M.) Binnen deze taak wordt gewerkt aan een geavanceerde reisadviseur applicatie, welke rekening houdt met persoonlijke mobiliteit, beschikbaarheid van vervoermiddelen, en huidige en toekomstige verkeerssituatie. Deze toepassing levert advies die de ten goede komt aan de gebruiker en tevens aan de doorstroming in de stad, en geeft bijvoorbeeld aan wat het effect is van vroeger of later vertrekken. De toepassing maakt gebruik van de geavanceerde verkeersmodellen uit T1.6b en de geavanceerde persoonlijke mobiliteit herkenning uit T1.7b. Het aanbestedingsproces valt onder T4.2. T2.4 Mobiliteit matchmaker (M7-M9) Partners: Enschede (leider), Novay, UT, Derde (P.M.) Deze taak levert een mobiliteit matchmaker applicatie op, welke op geavanceerde wijze persoonlijke mobiliteitpatronen van i-zone gebruikers aan elkaar koppelt. Een voorbeeld is een carpool toepassing die suggesties doet aan een gebruiker welke andere personen mogelijke carpool kandidaten zijn. In de loop van het project wordt precieze invulling gegeven aan de specificaties van de applicatie. Het aanbestedingsproces valt onder T4.3. T2.5 Mobiliteit game (M7-M9) Partners: Enschede (leider), Novay, UT, Derde (P.M.) Deze taak levert een mobiliteit game op die gebruikers moet overhalen om mee te doen met i-zone, en die de verkeersafhandeling binnen Enschede bevordert. Een voorbeeld is een game waarbij groepen kunnen strijden om het meest duurzame mobiliteitsgedrag. In de loop van het project wordt precieze invulling gegeven aan de specificatie van de applicatie. Het aanbestedingsproces valt onder T4.4. T2.6 Prijsvraag (T2.6a, M4-M6, T2.6b: M7-M9, T2.6c: M10-M12) Partners: Enschede (leider), Novay, UT, Derden Deze taak omvat het organiseren en uitvoeren van een prijsvraag ter bevordering van het aantal i-zone applicaties. Een mogelijke optie om een prijsvraag vorm te geven is dat potentiële ondernemers (studenten, ) worden benaderd om een idee aan te leveren, waarbij de beste ideeën een geldbedrag krijgen (voor het idee zelf of als bijdrage in de realisatie ervan). Of: teams kunnen zich aanmelden voor een competitie, ontwikkelen daarin tegen (gedeeltelijke) vergoeding ieder een applicatie, waarna het team met de beste applicatie beloond wordt met een prijs (vooral de eer). Of: de meeste gebruikte applicatie krijgt een prijs, bijvoorbeeld elke maand een geldbedrag op basis van gebruikers ranking. Deze taak omvat 3 subtaken: het voorbereiden (T2.6a), het bouwen van de applicaties door de deelnemers (T2.6b), en het uitrollen van de applicaties naar gebruikers (T2.6c). De precieze vorm wordt in de loop van het project bepaald. Communicatie over de prijsvraag 23

24 wordt gedaan in T5.1. Resultaten Risico s D2.1 Basis reisplanner M6 D2.2 Persoonlijke mobiliteit status applicatie M6 D2.3 Inter-persoonlijke mobiliteit vergelijking M6 D2.4 Basis experience sampling applicatie M6 D2.5 Persoonlijke multi-modale reisadviseur (voorbeeld / aanbesteed) M9 D2.6 Mobiliteit matchmaker (voorbeeld / aanbesteed) M9 D2.7 Mobiliteit game (voorbeeld / aanbesteed) M9 D2.8 Uitschrijving prijsvraag M6 D2.9 Toelating prijsvraag applicaties M9 D2.10 Prijsvraag applicatie beoordeling M12 Resultaten uit WP3 zouden input moeten leveren voor WP2. Tijdsafhankelijkheid is risico 24 NOVAY

25 3.4 WP3: EXPERIMENTEN EN EVALUATIES WP3: Experimenten en evaluaties Startdatum M4 Einddatum M12 Partners Enschede Novay UT Derden Totaal Leider Omschrijving (doel, aanpak, taken) Universiteit Twente Doel van dit werkpakket is het i-zone concept te operationaliseren in aantal experimenten (pilots) over langere tijd (3 maanden per experiment). Dit gebeurt in nauwe samenwerking met andere werkpakketten, en vereist beschikbaarheid van het i-zone platform en (een set van) i-zone applicaties. Tevens is het doel van dit werkpakket om het gebruik van i-zone te evalueren o.b.v. de uitkomst van de experimenten. T3.1 Validatie-experiment (M3-M6) Partner: Novay (leider) Enschede, UT Deze taak omvat de eerste testen van het reference platform met echte gebruikers en met het verzamelen van echte data (uit de infrastructuur en van mobiele telefoons). Deze eerste gebruikerservaringen zijn relevant om in de loop van het project nog sturing te kunnen geven aan de aangeboden functionaliteit en applicaties. T3.2 Gebruikersexperiment (M7-M12) Partners: UT (leider), Enschede, Novay Deze taak richt zich puur op het organiseren van de pilot om ontwikkelde diensten te gaan testen met een gebruikersgroep. Dus het selecteren van een gebruikersgroep, het meekrijgen van werkgevers, het geven van praktische ondersteuning. De diensten kunnen daarbij eventueel nog worden aangepast. Niet alle diensten hoeven tegelijkertijd te worden gelanceerd: in de aanloopfase (M7-M9) worden steeds meer toepassingen bij geschakeld. Gedurende de laatste periode van het project (M10-M12), waarin ook het productieplatform beschikbaar is (zie T1.5), kan dan met een compleet i-zone systeem worden geëxperimenteerd. T3.3 Projectevaluatie (M3-M12) Partners: UT (leider), Enschede, Novay In deze taak wordt de projectevaluatie uitgevoerd. Deze evaluatie bestaat uit een preevaluatie, een evaluatie van gedrag van gebruikers en een evaluatie van het effect van i- Zone als geheel. Zie ook sectie 1.8 voor een beschrijving van de evaluatie. Resultaten Risico s D3.1 Pre-evaluatie M3 D3.2 Evaluatie en gedrag van gebruikers M12 D3.3 Evaluatie van het effect van i-zone als geheel M12 25

meten, weten, verleiden

meten, weten, verleiden De Smartphone als sensor voor persoonlijk verplaatsingsgedrag meten, weten, verleiden Marcel Bijlsma marcel.bijlsma@novay.nl Oktober 2012 Marcel Meeuwissen m.meeuwissen@enschede.nl woensdag 31 oktober

Nadere informatie

Offerte / Gemeente Breda / Versie 2.0

Offerte / Gemeente Breda / Versie 2.0 Gemeente Breda t.a.v. mevrouw J de Bruijn Postbus 90156 4800 RH BREDA Breda, 9 juli 2007 Betreft : Referentie: Offerte ontwerpfase websites GemeenteBreda002 Geachte mevrouw De Bruijn, Met plezier sturen

Nadere informatie

SERVICEPROVIDER IN VM (2.0) Mark Grefhorst BD Manager

SERVICEPROVIDER IN VM (2.0) Mark Grefhorst BD Manager SERVICEPROVIDER IN VM (2.0) Mark Grefhorst BD Manager WAT WIJ DOEN Een onafhankelijke leverancier van slimme mobiliteitstechnologie & data op weg naar autonome en gedeelde mobiliteit, het maximale halen

Nadere informatie

Voelsprieten. Voor persoonlijke mobiliteit.

Voelsprieten. Voor persoonlijke mobiliteit. Voelsprieten Voor persoonlijke mobiliteit johan.koolwaaij@mobidot.nl Mobiliteitskeuzes Omstandigheden & beperkingen Optimale keuzes & nieuwe mogelijkheden Gewoontegedrag & vaste patronen Drieledig doel:

Nadere informatie

Mobiliteitsscan Infosessie Donderdag 12 december Harderwijk

Mobiliteitsscan Infosessie Donderdag 12 december Harderwijk Donderdag 12 december 2013 - Harderwijk Infosessie interactief informeren Over Ontwikkelingen, ervaringen, kansen op het gebied van bereikbaarheid, mobiliteit Mobiliteitsscan, Samenwerken, oplossing voor

Nadere informatie

Smart Mobility - Big Data voorspellingen. Bjorn Heijligers Bjorn.Heijligers@tno.nl +31620106733

Smart Mobility - Big Data voorspellingen. Bjorn Heijligers Bjorn.Heijligers@tno.nl +31620106733 voorspellingen Bjorn Heijligers Bjorn.Heijligers@tno.nl 31620106733 TNO Smart Mobility Mobilist aan roer van eigen mobiliteit! verleiden waar mogelijk Slim Meten Slimme Diensten Slim regelen Overlap tussen

Nadere informatie

Naam: Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion

Naam: Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion Programma Aanpak Universitaire Website (PAUW) Draaiboek decentrale implementatie PAUW en Tridion Inleiding In het kader van het Programma Aanpak Universitaire Website (PAUW) is afgesproken dat alle decentrale

Nadere informatie

MaaS: Samenwerken aan optimalistie van het mobiliteitssysteem

MaaS: Samenwerken aan optimalistie van het mobiliteitssysteem MaaS: Samenwerken aan optimalistie van het mobiliteitssysteem Kennisbijeenkomst MaaS Leerplatform MIRT Bert Timmermans IenW, unit Innovatie 7 februari 2019 2 3 4 Toename in snelheid van verspreiding nieuwe

Nadere informatie

Programma van Eisen Prijsvraag MaaS Zuidas Minicompetitie o.b.v. Prijsvraag Contract AI Prijsvraag minicompetitie MaaS Zuidas

Programma van Eisen Prijsvraag MaaS Zuidas Minicompetitie o.b.v. Prijsvraag Contract AI Prijsvraag minicompetitie MaaS Zuidas Concept Pagina 2 van 13 Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Doel en opzet 5 1.2 Begrippen en definities 5 1.3 MaaS Definitie 5 1.4 Raamovereenkomst MaaS 5 1.5 Doel van de pilots 5 1.6 Realisatie van de pilots 6 1.7

Nadere informatie

Plan van Aanpak Pilot

Plan van Aanpak Pilot Plan van Aanpak Pilot DBK-applicaties Beproeven compatibiliteit DBK-applicaties op innovatieplatform voor de Veiligheidsregio s Status : concept Versienummer : V0.2 Datum : Augustus 2012 Blad : 2 / 6 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst MaaS. Pré-competitieve Dialoogfase 18 juli 2018

Informatiebijeenkomst MaaS. Pré-competitieve Dialoogfase 18 juli 2018 Informatiebijeenkomst MaaS Pré-competitieve Dialoogfase 18 juli 2018 Agenda en doel informatiebijeenkomst 1. Terugblik afgelopen jaar 2. De Pré-Competitieve Dialoogfase (PCD fase) incl. planning a. Kennismaking/consortiavorming

Nadere informatie

C-ITS stand van zaken

C-ITS stand van zaken C-ITS stand van zaken Gebruikersdag Vialis 10 november 2016 Onderwerpen C-ITS: Talking Traffic ivri Menukaart en bestelproces Werkgroep Intelligente Kruispunten 2 Beter Benutten ITS Beter Benutten ITS

Nadere informatie

Eindverslag. Project VolgMijnStem. Ben Teeuwen, project manager VolgMijnStem Stichting Het Nieuwe Stemmen 13 juni 2012, Utrecht

Eindverslag. Project VolgMijnStem. Ben Teeuwen, project manager VolgMijnStem Stichting Het Nieuwe Stemmen 13 juni 2012, Utrecht 1 Eindverslag Project VolgMijnStem Ben Teeuwen, project manager VolgMijnStem Stichting Het Nieuwe Stemmen 13 juni 2012, Utrecht Lex Slaghuis, voorzitter Open State Foundation 11-03-2013 2 Inleiding Dit

Nadere informatie

Propositie City/Regio MAEXchange

Propositie City/Regio MAEXchange Maakt de waarde van maatschappelijke initiatieven inzichtelijk en bevordert investeren en participeren daarin Propositie City/Regio MAEXchange Achtergrond City/Regio MAEXchange De MAEXchange is een landelijk

Nadere informatie

Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1

Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1 Bijlage D: Projectplan Vernieuwing VMS ICT oplossing v0.1 Realisatie, Implementatie en overdracht aan beheer Inhoudsopgave 1 Projectdefinitie 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Doelstelling 3 1.3 Reikwijdte 4 1.4 Randvoorwaarden,

Nadere informatie

Project Fasering Documentatie Applicatie Ontwikkelaar

Project Fasering Documentatie Applicatie Ontwikkelaar Project Fasering Documentatie Applicatie Ontwikkelaar Auteurs: Erik Seldenthuis Aminah Balfaqih Datum: 31 Januari 2011 Kerntaak 1 Ontwerpen van applicaties De volgordelijke plaats van de documenten binnen

Nadere informatie

STAGE OPDRACHT. Ontwerpen van intelligente monitoring voor klantgericht support. Bij Better.be B.V. in Enschede Afdeling Support

STAGE OPDRACHT. Ontwerpen van intelligente monitoring voor klantgericht support. Bij Better.be B.V. in Enschede Afdeling Support STAGE OPDRACHT Ontwerpen van intelligente monitoring voor klantgericht support ***** draft for discussion***** Bij Better.be B.V. in Enschede Afdeling Support Opdrachtnummer: MONI_1A_STA_20100601 Door:

Nadere informatie

Projectplan overzicht (deel 1)

Projectplan overzicht (deel 1) Projectplan overzicht (deel 1) Algemeen Naam umc Projectleider + email Titel activiteit Programmathema Werkplaats Draagt bij aan de volgende deliverables -zie programma- Erasmus MC J.A. Hazelzet (voorlopig)

Nadere informatie

Open sociale media en operationeel verkeersmanagement

Open sociale media en operationeel verkeersmanagement Open sociale media en operationeel verkeersmanagement Een pilot naar het monitoren van open bronnen ter ondersteuning van operationeel verkeersmanagement Eindrapportage april 2017, definitief Inhoud Doel

Nadere informatie

Precompetitieve. ITS domein. Monitoring en. Smart Mobility. Krachten bundelen voor de mobiliteit van de toekomst

Precompetitieve. ITS domein. Monitoring en. Smart Mobility. Krachten bundelen voor de mobiliteit van de toekomst Precompetitieve Monitoring en samenwerking evaluatie van in het ITS domein Smart Mobility Leren van elkaar, voortbouwen op eerdere resultaten Krachten bundelen voor de mobiliteit van de toekomst Raamwerk

Nadere informatie

Goed op weg met de Mobiliteitsscan? Discussieer mee aan de hand van P+R als voorbeeldmaatregel.

Goed op weg met de Mobiliteitsscan? Discussieer mee aan de hand van P+R als voorbeeldmaatregel. Goed op weg met de Mobiliteitsscan? Discussieer mee aan de hand van P+R als voorbeeldmaatregel. Henk Tromp Hans Voerknecht Dirk Bussche (Henk Tromp en Dirk Bussche zijn werkzaam bij Goudappel Coffeng,

Nadere informatie

Inlichtingenbureau Voortgangsrapportage Juni 2004. Realisatie van het Sectorloket-systeem

Inlichtingenbureau Voortgangsrapportage Juni 2004. Realisatie van het Sectorloket-systeem Inlichtingenbureau Voortgangsrapportage Juni 2004 Realisatie van het Sectorloket-systeem Opdrachtgever: stichting Inlichtingenbureau Status Versie Datum Concept 1.1 2 augustus 2004 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...

Nadere informatie

RAD Rapid application development. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.

RAD Rapid application development. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. RAD Rapid application development Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER...

Nadere informatie

Potentie van cellulaire technologie. FCD Symposium 7 december Amersfoort

Potentie van cellulaire technologie. FCD Symposium 7 december Amersfoort Potentie van cellulaire technologie FCD Symposium 7 december 2016 - Amersfoort Even voorstellen Raoul Raab: Manager Innovation - Vodafone Edwin Reinhoudt: Associate - Verdonck Klooster & Associates Projectleider

Nadere informatie

MaaS pilot: Rotterdam The Hague Airport. Marktconsultatiedag 29 november

MaaS pilot: Rotterdam The Hague Airport. Marktconsultatiedag 29 november MaaS pilot: Rotterdam The Hague Airport Marktconsultatiedag 29 november RTHA ligt centraal in de regio Mogelijkheid tot opschaling naar andere luchthavens NL en Internationaal HUIDIG VERVOERSAANBOD Trein

Nadere informatie

Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas

Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas provincie :: Utrecht Plan van aanpak Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas In samenwerking tussen Veenendaal: 23 oktober 2017 Versie: 0.1 Opgesteld door: Maurice Kassing Gemeente

Nadere informatie

Qsuite in een mobiele applicatie. Geschikt voor telefoon en tablet

Qsuite in een mobiele applicatie. Geschikt voor telefoon en tablet Qsuite in een mobiele applicatie Geschikt voor telefoon en tablet Er is geen stoppen meer aan Het internetgebruik in de wereld neemt iedere dag toe. IT is overal,. Internet is steeds meer, vaker en sneller

Nadere informatie

Projectplan. Informatie arrangementen als app. s-hertogenbosch, 6 december 2011

Projectplan. Informatie arrangementen als app. s-hertogenbosch, 6 december 2011 Projectplan Informatie arrangementen als app s-hertogenbosch, 6 december 2011 i Versiebeheer Algemene gegevens Projectnaam Informatie arrangementen als app Uitgave Final Datum 6 december 2011 Auteurs Projectleider

Nadere informatie

Vraag 1. Vraag 1a TERUGKOPPELING PROEFTENTAMEN. Software architecture

Vraag 1. Vraag 1a TERUGKOPPELING PROEFTENTAMEN. Software architecture Software architecture IM0203 TERUGKOPPELING PROEFTENTAMEN Vraag 1 Vraag 1a Veel van de in het werkboek besproken patterns kunnen ingezet worden voor het referentiesysteem. We lopen de patterns hier stuk

Nadere informatie

Projectplan TafeltennisMarkt

Projectplan TafeltennisMarkt Projectplan TafeltennisMarkt Datum: 10 december 2016 Projectleider: Michiel de Korte Kostenplaats: Korte projectbeschrijving: Digitaal platform voor vraag en aanbod kader (technisch, bestuurlijk, arbitrage,

Nadere informatie

Slimmer naar Scheveningen

Slimmer naar Scheveningen Slimmer naar Scheveningen verkeersmanagement als co-productie Arjen Reijneveld Gemeente Den Haag Verkeersnet Jaarcongres 2015; verkeer in de slimme stad Slimmer naar Den Haag verkeersmanagement als co-productie

Nadere informatie

OpenText RightFax. Intuitive Business Intelligence. Whitepaper. BI/Dashboard oplossing voor OpenText RightFax

OpenText RightFax. Intuitive Business Intelligence. Whitepaper. BI/Dashboard oplossing voor OpenText RightFax OpenText RightFax Intuitive Business Intelligence Whitepaper BI/Dashboard oplossing voor OpenText RightFax Beschrijving van de oplossing, functionaliteit & implementatie Inhoud 1 Introductie 2 Kenmerken

Nadere informatie

Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009

Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009 Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009 Project Management met Teamcenter 2007 Door: Ramon van Raak Beheert u complexe projecten dan weet u als geen ander dat de projectvoorbereiding de basis legt

Nadere informatie

MobiMaestro /verkeersmanagement in steden en provinciën

MobiMaestro /verkeersmanagement in steden en provinciën MobiMaestro /verkeersmanagement in steden en provinciën >the right development >nederlands MobiMaestro /hoe creëer je doorstroming? Het wegverkeer groeit; steden en provinciale wegen krijgen steeds vaker

Nadere informatie

Software Processen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1. Het software proces

Software Processen. Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1. Het software proces Software Processen Ian Sommerville 2004 Software Engineering, 7th edition. Chapter 4 Slide 1 Het software proces Een gestructureerd set van activiteiten nodig om een software systeem te ontwikkelen Specificatie;

Nadere informatie

Positive Drive. Klik hier voor het invoegen van tekst en/of afbeeldingen

Positive Drive. Klik hier voor het invoegen van tekst en/of afbeeldingen Positive Drive Klik hier voor het invoegen van tekst en/of afbeeldingen woensdag 31 oktober 2012 positive drive mobile inpact martphone 150 x per dag Niet meer zonder. je mobile? Ik stop liever met dan

Nadere informatie

CatchPlus Workspaces. Patricia Alkhoven. CatchPlus. Gert-Jan van Dijk. Target Media BV. Datum: 27 april - 2011. Versie: 1.0

CatchPlus Workspaces. Patricia Alkhoven. CatchPlus. Gert-Jan van Dijk. Target Media BV. Datum: 27 april - 2011. Versie: 1.0 CatchPlus Workspaces Tav: Auteur: Patricia Alkhoven CatchPlus Gert-Jan van Dijk Target Media BV Datum: 27 april - 2011 Versie: 1.0 1. Inleiding Achtergrond Onder de projectnaam Scratch4all is er een samenwerking

Nadere informatie

Grip-IT Planning & Forecasting Tool. Voor beheerste Operations en bestuurbare proces-prestaties

Grip-IT Planning & Forecasting Tool. Voor beheerste Operations en bestuurbare proces-prestaties Grip-IT Planning & Forecasting Tool Voor beheerste Operations en bestuurbare proces-prestaties Wat is Grip-IT? Een snelle en degelijke applicatie voor planning en capaciteitsmanagement, bijvoorbeeld als

Nadere informatie

Projectplan overzicht (deel 1)

Projectplan overzicht (deel 1) Projectplan overzicht (deel 1) Naam umc Projectleider + email Titel activiteit Programmathema Werkplaats Draagt bij aan de volgende deliverables -zie programma- Algemeen VUmc Koen Neijenhuijs; k.i.neijenhuijs@vu.nl

Nadere informatie

Registratie Data Verslaglegging

Registratie Data Verslaglegging Registratie Data Verslaglegging Registratie Controleren en corrigeren Carerix helpt organisaties in het proces van recruitment en detachering. De applicatie voorziet op een eenvoudige wijze in de registratie

Nadere informatie

4orange Connect. 4orange, 2015. Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl

4orange Connect. 4orange, 2015. Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl 4orange Connect 4orange, 2015 Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl 2 Inhoud Inhoud... 2 1. Achtergrond... 3 2) Browsen... 4 3) Scheduler... 4 4) Frequenties en kruistabellen... 4 5)

Nadere informatie

Technische architectuur Beschrijving

Technische architectuur Beschrijving A gemeente Eindhoven Technische architectuur Beschrijving Specificatiecriteria Versie 1.1 A. van Loenen Technisch Beleidsadviseur B&E 21-Sep-2011 avl/fd11027578 Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Realisatie

Nadere informatie

Portal Planning Process

Portal Planning Process BROCHURE Portal Planning Process SAMENWERKEN AAN EEN WAARDEVOL PORTAAL BROCHURE PORTAL PLANNING PROCESS 2 Axians PORTAL PLANNING PROCESS BROCHURE Inhoud Introductie 4 3 Portal Planning Process 5 4 Uitdagingen

Nadere informatie

Concept Uitvoeringsplan SLIM LADEN ACHTER DE GV METER SHOWCASE 3 LOCATIES WAALWIJK

Concept Uitvoeringsplan SLIM LADEN ACHTER DE GV METER SHOWCASE 3 LOCATIES WAALWIJK Concept Uitvoeringsplan SLIM LADEN ACHTER DE GV METER SHOWCASE 3 LOCATIES WAALWIJK MATTHIJS KOK 07-09-2017 Showcases Slim Laden Brabant De afgelopen jaren is in de pilot Slim Laden in Brabant succesvol

Nadere informatie

Data Governance van visie naar implementatie

Data Governance van visie naar implementatie make connections share ideas be inspired Data Governance van visie naar implementatie Frank Dietvorst (PW Consulting) deelprogrammamanager Caesar - Vernieuwing Applicatie Landschap Leendert Paape (SAS

Nadere informatie

Bruikbaarheid van Floating Car Data voor transportmodellen. PLATOS, 14 maart 2018

Bruikbaarheid van Floating Car Data voor transportmodellen. PLATOS, 14 maart 2018 Bruikbaarheid van Floating Car Data voor transportmodellen PLATOS, 14 maart 2018 Marco Kouwenhoven Rik van Grol, Jasper Willigers (Significance, TU Delft) (Significance) Inleiding Recentelijk heeft NDW

Nadere informatie

TEN effecten in Den Haag, Duurzaam Dynamisch Verkeersmanagement door integrale afweging van Traffic, Emissie en Noise (TEN) bij inzet van scenario s

TEN effecten in Den Haag, Duurzaam Dynamisch Verkeersmanagement door integrale afweging van Traffic, Emissie en Noise (TEN) bij inzet van scenario s TEN effecten in Den Haag, Duurzaam Dynamisch Verkeersmanagement door integrale afweging van Traffic, Emissie en Noise (TEN) bij inzet van scenario s Tanja Vonk (TNO) Arjen Reijneveld (Gemeente Den Haag)

Nadere informatie

Inventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement

Inventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement Inventarisatie evaluaties stedelijk verkeersmanagement Een overzicht van de beschikbare kennis Florence Bloemkolk, Henk Taale 21 juni 2018 Stedelijk verkeersmanagement: wat is het? CROW: Verkeersmanagement

Nadere informatie

Simacan Connect verwerkt en harmoniseert verschillende databronnen, zodat deze te gebruiken zijn met eigen databronnen.

Simacan Connect verwerkt en harmoniseert verschillende databronnen, zodat deze te gebruiken zijn met eigen databronnen. Integratie van verkeersinformatie in logistieke processen Simacan, onderdeel van de OVSoftware Groep (www.ovsoftware.nl), richt zich op het verwerken, beschikbaar maken en inzichtelijk maken van grote

Nadere informatie

CHILD POWER: ONDERSTEUNING VAN KINDEREN VAN GESCHEIDEN OUDERS

CHILD POWER: ONDERSTEUNING VAN KINDEREN VAN GESCHEIDEN OUDERS CHILD POWER: ONDERSTEUNING VAN KINDEREN VAN GESCHEIDEN OUDERS FRANK DIGNUM Dit projectplan is het startpunt voor de student om 1) een voorkeur voor een project uit te spreken en 2) te gebruiken als start

Nadere informatie

De auto als actuator

De auto als actuator De auto als actuator Martie van der Vlist Goudappel Coffeng BV mvdvlist@goudappel.nl Rolf Krikke Quest-TC rolf@quest-tc.nl Samenvatting De auto als actuator Communicatiemiddelen in de auto worden gebruikt

Nadere informatie

Technische implementatie De infrastructuur rondom Transit kent de volgende rollen:

Technische implementatie De infrastructuur rondom Transit kent de volgende rollen: Transit Herkent u het? Steeds dezelfde uitdagingen in migratieprojecten; meerdere variabelen, in verschillende stadia en in een blijvend veranderende omgeving, managen. Grote hoeveelheden gegevens over

Nadere informatie

Project methodiek. Auxilium BV Oude Delft 48 2611 CD Delft. T: 015-261 23 16 F: 015-213 34 83 E: info@auxilium.nl

Project methodiek. Auxilium BV Oude Delft 48 2611 CD Delft. T: 015-261 23 16 F: 015-213 34 83 E: info@auxilium.nl Project methodiek Auxilium BV Oude Delft 48 2611 CD Delft T: 015-261 23 16 F: 015-213 34 83 E: info@auxilium.nl Inhoud 1 PROJECTMETHODIEK... 3 1.1 TIME-BOXING... 3 1.2 USER-STORIES EN STORY-POINTS... 3

Nadere informatie

Aanbesteding implementatie, beheer en onderhoud van Microsoft Dynamics 365 for Operations

Aanbesteding implementatie, beheer en onderhoud van Microsoft Dynamics 365 for Operations Aanbesteding implementatie, beheer en onderhoud van Microsoft Dynamics 365 for Operations Bijlage 6: Mijlpalen project Versie: v1.0 Datum: 17-3-2017 Bijlage 6. Mijlpalen project V0.2 Inhoudsopgave 1. 2.

Nadere informatie

Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak

Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak Duurzame op bedrijventerreinen: Naar een gebiedsgerichte aanpak KIvI Jaarcongres Sustainable Mobility,6 november 2013 Pieter Tanja Leefbaarheid en gezondheid in stad en regio verkeersveiligheid geluidoverlast

Nadere informatie

PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D

PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D Auteur : P. van der Meer, Ritense B.V. Datum : 17 juli 2008 Versie : 1.3 2008 Ritense B.V. INHOUD 1 VERSIEBEHEER...1 2 PROJECT

Nadere informatie

Leerpilot Inclusief HR In- en doorstroom

Leerpilot Inclusief HR In- en doorstroom Leerrapportage Als er wel werk is, maar niet genoeg (geschikte) kandidaten te vinden zijn, dan is de instroom niet op orde. En als goede medewerkers om welke reden dan ook niet langer bij een werkgever

Nadere informatie

Kyril Herkelman CMD deeltijd 2a Plan van aanpak

Kyril Herkelman CMD deeltijd 2a Plan van aanpak Kyril Herkelman CMD deeltijd 2a Plan van aanpak SUBJECT: De mobiele user experience VERSION: 1.0 Distributie: Roos Groenewegen, Theo, Eric, Opsteller: Kyril Herkelman Date: 29-12-2005 1 INHOUDSOPGAVE 1.

Nadere informatie

Rotterdamse TerugMeld Faciliteit

Rotterdamse TerugMeld Faciliteit Presentatie NOIV congres, 24 maart 2011 Jaap Dekker CIO-office Rotterdamse TerugMeld Faciliteit 2 Agenda Waarom dit verhaal? Digimelding (voorheen TerugMeld Faciliteit). Rotterdamse TerugMeld Faciliteit

Nadere informatie

Dennis Wagenaar Dennis de la Rie 02-03-10 v 1.5

Dennis Wagenaar Dennis de la Rie 02-03-10 v 1.5 Plan van Aanpak Save Energy Leiden Dennis Wagenaar Dennis de la Rie 02-03-10 v 1.5 Bijlage A, SEL_Planning.xls. Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Projectorganisatie...3 1.2 Begrippenlijst...3 2. Opdrachtomschrijving...4

Nadere informatie

Organisatie en Samenwerking

Organisatie en Samenwerking Organisatie en Samenwerking Handreiking Beter Benutten in MIRT 1 november 2018 Katya Ivanova (Maastricht Bereikbaar, projectenpool) Pieter Arends (Twynstra Gudde) Samenwerking en organisatie Beter Benutten

Nadere informatie

Spitsvrij reizen: van tijdelijke beloning naar duurzame gedragsverandering

Spitsvrij reizen: van tijdelijke beloning naar duurzame gedragsverandering Spitsvrij reizen: van tijdelijke beloning naar duurzame gedragsverandering Jan-Pieter van Schaik AT Osborne jsc@atosborne.nl Matthijs Dicke-Ogenia Goudappel Coffeng BV mdicke-ogenia@goudappel.nl Bijdrage

Nadere informatie

Naar een nieuwe website voor het Alfa-college. April, 2011

Naar een nieuwe website voor het Alfa-college. April, 2011 Naar een nieuwe website voor het Alfa-college April, 2011 Wie zijn we? Waar zitten we? Wie zijn we? Portaal Bestuurder M&C Adviseur HRM Docent Student Anoniem Portaal Primair onderwijsproces Onderwijs

Nadere informatie

Shared Data Store. Tom Demeyer, tom@waag.org Taco van Dijk, taco@waag.org

Shared Data Store. Tom Demeyer, tom@waag.org Taco van Dijk, taco@waag.org Shared Data Store Tom Demeyer, tom@waag.org Taco van Dijk, taco@waag.org Shared Data Store (SDS) De afgelopen jaren is de hoeveelheid slimme applicaties en de gebruikers die er toegang toe hebben enorm

Nadere informatie

VOOR VERKEERSINFORMATIE IN BINNENSTEDELIJK GEBIED EN TIJDENS EVENEMENTEN

VOOR VERKEERSINFORMATIE IN BINNENSTEDELIJK GEBIED EN TIJDENS EVENEMENTEN SMART CITY MESSENGER VW 750 VOOR VERKEERSINFORMATIE IN BINNENSTEDELIJK GEBIED EN TIJDENS EVENEMENTEN PRAKTISCH IN FORMAAT, ZONNE-ENERGIE EN SLIM AANGESTUURD VIA TRAFFIC FLEET CO 2 -NEUTRAAL, MANOEUVREERBAAR

Nadere informatie

WESTPOINTDIGITAL MOBILE APPS DEVELOPMENT

WESTPOINTDIGITAL MOBILE APPS DEVELOPMENT WESTPOINTDIGITAL MOBILE APPS DEVELOPMENT MOBILE APPS TEAM Ons team bestaat uit slimme, samenwerkende innovatieve mensen die geïnspireerd zijn uw business op verschillende manieren te verbeteren. Onze ontwikkelaars

Nadere informatie

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I WOSI Ruud Jungbacker en Michael de Vries - Technisch ontwerp Website Document historie Versie(s) Versie Datum Status Omschrijving / wijzigingen 0.1 20 nov 2008 Concept

Nadere informatie

Mobility as a Service. Robert Jan ter Kuile, 6 oktober GVB verbindt Amsterdam

Mobility as a Service. Robert Jan ter Kuile, 6 oktober GVB verbindt Amsterdam Mobility as a Service Robert Jan ter Kuile, 6 oktober 2016 GVB verbindt Amsterdam Eerst even voorstellen Mijn carriere in plaatjes Strategie Mobiliteit 2 Mobility as a Service is een klantgerichte totaaloplossing

Nadere informatie

IP Businessmanager voor gevorderden

IP Businessmanager voor gevorderden IP Businessmanager voor gevorderden mobiel integratie total cost of ownership (tco) management rapportages netwerken en ict vm en hosted oplossingen business manager integratie bedrijfs applicaties voip

Nadere informatie

Voorbeeld projectplan

Voorbeeld projectplan Voorbeeld projectplan Projectplan voor project < naam > Naam project Datum Naam projectleider Naam opdrachtgever Startdatum Einddatum Doorlooptijd in weken/ maanden Datum Versie Status Auteur(s) Maak een

Nadere informatie

UvAInform FNWI pilot COACH 2

UvAInform FNWI pilot COACH 2 UvAInform FNWI pilot COACH 2 Aanvragers: Bert Bredeweg (IvI, FNWI, UvA) 2 Natasa Brouwer (ESC, FNWI, UvA) Andre Heck (KdV, FNWI, UvA) Datum: versie 14 11 24 3 1. Inleiding algemeen De FNWI gaat drie onderzoeken

Nadere informatie

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management

LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan

Nadere informatie

Spitsreductie Algeracorridor innovatieve aanpak voor doorstroming op de Algeracorridor

Spitsreductie Algeracorridor innovatieve aanpak voor doorstroming op de Algeracorridor Spitsreductie Algeracorridor innovatieve aanpak voor doorstroming op de Algeracorridor Practical knowledge cafe Beter Benutten 13 september 2012 Inhoud 1. Algeracorridor: dubbeldoelstelling 2. Onze aanpak:

Nadere informatie

Business case Digikoppeling

Business case Digikoppeling Business case Digikoppeling Versie 1.0 Datum 02/06/2014 Status Definitief Van toepassing op Digikoppeling versies: 1.0, 1.1, 2.0, 3.0 Colofon Logius Servicecentrum: Postbus 96810 2509 JE Den Haag t. 0900

Nadere informatie

IMMA Programma van Eisen

IMMA Programma van Eisen IMMA Programma van Eisen Ron Peerenboom en Paul Potters 17 juni 2015 1 IMMA PvE Basis functionaliteit benodigd voor vraagbeïnvloedingsprojecten en verkeerskundige onderzoeken Functionaliteit opgedeeld

Nadere informatie

MEMO. Aan Robert in 't Veld (DVS) Van Paul van Lier (Advin B.V.) Datum 27 januari 2012 Projectnummer Status Definitief Versie 6

MEMO. Aan Robert in 't Veld (DVS) Van Paul van Lier (Advin B.V.) Datum 27 januari 2012 Projectnummer Status Definitief Versie 6 MEMO Aan Robert in 't Veld (DVS) Van Paul van Lier (Advin B.V.) Onderwerp Evaluatie Spoedaanpak - ontwikkeling verkeersprestatie (VP) per project Datum 27 januari 212 Projectnummer 7211112 Status Definitief

Nadere informatie

Microsoft Dynamics 365 / Office 365

Microsoft Dynamics 365 / Office 365 Microsoft Dynamics 365 / Office 365 Jeroen Paters Sales & Business Development Dynamics 365 Mobile : +31 (0) 6 2953 1467 E-mail: jeroen.paters@prodware.nl Agenda Microsoft Dynamics 365 for Sales (CRM)

Nadere informatie

Intro JIP MoBaMo-BES. Deltares.

Intro JIP MoBaMo-BES. Deltares. Intro JIP MoBaMo-BES Deltares Ivo.Pothof@deltares.nl Model-geBaseerde Monitoring Bodem Energie Systemen Aanleiding KP Bodemenergie Thema Beoordelingskader BES (prestaties deellast) Brainstormgroep (feb

Nadere informatie

ICT Beheermodel informatiesystemen Drechtsteden Baseline inrichting ICT beheermodel Drechtsteden

ICT Beheermodel informatiesystemen Drechtsteden Baseline inrichting ICT beheermodel Drechtsteden Drechtsteden Technische Architectuur (DTA) ICT Beheermodel informatiesystemen Drechtsteden Baseline inrichting ICT beheermodel Drechtsteden Status : Definitief 1.0 Redactie : DTA Datum : 29-08-2007 1 Versiebeheer

Nadere informatie

Optimalisatieplatform

Optimalisatieplatform Personenvervoer Consultancy: analyses voor overheden en vervoerbedrijven Doelgroepenvervoer - Openbaar Vervoer Optimaliseren van bezettingsgraden en routes Anticiperen op verkeerssituatie; reistijdvoorspellingen

Nadere informatie

Reisbalans voor uw organisatie. 22 mei 2014 Connekt MMI

Reisbalans voor uw organisatie. 22 mei 2014 Connekt MMI Reisbalans voor uw organisatie 22 mei 2014 Connekt MMI 2 Reisbalans in het kort Voor de medewerker (gebruiker) Mijn Reisbalans + mobiele app Rittenregistratie (o.a. met GPStracking) Declareren Multimodale

Nadere informatie

Green-Consultant - info@green-consultant.nl - Tel. 06-51861495 Triodos Bank NL17TRIO0254755585 - KvK 58024565 - BTW nummer NL070503849B01 1

Green-Consultant - info@green-consultant.nl - Tel. 06-51861495 Triodos Bank NL17TRIO0254755585 - KvK 58024565 - BTW nummer NL070503849B01 1 Bestemd voor: Klant t.a.v. de heer GoedOpWeg 27 3331 LA Rommeldam Digitale offerte Nummer: Datum: Betreft: CO 2 -Footprint & CO 2 -Reductie Geldigheid: Baarn, 24-08-2014 Geachte heer Klant, Met veel plezier

Nadere informatie

DATAMODELLERING BEGRIPPENBOOM

DATAMODELLERING BEGRIPPENBOOM DATAMODELLERING BEGRIPPENBOOM Inleiding In dit whitepaper wordt de datamodelleervorm begrippenboom inclusief de begrippenlijst beschreven. Deze modelleervorm staat in verhouding tot een aantal andere modelleervormen.

Nadere informatie

Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP

Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP Versie 1.0 Wouter van Kuipers 7 7 2008 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Inleiding... 2 3 Probleemgebied... 3 3.1 Doelstelling...

Nadere informatie

Het is goed mogelijk dat deze aanpak niet aansluit bij de werkwijze of situatie in uw onderneming. Graag maken we voor u een voorstel op maat.

Het is goed mogelijk dat deze aanpak niet aansluit bij de werkwijze of situatie in uw onderneming. Graag maken we voor u een voorstel op maat. trust Reflectie en Second Opinion in Fresh Informationmanagement Informatiemanagement & ICT in de AGF-onderneming is een proces met grote effecten op de onderneming. Keuzes worden gemaakt voor de

Nadere informatie

Ontwikkelen en testen van e-business: beheerste dynamiek

Ontwikkelen en testen van e-business: beheerste dynamiek Ontwikkelen en testen van e-business: beheerste dynamiek Het ontwikkelen en gestructureerd testen van administratieve systemen is gebaseerd het watervalprincipe. Bij het ontwikkelen volgens het watervalprincipe

Nadere informatie

E-MAIL AWARD 2013 : PROCEDURE & CASE FORMAT

E-MAIL AWARD 2013 : PROCEDURE & CASE FORMAT E-MAIL AWARD 2013 : PROCEDURE & CASE FORMAT Leuk en goed dat u een case in wilt dienen. Om de jurering eerlijk, eenvoudig en overzichtelijk te maken, willen we u vragen uw case in te dienen aan de hand

Nadere informatie

Masterproeven 2012-2013 Wireless & Cable Research Group (WiCa)

Masterproeven 2012-2013 Wireless & Cable Research Group (WiCa) Masterproeven 2012-2013 Wireless & Cable Research Group (WiCa) Aanbevelingssystemen Vakgroep Informatietechnologie Onderzoeksgroep WiCa WiCa Wireless 13 onderzoekers Cable 3 onderzoekers Fysische laag

Nadere informatie

Extra impuls gemeenten voor scheiding kunststof verpakkingsafval van huishoudens

Extra impuls gemeenten voor scheiding kunststof verpakkingsafval van huishoudens Extra impuls gemeenten voor scheiding kunststof verpakkingsafval van huishoudens Inhoud 1. Inleiding 3 2. Opzet 4 3. Voorwaarden en procedure 5 3.1 Eisen aan de projecten 5 3.2 Indienen van projecten 6

Nadere informatie

Customer Experience Management

Customer Experience Management Klantwaarde en klantentrouw als strategische stuurvariabelen (KPI s) Van klanttevredenheid naar -waarde en loyaliteit Gebruik waardevolle feedback van klanten om bedrijfsresultaten verder te verbeteren

Nadere informatie

Brandweer Hollands Midden. Achtergrond In het kader van inowit wordt hiermee door BHM een innovatievoorstel ingediend en als projectplan uitgewerkt.

Brandweer Hollands Midden. Achtergrond In het kader van inowit wordt hiermee door BHM een innovatievoorstel ingediend en als projectplan uitgewerkt. Memo Datum 30 augustus 2013 Contactpersoon Marijn Riemens Brandweer Hollands Midden Projectplan Innovatievoorstel Brandveiligheid [in]zicht Achtergrond In het kader van inowit wordt hiermee door BHM een

Nadere informatie

Productdag. Loenen, 28 september 2011. Jeroen van Geijlswijk Lars Overbeek Tom van Oost Valery Bazhenau

Productdag. Loenen, 28 september 2011. Jeroen van Geijlswijk Lars Overbeek Tom van Oost Valery Bazhenau Productdag Loenen, 28 september 2011 Jeroen van Geijlswijk Lars Overbeek Tom van Oost Valery Bazhenau Programma 10:00-10:05 Inleiding 10:05-10:30 Laatste verbeteringen aan ALFAmail 2.0 10:30-10:45 Conceptversie

Nadere informatie

Radiuz deelname aan de Prijsvraag ideemobiel 2012 Verbeter de Knooppunten in de ketenmobiliteit. RADIUZ KNOOPPUNTEN onderweg van A naar B

Radiuz deelname aan de Prijsvraag ideemobiel 2012 Verbeter de Knooppunten in de ketenmobiliteit. RADIUZ KNOOPPUNTEN onderweg van A naar B Radiuz deelname aan de Prijsvraag ideemobiel 2012 Verbeter de Knooppunten in de ketenmobiliteit RADIUZ KNOOPPUNTEN onderweg van A naar B Wat is Radiuz? Radiuz is hét mobiliteitssysteem voor zakelijk Nederland.

Nadere informatie

Position Paper. Doelarchitectuur Rijks Application Store (RAS) Status: Definitief, vastgesteld in ICCIO, 27 juni 2013 versie 1.0

Position Paper. Doelarchitectuur Rijks Application Store (RAS) Status: Definitief, vastgesteld in ICCIO, 27 juni 2013 versie 1.0 Position Paper Doelarchitectuur Rijks Application Store (RAS) Status: Definitief, vastgesteld in ICCIO, 27 juni 2013 versie 1.0 De Rijks Application Store (RAS) is één van de onderdelen uit de I-infrastructuur

Nadere informatie

Het plan van aanpak, een hele klus

Het plan van aanpak, een hele klus Het plan van aanpak, een hele klus door Wim - 02-02-2011 http://www.itpedia.nl/2011/02/02/het-plan-van-aanpak-een-hele-klus/ Hoe groot of hoe klein maak je een plan van aanpak? Welke onderdelen neem je

Nadere informatie

CAS. Centralized Application Services. 36 e sambo-ict conferentie. 6 oktober Cees Plug (Hogeschool Inholland)

CAS. Centralized Application Services. 36 e sambo-ict conferentie. 6 oktober Cees Plug (Hogeschool Inholland) CAS Centralized Application Services 36 e sambo-ict conferentie 6 oktober 2017 Cees Plug (Hogeschool Inholland) Inhoud Aanleiding Doelstellingen Beoogde resultaat Benefits Fasering en stand van zaken Architectuur

Nadere informatie

Factsheet eerste effecten Beter Benutten regio Groningen-Assen

Factsheet eerste effecten Beter Benutten regio Groningen-Assen Factsheet eerste effecten Beter Benutten regio GroningenAssen Inleiding Voor de montoring en evaluatie van de tien gebiedspakketten van het programma Beter Benutten wordt door het rijk en tien regio s

Nadere informatie

Herziene Kwalificatiestructuur PeopleSoft CampusSolutions e.a. HKS implementeren in DEUG-verband

Herziene Kwalificatiestructuur PeopleSoft CampusSolutions e.a. HKS implementeren in DEUG-verband Herziene Kwalificatiestructuur PeopleSoft CampusSolutions e.a. HKS implementeren in DEUG-verband PT, 13 april 2015 2 DEUG / SSC / ROC Samenwerkingsverbanden PeopleSoft CS Dutch Educational User Group (DEUG)

Nadere informatie

Samenvatting. ENERQI Gids (Rapport nummer D3.2) 20 februari 2012

Samenvatting. ENERQI Gids (Rapport nummer D3.2) 20 februari 2012 Samenvatting ENERQI Gids (Rapport nummer D3.2) 20 februari 2012 Coordinator: DTV Consultants, Mr. Willem Buijs, PO Box 3559, 4800 DN, Breda Tel: +31 76 513 66 00 ENERQI@dtvconsultants.nl Start van het

Nadere informatie

Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren Takenpakket mobiliteitscoördinator. Delphine Eeckhout, Traject 28 april 2014

Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren Takenpakket mobiliteitscoördinator. Delphine Eeckhout, Traject 28 april 2014 Basisopleiding mobiliteitscoördinatoren Takenpakket mobiliteitscoördinator Delphine Eeckhout, Traject 28 april 2014 Takenpakket Mobiliteitscoördinator - page 2 Mobiliteit veranderen veronderstelt begrip

Nadere informatie