ROTTERDAMSE SCHOUWBURG SER RISICO- MANAGEMENT. MVO Jaarverslag 2014
|
|
- Mirthe Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ROTTERDAMSE SCHOUWBURG SER RISICO- MANAGEMENT MVO Jaarverslag 2014
2 Inhoudsopgave E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over Voorwoord 3 Korte samenvatting 5 E.ON Benelux als onderneming 7 Over dit verslag 9 1. E.ON Benelux in het kort De rollen van E.ON Benelux in de Nederlandse energiemarkt De wereld om ons heen Relevante onderwerpen en materiele aspecten Onze missie & Strategie E.ON Benelux als leverancier De wereld om ons heen Strategie en doelen van E.ON Benelux als leverancier Klant centraal Producten en diensten Service E.ON Benelux als producent De wereld om ons heen Strategie en doelen van E.ON Benelux als producent Veiligheid (MA) Emissies en reststoffen De Maasvlakte 3 centrale (MPP3) Afvangst van CO 2 : het ROAD CCS project De herkomst van kolen (MA) Gebruik van biomassa (MA) Onvoorziene onbeschikbaarheid (MA) Veranderingen in de warmtemarkt Co-siting: Industriële samenwerking / symbiose op Maasvlakte E.ON Benelux als onderneming De wereld om ons heen Strategie en doelen van E.ON Benelux als onderneming Gezondheid Diversiteit Opleiding en ontwikkeling Aandacht voor techniek in het onderwijs Beloning van onze medewerkers Verantwoord inkopen Feedback van onze medewerkers: Interne NPS Social Involvement Risico management 75 Bijlagen Begrippenlijst Gebruikte afkortingen Gehanteerde meetmethode Global Reporting Initiative (GRI) index ( Core ) Onze juridische structuur De E.ON Groep structuur Organogram Regional Unit E.ON Benelux Organogram Generation E.ON Benelux Bestuur, management, Raad van Commissarissen en OR Samenwerkingsverbanden en lidmaatschappen Onze centrales en locaties Grafische weergave medewerkers E.ON Benelux Onze manier van werken Belastingafdracht E.ON Benelux Milieucijfers Beleidsverklaring Veiligheid, Gezondheid en Milieu ISO UN Global Compact Fira Materiële aspecten en inhoud verslag OHSAS Voetnoten 128
3 2 Voorwoord E.ON Benelux als leverancier E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over De energie-industrie gaat door een periode van ingrijpende veranderingen. Strengere regelgeving, scherpere concurrentie en beleid om de groei van hernieuwbare energie* in Europa te bevorderen geven ons aanzienlijke uitdagingen. Duurzame bronnen, al dan niet ondersteund met subsidies, spelen een steeds grotere rol en energie-efficiënte technieken beïnvloeden de energievraag. Eindverbruikers zijn niet alleen afnemer, maar ook producent van kleinschalige, decentraal opgewekte energie: ze worden prosument. Er ontstaat een nieuwe, interactieve relatie tussen energiebedrijf en klant. Op hetzelfde moment verandert de manier van prestatiemeting door onze investeerders en het publiek. Er ligt grote nadruk op de milieu- en sociale aspecten. Wereldwijde trends voor de toekomst De veranderingen in de samenleving en energievoorziening brengen kansen en risico s met zich mee. Door de dialoog met onze stakeholders aan te gaan kunnen wij trends, kansen, risico s, dilemma s, maar ook onze omgeving in kaart brengen. Dit draagt bij aan het formuleren het realiseren van onze missie, strategie en doelstellingen. Verduurzaming. De bescherming van het milieu en de verbetering van de ecologische omstandigheden zijn de laatste jaren toenemend in het blikveld van de publieke opinie gekomen. Wij kunnen als energieconcern een actieve bijdrage leveren aan de verbetering van de bescherming van het milieu. Voor ons betekent dat concreet: onze activiteiten op het gebied van duurzaamheid nog nadrukkelijker beschouwen als onderdeel van onze strategie. Als wereldwijd energieconcern hebben we de maatschappelijke verplichting de omschakeling naar duurzame energie te realiseren. Daaronder valt ook het duurzame economische succes van onze onderneming, aangezien wij anders niet in staat zijn de noodzakelijke veranderingen voor een * Meer informatie over schuingedrukte woorden vindt u in de begrippenlijst duurzame toekomst te realiseren. De transitie naar een volledig duurzame energievoorziening is een langdurig proces. In de komende decennia zal centraal opgewekte, fossiele energie nog een belangrijke rol spelen. Zolang dat het geval is, kunnen wij door fossiele brandstoffen zo efficiënt mogelijk om te zetten in bruikbare energie een bijdrage leveren aan een duurzame energievoorziening. Veranderende rol eindgebruikers. Behoeften van klanten worden steeds complexer. Verbeterde toegang tot informatie en sociale netwerken zijn de belangrijkste drijfveren voor deze trend. Klanten willen dat hun energievoorziening klimaatvriendelijk is, maar ook betaalbaar en betrouwbaar, zelfs op bewolkte, koude en windstille dagen. Veel klanten zijn op zoek naar manieren om energie te besparen. Anderen willen zelf energie produceren en hebben daar ondersteuning bij nodig. Wij hebben uitgebreide expertise en ervaring op al deze gebieden. De toenemende complexiteit van de behoeften van onze klanten creëert mogelijkheden voor ons om op maat gesneden producten aan te bieden die ons in staat
4 Voorwoord E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over zullen stellen om voorkeurspartner voor energieoplossingen te worden. Digitalisering en Innovatie. De toenemende digitalisering van onze maatschappij ligt aan de basis van innovatieve en winstgevende bedrijfsmodellen. Steeds meer aspecten van dienstverlening worden gedigitaliseerd, zoals opname en verwerking van meterstanden en communicatie met klanten, maar ook de besturing van centrales. Met deze digitalisering groeit ook de hoeveelheid data die wordt gegenereerd. Wij hebben toegang tot grote hoeveelheden gegevens die we kunnen gebruiken om onze klanten betere producten en diensten te leveren en onze service te verbeteren. Het is belangrijk om deze data op een intelligente manier te gebruiken terwijl de privacy van onze klanten geborgd blijft. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) bij E.ON Benelux De energievoorziening is volop in beweging. Klanten willen een energiedienstverlener in plaats van een energieleverancier. Duurzaamheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid zijn hierbij centrale thema s. Gelet op haar centrale rol in de maatschappij laat E.ON Benelux zich in haar dagelijks handelen en strategie niet alleen leiden door een streven naar een winstgevende exploitatie maar eveneens door het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid. Dat betekent dat wij de belangen en verwachtingen van onze stakeholders en de samenleving meewegen, bij grote besluiten en in ons dagelijks werk. Daarnaast zijn wij ook transparant over de manier waarop wij balanceren tussen ons streven naar een winstgevende exploitatie en het nemen van onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Concreet betekent dit dat wij: De zeven MVO-principes van de ISO richtlijn onderschrijven en naleven, zie bijlage 17. Ons committeren aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, de tien principes van het UN Global Compact, de UN Guiding Principles on Business and Human Rights en de conventies van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO). Verantwoordelijk zijn voor het veilig produceren en leveren van energie, met respect voor milieu en klimaat. Wij zullen: - Een open dialoog aangaan met onze stakeholders over onze activiteiten, ontwikkelingen en uitdagingen voor ons bedrijf en onze industrie. - Onze MVO-aspecten in kaart brengen, voor de materiele aspecten hiervan doelen formuleren en een programma ontwikkelen om deze doelen te realiseren. Dit zullen wij jaarlijks evalueren. - Het E.ON MVO groepsprogramma 1 uitvoeren. - Onze prestaties op het gebied van MVO presenteren op een transparante, betrouwbare en zelfkritische manier. - De G4 richtlijnen van het GRI hanteren voor de verslaglegging over ons MVO-beleid. - Voldoende middelen beschikbaar stellen om de MVO-principes na te leven. Ons management en onze medewerkers stimuleren om actief bij te dragen aan ons MVO-beleid. Dit alles komt samen in onze centrale onderliggende waarden, te weten: onze klanten komen op de eerste plaats, we werken samen, we streven naar verbeteren en innovatie, we willen samen succesvol zijn, we handelen verantwoordelijk en we zijn open. Frits Bruijn CEO E.ON Benelux Holding B.V.
5 Korte samenvatting E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over E.ON is een van de grootste private energiebedrijven ter wereld. E.ON telt meer dan 26 miljoen klanten in 30 landen en heeft meer dan medewerkers. Over 2014 rapporteerde E.ON een omzet van ruim 111 miljard. Resultaten van de E.ON groep over 2014 vindt u hier. E.ON Benelux is onderdeel van het internationale E.ON concern en produceert elektriciteit, stoom en warmte en levert elektriciteit, gas en stoom aan zowel zakelijke gebruikers als consumenten. Daarnaast leveren wij producten en diensten die onze klanten in staat stellen efficiënter met energie om te gaan, om kosten te besparen of om zelf energie te produceren.
6 Korte samenvatting E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over : NL 1,6 NL 0,7 GW Electrisch GW Thermisch 2014: 33 NL % Aandeel gas centrales 2014: 67 NL % Aandeel Kolen centrales (excl. MPP3)* 2014: 7,33 miljoen ton CO ton SO ton NO x Capaciteit van onze centrales 2013: NL 1,9 GW Electrisch NL 0,957 GW Thermisch 2014: -17,8 miljoen Bruto operationeel bedrijfsresultaat E.ON Benelux 2013: -13,9 miljoen bruto bedrijfsresultaat 2013: NL 44% 2014: 12,72 7,41 1,4 2,1 Sales NL + BE 2013: 12,01 TWh Elektriciteit 4,89 TWh Gas TWh Elektriciteit TWh Gas TWh Warmte TWh Stoom 2013: NL 56% Veiligheid 2014: 669 FTE Medewerkers in de Benelux 2013: 686 FTE 2014: 2,25 TRIF 2013: TRIF score 1,53 score 45,2 ton Milieu NL 2013: 8,43 miljoen ton CO ton SO ton NO x 50,6 ton Fijnstof 2014: 1,6 miljard Omzet E.ON Benelux 2013: 1,9 miljard Fijnstof *Zie over dit verslag
7 4 E.ON Benelux als onderneming E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over Onze visie op MVO Onze missie laat zich vatten in de woorden Improvings People s Lives Hierbij hebben wij ons als doel gesteld om voorkeurspartner voor energieoplossingen te zijn. MVO maakt deel uit van deze missie. We nemen onze verantwoordelijkheid voor onze activiteiten en beslissingen. MVO gaat bij E.ON Benelux om het vinden van een balans tussen de sociale (people), ecologische (planet) en economische (profit) dimensies van ondernemen en het minimaliseren van negatieve duurzaamheidseffecten van onze activiteiten op de samenleving. In dialoog met onze stakeholders krijgen wij feedback op ons dagelijks handelen maar eveneens een beter beeld over de toekomst. De verkregen inzichten implementeren wij in onze missie, strategie en doelstellingen. De door ons aangewezen materiële aspecten zijn: - Biodiversiteit/omgeving van MPP3. - Emissies. - Herkomst kolen. - Herkomst biomassa. - Beschikbaarheid van centrales. - Veiligheid. Doelstellingen 2014 Deze doelstellingen worden in de hoofdstukken E.ON Benelux als leverancier, E.ON Benelux als producent en E.ON Benelux als onderneming verder toegelicht. Sociaal Onze klanten staan centraal. Met onze producten en diensten geven wij hen Regie over Energie. Wij verbeteren onze service tot het niveau Best in Class. Wij streven ernaar een werkgever te zijn die prestaties beloont, potentieel herkent en luistert naar medewerkers. Wij zoeken actief de dialoog op met al onze stakeholders over onze activiteiten en uitdagingen. Milieu Voor de E.ON Groep gelden met betrekking tot de productie van elektriciteit de volgende doelen: De CO 2 -uitstoot van onze elektriciteitsproductie als E.ON Groep per kilowattuur in Europa tot 2025 te halveren ten opzichte van Te streven naar een toename van het aantal bedrijven binnen de E.ON Groep dat gecertificeerd is voor OHSAS Veiligheid staat voorop: we werken veilig of we werken niet. In de E.ON Groep zal de TRIF in 2015 zijn teruggebracht naar 3.0. Daarnaast hanteert E.ON Benelux de volgende doelen: E.ON neemt deel in het ontwikkelen van offshore windparken in Nederland. Wij dragen maximaal bij aan het voeren van de dialoog en de ontwikkeling van criteria voor de productie van energie uit biomassa. Het realiseren van het ROAD CCS project voor afvangst en opslag van CO 2. Wij zijn een leidende speler in het zo efficiënt, schoon en flexibel mogelijk produceren van betaalbare (fossiele) energie.
8 4 E.ON Benelux als onderneming E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over Economisch Het behalen van een EBITDA van 19 miljoen in Wij vinden het van belang om een innovatiecultuur te scheppen en te stimuleren. Belangrijkste kwesties uit 2014 Issues als veiligheid, betrouwbaarheid en milieu staan op ieders netvlies en beïnvloeden onze reputatie. Wij waarderen de kritische blik van onze stakeholders. Hieronder geven we de belangrijkste kwesties weer die voor ons in 2014 speelden. Dossier: De Maasvlakte 3 centrale Voor de bouw van de nieuwe Maasvlakte 3 centrale zijn meerdere vergunningen vereist. Alle benodigde vergunningen zijn geruime tijd geleden verleend. Eén vergunning, benodigd voor de natuurbeschermingswet, is nog niet onherroepelijk. Tegen deze vergunning, die in april 2008 is verleend, is beroep aangetekend door een drietal organisaties. Dossier: Mensenrechten en milieunormen in de kolenmijnbouw Steenkolen maken deel uit van onze brandstofmix. In een aantal landen is er aanleiding tot zorg over de omstandigheden in en rondom kolenmijnen. Punten van zorg zijn emissies, vervuiling van grondwater en mensenrechten. Wij zetten ons in internationaal verband in voor verbetering van omstandigheden en transparantie door middel van de organisatie Bettercoal die mede op ons initiatief is opgericht. Dossier: Gebruik biomassa Landgebruik in kwetsbare gebieden en concurrentie met voedsel zijn belangrijke thema s die centraal staan als het om het gebruik van biomassa gaat. Begin 2015 is, na maanden intensief onderhandelen, op hoofdlijnen overeenstemming bereikt met de milieubeweging over een samenhangend pakket inhoudelijke eisen voor de inzet van biomassa voor bij- en meestook in kolencentrales. Dit is uitgewerkt in criteria voor duurzaam bosbeheer, koolstofschuld, indirect landgebruik en netto- CO 2 -reductie. E.ON Benelux heeft een actieve rol gespeeld, mede door constructief de dialoog aan te gaan. Dossier: Overheidsbeleid kolencentrales In het SER energieakkoord was een verstrekkende afspraak over kolencentrales opgenomen: een aantal energiebedrijven zouden hun oudere kolencentrales vervroegd sluiten. Daarnaast is afgesproken dat de kolenbelasting, welke was ingevoerd in 2012, ongedaan gemaakt zou worden vanaf De ACM maakte bezwaar tegen de voortijdige sluiting, waarna de minister van Economische Zaken heeft besloten deze sluiting te bewerkstelligen door strikte rendementseisen te stellen aan kolencentrales. Daarvoor zal het Activiteitenbesluit aangepast moeten worden. Een voorstel van de minister van Economische Zaken moet nog door het parlement behandeld worden. Als dit activiteitenbesluit wordt goedgekeurd zullen wij onze Maasvlakte centrales 1 en 2 (per 1 juli 2017) moeten sluiten, waar die zonder deze maatregel nog jaren rendabel hadden kunnen draaien. Ondanks het feit dat deze afspraak onlosmakelijk onderdeel uitmaakt van het gehele Energieakkoord en is ondertekend door alle relevante partijen waaronder natuur- en milieuorganisaties blijft er een sterke roep om de kolenbelasting opnieuw in het leven te roepen.
9 1 Over E.ON dit Benelux verslag in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over In dit verslag rapporteren wij over de belangrijkste maatschappelijke aspecten van onze activiteiten in Nederland. Wij leggen uit welke maatschappelijke aspecten relevant zijn, waarom zij relevant zijn en wat ons beleid voor deze aspecten is. Daarnaast rapporteren we over de resultaten van ons beleid, in woorden en in cijfers. Met dit verslag streven wij naar een toegankelijke weergave van onze invulling van maatschappelijke verantwoordelijk ondernemen, voor een brede groep geïnteresseerden. We richten ons hierbij in elk geval tot onze klanten, niet-gouvernementele organisaties (NGO s), de overheid en onze eigen medewerkers. In de bijlage is een begrippenlijst opgenomen. Termen die in deze lijst zijn opgenomen worden de eerste keer dat ze gebruikt worden cursief gedrukt om aan te geven dat zij in de begrippenlijst zijn opgenomen. E.ON Benelux of E.ON Wanneer we in dit verslag spreken over wij dan doelen wij op E.ON Benelux. Wanneer we praten over E.ON of de E.ON Groep, dan doelen wij op het moederbedrijf. Afbakening, consolidatie en Opname gegevens Reikwijdte: Er is gekozen om, net als in het verslag over 2013, te rapporteren over de activiteiten van E.ON op Nederlands grondgebied, over bedrijfsonderdelen die in 2014 onderdeel uitmaakten van E.ON en waarvoor de directie van E.ON Benelux operationele verantwoordelijkheid draagt. Zie hiervoor de bijlage juridische structuur. De verslagperiode is het kalenderjaar 2014, maar in een beperkt aantal gevallen is extra informatie uit het eerste kwartaal van 2015 opgenomen. In deze gevallen is dat duidelijk aangegeven. De constructie van de Maasvlakte 3 centrale valt onder de verantwoordelijkheid van E.ON New Build & Technology. E.ON Benelux is de toekomstige eigenaar / gebruiker van de centrale. Om deze reden maakt het project bouw Maasvlakte 3 geen onderdeel uit van deze rapportage. In 2014 is onze vestiging aan de Galileïstraat 15 te Rotterdam omgebouwd tot warmtestation. Er is een nieuwe ketel geplaatst ten behoeve van de stadsverwarming en per 1 april 2014 is de warmtekracht centrale FG1 gesloten waardoor de elektriciteitsproductie op deze locatie is gestopt. Het opgestelde elektrische vermogen is hierdoor afgenomen met 209 MW.De productie tot aan datum van sluiting is opgenomen in de cijfers over Afbakening en diepgang van het verslag is vastgesteld op basis van de relevante (materiele) aspecten, hierbij is gekeken naar de impact, onze invloed en het belang voor onze stakeholders. Zie voor meer informatie bijlage 20. Herkomst gegevens De door ons in dit jaarlijkse verslag opgenomen gegevens zijn onttrokken aan diverse bronnen. Hierbij is gebruik gemaakt van reguliere rapportagesystemen en managementinformatie, aangevuld met specifiek voor het MVO verslag 2014 gehouden interviews (in- en extern) en opgestelde rapportages. Vanzelfsprekend zijn de geschreven teksten voor dit verslag intern getoetst op juistheid. Met de directie en hoger management van E.ON Benelux en stakeholders zijn gesprekken gevoerd over de opzet van het verslag. Verder is informatie afkomstig uit de diverse in 2014 gevoerde stakeholderdialogen. Hierbij is E.ON Benelux zowel initiator van stakeholderdialogen geweest als ook deelnemer bij door derden georganiseerde dialogen. Uitgangspunt voor initiatie van en deelname aan dialogen vormt de ISO richtlijn (zie bijlage 17). Bepalen van stakeholders Wij gebruiken de uitgangspunten van de ISO richtlijn 2 voor de bepaling van stakeholders; dit gebeurt aan de hand van de rechtstreekse betrokkenheid van stakeholders, de relatie die deze
10 1 Over E.ON dit Benelux verslag in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over stakeholders hebben tot een specifiek onderwerp en de relatie die zij hebben tot E.ON Benelux. Hierbij wordt gekozen voor zowel stakeholders die een belang hebben bij specifieke onderwerpen of een specifiek belang behartigen als ook voor stakeholders die meer brede belangen behartigen. Externe assurance De in het verslag opgenomen kwantitatieve data, zoals energieproductie en bijbehorende emissies, zijn tevens onderdeel van andere rapportages zoals het financiële jaarverslag en het elektronisch milieujaarverslag en het verslag voor de audit van Fira. Bij een aantal van deze rapportages is een Assurance rapport opgenomen. Daarom hebben we bij het onderhavige verslag geen zelfstandig Assurance rapport opgenomen. Zie bijlage 19 voor de Assurance verklaring van Fira. Global Reporting Initiative (GRI) E.ON Benelux gebruikt de Global Reporting Initiative (GRI) G4-rapportagerichtlijnen als richtsnoer voor de jaarlijkse maatschappelijke verslaglegging. Voor de bepaling van de op te nemen gegevens en de afbakening van dit verslag, zijn het GRI boundary protocol en de uitgangspunten van de ISO richtlijn het vertrekpunt geweest. Hierbij is uitgegaan van rapportage over de voor een energiebedrijf belangrijkste waarden. GRI hanteert twee weergaven opties: In accordance Core en In accordance Comprehensive. E.ON Benelux heeft er voor gekozen een weergave te geven van: In accordance Core, maar waar mogelijk ook de indicatoren van de Comprehensive versie te beschrijven. Een overzicht van de GRI indicatoren en positie van bijbehorende informatie in het verslag, is gepubliceerd als onderdeel van dit verslag in bijlage 4. Publicatievorm Dit verslag is digitaal gepubliceerd en is te downloaden op onze website: Leeswijzer Om de leesbaarheid en relevantie voor stakeholders te vergroten is dit verslag, anders dan vorig jaar, verdeeld in vier hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk geeft een beknopt totaaloverzicht van E.ON Benelux en de missie die de basis vormt voor ons dagelijks werk. Ook geven we in dit hoofdstuk aan welke onderwerpen relevant zijn voor ons bedrijf en elke hiervan materieel 3 zijn en waarom, in de rest van het verslag duiden we deze onderwerpen aan met het symbool (MA). In het tweede hoofdstuk behandelen we alle thema s rondom E.ON MA Benelux als energieleverancier. Hoe gaan wij om met onze klanten, welke producten en diensten leveren wij, waar komt onze geleverde energie vandaan, etc. In het derde hoofdstuk gaan we in op alle thema s rondom E.ON Benelux als producent (emissies (MA), veiligheid (MA) en herkomst van kolen/biomassa (MA)). In het vierde en laatste hoofdstuk gaan we in op zaken rondom E.ON Benelux als als onderneming, zoals werkgeverschap, organisatiestructuur en toezicht. Na deze hoofdstukken volgen een lijst met begrippen en afkortingen, de GRI index en overige bijlagen. Voor informatie die in het hoofdverslag of één van de bijlagen is opgenomen, staat in de GRI index een verwijzing naar het betreffende onderdeel van het verslag. Overige informatie is direct opgenomen in deze index. Tot slot Lezers van dit verslag nodigen we uit om hun vragen of opmerkingen over het door E.ON Benelux gevoerde MVO-beleid te stellen of te maken. Wij ontvangen graag uw reactie op dit verslag op het volgende adres: E.ON Benelux, Capelseweg 400, 3068 AX in Rotterdam, of per mail cr@eon-benelux.com. Meer informatie over ons bedrijf vindt u op onze website of
11 1 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over E.ON Benelux is onderdeel van de E.ON Groep, één van de grootste private energiebedrijven ter wereld. De E.ON Groep telt meer dan 26 miljoen klanten in 30 landen en heeft meer dan medewerkers. In 2014 had E.ON een wereldwijde omzet van ruim 111 miljard.
12 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over Traditionele waardeketen van energie Traditionele waardeketen van energie 100% 100% 0% 0% winning brandstoffen internationale brandstoffenhandel internationaal transport productie elektriciteit en warmte groothandel transport en levering gebruik distributie activiteiten E.ON SE activiteiten E.ON Benelux
13 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over De rollen van E.ON Benelux in de Nederlandse energiemarkt In bovenstaande figuur is de traditionele waardeketen van de energiemarkt weergegeven. Deze begint links met de winning van fossiele en biobrandstoffen en eindigt rechts met het gebruik van energie in huishoudens en bedrijven. De E.ON Groep opereert wereldwijd en heeft activiteiten in alle onderdelen van deze keten. Dit betekent echter niet dat E.ON overal alles doet. In Nederland is E.ON alleen actief in productie van elektriciteit en warmte, in groothandel (in zeer kleine mate), in warmtetransport en tot slot in levering van elektriciteit en gas 4. Om efficiënt en slagvaardig te kunnen opereren op de internationale energiemarkten en om de marktrisico s beter te kunnen beheersen, zijn binnen de E.ON Groep, alle groothandelsactiviteiten gebundeld in één bedrijf, E.ON Global Commodities SE (EGC). EGC is verantwoordelijk voor de inkoop van brandstoffen 5 voor de E.ON centrales en voor het verkopen van de elektriciteit uit deze centrales op de groothandelsmarkt. Hiermee heeft E.ON Benelux dus twee belangrijke activiteiten in Nederland: Het leveren van energie (elektriciteit, gas en stoom) en het produceren van energie (elektriciteit, stoom en warmte). Het E.ON Benelux verslag zal zich dan ook beperken tot deze twee onderdelen van de waardenketen. E.ON Benelux is naast Nederland ook actief in België. De Belgische activiteiten vallen buiten de scope van dit verslag. Wij leveren elektriciteit en gas aan zowel zakelijke gebruikers als consumenten en leveren warmte en stoom aan andere energiebedrijven en de industrie. Daarnaast leveren wij producten en diensten die onze klanten kunnen helpen om energie efficiënt te gebruiken, om kosten te besparen of om zelf energie te produceren. In hoofdstuk twee en drie van dit verslag wordt verder ingegaan op de omgevingsanalyse met onder andere de kansen en daaruit voortkomende doelstellingen voor E.ON Benelux als leverancier en producent. Voor het produceren van elektriciteit en warmte heeft E.ON Benelux zes centrales in Nederland: twee kolencentrales en vier gascentrales. Drie gascentrales zijn stadscentrales: warmtekrachtcentrales die elektriciteit voor het landelijke net en warmte ten behoeve van stadsverwarming produceren (in Rotterdam, Den Haag en Leiden). Naast de gascentrales gebruiken wij in deze steden ook enkele hulpketels om warmte te produceren. Aan het begin van 2014 was er nog een vierde stadscentrale, maar die is in de loop van 2014 gesloten. De kolencentrales staan op de Maasvlakte. Zij produceren voornamelijk elektriciteit en een deel van de vrijkomende warmte wordt door bedrijven uit de buurt gebruikt. Daarnaast hebben wij op de Maasvlakte een gasgestookte elektriciteits- en stoomcentrale ten behoeve van de nabij gelegen industrie. Een nieuwe kolencentrale, op de Maasvlakte, is in aanbouw. De brandstoffen voor de centrales worden door ons ingekocht bij EGC. Alle geproduceerde elektriciteit wordt verkocht aan EGC. De warmte wordt verkocht aan Eneco (Rotterdam en Den Haag) en Nuon (Leiden) die in voornoemde steden de warmtedistributienetten exploiteren (stadsverwarming). 1.2 De wereld om ons heen De energievoorziening in heel Europa bevindt zich in een transitiefase. Een aantal direct aan energie gerelateerde factoren ligt hieraan ten grondslag, zoals de bescherming van klimaat en milieu, duurzaamheid en afhankelijkheid van brandstof uit instabiele regio s. Ook buiten de
14 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over energiesector vinden er grote veranderingen plaats. Zo wordt nieuwe technologie niet alleen steeds sneller ontwikkeld, maar is deze ook steeds sneller overal ter wereld en voor steeds bredere groepen verkrijgbaar. Producten en diensten op basis van data en internet komen op, soms aanvullend op hun klassieke voorgangers, soms als vervanging. Terwijl in veel globaliserende markten schaalgrootte en anonimiteit toenemen is er ook een tegenovergestelde beweging zichtbaar, waarin juist kleinschaligheid, nabijheid en lokale collectiviteit gewaardeerd worden. Een betrouwbare, betaalbare en duurzame energievoorziening is essentieel voor een goed functionerende samenleving. Het is cruciaal dat onze energievoorziening ook tijdens de transitie naar een duurzame energievoorziening betrouwbaar en betaalbaar is. Deze transitie is niet van de ene op de andere dag gerealiseerd maar kan tientallen jaren duren. Wij ondersteunen de energietransitie en willen deze graag mede gestalte geven. Het is niet aan ons om te bepalen hoe duurzaam of hoe betrouwbaar de energievoorziening moet zijn, of welke prijs die energievoorziening mag hebben, dat is aan de samenleving om te bepalen. Onze rol is om het maken van die keuzes mogelijk te maken en vervolgens uit te voeren. Door alle ontwikkelingen is er enige onzekerheid over hoe de energievoorziening er in de toekomst uit zal zien en welke rol wij daarin zullen spelen. Desondanks zien wij een aantal belangrijke trends om onze koers op te baseren. Verduurzaming. De energievoorziening wordt in toenemende mate duurzaam. Voor de periode tot 2023 heeft de Nederlandse overheid duidelijk vastgelegd met welke middelen deze verduurzaming gerealiseerd zal worden. Dit is relevant voor onze rol van producent en leverancier. Voor productie zijn er kansen in de groeiende productie van duurzame energie in onze bestaande centrales door de inzet van biomassa. Daarnaast zijn er kansen voor de ontwikkeling van offshore windparken. Een risico, vooral van belang voor productie, is dat de marktprijzen van elektriciteit dalen door het groeiende aanbod van (veelal gesubsidieerde) duurzame energie terwijl de conventionele centrales nog wel nodig zijn om de maatschappij te voorzien van energie als duurzame energie niet of te weinig geproduceerd wordt. Voor onze activiteiten als leverancier biedt de verduurzaming kansen voor de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten zoals collectieve PV installaties. Investeren in plaats van consumeren. Er zal een verdere verschuiving plaatsvinden van variabele kosten (zoals voor brandstof of kilowatturen elektriciteit) naar investeringskosten (zoals in efficiëntere apparaten, isolatie, batterijen, zonnepanelen of windparken). Onze klanten zullen meer investeren in producten. Voor ons is dat een kans om deze producten te verkopen en bijbehorende diensten te leveren. Veranderende rol eindgebruikers. Met alle technologische ontwikkelingen komen er voor consumenten en bedrijven steeds meer mogelijkheden om hun energieverbruik en/of -productie te optimaliseren. Door de ontwikkelingen van energieprijzen zal dit ook vanuit het oogpunt van betaalbaarheid belangrijker voor hen worden. Dit biedt kansen voor de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten. Warmte in transitie. In de gebouwde omgeving wordt nu vooral gas gebruikt voor verwarming. Dit zal veranderen. Nieuwbouw zal in toenemende mate energie-neutraal zijn. Voor bestaande bouw zal warmte uit industriële processen en andere Lage-temperatuur warmte zoals aardwarmte een grotere rol krijgen, terwijl het gebruik van aardgas in CV-ketels zal afnemen. Voor onze productie- en leveringactiviteiten betekent dit
15 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over een verandering. Voor onze stadscentrales neemt de hoeveelheid geproduceerde warmte af, terwijl er voor de nieuwe Maasvlakte centrale juist een kans ligt in het benutten van warmte. Voor onze leveringsactiviteiten houdt dit een (beperkt) nadeel in: de verkoop van aardgas zal dalen. Overheidsbeleid zal een grote invloed blijven houden op de prijs van energie, via toezicht op gehanteerde tarieven, subsidies, heffingen maar ook indirecte effecten van energiebeleid. De rekening van de klant bestaat hierdoor voor een steeds groter deel uit kosten die niet door ons als producent en/of leverancier kunnen worden beïnvloed. Bovendien heeft ook het overheidsbeleid in de landen om ons heen effect op de markt in Nederland. Zo is de elektriciteitsprijs in Nederland regelmatig erg laag door een toevloed van gesubsidieerde zonne- en windstroom uit Duitsland. Fluctuerende prijzen op (internationale) energiemarkten. Onder andere door het toenemende aandeel duurzaam zal de marktprijs voor elektriciteit veranderlijker worden, met snellere fluctuaties en grotere verschillen tussen hoogste en laagste prijzen. Voor onze productie zorgt dit voor sterker variërende marges. Dit is een risico voor de winstgevendheid van onze productie. Voor onze klanten ligt hier een kans om kosten te verlagen door slim met energie om te gaan. De toenemende digitalisering van onze maatschappij ligt aan de basis van innovatieve en winstgevende bedrijfsmodellen. Steeds meer aspecten van onze bedrijfsvoering worden gedigitaliseerd. Met deze digitalisering groeit ook de hoeveelheid data die wordt gegenereerd. Intelligente analyses van de beschikbare data maken nieuwe energie-efficiëntieoplossingen, handelsstrategieën of innovatieve dienstverlening mogelijk. Deze ontwikkeling wordt versneld door grotere internationale concurrentie, steeds hogere klantbehoeften en snelle verspreiding van nieuwe technologieën. Wij hebben toegang tot grote hoeveelheden gegevens die we kunnen gebruiken om onze klanten betere producten en diensten te leveren en onze service te verbeteren. Het is belangrijk dat op een intelligente manier te doen. Sociale media zullen een grote rol blijven spelen in serviceverlening, informatievoorziening en oordeelsvorming, niet alleen door consumenten en bedrijven, maar ook door beleidsmakers. Sociale media bieden ons de kans te werken aan de verbetering van ons serviceniveau en onze reputatie. Daarnaast is het gebruik van sociale media een manier om met stakeholders in dialoog te gaan. Sociale media werken snel en zijn toegankelijk. Naast de voordelen kleven hier ook risico s aan. Zo kunnen reputaties in zeer korte tijd ernstig verslechteren en is de scheiding tussen meningen en feiten vaak onduidelijk. Hoe wij met deze ontwikkelingen omgaan, wordt verder uitgewerkt in de hoofdstukken 3, 4 en 5.
16 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over Relevante onderwerpen en materiele aspecten laag midden hoog Lokaal en wereldwijd hebben onze activiteiten invloed op mens en milieu in zowel positieve als negatieve zin. We spelen een belangrijke rol in het vormgeven van de transformatie van de energie-industrie en de ontwikkeling van nieuwe technologieën en bedrijfsmodellen. Tegelijkertijd is het van groot belang voor de samenleving dat de energievoorziening te allen tijde betrouwbaar is, omdat energie een primaire (levens)behoefte is voor mens en economie. In de matrix zijn de belangrijkste onderwerpen weergegeven, waarbij de positie is bepaald op basis van belang voor het bedrijf op de horizontale as en belang voor stakeholders op de verticale as. De onderwerpen in het vak uiterst rechtsboven zijn de onderwerpen die voor zowel het bedrijf als stakeholders zeer relevant zijn. Dit zijn de Materiele onderwerpen. Belang voor beoordeling door stakeholders Marktaandeel Klimaat Transparantie verbruiksgegevens Werkgelegenheid Privacy Verantwoord Inkopen Watergebruik Diversiteit, gelijke beloning, non-discriminatie Anti-corruptie Betaalbaarheid energie Compliance (levering) Lobby praktijk Reststoffen Emissies Omgeving MPP3 Herkomst kolen Herkomst biomassa Veiligheid Beschikbaarheid centrales Compliance (milieu) Innovatie Relatie met OR Ontwikkeling medewerkers Efficiënt gebruik van brandstoffen Rampenbestrijding Winstgevendheid hoog midden laag Belang voor succes van het bedrijf
17 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over Voor de materiele onderwerpen zijn de daaraan gerelateerde aspecten zoals gehanteerd in het GRI raamwerk de materiele aspecten waarover in dit verslag wordt gerapporteerd. Deze zijn vermeld in tabel 1, samen met een indicatie of de verantwoordelijkheid voor het aspect binnen (I) of buiten (O) het bedrijf ligt. Details over de totstandkoming en selectie van de onderwerpen en aspecten zijn opgenomen in bijlage 20. GRI-Aspect Environmental veiligheid emissies Materieel onderwerp Emissions I I I A, B, C Supplier Environmental Assessment ,4 A Biodiversity I A herkomst kolen klimaat omgeving MPP3 herkomst biomassa beschikbaarheid centrales Entiteiten 1 Social Supplier Human Rights Assessment A Supplier Assessment for Labor Practices A Occupational Health and Safety I A, B, C Economic Availability and Reliability I A, B, C Tabel 1. Relatie tussen de in dit verslag besproken materiele maatschappelijke onderwerpen en GRI aspecten. Toelichting: I betekent dat dit aspect materieel is binnen de organisatie, O betekent dat dit aspect materieel is buiten de organisatie (conform GRI G4-20 en G4-21). 1) Entiteiten waarvoor het betreffende aspecten materieel is. A: E.ON Benelux N.V.; B: Utilities Center Maasvlakte Leftbank B.V.; C: E.ON Benelux CCS Project B.V. 2) Dit aspect betreft leveranciers van biomassa en/of kolen. E.ON Benelux betrekt beide brandstoffen van E.ON Global Commodities (EGC). EGC betrekt deze op haar beurt van (inter)nationale leveranciers. 3) Deze aspecten zijn mede gerelateerd aan de winning van steenkolen en daarmee materieel voor de eigenaars en/ of exploitanten van kolenmijnen. Relevante regio s in deze zijn Colombia en Rusland. 4) Dit aspect is mede gerelateerd aan de productie van biomassa en daarmee materieel voor de eigenaars en/of exploitanten van bos- en/of landbouwpercelen. Relevante regio s in deze zijn Noord Amerika en Europa.
18 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over Onze missie & strategie Onze rol Improving People s Lives Door transparant de dialoog met onze stakeholders aan te gaan kunnen wij externe signalen in kaart brengen. Op die manier weten we wat stakeholders drijft en welke belangen zij hebben. Door dilemma s tijdens de dialogen inzichtelijk te maken aan onze stakeholders kunnen we gezamenlijk oplossingen bedenken. Dit alles geeft ons input om na te denken over de toekomst en het draagt bij aan de totstandkoming van onze missie, strategie en doelstellingen. Het cluster Corporate Affairs draagt, samen met het bestuur van E.ON Benelux, zorg voor de invulling van ons stakeholdermanagement binnen de daarvoor door het moederbedrijf gestelde kaders. Met al deze input hebben wij onze ideeën kunnen bevestigen, namelijk: energie ligt aan de basis van de samenleving en is van groot belang voor ieder individu. Om die reden hebben wij ervoor gekozen om Improving People s Lives te kiezen als onze missie. Hierbij hebben wij ons als doel gesteld om Voorkeurspartner voor energieoplossingen te zijn. Ons doel Onze waarden Working Together Samenwerken Your Partner of Choice for Energy Solutions Je Voorkeurspartner voor Energieoplossingen Putting Our Customers First Onze klanten komen op de eerste plaats Improving & Innovating Verbeteren & Innoveren Acting Responsibly We handelen verantwoordelijk Winning Together Samen succesvol zijn
19 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over Waarom Improving People s Lives? Wat ons motiveert is wat energie mensen in staat stelt om te doen. Ons werk bestaat onder andere uit het produceren en leveren van elektriciteit en warmte, maar dat is niet ons doel. Ons doel is om de kwaliteit van leven van mensen te verbeteren, we willen daarom voorkeurspartner voor energieoplossingen zijn. Hoe kunnen we het leven van mensen verbeteren? Door het continu verbeteren van hoe energie wordt opgewekt en gebruikt. Wij bieden onze klanten meer keuze, betere technologie en meer gemak tegen betaalbare prijzen. Wij helpen om de energie-efficiëntie van onze klanten te verbeteren. We krimpen onze ecologische voetafdruk in door het bevorderen van hernieuwbare energiebronnen en koolstofarme technologieën en door het genereren onderhouden van energie-bewustzijn bij onze klanten. Ons doel moet ons inspireren en helpt ons om verder te denken dan onze huidige producten, diensten en markten. Door vijf, onderling nauw verbonden, kernwaarden wordt richting gegeven aan onze business en ons handelen: Alles wat we doen begint en eindigt bij onze klanten. Onze klanten komen op de eerste plaats. We hebben veel waardering voor onze werkrelaties met klanten, collega s en de samenleving. Samenwerken staat daarom op de voorgrond. We dagen onszelf steeds uit om de waardepropositie voor onze klanten te verbeteren. We willen continu verbeteren en innoveren. Als onze klanten succesvol zijn, zijn wij dat ook. We creëren waarde voor onze klanten en aandeelhouders en leren van elkaar. We zijn samen succesvol. We handelen verantwoordelijk en staan open voor andere perspectieven en nieuwe kansen. Onze waarden geven een duidelijk beeld van waar we naar toe willen. De waarden vormen een bron van inspiratie: ze gidsen ons bij alles wat we doen. Nieuwe strategie voor de E.ON Groep In 2013 hebben we uitgebreid dialoog met onze medewerkers en externe stakeholders gevoerd om de kansen en risico s, gecreëerd door de fundamentele veranderingen in het energielandschap, te analyseren (zie megatrends voor informatie over deze ontwikkelingen (Engels). Op basis van de uitkomsten van deze dialoog hebben wij een nieuwe bedrijfsstrategie ontwikkeld. Eind 2014 maakte E.ON haar nieuwe strategie bekent: Empowering customers, shaping markets. In de toekomst zal E.ON zich concentreren op duurzame energie, energienetten en energieoplossingen voor klanten. Empowering Customers: E.ON streeft ernaar om voorkeurspartner voor energieoplossingen te worden voor gemeentelijke, publieke, industriële, commerciële en particuliere klanten. E.ON zal zich ook richten op moderne, intelligente netwerken voor de distributie van energie als basis voor innovatieve energieproducten die het leven van de klanten van E.ON makkelijker maken.
20 1 E.ON Benelux in het kort E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over E.ON zal haar activiteiten op het gebied van conventionele productie, wereldwijde energiehandel en exploratie & productie onder brengen in een nieuw, beursgenoteerd bedrijf, genaamd Uniper, waarvan E.ON een meerderheid van de aandelen zal afstoten. Shaping Markets: Met een portfolio van conventionele elektriciteitsproductie, wereldwijde energiehandel en exploratie & productie, zal het nieuw op te richten bedrijf Uniper, zich richten op het waarborgen van de voorzieningszekerheid van energie en het verschaffen van toegang tot wereldwijde handelsmarkten ten behoeve van energieproducten, aspecten die ook op lange termijn nodig zijn. Dit betekent dat Uniper goed voorbereid is om de benodigde structuur voor de Europese elektriciteitsproductie te ontwikkelen en aantrekkelijke services te bieden die het energiesysteem in de toekomst nodig heeft. wij samengevat in ons werkplan, waarvan wij de doeltreffendheid tijdens de inwerkingtreding van onze nieuwe strategie zullen nagaan. In 2015 wordt een herziene versie van kracht, die als doel heeft de structurele veranderingen op één lijn te brengen met de accenten van onze duurzaamheidsstrategie. In de loop van 2015 zal duidelijk worden wat deze nieuwe strategie betekent voor E.ON Benelux. MVO groepswerkprogramma: Voor ons is het vanzelfsprekend dat de duurzaamheidsprincipes die bij ons worden gehandhaafd ook door het toekomstige E.ON en door Uniper volledig zullen worden overgenomen. Beide firma s zullen daarnaast ook gebonden blijven aan Global Compact van de Verenigde Naties. Onze concrete doelstellingen op het gebied van duurzaamheid hebben
ROTTERDAMSE SCHOUWBURG SER RISICO- MANAGEMENT. MVO Jaarverslag 2014
ROTTERDAMSE SCHOUWBURG 2013 2014 SER RISICO- MANAGEMENT MVO Jaarverslag 2014 Inhoudsopgave E.ON Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen Verslag over 2014 2 Voorwoord 3 Korte samenvatting 5 E.ON
Nadere informatieFactsheet: Dong Energy
Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieGids voor werknemers. Rexel, Building the future together
Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen
Nadere informatieOnderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent
Onderzoek Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012 Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 9 september 2013 Vragen of reacties kunt u sturen
Nadere informatie100% groene energie. uit eigen land
100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse
Nadere informatieGeothermie. traditioneel energiebedrijf?
31 maart 2010 T&A Survey Congres Geothermie Duurzame bron voor een traditioneel energiebedrijf? Hugo Buis Agenda Duurzame visie & ambities Waarom kiest Eneco voor Geothermie? Stand van zaken Markten Pro
Nadere informatieSamen omschakelen Arnhem, 7 september 2016
Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak
Nadere informatieDe ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016
De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening
Nadere informatieONZE VERANTWOORDELIJKHEID
ONZE VERANTWOORDELIJKHEID CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I Inhoud Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen 4 Maatschappelijke betrokkenheid
Nadere informatieEneco Groep. Duurzame energie voor iedereen
Eneco Groep Duurzame energie voor iedereen Duurzame koploper Eneco is het grootste energiebedrijf van Nederland in publieke handen. Onze missie is betaalbare duurzame energie mogelijk maken die altijd,
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatiereating ENERGY PROGRESS
reating ENERGY PROGRESS 2012 ENERGIE EN MILIEU: Opwarming van de aarde: Drastische vermindering CO 2 -uitstoot Energie: De energiekosten fluctueren sterk en zullen alleen maar stijgen Behoud van het milieu
Nadere informatieEnergie van ons allemaal
VNO-NCW Themabijeenkomst Energietransitie Michael Fraats Trianel Energie B.V. 28 November 2011 1 Energie van ons allemaal 30-11-2011 2 Energie van ons allemaal is de essentie van Trianel Energie: Gericht
Nadere informatieE.ON S FOCUS OP NIEUWE ENERGIE VERDIENT NAVOLGING
E.ON S FOCUS OP NIEUWE ENERGIE VERDIENT NAVOLGING MAARTEN VAN DER KLOOT MEIJBURG Er komt onherroepelijk een aardverschuiving in het energielandschap nu alternatieve energie steeds belangrijker wordt. Het
Nadere informatieTechnisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015
Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot
Nadere informatieduurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen
duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieDELTA Zakelijk. Meeting with DACT 27 oktober 2011. Als energie een substantiële kostenfactor is, is energie al snel van strategisch belang
DELTA Zakelijk Meeting with DACT 27 oktober 2011 Als energie een substantiële kostenfactor is, is energie al snel van strategisch belang Agenda Bedrijfspresentatie DELTA NV DELTA: Uw strategische gesprekspartner
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord
Nadere informatieNATUURLIJK VERANTWOORD
NATUURLIJK VERANTWOORD CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I V Inhoud Voorwoord Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen
Nadere informatieDe rol van biomassa in de energietransitie.
De rol van biomassa in de energietransitie. Bert de Vries Plaatsvervangend directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging, Ministerie van Economische Zaken Inhoud 1. Energieakkoord 2. Energietransitie
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieEmissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies
Emissiekentallen elektriciteit Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Notitie: Delft, januari 2015 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten M.R. (Maarten) Afman 2 Januari
Nadere informatieEnergie voor morgen, vandaag bij GTI
Energie voor morgen, vandaag bij GTI Jet-Net docentendag 5 juni 2008 GTI. SMART & INVOLVED GTI is in 2009 van naam veranderd: GTI heet nu Cofely SLIMME ENERGIENETWERKEN, NU EN MORGEN 2008 2010 Centrale
Nadere informatieBedrijfsprofiel E.ON Benelux. Februari 2015
Bedrijfsprofiel E.ON Benelux Februari 2015 E.ON Visie ONZE ROL Improving People s Lives ONS DOEL Your Partner of Choice for Energy Solutions Je Voorkeurspartner voor Energieoplossingen Putting Our Customer
Nadere informatieRapportage. 25 September 2018
Rapportage 25 September 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Positionering advies 3 1.2 Algemeen 3 1.3 Leeswijzer 4 2. Nulsituatie en positiebepaling 4 2.1 Werkwijze 4 2.2 Nulsituatie 5 2.3 Ambitieniveau
Nadere informatieSamen voor duurzaam. Jaarverslag 2013 Eneco Holding N.V.
Samen voor duurzaam Jaarverslag 2013 Eneco Holding N.V. Strategie Trends en ontwikkelingen Ontwikkelingen in de energiemarkt De energiemarkten in Europa zijn in transitie van een centraal gestuurde energievoorziening,
Nadere informatieDe kleur van stroom: de milieukwaliteit van in Nederland geleverde elektriciteit
De kleur van stroom: de milieukwaliteit van in geleverde elektriciteit Feiten en conclusies uit de notitie van ECN Beleidsstudies Sinds 1999 is de se elektriciteitsmarkt gedeeltelijk geliberaliseerd. In
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 21 januari 2003 (28.01) (OR. en) 15528/02 ADD 1. Interinstitutioneel dossier: 2001/0077 (COD) ENER 315 CODEC 1640
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 21 januari 2003 (28.01) (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2001/0077 (COD) 15528/02 ADD 1 ENER 315 CODEC 1640 ONTWERP-MOTIVERING VAN DE RAAD Betreft: Gemeenschappelijk
Nadere informatieEnergy Services heeft nieuws voor u!
Energy Services heeft nieuws voor u! Mobiele App voor uw Energiezaken Energiebesparende technieken en duurzame energie Nieuwe website, met nog meer informatie Energiebesparing in kantoren, bedrijfshallen
Nadere informatieMVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring
MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft
Nadere informatieCO2 reductie
CO2 reductie 2015-2020 1 In dit document willen wij onze CO2 uitstoot publiceren over de jaren 2015, 2016 en 2017. Daarbij nemen wij alvast een voorschot op de verwachting voor het jaar 2020 als we de
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer
Nadere informatieDuurzaamheidsverklaring
DUURZAAMHEIDSVERKLARING Ondergetekende: [Naam Leverancier en rechtsvorm [ ], statutair gevestigd te [plaats], aan de [straat, nummer en postcode] (KvK ), hierna te noemen Leverancier, hierbij rechtsgeldig
Nadere informatieDe slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter
De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale
Nadere informatieEnexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015
Enexis De veranderende rol van de netbeheerder Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis 12 november 2015 Rol Enexis in de elektriciteitsketen Elektriciteitscentrale voor de opwek van elektriciteit
Nadere informatieDe opkomst van all-electric woningen
De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige
Nadere informatieRoute naar een Duurzame Energievoorziening
Route naar een Duurzame Energievoorziening Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel Bijeenkomst: 25 november 2013, Power Lab 5 / USI & KIVI-NIRIA Inhoud Energie-transitie Energieakkoord voor duurzame groei
Nadere informatieVERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER
VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen
Nadere informatieWaarom inzicht in de energieketen noodzakelijk is.
Energieverbruik binnen de voedingen drankensector. Waarom inzicht in de energieketen noodzakelijk is. Deze whitepaper licht toe waarom het voor organisaties binnen de belangrijk is om inzicht te hebben
Nadere informatiePosition paper Regietafel Energietransitie Utrecht
Position paper Regietafel Energietransitie Utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Hieronder treft u informatie over de Regietafel
Nadere informatieDuurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik. Waarde creëren voor onze stakeholders
Duurzaam Bankieren in 2015: hoogtepunten en vooruitblik Waarde creëren voor onze stakeholders Duurzaam bankieren bij ABN AMRO ABN AMRO levert een scala aan producten en diensten aan particuliere, private
Nadere informatieUitdagingen van de energie transitie
Uitdagingen van de energie transitie Presentatie Congres Energy Next Dordrecht 10 december 2015 Remko Bos Directeur Energie ACM Vicepresident CEER 1 ACM als toezichthouder ACM bevordert kansen en keuzes
Nadere informatieScope 1: tot aan 2020: 2% reductie per jaar ten opzichte van het basisjaar 2015.
1.A.1 / 1.A.2 / 1.A.3 / 2.A.1 / 2.A.2 / 2.A.3 / 3.A.1 / 3.A.2 ICS Groep BV heeft als Co 2 reductiedoelstellingen: Scope 1: tot aan 2020: 2% reductie per jaar ten opzichte van het basisjaar 2015. Scope
Nadere informatieWijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord
Nadere informatieEnergievoorziening Rotterdam 2025
Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatiecertificeert duurzame energie
certificeert duurzame energie Met het certificeren van duurzame energie voorzien we deze energieproductie van een echtheidscertificaat. Dit draagt wezenlijk bij aan het goed functioneren van de groeneenergiemarkt.
Nadere informatieWij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben
Wij brengen energie Waar mensen licht en warmte nodig hebben Energie in goede banen De beschikbaarheid van energie bepaalt in grote mate hoe we leven: hoe we wonen, werken, produceren en ons verplaatsen.
Nadere informatieZonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013
Zonder Energieopslag geen Energietransitie Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Duurzame Energie Koepel 6 brancheorganisaties (wind, zon, bodemenergie, bio, warmtepompen,
Nadere informatieen uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018
Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen
Nadere informatieDisclosure/Indicator Toelichting Verwijzing Pagina
G4 tabel EBN EY heeft een assurance-opdracht gevoerd die gericht was op het verkrijgen van een beperkte mate van zekerheid dat de informatie in de secties ver EBN, Verslag van de Directie en de bijlage
Nadere informatieGrootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies
Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet
Nadere informatieVisie op Windenergie en solar Update 2014
Visie op Windenergie en solar Update 2014 De vooruitzichten voor hernieuwbare energie zijn gunstig Succes hangt sterk af van de beschikbaarheid van subsidies Naast kansen in Nederland kan de sector profiteren
Nadere informatieUitstekend gepositioneerd voor snel veranderende wereld
Jaarbericht 2017 Uitstekend gepositioneerd voor snel veranderende wereld 2017 was voor Unica een jaar vol dynamiek. De wijziging in de aandeelhouderstructuur en de acquisities van Pro-Fa Automation en
Nadere informatieAegon Future Fit Governance, cultuur en gedrag in een exponentieel versnellende omgeving
Aegon Future Fit Governance, cultuur en gedrag in een exponentieel versnellende omgeving Strategie egon Nederland Commissarissen symposium KPMG Amstelveen 9 oktober 2017 Aegon Future Fit Introductie Aegon
Nadere informatieLijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013
Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Beleggen en de uitstoot van broeikasgassen 1 WAAROM MEET ACTIAM DE CO 2 -UITSTOOT VAN HAAR BELEGGINGEN? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende
Nadere informatieGazprom Energy Over ons
Gazprom Energy Elk bedrijf heeft energie nodig. Bij Gazprom Energy zien we het als onze core business om uw energie zo efficiënt en duurzaam mogelijk te leveren. Over ons Elk bedrijf heeft energie nodig.
Nadere informatieHernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA
Hernieuwbaar energie-aandeel in Vlaamse nieuwbouwprojecten Ontdek de zonnestroomoplossingen van SMA Verplicht aandeel hernieuwbare energie in nieuwbouw Vanaf 1 januari 2014 moet elke nieuwe woning, kantoor
Nadere informatieLijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?
Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt
Nadere informatieAmsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz
RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieenergiemanagement & kwaliteitsmanagement
Energiemanagement Programma & managementsysteem Het beschrijven van het energiemanagement en kwaliteitsmanagementplan (zoals vermeld in de norm, voor ons managementsysteem). 1 Inleiding Maatschappelijk
Nadere informatiePower to gas onderdeel van de energietransitie
Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is
Nadere informatieDuurzame energie in balans
Duurzame energie in balans Duurzame energie produceren en leveren binnen Colruyt Group I. Globale energievraag staat onder druk II. Bewuste keuze van Colruyt Group III. Wat doet WE- Power? I. Globale energievraag
Nadere informatiePrivacy by Design bij Enexis
Privacy by Design bij Enexis Boas Bierings Privacy Officer Enexis 7 november 2017 Bijeenkomst Privacy by Design III Georganiseerd door Privacy en Identity lab (PI.Lab) en ECP Platform voor de Informatie
Nadere informatieEnergietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving
Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do
Nadere informatieSTAKEHOLDERDIALOOG. De tabel schetst hoe wij onze stakeholders actief betrekken en welke verwachtingen zij hebben.
STAKEHOLDERDIALOOG Op verschillende momenten gedurende het jaar onderhouden we nauwe contacten met diverse stakeholders. Transparantie is een van de belangrijkste grondslagen voor onze bedrijfsvoering
Nadere informatieFiguur 1: De ontwikkeling van de kostprijs van zonne-energie en batterijen versus de consumentenprijs van elektriciteit
Energiebedrijven op zoek naar toegevoegde waarde De transitie naar een hernieuwbaar en deels decentraal energielandschap zal zich doorzetten. De vervanging van de centrale elektriciteitsproductie door
Nadere informatieHernieuwbare energie in Nederland
Hernieuwbare energie in Nederland Nieuwe business modellen Amsterdam, 25 juni 2015 Rapport over hernieuwbare energie in Nederland Accenture en Climex onderzoeken kansen binnen het veranderende energielandschap
Nadere informatieExact Synergy Enterprise. Krachtiger Financieel Management
Exact Synergy Enterprise Krachtiger Financieel Management 1 Inleiding Waar gaat het om? Makkelijke vragen zijn vaak het moeilijkst te beantwoorden. Als het hectische tijden zijn, moet u soms veel beslissingen
Nadere informatieHet Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten
Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder
Nadere informatieSamenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s
Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische
Nadere informatieMaatschappelijk verantwoord ondernemen
Maatschappelijk verantwoord ondernemen VERSLAG OVER 2013 Colofon & contactgegevens Dit is het MVO-verslag 2013 van E.ON Benelux. Informatie die ontbreekt in dit verslag is terug te vinden in het E.ON Sustainability
Nadere informatieAlgemene Gedragscode voor Toeleveranciers
Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers RBW-621-L Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers Januari 2014 Pagina 1 van 6 Algemene Gedragscode voor Toeleveranciers 1. Missie Koninklijke Boskalis Westminster
Nadere informatieAan het Ministerie van Economische Zaken Postbus 20401 2500 EK Den Haag Nederland
Aan het Ministerie van Economische Zaken Postbus 20401 2500 EK Den Haag Nederland Bonaire, 26 augustus 2013 Betreft: internetconsultatie Wet elektriciteit en drinkwater BES Status: openbaar Geachte heer,
Nadere informatieGazprom Energy Over ons
Elk bedrijf heeft energie nodig. Bij Gazprom Energy zien we het als onze core business om uw energie zo efficiënt en duurzaam mogelijk te leveren. Over ons Elk bedrijf heeft energie nodig. Bij zien we
Nadere informatieAchtergrond en doel presentatie
Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Commissie interne markt en consumentenbescherming. Commissie interne markt en consumentenbescherming
EUROPEES PARLEMENT 2004 2009 Commissie interne markt en consumentenbescherming 9.11.2007 WERKDOCUMENT over het voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Richtlijn
Nadere informatieMVI Verklaring Leverancier - Alliander
MVI Verklaring Leverancier - Alliander Subtitel Eventueel logo leverancier en/of ketenpartners Datum Auteurs: Doel: Duidelijke omschrijving van het doel van deze MVI Verklaring. Onderstaande tekst kan
Nadere informatieSmart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility
Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders
Nadere informatieSlimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander
Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-
Nadere informatieFOSSIELE BRANDSTOFFEN
FOSSIELE BRANDSTOFFEN De toekomst van fossiele energiebronnen W.J. Lenstra Inleiding Fossiele energiebronnen hebben sinds het begin van de industriele revolutie een doorslaggevende rol gespeeld in onze
Nadere informatieGegevens stroometikettering 2004
CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151
Nadere informatiePersinformatie. Uitdagende marktomgeving biedt ook kansen. Nieuwe directievoorzitter wil groei voortzetten
Persinformatie Uitdagende marktomgeving biedt ook kansen Nieuwe directievoorzitter wil groei voortzetten Mario Mehren: strategie Wintershall blijkt succesvol 2 juni 2015 Michael Sasse Tel. +49 561 301-3301
Nadere informatieCONNECT2025. Theo Ockhuijsen (Innovatie Express & BIMpuls )
Theo Ockhuijsen (Innovatie Express & BIMpuls ) De impact van techniek op weg naar 2025 Voor een Nederland dat mee voorop loopt Zes toekomstthema s Mensenwerk oud naast nieuw De stad Nederland op zoek naar
Nadere informatieGreen Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei
Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Burgers, bedrijven, milieu-organisaties en overheden hebben vandaag op initiatief van minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en
Nadere informatieEnergie voor de toekomst
Energie voor de toekomst Uw bedrijfsvisie realiseren Propositiereeks januari 2018 Uw bedrijfsvisie realiseren Het tempo van veranderingen in de markt en de technologie wordt steeds hoger en de gevolgen
Nadere informatieInbreng VEMW Open consultatie RLi Energieadvies 2050
Woerden, 29 mei 2015 Inbreng VEMW Open consultatie RLi Energieadvies 2050 Visie VEMW VEMW behartigt de belangen van de zakelijke energie- en watergebruikers in Nederland. Nederland kent al decennia een
Nadere informatieDe warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.
De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam
Nadere informatieSIKA S NORMEN EN WAARDEN
SIKA S NORMEN EN WAARDEN SIKA EEN WERElDlEIDER MEt NORMEN EN tradities Sinds de oprichting ruim 100 jaar geleden in zwitserland door de vooruitstrevende uitvinder Kaspar Winkler heeft Sika zich ontwikkeld
Nadere informatieSmart Grid. Verdiepende opdracht
2015 Smart Grid Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over het onderwerp Smart Grid. Pagina 1 Inhoud 1. Smart Grid... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 8 Pagina
Nadere informatieHet veilig delen van informatie in de zorg
Het veilig delen van informatie in de zorg Presentatie Duurzaam informatiestelsel voor de zorg 26 juni 2017 Loek Hassing Edwin van Leeuwen Loek.hassing@oracle.com Mob +31 6 55248998 1 Topic: Het veilig
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 1 november 2013 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatie