Studiegids. Masteropleiding. Leren en Innoveren

Transcriptie

1 Studiegids Masteropleiding Leren en Innoveren Hogeschool Utrecht, HU Diensten Utrecht, januari 2013

2 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 5 2 Inrichting van de opleiding Beroepsprofiel Beroep Uitwerking van beroepsprofiel Competenties beginnende beroepsbeoefenaar Vaardigheden afgestudeerde Werkveld en functies Opleidingsprofiel Algemeen Doelstelling opleiding Het hbo master niveau van de opleiding Didactische uitgangspunten Inrichting opleiding Opleidingsvarianten Verkorte en versnelde opleidingsroutes Getuigschriften Graden en titulatuur Opleidingsstructuur Programma s Stages en stagewaardigheid Afstuderen Examencommissie Instelling en benoeming Samenstelling Taken en bevoegdheden Verzoekschrift Voorzieningen Begeleiding ICT-faciliteiten Algemeen Studentenmail SharePoint OSIRIS Student Wachtwoord Informatiebeveiliging en privacy Registratie studievoortgang Studenten Informatie Punt (STIP FE) Studievereniging Opleidingscommissies Contactgegevens Cursussen Cursusdeelname Inschrijving voor cursussen Aanwezigheidsplicht Ingangseisen Cursusbeschrijvingen Tentamens en examens Introductie Vrijstellingen Organisatie tentamens Tentamenvorm en -duur Tentamenrooster Inschrijving en deelname (her)tentamens /111

3 4.3.4 Voorzieningen in geval van een functiebeperking Legitimatieplicht bij schriftelijke tentamens Gang van zaken tijdens tentamens Beoordeling Toekennen resultaat en inzage Onregelmatigheden / fraude Bewaring en teruggave tentamen- en examenwerk Geldigheidsduur resultaten Diplomering Procedure afgifte getuigschrift Aantekening cum laude of met genoegen Roosters Jaarrooster Vakanties en vrije dagen Lesdagen en -tijden Openingstijden gebouwen Roosterinformatie en -wijzigingen Klachten, bezwaar en beroep Inleiding Bezwaar Beroep Beroep aantekenen Hoger beroep Klachten Klacht indienen Herzieningsverzoeken bij klachten Ongewenst gedrag Schema klachten, bezwaar en beroep Studentzaken Studiebegeleiding Profileringsfonds Studentendecaan Vertrouwenspersoon Studentenarts Bureau Studentenpsychologen Mediation Studeren met een functiebeperking Verbetering taalvaardigheden HU-Bibliotheken (HUB) Medezeggenschap Inspraakorganen Ondersteuning bestuurlijk actieve studenten Studium Generale Studentenvereniging Algemeen Bestuursbeurs Topsport Trajectum Sport Veilig, gezond en milieuvriendelijk studeren Verzekeringen: aansprakelijkheid, ongevallen en reisverzekering Over de HU Algemene informatie Onderwijsprofiel HU Bachelor- en masterstelsel Hogeschool- en faculteitsregelingen Orderegels /111

4 9.1.5 Kwaliteitszorg Organogram HU Locaties HU Algemene informatie faculteit Educatie Algemeen Organogram faculteit Contactgegevens Plattegrond Praktische voorschriften en aanwijzingen Faciliteiten In- en uitschrijven voor de opleiding Studiekosten, eigen bijdragen en tegemoetkoming Collegegeld Kosten voor boeken en leermiddelen Overige kosten Financiële tegemoetkoming Cursusbeschrijvingen Bijlagen Onderwijs- en examenreglement Overige regelingen Deze studiegids is op 30 mei 2013 vastgesteld door de directeur van het Kenniscentrum Educatie en goedgekeurd door de faculteitsdirecteur op 14 juni NB. Waar in deze studiegids gesproken wordt over de opleiding wordt bedoeld de opleiding Master Leren en Innoveren geregistreerd in het crohoregister onder nummer /111

5 1 Voorwoord Beste student, Voor u ligt de studiegids van de opleiding Leren en Innoveren (MLI). We hopen dat u bij onze opleiding een prettige en succesvolle studietijd hebt. In deze studiegids vindt u belangrijke spelregels en informatie die u daarbij kunnen helpen. Hogeschool Utrecht biedt vraaggestuurd en competentiegericht onderwijs aan. Competentiegericht: dat wil zeggen dat u goed voorbereid bent als u het beroepsleven begint (zie ). Vraaggestuurd: we streven ernaar het onderwijs en ook de ondersteuning eromheen zo in te richten dat u zich in en tijdens uw studie kunt ontwikkelen op een manier die ú belangrijk vindt en die bij u past. Hieronder vindt u informatie over de belangrijkste aspecten van uw studie en de keuzes die u kunt maken. Invloed van de student Veel van onze mogelijkheden zijn ontwikkeld of verbeterd op initiatief van uw medestudenten. De hogeschool beschouwt u als partner, u maakt deel uit van onze kennisgemeenschap. De HU hecht daarom veel waarde aan uw mening en ideeën. Dat begint al bij de evaluaties van alle cursussen, waar u als student uw oordeel en verbetertips kunt geven. Ook organiseren we op opleidingen of faculteiten onderwijsdialogen, waarin we samen in gesprek gaan over uw opleiding en alles eromheen. De HU ondersteunt actief deelname van studenten in opleidingscommissies en medezeggenschapsorganen (0). We vragen u elk jaar de NSE (Nationale Studenten Enquête) in te vullen. En bent u bijzonder tevreden over het onderwijs van de ene docent(e), nomineer hem/haar dan als docent(e) van het jaar! Verbreden en verdiepen Veel opleidingen kennen specialisaties, waarin u zich kunt specialiseren op een onderdeel van uw vakgebied. Ook is er Studium Generale dat inspirerende programma s aanbiedt. Wat anders? U kunt uw studietijd natuurlijk ook willen benutten om u zo breed mogelijk te ontwikkelen, en juist ervaring buiten uw reguliere studie op te doen. Denkt u erover bestuurlijk actief te worden in bijvoorbeeld uw studievereniging, uw gezelligheidsvereniging of uw studentensportclub? (0, 0). Hiervoor noemden we al medezeggenschap en opleidingscommissies. Of combineert u topsport met een studie (8.14)? Er is van alles denkbaar dat door de HU actief ondersteund wordt. Studievertraging Het kan ook dat uw studie door allerlei oorzaken niet verloopt zoals u dat graag zou willen. Als dat komt door bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld ziekte of een functiestoornis, zijn er verschillende regelingen zijn waarop u een beroep kunt doen. Als u door uw persoonlijke situatie tentamens mist, kunt u om een extra herkansing vragen (0). En had u een studiebeurs, maar studeert u door deze omstandigheden zo lang dat u er geen recht meer op hebt? Dan is er wellicht een mogelijkheid tot financiële ondersteuning (8.) In al deze gevallen geldt: meld het zo spoedig mogelijk aan uw studieloopbaanbegeleider (slb er) (2.5.1) of uw studentendecaan (8.3)! Het is natuurlijk niet wenselijk dat u (veel) te lang over uw studie doet. Om dat te voorkomen bieden opleidingen soms extra inhaaltrajecten aan. Die worden via SharePoint bekend gemaakt. En heeft u een functiebeperking? Dan kunt u mogelijk langer over uw studie doen, maar dat hoeft lang niet altijd het geval te zijn. De hogeschool kent een breed scala aan voorzieningen die u in uw studie kunnen ondersteunen (8.8). Problemen en klachten Heeft u problemen die uw studie negatief beïnvloeden? Of vragen omdat u niet precies weet waar u terechtkunt? Bij uw slb er( 2.5.1) of een studentendecaan (8.3) bent u aan het juiste adres; zij kunnen u adviseren of doorverwijzen. Als u klachten hebt over de bejegening door studenten of medewerkers, kunt u ook een vertrouwenspersoon (8.4) inschakelen. Als er sprake is van een escalerende situatie kunnen onze studentmediators vaak helpen om verdere escalatie te voorkomen en de samenwerking weer te herstellen (8.7). En gaat er binnen de HU iets fout of bent u het niet eens met een besluit? Op elke faculteit of opleiding is een klachtenloket waar u terechtkunt met bezwaren en klachten (7.1). Wat verwacht de HU van u? Wij streven ernaar u een opleiding en studieklimaat te bieden waarin u zich optimaal kunt ontplooien. De HU verwacht van elke student dat hij/zij zich aan de interne regels houdt (9.1.4). Ongewenst gedrag (bijvoorbeeld intimidatie, hat s, verbaal of fysiek geweld) wordt niet getolereerd. Als u een diploma 1 De nummers verwijzen naar een paragraaf in de studiegids 5/111

6 haalt, moet u dat ook verdiend hebben. Fraude (4.4.2) wordt niet getolereerd. Zeker als deze gevolgen heeft voor onschuldige medestudenten doordat tentamenresultaten ongeldig worden verklaard, zijn de straffen zwaar. Zowel ongewenst gedrag als fraude kan leiden tot verwijdering van de opleiding. U ziet, er zijn heel veel mogelijkheden bij de HU om een prettige studietijd te hebben. U vindt het merendeel daarvan terug in deze studiegids. Lees de gids goed door, voordat u aan uw studie begint. Via de inhoudsopgave kunt u altijd achterhalen waar u iets kunt vinden. Maar is het niet duidelijk of kunt u het niet vinden: kijk op SharePoint, of vraag het uw slb er of de onderwijsbalie (2.5.3). We wensen u een prettige studietijd en veel succes in dit studiejaar. Mede namens alle collega s die aan uw opleiding bijdragen, Dick de Wolff Directeur Kenniscentrum Educatie 6/111

7 Beste deelnemer aan de MLI-opleiding, Hartelijk welkom bij de masteropleiding Leren en Innoveren van de Faculteit Educatie van Hogeschool Utrecht. In deze studiegids van de opleiding vindt u allerlei informatie die gerelateerd is aan uw opleiding. De informatie is bedoeld om u snel wegwijs te maken in de wereld van de opleiding, de Faculteit Educatie en Hogeschool Utrecht en in alles wat u zou moeten weten voor een goede start. Naast uw werk heeft u gekozen voor het behalen van het masterdiploma Leren en Innoveren, een professionele masteropleiding. Een professionele masteropleiding heeft als primaire focus de praktijk. Deze beroepspraktijk dient als kapstok voor de verdere ontwikkeling van u als deelnemer aan de opleiding. In deze opleiding is de praktijk subject en object van studie en is uw werkpraktijk zelfs uitgangspunt van de opleiding. Daarnaast is de masteropleiding Leren en Innoveren van Hogeschool Utrecht een professionaliseringstraject dat docenten opleidt tot masterniveau. We gaan ervan uit dat u het masterdiploma haalt binnen de daarvoor geldende studietijd van 2 jaar. Dat is een pittige uitdaging: naast uw studie zullen uw werk en privéleven gaan concurreren om uw aandacht. Bijhouden, volhouden en vasthouden is wat we onze deelnemers daarom steeds voorhouden. Bijhouden spreekt voor zich. Het betekent dat u vaste tijdstippen zoekt waarin u aan de studie kunt werken. Regelmaat en routine voorkomen dat u een flink aantal uren moet maken tegen de deadlines aan. Het leren in de opleiding vindt grotendeels plaats tijdens het vinden van oplossingen in professionele situaties, vanuit de opleiding of vanuit uw werkpraktijk. Naast het bereiken van successen kan er sprake zijn van momenten die minder soepel lopen. Dat hoort ook bij een leerproces. Professionaliteit uit zich dan door vol te houden. Soms is het nodig om de door u geplande procesgang aan te passen op grond van reflectie tijdens en/ of na de actie en om anderen daarvan tijdig op de hoogte te stellen. En last but not least vasthouden. Onze ervaring leert, dat een opleiding die zich verantwoordelijk voelt voor haar deelnemers en deelnemers die zich onderling verantwoordelijk voor elkaar voelen, het volhouden van een een studie gemakkelijker maken. Wij werken daarom met leerteams, een opleidingsconcept waarin nabijheid van opleiders en andere deelnemers gestalte krijgt. Leerteams scoren hoog bij deelnemers die u voorgingen in de opleiding. Hopelijk beleeft u een waardevolle, succesvolle en inspirerende studietijd waar u over een paar jaar met plezier aan terug denkt. Mocht u na het lezen van deze studiegids nog vragen hebben, stel ze dan gerust bij één van de opleiders, bij mij of via: mastermli@hu.nl. Tot ziens! Drs. Ilse Schröder Opleidingsmanager Master Leren en Innoveren 7/111

8 2 Inrichting van de opleiding 2.1 Beroepsprofiel Beroep Ervaren docenten die zich, in relatie met de ontwikkeling van de school waarin zij werkzaam zijn, verder willen professionaliseren in leren en innoveren, vormen de doelgroep van de opleiding Master Leren & Innoveren (MLI). Als leraar gaat u een krachtige rol vervullen bij de verdere onderwijsontwikkeling en professionalisering van het onderwijs. Daartoe maakt u zich tijdens de opleiding nieuwe rollen eigen. Naast de rol van excellente docent zijn dat de rollen van ondernemende ontwikkelaar, reflective practitioner en begeleider en gesprekspartner van collega s. In een beroep specifieke context, werkt u aan nieuwe competenties en kwaliteiten, die bij deze rollen horen Uitwerking van beroepsprofiel Als deelnemer aan de opleiding realiseert u zich dat het in onderwijsorganisaties steeds meer gaat om het vermogen om te (blijven) leren, zodat u initiatieven kunt nemen voor vernieuwingen die u professioneel weet uit te bouwen en te integreren in uw eigen situatie en in de opleiding als geheel. Deze opleiding is voor u geschikt als u zelf verantwoordelijk wilt zijn, wilt samenwerken, inspirerend wilt zijn en u zelf en het onderwijs verder wilt ontwikkelen. Als u dat belangrijk vindt, wenst u dus ook in de Master Leren & Innoveren zo te werken en zo benaderd te worden Competenties beginnende beroepsbeoefenaar De deelnemers aan de Master Leren & Innoveren zijn afkomstig uit een breed scala aan vakken en leergebieden. Uit allerlei sectoren van onderwijs (PO, VO, MBO, HBO). Als u wilt deelnemen aan de Master Leren & Innoveren, dan voldoet u aan de volgende instroomeisen: U beschikt over een afgeronde bachelor opleiding. U beschikt over drie jaar werkervaring binnen het - brede onderwijsveld. U bent gemotiveerd om uw professionele ontwikkeling verder te verdiepen en te verbreden in relatie met de ontwikkeling van de onderwijsinstelling waarin u werkzaam bent. U beschikt over draagvlak onder collega s, dan wel bent in staat dit draagvlak in relatief korte tijd op te bouwen. Bij het intake-assessment wordt onder meer aan de hand van het intakeportfolio nagegaan of u aan de formele eisen voldoet. Daarnaast is voor toelating tot de opleiding van belang dat u een bewuste keuze maakt voor het concept van de opleiding en dat u de mogelijkheid binnen uw organisatie krijgt om te werken aan de opdrachten van de masteropleiding Vaardigheden afgestudeerde Zie voor een compleet overzicht van de eindtermen het facultaire hoofdstuk 10 van de OER-HU Masteropleidingen Werkveld en functies De master Leren & Innoveren is gericht op de verdere professionalisering van docenten die daarmee een voortrekkersrol kunnen gaan vervullen op het gebied van onderwijsontwikkeling. In de opleiding wordt gericht gewerkt aan de rollen die u als master kunt vervullen in innovatie en onderwijsontwikkeling binnen de onderwijsinstelling. Deze rollen veronderstellen een hoge mate van zelfstandigheid en persoonlijke leiderschapscapaciteiten. Hieronder staat aangegeven waarvoor de master vanuit een specifieke rol verantwoordelijk is binnen zijn onderwijsinstelling. Rol Excellente leraar Verantwoordelijk voor: De master Leren & innoveren is verantwoordelijk voor het optimaal laten aansluiten van zijn eigen onderwijs bij de leerbehoeften van de lerende en het afnemend veld. 8/111

9 Ondernemende ontwikkelaar Reflective practitioner Begeleider en gesprekspartner van collega s De master Leren & innoveren is (mede) verantwoordelijk voor het optimaal laten aansluiten van het onderwijs van zijn team bij de leerbehoeften van de lerende en het afnemend veld. Van hem wordt verwacht dat hij binnen het team het initiatief neemt tot onderwijsontwikkeling en op dit gebied een voortrekkersrol vervult. De master Leren & innoveren is verantwoordelijk voor het aanleveren van evidence waarmee op een goede manier richting kan worden gegeven aan onderwijsontwikkeling. De master Leren & innoveren is verantwoordelijk voor het enthousiasmeren, inspireren en inhoudelijk ondersteunen van collega s om het onderwijs optimaal aan te laten sluiten bij de leerbehoeften van lerende en het afnemende veld. De rollen zijn gebaseerd op een gedegen kennisbasis, met als kerngebieden leren en leerprocessen (en de effecten daarvan) en de ontwikkeling van innovaties en de begeleiding van de implementatie van innovatieprocessen. De leer- en innovatieprocessen kunnen zowel gericht zijn op de onderwijsgevers (leraren, instructeurs) als op onderwijsdeelnemers (lerende/ leerlingen) en de onderwijs infrastructuur. Op basis van deze rollen zijn competenties en kwaliteiten beschreven waaraan de master Leren & Innoveren moet voldoen. Deze zijn uiteengelegd in indicatoren en zijn bepalend geweest voor de curriculumopbouw. 2.2 Opleidingsprofiel Algemeen Bij de inrichting van de opleiding Master Leren en Innoveren wordt een aantal uitgangspunten gehanteerd. De opleiding gaat ervan uit dat er niet zoiets is als dè waarheid of dè juiste manier van werken of dè enige manier van handelen voor iedereen. Verschillende persoonlijke keuzes en waarderingen zijn naast elkaar mogelijk. Groei en ontwikkeling hebben alleen maar kans van slagen wanneer opvattingen, gedachten en waarderingen permanent in dialoog zijn. Wel kunt u op zoek gaan naar gezamenlijke betekenisgeving. Uiteindelijk maakt iedereen zijn eigen keuzes en afwegingen. Weloverwogen, dat wel. Zelf verantwoordelijk Het opleidingsconcept gaat ervan uit dat u als deelnemer aan een opleiding zich doelgericht in vrijheid moet kunnen ontwikkelen tot een zelfverantwoordelijk en zelfinzichtelijk individu. Een deelnemer aan de opleiding voelt zich daadwerkelijk betrokken bij het eigen leerproces in relatie tot de uitvoering van de eigen activiteiten als Teacher Leader op de werkvloer. U leert op professionele wijze om te gaan met diverse situaties die zich binnen de (toekomstige) werkomgeving voordoen. De verantwoordelijkheid voor het leren komt in deze opvatting voor een belangrijk deel bij u als individuele deelnemer zelf te liggen. Zinvolle kennis Centrale grondgedachte binnen de opleiding Master Leren en Innoveren is dat leren pas betekenis krijgt als u als lerende iets doet met nieuwe kennis, als die kennis aansluit bij de kennisstructuur die al bestaat, of als deze daar bewust voor in de plaats komt. In dat laatste geval stelt u bepaalde, min of meer onbewuste veronderstellingen binnen uw werkconcept bij. Kritische interactie De ontwikkeling van eigen kracht is essentieel bij Leren en Innoveren. Er ontstaat een permanente en kritische interactie tussen het werkveld, u als deelnemer en de opleiding als essentiële voorwaarde voor ontwikkeling en groei Doelstelling opleiding We leven in een kennisintensieve samenleving. Daarin gaat het steeds meer om het vermogen om te (blijven) leren, zodat mensen in staat zijn om initiatieven te nemen voor vernieuwingen die ze weten uit te bouwen en te integreren in hun eigen werksituatie. Deze masteropleiding is bij uitstek geschikt voor u als u zelfverantwoordelijk bent, kunt samenwerken, inspirerend bent, herkenbaar bent binnen en buiten de onderwijsorganisatie, sturing kunt geven. Als deelnemer aan de opleiding wilt u zelf en uw onderwijs verder ontwikkelen evenals het lerend netwerk waar uw school deel van uitmaakt. U vindt dat belangrijk in uw werk en witl dus ook in de Master Leren en Innoveren zo werken en zo benaderd worden. De opleidingsdidactiek van de Masteropleiding is erop gericht u maximaal voor te bereiden op een beroepsomgeving, waarvan wel de contouren gegeven zijn maar niet de specifieke invulling bekend is. 9/111

10 Sterker nog, u bent zelf actor om die steeds veranderende beroepsomgeving verder in te kleuren. De kracht van de Master Leren en Innoveren is juist om die latere professionele beroepsomgeving ook te incorporeren in de opleiding zelf: de contouren zijn er, maar door met een relatief open curriculum te werken heeft u als deelnemer veel vrijheid om zelf vorm te geven aan uw leerdoelen, leerroute en leerproces. Leren in de dynamische driehoek deelnemer (werknemer), werkplek (werkgever) en opleiding In de opleiding staat onderwijsontwikkeling centraal en hoe u daar als Master Leren & Innoveren mee omgaat. U verricht uw werk in een dynamische omgeving. Dat stelt voortdurend andere eisen aan uw taken, verantwoordelijkheden en daarmee aan uw competenties (kwaliteiten). In de opleiding werkt u aan uw conceptuele en impactkwaliteiten; kwaliteiten die gericht zijn op het werken met theoretische en ervaringskennis en kwaliteiten die gericht zijn op het verwerven van invloed op de gang van zaken binnen de eigen onderwijspraktijk. De opleiding MLI daagt u als deelnemer uit om u onderzoekend op te stellen, keuzes te maken en deze te verantwoorden. De opleiding rust u zodoende optimaal toe voor uw eigen professionele gedrag in uw (eigen) onderwijspraktijk. Programma Kwaliteiten De opleiding heeft als uitgangspunt dat voor een adequate beroepsuitoefening op masterniveau kwaliteiten ontwikkeld moeten worden. Deze kwaliteiten zijn afgeleid van de eisen die aan masters worden gesteld door overheid en werkveld. Onder kwaliteiten verstaat de masteropleiding: Professionele en persoonlijke vermogens die u kunt ontwikkelen om daarmee als beroepsbeoefenaar (in opleiding) adequaat, context specifiek competent gedrag te tonen. Competent gedrag kan daarbij ook betekenen: bewust niets doen. Het gaat om kwaliteiten die u meer in het algemeen kunt inzetten gedurende levens- en werksituaties. Door de focus op de ontwikkeling van deze kwaliteiten wordt bij wisseling van beroep of beroepscontext ook transfer vergemakkelijkt. De kwaliteiten zijn uitgangspunt geweest bij het beschrijven van indicatoren. De ontwikkeling van deze kwaliteiten zijn als basis genomen voor de opleiding. De kwaliteiten zijn als het ware de kritische succesfactoren voor competent gedrag. De opleiding vraagt van u als deelnemer aan de opleiding om de bewijzen aan te leveren dat de kwaliteiten in de context van vraagstukken op het gebied van leren en innoveren op theoretisch en praktisch niveau zijn gerealiseerd en aangetoond, op grond van (verdere) operationalisering van indicatoren. Deze kwaliteiten zijn in feite de basis waarop de specifieke beroepscompetenties berusten en waaruit ze gevoed en verrijkt worden. Uitdrukkelijk wordt er op gewezen dat de kwaliteiten niet van elkaar te scheiden zijn; ze zijn slechts van elkaar te onderscheiden. Als deelnemer aan de opleiding ontwikkelt u de kwaliteiten op masterniveau waarbij altijd geldt dat u beschikt over up-to-date theoretische en ervaringskennis (de belangrijkste visies, concepten en modellen) op de kennisgebieden en dat u deze op de juiste wijze hanteert en verbindt aan handelen van uzelf en anderen. Deze kennis vormt de basis waarop u nieuwe theoretische en/ of ervaringskennis ontwikkelt. De kwaliteiten zijn ingedeeld in 2 hoofdgroepen: Hoofdgroep 1: Hoofdgroep 2: Conceptuele kwaliteiten gericht op het werken met theoretische en ervaringskennis: deze kwaliteiten zijn verankerd in het inhoudelijke programma van de masteropleiding. Met het met een voldoende afsluiten van alle inhoudelijke programmaonderdelen zijn deze kwaliteiten aangetoond; Impact kwaliteiten gericht op het hebben van inbreng op het leren en innoveren binnen de eigen onderwijspraktijk. De ontwikkeling van deze kwaliteiten toont u als deelnemer aan door bewijzen te verzamelen binnen de context van de opleiding en/ of de eigen werksituatie. Alle kwaliteiten worden aangetoond binnen de handelingsdomeinen voor de master Leren en Innoveren. Deze zijn als volgt gedefinieerd: onderzoek naar leren en innoveren bepaling van leerbehoeften van lerenden (leerlingen/ studenten en collegae) 10/111

11 bevordering van leren beoordeling van de effectiviteit van leren en leerprocessen samen met anderen educatief ontwerpen introductie en realisatie van educatieve ontwerpen in de praktijk communicatie en verantwoording over leren en innoveren van leren teacher leadership op basis van reflectie en feedback. Elke situatie is anders en vraagt om een andere inzet van kwaliteiten. Daarbij gaat het niet alleen om de soort kwaliteiten maar ook om de wijze waarop de kwaliteiten worden ingezet. Een onderwijsvernieuwing invoeren vraagt andere accenten qua kwaliteiten als het oplossen van een conflict met een collega. Om iets voor elkaar te krijgen is het in sommige situaties zinvol om met de vuist op tafel te slaan, in andere situaties kan dat juist contraproductief werken en moet u zoeken naar argumenten en onderbouwing; Het gaat er dus om dat u het vermogen ontwikkelt om de professionele en persoonlijke kwaliteiten bewust en zoveel mogelijk beargumenteerd in te zetten, rekening houdend met de specifieke context. Zo bezien zijn de te ontwikkelen kwaliteiten kritische succesfactoren voor competent, professioneel gedrag De professionele kwaliteiten vult u aan met een extra groep kwaliteiten: persoonlijke kwaliteiten. De persoonlijke kwaliteiten zijn kwaliteiten (inclusief de kennisbasis) die u zelf graag tijdens de opleiding wilt ontwikkelen, bijv. meer de regie nemen, uzelf beter leren uitspreken, kennis en vaardigheden op het gebied van conflicten oplossen. Vaak komt deze wens voort uit ervaringen in het verleden: zaken waar u in uw werk tegen aan liep en waaraan u graag wilt werken tijdens de opleiding of zaken die u juist goed afgingen en die u verder wilt ontwikkelen om zo tot een duidelijker herkenbare persoonlijke profilering te komen. Bij het benoemen van deze groep kwaliteiten, zult u merken dat deze kwaliteiten veelal ondergebracht kunnen worden in één van de andere groepen. Door ze als aparte groep te benaderen, krijgen ze echter een extra accent. Ontwikkelingsgerichte opleiding De opleiding kent een ontwikkelingsgericht concept. Als professional ontwikkelt u de kwaliteiten inclusief de kennisbasis het meest effectief als u in de praktijk leert, als u theorie en praktijk telkens op elkaar kunt betrekken en als er een vorm van urgentie is om ze te ontwikkelen. Daarom vragen we u veranderingswensen in de eigen werkomgeving te inventariseren, na te gaan welk belang er aan wordt gehecht (sense of urgency) en na te gaan of uw positie geschikt is om met die vragen aan de slag te gaan. Uiteindelijk komt u tot de keuze van veranderingsthema( s) en veranderingsvraag of vragen. De professionele en persoonlijke kwaliteiten en de (theoretische) kennis ontwikkelt u tijdens de opleiding in praktijksituaties en in opleidingssituaties met het oog op het realiseren van vernieuwingen in uw organisatie op basis van veranderingsthema en veranderingsvraag. Gedurende de opleiding brengt u de kwaliteiten voortdurend op een hoger niveau. Door de kwaliteiten te ontwikkelen in de beroep specifieke onderwijscontexten met gebruik van de kennisbasis toont u uiteindelijk aan en laat u zien dat u de eindtermen van de opleiding hebt behaald. Om de ontwikkeling van kwaliteiten en de kennis binnen de verschillende contexten (opleiding, beroep, persoonlijk) te ondersteunen en mogelijk te maken, is een leeromgeving gecreëerd die daarbij past qua inhoud en werkwijze. Inhouden De opleiding kent de volgende inhouden: Perspectieven, die elk vanuit een andere invalshoek kijken naar het werkveld van een masterdocent, en waarin de kennisbasis wordt aangeboden. Deze zijn voor de master Leren en Innoveren: 0 Teacher Leadership 1 Zin in Leren; effectiviteit van leerprocessen 2 Uitdagend ontwerpen 3 Begeleiden van vernieuwingen 4 Maatschappelijke context In de perspectieven ontwikkelt u in eerste instantie de conceptuele kwaliteiten gericht op het werken met theoretische en ervaringskennis. Deze kwaliteiten zijn verankerd in het inhoudelijke 11/111

12 programma van de masteropleiding. Met het met een voldoende afsluiten van alle inhoudelijke programmaonderdelen zijn deze kwaliteiten aangetoond; Binnen de perspectieven werkt u aan de door u gekozen vraagstukken, die samenhangen met uw veranderingsthematieken. U gaat met leervragen en leerinhouden aan de slag. Onderwijs in vaardigheden om tot kritische reflectie op theorieën en praktijken te komen (o.a. studerend lezen/ kritisch lezen, academisch schrijven) maakt deel uit van de Perspectieven De Perspectieven bieden tevens ondersteuning en mogelijkheden om impactkwaliteiten te ontwikkelen. Welke impactkwaliteiten dat kunnen zijn, wordt bij elk perspectief aangegeven. De perspectieven 1 tot en met 4 zijn gepositioneerd in de volgorde van de ontwerplogica : helder krijgen welke leerprocessen worden beoogd, daarbij passend onderwijs ontwerpen, dat samen met collega s invoeren en daarbij rekening te houden met de voortdurend veranderende omgeving. De ontwerplogica wordt in het curriculum weliswaar lineair gepresenteerd en ook de perspectieven worden achtereenvolgens uitgevoerd, maar in werkelijkheid is er voor de afzonderlijke deelnemer vaak sprake van een cyclisch proces. Soms zal het nodig zijn om te anticiperen op (onderdelen van) een perspectief dat nog niet aan de orde is geweest, soms moet worden teruggegrepen op een perspectief dat al behandeld is. Praktijkgericht onderzoek biedt ondersteuning bij het ontwikkelen van kritisch en systematisch denken, een kritische onderzoekende houding en het op een onderzoek matige manier werken aan verandering- en ontwikkelingsprocessen. De vaardigheid tot academisch schrijven wordt binnen Praktijkgericht onderzoek verder ontwikkeld. Onderwijs is altijd in beweging (of we dat nu willen of niet) en binnen die veranderingen of verbeteringen speelt onderzoek een belangrijke rol. Bij onderzoek gaat het om de wijze waarop op handen zijnde veranderingen of problemen binnen onderwijsorganisaties worden gesignaleerd, geanalyseerd, aangepakt en opgelost. Bovendien werkt u tijdens de opleiding aan het systematisch opzetten, uitvoeren en rapporteren van een eigen onderzoek. Ontwikkeling en performance op impact, waarin de ontwikkeling van de professionele en persoonlijke impact kwaliteiten expliciet wordt gemaakt. Telkens bepaalt u waar u staat in relatie tot het gewenste niveau van de impact kwaliteiten en schetst u de gewenste ontwikkeling in kwaliteiten. U kijkt terug in hoeverre ontwikkeling op de kwaliteiten heeft plaatsgevonden en u zoekt naar bewijzen daarvoor. Dat de ontwikkeling heeft plaatsgevonden wordt bekrachtigd in de assessments. Integratie/ Professionele Performance Aan het einde van de opleiding kijk u terug in hoeverre ontwikkeling op de kwaliteiten heeft plaatsgevonden en zoekt u naar situaties die de ontwikkeling op alle kwaliteiten integraal kunnen aantonen. professionele vaardigheden. Binnen de opleidings- en professionele context zult u professionele vaardigheden (verder) ontwikkelen. Hieronder verstaan we algemene schrijfvaardigheden, studerend lezen, literatuursearch, feedback geven en -ontvangen en het organiseren van uw eigen feedback, presentatievaardigheden, voeren van verschillende soorten gesprekken, reflectie etc. Deze vaardigheden zullen gedurende de gehele opleiding binnen perspectieven, in leerteams en tijdens workshops aan bod komen en geoefend worden. Werkwijze Diverse activerende bijeenkomsten ondersteunen de inhoudelijke en persoonlijke professionalisering. De bijeenkomsten kunnen gewijd zijn aan (de nieuwste) inzichten in het vakgebied of werkveld, de body and frontiers of knowledge and research. Ook kan het gaan om controversiële thema s of prikkelende opvattingen binnen het vakgebied of werkveld. De bijeenkomsten fungeren als professioneel klankbord en staan onder leiding van gerenommeerde experts en opleiders van de opleiding. In de opleiding werken we met leerteams. Leerteams bestaan uit 5 tot 7 verschillende deelnemers aan de opleiding en zijn afkomstig uit verschillende sectoren van het onderwijs. In de leerteams kruisen het aanbod gestuurde en vraag gestuurde karakter van de opleiding elkaar. In de leerteams komt het ontwikkelingsgerichte karakter van de opleiding tot leven. Als deelnemers aan een leerteam geeft u met elkaar binnen de kaders van de opleiding invulling aan de ontwikkeling van individuele leertrajecten van de deelnemers. Al deze leertrajecten zijn gericht op de ontwikkeling van de persoon en de onderwijsorganisatie, op de ontwikkeling van de theoretische inzichten en effectief handelen in de praktijk. De leerteams fungeren als communities of learning, waarin telkens verbinding wordt gezocht met de onderwijspraktijken, de community of practice en de inhoudelijke deskundigen, de community of expertise. De 3 communities vervullen een wezenlijke rol bij het leveren van het bewijs dat u de professionele en persoonlijke kwaliteiten hebt ontwikkeld, de conceptuele en impact kwaliteiten. 12/111

13 Leerteamleden/ leerteambegeleider en ontwikkeling tot masterniveau: community of learning Leerteams zijn teams van 5 7 deelnemers aan de masteropleiding, waaraan een leerteambegeleider is toegewezen door de opleiding. Als deelnemers aan de opleiding en als leerteamleden fungeert u als critical friends naar elkaar die elkaar ondersteunen in het proces om te komen tot de ontwikkeling van de professionele en persoonlijke kwaliteiten. In het leerteam leert u elkaar om te contextualiseren en conceptualiseren; u leert de meerwaarde van (aspecten van) theorieën voor de verschillende praktijksituaties (praktijk, theorie en context) onderkennen. U leert elkaar om situationeel en effectief te handelen om zo impact te ontwikkelen binnen uw onderwijsorganisatie. Telkens zoekt u naar situaties binnen de opleiding en in uw werk waarin u impactkwaliteiten kunt ontwikkelen. U leert niet alleen om elkaars ontwikkeling in beeld te krijgen, maar ook hoe u die ontwikkeling kunt ondersteunen en scherp houden (samengaan van ontwikkeling van de persoon, de professional en de praktijk). Als leerteamlid geeft u wederzijds kritische en constructieve reflectie op elkaars ontwikkeling van de kwaliteiten en kennisgebieden binnen de leer- en praktijkcontexten waarin ieder functioneert. In het leerteam laat u zien dat u vanuit kritische reflectie op theorie(-en) en praktijk(-en) komt tot standpunten en visies enerzijds en handelswijzen anderzijds. U presenteert deze aan uw leerteam en vraagt om kritische reflectie. Op basis daarvan stel u uw standpunten, visies maar natuurlijk ook u handelswijzen bij. Dit is een proces waarin teamleden onderling afhankelijk van elkaar zijn en waarbij zij gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het groepsproces. Aan de leerteamleden legt u de bewijzen voor dat u conceptuele en impact kwaliteiten hebt ontwikkeld. U geeft elkaar feedback en bespreekt welke feedback vanuit de communities of practice en expertise u op de ontwikkeling van kwaliteiten kreeg. Er is dus sprake van wederzijdse verantwoordelijkheid naar elkaar en het team. In de leerteambijeenkomsten zijn allerlei werkvormen mogelijk zoals (groeps)-gesprekken en activiteiten, uitdagende opdrachten, vraag- en gesprekstechnieken, bespreken van video-opnamen van deelnemers in de eigen praktijk, bezoeken van elkaars werkplek, kleine excursies, simulaties, etc. Het leerteam is in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor de activiteiten. In de leerteambijeenkomsten wordt gewerkt aan theorie, de verbinding tussen theorie en praktijk in de contexten van elk teamlid, de ontwikkeling van conceptuele vaardigheden zoals kritisch denken, discussiëren, academisch schrijven en het ontwikkelen van impact en impactkwaliteiten. Feedback door leerteamleden onderling en door en met de leerteambegeleider speelt hierin een essentiële rol. Een actieve bijdrage in de leerteams is dus een voorwaarde om deze opleiding te kunnen doen en met goed gevolg te kunnen afronden. Het zal hiermee duidelijk zijn welk belang de opleiding hecht aan het werken in leerteams en dat leerteamleden node gemist kunnen worden. In de processen wordt het leerteam ondersteund door de leerteambegeleider van de opleiding. De leerteambegeleider ondersteunt de deelnemer bij de verschillende aspecten van het leerproces. De leerteambegeleider volgt het persoonlijke en collectieve leer- en ontwikkelingsproces, maakt het bespreekbaar, faciliteert het waar nodig, stuurt het bij en zorgt ervoor dat de leden u verder ontwikkelen op conceptuele en impactkwaliteiten binnen de context van de opleiding en die van de werksituatie. Daarnaast intervenieert hij/zij in het belang van de individuele en collectieve ontwikkeling. Daarnaast houdt de leerteambegeleider de conceptuele voort- en diepgang in de gaten. Als afgestudeerde van de masteropleiding wordt u immers geacht een brede kijk op het onderwijsveld te hebben. Kerndocenten en kennisbasis: community of expertise Een kerndocent representeert de community of expertise. Een kerndocent is als opleider verbonden aan één van de inhouden (één van de perspectieven of aan praktijkgericht onderzoek). In de rol van kerndocent zorgt de opleider ervoor dat u de kennisbasis ontwikkelt. In de beroeps specifieke producten, de resultaten van deze inhouden (producten) laat u zien dat u aan vooraf geformuleerde criteria voldoet. De kerndocenten verzorgen colleges of laten die door gastdocenten verzorgen om de kennisbasis aan te brengen en zij gaan de dialoog aan met de deelnemers over de wisselwerking met de praktijk. Collegae/ leidinggevenden/ lerenden in de onderwijsorganisatie en hun ervaringen met onderwijs: Community of practice Collegae, leidinggevenden en de studenten of leerlingen in uw werksituatie krijgen gedurende uw opleiding een goed beeld op hoe u zich op de kwaliteiten ontwikkelt tot master en hoe u dat in uw werksituatie concreet in de praktijk brengt. Zij zien de resultaten van de innovatie die u teweeg brengt, ze zien hoe u zich daar in ontwikkelt en de wijze waarop u dat doet (performance). Producten en performance 13/111

14 De drie genoemde communities vervullen een wezenlijke rol bij het leveren van het bewijs dat u de professionele en persoonlijke kwaliteiten hebt ontwikkeld. Kwaliteiten ontwikkelt u in zowel opleidingssituaties als in praktijksituaties. De opleiding maakt daarbij een onderscheid in conceptuele en impactkwaliteiten. De conceptuele kwaliteiten toont uaan door het vervaardigen van beroeps specifieke producten. Als alle beroeps specifieke producten met een voldoende zijn beoordeeld, dan heeft u daarmee de conceptuele kwaliteiten aangetoond. De community of expertise is betrokken bij de beoordeling van deze kwaliteiten. De impactkwaliteiten toont u aan door bewijzen te verzamelen voor uw performance binnen de context van de opleiding of uw werksituatie. Vanuit elk van de communities organiseert u en ontvangt u feedback op uw performance en dus op de ontwikkeling van deze kwaliteiten. In de verschillende impactassessments wordt vastgesteld in hoeverre deze kwaliteiten zijn ontwikkeld. Bij de beoordeling zijn alle communities betrokken: learning, expertise en practice. Resultaat en beoordeling binnen de opleiding MLI In totaal zijn er gedurende de opleiding 12 beoordelingsmomenten, 6 per jaar. Performance op conceptuele kwaliteiten Indien een perspectief is afgerond met een voldoende, dan worden 5 EC s toegekend. Voor praktijkgericht onderzoek formuleert u tijdens perspectief 0 het veranderingsthema, de veranderingsvraag en de daaruit afgeleide onderzoeksvraag. Tijdens perspectief 1 formuleert u op basis van deskresearch uw probleemstelling. Tijdens perspectief 2 ontwikkelt u uw onderzoeksstrategie. Aan het einde van jaar 1 presenteert u uw probleemstelling en onderzoeksstrategie, op basis waarvan een go/ no go beslissing wordt genomen. In jaar 2 voert u tijdens perspectief 3 uw onderzoeksstrategie daadwerkelijk uit. In het voorjaar verricht u de rapportage van het onderzoek in de vorm van een onderzoek artikel. Voor de criteria verwijzen we naar de handleiding Praktijkgericht onderzoek. Indien praktijkgericht onderzoek is afgerond met een voldoende, dan worden 5 EC s toegekend De afronding van elk perspectief bestaat uit een beroep specifiek product, passend bij uw veranderingsthema, veranderingsvraag en onderzoeksvraag. Dit product wordt beoordeeld door 2 kerndocenten van de opleiding. Voor de beschrijving van het product en de daarbij behorende criteria verwijzen we u naar elke afzonderlijke perspectiefhandleiding. Met het voldoende afsluiten van alle perspectieven en praktijkgericht onderzoek zijn alle conceptuele kwaliteiten aangetoond (c0 t/m c5). Ontwikkeling en Performance op impact kwaliteiten Tijdens Ontwikkeling op Impact maakt de sturing door de opleiding plaats voor meer zelfsturing door u als deelnemer aan de opleiding. Het leren gaat over het ontwikkelen van het vermogen om professionele inbreng te hebben op het leren en innoveren binnen uw onderwijspraktijk. U wordt daarbij gestuurd door de perspectieven en PGO, de te ontwikkelen Impactkwaliteiten, uw eigen ontwikkelingsbehoeften, de arbeidscontext waarbinnen u dagelijks functioneert en de opleidingscontext waarbinnen u functioneert. Het leren vindt grotendeels plaats tijdens het vinden van oplossingen en de uitvoering van het werk in professionele situaties. Naast het bereiken van successen kan er sprake zijn van momenten die minder soepel lopen. Dat hoort ook bij leerprocessen van individu en organisatie. Professionaliteit uit u dan door het aanpassen van de geplande procesgang op grond van reflectie tijdens en/ of na de actie. U oriënteert u op de impactkwaliteiten. Per periode kiest u minimaal 3 impactkwaliteiten waarmee u aan de slag wilt en stelt een plan op om de kwaliteiten te ontwikkelen. Theorie en praktijk maken deel uit van dat plan. U bespreekt het plan met leerteam en leerteambegeleider. Tijdens de opleiding en tijdens uw werk ontwikkelt u deze kwaliteiten en u verzamelt binnen beroeps specifieke situaties binnen de opleiding (perspectief, leerteam) en binnen uw werk daarvan bewijzen in de vorm van rapporten, rapportages, foto s, video-opnames, evaluaties, beoordelingen. Het gaat er niet alleen om dat u vindt dat u de ontwikkeling daarmee aantoont, de bewijzen moeten gedragen worden door relevante vertegenwoordigers uit opleiding én werkveld. Daarnaast levert u een conceptuele onderbouwing van uw handelen of mogelijk handelen. Tijdens de ontwikkeling vraagt u regelmatig feedback van leerteam, leerteambegeleider. Op basis daarvan stelt u de uitvoering bij. In de assessments wordt beoordeeld of ontwikkeling voldoende heeft plaatsgevonden. Alle eisen die gelden voor het meedoen aan de assessments staan beschreven in de handleiding: Assessments binnen de masteropleiding. 14/111

15 Als u wilt deelnemen aan één van de assessments (i1 t/m i4), dan doet u daartoe een verzoek waarbij u aangeeft welke impactkwaliteiten u op welk niveau wilt laten beoordelen. Daarnaast levert u het bewijsmateriaal voor de ontwikkeling van die kwaliteiten aan. Als ontwikkeling op de kwaliteiten voldoende wordt aangetoond (i1 t/m i4), dan worden de beoordeling Voldaan en 5 EC s toegekend. Aan elke kwaliteit apart wordt op basis van het bereikte niveau een cijfer toegekend bij i4. Het cijfer voor I4 is een gemiddelde daarvan. Integratie: Professionele Performance (op conceptuele en impactkwaliteiten in samenhang) In de integratie werkt u aan het aantonen dat u integraal de professionele conceptuele en impact kwaliteiten hebt ontwikkeld. U schrijft daartoe een artikel waarin u uw onderzoek binnen de perspectieven, praktijkgericht onderzoek en de bereikte resultaten in de werksituatie verbindt aan uw veranderingsthema en veranderingsvraag. Dit artikel is gericht op een breed onderwijspubliek. De artikelen zullen worden gebundeld en gepresenteerd op de slotconferentie in september na jaar 2. Daarnaast schrijft u een reflectie op uw ontwikkeling tot Teacher Leader waarbij u feedback van relevante vertegenwoordigers uit opleiding en werkveld verwerkt en toevoegt. In het eindassessment wordt beoordeeld op welk niveau u integraal de professionele conceptuele en impact kwaliteiten hebt ontwikkeld. Aan de beoordeling is een cijfer verbonden en 5 EC s. Opzet van de master Binnen de masteropleiding zullen de perspectieven, performance op kwaliteiten, praktijkgericht onderzoek en werken aan professionele vaardigheden afwisselend aan bod komen. Zie voor een overzicht het volgende schema: Jaar 1 Onderdeel van de opleiding Perspectief 0 Ontwikkeling op impact Perspectief 1 Perspectief 2 PGO en Presentatie onderzoekvoorstel Jaar 2: Onderdeel van de opleiding Perspectief 3 PGO Ontwikkeling en Performance op impact Perspectief 4 Integratie en eindassessment Presentatie op de conferentie Aantal weken 8 weken incl. 2 daagse Gehele studiejaar tijdens bijeenkomsten van 1 of meer leerteams 9 weken 9 weken 9 weken gedurende 2 daagse, grotendeels verweven met perspectieven en leerteambijeenkomsten Aantal weken 9 weken 9 weken grotendeels verweven met perspectieven en leerteambijeenkomsten Gehele studiejaar tijdens bijeenkomsten van 1 of meer leerteams 9 weken Ca. 4 weken september Visie opleiding De inrichting van de perspectieven steunt op een visie op leren, die we samenvatten in de volgende punten: Leren is een actieve bezigheid; Leren vindt zowel plaats in een formele als een informele setting; De formele setting is vooral bedoeld om theoretische concepten en modellen te expliciteren; De informele setting: participeren in wisselende beroepscontexten is bedoeld om het vermogen tot transfer tussen theorie en praktijk te ontwikkelen; Leren is niet enkel een individuele activiteit maar ook een vorm van samenwerkend leren; Feedback ondersteunt het leren; Reflectie expliceert het geleerde en geeft de lerende de mogelijkheid het eigen leren te sturen; 15/111

16 Deelnemers aan de masteropleiding Leren en Innoveren kennen veelal een inductieve werkwijze; zij komen tot algemene inzichten op grond van een aantal specifieke waarnemingen. Het werken in leerteams sluit aan bij deze werkwijze; Deelnemers aan de opleiding hebben verschillende leerstijlen. Door aan te sluiten bij de verschillende leerstijlen zijn leerprocessen effectiever. Het werken in kleinschallige leerteams sluit aan bij deze opvatting. Onze opvatting over Innoveren is samen te vatten onder de volgende punten: Innoveren betekent realiseren van vernieuwingen; Innoveren is een leerproces voor leraren die geconfronteerd worden met of uitvoering moeten geven aan vernieuwingen. Het begeleiden van leraren in deze processen is voor de Master Leren & Innoveren een onderdeel van het innoveren; Innoveren is het ontwikkelen van een cultuur waarin het realiseren van vernieuwingen haalbaar wordt; Innoveren is het ontwikkelen van instrumenten om het realiseren van vernieuwingen mogelijk te maken Het hbo master niveau van de opleiding Het opleidingsprogramma voldoet ruimschoots aan de mastereisen. Zo is er een nadrukkelijke relatie met de beroepspraktijk (incl. beroep gerelateerd onderzoek), komen de nieuwste (wetenschappelijke) inzichten, thema s en methodieken aan de orde. U krijgt als deelnemer voor uw eigen thematiek en research een indicatieve lijst met wetenschappelijke literatuursuggesties. Ontwikkeling van kwaliteiten De opleiding hanteert het uitgangspunt dat voor een adequate beroepsuitoefening op masterniveau kwaliteiten ontwikkeld moeten worden. Onder kwaliteiten wordt daarbij verstaan: professionele en persoonlijke kenmerken en eigenschappen die mensen kunnen ontwikkelen om als beroepsbeoefenaar een adequate context specifieke competent gedrag te tonen. Competent gedrag kan daarbij ook betekenen: bewust niets doen. Het gaat om kwaliteiten die u meer in het algemeen kunt inzetten gedurende levens- en werksituaties. Door de focus op de ontwikkeling van deze kwaliteiten wordt bij wisseling van beroep of beroepscontext ook transfer vergemakkelijkt. De kwaliteiten zijn uitgangspunt geweest bij het beschrijven van indicatoren. De ontwikkeling van deze kwaliteiten zijn als basis genomen voor de opleiding. De kwaliteiten zijn als het ware de kritische succesfactoren voor competent gedrag. De opleiding vraagt van u als master Leren en Innoveren in opleiding, om de bewijzen aan te leveren dat de kwaliteiten in de context van veranderingsvraagstukken op het gebied van leren en innoveren op theoretisch en praktisch niveau worden gerealiseerd en aangetoond, op grond van (verdere) operationalisering van indicatoren. Deze kwaliteiten zijn in feite de basis waarop de specifieke beroepscompetenties berusten en waaruit ze gevoed en verrijkt worden. Uitdrukkelijk wordt er op gewezen dat de kwaliteiten niet van elkaar te scheiden zijn; ze zijn slechts van elkaar te onderscheiden. U ontwikkelt de kwaliteiten op masterniveau waarbij altijd geldt dat u beschikt over up-to-date theoretische en ervaringskennis (de belangrijkste visies, concepten en modellen) op de kennisgebieden en deze op de juiste wijze hanteert en verbindt aan handelen van uzelf en anderen. Deze kennis vormt de basis waarop u nieuwe theoretische en/ of ervaringskennis ontwikkelt. De kwaliteiten zijn ingedeeld in 2 hoofdgroepen: Hoofdgroep 1: Hoofdgroep 2: Conceptuele kwaliteiten gericht op het werken met theoretische en ervaringskennis: deze kwaliteiten zijn verankerd in het inhoudelijke programma van de masteropleiding en met het met een voldoende afsluiten van alle inhoudelijke programmaonderdelen zijn deze kwaliteiten aangetoond; Impact kwaliteiten gericht op het hebben van inbreng op het leren en innoveren binnen de eigen onderwijspraktijk: de bewijzen voor deze kwaliteiten ontwikkelt u als deelnemer zelf door bewijzen te verzamelen binnen de context van de opleiding en/ of de eigen werksituatie. Alle kwaliteiten worden aangetoond binnen de eerder genoemde handelingsdomeinen voor de master Leren en Innoveren 16/111

17 Binnen de hoofdgroepen onderscheidt de masteropleiding 11 kwaliteiten in 2 hoofdgroepen onderscheiden die aan de basis liggen van de opleiding. Deze kwaliteiten zijn in samenspraak met het beroepenveld afgeleid van de eisen die aan Teacher Leadership in het onderwijs worden gesteld. In de opleiding wordt voortdurend gependeld tussen deze kwaliteiten en het adequaat professioneel handelen in de specifieke beroepscontext. Dat is ook het aantrekkelijke van dit concept. De kwaliteiten zijn gedefinieerd op masterniveau: Groep I: Conceptuele kwaliteiten U ontwikkelt het vermogen om breder of dieper inzicht te verschaffen in complexe onderwijsproblemen of onderwijssituaties en systematisch te komen tot structurele oplossingen gebruikmakend van een meer omvattend of abstracter begrippenkader. Indicatoren: 1. Abstractievermogen: Formuleert vraagstukken (inclusief ideeën en problemen) in meer algemene termen op basis van relevante beïnvloedende interne en omgevingsfactoren en actoren; plaatst vraagstukken in een abstracter begrippenkader; betrekt meerdere perspectieven; toont aan vraagstukken en problemen te behandelen en aan te pakken als behorend tot een klasse van soortgelijke vraagstukken en problemen; heeft inzicht in de grote lijnen en kijkt over de grenzen van het eigen vakgebied heen. 2. Systemisch: Beziet vraagstukken (inclusief ideeën en problemen) vanuit meerdere perspectieven en niveaus; pakt deze aan vanuit een interdisciplinaire benadering; heeft inzicht in en houdt overzicht over complexe processen in hun samenhang. 3. Kritisch: Heeft een constructief kritische instelling ten aanzien van theorievorming, vraagstellingen, gebruikte oplossingsmethoden en geboekte resultaten op het vakgebied; heeft visie op belangrijkste aspecten binnen het werkveld; is normatief en betrekt ethische en morele overwegingen in de formulering van vraagstukken (inclusief ideeën en problemen) en oplossingen. 4. Onderzoekend: Ontleedt vraagstukken (inclusief ideeën en problemen) en herleidt ze tot de kern, spoort relevante informatie in het kader van de vraagstelling op, relateert de vraagstelling aan soortgelijke vraagstellingen, ziet of legt verbanden tussen vraagstukken of gegevens, ordent informatie overzichtelijk, systematiseert en structureert, trekt door logisch redeneren conclusies en stelt structurele oplossingen voor waarbij hij de voornaamste implicaties in beeld brengt. 5. Schakelend: Schakelt van concreet denken naar abstract denken en terug van abstract naar concreet denken; zet analyse om in concrete oplossingen. Elementen van de bijbehorende werkstijl: weloverwogen; gefundeerd Groep II: Impact kwaliteiten U ontwikkelt het vermogen om professionele inbreng te hebben op het leren en innoveren binnen uw onderwijspraktijk. Indicatoren: 1. Reflective practitioning: is gemotiveerd om op basis van een goed zelfinzicht (sterke kanten, zwakheden en begrenzingen) te groeien in kennis en ervaring; overschat noch onderschat de eigen kwaliteiten; ontwikkelt op basis van reflectie en feedback uzelf, de ander, de situatie, de organisatie en de externe context; investeert in de eigen ontwikkeling en profilering; heeft de moed om fouten te maken en daardoor te groeien; neemt verantwoordelijkheid voor eigen gedrag en is aanspreekbaar op zijn gedrag. 2. Teacher Leadership: Verbetert voortdurende de lespraktijk en de leerprestaties op basis van visie en gedeelde waarden; heeft een voortrekkersrol naar collegae op het gebied van leren en innoveren; is zichtbaar in zijn werksituatie en verkrijgt commitment; wordt door relevante contexten als specifiek deskundig en oordeelkundig beschouwd op een kennisgebied en bevordert en ontwikkelt daarin de vakkennis; past zijn stijl aan de situatie aan; verantwoordt zich; geeft u rekenschap van anderen en de omgeving, is zich bewust van het effect van eigen gedrag op anderen, begrijpt dat eigen gedrag effect heeft op de ander, maakt dit bespreekbaar en toont aan daar rekening mee te houden, fungeert 17/111

18 als verbindingspersoon of woordvoerder, wordt als een volwaardige gesprekspartner geaccepteerd, brengt ideeën en standpunten met enthousiasme, zelfvertrouwen en beslistheid. 3. Organiserend: Formuleert betekenisvolle en realistische doelen en betrekt anderen daarbij; realiseert doelen door optimaal gebruik te maken van talenten en passies; vertaalt visie en beleid naar concrete plannen en acties en verantwoordt ze; zet zich naar beste kunnen in voor een gemeenschappelijk doel; brengt mogelijke knelpunten in kaart; let op de voortgang en houdt vinger aan de pols; is en blijft goed geïnformeerd over de stand van zaken. 4. Samenwerkend: Toont belangstelling en respect voor de ander en houdt rekening in het handelen met de gevoelens, interesses, motivaties, mogelijkheden en behoeften van anderen met behoud van de nodige professionele distantie en met inachtneming van de organisatiedoelen; richt vanuit het inzicht dat samenwerken leidt tot betere prestaties, samen met anderen de activiteiten op een gemeenschappelijk doel, uitgaand van de individuele profielen (sterke kanten, zwakheden en begrenzingen); bevordert een goede onderlinge sfeer, bindt en boeit; ondersteunt collega s bij de ontwikkeling en implementatie van nieuwe les- en onderwijspraktijken; denkt (pro-)actief mee; brengt creatieve ideeën in en geeft waar nodig adviezen; begrijpt hoe de organisatie in haar omgeving werkt en hoe daarbinnen te handelen om gestelde doelen te bereiken. 5. Communicatief: Communicatief algemeen: brengt adviezen, opvattingen en beslissingen, alsmede de kennis, motieven en overwegingen die hieraan ten grondslag liggen, to the point, duidelijk en ondubbelzinnig over bij diverse doelgroepen, met name belanghebbenden bij de organisatie; Mondeling communicatief: Legt gemakkelijk contacten met mensen van uiteenlopende aard en uiteenlopend niveau, herkent communicatiepatronen en zet gesprekstechnieken in, brengt verschillen in standpunt of inzicht naar elkaar toe, creëert win-win situaties, maakt gecompliceerde zaken (feiten, redeneringen, meningen, ideeën) in begrijpelijke taal duidelijk, overtuigt anderen van een bepaald standpunt en verkrijgt instemming bij bepaalde plannen en ideeën, geeft heldere en boeiende presentaties en stemt het betoog af op de toehoorder(s) en gaat in op reacties, toont aan gesprekken te kunnen leiden en vergaderingen te kunnen voorzitten; Schriftelijk communicatief: Verwoordt redeneringen, beslissingen en mededelingen helder en duidelijk op schrift, gebruikt een overzichtelijke en herkenbare stijl. 6. Innovatief: onderzoekt uit eigen beweging mogelijkheden, probeert die uit; neemt initiatief, begint uit zichzelf, zet de eerste stap; gaat met begonnen initiatief door ook bij tegenslag of tegenwerking, is vasthoudend, zet door; signaleert kansen en handelt er naar en zet ideeën om in concrete acties, slaat nieuwe wegen in en is geneigd van het gebaande pad af te wijken, is bereid om desnoods ver voor de troepen uit te lopen ; is ontwikkelingsgericht: laat blijken in doen en denken ontwikkelingsgericht te zijn m.b.t. alle contexten: het individu (zelf, ander), de situatie, de organisatie, de externe context; betrekt deze contexten bij plannen, ideeën en realisatie, moedigt initiatief en experiment aan, ontwikkelt alle contexten als lerende contexten; gaat ontspannen, open en effectief om met onverwachte gebeurtenissen en situaties; entameert discussie/ dialoog over educatieve, pedagogische en andere vraagstukken op het gebied van de beroepsuitoefening; neemt deel aan pilotprojecten; zoekt eigen grenzen op om te groeien. Elementen van de bijbehorende werkstijl: Transformatief, ondernemend, ontwikkelend Om het HBO-masterniveau te garanderen is bij de doorvertaling van de kwaliteiten in (eind)kwalificaties van de Master Leren en Innoveren rekening gehouden met de kwalificaties Master zoals deze geformuleerd zijn in de Dublin Descriptoren. Door deze matrix is inzichtelijk gemaakt waar en hoe met het bereiken van de eindkwalificaties van de opleiding tegelijkertijd de kwalificaties Master worden gehaald. Bij het opstellen van de eindkwalificaties van de masteropleiding Leren & Innoveren is uitgegaan van de landelijk vastgestelde competentiebeschrijvingen, zoals geformuleerd in het rapport van de stuurgroep beleidsagenda lerarenopleidingen HBO-raad. Bij de opstelling van deze competentiebeschrijvingen was al rekening gehouden met de Dublin-descriptoren. Dit is bevestigd in het onderzoek van het LBPO, waarin de uitwerking van de SBL-competentiebeschrijving op masterniveau is afgezet tegen de Dublin Descriptoren van de zogenoemde derde cyclus. De landelijke competentiebeschrijvingen zijn aangescherpt en de te bereiken competenties en kwaliteiten geconcretiseerd door middel van indicatoren. Door de matrix hieronder is inzichtelijk gemaakt waar en hoe met het bereiken van de in indicatoren vertaalde 18/111

19 competenties en kwaliteiten van de opleiding tegelijkertijd de kwalificaties Master van de Dublindescriptoren worden gehaald. Dublin-descriptoren 1. Kennis en inzicht Heeft aantoonbare kennis en inzicht, gebaseerd op de kennis en het inzicht op het niveau van de Bachelor en die deze overtreffen en/of verdiepen, alsmede een basis of een kans bieden om een originele bijdrage te leveren aan het ontwikkelen en/of toepassen van ideeën, vaak in onderzoeksverband. 2. Toepassen van kennis en inzicht Is in staat om kennis en inzicht en probleemoplossende vermogens toe te passen in nieuwe of onbekende omstandigheden binnen een bredere ( of multidisciplinaire) context die gerelateerd is aan het vakgebied; is in staat om kennis te integreren en om met complexe materie om te gaan. 3. Oordeelsvorming Is in staat om oordelen te formuleren op grond van onvolledige of beperkte informatie en daarbij rekening te houden met sociaal-maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheden, die zijn verbonden aan het toepassen van de eigen kennis en oordelen. 4. Communicatie Is in staat om conclusies, alsmede de kennis, motieven en overwegingen die hieraan ten grondslag liggen, duidelijk en ondubbelzinnig over te brengen op een publiek van specialisten of nietspecialisten 5. Leervaardigheden Bezit de leervaardigheden die hem of haar in staat stellen een vervolgstudie aan te gaan met een grotendeels zelf gestuurd of autonoom karakter. Indicatoren I 1 t/m I 5 II 1 t/m II 6 I 1 t/m I 4 II 5 II 1, II 2 1. Kennis en inzicht Heeft aantoonbare kennis en inzicht, gebaseerd op de kennis en het inzicht op het niveau van de Bachelor en die deze overtreffen en/of verdiepen, alsmede een basis of een kans bieden om een originele bijdrage te leveren aan het ontwikkelen en/of toepassen van ideeën, vaak in onderzoeksverband. De deelnemer ontwikkelt vooral op onderwijsvernieuwing en pedagogisch-didactisch terrein kennis en inzicht op een hoger niveau dan een leraar met een bacheloropleiding bereikt. Hij kijkt over de grenzen van zijn vakgebied heen. Hij toont analytisch vermogen en originaliteit in het ontwikkelen van ideeën en het vinden van oplossingen Hij is ook in staat zelfstandig of in onderzoeksverband kennis en inzicht te genereren door middel van (praktijkgericht) onderzoek. 2. Toepassen van kennis en inzicht Is in staat om kennis en inzicht en probleemoplossende vermogens toe te passen in nieuwe of onbekende omstandigheden binnen een bredere ( of multidisciplinaire) context die gerelateerd is aan het vakgebied; is in staat om kennis te integreren en om met complexe materie om te gaan. 19/111

20 Bij de masteropleiding Leren & Innoveren wordt de deelnemer binnen alle competentiegebieden getraind in, en begeleid bij het toepassen van kennis en inzicht in praktijksituaties ook in een bredere context en in onbekende en nieuwe (probleem)situaties. Hiertoe werkt de deelnemer ook bewust aan zijn innoverende kwaliteiten. De kennis, die de deelnemer genereert in het kader van de opleiding moet hij toepassen/uittesten in de praktijk, evalueren en zonodig bijstellen. 3. Oordeelsvorming Is in staat om oordelen te formuleren op grond van onvolledige of beperkte informatie en daarbij rekening te houden met sociaal-maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheden, die zijn verbonden aan het toepassen van de eigen kennis en oordelen. Van de deelnemer wordt verwacht dat hij een kritisch beargumenteerd oordeel kan geven over theorieën en ontwikkelingen met betrekking tot het onderwijs. In de praktijk is hij in staat om bij onderwijsvernieuwing relevante leervragen te onderkennen, kansen en belemmeringen in te schatten en prioriteiten te stellen. Hij kan overweg met onverwachte en complexe situaties waarin de informatie onvolledig of beperkt is en met complexe besluitvormingsprocessen. Hij toont verantwoordelijkheidsbesef, houdt bij besluiten rekening met de belangen van anderen en betrekt ethische en morele overwegingen bij besluiten en keuzes. 4. Communicatie Is in staat om conclusies, alsmede de kennis, motieven en overwegingen die hieraan ten grondslag liggen, duidelijk en ondubbelzinnig over te brengen op een publiek van specialisten of niet-specialisten In het kader van de opleiding is er veel aandacht voor de ontwikkeling bij de deelnemer van sociaal/communicatieve kwaliteiten op interpersoonlijk gebied, van sociaal/communicatieve kwaliteiten voor een leidende functie in een teamverband en voor de ontwikkeling van sociaal/communicatieve kwaliteiten in contact met de bredere (onderwijs)omgeving. Verder moet de deelnemer zijn vermogen tot heldere schriftelijke communicatie bewijzen in een onderzoeksverslag en presenteert hij de resultaten van zijn onderzoek mondeling aan een forum bestaande uit studenten en medewerkers van de eigen onderwijsinstelling, van de partneronderwijsinstellingen en van professionals uit het werkveld. 5. Leervaardigheden Bezit de leervaardigheden die hem of haar in staat stellen een vervolgstudie aan te gaan met een grotendeels zelf gestuurd of autonoom karakter. De deelnemer leert verantwoordelijkheid te nemen voor zijn eigen professionele loopbaan- en kennisontwikkeling. Hij leert om op basis van zelfreflectie en feedback eigen inzichten en eigen handelen aan te passen. Hij ontwikkelt een onderzoekende houding en is in staat relevante leervragen te signaleren en zelfstandig nieuwe concepten, ideeën en oplossingen te vinden. Hij ontwikkelt door middel van het onderzoek binnen de perspectieven en het grote individuele onderzoek onderzoek vaardigheden op HBOmasterniveau. Door dit alles is de abituriënt in staat een vervolgstudie aan te gaan met een grotendeels zelf gestuurd of autonoom karakter Didactische uitgangspunten U stelt op basis van een persoonlijke leeragenda een persoonlijk leerarrangement (met individuele afstemming op de gewenste ontwikkeling in kwaliteiten) op. Met dit leerarrangement is het mogelijk het gezamenlijke leerlandschap persoonlijk in te kleuren. De inkleuring is afhankelijk van persoonlijke interesses, de mogelijkheden die de beroepscontext biedt, de veranderopdracht en de al ontwikkelde kwaliteiten. Het model van het leerlandschap is sterk gericht op samenwerking en vraagt om verantwoordelijkheid van u als deelnemer. U doorloopt met andere deelnemers aan de opleiding de route door het leerlandschap: het leerteam. Elk leerteam krijgt een studiebegeleider. Het leerteam helpt u om uw visie te ontwikkelen, probleemstellingen aan te scherpen, geeft feedback, houdt een spiegel voor, staat u bij in u leerproces en ondersteunt. Binnen het leerteam staat de voortgang in de ontwikkeling van kwaliteiten centraal. Of het nu om het leerproces, de producten die de leerprocessen opleveren of om de professionele beroepsuitoefening gaat. Ook de gezamenlijke 20/111