Technisch-economische analyse van de rendabiliteit van energiebesparende investeringen
|
|
- Raphaël Hendrickx
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 KHK Studiedag Is investeren in energie-efficiëntie rendabel? Geel, 19 april 27 Technisch-economische analyse van de rendabiliteit van energiebesparende investeringen ir.-arch Griet Verbeeck Departement Architectuur en Beeldende Kunst, PHL Inhoud 1. Algemeen kader 2. Logica van energiebesparing 3. Methodologie 4. Enkele resultaten 5. Besluiten 1
2 Algemeen Doel = comfortabele leef/werkomgeving: Middelen: Gebouwniveau Comfortabel binnenklimaat Thermisch comfort Binnenluchtkwaliteit Visueel comfort / daglicht Akoestisch comfort Functioneel gebouw Ontwerp / concept Uitvoering Gebruik van het gebouw Planschikking/oriëntatie Materiaalgebruik Installaties Verlichting Elektrische apparatuur Energiegebruik Watergebruik Stedenbouwkundig niveau Algemeen Energieverbruik in gebouwen onderscheid tussen eindenergie en primaire energie Niveau gebruiker Niveau land omrekening naar primaire energie: maakt vergelijking tussen energiedragers mogelijk gebouwen verantwoordelijk voor 4% van het jaarlijks primair energieverbruik in België op individueel niveau: geen prioriteit op maatschappelijk niveau milieugevolgen van het gebruik van fossiele energie maar beperkte substitutie mogelijk door duurzame energie beperkt vervangingspercentage rationeel energieverbruik 2
3 Algemeen Residentieel Niet residentieel Woningen: warmtebehoefte in winter beperkte koelbehoefte in zomer Kantoren, scholen, ziekenhuizen, : sterk verschillende comforteisen sterk variërende functiegebonden interne winsten geen eensluidend advies mogelijk niet residentieel hier hoofdzakelijk beperkt tot kantoren gedachtengang kan uitgebreid worden naar gebouwen met andere functies Woningen = gevel-bepaald energiesysteem Niet-residentiële gebouwen = gebruikers-bepaald energiesysteem Algemeen Prestatie-eisen voor gebouwen Niet-residentiële gebouwen: comfort grote invloed op productiviteit Prestatie-eisen Wintercomfort Woningen Niet-residentiële gebouwen x energiekost << gebouwkosten << bedrijfskosten Zomercomfort x prestige en imago gebouweigenaar gebruiker Luchtkwaliteit Licht / visueel comfort x x Woningen: Akoestisch comfort x comfortgrenzen ruimer gebouweigenaar gebruiker Warm water Energieverbruik apparatuur/toestellen x (x) Energieverbruik verlichting x 3
4 Algemeen Tijdsperspectief = levenscyclus van het gebouw: ontwerpfase constructiefase gebruiksfase onderhoud / herstel / renovatie productiefase productiefase productiefase Randvoorwaarden voor comfortabele leef/werkomgeving: 1. Beperkt kader: energie-efficiëntie tijdens gebruik 2. Ruimer kader: duurzaamheid over hele levenscyclus eindfase Tijd Logica energiebesparing Uitgangspunt: totale energieprestatie van het gebouw wordt in rekening gebracht Aanpak 1. Netto energiebehoeften minimaliseren 2. Installaties voor verwarming optimaliseren koeling ventilatie luchtbehandeling 4
5 Logica energiebesparing Netto energiebehoeften: invloedsparameters Eindenergieverbruik Warmteverliezen Compactheid C=V/A Planschikking Beglazing (aard, grootte, oriëntatie en helling) Planschikking Beglazing Warmtewinsten + installaties: - productie - systeem Warmte-isolatie Luchtdichtheid en Ventilatie Zonwering Warmte-isolatie Warmte-opslag Gebruikers Apparatuur/Machines Verlichting woningen kantoren Methodologie Basis van de resultaten studies over rendabiliteit van energiezuinige maatregelen voor woningen (Vlaanderen en Brussel) en kantoren (Brussel) studie over ontwikkeling van extreem lage energiewoningen Aanpak 1. statistische analyse van bestaande gebouwenpark en nieuwbouwactiviteit 2. keuze van referentiegebouwen voor nieuwbouw en renovatie 3. impact van energiebesparende maatregelen 1. bouwkundig 2. verwarmingsinstallatie 5
6 Life cycle optimization of extremely Methodologie low energy dwellings Bouwkundige ingrepen woningen kantoren Isolatie per schildeel Isolatie per schildeel Daken, gevels, vloeren Daken, gevels, vloeren Beglazing Beglazing U = 5.7 tot.4 W/m²K U = 5.7 tot.8 W/m²K g =.76 tot.21 g =.76 tot.3 Glasoppervlakte Raamprofielen U = 4.8 tot.65 W/m²K U = 4.8 tot.65 W/m²K Zonwering Zonwering Actieve gevels in beperkte mate Raamprofielen Manuele bediening Manuele en automatische bediening Luchtdichtheid Luchtdichtheid Bussiness as usual (SENVIVV), n 5 = 3/h, 1/h of.6/h BAU, n 5 = 3/h of 1/h Life cycle optimization of extremely Methodologie low energy dwellings woningen Zinvolle combinaties van Warmteproductie HR- en cond.ketel (gas/olie), WP (en WKK) Warmte-afgifte HT- en LT-radiatoren en vloerverwarming Regeling Watertemperatuur en kamertemperatuur Sanitair ww productie Ventilatie Natuurlijk, Afzuigventilatie Mech. ventilatie met of zonder recuperatie Alternatieve energie Zonnecollectoren voor sww PV-modules Installatietechnische ingrepen kantoren Zinvolle combinaties van Warmteproductie HR- en cond.ketel (gas), WP (en WKK) Warmte-afgifte Luchtverwarming, ventilo-convectoren, radiatoren en vloerverwarming Regeling Watertemperatuur en kamertemperatuur Koelingsystemen Luchtkoeling, koelbalken, koelplafonds, reversibele WP Ventilatie (meer uitgebreid) Natuurlijke ventilatie, Afzuigventilatie Mech. ventilatie met of zonder recuperatie Verlichting lampen en regeling 6
7 Methodologie Beoordelingscriteria (1): Energie en emissies Levenscyclusinventaris Totaal primair energieverbruik : = primair energieverbruik tijdens gebruiksfase (3 jaar) + ingebouwd primair energieverbruik (t.o.v referentie) Totale CO 2 -emissies of global warming potential GWP : = CO 2 -emissies tijdens gebruiksfase (3 jaar) + ingebouwde CO 2 -emissies (t.o.v. referentie) Referentie nieuwbouw: niet geïsoleerde toestand renovatie: bestaande toestand, meestal niet geïsoleerd Methodologie Beoordelingscriteria (2): Micro-economisch Totale actuele kosten (TAK) TAK = I + I(1 + r ) K (1 + r ) j n i n I E E M + + j i j= x, y, z (1 + a) i= 1 (1 + a) i= 1 (1 + = begininvestering + herinvestering + energiekosten + onderhoudskosten geactualiseerd over 3 jaar K (1 + rm ) i a) i Netto contante waarde (NCW) NCW = [ I > rendabel I(1 + r ) K j n i n I M M E ] + j i j= x, y, z (1 + a) i= 1 (1 + a) i= 1 (1 + i (1 + re ) i a) economisch optimum: minimale TAK of maximale NCW over 3 jaar K (1 + r ) 7
8 Methodologie Energieprijzen: o.b.v. informatie Federaal ministerie Economie Aardgas Stookolie Elektriciteit Tarief B, veralgemeende verwarming Tweevoudig dagtarief Tweevoudig nachttarief Uitsluitend nachttarief Proportioneel [c /kwh] Vast [ /jaar] 3 energiescenario s o.b.v. informatie Mineco en Planbureau: aardgas en elektriciteit: +% (laag) +2.1% (midden) +4.3% (hoog) stookolie: +% (laag) +1.9% (midden) +3.2% (hoog) Methodologie Wisselwerking tussen energie en economie 12 totale actuele kosten [ ] totaal primair energieverbruik [kwh] 2 alle combinaties trade-off referentie Totale actuele kosten netto contante waarde [ ] Netto contante waarde totaal primair energiegebruik [GJ] alle resultaten trade-off referentie 8
9 Wisselwerking tussen energie en economie Laag energiescenario 31 Optima voor TAK vs. totaal primair energieverbruik rijwoning met gebruiksperiode 3 jaar totaal actuele kosten [ ] (cond+wtw) E43 19 E43 17 (wp) E53 (cond) K3/E63 K25/E primair energieverbruik [GJ] isolatie ref +installatie +vent+wtw Wisselwerking tussen energie en economie Hoog energiescenario 32 Optima voor TAK vs. totaal primair energieverbruik rijwoning met gebruiksperiode 3 jaar 3 totaal actuele kosten [ ] E43 (cond+wtw) (wp+wtw) E34 2 K3/E63 8 E (wp) K25/E55 primair energieverbruik [GJ] ref isolatie +install +vent+wtw +wkk 9
10 Hiërarchie van maatregelen 1. Economisch optimum = hoogste netto contante waarde bij alle energiescenario s en alle discontovoeten: economisch optimaal isolatiepeil = K25 27 bij C = m (K2 bij C < 1m) HR- of condensatieketel + HT-radiatoren in combinatie met variabele watertemperatuur natuurlijk ventilatiesysteem met aandacht voor luchtdichtheid E57 ± 6 voor meeste woningen = daling vh jaarlijks primair energiegebruik met 66 ± 6% t.o.v. referentie 43 ± 6% t.o.v. E1 2. Net nog economisch rendabele oplossingen (netto contante waarde, afh van energiescenario): laag scenario: + mech.ventilatie met wtw of lucht/water WP ipv ketel hoog scenario: K2 + lucht/water WP + vloerverwarming + mech.ventilatie met wtw 3. Verdere energiebesparende stappen, maar niet meer economisch rendabel: zeer laag isolatiepeil (< K2) grond/water WP WKK alternatieve energie (zonnecollectoren, PV-systemen) Enkele conclusies: productiesysteem Pareto optima, geordend per productiesysteem Vrijstaande woning, gebruiksperiode = 3 jaar, laag energiescenario 6 4 netto contante waarde [ ] high efficiency boiler condensing boiler air-water heat pump soil-water heat pump cogeneration heat and power totaal primair energiegebruik [GJ] 1
11 Investering versus energiebesparing initiële meerinvestering [ ] Initiële meerinvestering vs. jaarlijkse energiekost spouwmuur, gebruiksperiode 3 jaar jaarlijkse energiekost [ ] Referentie rijwoning: nt geïsoleerde spouwmuur + gewoon dubbel glas (U=2.8W/m²K) jaarlijks verbruik: MJ/jr fossiel 38 kwh/jr elek = MJ/jr primaire energie K17 / E146 energiekost 16 /jaar totaal bwk inst Ingebouwde niet-hernieuwbare energie 35 Energieterugverdientijd Hoekwoning, maatregelen op gebouwschil en installaties extra ingebouwde energie [GJ] EPBT = 1 jaar EPBT = 2 jaar alle resultaten optima jaarlijkse besparing aan primaire energie [GJ] 11
12 Besluit Woningen Strategie is afhankelijk van drijfveer (investering, economisch, ecologisch) en beschikbaar budget. Juiste volgorde respecteren en juiste prioriteiten stellen! Nieuwbouw Dakisolatie Gevel en vloerisolatie Betere beglazing Betere verwarmingsinstallatie Ventilatiesysteem met wtw Alternatieve energie Renovatie Dakisolatie (en vloerisolatie bij makkelijk bereikbare vloeren) Betere beglazing Betere verwarmingsinstallatie Ventilatiesysteem met wtw Alternatieve energie HT-radiatoren LT-radiatoren: systeem op HT i.c.m. buitenvoeler (d.w.z. variabele watertemp.) zal in praktijk grootste deel van het stookseizoen werken als LT-systeem, zonder de meerinvestering van een LT-systeem Mech.vent + wtw nat.ventilatie: energiewinst door wtw enkel mogelijk mits voldoende luchtdichtheid en respecteren van balanssysteem aanpassen van ventilatiegedrag noodzakelijk! kantoren Initiële meerinvestering Initiële meerkost [ ] Referentie nieuwbouwkantoor: ca. 15m² vloeroppervlakte, 8 verdiepingen, open bebouwing landschapskantoor verlichting: ca. 15 W/m² verwarming via HR-gasketel koeling via ventilo-convectoren jaarlijks verbruik K4 / E GJ/jr primaire energie Primair energieverbruik [GJ] Resultaat Referentie Pareto 2 Pareto 1 Ref: BIM 3E 12
13 Argumentenlijst nieuwbouw kantoren Totale actuele kost - index 2% 18% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Isolatiegraad K3 (E36) Water/water WP (E38) PV (E41) Isolatiegraad K29 + PV (E49) Ventilatie met HR WTW (E51) Man. buitenzonwering (E5) Ventilatie met HR WTW (E52) Aquifer + koelplafonds (E61) Vaste buitenzonwering (E64) Water/water WP (E67) Isolatiegraad K37 + LT-rad (E61) Isolatiegraad K3 (E8) Isolatiegraad K42 of WP (E69) Regeling verlichting (E84) Stooklijnregelng (E87) 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% 11% LT-radiatoren (E73) Regeling verlichting (E75) Condenserende ketel (E93) Condenserende ketel (E81) Goede verlichting (E98) Totaal primair energieverbruik - index Kantoor2 Referentie Kantoor1 Kantoor2 Kantoor1 Goede verlichting (E95) Referentie (E123) Referentie (E13) Meerinvestering [ /m²] Ref: BIM 3E Argumentenlijst renovatie kantoren Totale actuele kost - index 35% 3% 25% 2% 15% 1% 5% % -5% Isolatiegraad K25 (E5) PV (E52) Ventilatie met HR WTW (E54) WP met vloerverwarming (E53) Isolatiegraad K39 (E55) PV (E52) Aquifer + cond. ketel (E62) WP + LT_radiatoren (E57) Ventilatie met HR WTW (E61) Isolatiegraad K31 (E74) Isolatiegraad K59 (E84) Verlichting met regeling (E7) Water/water warmtepomp (E98) Zonwerende beglazing(e88) Regeling verlichting (E115) Cond. Ketel + verlichting (E123) 1-1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% 11% Totaal primair energieverbruik - index Verwarming en verlichting (E114) Lucht/lucht warmtepomp (E156) Cond ketel + ventilatie (E165) Cond. Ketel (E147) Verwarming en ventilatie (E154) Referentie (E26) Referentie (E19) Kantoor3 Referentie Kantoor4 Kantoor3 Kantoor4 Ref: BIM 3E Meerinvestering [ /m²] 13
14 Besluit Prioriteitenlijst nieuwbouw kantoren Ref: BIM 3E voor kantoor 1 Meerinvestering [ /m²] K55 / E13 REFERENTIE K55/E8 - Halogeenspots vervangen door spaarlampen, condenserende ketel met radiatoren (met klokthermostaat, thermostatische kranen, frequentiesturing pompen en stooklijnregeling) 11 K37/E6 - Als hierboven, maar met lage temperatuurradiatoren Meer isolatie en zonwerende beglazing tot isolatiegraad van K4 Betere regeling van de verlichting door daglichtsturing en aanwezigheidsdetectie 5 K37/E52 - Als hierboven, maar met mechanische ventilatie met warmteterugwinning en frequentiegestuurde ventilatoren Totale actuele kost [%] Totale actuele kost Meerinvestering Besluit Prioriteitenlijst nieuwbouw kantoren Ref: BIM 3E voor kantoor 2 Meerinvestering [ /m²] K4/E123 REFERENTIE - reeds met zonwerend glas K4/E98 - Vervangen van de halogeenverlichting door compacte fluorescentiespots 21- K3/E7 - Verbetering isolatiegraad. Extra daglichtsturing en aanwezigheidsdetectie voor verlichting. Reversibele water/water warmtepomp met frequentiegestuurde pompen, ventiloconvectoren 2- K3/E58 - Zelfde verlichtingsinstallatie als hierboven Aquifer voor de koeling in combinatie met koelplafonds. Verwarming door condenserende ketel met overgedimensioneerde radiatoren + thermostatische kranen. Vaste buitenzonnewering Totale actuele kost [%] Totale actuele kost Meerinvestering 14
Energie en comfort in duurzame gebouwen
Energie en comfort in duurzame gebouwen Aluminium Experience Day 30 augustus 2011 Dr.ir.arch. Griet Verbeeck (PHL & K.U.Leuven) DUURZAME GEBOUWEN KLIMAATSVERANDERING UITPUTTING NATUURLIJKE RIJKDOMMEN DUURZAAMHEID
Nadere informatieRendabiliteit van energiebesparende maatregelen in de woningbouw. Rendabiliteit van energiebesparende maatregelen in de woningbouw
Rendabiliteit van energiebesparende maatregelen in de woningbouw J. Ver Elst Overzicht Algemeen kader Economische beslissingscriteria Hiërarchie in maatregelen Voorbeeld : vrijstaande woning Besluit 1
Nadere informatieLANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE
LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE Overlopen uitgangspunten SELECTIE WONINGEN VERDELING GEBASEERD OP EPC-DATABANK APPARTEMENT GESLOTEN HALF-OPEN OPEN TOTAAL 1800-1859 1 1 0 0 2 1860-1899 1
Nadere informatieAll-electric woningconcept
All-electric woningconcept Kwalitatieve en kwantitatieve vergelijking tussen 3 energieconcepten Robbert van Rijswijk Merosch Inhoud 1. Voorstellen 2. Vergelijking energieconcepten 3. Uitwerking all-electric
Nadere informatieROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP. Dirk Saelens. Afdeling Bouwfysica, Departement Burgerlijke Bouwkunde, K.U.
NAV STUDIENAMIDDAG MASSIEF PASSIEFBOUW IN DE PRAKTIJK: AANPAK VAN ONTWERP TOT REALISATIE NAAR EEN PASSIEVE WONING OP BASIS VAN TRADITIONELE BOUWMETHODES ROL VAN INSTALLATIETECHNIEKEN EN IMPACT OP UW ONTWERP
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie
energieprestatiecertificaat straat Hoogstraat nummer 570 bus postnummer 9235 gemeente Fruitrode bestemming eengezinswoning type open bebouwing softwareversie 1.0 berekend energieverbruik (kwh/m²): 380
Nadere informatieEnergiezuinig bouwen. Het verhaal vanaf 1992 tot straks. Hugo Hens. KVAB, Reflectiegroep Energie 22/1/2019
KVAB, Reflectiegroep Energie 22/1/2019 Energiezuinig bouwen Het verhaal vanaf 1992 tot straks Hugo Hens Gewoon hoogleraar emeritus Departement Burgerlijke Bouwkunde Afdeling Bouwfysica 1969 Overzicht oinleiding
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw:
Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame renovatie: kort overzicht Leefmilieu Brussel Duurzaam bouwen vanuit de invalshoek van energie. Anne-Laure MAERCKX CENERGIE Doelstelling(en) van de presentatie Een denkoefening
Nadere informatieRenovatie kantoorgebouw CIT-Blaton
Renovatie kantoorgebouw CIT-Blaton Alain Bossaer 14 maart 2007 A 2 M Waarom passief bouwen? Bron: Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) 2 A 2 M 1 3 A 2 M 4 A 2 M 2 Een passief gebouw Duitse
Nadere informatieDatum: 18 februari 2013-22 januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie: 2012032 20079
Datum: 18 februari 2013-22 januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie: 2012032 20079 Uitgangspunt Bestaand, oorspronkelijk gebouw had als gebruik een mix aan functies. Dit waren
Nadere informatieHet ENERGIEPRESTATIEPEIL (E-peil) en het ISOLATIEPEIL (K-peil) van gebouwen.
Het ENERGIEPRESTATIEPEIL (E-peil) en het ISOLATIEPEIL (K-peil) van gebouwen. Inhoud _ Eisen op het niveau van Energieprestatie en Binnenklimaat _ K-peil of isolatiepeil van gebouwen _ E-peil of energieprestatiepeil
Nadere informatieEPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool
EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool Inleiding EPB Wat Waarom Wanneer De 7 Eisen van EPB Huidige normen Normen 2016 E Peil als verkoopstool technieken 2 1 Wat EPB Energie Prestatie voor
Nadere informatieLANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE
LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE Selectie Woningen SELECTIE WONINGEN EPC DATABANK APPARTEMENT GESLOTEN HALF-OPEN OPEN TOTAAL 1800-1859 454 332 174 265 1225 1860-1899 571 883 359 422 2235
Nadere informatieEnergiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal
KVAB / Reflectiegroep Energie 14 oktober 2015 Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal Hugo Hens Inhoudsoverzicht Inleiding Bewonersgedrag o o Feiten? Hoe statistisch? o Gevolgen Netto
Nadere informatieVergelijking rijwoning nieuwbouw
Vergelijking rijwoning nieuwbouw Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil K39 (Max K45) K35 (Max K35) Bewoonbaar oppervlak 107 m 2 107 m 2 Totaal warmteverlies
Nadere informatieENERGIEBESPARINGEN SYNTHESE
Dienstensector > voor beheerders ENERGIEBESPARINGEN SYNTHESE Hoe 30% besparen voor constructie of renovatie zonder meer geld uit te geven Januari 2006 Informatie : www.leefmilieubrussel.be > ondernemingen
Nadere informatieVergelijking vrijstaande woning nieuwbouw
Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping. 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil K41 (Max K45) K35 (Max K35) Bewoonbaar oppervlak 202 m 2 202 m 2 Totaal
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestemming type appartement softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m 2 ): 191 Het berekende energieverbruik is een inschatting van de energiezuinigheid van het appartement.
Nadere informatieDe BEN- woning : de woning van de toekomst. Energieconsulent Bouwunie & BVA arch. Luc Dedeyne
De BEN- woning : de woning van de toekomst Energieconsulent Bouwunie & BVA arch. Luc Dedeyne Architect : Luc Dedeyne GSM 0473 551 568 luc.dedeyne@bouwunie.be 1 K45/E80 Nu bouwen met de eisen van de
Nadere informatieDe bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst. Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne
De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne Architect : Luc Dedeyne Architect : Kim Nuyttens GSM 0473 551 568 luc.dedeyne@benergie.be GSM 0473 524
Nadere informatiebestaand gebouw met woonfunctie
Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement
Nadere informatieDuurzame woningverbetering
Duurzame woningverbetering Op weg naar energieneutraal Houten, 20 februari 2017 Kees Stap Gemiddelde energierekening Maandrekening Gemiddeld energieverbruik jaar 15% 1500 m3 aardgas 5% 80% verwarming warmwater
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Sint-Bernardsesteenweg nummer 269 bus 3 bestemming appartement type softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m2): 379 Het berekende energieverbruik is een inschatting
Nadere informatieRenovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020
Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020 21/02/2013 Kamp C Energierenovatieprogramma 2020 Prioriteiten: dak/glas/verwarming/muur
Nadere informatieEPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,
EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?, ir. F.W. (Freek) den Dulk Nieuwe eis per 1 januari 2006 EPC 0,8 Herziening norm: NEN 5128:2004 Energieprestatie van woonfuncties en
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Oude Baan nummer 12 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 467 De energiescore laat toe om
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Ooievaarslaan nummer 2 bus 0201 bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 147 De energiescore laat toe om de heid van appartementen
Nadere informatieProjectvoorstelling Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen Kamp C, Westerlo
Projectvoorstelling Centrum Duurzaam Bouwen en Wonen Kamp C, Westerlo Geert De bruyn & Luc Stijnen Kamp C Westerlo,, 4 oktober 2002 Het bouwteam Bouwheer Provincie Antwerpen Architectuur en ruimtelijke
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Zeven Zillenerf nummer 45 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar):
Nadere informatieAardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober
Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober 2018 -- Programma: Even voorstellen Begrippen BENG (2020) Schil Ventileren Anders verwarmen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Parklaan nummer 21 bus 0001 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 387 De energiescore laat toe om de heid van appartementen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Lutlommel nummer 232 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 358 De energiescore laat toe om de
Nadere informatieenergiedeskundige / Dit certtficaat is geldig tot en met 27 juni 2021 berekend energieverbruik (kwh/m 2):
certificaatnummer 20110627-0000869054-00000007-9 straat Wijngaardstraat nummer 39 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m 2): Het berekende
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Emiel Opdebeecklaan nummer 66 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 397 De energiescore laat toe
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Kortrijksesteenweg nummer 111 bus bestemming eengezinswoning type halfopen bebouwing bouwjaar - softwareversie 9.13.7 berekende energiescore
Nadere informatieZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen
ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 10 december 2015 Routekaart BENG 9-12-2015 2 BENG wat gaat er veranderen Bijna EnergieNeutrale Gebouwen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Münchenlaan nummer 43 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²ar): 430 De energiescore laat toe om de heid
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat certificaatnummer 20120515-0001118936-00000005-8 nummer postnummer Voorhavenlaan 33 9000 bus gemeente A 101 Gent bestemming type appartement - softwareversie 1.3.3 berekend
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat nummer postnummer Molenweg 95 bus 5 3520 gemeente Zonhoven bestemming appartement type - bouwjaar 1990 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 197 PROEFCERTIFICAAT
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Akrenbos domein nummer 82 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 919 De energiescore laat toe om
Nadere informatieGebruikersgedrag en invloed op de rendabiliteit van energiebesparende maatregelen: Case-study proeftuin Drie Hofsteden in Kortrijk
Gebruikersgedrag en invloed op de rendabiliteit van energiebesparende maatregelen: Case-study proeftuin Drie Hofsteden in Kortrijk Wolf Bracke (UGent) 13 december 2016 Gent Gent 1. Proeftuin Drie Hofsteden
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat M. Stansstraat nummer 14 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²ar): 590 De energiescore laat toe om de
Nadere informatie329 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid van appartementen te vergelijken.
nummer postnummer Herentalsebaan 260 2100 bus gemeente V2 Antwerpen bestemming appartement type - bouwjaar 1962 softwareversie 1.5.2 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 329 De energiescore laat toe om
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Duinberglaan nummer 60 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 647 De energiescore laat toe
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Turnhoutseweg nummer 37 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²ar): 258 De energiescore laat toe om de
Nadere informatieDiscussienota Tertiaire Sector. BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030
Discussienota Tertiaire Sector BAU+ studie: Energie- en broeikasgasscenario s voor het Vlaamse gewest verkenning beleidsscenario s tot 2030 Katleen Briffaerts 1 Inhoud Inleiding Aannames Beleidsdoelstellingen
Nadere informatiebestaand gebouw met woonfunctie
Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Kouterpad nummer 3 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.17.4 berekende energiescore (kwh/m²ar): 126 De energiescore laat toe om de
Nadere informatieDuurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:
Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Subsidies en regelingen ~38% Energielabel D of lager Anticiperen op
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Damsheide nummer 36 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 455 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Kwikstaartlaan nummer 29 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 289 De energiescore laat toe om de heid van appartementen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Diestersteenweg nummer 322 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.15.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 235 De energiescore laat toe
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Molderbeemdendijk nummer 10 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 434 De energiescore laat
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Zwaluwweg nummer 19 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 376 De energiescore laat toe om de energiezuinigheid
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Maasstraat nummer 44B bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar):
Nadere informatieEnergiezuinig bouwen en verbouwen. Philip Moorthamers Projectleider
Energiezuinig bouwen en verbouwen Philip Moorthamers Projectleider 23-6-2014 2 Energiezuinig bouwen en verbouwen Beperken warmteverliezen Isolatie Luchtdichtheid Beperken oververhitting Luchtdichtheid
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Slinkerstraat nummer 15 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²ar): 198 De energiescore laat toe om de
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Hamonterweg nummer 207 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 306
Nadere informatieIs investeren in energiebesparende producten nog interessant?
Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Energie verwarming en SWW Stijgende prijzen woningen zonder spouwisolatie Woningen met enkel glas Woningen zonder dakisolatie 2 1 Energie elektriciteit
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Suikerrui nummer 30 bus 3 bestemming appartement type - softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 191 De energiescore
Nadere informatieNulenergie in Brussel: perspectieven?
Nulenergie in Brussel: perspectieven? Seminarie Duurzaam Gebouw 22 maart 2013 Ir. Ismaël Daoud Politiek adviseur, Duurzaam bouwen en Energie Kabinet d'evelyne Huytebroeck, Brussels Minister voor Leefmilieu,
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Pastorijstraat nummer 3 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 817 De energiescore laat toe om
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Waalsekaai nummer 60 bus 11 bestemming appartement type - softwareversie 9.18.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 149 De energiescore
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Steenweg van Grembergen nummer 11 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Wittemolenstraat nummer 104 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.19.3 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 405 De energiescore laat
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Lenaertsstraat nummer 89 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar):
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Meeuwenlaan nummer 111 bus 1 bestemming appartement type - softwareversie 9.15.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 200 De energiescore laat toe om de heid van appartementen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Vlasstraat nummer 16 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 376 De energiescore laat toe om de
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Felix Timmermansstraat nummer 41 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 138 De energiescore
Nadere informatiebestaand gebouw met woonfunctie
Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Collegelaan nummer 8 bus BU14 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²ar): 92 De energiescore laat toe om de heid van appartementen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Acacialei nummer 33 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 480 De energiescore laat toe om
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
Energiezuinigheid van de gebouwschil energiezuinig niet energiezuinig gemiddelde U-waarde van de gebouwschil Energiezuinigheid van de verwarmingsinstallatie energiezuinig niet energiezuinig gemiddeld installatierendement
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Meylandtlaan nummer 37 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1092 De energiescore laat toe om
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Lage Vlier nummer 52 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²ar): 164 De energiescore laat toe om de heid
Nadere informatieDE DUURZAME WIJK. Het summum van ecologisch en economisch wonen.
DE DUURZAME WIJK Het summum van ecologisch en economisch wonen. 3E Marianne.lefever@3E.eu www.3e.eu Een toekomstvisie VANDAAG Focus op energie TOEKOMST REFERENTIEEL B Focus op brede duurzaamheid 2 De 8
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Brusselsesteenweg nummer 11 bus 403 bestemming appartement type - softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 224 De energiescore
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Velpestraat nummer 16 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 144 De energiescore laat toe om
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Lambrechtshoekenlaan nummer 258 bus 3deV bestemming appartement type - softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 357 De energiescore laat toe om de heid
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Leuvensestraat nummer 61 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 430 De energiescore laat toe
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Koningin Astridlaan nummer 9B bus 0001 bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 201 De
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Appeldonkstraat nummer 151 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar):
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Wondelgemstraat nummer 6 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 569 De energiescore laat toe
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Violetstraat nummer 40 bus bestemming appartement type - softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 285 De energiescore laat toe om de heid van appartementen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat 13e Liniestraat nummer 2 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 528 De energiescore laat toe
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Oplintersesteenweg nummer 363 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²ar):
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Beekstraat nummer 4 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 208
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Irisstraat nummer 19 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.3 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 282 De energiescore laat toe om de
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Oude Arendonkse Baan nummer 95 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 150 De energiescore laat
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Kaulillerweg nummer 62 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.3 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 526
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Heidestraat nummer 100 bus bestemming type eengezinswoning halfopen bebouwing softwareversie 9.16.9 berekende energiescore (kwh/m²jaar):
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Veldestraat nummer 23 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.18.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1295
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Pelsstraat nummer 56 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.15.1 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 747
Nadere informatieEnergiebesparingen in gebouwen.
Energiebesparingen in gebouwen. Donderdag 5 juni 2008 Margot De Pauw, KHK Inhoud. Vraagstelling en website Case Zonnige Kempen Case VIBO Beringen 1 Doelstelling. Energieverbruik voor verwarming in woningen
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat bestaand gebouw met woonfunctie straat Karel Gilsonstraat nummer 1 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 9.19.8 berekende energiescore (kwh/m²jaar):
Nadere informatieinstallatie-arm ontwerpen verleden tijd?
installatie-arm ontwerpen verleden tijd? 1 situatie tot enkele jaren geleden was duurzaamheid bij klimaatinstallaties comfort en vooral energiebesparing de koplopers bij het besparen op het energie waren
Nadere informatieenergieprestatiecertificaat
energieprestatiecertificaat straat Jeneverbeslaan nummer 21 bus bestemming type eengezinswoning open bebouwing softwareversie 9.19.0 berekende energiescore (kwh/m²jaar): 1906 De energiescore laat toe om
Nadere informatie