De FOD Binnenlandse Zaken en Camerabewaking

Transcriptie

1 De FOD Binnenlandse Zaken en Camerabewaking Caroline Atas, Sylvie Murengerantwari, Sofie Van Waes

2 De FOD Binnenlandse Zaken en camerabewaking I. Juridisch kader II. Ondersteuningsaanbod van de FOD Binnenlandse Zaken 2

3 I. JURIDISCH KADER

4 DE CAMERAWET WET VAN 21 MAART 2007 TOT REGELING VAN DE PLAATSING EN HET GEBRUIK VAN BEWAKINGS- CAMERA S (B.S ) Gewijzigd door: - De wet van 12 november 2009 (B.S ) - De wet van 3 augustus 2012 (B.S )

5 TOEPASSINGSGEBIED VAN DE WET GEEN ONDERSCHEID IN FUNCTIE VAN HOEDANIGHEID VAN DE PERSOON DIE DE CAMERA S PLAATST VERANTWOORDELIJKE VOOR DE VERWERKING: de natuurlijke persoon of de rechtspersoon, de feitelijke vereniging of het openbaar bestuur die alleen of samen met anderen het doel en de middelen voor de verwerking van persoonsgegevens bepaalt

6 TOEPASSINGSGEBIED VAN DE WET BEWAKINGSCAMERA Elk observatiesysteem - vast of mobiel - dat beelden verzamelt, verwerkt of bewaart - om misdrijven tegen personen of goederen of overlast in de zin van artikel 135 van de nieuwe gemeentewet te voorkomen, vast te stellen of op te sporen of de openbare orde te handhaven MOBIELE BEWAKINGSCAMERA Bewakingscamera die verplaatst wordt tijdens de observatie teneinde vanaf verschillende plaatsen en posities te filmen ( voorlopige vaste camera)

7 TOEPASSINGSGEBIED VAN DE WET VAN TOEPASSING op de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera s met het oog op bewaking en toezicht + complementariteit WVP NIET VAN TOEPASSING - Op de systemen geregeld door een bijzondere wetgeving (bijv.: voetbal, verkeer, bijzondere opsporingsmethodes) - Op de systemen op de werkplaats met het oog op de veiligheid en de gezondheid, de bescherming van de goederen van de onderneming, de controle van het productieproces en de controle van de arbeid van de werknemer (CAO 68)

8 ONDERSCHEIDINGSCRITERIA ONDERSCHEID OP GROND VAN - categorie van plaats - vast of mobiel karakter van de bewakingscamera

9 CATEGORIEËN VAN PLAATSEN NIET-BESLOTEN PLAATSEN VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN NIET VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN

10 NIET-BESLOTEN PLAATSEN DEFINITIE Elke plaats die niet door een omsluiting is afgebakend en vrij toegankelijk is voor het publiek Dubbel criterium: - omsluiting/afbakening - vrije toegang voor het publiek Meestal: openbare plaatsen beheerd door een overheid (openbare weg, marktplaats, straten, parken en openbare tuinen, )

11 VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN DEFINITIE Elk besloten gebouw of elke besloten plaats bestemd voor het gebruik door het publiek waar diensten aan het publiek kunnen worden verstrekt Drievoudig criterium: - omsluiting/afbakening - toegankelijkheid voor het publiek - mogelijkheid om diensten te verstrekken aan het publiek Voorbeelden: winkels, overdekte winkelgalerijen, lokettenzaal van een bank, station, restaurants,

12 NIET VOOR HET PUBLIEK TOEGANKELIJKE BESLOTEN PLAATSEN DEFINITIE Elk besloten gebouw of elke besloten plaats die uitsluitend bestemd is voor het gebruik door de gewoonlijke gebruikers Dubbel criterium - omsluiting/afbakening - toegankelijkheid voor de gewoonlijke gebruikers Privé-ruimten voor privé-gebruik (privé-woning, appartementsgebouw, ) / kantoorgebouwen of ruimten of gesloten fabrieksgebouwen (gebruikt door arbeiders en leveranciers)

13 VASTE BEWAKINGSCAMERA S IN NIET- BESLOTEN PLAATSEN VOOR DE PLAATSING - Tijdens de ontwikkeling van het project, rekening houden met de principes van doelmatigheid, proportionaliteit, subsidiariteit en doeltreffendheid (principes van respect voor de persoonlijke levenssfeer) - Positief advies van de gemeenteraad na raadpleging van de korpschef (die een advies geeft over de omvang en het type criminaliteit op de desbetreffende plaats)

14 VASTE BEWAKINGSCAMERA S IN NIET- BESLOTEN PLAATSEN PLAATSING - Pictogram bij de toegang (zichtbaar) - niet specifiek gericht op plaats waarvoor de verantwoordelijke voor de verwerking niet zelf de gegevens verwerkt, behoudens expliciete toestemming van de verantwoordelijke voor de verwerking van de betrokken plaats - Kennisgeving aan de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (CBPL) en aan de korpschef van de politiezone waar die plaats zich bevindt de dag vóór de ingebruikname

15 VASTE BEWAKINGSCAMERA S IN NIET- BESLOTEN PLAATSEN HET BEKIJKEN IN REAL TIME - Uitsluitend onder toezicht van de politiediensten - Opdat de bevoegde diensten onmiddellijk kunnen ingrijpen bij misdrijven, schade, overlast of ordeverstoring en in hun optreden optimaal kunnen worden gestuurd - Personen bevoegd om beelden te bekijken (onder toezicht van de politiediensten) zijn bij KB vastgelegd (nog niet aangenomen)

16 VASTE BEWAKINGSCAMERA S IN NIET- BESLOTEN PLAATSEN OPNEMEN VAN DE BEELDEN Uitsluitend teneinde het bewijs te verzamelen van overlast of van feiten die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken en de dader van de feiten, een ordeverstoorder, een getuige of een slachtoffer op te sporen en te identificeren BEWAREN VAN DE BEELDEN Max. één maand indien de beelden geen bijdrage kunnen leveren tot het bewijzen van een misdrijf, van schade of van overlast of tot het identificeren van een dader, een ordeverstoorder, een getuige of een slachtoffer

17 VASTE BEWAKINGSCAMERA S IN BESLOTEN PLAATSEN FASES VOOR PLAATSING - Geen voorafgaande adviezen van de gemeenteraad en van de korpschef - Kennisgeving aan de CBPL en aan de korpschef van de politiezone waar de plaats zich bevindt uiterlijk de dag voor de ingebruikname Uitzondering: camera s geïnstalleerd en gebruikt door een natuurlijke persoon voor persoonlijk of huiselijk gebruik

18 VASTE BEWAKINGSCAMERA S IN BESLOTEN PLAATSEN - Plaatsing: - pictogram bij de toegang - niet specifiek gericht op plaats waarvoor de verantwoordelijke voor de verwerking niet zelf de gegevens verwerkt - in geval van bewaking van een privé-ingang tegenover een niet-besloten plaats/voor het publiek toegankelijke besloten plaats, camera zo gericht dat de opnamen op die plaats tot het strikte minimum worden beperkt

19 VASTE BEWAKINGSCAMERA S IN BESLOTEN PLAATSEN BEKIJKEN IN REAL TIME Uitsluitend om onmiddellijk te kunnen ingrijpen bij misdrijven, overlast, schade of ordeverstoring OPNEMEN VAN DE BEELDEN Uitsluitend teneinde het bewijs te verzamelen van overlast of van feiten die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken en de dader van de feiten, een ordeverstoorder, een getuige of een slachtoffer op te sporen en te identificeren

20 VASTE BEWAKINGSCAMERA S IN BESLOTEN PLAATSEN BEWAREN VAN DE BEELDEN Max. één maand indien de beelden geen bijdrage kunnen leveren tot het bewijzen van een misdrijf, van schade of van overlast of tot het identificeren van een dader, een ordeverstoorder, een getuige of een slachtoffer

21 TOEGANG TOT DE BEELDEN VOOR DE BESLOTEN PLAATSEN Uitsluitend de verantwoordelijke voor de verwerking of de persoon die onder zijn gezag handelt Alle nodige voorzorgsmaatregelen Discretieplicht omtrent de persoonsgegevens die de beelden opleveren Recht van toegang voor iedere gefilmde persoon (zie hieronder)

22 HET OVERDRAGEN VAN DE BEELDEN VOOR DE BESLOTEN PLAATSEN Door verantwoordelijke voor de verwerking of persoon onder zijn gezag Mogelijk aan politiediensten/gerechtelijke overheden indien hij feiten vaststelt die een misdrijf of overlast kunnen vormen en de beelden kunnen bijdragen tot het bewijzen van die feiten/identificeren van daders Verplicht aan politiediensten op verzoek in het kader van hun opdrachten van bestuurlijke/gerechtelijk politie en indien de beelden vastgestelde misdrijf of overlast betreffen (indien private plaats, gerechtelijk mandaat eisbaar)

23 RECHTSTREEKSE TOEGANG VOOR DE POLITIEDIENSTEN In het kader van de opdrachten van gerechtelijke of bestuurlijke politie Toegang in real time, vrij en kosteloos tot de beelden van de camera s - van het net van de openbare vervoersmaatschappijen - van de nucleaire sites bepaald bij K.B. Modaliteiten en voorwaarden m.b.t. die toegang bij K.B. te bepalen

24 MOBIELE BEWAKINGSCAMERA S DEFINITIE - HERINNERING: Bewakingscamera die verplaatst wordt tijdens de observatie teneinde vanaf verschillende plaatsen en posities te filmen voorlopige vaste camera GEBRUIK: VOORWAARDEN EN PROCEDURE - Alleen door politiediensten, in het kader van grote volkstoelopen en voor niet-permanente opdrachten die in uitvoeringstijd beperkt zijn - In niet- besloten plaatsen en voor het publiek toegankelijk besloten plaatsen

25 MOBIELE BEWAKINGSCAMERA S GEBRUIK: VOORWAARDEN EN PROCEDURE (VERVOLG): - Als niet-besloten plaats: beslissing door OBP + info aan de burgemeester(s) - Als voor het publiek toegankelijk besloten plaats : beslissing door burgemeester (operationeel verant.: OBP), behalve uiterste hoogdringendheid: OBP beslist en brengt onmiddellijk burgemeester op de hoogte - OBP waakt over doelmatig en efficiënt gebruik + conformiteit aan WVP - Kennisgeving aan CBPL via elektronische weg

26 MOBIELE BEWAKINGSCAMERA S BEKIJKEN IN REAL TIME, OPNEMEN EN BEWAREN VAN BEELDEN dezelfde regels als vaste camera s maar nadruk op preventief aspect INFORMATIE geen pictogram vereist Moeten op zichtbare wijze worden gebruikt

27 GEMEENSCHAPPELIJKE EN VERBODSBEPALINGEN Heimelijk gebruik van bewakingscamera s verboden Geen beelden die de intimiteit van een persoon schenden, noch gericht zijn op het inwinnen van informatie over de filosofische, religieuze, politieke, syndicale gezindheid, etnische of sociale origine, het seksuele leven of de gezondheidstoestand Iedere gefilmde persoon heeft recht van toegang tot de beelden op gemotiveerd verzoek aan de verantwoordelijke voor de verwerking, conform de artikelen 10 en volgende van de WVP

28 STRAFBEPALINGEN Geldboetes voorzien bij overtreding van de bij wet voorziene verplichtingen : - 25 tot 100 euro: regels betreffende het plaatsen, het bekijken van de beelden in real time, het opnemen en het bewaren van de beelden, de informatieplicht tot 1000 euro: behandeling van gevoelige gegevens

29 KONINKLIJKE UITVOERINGSBESLUITEN K.B. PICTOGRAM (10/02/2008) - Bepaalt de grootte van het pictogram: Niet-besloten plaatsen en voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen waarvan de toegang niet wordt afgebakend door een onroerend bouwwerk: 0,60 x 0,40 m Voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen waarvan de toegang wordt afgebakend door een onroerend bouwwerk: 0,30 x 0,20 m KB 21/08/09: A4 of 0,15 x 0,10 m Niet voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen: 0,15 x 0,10 m

30 KONINKLIJKE UITVOERINGSBESLUITEN K.B. PICTOGRAM (VERVOLG) - Bepaalt het model van pictogram :

31 KONINKLIJKE UITVOERINGSBESLUITEN K.B. PICTOGRAM (VERVOLG) - De verantwoordelijke voor de verwerking kan ervoor kiezen om de maatregelen voorzien voor de hogere categorie aan te wenden: hij moet erover waken dat het model van pictogram met zekerheid de informatie zichtbaar weergeeft (cfr. breedte en vorm van de toegang, aantal aangebrachte exemplaren)

32 KONINKLIJKE UITVOERINGSBESLUITEN K.B. Pictogram (vervolg) - Verplichte vermeldingen: 1 «Camerabewaking Wet van 21 maart 2007» 2 Naam van de verantwoordelijke voor de verwerking en, in voorkomend geval, van zijn/haar vertegenwoordiger 3 Postadres en, in voorkomend geval, adres, contactadres De vermeldingen kunnen in verschillende talen opgesteld worden (event. op verschillende pictogrammen)

33 KONINKLIJKE UITVOERINGSBESLUITEN K.B. BEKIJKEN VAN BEELDEN Categorieën van personen die bevoegd zijn om in real time de beelden te bekijken in niet-besloten plaatsen (nog niet aangenomen) K.B. AANGIFTE (02/07/2008) Vorm en inhoud van het standaardformulier voor de kennisgeving van de plaatsing van camera s aan de CBPL en aan de korpschef Thematische aangifteformulieren op de site van de CBPL

34 MEER INFO? OMZENDBRIEF VAN 10 DECEMBER 2009 BETREFFENDE DE WET VAN 21 MAART 2007, ZOALS GEWIJZIGD DOOR DE WET VAN 12 NOVEMBER 2009 (GEWIJZIGD DOOR OMZENDBRIEF VAN 13 MEI 2011) (regels die moeten worden gerespecteerd bij het installeren van bewakingscamera s) (themadossier «bewakingscamera s»)

35 II. ONDERSTEUNINGSAANBOD VAN DE FOD BINNENLANDSE ZAKEN 35

36 In de praktijk: Camerabewaking in België Toename van de camerabewaking 36

37 Cameragids: Ontwikkeling van een methodologie in 10 stappen 37

38 Colloquia 16/02/2011: Colloquium Camerabewaking in uw gemeente: van strategie tot technologie. De sleutels tot succes! 27/06/2011: Colloquium Evaluatie van camerabewaking 7/06/2012: Colloquium intelligente camera s 38

39 Conclusies van de colloquia Voornaamste lessen: Camerabewaking is een brandend actueel onderwerp in het lokaal veiligheidsbeleid Maar is niet DE mirakeloplossing Voorwaarden voor doeltreffendheid Resultaten van de evaluatie naar effect van camerabewaking zijn niet éénduidig, te wijten aan samenspel van factoren. 39

40 Conclusies van de colloquia Voornaamste lessen (vervolg): Afwezigheid van grondig evaluatieonderzoek van camerabewaking in Frankrijk en België. Meer onderzoek in Nederland maar goed onderzoek is beperkt. Het is een illusie dat camerabewaakte plaatsen onder constant toezicht staan van operatoren Meer en meer groeiende belangstelling voor intelligente camerabewaking, meer specifiek ANPR 40

41 Aanbevelingen van het wetenschappelijk onderzoek Wetenschappelijk onderzoek: Kwalitatieve analyse van camerabewaking in openbare ruimtes Onderzoek met het oog op een doordacht en adequaat beleid inzake stedelijke camerabewaking 41

42 Het wetenschappelijk onderzoek Urban eyes Methodologie Doelstelling : kennis verwerven over het gebruik van camerabewaking in de steden en gemeenten Gevoerd door de universiteit van Namen (Lobet, Dumortier, Van Espen) Kwalitatief luik en kwantitatief luik 42

43 Het wetenschappelijk onderzoek Urban eyes De resultaten 64% van de respondenten beschikt nog niet over videobeelden; De camera s dragen weinig bij tot het veiligheidsgevoel van de burger; Zich uitrusten met camera s is een hindernissenloop - Spanningszones - Kosten Doeltreffendheid: - Preventief Moeilijk te meten 43

44 Het wetenschappelijk onderzoek Urban eyes De resultaten Talrijke meningsverschillen over het ontradend effect van camerabewaking De politie trekt dit effect in twijfel De burgemeesters, van hun kant, zijn ervan overtuigd 44

45 Het wetenschappelijk onderzoek Urban eyes De resultaten - Reactief: Alle respondenten zijn overtuigd dat camerabewaking de mobilisatie van de interventiecapaciteit kan verbeteren, maar: Er is permanent toezicht nodig van goed opgeleide operatoren; Het gezichtsveld van de camera s mag niet versperd worden (het groen, werken, ); Noodzaak van een infraroodtechnologie om de beelden s nachts te bekijken; Er is eveneens een aangepaste interventiecapaciteit nodig. 45

46 Het wetenschappelijk onderzoek Urban eyes De resultaten - Repressief: De politie en het parket onderlijnen het belang van het videomateriaal in bepaalde dossiers; Een medewerker van het parket verklaart evenwel dat het videomateriaal slechts in 3% van alle strafdossiers kan worden gebruikt. Redenen: Slechte basisresolutie (vooral privé); Juist buiten het gezichtsveld; De optische zoom zonder kwaliteitsverlies moet in real time worden gebruikt; Gemaskerde misdadigers. 46

47 Het wetenschappelijk onderzoek Urban eyes De aanbevelingen Duidelijke doelstellingen formuleren; De functionaliteiten van camerabewaking begrijpen; Uitwerken van project: stap voor stap Naleven van de finaliteits-, subsidiariteitsen proportionaliteitsbeginsels; 47

48 Het wetenschappelijk onderzoek Urban eyes De aanbevelingen Goed afstemmen van het lokaal beleid inzake camerabewaking; Goed communiceren; De operatoren optimaal ondersteunen; Evalueren en aanpassen. 48

49 Aanbevelingen voor publiek toegankelijke besloten plaatsen Bestaand camerabewakingssysteem Licht Positie van de camera Resolutie van beelden Opnamekwaliteit Onderhoud Nieuwe camerabewakingssystemen Document te downloaden van website 49

50 EINDE 50

51 EINDE FOD Binnenlandse Zaken 51