JAARVERSLAG GROOTHANDELSGEBOUWEN N.V., ROTTERDAM

Transcriptie

1 GROOTHANDELSGEBOUWEN N.V., ROTTERDAM

2 Groothandelsgebouwen N.V. Stationsplein 45, unit A2.210, Rotterdam Postbus 29057, 3001 GB Rotterdam Telefoon: (010) Fax: (010) Internet: GROOTHANDELSGEBOUWEN N.V., ROTTERDAM

3

4 INHOUD Bericht van de Raad van Commissarissen 4 Verslag van de directie 6 Rapport van de Stichting Administratiekantoor Groothandelsgebouwen 19 JAARREKENING Grondslagen van de financiële verslaggeving 20 Geconsolideerde balans per 31 december 24 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 26 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 27 Geconsolideerd mutatie-overzicht eigen vermogen 28 Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 30 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening over 38 Vennootschappelijke balans per 31 december 42 Vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 45 Toelichting op de vennootschappelijke balans per 31 december 46 Toelichting op de vennootschappelijke winst- en verliesrekening over 49 OVERIGE GEGEVENS Accountantsverklaring 52 Statutaire regeling omtrent de bestemming van de winst 53 Voorstel winstbestemming 53 Prioriteitsaandelen 53 BIJLAGEN Kengetallen 54 Gegevens van de Raad van Commissarissen en directie 56 3

5 BERICHT RAAD VAN COMMISSARISSEN VAN DE Op 14 oktober is in een buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders de heer drs. M.C. Meurs benoemd tot statutair directeur. Hiermee kwam een eind aan een langdurige periode waarbij de Raad van Commissarissen conform de statuten als statutaire directie heeft gefunctioneerd. Alhoewel de raad haar verantwoordelijkheid ten aanzien van het voeren van de directie uiteraard op zich heeft genomen en deze beslist niet uit de weg is gegaan, is zij toch verheugd dat met de benoeming van de heer Meurs weer is teruggekeerd naar gebruikelijke bestuurlijke verhoudingen. Wij bieden u hierbij het verslag van de directie aan over de gang van zaken gedurende het boekjaar, alsmede de jaarrekening van Groothandelsgebouwen N.V. De opgemaakte jaarrekening is door BDO CampsObers Accountants gecontroleerd. De accountantsverklaring treft u aan op pagina 52 van het verslag. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders die op 21 april 2006 zal worden gehouden, zullen wij u voorstellen om de jaarrekening vast te stellen. Wij stemmen in met het voorstel van de directie om over het verslagjaar geen dividend uit te keren. Ook de raad acht het verstandig beleid om de binnen de vennootschap beperkt aanwezige liquide middelen in te zetten om het in ingezette verhuurbeleid te ondersteunen. Wij adviseren u décharge te verlenen aan de directie voor het over het boekjaar gevoerde beleid, alsmede aan de Raad van Commissarissen voor het op het bestuur uitgeoefende toezicht. Volgens het rooster van aftreden van de raad zal de heer mr. B. s Jacob aftreden als lid van de raad. Aangezien de heer s Jacob gedurende een nieuwe benoemingsperiode de toegestane leeftijdsgrens voor leden van de Raad van Commissarissen zou bereiken, heeft hij reeds in besloten in 2006 niet beschikbaar te zijn voor herbenoeming. Met het oog daarop en daarmee vooruitlopend op het aftreden van de heer s Jacob is reeds in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van het besluit genomen om de heer drs. Th. G. der Kinderen als commissaris te benoemen. Derhalve doet de Stichting Prioriteit geen voorstel tot opvolging van de heer s Jacob. De raad is de heer s Jacob veel dank verschuldigd voor zijn getoonde inzet en waardevolle adviezen. 4

6 Als gevolg van het aftreden als commissaris van de heer s Jacob komt ook zijn zetel in het bestuur van de Stichting Administratiekantoor Groothandelsgebouwen vacant. De Raad van Commissarissen heeft besloten om de heer drs. Th. G. der Kinderen tot zijn opvolger te benoemen. Zoals reeds in het jaarverslag over het boekjaar 2004 is vermeld acht de Raad van Commissarissen, gezien de omvang van de onderneming, een remuneratiebeleid voor de vennootschap niet relevant. De remuneratie van de op 14 oktober benoemde statutair directeur treft u aan op pagina 50 van dit jaarverslag. Met betrekking tot de onafhankelijkheid van de leden van de Raad van Commissarissen zoals bedoeld in hoofdstuk III.2 van de Corporate Governance Code merkt de raad het volgende op. Tot 14 oktober heeft de raad van Commissarissen gefungeerd als bestuurder. Een lid van de Raad van Commissarissen, de heer drs. Th. G. der Kinderen, heeft de afgelopen vijf jaar gefungeerd als interim directeur en tijdelijk bestuurder (van april 2000 tot augustus 2002) van de vennootschap en als projectleider van de revitalisatie van het Groot Handelsgebouw (van juni 2002 tot juni ). In heeft de Raad van Commissarissen 8 reguliere vergaderingen gehouden. De raad heeft onder meer de volgende onderwerpen besproken: revitalisering, verhuurbeleid, financiering, Corporate Governance, de ontwikkelingen inzake Rotterdam Centraal Station, begroting 2006, de liquiditeitspositie van de vennootschap, invulling functie van statutair directeur en het eigen functioneren. Daarnaast hebben de leden van de raad gesprekken gevoerd met kandidaten voor de directiefunctie. De invulling van de directie tot de benoeming op 14 oktober van een statutair directeur, betekende ook extra inzet van de leden van de raad. Wij spreken onze waardering uit tegenover de statutair directeur, de interimdirecteur en de medewerkers van Groothandelsgebouwen N.V. voor hun inzet en betrokkenheid in. Rotterdam, 23 maart 2006 Raad van Commissarissen (Her)benoemingen AVA Ch.B. Aptroot (1950) 1984, 1988, 1992, 1996, 2000, Mr. B. s Jacob (1938) 1997, 1998, S. Kolthek (1940) Ir. J.M. Kwak (1949) Drs. Th. G. der Kinderen (1949)

7 VERSLAG DIRECTIE VAN DE ALGEMEEN is voor Groothandelsgebouwen N.V., evenals de daaraan voorafgaande twee boekjaren, een moeilijk jaar geweest. De in deze jaren minder gunstige conjunctuur, de moeilijke zakelijke verhuurmarkt en de nog niet afgeronde revitalisering hebben in deze jaren hun tol geëist met een lagere bezettingsgraad van het gebouw, dalende huuropbrengsten en dalende resultaten. Het in door de directie verwachte herstel is in de uitkomsten van niet zichtbaar geworden. Ondanks de in teleurstellende gang van zaken is dit boekjaar ook het jaar van de omslag. In is duidelijk geworden dat het in 2004 ingezette economisch herstel een meer robuuste vorm heeft aangenomen. Ondanks de blijvend grote overcapaciteit in de kantorenmarkt heeft zich in een - zij het nog bescheiden - herstel afgetekend. Tenslotte is de bezettingsgraad van het Groot Handelsgebouw ultimo nog wel lager dan ultimo 2004 maar het dieptepunt is gepasseerd. Ontvangst van de heer mr. I.W. Opstelten (m) door de heer Ch.B. Aptroot (l) en de heer drs. M.C. Meurs (r) tijdens de officiële heropening van het Groot Handelsgebouw op 14 oktober. In het boekjaar zijn de revitalisering en renovatie van het Groot Handelsgebouw afgerond. De afronding van deze operatie betekent dat het Groot Handelsgebouw klaar is voor een nieuwe toekomst als modern kantorengebouw. In de tweede helft van is de verhuur van leegstaande ruimtes voortvarend ter hand genomen. Dit actieve verhuurbeleid kon beter vorm worden gegeven doordat aan potentiële huurders een gebouw zonder bouwvakkers kon worden getoond. Daarentegen werkt de omgeving van het Groot Handelsgebouw waar grootschalige bouwactiviteiten plaatsvinden in het kader van uitbreiding en vernieuwing van het Centraal Station niet positief op de verhuurkansen. De burgemeester van Rotterdam, de heer mr. I.W. Opstelten, tijdens de rondleiding door het Groot Handelsgebouw op 14 oktober. DE REVITALISERING EN RENOVATIE AFGEROND In mei zijn de revitalisering en renovatie, ongeveer zes maanden eerder dan gepland, afgerond. Het project is gerealiseerd binnen het budget van ruim 65 miljoen. Met de afronding van de revitalisatie en renovatie is ook de functiewijziging van het Groot Handelsgebouw volledig gerealiseerd. Was het Groot Handelsgebouw oorspronkelijk een vestigingsplaats voor (groot)handelsbedrijven, thans is het volledig geschikt voor kantoorgebruik. De receptie tijdens de officiële heropening. 6

8 In het verleden waren vele ruimtes die oorspronkelijk als handelsruimte functioneerden al in gebruik genomen als kantoor. Ten gevolge van de renovatie is het gebouw als een modern kantorengebouw ingericht. DE OFFICIËLE HEROPENING VAN HET GEBOUW Op 14 oktober is de officiële heropening van het Groot Handelsgebouw verricht door de burgemeester van Rotterdam, de heer mr. I.W. Opstelten. Ten overstaan van bijna 200 genodigden zette de heer Opstelten met een druk op een knop een lasershow in werking die de genodigden meenam door de naoorlogse geschiedenis van Rotterdam en de plaats van het Groot Handelsgebouw in die geschiedenis. Met de officiële heropening en met de lasershow hebben wij de nieuwe, moderne uitstraling van het Groot Handelsgebouw willen tonen zoals dat nu, in gerenoveerde staat, klaar is voor de toekomst. DE STATIONSLOCATIE IN BEWEGING Alhoewel het Groot Handelsgebouw inmiddels gereed is voor de toekomst, geldt dat nog zeker niet voor het Centraal Station en haar omgeving. In de loop van het verslagjaar zijn de bouwwerkzaamheden verder uitgebreid en ondervonden onze huurders en gebruikers daarvan een toenemende overlast. In goed overleg met de gemeente Rotterdam en Randstadrail hebben wij getracht de overlast voor onze huurders en bezoekers van het Groot Handelsgebouw zoveel mogelijk te beperken. Aan de Conradstraat werd door Randstadrail verder gebouwd aan het realiseren van een tunnel van het Centraal Station naar station Kleiweg in Rotterdam. Het huidige station Kleiweg is thans een halte in de treinverbinding Rotterdam Station Hofplein en Den Haag Centraal Station. Nadat deze tunnel gereed is zal er een rechtstreekse verbinding ontstaan vanuit het huidige in Rotterdam-Zuid gelegen metrostation Slinge naar Den Haag Centraal Station. Dezelfde treinstellen zullen eerst over het metrotracé vanaf Station Slinge tot Station Kleiweg rijden en vervolgens via het huidige treintracé bovengronds hun weg vervolgen naar Den Haag Centraal Station. Deze lijn verbindt een aantal steden ten noordwesten van Rotterdam rechtstreeks met het Rotterdamse Centraal Station. De verbinding van Randstadrail betekent voor het Groot Handelsgebouw dat alle huurders en bezoekers vanuit Den Haag Centraal en de stedengordel tussen Den Haag en Rotterdam zoals Vinex locatie Leidschenveen, Zoetermeer, Pijnacker en Berkel en Rodenrijs een (zo goed als) directe verbinding krijgen met het Rotterdamse Centraal Station. Volgens planning moet de verbinding medio 2007 gereed zijn. Op het Stationsplein is verder gebouwd aan de uitbreiding van het ondergrondse metrostation en de vernieuwing van het Centraal Station. De werkzaamheden worden nu nog bovengronds uitgevoerd, maar deze zullen vanaf medio 2006 goeddeels ondergronds plaatsvinden zodat de overlast dan voor een groot deel ten einde is, totdat in 2007 weer met de bouw van de nieuwe bovengrondse stationshal zal worden begonnen. Op het Weena is in gestart met het tot vier rijbanen verbreden van het ondertunnelde deel van het Weena. Eind is een voorlopig ontwerp gepresenteerd van de nieuwe, ondergrondse parkeergarage onder het Kruisplein. Deze parkeergarage zal in 5 lagen in totaal 750 parkeerplaatsen bevatten en kan de in de toekomst de te verwachten parkeerdruk op het stationsgebied deels wegnemen. Midden is door de gemeente Rotterdam het voorontwerp bestemmingsplan Stationskwartier aangekondigd. Het Stationskwartier is ook het gebied, waarbinnen het Groot Handelsgebouw is gelegen. Het Groot Handelsgebouw is thans nog niet in een bestemmingsplan opgenomen. Uiteindelijk is dit plan op 17 februari 2006 openbaar gemaakt. Aan het Groot Handelsgebouw worden daarin redelijk ruime bestemmingsmogelijkheden toegekend. Aan de Conradstraat (noordzijde Groot Handelsgebouw) wordt langs het spoortracé hoogbouw mogelijk gemaakt voor onder meer kantoren, woningen, horeca en winkels. Aan het Weenahof (westzijde Groot Handelsgebouw) waar de vennootschap mede-eigenaar is van een parkeergarage worden mogelijkheden tot herontwikkeling gecreëerd waarbij onder meer ook de parkeermogelijkheden kunnen worden uitgebreid. De vennootschap zal gebruik maken van de inspraak- en bezwaarmogelijkheden die haar in de bestemmingsplanprocedure ter beschikking staan. In is de directe schade die wij in de vorm van extra onderhoudskosten hebben geleden, vergoed via een met Randstadrail overeengekomen regeling. Wij onderzoeken nog op welke wijze wij de economische schade die wij als Groot Handelsgebouw lijden, vergoed kunnen krijgen. 7

9 VERSLAG DIRECTIE VAN DE ALGEMEEN ECONOMISCH HERSTEL In is het economisch herstel, dat zich in 2004 reeds licht aftekende, versterkt doorgezet. Het economische perspectief in Nederland (en Europa) verbeterde en de economische groei nam toe. De werkloosheid begon af te nemen en de inflatie groeide als gevolg van de gestegen olieprijzen wel, maar deze blijft in Nederland op een acceptabel niveau. De olieprijs steeg in verder en ook de verwachtingen omtrent het prijsniveau op langere termijn zijn niet gunstig. De effecten hiervan op de economische groeiperspectieven lijken echter beperkt. De korte termijn- en lange termijnrentetarieven stegen in, maar blijven desalniettemin op een laag niveau. De Europese Centrale bank verhoogde voor het eerst sinds jaren haar belangrijkste rentetarief, de herfinancieringsrente, met 0,25 % tot 2,25 % om daarmee het dreigende inflatiegevaar in Europa te beteugelen en de in de komende jaren verwachte economische groei te kanaliseren. LICHT HERSTEL OP DE KANTORENMARKT Het lijkt erop dat de economisch verbeterde vooruitzichten ook een licht herstel van de Nederlandse kantorenmarkt betekenen. De markt voor kantoorruimte heeft zich jarenlang gekenmerkt door vergroting van het aanbod als gevolg van bedrijfsconcentraties en reorganisaties met daarbij verhuizing naar moderne kantoren in de grote steden. Dit ging ten koste van verouderde kantoorruimte en kantoorruimte in de satellietsteden en kleinere gemeenten. In de verouderde kantoren en de leegstand in de satellietsteden en kleinere gemeenten zitten dan ook de grootste (structurele) problemen in de kantorenmarkt. Het landelijk aanbod van kantoorruimte dat ultimo ca. 5,95 miljoen m 2 bedroeg steeg met 3,5 % ten opzichte van ultimo De drie jaren daarvoor bedroeg deze stijging nog respectievelijk 48 %, 32 % en 17 %, zodat er duidelijk sprake is van een afvlakking van het landelijk aanbod. Eind bestond circa 15 % van het landelijk aanbod uit recent opgeleverde en in aanbouw zijnde kantoorpanden, terwijl dat ultimo 2004 nog circa 25 % bedroeg. Dit bekent dat er minder nieuw aanbod op de markt komt door minder nieuwe ontwikkelingen. De opname van kantoorruimte in bedroeg circa 1,8 miljoen m 2, hetgeen een stijging van circa 15 % is ten opzichte van het voorgaande jaar. Afvlakking van de groei van het aanbod, onder meer ook door minder nieuwe kantoorontwikkelingen en stijging van de opname in, betekent dat de markt zoekt naar een nieuw evenwicht. Het verschil tussen aanbod en opnamecapaciteit van de markt is echter nog zeer groot, zodat het vinden van een landelijk evenwicht in de markt tenminste nog enige jaren zal duren. In die markt zullen verouderde kantoren en kantoren in satellietsteden en kleinere gemeenten het zeer moeilijk houden. DE ROTTERDAMSE KANTORENMARKT In Rotterdam, inclusief Capelle aan den IJssel en Schiedam, bedroeg het aanbod van leegstaande kantoorruimte naar schatting ruim m 2. De leegstand bedroeg circa 13 % en ligt daarmee iets onder het landelijk gemiddelde van 13,8 %. In deze regio werd in naar schatting m 2 opgenomen tegen circa m 2 in Daarmee ligt de verhouding tussen aanbod en opname ongunstiger dan in landelijke verhoudingen. In stond landelijk gezien tegenover elke m 2 opname ruim 3 m 2 aanbod, terwijl daar in Rotterdam circa 4 m 2 aanbod tegenover stond. Dit ruimere aanbod kan betekenen dat de kantorenmarkt in Rotterdam langere tijd nodig heeft om tot een evenwicht te komen. Het uitblijven van een evenwicht in de markt kan verder worden vertraagd, indien het aanbod van nieuwe kantoorruimte groeit door grootschalige nieuwbouw. DE VERHUUR IN HET GROOT HANDELSGEBOUW Geconstateerd moet worden dat het Groot Handelsgebouw in nog niet heeft kunnen profiteren van de verbeterde perspectieven op de kantorenmarkt. In liepen 20 contracten af, goed voor m 2 (2004: m 2 ). In het verslagjaar werden 21 contracten (2004: 36 contracten) afgesloten, goed voor m 2 (2004: m 2 ). 8

10 9

11 VERSLAG DIRECTIE VAN DE In onderstaande grafieken zijn het aantal verhuurde m 2 en het aantal afgesloten contracten weergegeven van 2002 tot en met : Aantal verhuurde m 2 per jaar Aantal contracten per jaar Hieruit blijkt dat het aantal verhuurde m 2 na enkele jaren van stijging in ten opzichte van 2004 bijna is gehalveerd en de conclusie moet dan ook zijn, dat de ontwikkeling bij het Groot Handelsgebouw in is achtergebleven bij de markt. De bezetting van het gebouw daalde per 31 december 2004 van m 2 naar m 2 per 31 december, ofwel van 56,8 % naar 55,9 %. 10

12 In het tweede halfjaar van is een actieplan gemaakt om deze negatieve trend te keren. Zo is het marketingbeleid verscherpt en wordt een meer marktconform beleid gevoerd, waarbij het Groot Handelsgebouw ook actief werkt met incentives. Leegstaande, nog niet gerenoveerde ruimtes, zijn weer in de verhuur gezet waarbij het af te sluiten huurcontract afloopt op het moment dat wij voornemens zijn te renoveren. Er blijkt een aanzienlijke markt te zijn van huurders met op termijn nog niet duidelijke groeiperspectieven, die kortlopende huurcontracten willen afsluiten tegen een aantrekkelijke prijs en daarbij genoegen nemen met kantoorruimte die kwalitatief nog niet voldoet aan de Groot Handelsgebouw standaardnorm. Deze huurders accepteren dat wij de ruimte te gelegener tijd zullen renoveren. In het actieplan is opgenomen dat wij zeer actief zijn in het behouden van bestaande huurders van het Groot Handelsgebouw. Het in het tweede halfjaar van in gang gezette actieplan lijkt zijn vruchten af te werpen. Al eind bleek dat de pijplijn van potentiële huurders weer goed gevuld was en dat begin 2006 een aantal nieuwe huurcontracten kon worden afgesloten. Daarnaast kon met een aantal, ook grotere huurders, een contractverlenging worden overeengekomen. De verdeling van de verhuurde ruimten naar oppervlakte is als volgt: Grootte Ultimo Nieuwe Opzeggingen Mutaties Ultimo in m huurders bestaande huurders < 250 m m m > m Totaal Uit bovenstaande opstelling blijkt dat in het gemiddeld verhuurd oppervlak per huurder in weinig is gewijzigd. 11

13 VERSLAG DIRECTIE VAN DE Onderstaand treft u een grafiek aan met expiratiedata van de verhuurde m 2 : Ultimo verhuurde m 2 gerelateerd aan de expiratiedata van de huurcontracten en volgende jaren Uit deze grafiek blijkt dat de in de jaren 2006 tot en met 2008 expirerende contracten een relatief beperkte omvang hebben. In het hiervoor genoemde actieplan is opgenomen dat wij al in een vroegtijdig stadium trachten met de betreffende huurders tot overeenstemming te komen over contractverlenging. In is na afronding van de renovatie de voor verhuur beschikbare ruimte opnieuw in kaart gebracht. Dit heeft ertoe geleid dat het aantal verhuurbare m 2 niet significant afwijkt van het eerder vastgestelde aantal verhuurbare m 2. Tevens is er een classificatie gemaakt naar aard van de m 2. Deze is opgenomen in onderstaande figuur: Ultimo voor verhuur beschikbare m 2 naar soort ruimte 75% 13% 12% Kantoorruimte Overige ruimte Winkelruimte Beelden uit de lasershow van de officiële heropening op 14 oktober 12

14 Eind was het werkelijk verhuurde aantal m 2 als onderstaand verdeeld: Ultimo verhuurde m 2 naar soort ruimte 68% 17% 15% Kantoorruimte Overige ruimte Winkelruimte Uit vergelijking van beide bovenstaande figuren blijkt dat er relatief minder kantoorruimte is verhuurd en verhoudingsgewijs meer winkelruimte en overige ruimten. PARKEREN IN HET GROOT HANDELSGEBOUW De resultaten van Groothandelsgebouwen Parking B.V. zijn in ten opzichte van 2004 gestegen met ,--. Het resultaat kwam op ,-- ten opzichte van ,--. Deze stijging kwam door hogere opbrengsten uit kort parkeren en het wegvallen van afschrijvingen. In het 1e kwartaal is in parkeergarage P1 (in de kelder van het Groot Handelsgebouw) het mechanisch parkeersysteem opgeleverd en na een testfase in het derde kwartaal in gebruik genomen. Hierdoor is de capaciteit in Parkeergarage P1 toegenomen met 62 parkeerplaatsen. Deze capaciteit zal worden aangewend voor abonnementhouders. In verband met de niet volledige bezetting van het gebouw beschikt het Groot Handelsgebouw thans over voldoende parkeerplaatsen. In verband met de verwachte stijging van de bezetting worden zeer selectief nieuwe abonnementen uitgegeven. Het aantal parkeerplaatsen waarover het Groot Handelsgebouw beschikt zal onvoldoende zijn bij een (bijna) volledige bezetting van het gebouw. Momenteel wordt onderzocht in hoeverre binnen en buiten het gebouw nieuwe parkeergelegenheid kan worden gecreëerd. Voor de goede orde wordt nog opgemerkt, dat het resultaat van Groothandelsgebouwen Parking B.V. in de geconsolideerde winst- en verliesrekening van Groothandelsgebouwen N.V. is opgenomen. 13

15 VERSLAG DIRECTIE VAN DE DE ORGANISATIE In is vorm gegeven aan een nieuw, actief marketingbeleid om de verhuur te ondersteunen. Bij de afdeling technisch beheer is een meerjarig onderhoudssysteem in gebruik genomen en is ook het gebouwbeheersysteem volledig ingevoerd. RISICOMANAGEMENT De belangrijkste onderdelen van het risicobeheer bij de vennootschap zijn het financieel beheer en het technisch beheer. Het financieel beheer omvat onder meer de financiële administratie en de managementrapportage, het debiteurenbeheer en het contractbeheer. Het technisch beheer omvat onder meer koeling, ventilatie, verwarming, toegangscontrole van het gebouw en het onderhoud. Wat betreft het financieel beheer heeft de vennootschap maandelijks financiële informatie over de gang van zaken beschikbaar en kan zij beschikken over doorlopende informatie over debiteurenstanden. De uitkomsten worden getoetst aan de vastgestelde jaarprognoses. Ten aanzien van het contractbeheer bestaat een permanent inzicht in de aflopende huurcontracten, de mate waarin aan de contractvoorwaarden is voldaan (ook financieel) en de acties die dienen te worden genomen om alle contractvoorwaarden in te vullen. Met betrekking tot het technisch beheer is het gebouwbeheersysteem in volledig in gebruik. Hierbij is on-line informatie beschikbaar over de koeling, ventilatie, verwarming en toegangscontrole in het gebouw. Via een geautomatiseerd systeem kunnen storingen worden opgespoord en instellingen van het systeem worden gewijzigd. Voor wat betreft het onderhoud wordt gewerkt met jaarbudgetten en een tienjaren groot onderhoudsprognose. De uitkomsten van het onderhoud kunnen doorlopend worden vergeleken met de prognoses. CORPORATE GOVERNANCE Het jaar is het eerste verslagjaar dat gewerkt is met de aanbevelingen van de commissie Tabaksblat. In het jaarverslag 2004 is uitgebreid ingegaan op het opvolgen van de best practice regels zoals die in de code zijn opgenomen. In het jaarverslag 2004 is ook vermeld dat de vennootschap zich houdt aan het comply or explain beginsel van de regels in de code. Een overzicht van het standpunt van de vennootschap terzake de regels van de code treft u aan op de website van de vennootschap ( Wij gaan hieronder in op een aantal elementen zoals genoemd in het jaarverslag In dat jaarverslag is gemeld dat in aandacht zal worden besteed aan een meer uitgewerkte gevoeligheidsanalyse (Code hoofdstuk II.1.5). In verband met directiewisseling in is dit niet gebeurd en zal dit in 2006 geschieden. In is aandacht besteed aan de opstelling van een nieuw directiereglement, een nieuw reglement voor de Raad van Commissarissen en een reglement inzake voorwetenschap en meldingsverplichtingen. Directie en de Raad van Commissarissen verwachten de besluitvorming hierover begin 2006 af te ronden. Deze reglementen zullen, nadat deze in de Raad van Commissarissen van de vennootschap zijn goedgekeurd, terstond op de website van de vennootschap worden geplaatst. Over de voortzetting van de Stichting Prioriteit Groothandelsgebouwen zal de vennootschap zich in 2006 beraden. 14

16 IFRS Groothandelsgebouwen N.V. heeft met ingang van het boekjaar conform de Europese regelgeving haar jaarrekening opgesteld op basis van International Financial Reporting Standards (IFRS). In de jaarrekening zijn ook de vergelijkende cijfers over 2004 opgenomen welke op basis van IFRS zijn opgesteld. Overzicht resultaat in Huuropbrengsten Exploitatiekosten Netto huuropbrengsten Beheerkosten Financieringslasten Belastingen (mutatie belastinglatentie) Lasten Direct exploitatieresultaat Waardemutaties Belastingen (mutatie belastinglatentie) Indirect exploitatieresultaat Resultaat na belastingen RESULTAAT NA BELASTINGEN Het resultaat na belastingen in is na twee jaren van substantiële afwaarderingen van het vastgoed weer positief. Het direct exploitatieresultaat is in 9,7 % lager dan in Het direct exploitatieresultaat in is gunstig beïnvloed ten gevolge van de ingevoerde IFRS verslaggeving. Een aanzienlijke belastingbate en lagere financieringslasten hadden een positief effect van circa ,--. 15

17 VERSLAG DIRECTIE VAN DE Het indirect exploitatieresultaat is in licht negatief. De in noodzakelijke afwaardering van het pand was in nog maar beperkt en in de tweede helft van was zelfs sprake van een waardevermeerdering. Het resultaat per aandeel over bedraagt 0,59 (2004: verlies 5,45 per aandeel). Het direct exploitatieresultaat per aandeel over bedraagt 1,14 (2004: 1,27). Het indirect exploitatieresultaat per aandeel bedraagt over negatief 0,55 (2004: 6,72 negatief). De intrinsieke waarde per aandeel is met 9,2 % gedaald van 27,15 tot 24,65. DIRECT EXPLOITATIERESULTAAT Reeds vermeld is, dat de verwachte verbetering van de verhuur en de daarop volgende verbetering van het resultaat in niet is gerealiseerd. Zoals tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 22 april reeds is aangegeven is wederom een moeilijk jaar gebleken. De daling van de huuropbrengsten in is veroorzaakt door een daling van de bezettingsgraad en lager doorberekende kosten. De huuropbrengsten zijn in het verslagjaar door de toegenomen leegstand afgenomen met ,-- tot ,--, hetgeen een daling betekent van 6,3 % ten opzichte van het voorgaande jaar. De daling van de omzet was beperkter dan in 2004 toen de daling 11,7 % bedroeg. De beheerkosten zijn onder meer hoger ten gevolge van de implementatie van een nieuw onderhoudsplanningsysteem. De financieringslasten zijn in hoger door een ten gevolge van de renovatie van het gebouw hoger opgenomen financiering. 16

18 De financieringslasten zijn in het kader van de toegepaste IFRS methodiek gunstig beïnvloed met ,-- als gevolg van een gunstiger marktwaarde van de afgesloten renteswaps op balansultimo. Dit ten gevolge van de in gestegen rentetarieven. De post belastingen is voor ,-- beïnvloed door een bate als gevolg van de verlaging van het tarief van de vennootschapsbelasting in INDIRECT EXPLOITATIERESULTAAT In is er in het verslagjaar sprake van een negatief indirect resultaat van ,-- (2004: ,--) maar dit is veel beperkter dan in De getaxeerde waarde van het gebouw steeg in met ,-- van ,-- tot ,--, maar ten gevolge van in in het gebouw verrichte investeringen groot ,-- resulteerde er toch een (beperkt) negatief indirect exploitatieresultaat. De intrinsieke waarde per aandeel is met 9,2% gedaald van 27,15 tot 24,65 per aandeel van 1,--. DE TAXATIE VAN HET GEBOUW De waardebepaling van het gebouw is zowel per 30 juni, door een waardeactualisering, als per 31 december, met een volledige taxatie, uitgevoerd door Troostwijk Taxaties B.V. Per 30 juni is de waarde bepaald op ,-- en per 31 december op ,-- (31 december 2004: ,--). In het verleden verstrekte de vennootschap summiere informatie over de waardebepaling van het gebouw. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, gehouden op 22 april, is door aanwezige aandeelhouders/certificaathouders gevraagd om meer informatie inzake de taxatie. In de Buitengewone Vergadering van Aandeelhouders gehouden op 14 oktober is door de Raad van Commissarissen medegedeeld dat in het jaarverslag zal worden bezien in hoeverre meer informatie over de wijze van waardering van het Groot Handelsgebouw aan de aandeelhouders kan worden verschaft. De directie is van mening dat het verschaffen van volledige inzage in het taxatierapport de commerciële positie van het Groot Handelsgebouw negatief kan beïnvloeden. Bovendien kan het taxatierapport vertrouwelijke informatie over huurders bevatten welke wij niet openbaar kunnen en willen maken. In dit hoofdstuk willen wij u zoveel mogelijk informatie verstrekken over de onderbouwing van de taxatiewaarde van het gebouw. In onderstaand overzicht treft u een aantal kerngegevens aan van het Groot Handelsgebouw zoals opgenomen in de taxatierapporten van Troostwijk Taxateurs B.V.: (x 1.000,--) Ultimo Ultimo 2004 Bruto Markthuurwaarde Netto Markthuurwaarde Bruto Kapitaalswaarde (V.O.N.) Correcties huurverschillen, leegstand e.d Bruto Marktwaarde (V.O.N.) Getaxeerde Waarde kosten koper (afgerond) De Bruto Markthuurwaarde is de theoretische huuropbrengst van het gebouw en geeft, afgezet tegen de werkelijke huuropbrengst in, het opbrengstpotentieel aan. De Netto Markthuurwaarde is de Bruto Markthuurwaarde verminderd met de ingeschatte exploitatiekosten van het gebouw. Conclusie van de uitkomsten van de taxatie ultimo is dat de waardebepalende factoren in zijn gestabiliseerd. 17

19 VERSLAG DIRECTIE VAN DE VERWACHTINGEN VOOR 2006 De economische groei zal zich in 2006 verder voortzetten en verwacht wordt dat als gevolg daarvan de vraag naar kantoorruimte zal toenemen. Het aanbod van kantoorruimte blijft in 2006 op een hoog niveau, maar wij verwachten dat de groei van het aanbod net als in beperkt zal zijn. De opname van het aanbod zal in 2006 verder groeien en wij achten de kans zeer wel aanwezig dat ultimo 2006 het aanbod in de markt lager zal zijn dan eind. De kantorenmarkt is dan op weg naar een nieuw evenwicht. Het zal echter tenminste nog enige jaren duren voordat dit evenwicht is bereikt. De Rotterdamse situatie is anders dan het landelijk beeld, omdat er in Rotterdam en omgeving verhoudingsgewijs meer aanbod in de markt is. Door stimulering van nieuwe kantorenontwikkeling kan dit probleem worden vergroot. Desalniettemin menen wij dat het Groot Handelsgebouw kan profiteren van de economische opleving en de verbetering van de vraag naar kantoorruimte. In de tweede helft van is een actief verhuurbeleid ingezet om bestaande huurders te behouden en nieuwe huurders te werven. Op basis van de tot heden afgesloten nieuwe huurcontracten en huurverlengingen en de verwachtingen hieromtrent in de loop van 2006 gaat de directie ervan uit dat, onvoorziene omstandigheden voorbehouden, de bezettingsgraad van het gebouw in 2006 duidelijk zal stijgen. Hierdoor zullen ook de huuropbrengsten verbeteren. Overigens houdt de directie in 2006 rekening met een weliswaar licht oplevende, maar onverminderd moeilijke kantorenmarkt. Ten aanzien van het resultaat achten wij het nog te vroeg om een concrete voorspelling te doen. De resultaten kunnen, zo blijkt uit de cijfers over, sterk worden beïnvloed door de IFRS regelgeving, waardoor een prognose - ook ten aanzien van het direct resultaat - niet verantwoord is te geven. Rotterdam, 23 maart 2006 Directie Drs. M.C. Meurs 18

20 RAPPORT STICHTING ADMINISTRATIEKANTOOR GROOTHANDELSGEBOUWEN VAN DE Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 11 van de Voorwaarden van de Administratie van Certificaten van gewone Aandelen van Groothandelsgebouwen N.V. berichten wij u als volgt. Gedurende het verslagjaar zijn aandelen gecertificeerd waardoor het op 31 december in administratie zijnde aantal aandelen (94,6 % van het geplaatste aandelenkapitaal) is. Het nominaal bedrag van de op 31 december in administratie zijnde aandelen bedraagt ,--. Zoals reeds is aangekondigd en toegelicht in het jaarverslag 2004 van Groothandelsgebouwen N.V. heeft het bestuur van de Stichting in besloten de statuten en de administratievoorwaarden van de Stichting te wijzigen. Deze wijziging zal naar verwachting in 2006 worden gerealiseerd. Groothandelsgebouwen N.V. heeft toegezegd deze gewijzigde statuten en administratievoorwaarden op te nemen op haar website. De Stichting heeft er kennis van genomen dat de Raad van Commissarissen van Groothandelsgebouwen N.V. het voornemen heeft de heer drs. Th.G. der Kinderen te benoemen als lid van het bestuur van de Stichting zodra de heer mr. B. s Jacob aftreedt als commissaris van Groothandelsgebouwen N.V. De vennootschap en het bestuur van de Stichting Administratiekantoor Groothandelsgebouwen verklaren hierbij dat naar het gezamenlijke oordeel van de vennootschap en de bestuursleden van de stichting, de stichting onafhankelijk is van de vennootschap, een en ander als bedoeld in bijlage X van het Fondsenreglement van Euronext Amsterdam N.V. Rotterdam, 23 maart 2006 Het bestuur: Drs. J. Huisjes (voorzitter) Drs. J. Laan Mr. R. Pfeiffer Mr. B. s Jacob 19

21 GRONDSLAGEN FINANCIËLE VERSLAGGEVING VAN DE ALGEMEEN Groothandelsgebouwen N.V., statutair gevestigd in Rotterdam, Nederland, is een vennootschap die onroerend goed exploiteert. Groothandelsgebouwen N.V. valt onder het normale tarief van de vennootschapsbelasting. Met ingang van het boekjaar is de jaarrekening van Groothandelsgebouwen N.V. conform de Europese regelgeving op basis van International Financial Reporting Standards (IFRS) opgesteld. De vergelijkende cijfers over het boekjaar 2004 zijn eveneens op basis van IFRS opgenomen. In de toelichting is een aansluiting van het resultaat en het vermogen volgens de jaarrekening 2004 onder Nederlandse richtlijnen naar IFRS opgenomen. De jaarrekening is opgesteld in Euro s, waarbij de bedragen zijn afgerond op duizenden Euro s. De beleggingen in onroerend goed zijn gewaardeerd tegen de reële waarde. Tevens zijn vanaf 1 januari de financiële derivaten gewaardeerd tegen de reële waarde. De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva, alsmede voor de bepaling van het resultaat, is de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Voor zover niet anders vermeld, worden activa en passiva opgenomen voor de nominale waarde. GRONDSLAGEN VAN DE CONSOLIDATIE Geconsolideerd zijn Groothandelsgebouwen N.V. en de deelnemingen, tevens groepsmaatschappijen, waarin de vennootschap overwegende zeggenschap heeft. De financiële gegevens van Groothandelsgebouwen N.V. tezamen met die van de groepsmaatschappijen zijn verwerkt op basis van integrale consolidatie. In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de financiële gegevens van: Groothandelsgebouwen N.V. te Rotterdam; Groothandelsgebouwen Parking B.V. te Rotterdam; Ghg Facilitair B.V. te Rotterdam; R.E.P. Groot Goed B.V. te Rotterdam. JAARREKENING 20

22 BELEGGINGEN Beleggingen in onroerend goed worden gewaardeerd tegen marktwaarde onder aftrek van verkoopkosten. De marktwaarde is gebaseerd op de toekomstige huuropbrengsten verminderd met exploitatiekosten. Voor de vaststelling van de marktwaarde wordt rekening gehouden met verschillen tussen markthuur en contractuele huur, leegstand, staat van onderhoud en noodzakelijke toekomstige investeringen en ontwikkelingen. De marktwaarde wordt jaarlijks door een onafhankelijke taxateur vastgesteld. Ten behoeve van halfjaarcijfers wordt de marktwaarde globaal getoetst door een taxateur. Indien de toetsing hiertoe aanleiding geeft kan de directie besluiten om ook voor deze peildatum de marktwaarde door een onafhankelijke taxateur te laten vaststellen. Waardemutaties ten opzichte van de waardering vorig verslagjaar worden, rekening houdend met investeringen, renovaties, aankopen en rekening houdend met latente belastingverplichtingen, verantwoord in de winst- en verliesrekening onder het indirect exploitatieresultaat. Op als belegging aangehouden onroerend goed wordt niet afgeschreven omdat in de berekening van de marktwaarde rekening is gehouden met technische en economische veroudering. DEELNEMINGEN Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden in overeenstemming met de IFRS verslaggevingsregels in de vennootschappelijke balans gewaardeerd op de kostprijs. VORDERINGEN De vorderingen, vooruitbetaalde kosten en overige activa worden opgenomen tegen nominale waarde, voor zover noodzakelijk onder aftrek van een voorziening voor het risico van oninbaarheid. Transacties worden verantwoord op het moment dat de transactie plaatsvindt. VOORZIENINGEN De voorziening voor latente belastingverplichtingen wordt opgenomen voor de nominale waarde van de mogelijke verplichtingen tot het betalen van belastingen als gevolg van verschillen tussen commerciële en fiscale vermogensbepaling. Bij de berekening van de latente verplichtingen worden de latente belastingvorderingen als gevolg van eventuele verrekenbare compensabele verliezen in aanmerking genomen. De nominale waarde van de latente belastingverplichtingen en latente belastingvorderingen is gebaseerd op 29,6 %. De belasting op het directe exploitatieresultaat is gebaseerd op het fiscale resultaat. Latente belastingverplichtingen inzake herwaarderingen worden in mindering gebracht op het indirecte exploitatieresultaat. LANGLOPENDE SCHULDEN Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De op korte termijn (binnen één jaar) verschuldigde aflossingen worden opgenomen onder de kortlopende schulden. De kosten van het aangaan van financieringen worden geactiveerd en gedurende de looptijd van de lening ten laste van het resultaat gebracht. De financiële derivaten worden opgenomen tegen reële waarde. Hedge accounting wordt niet toegepast. GRONDSLAGEN VOOR DE RESULTAATBEPALING Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de netto opbrengsten van aan derden beschikbaar gestelde ruimten en alle hiermee verbonden, aan het verslagjaar toe te rekenen kosten. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. De overige baten en lasten worden toegerekend aan de verslagperiode waarop deze betrekking hebben. HUUROPBRENGSTEN De huuropbrengsten betreffen de over de verslagperiode aan derden in rekening gebrachte huur - exclusief de daarover geheven belastingen - inzake verhuur van kantoorruimten, bedrijfsruimten en vergaderzalen, alsmede de aan huurders berekende servicekosten en vergoedingen voor verleende diensten en enkele andere opbrengsten. 21

23 GRONDSLAGEN FINANCIËLE VERSLAGGEVING VAN DE EXPLOITATIEKOSTEN De exploitatiekosten betreffen de over de verslagperiode toe te rekenen direct met de exploitatie van het onroerende goed samenhangende kosten, zoals onderhoud, beveiliging, verzekeringen, onroerende zaakbelasting, verhuurkosten, niet door te berekenen servicekosten en toegerekende personeels- en managementkosten. BEHEERKOSTEN De beheerkosten bestaan uit de over de verslagperiode toe te rekenen personeelskosten, huisvestingskosten, publiciteitskosten, de kosten voor externe adviseurs en overige kosten. FINANCIERINGSLASTEN De financieringslasten betreffen de over de verslagperiode toe te rekenen interestlasten op leningen en schulden onder aftrek van de interestbaten op vorderingen en liquide middelen. De waardeveranderingen van de financiële derivaten worden hieronder opgenomen. BELASTINGEN De belasting is berekend tegen 29,6 % voor wat betreft de latente belastingvorderingen en de latente belastingverplichtingen. De belasting op het directe exploitatieresultaat is berekend over het resultaat volgens de geconsolideerde winst- en verliesrekening tegen het geldend tarief, rekening houdend met fiscale faciliteiten. KASSTROOMOVERZICHT Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen. De ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. De uitgaven inzake dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten JAARREKENING 22

24 23

25 GECONSOLIDEERDE BALANS 31 DECEMBER (IN 1.000, VOOR WINSTBESTEMMING) PER ACTIVA Beleggingen Onroerend goed Vorderingen en vooruitbetaalde kosten Huurders Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen JAARREKENING 24

26 PASSIVA Eigen vermogen Geplaatst aandelenkapitaal Agioreserve Overige reserves Onverdeeld resultaat Voorzieningen Latente belastingverplichtingen Langlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva

27 GECONSOLIDEERDE WINST VERLIESREKENING OVER (IN ) EN 2004 Huuropbrengsten Exploitatiekosten Opbrengsten uit beleggingen in onroerend goed Beheerkosten Financieringslasten Lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen Belastingen over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Direct exploitatieresultaat Waardemutatie onroerend goed Mutatie latente belastingen Indirect exploitatieresultaat Resultaat na belastingen Winst per aandeel Gewogen gemiddeld aantal aandelen Netto resultaat per aandeel 0,59-5,45 JAARREKENING 26

28 GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT OVER (IN 1.000, VOOR WINSTBESTEMMING) Kasstroomoverzicht 2004 Direct exploitatieresultaat Mutatie werkkapitaal Belastingen Kasstroom operationele activiteieten Investeringen in onroerend goed* Indirect exploitatieresultaat Belastingen Kasstroom investeringsactiviteiten Opname langlopende leningen Mutatie reële waarde financiële derivaten Mutatie dividend en dividendschulden Kasstroom financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen 7-7 * Gecorrigeerd met waardemutatie onroerend goed. 27

29 (IN 1.000, VOOR WINSTBESTEMMING) GECONSOLIDEERD MUTATIE-OVERZICHT EIGEN VERMOGEN 2004 Eigen vermogen per 1 januari Direct exploitatieresultaat Waardemutatie onroerend goed Mutatie latente belastingen Indirect exploitatieresultaat Vrijval reservering onderhoudskosten Mutatie tarief latente belastingen Aanpassing reële waarde financiële derivaten (IFRS 32/39) Overige Overige mutaties Eigen vermogen per 31 december JAARREKENING 28

30 29

31 TOELICHTING GECONSOLIDEERDE BALANS 31 DEC. (IN ) OP DE PER ACTIVA Beleggingen Onroerend goed Stand per 1 januari Investeringen Waardemutatie onroerend goed Stand per 31 december De waarde van het onroerend goed per 31 december is door een onafhankelijk taxateur getaxeerd. Het waarderingsverschil verslagjaar is bepaald op basis van de getaxeerde waarde van het totale onroerend goed per 31 december ( ) onder aftrek van de getaxeerde waarde van het onroerend goed per 31 december 2004 ( ), alsmede de in verrichte investeringen ( ) en inclusief de appartementsrechten van de parkeergarage. VORDERINGEN Huurders De vorderingen op huurders zijn opgenomen onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid ter hoogte van (2004: ). Op vorderingen uit gesloten en te sluiten huurovereenkomsten is ten behoeve van kredietinstellingen een stil pandrecht gevestigd. Belastingen en premies sociale verzekeringen Omzetbelasting Overige vorderingen en overlopende activa Geactiveerde incentives Geactiveerde huurvrije perioden Overige vorderingen JAARREKENING 30

32 PASSIVA Eigen vermogen Geplaatst aandelenkapitaal Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt ,-, verdeeld in 15 prioriteitsaandelen van 1,- elk en (certificaten van) gewone aandelen van 1,- elk. In zijn (certificaten van) gewone aandelen ad 1,- (2004: (certificaten van) gewone aandelen ad 1,-) geplaatst in het kader van stockdividend. Ultimo zijn 15 prioriteitsaandelen ad 1,- (2004: 15 prioriteitsaandelen ad 1,-) en (certificaten van) gewone aandelen ad 1,- (2004: (certificaten van) gewone aandelen ad 1,-) geplaatst en volgestort. MUTATIE-OVERZICHT VAN DE RESERVES Agio Overige- Onverdeeld Totaal reserve reserves resultaat Saldo per 1 januari Resultaatverdeling Dividend Mutatie tarief latente belastingverplichtingen Toepassing IAS 32 en IAS Direct exploitatieresultaat Indirect exploitatieresultaat Saldo per 31 december WINST PER AANDEEL 2004 Uitgegeven aandelen per 1 januari Effect van stock dividend Gewogen gemiddeld aantal aandelen Aan aandeelhouders toe te rekenen winst (x 1.000) Winst per aandeel (in ) 0,59-5,45 Bij de berekening van de winst per aandeel is conform IAS 33 uitgegaan van de aan de aandelen toe te rekenen winst per aandeel, waarbij onder het aantal aandelen wordt verstaan het gewogen gemiddelde aantal aandelen gedurende de periode. 31

33 TOELICHTING GECONSOLIDEERDE BALANS 31 DEC. (IN ) OP DE PER IFRS CONVERSIE De aansluiting tussen het eigen vermogen volgens de jaarrekening 2004 en het eigen vermogen per 31 december 2004 onder IFRS zoals opgenomen in deze jaarrekening kan als volgt inzichtelijk worden gemaakt: Eigen vermogen per 31 december 2004 volgens Nederlandse grondslagen Af: Aanpassing voorziening voor latente belastingen Bij: Vrijval reservering onderhoudskosten 948 Bij: Overige aanpassingen (per saldo) 376 Eigen vermogen per 31 december 2004 onder IFRS De aansluiting tussen het eigen vermogen per 1 januari 2004 volgens Nederlandse grondslagen en het eigen vermogen per 1 januari 2004 onder IFRS kan als volgt inzichtelijk worden gemaakt: Eigen vermogen per 1 januari 2004 volgens Nederlandse grondslagen Af: Aanpassing voorziening voor latente belastingen Bij: Vrijval reservering onderhoud 948 Eigen vermogen per 1 januari 2004 onder IFRS JAARREKENING 32

34 VOORZIENINGEN Latente belastingverplichtingen De voorziening voor latente belastingverplichtingen houdt verband met het verschil tussen de commerciële en fiscale waardering van de beleggingspanden. De voorziening heeft een overwegend langlopend karakter. De mutaties kunnen als volgt worden weergegeven: Saldo per 1 januari (tegen 20%) Aanpassing VPB-tarief passieve latentie van 20,0% naar 31,5% Saldo per 1 januari (tegen 31,5%) Toename door verschil in afschrijvingskosten Toename door fiscale behandeling onderhoudskosten 380 Afname als gevolge van fiscale aangifte Afname als gevolg van IFRS-aanpassing -42 Afname als gevolg van indirect beleggingsresultaat -365 Belasting fiscaal resultaat (tegen 31,5%) Saldo per 31 december (tegen 31,5%) Afname door aanpassing van het acute belastingtarief via het eigen vermogen -254 Afname door aanpassing van het acute belastingtarief via de winst- en verliesrekening -746 Saldo per 31 december (tegen 29,6%)

35 TOELICHTING GECONSOLIDEERDE BALANS 31 DEC. OP DE PER De voorziening voor latente belastingen omvat de latente belastingverplichtingen vanwege de fiscaal lagere waardering van het beleggingspand en de latente belastingvorderingen op grond van de voorwaartse verliescompensatie. De verwachte looptijd van de latente belastingvorderingen is korter dan de verwachte looptijd van de latente belastingverplichtingen. De voorziening kan als volgt worden gespecificeerd: Latente belastingvordering voorwaartse verliescompensatie Latente belastingverplichting uit hoofde van IFRS posten Latente belastingverplichting fiscaal lagere waardering beleggingspand LANGLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Langlopende schulden Reële waarde financiële derivaten Af: Geactiveerde afsluitprovisie De langlopende schulden zijn verstrekte leningen van ING Bank N.V. / ING Real Estate Finance N.V. aan Groothandelsgebouwen N.V., Groothandelsgebouwen Parking B.V., Ghg Facilitair B.V. en R.E.P. Groot Goed B.V.. De vennootschappen zijn hoofdelijk aansprakelijk jegens de geldgever. Ultimo zijn de volgende leningen door ING Bank N.V. / ING Real Estate Finance N.V. verstrekt: Een lening in hoofdsom groot Per 31 december is opgenomen. De rente bedraagt drie maands Euribor + een opslag van 0,75%. Aflossingen zijn tot nader order opgeschort. De lening heeft een looptijd van 29 jaar, behoudens verlenging, tot en met 5 juli Een lening in hoofdsom groot op te nemen in tranches van minimaal Per 31 december is opgenomen. De rente bedraagt drie maands Euribor + een opslag van 0,75%. Aflossingen zijn tot nader order opgeschort. JAARREKENING 34