Fysiotherapeuten en IKST starten samenwerking

Transcriptie

1 NIEUWE RICHTLIJNEN OP ONCOLINE VOOR ONCOLOGISCHE EN IS DEZE Agenda Tumorgebonden ZOMER OP EEN AANTAL PUNTEN VERBETERD. Steeds meer zorgverleners raadplegen regelmatig richtlijnen op Oncoline. Momenteel trekt de site ongeveer duizend bezoekers per dag. De afgelopen maanden zijn tal van nieuwe richtlijnen gepubliceerd, zodat er nu meer dan 170 richtlijnen op de site staan. Afgelopen zomer is ook de navigatie overzichtelijker gemaakt. Op de site is in het linker menu direct zichtbaar wat de inhoud is en met één muisklik wordt meteen een lijst met alle bij dat item 5 horende richtlijnen gepresenteerd. Verder worden de regionale en de landelijke richtlijnen apart van elkaar en daardoor overzichtelijker gepresenteerd. Nieuwsgierig geworden? Neem eens een kijkje op de site. Hebt u opmerkingen, ideeën of suggesties? Die zijn van harte welkom. U kunt uw sturen naar de oncolinebeheerder [oncolinebeheerder@vikc.nl]. Samenvatting Melanoom Oesofaguscarcinoom Leptomeningeneale metastasen Colorectale levermetastasen Symposia en cursussen Mammacarcinoom Ovariumcarcinoom Cervix- en endometriumcarcinoom Blaascarcinoom Prostaatcarcinoom 6 Begin 2007 zal de nieuwe landelijke en multidisciplinaire tumorwerkgroep Longtumoren opgerichtworden. Een werkgroep die onder de vlag van de Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC) gaat werken aan: ontwikkeling en actualisering van richtlijnen diagnostiek, behandeling en zorg ontwikkeling van indicatoren en implementatie van richtlijnen bevorderen van wetenschappelijk onderzoek Meer informatie: Chantal Holtkamp, programmacoördinator oncologische zorg IKST en toekomstig contactpersoon van deze tumorwerkgroep [c.holtkamp@ikst.nl] EINDEVALUATIE PROJECT Researchassistent/-verpleegkundige van de researchverpleegkundige zijn hierdoor gewaarborgd. In beide locaties van de Ziekenhuisgroep Twente zijn de twee jaren nog niet verstreken. De eindevaluatie zal in 2007 plaatsvinden. In het Streekziekenhuis Koningin Beatrix vindt de eindevaluatie nog plaats. De resultaten tot nu toe lijken zeer gunstig. Resultaten In het Medisch Spectrum Twente zijn de vier uren ingezet op de afdeling longen waarbij onder meer studies zijn uitgevoerd die zijn geïnitieerd door de NVALT (Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose). Ook is een goed lopende researchbespreking opgezet. Door de opbouw van ervaring is de deelname aan commerciële studies eenvoudiger geworden. De kosten In de Gelre ziekenhuizen, locatie Apeldoorn, is de subsidie tijdelijk stopgezet. De reden hiervoor was het lage aanbod van studies, patiënten en het gebrek aan menskracht voor het project. Mogelijk wordt het resterende bedrag nog voor eind 2006 ingezet. In de Gelre ziekenhuizen, locatie Zutphen, is de subsidie definitief stopgezet. De resultaten waren niet zoals gewenst. Bijeenkomsten netwerken en werkgroepen Voeding en dieet VERWACHT LANDELIJKE TUMORWERKGROEP LONGTUMOREN Om het klinisch vergelijkend onderzoek te stimuleren, is het IKST twee jaar geleden met het project Researchassistent/-verpleegkundige gestart. In het project konden ziekenhuizen uit de IKST-regio een subsidie krijgen voor het aanstellen van een researchassistent/-verpleegkundige voor vier uur per week gedurende twee jaar. Een voorwaarde was dat de ondersteuning vooral aan non-profit studies zou worden besteed. In het Deventer Ziekenhuis is de subsidie ingezet op de afdeling interne. De verdeling van de uren over meerdere functionarissen heeft hier een enorme impuls gegeven aan het klinisch vergelijkend onderzoek. Naast een researchbespreking wordt bij elke patiënt besproken of deze wel of niet mee kan of wil doen aan een studie. Dit heeft ertoe geleid dat, landelijk gezien, het Deventer Ziekenhuis tweede staat in het aantal aangemelde patiënten in de CAIRO-studie. De werkzaamheden zullen worden uitgebreid naar andere afdelingen en de ingediende aanvraag voor een derde subsidiejaar is door het IKST gehonoreerd. Onderzoek en Registratie [s.siesling@ikst.nl] w w w. i k s t. n l Werkconferentie Netwerk palliatieve zorg Noordwest-Twente Doelgroep: organisaties netwerk 17 oktober, 7 en 28 november Doelgroep: verzorgenden Locatie: ROC van Twente (Hengelo) oktober 2006 UKACR-NCR Conference The Role of Cancer Registries in Surveillance and Cancer Care Doelgroep: professionals Locatie: RAI (Amsterdam) 30 oktober, 13, 27 november en 11 december Basiscursus Oncologie Doelgroep: verpleegkundigen niveau 4 en 5 31 oktober 2006 Themabijeenkomst Kanker in het gezin Doelgroep: (ex-) kankerpatiënten en hun naasten Locatie: Roparunhuis Auke van der Veen 2, 16 en 30 november 2006 Doelgroep: verpleegkundigen (niveau 4/5) 6 november 2006 Conferentie Een wakkere kijk op palliatieve sedatie Doelgroep: medisch specialisten, (huis- en verpleeghuis)artsen en belangstellenden Locatie: Deventer Ziekenhuis 7 november 2006 Scholing Adjuvante medicamenteuze therapie Doelgroep: verpleegkundigen Streekziekenhuis Koningin Beatrix en thuiszorg Sensire regio Winterswijk Locatie: Streekziekenhuis Koningin Beatrix (Winterswijk) 16 november 2006 Symposium Maligniteit in de buik Doelgroep: huisartsen regio Winterswijk, specialisten Streekziekenhuis Koningin Beatrix Locatie: restaurant De Woord (Winterswijk) Minisymposium Palliatieve zorg voor verzorgenden Doelgroep: verzorgenden regio Zutphen Locatie: Bronsbergen (Zutphen) Themabijeenkomst Intercollegiaal Overleg Fysiotherapeuten (IOF)-Oncologie Doelgroep: fysiotherapeuten betrokken bij/ interesse in oncologie Locatie: De Poppe (Markelo) Personeel IN DIENST Per 1 mei 2006 is Rebecca Bos als secretaresse bij het IKST begonnen. Rebecca heeft voor deze baan secretariaats-functies vervult in diverse sectoren. Per 1 juni 2006 is Petra te Paste werkzaam als secretaresse. Petra heeft hiervoor bij KPMG en bij Wellinga Kantoorpartners gewerkt als secretaresse en managementassistent. Per 1 juli 2006 is Jolanda van Hoeve aangesteld als programmacoördinator oncologische zorg voor de regio Stedendriehoek. Jolanda heeft de opleiding HBO-V gevolgd en is daarna afgestudeerd als gezondheidswetenschapper. Zij heeft hiervoor gewerkt bij Adhesie als staffunctionaris kwaliteitsmanagement. IKST v.l.n.r. Rebecca Bos, Jolanda van Hoeve en Petra te Paste UIT DIENST 1 juli 2006 Leona Verheij, datamanager 1 augustus 2006 Marion Steenbergen, secretaresse IS BEREIKBAAR VAN MAANDAG T/M VRIJDAG VAN 8.30 TOT UUR Colofon Adreswijzigingen IKST nieuws, de nieuwsbrief van het IKST, verschijnt vier keer per jaar. De nieuwsbrief wordt in een oplage van 1800 exemplaren verspreid onder relaties van het IKST. Indien IKST nieuws niet op het goede adres bezorgd is, dan horen wij dat graag van u. [p.te.paste@ikst.nl] Informatie Redactie Jolanda van Hoeve, Saskia Lunter [eindredactie], Sabine Siesling en Henk-Jan de Winter Ontwerp en vormgeving Invorm grafisch ontwerpen, Enschede Druk te Sligte BV, Enschede 2 IKST werkt samen aan visitatie 12 oktober 2006 Oncologisch Netwerk Chirurgen OostNederland (ONCON) Locatie: Hotel t Lansink (Hengelo) 2 november 2006 Netwerk Maatschappelijk Werk 14 november 2006 Regionaal Platform Netwerken palliatieve Zorg Medische AdviesRaad IKST (MAR) Locatie: Mercure Accor Hotel (Deventer) 7 december 2006 Werkgroep Mammacareverpleegkundigen Locatie: Ziekenhuisgroep Twente, locatie Twenteborg Ziekenhuis (Almelo) 3 Nieuw: werkgroep geestelijke zorg 5 Eindevaluatie project Researchassistent/-verpleegkundige 5 Oncoline verbeterd 6 Agenda nieuws DE DATABANK MET RICHTLIJNEN 30 november 2006 Themabijeenkomst regionale afstemming mammazorg Doelgroep: radiotherapeuten, internisten en chirurgen Twente/Oost-Achterhoek Meer informatie over het IKST kunt u vinden op de internetsite: en de internetsite van de Vereniging van Integrale Kankercentra: 14e jaargang #3 oktober ONCOLINE VERBETERD Fysiotherapeuten en IKST starten samenwerking IOF-oncologie (Intercollegiaal Overleg Fysiotherapeuten), een netwerk van fysiotherapeuten dat zich speciaal richt op de oncologie, en het IKST hebben onlangs de contacten verstevigd en gaan samenwerken. Beide partijen willen hiermee bijdragen aan het gezamenlijke doel: optimale zorg voor de oncologische patiënt. Een interview met de voorzitter van het IOF-oncologie: Theo Ruitenbeek, fysiotherapeut in Deventer. WAAROM HEBBEN JULLIE IOF-ONCOLOGIE OPGESTART? Het idee hiervoor is ontstaan na een nieuwjaarbijeenkomst van de RGF, Regionaal Genootschap Fysiotherapie. Tijdens die bijeenkomst sprak de heer Roussel, chirurg Gelre ziekenhuizen, over het belang van fysiotherapie bij oncologiepatiënten na een operatie, bestraling of chemotherapie. Daarin zit een manco: fysiotherapie is niet iets vanzelfsprekends om in te zetten na de primaire behandeling. Hierdoor komt het regelmatig voor dat patiënten pas veel later en met verergerde klachten bij een fysiotherapeut terecht komen. Dit kan en moet anders vonden ik en nog een aantal andere fysiotherapeuten. Zo is het gekomen dat we uiteindelijk IOF-oncologie hebben opgezet. WAT HOOPT U DOOR INZET VAN IOF-ONCOLOGIE TE BEREIKEN? Ik zou willen dat alle patiënten gewezen worden op de mogelijkheden van fysiotherapie na een behandeling en dat ze Lasondersingel BP Enschede t) f) e) ikst@ikst.nl i) Theo Ruitenbeek fysiotherapie kunnen inzetten om zelfstandig te functioneren. Fysiotherapie is vaak ook heel stimulerend voor de patiënt. Tijdens het proces van behandeling kun je als patiënt niet zo heel veel doen. Je ondergaat de behandeling en moet afwachten hoe je lichaam erop reageert. In de fase van herstel kun je bij fysiotherapie weer zelf werken aan het verbeteren van een functie, zoals een moeilijk te bewegen arm. HOE GAAN JULLIE ERVOOR ZORGEN DAT JULLIE DOEL WORDT BEREIKT? We zijn in eerste instantie begonnen met het vergroten van onze eigen deskundigheid. Zo hebben de meesten van ons de opleiding Fysiotherapie en Oncologie aan de Hogeschool Brabant, nu Avans-plus, gevolgd. Vervolgens zijn we gaan kijken hoe we de fysiotherapeutische behandeling voor oncologiepatiënten moesten aanpassen en hoe we ervoor kunnen zorgen dat de patiënt na de behandeling eerder met een fysiotherapeut in contact wordt gebracht. We hebben daartoe een rol gespeeld bij het opstellen van de CBOrichtlijn Weke delen tumoren en de richtlijn Lymfoedeem. In beide richtlijnen is het belang van fysiotherapie benoemd en is de verwijzing naar fysiotherapie opgenomen. Omdat duidelijk werd dat er bij specialisten en huisartsen behoefte was aan informatie over het verwijzen naar een fysiotherapeut, hebben we daarvoor een richtlijn opgesteld; een leidraad om de patiënt een beter herstel te kunnen bieden na de primaire behandeling van kanker. Dit jaar zijn we begonnen met de implementatie van onze richtlijn. We presenteren onze richtlijn bij specialisten, huisartsen en collega-fysiotherapeuten. Deze implementatie zal ook in 2007 de nodige aandacht van ons vragen. HOE ZIET HET IOF-ONCOLOGIE ER OVER 10 JAAR UIT? Ik hoop dat IOF-oncologie dan bestaat uit een gedreven kerngroep met daar omheen een schil van enthousiaste en jonge collega s die we in kunnen zetten om nieuwe dingen te ontwikkelen, kennis te vergaren en kennis te verspreiden. Momenteel zijn we druk bezig met het verspreiden van kennis in de regio. In navolging op een eerste bijeenkomst in april dit jaar willen we op 10 oktober (De Poppe, Markelo), in samenwerking met het IKST, een volgende bijeenkomst organiseren voor fysiotherapeuten. Naast een inhoudelijke lezing over revalidatie bij schouderproblematiek, willen we graag van fysiotherapeuten uit de regio horen wat zij verwachten van IOF-oncologie. Met deze informatie willen we onze activiteiten verder afstemmen op de behoefte. Meer informatie: Theo Ruitenbeek, voorzitter IOF-oncologie [ruitenbeek@fysionet.nl] of Jolanda van Hoeve, programmacoördinator oncologische zorg [j.van.hoeve@ikst.nl] 1

2 Begin dit jaar is een nieuwe IKST-werkgroep van start gegaan: werkgroep geestelijke zorg (i.o.). Op basis van een initiatief van het Netwerk palliatieve zorg Midden-Twente zijn vanuit verschillende organisaties geestelijk verzorgers met elkaar in gesprek gegaan. IKST werkt samen aan VISITATIE 2 met het IKN, IKO en het IKMN Met deze samenwerking willen de vier integrale kankercentra een uniforme uitvoering van de visitatie tot stand brengen. De samenwerking heeft een aantal voordelen: op het gebied van visitatie van de multidisciplinaire oncologische zorg in de ziekenhuizen. Tijdens een bijeenkomst op 3 april 2006 professionals en IKC s leren van elkaars expertise deskundigheid van de visitatoren blijft op peil door de regelmatige inzet bij visitaties vastlegging van de werkwijze in een gezamenlijk handboek visitatie doorontwikkeling van het visitatiemodel werd de samenwerking officieel bekrachtigd. In een reglement is de gang van zaken over visitatie vastgelegd. Het geheel wordt aangestuurd door een plenaire visitatiecommissie. Het IKN, IKO, IKMN en het IKST bevinden zich ieder in een andere fase van ontwikkeling en implementatie van een visitatietraject. Het IKST zit in de aanloopfase voor een eerste visitatieronde. Een aantal ziekenhuizen in de IKST-regio hebben hiervoor interesse getoond. De komende tijd wordt een visitatietraject opgestart. We houden u op de hoogte van de ontwikkelingen. Meer informatie: Jolanda van Hoeve, programmacoördinator oncologische zorg [j.van.hoeve@ikst.nl] Op de website van de Integrale Kankercentra ( kunt u incidentiecijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie opzoeken per IKC-regio. Voor mensen die werkzaam zijn in een ziekenhuis binnen de IKST-regio is het vanaf nu ook mogelijk om de absolute aantallen van het eigen ziekenhuis te bekijken. Cijfers van tumoren waarvan de diagnose in het eigen ziekenhuis is gesteld en/of een behandeling in het eigen ziekenhuis heeft plaatsgevonden. Om de cijfers te kunnen bekijken, gaat u naar de homepage van ikcnet: Daar staat de link naar de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Via deze link wordt de pagina met NKR-cijfers geopend. Om de incidentiecijfers van uw eigen ziekenhuis te kunnen zien, moet u ingelogd zijn. Daarvoor heeft u een user-id en password voor ikcnet nodig. De user-id s en passwords zijn onlangs naar de betrokken medewerkers bij de oncologie gestuurd. Als u ingelogd bent, ziet u het hiernaast afgebeelde scherm staan. Door vervolgens bij regio het vakje mijn ziekenhuis aan te vinken, kunt u het aantal tumoren zien dat in uw ziekenhuis gediagnosticeerd en/of behandeld is. Dit kunt u bekijken per tumorsoort, opgesplitst naar diagnosejaar en 5- en 15-jaarsleeftijdsklassen. Onderzoek en Registratie [s.siesling@ikst.nl]. In het voorjaar van 2007 wil de werkgroep, om te beginnen, met en voor de eigen achterban een bijeenkomst organiseren om deze onderwerpen verder met elkaar uit te werken. Meer informatie: Henk-Jan de Winter, programmacoördinator palliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] MEER AANDACHT VOOR DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING VERZORGENDEN Minisymposium Palliatieve zorg Het Netwerk palliatieve zorg regio Zutphen organiseert op 23 november een minisymposium Palliatieve zorg voor verzorgenden in Bronsbergen te Zutphen. Onderwerpen die onder meer aan bod komen zijn: organisatie van de palliatieve zorg, behandeling van pijn en zorg voor de (ver)zorgenden. Op de informatiemarkt kunnen deelnemers informatie krijgen over het palliatieve zorgaanbod in de regio en kennismaken met de zorginstellingen die vertegenwoordigd zijn in het netwerk. CONSULTATIEMOGELIJKHEDEN VOOR HULPVERLENERS Consultatieteams Oost-Veluwe, Salland en Zutphen Komend jaar gaat het IKST voor onder andere verzorgenden een scholingsprogramma aanbieden dat specifiek stil staat bij het communiceren met de zorgvrager en de naasten. Meer hierover in een volgende uitgave e: consulttwenteoostachterhoek@ikst.nl VOOR MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING Onlangs heeft het IKST het initiatief genomen te onderzoeken op welke manier de kwaliteit van de palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking verbeterd kan worden. Dit naar aanleiding van diverse signalen uit de regio en het land. Verbeterpunten Uit de onderzoeken Gelijk zijn in hun anders zijn (Bosch et.al.) en Zorg rondom het levenseinde van mensen met een verstandelijke beperking (NIVEL) blijkt dat de palliatieve zorg voor deze mensen verbeterd kan worden*. Mogelijke verbeterpunten liggen op zowel het inhoudelijke als het organisatorische vlak. Momenteel wordt vanuit het IKST met diverse instellingen in de regio contact gezocht en de situatie verkent. Uit deze contacten blijkt dat men de conclusies van de onderzoeken herkent en daarmee ook aan de slag wil. Als een volgende stap organiseert het IKST op 28 november 2006 een werkconferentie over dit thema. Naast vertegenwoordigers van diverse zorgaanbieders voor mensen met een verstandelijke beperking worden ook de netwerken palliatieve zorg en de consultatieteams betrokken. Het doel van de werkconferentie is om elkaar beter te leren kennen, ervaren knelpunten met elkaar te delen en hiervoor oplossingsrichtingen aan te reiken. Daarnaast is het de bedoeling om de kennis en de ervaring die aanwezig zijn binnen de instellingen, netwerken palliatieve zorg en consultatieteams met elkaar in verbinding te brengen. In navolging op de Basiscursus Palliatieve zorg voor verpleegkundigen die door Saxion Hogescholen wordt georganiseerd, wordt dit jaar voor het eerst de Basiscursus Palliatieve zorg voor verzorgenden georganiseerd. Het IKST organiseert deze driedaagse cursus in samenwerking met het ROC van Twente (Hengelo) op 17 oktober, 7 en 28 november. De deelnemers worden in de cursus geïnformeerd Meer informatie: Henk-Jan de Winter, programmacoördinatorpalliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] *De onderzoeksrapporten zijn te downloaden op de website van het IKST ( > palliatieve zorg > nieuws). Even voorstellen... Nieuwe netwerkcoördinator REGIO OOST-ACHTERHOEK Consultatieteam Enschede, Noordoost-Twente en Oost-Achterhoek Meer informatie: Jetty Zuidema, adviseur deskundigheidsbevordering palliatieve zorg [j.zuidema@ikst.nl] Basiscursus Palliatieve zorg w w w. i k c n e t. n l Nicol Groot Zevert Communicatie Conferentie Log-in gegevens aanvragen Bent u werkzaam in een van de ziekenhuizen in de IKST-regio en u heeft nog geen user-id en password van ons ontvangen, dan kunt u deze aanvragen bij Petra te Paste [p.te.paste@ikst.nl] of door in het loginscherm te klikken op wachtwoord aanvragen. Consultatieteam Midden- en Noordwest-Twente 3 Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat ongeveer driekwart van de mensen met kanker overlijdt in de thuissituatie, een verzorgings-/verpleeghuis of een hospice. Veel van deze zorg wordt geleverd door verzorgenden. Het is dan ook opmerkelijk dat er tot nu toe weinig tot geen scholingsaanbod is voor deze groep op het gebied van de palliatieve zorg. Het IKST wil dit hiaat opvullen. Daarom worden in samenwerking met andere partijen de volgende scholingsactiviteiten georganiseerd. NIEUW op ikcnet cijfers kankerregistratie per ziekenhuis RICHTLIJNEN nu ook op internet Vanaf 2006 werkt het IKST samen Aanleiding van dit initiatief is de vraag op welke manier geestelijke zorg en ondersteuning kan worden geboden aan mensen in de palliatieve fase; mensen die niet in een instelling verblijven en geen aansluiting (meer) hebben bij een kerkgenootschap. Daarnaast leeft de vraag welke deskundigheid in de regio voorhanden is op dit gebied en op welke manier de professionele hulpverleners in de zorg ondersteund kunnen worden bij het signaleren van vragen bij patiënten op het gebied van existentiële problematiek. De werkgroep werkt momenteel aan een plan van aanpak waarin oplossingsrichtingen verder worden uitgewerkt. Het is in eerste instantie de bedoeling om de eigen achterban in kaart te brengen en informatie te verzamelen over mogelijke methoden en modellen om in de regio professionals te kunnen ondersteunen. over de lichamelijke en de spirituele zorg die in de terminale fase van belang is. Aan bod komen onder meer de zorg voor pijn, misselijkheid en braken, depressie, delier en de toepassing van palliatieve sedatie. Ook wordt inzicht gegeven in de organisatie en informatievoorziening van palliatieve zorg (netwerken en consultatieteams). Om de cursus aantrekkelijk te maken voor instellingen, subsidieert het IKST de cursus. Bij deelname van twee cursisten wordt de cursusprijs van één deelnemer ( 320,-) door het IKST vergoed. Om zoveel mogelijk instellingen de kans te geven van deze regeling gebruik te maken, geldt een maximum van één vergoeding per instelling. Het is de bedoeling om de Basiscursus palliatieve zorg voor verzorgenden, mogelijk in samenwerking met het ROC Aventus, in het voorjaar van 2007 ook aan te bieden in de Stedendriehoek. e: consultatieteammnwtwente@ikst.nl CONTACTPERSONEN NETWERKEN Regio Enschede-Haaksbergen en Noordoost-Twente Heleen Mulder, projectleider Netwerk palliatieve zorg regio Enschede-Haaksbergen en Noordoost-Twente t: (053) , e: h.mulder@teh.nl Website: Regio Midden-Twente Greet Nieuwland, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Midden-Twente t: (074) , e: g.nieuwland@zgt.nl Website: Regio Noordwest-Twente Gerda Kievitsbosch, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Noordwest-Twente t: (0546) , e: g.kievitsbosch@zgt.nl Website: Regio Oost-Achterhoek Nicol Groot Zevert, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Achterhoek-Oost t: (0543) / (06) , e: netwerkpalliatief@skbwinterswijk.nl Website: Regio Salland Berdine Koekoek, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Salland t: (0570) / (06) , e: koekoekb@dz.nl Website: Regio Zutphen Anne Eijsink, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Zutphen t: (06) , e: npzzutphen@versatel.nl Website: Regio Oost-Veluwe VACATURE, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Oost-Veluwe t: (055) , e: mvos@zcbeekbergen.nl Website: Half juli 2006 ben ik gestart in de functie van netwerkcoördinator. Na het VWO heb ik de HBO-V gevolgd in Enschede. Vervolgens heb ik twee jaar gewerkt als verpleegkundige in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis te Nijmegen op de longafdeling. Daar maakte ik voor het eerst kennis met palliatieve terminale zorg. Terugkerend naar mijn roots ben ik sinds 2002 werkzaam in het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk. Naast mijn werk als verpleegkundige heb ik de afgelopen jaren de studie Gezondheidswetenschappen, richting Zorgwetenschappen, aan de Universiteit Maastricht gevolgd en deze in 2005 met succes afgerond. Zo ben ik steeds meer betrokken geraakt bij diverse projecten in de gezondheidszorg (zowel intramuraal als transmuraal). Momenteel werk ik twee dagen per week als netwerkcoördinator. Daarnaast ben ik één dag per week projectmedewerker en de overige 12 uur werk ik als zorgcoördinator op de afdeling algemeen interne/oncologie/geriatrie/dermatologie. Ook zit ik in de redactie van NU 91, een beroepsorganisatie voor verpleegkundigen en verzorgenden. Op dit moment ben ik aan het inwerken als netwerkcoördinator. Gelukkig is er goed gedocumenteerd en is er zeer veel informatie over allerlei zaken rondom het netwerk. Het netwerk bestaat bijna een jaar en het is mijn bedoeling om verder te gaan met de ontwikkeling ervan, teneinde de palliatieve terminale zorg in de regio Oost-Achterhoek te verbeteren. Nog enkele plaatsen vrij: BASISCURSUS (voor verpleegkundigen) Vragen over ontwikkelingen palliatieve zorg Regio Stedendriehoek Simone Troost, programmacoördinator palliatieve zorg [s.troost@ikst.nl] Regio Twente en Oost-Achterhoek Henk-Jan de Winter, programmacoördinator palliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] Data: 2, 16 en 30 november 2006 Meer info Saxion Hogescholen t: of e: m.jansen@saxion.nl 4 NIEUW: WERKGROEP GEESTELIJKE ZORG v.l.n.r. Christianne Lennards (directeur IKO), Ria Koppejan-Rensebrink (directeur IKMN), Alex Wit (directeur IKST) en René Otter (directeur IKN)

3 Begin dit jaar is een nieuwe IKST-werkgroep van start gegaan: werkgroep geestelijke zorg (i.o.). Op basis van een initiatief van het Netwerk palliatieve zorg Midden-Twente zijn vanuit verschillende organisaties geestelijk verzorgers met elkaar in gesprek gegaan. IKST werkt samen aan VISITATIE 2 met het IKN, IKO en het IKMN Met deze samenwerking willen de vier integrale kankercentra een uniforme uitvoering van de visitatie tot stand brengen. De samenwerking heeft een aantal voordelen: op het gebied van visitatie van de multidisciplinaire oncologische zorg in de ziekenhuizen. Tijdens een bijeenkomst op 3 april 2006 professionals en IKC s leren van elkaars expertise deskundigheid van de visitatoren blijft op peil door de regelmatige inzet bij visitaties vastlegging van de werkwijze in een gezamenlijk handboek visitatie doorontwikkeling van het visitatiemodel werd de samenwerking officieel bekrachtigd. In een reglement is de gang van zaken over visitatie vastgelegd. Het geheel wordt aangestuurd door een plenaire visitatiecommissie. Het IKN, IKO, IKMN en het IKST bevinden zich ieder in een andere fase van ontwikkeling en implementatie van een visitatietraject. Het IKST zit in de aanloopfase voor een eerste visitatieronde. Een aantal ziekenhuizen in de IKST-regio hebben hiervoor interesse getoond. De komende tijd wordt een visitatietraject opgestart. We houden u op de hoogte van de ontwikkelingen. Meer informatie: Jolanda van Hoeve, programmacoördinator oncologische zorg [j.van.hoeve@ikst.nl] Op de website van de Integrale Kankercentra ( kunt u incidentiecijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie opzoeken per IKC-regio. Voor mensen die werkzaam zijn in een ziekenhuis binnen de IKST-regio is het vanaf nu ook mogelijk om de absolute aantallen van het eigen ziekenhuis te bekijken. Cijfers van tumoren waarvan de diagnose in het eigen ziekenhuis is gesteld en/of een behandeling in het eigen ziekenhuis heeft plaatsgevonden. Om de cijfers te kunnen bekijken, gaat u naar de homepage van ikcnet: Daar staat de link naar de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Via deze link wordt de pagina met NKR-cijfers geopend. Om de incidentiecijfers van uw eigen ziekenhuis te kunnen zien, moet u ingelogd zijn. Daarvoor heeft u een user-id en password voor ikcnet nodig. De user-id s en passwords zijn onlangs naar de betrokken medewerkers bij de oncologie gestuurd. Als u ingelogd bent, ziet u het hiernaast afgebeelde scherm staan. Door vervolgens bij regio het vakje mijn ziekenhuis aan te vinken, kunt u het aantal tumoren zien dat in uw ziekenhuis gediagnosticeerd en/of behandeld is. Dit kunt u bekijken per tumorsoort, opgesplitst naar diagnosejaar en 5- en 15-jaarsleeftijdsklassen. Onderzoek en Registratie [s.siesling@ikst.nl]. In het voorjaar van 2007 wil de werkgroep, om te beginnen, met en voor de eigen achterban een bijeenkomst organiseren om deze onderwerpen verder met elkaar uit te werken. Meer informatie: Henk-Jan de Winter, programmacoördinator palliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] MEER AANDACHT VOOR DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING VERZORGENDEN Minisymposium Palliatieve zorg Het Netwerk palliatieve zorg regio Zutphen organiseert op 23 november een minisymposium Palliatieve zorg voor verzorgenden in Bronsbergen te Zutphen. Onderwerpen die onder meer aan bod komen zijn: organisatie van de palliatieve zorg, behandeling van pijn en zorg voor de (ver)zorgenden. Op de informatiemarkt kunnen deelnemers informatie krijgen over het palliatieve zorgaanbod in de regio en kennismaken met de zorginstellingen die vertegenwoordigd zijn in het netwerk. CONSULTATIEMOGELIJKHEDEN VOOR HULPVERLENERS Consultatieteams Oost-Veluwe, Salland en Zutphen Komend jaar gaat het IKST voor onder andere verzorgenden een scholingsprogramma aanbieden dat specifiek stil staat bij het communiceren met de zorgvrager en de naasten. Meer hierover in een volgende uitgave e: consulttwenteoostachterhoek@ikst.nl VOOR MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING Onlangs heeft het IKST het initiatief genomen te onderzoeken op welke manier de kwaliteit van de palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking verbeterd kan worden. Dit naar aanleiding van diverse signalen uit de regio en het land. Verbeterpunten Uit de onderzoeken Gelijk zijn in hun anders zijn (Bosch et.al.) en Zorg rondom het levenseinde van mensen met een verstandelijke beperking (NIVEL) blijkt dat de palliatieve zorg voor deze mensen verbeterd kan worden*. Mogelijke verbeterpunten liggen op zowel het inhoudelijke als het organisatorische vlak. Momenteel wordt vanuit het IKST met diverse instellingen in de regio contact gezocht en de situatie verkent. Uit deze contacten blijkt dat men de conclusies van de onderzoeken herkent en daarmee ook aan de slag wil. Als een volgende stap organiseert het IKST op 28 november 2006 een werkconferentie over dit thema. Naast vertegenwoordigers van diverse zorgaanbieders voor mensen met een verstandelijke beperking worden ook de netwerken palliatieve zorg en de consultatieteams betrokken. Het doel van de werkconferentie is om elkaar beter te leren kennen, ervaren knelpunten met elkaar te delen en hiervoor oplossingsrichtingen aan te reiken. Daarnaast is het de bedoeling om de kennis en de ervaring die aanwezig zijn binnen de instellingen, netwerken palliatieve zorg en consultatieteams met elkaar in verbinding te brengen. In navolging op de Basiscursus Palliatieve zorg voor verpleegkundigen die door Saxion Hogescholen wordt georganiseerd, wordt dit jaar voor het eerst de Basiscursus Palliatieve zorg voor verzorgenden georganiseerd. Het IKST organiseert deze driedaagse cursus in samenwerking met het ROC van Twente (Hengelo) op 17 oktober, 7 en 28 november. De deelnemers worden in de cursus geïnformeerd Meer informatie: Henk-Jan de Winter, programmacoördinatorpalliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] *De onderzoeksrapporten zijn te downloaden op de website van het IKST ( > palliatieve zorg > nieuws). Even voorstellen... Nieuwe netwerkcoördinator REGIO OOST-ACHTERHOEK Consultatieteam Enschede, Noordoost-Twente en Oost-Achterhoek Meer informatie: Jetty Zuidema, adviseur deskundigheidsbevordering palliatieve zorg [j.zuidema@ikst.nl] Basiscursus Palliatieve zorg w w w. i k c n e t. n l Nicol Groot Zevert Communicatie Conferentie Log-in gegevens aanvragen Bent u werkzaam in een van de ziekenhuizen in de IKST-regio en u heeft nog geen user-id en password van ons ontvangen, dan kunt u deze aanvragen bij Petra te Paste [p.te.paste@ikst.nl] of door in het loginscherm te klikken op wachtwoord aanvragen. Consultatieteam Midden- en Noordwest-Twente 3 Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat ongeveer driekwart van de mensen met kanker overlijdt in de thuissituatie, een verzorgings-/verpleeghuis of een hospice. Veel van deze zorg wordt geleverd door verzorgenden. Het is dan ook opmerkelijk dat er tot nu toe weinig tot geen scholingsaanbod is voor deze groep op het gebied van de palliatieve zorg. Het IKST wil dit hiaat opvullen. Daarom worden in samenwerking met andere partijen de volgende scholingsactiviteiten georganiseerd. NIEUW op ikcnet cijfers kankerregistratie per ziekenhuis RICHTLIJNEN nu ook op internet Vanaf 2006 werkt het IKST samen Aanleiding van dit initiatief is de vraag op welke manier geestelijke zorg en ondersteuning kan worden geboden aan mensen in de palliatieve fase; mensen die niet in een instelling verblijven en geen aansluiting (meer) hebben bij een kerkgenootschap. Daarnaast leeft de vraag welke deskundigheid in de regio voorhanden is op dit gebied en op welke manier de professionele hulpverleners in de zorg ondersteund kunnen worden bij het signaleren van vragen bij patiënten op het gebied van existentiële problematiek. De werkgroep werkt momenteel aan een plan van aanpak waarin oplossingsrichtingen verder worden uitgewerkt. Het is in eerste instantie de bedoeling om de eigen achterban in kaart te brengen en informatie te verzamelen over mogelijke methoden en modellen om in de regio professionals te kunnen ondersteunen. over de lichamelijke en de spirituele zorg die in de terminale fase van belang is. Aan bod komen onder meer de zorg voor pijn, misselijkheid en braken, depressie, delier en de toepassing van palliatieve sedatie. Ook wordt inzicht gegeven in de organisatie en informatievoorziening van palliatieve zorg (netwerken en consultatieteams). Om de cursus aantrekkelijk te maken voor instellingen, subsidieert het IKST de cursus. Bij deelname van twee cursisten wordt de cursusprijs van één deelnemer ( 320,-) door het IKST vergoed. Om zoveel mogelijk instellingen de kans te geven van deze regeling gebruik te maken, geldt een maximum van één vergoeding per instelling. Het is de bedoeling om de Basiscursus palliatieve zorg voor verzorgenden, mogelijk in samenwerking met het ROC Aventus, in het voorjaar van 2007 ook aan te bieden in de Stedendriehoek. e: consultatieteammnwtwente@ikst.nl CONTACTPERSONEN NETWERKEN Regio Enschede-Haaksbergen en Noordoost-Twente Heleen Mulder, projectleider Netwerk palliatieve zorg regio Enschede-Haaksbergen en Noordoost-Twente t: (053) , e: h.mulder@teh.nl Website: Regio Midden-Twente Greet Nieuwland, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Midden-Twente t: (074) , e: g.nieuwland@zgt.nl Website: Regio Noordwest-Twente Gerda Kievitsbosch, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Noordwest-Twente t: (0546) , e: g.kievitsbosch@zgt.nl Website: Regio Oost-Achterhoek Nicol Groot Zevert, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Achterhoek-Oost t: (0543) / (06) , e: netwerkpalliatief@skbwinterswijk.nl Website: Regio Salland Berdine Koekoek, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Salland t: (0570) / (06) , e: koekoekb@dz.nl Website: Regio Zutphen Anne Eijsink, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Zutphen t: (06) , e: npzzutphen@versatel.nl Website: Regio Oost-Veluwe VACATURE, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Oost-Veluwe t: (055) , e: mvos@zcbeekbergen.nl Website: Half juli 2006 ben ik gestart in de functie van netwerkcoördinator. Na het VWO heb ik de HBO-V gevolgd in Enschede. Vervolgens heb ik twee jaar gewerkt als verpleegkundige in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis te Nijmegen op de longafdeling. Daar maakte ik voor het eerst kennis met palliatieve terminale zorg. Terugkerend naar mijn roots ben ik sinds 2002 werkzaam in het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk. Naast mijn werk als verpleegkundige heb ik de afgelopen jaren de studie Gezondheidswetenschappen, richting Zorgwetenschappen, aan de Universiteit Maastricht gevolgd en deze in 2005 met succes afgerond. Zo ben ik steeds meer betrokken geraakt bij diverse projecten in de gezondheidszorg (zowel intramuraal als transmuraal). Momenteel werk ik twee dagen per week als netwerkcoördinator. Daarnaast ben ik één dag per week projectmedewerker en de overige 12 uur werk ik als zorgcoördinator op de afdeling algemeen interne/oncologie/geriatrie/dermatologie. Ook zit ik in de redactie van NU 91, een beroepsorganisatie voor verpleegkundigen en verzorgenden. Op dit moment ben ik aan het inwerken als netwerkcoördinator. Gelukkig is er goed gedocumenteerd en is er zeer veel informatie over allerlei zaken rondom het netwerk. Het netwerk bestaat bijna een jaar en het is mijn bedoeling om verder te gaan met de ontwikkeling ervan, teneinde de palliatieve terminale zorg in de regio Oost-Achterhoek te verbeteren. Nog enkele plaatsen vrij: BASISCURSUS (voor verpleegkundigen) Vragen over ontwikkelingen palliatieve zorg Regio Stedendriehoek Simone Troost, programmacoördinator palliatieve zorg [s.troost@ikst.nl] Regio Twente en Oost-Achterhoek Henk-Jan de Winter, programmacoördinator palliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] Data: 2, 16 en 30 november 2006 Meer info Saxion Hogescholen t: of e: m.jansen@saxion.nl 4 NIEUW: WERKGROEP GEESTELIJKE ZORG v.l.n.r. Christianne Lennards (directeur IKO), Ria Koppejan-Rensebrink (directeur IKMN), Alex Wit (directeur IKST) en René Otter (directeur IKN)

4 Begin dit jaar is een nieuwe IKST-werkgroep van start gegaan: werkgroep geestelijke zorg (i.o.). Op basis van een initiatief van het Netwerk palliatieve zorg Midden-Twente zijn vanuit verschillende organisaties geestelijk verzorgers met elkaar in gesprek gegaan. IKST werkt samen aan VISITATIE 2 met het IKN, IKO en het IKMN Met deze samenwerking willen de vier integrale kankercentra een uniforme uitvoering van de visitatie tot stand brengen. De samenwerking heeft een aantal voordelen: op het gebied van visitatie van de multidisciplinaire oncologische zorg in de ziekenhuizen. Tijdens een bijeenkomst op 3 april 2006 professionals en IKC s leren van elkaars expertise deskundigheid van de visitatoren blijft op peil door de regelmatige inzet bij visitaties vastlegging van de werkwijze in een gezamenlijk handboek visitatie doorontwikkeling van het visitatiemodel werd de samenwerking officieel bekrachtigd. In een reglement is de gang van zaken over visitatie vastgelegd. Het geheel wordt aangestuurd door een plenaire visitatiecommissie. Het IKN, IKO, IKMN en het IKST bevinden zich ieder in een andere fase van ontwikkeling en implementatie van een visitatietraject. Het IKST zit in de aanloopfase voor een eerste visitatieronde. Een aantal ziekenhuizen in de IKST-regio hebben hiervoor interesse getoond. De komende tijd wordt een visitatietraject opgestart. We houden u op de hoogte van de ontwikkelingen. Meer informatie: Jolanda van Hoeve, programmacoördinator oncologische zorg [j.van.hoeve@ikst.nl] Op de website van de Integrale Kankercentra ( kunt u incidentiecijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie opzoeken per IKC-regio. Voor mensen die werkzaam zijn in een ziekenhuis binnen de IKST-regio is het vanaf nu ook mogelijk om de absolute aantallen van het eigen ziekenhuis te bekijken. Cijfers van tumoren waarvan de diagnose in het eigen ziekenhuis is gesteld en/of een behandeling in het eigen ziekenhuis heeft plaatsgevonden. Om de cijfers te kunnen bekijken, gaat u naar de homepage van ikcnet: Daar staat de link naar de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Via deze link wordt de pagina met NKR-cijfers geopend. Om de incidentiecijfers van uw eigen ziekenhuis te kunnen zien, moet u ingelogd zijn. Daarvoor heeft u een user-id en password voor ikcnet nodig. De user-id s en passwords zijn onlangs naar de betrokken medewerkers bij de oncologie gestuurd. Als u ingelogd bent, ziet u het hiernaast afgebeelde scherm staan. Door vervolgens bij regio het vakje mijn ziekenhuis aan te vinken, kunt u het aantal tumoren zien dat in uw ziekenhuis gediagnosticeerd en/of behandeld is. Dit kunt u bekijken per tumorsoort, opgesplitst naar diagnosejaar en 5- en 15-jaarsleeftijdsklassen. Onderzoek en Registratie [s.siesling@ikst.nl]. In het voorjaar van 2007 wil de werkgroep, om te beginnen, met en voor de eigen achterban een bijeenkomst organiseren om deze onderwerpen verder met elkaar uit te werken. Meer informatie: Henk-Jan de Winter, programmacoördinator palliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] MEER AANDACHT VOOR DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING VERZORGENDEN Minisymposium Palliatieve zorg Het Netwerk palliatieve zorg regio Zutphen organiseert op 23 november een minisymposium Palliatieve zorg voor verzorgenden in Bronsbergen te Zutphen. Onderwerpen die onder meer aan bod komen zijn: organisatie van de palliatieve zorg, behandeling van pijn en zorg voor de (ver)zorgenden. Op de informatiemarkt kunnen deelnemers informatie krijgen over het palliatieve zorgaanbod in de regio en kennismaken met de zorginstellingen die vertegenwoordigd zijn in het netwerk. CONSULTATIEMOGELIJKHEDEN VOOR HULPVERLENERS Consultatieteams Oost-Veluwe, Salland en Zutphen Komend jaar gaat het IKST voor onder andere verzorgenden een scholingsprogramma aanbieden dat specifiek stil staat bij het communiceren met de zorgvrager en de naasten. Meer hierover in een volgende uitgave e: consulttwenteoostachterhoek@ikst.nl VOOR MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING Onlangs heeft het IKST het initiatief genomen te onderzoeken op welke manier de kwaliteit van de palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking verbeterd kan worden. Dit naar aanleiding van diverse signalen uit de regio en het land. Verbeterpunten Uit de onderzoeken Gelijk zijn in hun anders zijn (Bosch et.al.) en Zorg rondom het levenseinde van mensen met een verstandelijke beperking (NIVEL) blijkt dat de palliatieve zorg voor deze mensen verbeterd kan worden*. Mogelijke verbeterpunten liggen op zowel het inhoudelijke als het organisatorische vlak. Momenteel wordt vanuit het IKST met diverse instellingen in de regio contact gezocht en de situatie verkent. Uit deze contacten blijkt dat men de conclusies van de onderzoeken herkent en daarmee ook aan de slag wil. Als een volgende stap organiseert het IKST op 28 november 2006 een werkconferentie over dit thema. Naast vertegenwoordigers van diverse zorgaanbieders voor mensen met een verstandelijke beperking worden ook de netwerken palliatieve zorg en de consultatieteams betrokken. Het doel van de werkconferentie is om elkaar beter te leren kennen, ervaren knelpunten met elkaar te delen en hiervoor oplossingsrichtingen aan te reiken. Daarnaast is het de bedoeling om de kennis en de ervaring die aanwezig zijn binnen de instellingen, netwerken palliatieve zorg en consultatieteams met elkaar in verbinding te brengen. In navolging op de Basiscursus Palliatieve zorg voor verpleegkundigen die door Saxion Hogescholen wordt georganiseerd, wordt dit jaar voor het eerst de Basiscursus Palliatieve zorg voor verzorgenden georganiseerd. Het IKST organiseert deze driedaagse cursus in samenwerking met het ROC van Twente (Hengelo) op 17 oktober, 7 en 28 november. De deelnemers worden in de cursus geïnformeerd Meer informatie: Henk-Jan de Winter, programmacoördinatorpalliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] *De onderzoeksrapporten zijn te downloaden op de website van het IKST ( > palliatieve zorg > nieuws). Even voorstellen... Nieuwe netwerkcoördinator REGIO OOST-ACHTERHOEK Consultatieteam Enschede, Noordoost-Twente en Oost-Achterhoek Meer informatie: Jetty Zuidema, adviseur deskundigheidsbevordering palliatieve zorg [j.zuidema@ikst.nl] Basiscursus Palliatieve zorg w w w. i k c n e t. n l Nicol Groot Zevert Communicatie Conferentie Log-in gegevens aanvragen Bent u werkzaam in een van de ziekenhuizen in de IKST-regio en u heeft nog geen user-id en password van ons ontvangen, dan kunt u deze aanvragen bij Petra te Paste [p.te.paste@ikst.nl] of door in het loginscherm te klikken op wachtwoord aanvragen. Consultatieteam Midden- en Noordwest-Twente 3 Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat ongeveer driekwart van de mensen met kanker overlijdt in de thuissituatie, een verzorgings-/verpleeghuis of een hospice. Veel van deze zorg wordt geleverd door verzorgenden. Het is dan ook opmerkelijk dat er tot nu toe weinig tot geen scholingsaanbod is voor deze groep op het gebied van de palliatieve zorg. Het IKST wil dit hiaat opvullen. Daarom worden in samenwerking met andere partijen de volgende scholingsactiviteiten georganiseerd. NIEUW op ikcnet cijfers kankerregistratie per ziekenhuis RICHTLIJNEN nu ook op internet Vanaf 2006 werkt het IKST samen Aanleiding van dit initiatief is de vraag op welke manier geestelijke zorg en ondersteuning kan worden geboden aan mensen in de palliatieve fase; mensen die niet in een instelling verblijven en geen aansluiting (meer) hebben bij een kerkgenootschap. Daarnaast leeft de vraag welke deskundigheid in de regio voorhanden is op dit gebied en op welke manier de professionele hulpverleners in de zorg ondersteund kunnen worden bij het signaleren van vragen bij patiënten op het gebied van existentiële problematiek. De werkgroep werkt momenteel aan een plan van aanpak waarin oplossingsrichtingen verder worden uitgewerkt. Het is in eerste instantie de bedoeling om de eigen achterban in kaart te brengen en informatie te verzamelen over mogelijke methoden en modellen om in de regio professionals te kunnen ondersteunen. over de lichamelijke en de spirituele zorg die in de terminale fase van belang is. Aan bod komen onder meer de zorg voor pijn, misselijkheid en braken, depressie, delier en de toepassing van palliatieve sedatie. Ook wordt inzicht gegeven in de organisatie en informatievoorziening van palliatieve zorg (netwerken en consultatieteams). Om de cursus aantrekkelijk te maken voor instellingen, subsidieert het IKST de cursus. Bij deelname van twee cursisten wordt de cursusprijs van één deelnemer ( 320,-) door het IKST vergoed. Om zoveel mogelijk instellingen de kans te geven van deze regeling gebruik te maken, geldt een maximum van één vergoeding per instelling. Het is de bedoeling om de Basiscursus palliatieve zorg voor verzorgenden, mogelijk in samenwerking met het ROC Aventus, in het voorjaar van 2007 ook aan te bieden in de Stedendriehoek. e: consultatieteammnwtwente@ikst.nl CONTACTPERSONEN NETWERKEN Regio Enschede-Haaksbergen en Noordoost-Twente Heleen Mulder, projectleider Netwerk palliatieve zorg regio Enschede-Haaksbergen en Noordoost-Twente t: (053) , e: h.mulder@teh.nl Website: Regio Midden-Twente Greet Nieuwland, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Midden-Twente t: (074) , e: g.nieuwland@zgt.nl Website: Regio Noordwest-Twente Gerda Kievitsbosch, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Noordwest-Twente t: (0546) , e: g.kievitsbosch@zgt.nl Website: Regio Oost-Achterhoek Nicol Groot Zevert, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Achterhoek-Oost t: (0543) / (06) , e: netwerkpalliatief@skbwinterswijk.nl Website: Regio Salland Berdine Koekoek, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg Salland t: (0570) / (06) , e: koekoekb@dz.nl Website: Regio Zutphen Anne Eijsink, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Zutphen t: (06) , e: npzzutphen@versatel.nl Website: Regio Oost-Veluwe VACATURE, netwerkcoördinator Netwerk palliatieve zorg regio Oost-Veluwe t: (055) , e: mvos@zcbeekbergen.nl Website: Half juli 2006 ben ik gestart in de functie van netwerkcoördinator. Na het VWO heb ik de HBO-V gevolgd in Enschede. Vervolgens heb ik twee jaar gewerkt als verpleegkundige in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis te Nijmegen op de longafdeling. Daar maakte ik voor het eerst kennis met palliatieve terminale zorg. Terugkerend naar mijn roots ben ik sinds 2002 werkzaam in het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk. Naast mijn werk als verpleegkundige heb ik de afgelopen jaren de studie Gezondheidswetenschappen, richting Zorgwetenschappen, aan de Universiteit Maastricht gevolgd en deze in 2005 met succes afgerond. Zo ben ik steeds meer betrokken geraakt bij diverse projecten in de gezondheidszorg (zowel intramuraal als transmuraal). Momenteel werk ik twee dagen per week als netwerkcoördinator. Daarnaast ben ik één dag per week projectmedewerker en de overige 12 uur werk ik als zorgcoördinator op de afdeling algemeen interne/oncologie/geriatrie/dermatologie. Ook zit ik in de redactie van NU 91, een beroepsorganisatie voor verpleegkundigen en verzorgenden. Op dit moment ben ik aan het inwerken als netwerkcoördinator. Gelukkig is er goed gedocumenteerd en is er zeer veel informatie over allerlei zaken rondom het netwerk. Het netwerk bestaat bijna een jaar en het is mijn bedoeling om verder te gaan met de ontwikkeling ervan, teneinde de palliatieve terminale zorg in de regio Oost-Achterhoek te verbeteren. Nog enkele plaatsen vrij: BASISCURSUS (voor verpleegkundigen) Vragen over ontwikkelingen palliatieve zorg Regio Stedendriehoek Simone Troost, programmacoördinator palliatieve zorg [s.troost@ikst.nl] Regio Twente en Oost-Achterhoek Henk-Jan de Winter, programmacoördinator palliatieve zorg [hj.dewinter@ikst.nl] Data: 2, 16 en 30 november 2006 Meer info Saxion Hogescholen t: of e: m.jansen@saxion.nl 4 NIEUW: WERKGROEP GEESTELIJKE ZORG v.l.n.r. Christianne Lennards (directeur IKO), Ria Koppejan-Rensebrink (directeur IKMN), Alex Wit (directeur IKST) en René Otter (directeur IKN)

5 NIEUWE RICHTLIJNEN OP ONCOLINE VOOR ONCOLOGISCHE EN IS DEZE Agenda Tumorgebonden ZOMER OP EEN AANTAL PUNTEN VERBETERD. Steeds meer zorgverleners raadplegen regelmatig richtlijnen op Oncoline. Momenteel trekt de site ongeveer duizend bezoekers per dag. De afgelopen maanden zijn tal van nieuwe richtlijnen gepubliceerd, zodat er nu meer dan 170 richtlijnen op de site staan. Afgelopen zomer is ook de navigatie overzichtelijker gemaakt. Op de site is in het linker menu direct zichtbaar wat de inhoud is en met één muisklik wordt meteen een lijst met alle bij dat item 5 horende richtlijnen gepresenteerd. Verder worden de regionale en de landelijke richtlijnen apart van elkaar en daardoor overzichtelijker gepresenteerd. Nieuwsgierig geworden? Neem eens een kijkje op de site. Hebt u opmerkingen, ideeën of suggesties? Die zijn van harte welkom. U kunt uw sturen naar de oncolinebeheerder [oncolinebeheerder@vikc.nl]. Samenvatting Melanoom Oesofaguscarcinoom Leptomeningeneale metastasen Colorectale levermetastasen Symposia en cursussen Mammacarcinoom Ovariumcarcinoom Cervix- en endometriumcarcinoom Blaascarcinoom Prostaatcarcinoom 6 Begin 2007 zal de nieuwe landelijke en multidisciplinaire tumorwerkgroep Longtumoren opgerichtworden. Een werkgroep die onder de vlag van de Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC) gaat werken aan: ontwikkeling en actualisering van richtlijnen diagnostiek, behandeling en zorg ontwikkeling van indicatoren en implementatie van richtlijnen bevorderen van wetenschappelijk onderzoek Meer informatie: Chantal Holtkamp, programmacoördinator oncologische zorg IKST en toekomstig contactpersoon van deze tumorwerkgroep [c.holtkamp@ikst.nl] EINDEVALUATIE PROJECT Researchassistent/-verpleegkundige van de researchverpleegkundige zijn hierdoor gewaarborgd. In beide locaties van de Ziekenhuisgroep Twente zijn de twee jaren nog niet verstreken. De eindevaluatie zal in 2007 plaatsvinden. In het Streekziekenhuis Koningin Beatrix vindt de eindevaluatie nog plaats. De resultaten tot nu toe lijken zeer gunstig. Resultaten In het Medisch Spectrum Twente zijn de vier uren ingezet op de afdeling longen waarbij onder meer studies zijn uitgevoerd die zijn geïnitieerd door de NVALT (Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose). Ook is een goed lopende researchbespreking opgezet. Door de opbouw van ervaring is de deelname aan commerciële studies eenvoudiger geworden. De kosten In de Gelre ziekenhuizen, locatie Apeldoorn, is de subsidie tijdelijk stopgezet. De reden hiervoor was het lage aanbod van studies, patiënten en het gebrek aan menskracht voor het project. Mogelijk wordt het resterende bedrag nog voor eind 2006 ingezet. In de Gelre ziekenhuizen, locatie Zutphen, is de subsidie definitief stopgezet. De resultaten waren niet zoals gewenst. Bijeenkomsten netwerken en werkgroepen Voeding en dieet VERWACHT LANDELIJKE TUMORWERKGROEP LONGTUMOREN Om het klinisch vergelijkend onderzoek te stimuleren, is het IKST twee jaar geleden met het project Researchassistent/-verpleegkundige gestart. In het project konden ziekenhuizen uit de IKST-regio een subsidie krijgen voor het aanstellen van een researchassistent/-verpleegkundige voor vier uur per week gedurende twee jaar. Een voorwaarde was dat de ondersteuning vooral aan non-profit studies zou worden besteed. In het Deventer Ziekenhuis is de subsidie ingezet op de afdeling interne. De verdeling van de uren over meerdere functionarissen heeft hier een enorme impuls gegeven aan het klinisch vergelijkend onderzoek. Naast een researchbespreking wordt bij elke patiënt besproken of deze wel of niet mee kan of wil doen aan een studie. Dit heeft ertoe geleid dat, landelijk gezien, het Deventer Ziekenhuis tweede staat in het aantal aangemelde patiënten in de CAIRO-studie. De werkzaamheden zullen worden uitgebreid naar andere afdelingen en de ingediende aanvraag voor een derde subsidiejaar is door het IKST gehonoreerd. Onderzoek en Registratie [s.siesling@ikst.nl] w w w. i k s t. n l Werkconferentie Netwerk palliatieve zorg Noordwest-Twente Doelgroep: organisaties netwerk 17 oktober, 7 en 28 november Doelgroep: verzorgenden Locatie: ROC van Twente (Hengelo) oktober 2006 UKACR-NCR Conference The Role of Cancer Registries in Surveillance and Cancer Care Doelgroep: professionals Locatie: RAI (Amsterdam) 30 oktober, 13, 27 november en 11 december Basiscursus Oncologie Doelgroep: verpleegkundigen niveau 4 en 5 31 oktober 2006 Themabijeenkomst Kanker in het gezin Doelgroep: (ex-) kankerpatiënten en hun naasten Locatie: Roparunhuis Auke van der Veen 2, 16 en 30 november 2006 Doelgroep: verpleegkundigen (niveau 4/5) 6 november 2006 Conferentie Een wakkere kijk op palliatieve sedatie Doelgroep: medisch specialisten, (huis- en verpleeghuis)artsen en belangstellenden Locatie: Deventer Ziekenhuis 7 november 2006 Scholing Adjuvante medicamenteuze therapie Doelgroep: verpleegkundigen Streekziekenhuis Koningin Beatrix en thuiszorg Sensire regio Winterswijk Locatie: Streekziekenhuis Koningin Beatrix (Winterswijk) 16 november 2006 Symposium Maligniteit in de buik Doelgroep: huisartsen regio Winterswijk, specialisten Streekziekenhuis Koningin Beatrix Locatie: restaurant De Woord (Winterswijk) Minisymposium Palliatieve zorg voor verzorgenden Doelgroep: verzorgenden regio Zutphen Locatie: Bronsbergen (Zutphen) Themabijeenkomst Intercollegiaal Overleg Fysiotherapeuten (IOF)-Oncologie Doelgroep: fysiotherapeuten betrokken bij/ interesse in oncologie Locatie: De Poppe (Markelo) Personeel IN DIENST Per 1 mei 2006 is Rebecca Bos als secretaresse bij het IKST begonnen. Rebecca heeft voor deze baan secretariaats-functies vervult in diverse sectoren. Per 1 juni 2006 is Petra te Paste werkzaam als secretaresse. Petra heeft hiervoor bij KPMG en bij Wellinga Kantoorpartners gewerkt als secretaresse en managementassistent. Per 1 juli 2006 is Jolanda van Hoeve aangesteld als programmacoördinator oncologische zorg voor de regio Stedendriehoek. Jolanda heeft de opleiding HBO-V gevolgd en is daarna afgestudeerd als gezondheidswetenschapper. Zij heeft hiervoor gewerkt bij Adhesie als staffunctionaris kwaliteitsmanagement. IKST v.l.n.r. Rebecca Bos, Jolanda van Hoeve en Petra te Paste UIT DIENST 1 juli 2006 Leona Verheij, datamanager 1 augustus 2006 Marion Steenbergen, secretaresse IS BEREIKBAAR VAN MAANDAG T/M VRIJDAG VAN 8.30 TOT UUR Colofon Adreswijzigingen IKST nieuws, de nieuwsbrief van het IKST, verschijnt vier keer per jaar. De nieuwsbrief wordt in een oplage van 1800 exemplaren verspreid onder relaties van het IKST. Indien IKST nieuws niet op het goede adres bezorgd is, dan horen wij dat graag van u. [p.te.paste@ikst.nl] Informatie Redactie Jolanda van Hoeve, Saskia Lunter [eindredactie], Sabine Siesling en Henk-Jan de Winter Ontwerp en vormgeving Invorm grafisch ontwerpen, Enschede Druk te Sligte BV, Enschede 2 IKST werkt samen aan visitatie 12 oktober 2006 Oncologisch Netwerk Chirurgen OostNederland (ONCON) Locatie: Hotel t Lansink (Hengelo) 2 november 2006 Netwerk Maatschappelijk Werk 14 november 2006 Regionaal Platform Netwerken palliatieve Zorg Medische AdviesRaad IKST (MAR) Locatie: Mercure Accor Hotel (Deventer) 7 december 2006 Werkgroep Mammacareverpleegkundigen Locatie: Ziekenhuisgroep Twente, locatie Twenteborg Ziekenhuis (Almelo) 3 Nieuw: werkgroep geestelijke zorg 5 Eindevaluatie project Researchassistent/-verpleegkundige 5 Oncoline verbeterd 6 Agenda nieuws DE DATABANK MET RICHTLIJNEN 30 november 2006 Themabijeenkomst regionale afstemming mammazorg Doelgroep: radiotherapeuten, internisten en chirurgen Twente/Oost-Achterhoek Meer informatie over het IKST kunt u vinden op de internetsite: en de internetsite van de Vereniging van Integrale Kankercentra: 14e jaargang #3 oktober ONCOLINE VERBETERD Fysiotherapeuten en IKST starten samenwerking IOF-oncologie (Intercollegiaal Overleg Fysiotherapeuten), een netwerk van fysiotherapeuten dat zich speciaal richt op de oncologie, en het IKST hebben onlangs de contacten verstevigd en gaan samenwerken. Beide partijen willen hiermee bijdragen aan het gezamenlijke doel: optimale zorg voor de oncologische patiënt. Een interview met de voorzitter van het IOF-oncologie: Theo Ruitenbeek, fysiotherapeut in Deventer. WAAROM HEBBEN JULLIE IOF-ONCOLOGIE OPGESTART? Het idee hiervoor is ontstaan na een nieuwjaarbijeenkomst van de RGF, Regionaal Genootschap Fysiotherapie. Tijdens die bijeenkomst sprak de heer Roussel, chirurg Gelre ziekenhuizen, over het belang van fysiotherapie bij oncologiepatiënten na een operatie, bestraling of chemotherapie. Daarin zit een manco: fysiotherapie is niet iets vanzelfsprekends om in te zetten na de primaire behandeling. Hierdoor komt het regelmatig voor dat patiënten pas veel later en met verergerde klachten bij een fysiotherapeut terecht komen. Dit kan en moet anders vonden ik en nog een aantal andere fysiotherapeuten. Zo is het gekomen dat we uiteindelijk IOF-oncologie hebben opgezet. WAT HOOPT U DOOR INZET VAN IOF-ONCOLOGIE TE BEREIKEN? Ik zou willen dat alle patiënten gewezen worden op de mogelijkheden van fysiotherapie na een behandeling en dat ze Lasondersingel BP Enschede t) f) e) ikst@ikst.nl i) Theo Ruitenbeek fysiotherapie kunnen inzetten om zelfstandig te functioneren. Fysiotherapie is vaak ook heel stimulerend voor de patiënt. Tijdens het proces van behandeling kun je als patiënt niet zo heel veel doen. Je ondergaat de behandeling en moet afwachten hoe je lichaam erop reageert. In de fase van herstel kun je bij fysiotherapie weer zelf werken aan het verbeteren van een functie, zoals een moeilijk te bewegen arm. HOE GAAN JULLIE ERVOOR ZORGEN DAT JULLIE DOEL WORDT BEREIKT? We zijn in eerste instantie begonnen met het vergroten van onze eigen deskundigheid. Zo hebben de meesten van ons de opleiding Fysiotherapie en Oncologie aan de Hogeschool Brabant, nu Avans-plus, gevolgd. Vervolgens zijn we gaan kijken hoe we de fysiotherapeutische behandeling voor oncologiepatiënten moesten aanpassen en hoe we ervoor kunnen zorgen dat de patiënt na de behandeling eerder met een fysiotherapeut in contact wordt gebracht. We hebben daartoe een rol gespeeld bij het opstellen van de CBOrichtlijn Weke delen tumoren en de richtlijn Lymfoedeem. In beide richtlijnen is het belang van fysiotherapie benoemd en is de verwijzing naar fysiotherapie opgenomen. Omdat duidelijk werd dat er bij specialisten en huisartsen behoefte was aan informatie over het verwijzen naar een fysiotherapeut, hebben we daarvoor een richtlijn opgesteld; een leidraad om de patiënt een beter herstel te kunnen bieden na de primaire behandeling van kanker. Dit jaar zijn we begonnen met de implementatie van onze richtlijn. We presenteren onze richtlijn bij specialisten, huisartsen en collega-fysiotherapeuten. Deze implementatie zal ook in 2007 de nodige aandacht van ons vragen. HOE ZIET HET IOF-ONCOLOGIE ER OVER 10 JAAR UIT? Ik hoop dat IOF-oncologie dan bestaat uit een gedreven kerngroep met daar omheen een schil van enthousiaste en jonge collega s die we in kunnen zetten om nieuwe dingen te ontwikkelen, kennis te vergaren en kennis te verspreiden. Momenteel zijn we druk bezig met het verspreiden van kennis in de regio. In navolging op een eerste bijeenkomst in april dit jaar willen we op 10 oktober (De Poppe, Markelo), in samenwerking met het IKST, een volgende bijeenkomst organiseren voor fysiotherapeuten. Naast een inhoudelijke lezing over revalidatie bij schouderproblematiek, willen we graag van fysiotherapeuten uit de regio horen wat zij verwachten van IOF-oncologie. Met deze informatie willen we onze activiteiten verder afstemmen op de behoefte. Meer informatie: Theo Ruitenbeek, voorzitter IOF-oncologie [ruitenbeek@fysionet.nl] of Jolanda van Hoeve, programmacoördinator oncologische zorg [j.van.hoeve@ikst.nl] 1

6 NIEUWE RICHTLIJNEN OP ONCOLINE VOOR ONCOLOGISCHE EN IS DEZE Agenda Tumorgebonden ZOMER OP EEN AANTAL PUNTEN VERBETERD. Steeds meer zorgverleners raadplegen regelmatig richtlijnen op Oncoline. Momenteel trekt de site ongeveer duizend bezoekers per dag. De afgelopen maanden zijn tal van nieuwe richtlijnen gepubliceerd, zodat er nu meer dan 170 richtlijnen op de site staan. Afgelopen zomer is ook de navigatie overzichtelijker gemaakt. Op de site is in het linker menu direct zichtbaar wat de inhoud is en met één muisklik wordt meteen een lijst met alle bij dat item 5 horende richtlijnen gepresenteerd. Verder worden de regionale en de landelijke richtlijnen apart van elkaar en daardoor overzichtelijker gepresenteerd. Nieuwsgierig geworden? Neem eens een kijkje op de site. Hebt u opmerkingen, ideeën of suggesties? Die zijn van harte welkom. U kunt uw sturen naar de oncolinebeheerder [oncolinebeheerder@vikc.nl]. Samenvatting Melanoom Oesofaguscarcinoom Leptomeningeneale metastasen Colorectale levermetastasen Symposia en cursussen Mammacarcinoom Ovariumcarcinoom Cervix- en endometriumcarcinoom Blaascarcinoom Prostaatcarcinoom 6 Begin 2007 zal de nieuwe landelijke en multidisciplinaire tumorwerkgroep Longtumoren opgerichtworden. Een werkgroep die onder de vlag van de Vereniging van Integrale Kankercentra (VIKC) gaat werken aan: ontwikkeling en actualisering van richtlijnen diagnostiek, behandeling en zorg ontwikkeling van indicatoren en implementatie van richtlijnen bevorderen van wetenschappelijk onderzoek Meer informatie: Chantal Holtkamp, programmacoördinator oncologische zorg IKST en toekomstig contactpersoon van deze tumorwerkgroep [c.holtkamp@ikst.nl] EINDEVALUATIE PROJECT Researchassistent/-verpleegkundige van de researchverpleegkundige zijn hierdoor gewaarborgd. In beide locaties van de Ziekenhuisgroep Twente zijn de twee jaren nog niet verstreken. De eindevaluatie zal in 2007 plaatsvinden. In het Streekziekenhuis Koningin Beatrix vindt de eindevaluatie nog plaats. De resultaten tot nu toe lijken zeer gunstig. Resultaten In het Medisch Spectrum Twente zijn de vier uren ingezet op de afdeling longen waarbij onder meer studies zijn uitgevoerd die zijn geïnitieerd door de NVALT (Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose). Ook is een goed lopende researchbespreking opgezet. Door de opbouw van ervaring is de deelname aan commerciële studies eenvoudiger geworden. De kosten In de Gelre ziekenhuizen, locatie Apeldoorn, is de subsidie tijdelijk stopgezet. De reden hiervoor was het lage aanbod van studies, patiënten en het gebrek aan menskracht voor het project. Mogelijk wordt het resterende bedrag nog voor eind 2006 ingezet. In de Gelre ziekenhuizen, locatie Zutphen, is de subsidie definitief stopgezet. De resultaten waren niet zoals gewenst. Bijeenkomsten netwerken en werkgroepen Voeding en dieet VERWACHT LANDELIJKE TUMORWERKGROEP LONGTUMOREN Om het klinisch vergelijkend onderzoek te stimuleren, is het IKST twee jaar geleden met het project Researchassistent/-verpleegkundige gestart. In het project konden ziekenhuizen uit de IKST-regio een subsidie krijgen voor het aanstellen van een researchassistent/-verpleegkundige voor vier uur per week gedurende twee jaar. Een voorwaarde was dat de ondersteuning vooral aan non-profit studies zou worden besteed. In het Deventer Ziekenhuis is de subsidie ingezet op de afdeling interne. De verdeling van de uren over meerdere functionarissen heeft hier een enorme impuls gegeven aan het klinisch vergelijkend onderzoek. Naast een researchbespreking wordt bij elke patiënt besproken of deze wel of niet mee kan of wil doen aan een studie. Dit heeft ertoe geleid dat, landelijk gezien, het Deventer Ziekenhuis tweede staat in het aantal aangemelde patiënten in de CAIRO-studie. De werkzaamheden zullen worden uitgebreid naar andere afdelingen en de ingediende aanvraag voor een derde subsidiejaar is door het IKST gehonoreerd. Onderzoek en Registratie [s.siesling@ikst.nl] w w w. i k s t. n l Werkconferentie Netwerk palliatieve zorg Noordwest-Twente Doelgroep: organisaties netwerk 17 oktober, 7 en 28 november Doelgroep: verzorgenden Locatie: ROC van Twente (Hengelo) oktober 2006 UKACR-NCR Conference The Role of Cancer Registries in Surveillance and Cancer Care Doelgroep: professionals Locatie: RAI (Amsterdam) 30 oktober, 13, 27 november en 11 december Basiscursus Oncologie Doelgroep: verpleegkundigen niveau 4 en 5 31 oktober 2006 Themabijeenkomst Kanker in het gezin Doelgroep: (ex-) kankerpatiënten en hun naasten Locatie: Roparunhuis Auke van der Veen 2, 16 en 30 november 2006 Doelgroep: verpleegkundigen (niveau 4/5) 6 november 2006 Conferentie Een wakkere kijk op palliatieve sedatie Doelgroep: medisch specialisten, (huis- en verpleeghuis)artsen en belangstellenden Locatie: Deventer Ziekenhuis 7 november 2006 Scholing Adjuvante medicamenteuze therapie Doelgroep: verpleegkundigen Streekziekenhuis Koningin Beatrix en thuiszorg Sensire regio Winterswijk Locatie: Streekziekenhuis Koningin Beatrix (Winterswijk) 16 november 2006 Symposium Maligniteit in de buik Doelgroep: huisartsen regio Winterswijk, specialisten Streekziekenhuis Koningin Beatrix Locatie: restaurant De Woord (Winterswijk) Minisymposium Palliatieve zorg voor verzorgenden Doelgroep: verzorgenden regio Zutphen Locatie: Bronsbergen (Zutphen) Themabijeenkomst Intercollegiaal Overleg Fysiotherapeuten (IOF)-Oncologie Doelgroep: fysiotherapeuten betrokken bij/ interesse in oncologie Locatie: De Poppe (Markelo) Personeel IN DIENST Per 1 mei 2006 is Rebecca Bos als secretaresse bij het IKST begonnen. Rebecca heeft voor deze baan secretariaats-functies vervult in diverse sectoren. Per 1 juni 2006 is Petra te Paste werkzaam als secretaresse. Petra heeft hiervoor bij KPMG en bij Wellinga Kantoorpartners gewerkt als secretaresse en managementassistent. Per 1 juli 2006 is Jolanda van Hoeve aangesteld als programmacoördinator oncologische zorg voor de regio Stedendriehoek. Jolanda heeft de opleiding HBO-V gevolgd en is daarna afgestudeerd als gezondheidswetenschapper. Zij heeft hiervoor gewerkt bij Adhesie als staffunctionaris kwaliteitsmanagement. IKST v.l.n.r. Rebecca Bos, Jolanda van Hoeve en Petra te Paste UIT DIENST 1 juli 2006 Leona Verheij, datamanager 1 augustus 2006 Marion Steenbergen, secretaresse IS BEREIKBAAR VAN MAANDAG T/M VRIJDAG VAN 8.30 TOT UUR Colofon Adreswijzigingen IKST nieuws, de nieuwsbrief van het IKST, verschijnt vier keer per jaar. De nieuwsbrief wordt in een oplage van 1800 exemplaren verspreid onder relaties van het IKST. Indien IKST nieuws niet op het goede adres bezorgd is, dan horen wij dat graag van u. [p.te.paste@ikst.nl] Informatie Redactie Jolanda van Hoeve, Saskia Lunter [eindredactie], Sabine Siesling en Henk-Jan de Winter Ontwerp en vormgeving Invorm grafisch ontwerpen, Enschede Druk te Sligte BV, Enschede 2 IKST werkt samen aan visitatie 12 oktober 2006 Oncologisch Netwerk Chirurgen OostNederland (ONCON) Locatie: Hotel t Lansink (Hengelo) 2 november 2006 Netwerk Maatschappelijk Werk 14 november 2006 Regionaal Platform Netwerken palliatieve Zorg Medische AdviesRaad IKST (MAR) Locatie: Mercure Accor Hotel (Deventer) 7 december 2006 Werkgroep Mammacareverpleegkundigen Locatie: Ziekenhuisgroep Twente, locatie Twenteborg Ziekenhuis (Almelo) 3 Nieuw: werkgroep geestelijke zorg 5 Eindevaluatie project Researchassistent/-verpleegkundige 5 Oncoline verbeterd 6 Agenda nieuws DE DATABANK MET RICHTLIJNEN 30 november 2006 Themabijeenkomst regionale afstemming mammazorg Doelgroep: radiotherapeuten, internisten en chirurgen Twente/Oost-Achterhoek Meer informatie over het IKST kunt u vinden op de internetsite: en de internetsite van de Vereniging van Integrale Kankercentra: 14e jaargang #3 oktober ONCOLINE VERBETERD Fysiotherapeuten en IKST starten samenwerking IOF-oncologie (Intercollegiaal Overleg Fysiotherapeuten), een netwerk van fysiotherapeuten dat zich speciaal richt op de oncologie, en het IKST hebben onlangs de contacten verstevigd en gaan samenwerken. Beide partijen willen hiermee bijdragen aan het gezamenlijke doel: optimale zorg voor de oncologische patiënt. Een interview met de voorzitter van het IOF-oncologie: Theo Ruitenbeek, fysiotherapeut in Deventer. WAAROM HEBBEN JULLIE IOF-ONCOLOGIE OPGESTART? Het idee hiervoor is ontstaan na een nieuwjaarbijeenkomst van de RGF, Regionaal Genootschap Fysiotherapie. Tijdens die bijeenkomst sprak de heer Roussel, chirurg Gelre ziekenhuizen, over het belang van fysiotherapie bij oncologiepatiënten na een operatie, bestraling of chemotherapie. Daarin zit een manco: fysiotherapie is niet iets vanzelfsprekends om in te zetten na de primaire behandeling. Hierdoor komt het regelmatig voor dat patiënten pas veel later en met verergerde klachten bij een fysiotherapeut terecht komen. Dit kan en moet anders vonden ik en nog een aantal andere fysiotherapeuten. Zo is het gekomen dat we uiteindelijk IOF-oncologie hebben opgezet. WAT HOOPT U DOOR INZET VAN IOF-ONCOLOGIE TE BEREIKEN? Ik zou willen dat alle patiënten gewezen worden op de mogelijkheden van fysiotherapie na een behandeling en dat ze Lasondersingel BP Enschede t) f) e) ikst@ikst.nl i) Theo Ruitenbeek fysiotherapie kunnen inzetten om zelfstandig te functioneren. Fysiotherapie is vaak ook heel stimulerend voor de patiënt. Tijdens het proces van behandeling kun je als patiënt niet zo heel veel doen. Je ondergaat de behandeling en moet afwachten hoe je lichaam erop reageert. In de fase van herstel kun je bij fysiotherapie weer zelf werken aan het verbeteren van een functie, zoals een moeilijk te bewegen arm. HOE GAAN JULLIE ERVOOR ZORGEN DAT JULLIE DOEL WORDT BEREIKT? We zijn in eerste instantie begonnen met het vergroten van onze eigen deskundigheid. Zo hebben de meesten van ons de opleiding Fysiotherapie en Oncologie aan de Hogeschool Brabant, nu Avans-plus, gevolgd. Vervolgens zijn we gaan kijken hoe we de fysiotherapeutische behandeling voor oncologiepatiënten moesten aanpassen en hoe we ervoor kunnen zorgen dat de patiënt na de behandeling eerder met een fysiotherapeut in contact wordt gebracht. We hebben daartoe een rol gespeeld bij het opstellen van de CBOrichtlijn Weke delen tumoren en de richtlijn Lymfoedeem. In beide richtlijnen is het belang van fysiotherapie benoemd en is de verwijzing naar fysiotherapie opgenomen. Omdat duidelijk werd dat er bij specialisten en huisartsen behoefte was aan informatie over het verwijzen naar een fysiotherapeut, hebben we daarvoor een richtlijn opgesteld; een leidraad om de patiënt een beter herstel te kunnen bieden na de primaire behandeling van kanker. Dit jaar zijn we begonnen met de implementatie van onze richtlijn. We presenteren onze richtlijn bij specialisten, huisartsen en collega-fysiotherapeuten. Deze implementatie zal ook in 2007 de nodige aandacht van ons vragen. HOE ZIET HET IOF-ONCOLOGIE ER OVER 10 JAAR UIT? Ik hoop dat IOF-oncologie dan bestaat uit een gedreven kerngroep met daar omheen een schil van enthousiaste en jonge collega s die we in kunnen zetten om nieuwe dingen te ontwikkelen, kennis te vergaren en kennis te verspreiden. Momenteel zijn we druk bezig met het verspreiden van kennis in de regio. In navolging op een eerste bijeenkomst in april dit jaar willen we op 10 oktober (De Poppe, Markelo), in samenwerking met het IKST, een volgende bijeenkomst organiseren voor fysiotherapeuten. Naast een inhoudelijke lezing over revalidatie bij schouderproblematiek, willen we graag van fysiotherapeuten uit de regio horen wat zij verwachten van IOF-oncologie. Met deze informatie willen we onze activiteiten verder afstemmen op de behoefte. Meer informatie: Theo Ruitenbeek, voorzitter IOF-oncologie [ruitenbeek@fysionet.nl] of Jolanda van Hoeve, programmacoördinator oncologische zorg [j.van.hoeve@ikst.nl] 1