BETREFT DATUM KENMERK 6600/2013/ TELEFOON

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BETREFT DATUM KENMERK 6600/2013/ TELEFOON E-MAIL"

Transcriptie

1 AAN College van Bestuur BETREFT Duurzaamheidsvisie VU VAN Stuurgroep Campus Investeringen DATUM 11 december 2013 CC KENMERK 6600/2013/ TELEFOON Geacht College, Duurzaamheid moet een duidelijke plek krijgen in het IP HRM, Arbo en Milieu (HRMAM) en FCO hebben daarvoor de Duurzaamheidsvisie VU geformuleerd. SGCI onderschrijft de inhoudelijke inpassing en actualisatie van duurzaamheid in onderzoek, onderwijs, bedrijfsvoering en huisvesting zoals beschreven in dit memo. De visie kan vervolgens opgenomen worden in het op te stellen Instellingplan VU en daaropvolgend inhoudelijke en organisatorische invulling krijgen. Met een vertegenwoordiging van de SRVU Studentenbond is positief gesproken over (elementen van) de visie. Bij het formuleren van de visie is gebruik gemaakt van bestaand beleid zoals ondermeer vastgelegd in VU-Campusvisie, VU-Vastgoed Portefeuille Strategie VU-Energievisie, VU-Inkoopvisie, VU-Duurzaamheid: ambities van de VU, VU-Energie Efficiency Plan, etc. De VU streeft al naar een top 10 positie in het veld van internationale duurzaamheidsuniversiteiten. Van een geheel Nieuwe Visie op duurzaamheid is dan ook geen sprake. Wel concludeert SGCI dat wij de uitvoering van de visie aantrekkelijker en effectiever moeten maken en de bereikte resultaten ook veel transparanter moeten maken. In dit memo is de visie van de VU inzake duurzaamheid voor de periode opgenomen. Daarnaast zijn enkele overwegingen bij deze visie gevoegd (pagina 4) alsmede twee bijlagen met achtergrondinformatie: een terugblik op hoofdlijnen over (pagina 5) en een compacte analyse van de SustainaBul-ranking 2013 (pagina 6). Duurzaamheidsvisie VU Bij duurzame ontwikkeling is sprake van een ideaal evenwicht tussen economische ( profit ), ecologische ( planet ) en sociale belangen ( people ); niet alleen in het hier en nu, maar ook met het oog op daar (internationaal, met bijzondere aandacht voor ontwikkelingslanden) en later (voor komende generaties). Bij de VU willen we inhoud geven aan dit goede rentmeesterschap in alle facetten van de universitaire gemeenschap; onderzoek, onderwijs, bedrijfsvoering en huisvesting. Integratie van duurzaamheid in onderzoek Veel onderzoekers van de VU behoren tot de (inter)nationale top van hun vakgebied. De VU vraagt van onderzoekers dat ze verder kijken: verder dan het eigenbelang, het eigen vakgebied, verder dan het bekende, verder dan het hier en nu. Maatschappelijke relevantie staat daarbij voorop. FACILITAIRE CAMPUS ORGANISATIE

2 2/6 De Societal Impact Award wordt jaarlijks uitgereikt aan wetenschappers die zich sterk richten op onderzoek met een grote maatschappelijk impact zoals een duurzame ontwikkeling. Om interdisciplinair onderzoek te bevorderen heeft de VU Interdisciplinaire Onderzoeksinstituten (IOZI). Het Instituut voor Milieuvraagstukken voert sinds de oprichting in 1971 onderzoek uit op het gebied van diversiteit en complexiteit in de milieuproblematiek. Het onderzoeksprogramma is geïnspireerd door het concept duurzame ontwikkeling, waarbij een geïntegreerde visie op het milieu centraal staat. Contractonderzoek, onderzoek in opdracht van of samen met het bedrijfsleven of maatschappelijke organisaties, past ook bij die keuze voor maatschappelijke relevantie. Een goed voorbeeld is het onderzoeksprogramma Renewable Energy in Africa (RENEW) van het Amsterdam Global Change Institute (AGCI). Dit is een bijdrage aan de verbetering van landen die daarvoor zelf de mogelijkheden niet hebben. In de komende jaren gaat de VU verder op de ingeslagen weg en zullen de onderzoekers ook duurzaamheid als belangrijke maatschappelijke trend verder integreren in het onderzoek en waar dat mogelijk en nuttig is de kennis ook beschikbaar maken ten behoeve van de bedrijfsvoering van de VU. Integratie van duurzaamheid in onderwijs De VU streeft naar een top 10 positie in het veld van internationale duurzaamheidsuniversiteiten. Daarom wil de VU duurzaamheid inbedden in het curriculum van iedere opleiding. In vier profielthema s bundelt de VU al haar onderwijs- en onderzoeksgroepen: Human Health and Life Sciences (H2LS):Door de toegenomen welvaart leven mensen niet alleen langer, ze willen ook langer gezond blijven. H2LS organiseert onderwijs en onderzoek in de medische en mensgebonden gezondheids- en levenswetenschappen om hier een bijdrage aan te leveren. Science for Sustainability (S4S):Voor het leven van de mens op aarde is het essentieel om de beperkt aanwezige natuurlijke hulpbronnen duurzaam te gebruiken. S4S verbindt fundamentele kennis over deze bronnen aan kennis over veranderingen in de samenleving: de effecten van menselijk handelen op de aarde, klimaatverandering en het maatschappelijke antwoord hierop. Connected World: Door digitalisering is de wereld meer dan ooit verbonden: Connected World. Dit profielthema bestudeert de technologie die veranderingen mogelijk maakt, zoals ontwikkeling van e-science, de structurele, maatschappelijke en culturele veranderingen die ermee gepaard gaan en de gevolgen voor de wereld om ons heen. Professional Services: De zakelijke dienstverlening, met name in de financiële sector, staat de laatste jaren onder maatschappelijke en morele druk. Met Professional Services geeft de VU in het onderwijs structurele aandacht aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, gedragshandhaving en integriteit. S4S is een brede, flexibele bacheloropleiding op het gebied van sustainability en is ook een van de vier thematische domeinen in de Amsterdam Faculty of Science. Deze bachelor biedt flexibele studiepaden en kruisbestuivingen tussen een groot aantal disciplines. Duurzaamheid is bij uitstek een terrein waar een bacheloropleiding met een dergelijke opzet een toegevoegde waarde heeft omdat de aard van het werkveld multidisciplinair is. Studenten kunnen bijvoorbeeld twee minors kiezen waarbij ze meer informatie krijgen over wereldproblematiek en eerlijke handel: de minor in Development Studies en de Minor Goede Doelen, filantropie en non-profits. De sectie Science, Business & Innovation bij de Faculteit Exacte Wetenschappen en de Faculteit Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde werken samen aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Hierin komend bekende duurzaamheidsinzichten en handvatten (zoals People, Planet, Profit, afval = voedsel en MVO-systemen) op inleidend niveau aan de orde. In de komende periode zal bekeken worden op welke wijze duurzaamheid verder geïntegreerd kan worden in het onderwijs. Het landelijke studenteninitiatief Manifest van Morgen met een 10-puntenplan om kennis en vaardigheden te willen verwerven om een duurzame samenleving tot stand te laten komen, kan dan ook op grote sympathie van de VU rekenen.

3 3/6 Community: De VU ondersteunt duurzaamheidsinitiatieven van studenten en medewerkers en zal deze initiatieven samen met studenten en medewerkers op waarde beoordelen en afspraken maken over de vervolgstappen. In 2014 zal onderzocht worden of het mogelijk is om een Green Office VU op te zetten. Dit Green Office verbindt studenten, medewerkers en ondersteunende diensten en draag bij aan de uitvoering van het duurzaamheidsbeleid. Betrokkenheid wordt ook gestimuleerd in de Green Business Club Zuidas. Hier ontmoeten bedrijven, gemeenten en maatschappelijke organisaties elkaar om samen duurzame projecten te initiëren en te implementeren in het Zuidasgebied. Vervoer en mobiliteit: In de afgelopen jaren heeft de VU maatregelen genomen om het woonwerkverkeer en zaken- of dienstenverkeer te vergroenen. De komende jaren zet de VU zich in om de voorzieningen voor fietsers te verbeteren (aantal plaatsen, uitbreiding aantal lockers, douches etc). Daarnaast zal de VU voorzieningen treffen om elektrisch vervoer te stimuleren door het inrichten van oplaadplaatsen. Een duurzame bedrijfsvoering De VU wil op systematische wijze haar milieubelasting beheersen en continu verminderen en daar transparant over zijn. Daarom zal de VU in haar jaarverslagen (zoals in 2010) rapporteren over de ontwikkeling van de milieuprestatie op de thema s energie en CO 2, (afval)water, inkoop, afval(stoffen), vervoer en mobiliteit. Energie en CO 2 : Op het gebied van energiezorg en energievoorziening worden zowel op de korte als lange termijn het verminderen van de energievraag en het optimaliseren van de efficiëntie nagestreefd. De VU wil jaarlijks 2% energie-efficiëntie verhoging bereiken door het nemen van technische maatregelen en het verhogen van het energiebewustzijn van studenten, medewerkers en bezoekers. In 2013 is het nieuwe Energie Efficiency Plan vastgesteld. De energie wordt in het eigen Energiecentrum in hoogrendementinstallaties opgewekt. Energie die van het openbare net wordt betrokken, wordt groen ingekocht. De VU maakt al gebruik van innovatieve technieken zoals koude uit De Nieuwe Meer en warmte- en koudeopslag in de bodem. De VU wil in de toekomst maximaal gebruik maken van de mogelijkheden op het gebied van zonne- en windenergie en geothermie en betrekt dit bij de ontwikkeling van de campus en de gebouwen. (Afval)water: De VU heeft al maatregelen getroffen die het waterverbruik moeten reduceren. Bij renovaties van toilet- en douchevoorzieningen kiest de VU altijd voor waterbesparende voorzieningen. Ook de mogelijkheden voor waterretentie d.m.v. groene en blauwe daken en terreininrichting zullen onderzocht worden. Het drinken van kraanwater al gestimuleerd worden door meer join the pipe drinkwatertappunten aan te leggen. De VU bewaakt de kwaliteit van het afvalwater door het toezien op de naleving van de lozingsnormen voor chemicaliën. Afval(stoffen): De VU scheidt de afvalstoffen in meer dan 20 fracties. Voor de toekomst wordt ingezet op het scheiden van kunststoffen uit het restafval. De VU blijft streven naar een vermindering van de hoeveelheid afvalstoffen door bij het inkopen van goederen eisen te stellen aan terugname van verpakkingen door leveranciers en eisen te stellen aan de verpakkingen zelf om zo bij te dragen aan een meer circulaire economie. Inkoop en social return: De VU koopt nu al meer dan 50% duurzaam in. Dat willen we naar 100% brengen. Bij de inkoop van goederen, werken en diensten wordt altijd een afweging gemaakt tussen economische, mensgerelateerde en milieuaspecten. Bij aanbestedingen worden standaard duurzaamheid en sociale criteria meegewogen conform de richtlijnen van Agentschap NL. De VUwebwinkel beperkt het assortiment dat door faculteiten en diensten afgenomen kan worden. Alle producten hebben een basis duurzaamheidniveau en zijn geproduceerd in landen die de universele rechten van de mens respecteren. De mogelijkheden om social return principes vaker toe te passen zullen nader bekeken worden. Voedsel / duurzame catering / fair trade: De VU heeft steeds meer duurzame producten in het assortiment. Niet alleen ijs, koffie, thee en suiker, maar ook fair trade beleg zoals jam, honing, hagelslag, chocopasta, pindakaas etc. Het tegengaan van voedselverspilling vraagt naast veranderingen in de bedrijfsvoering ook veranderingen in het gedrag van studenten en medewerkers. De VU wil stappen gaan zetten om voedselverspilling tegen te gaan.

4 4/6 Een duurzame huisvesting De huidige gebouwen van de universiteit zijn grotendeels verouderd. De komende decennia worden een aantal van deze gebouwen gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Een deel van de gebouwen wordt gerenoveerd. De VU stelt aan huisvesting hoge duurzaamheideisen. De VU-campus zal de komende periode uitgroeien tot een duurzaam gebied waarin het prettig studeren, werken, ontspannen en wonen is. Op gebiedsniveau: voor de ontwikkeling, inrichting van het gebied en gebouwen hanteert de VU de richtlijnen van BREEAM. Plannen voor campusontwikkeling worden systematisch getoetst volgens BREEAM Gebiedsontwikkeling. Er wordt gestreefd naar certificering van het Masterplan voor de toekomstige VU-Campus conform BREEAM Gebiedsontwikkeling op het niveau Excellent. Op gebouwniveau: nieuwe gebouwen worden ontworpen en gecertificeerd volgens BREEAM Nieuwbouw op het niveau Excellent. Er is een plan gemaakt om ook de bestaande gebouwen te toetsen aan BREEAM In Use. De ambitie is om de komende jaren de scores op BREEAM In Use te verhogen tot tenminste niveau Good. In 2014 start een pilot hiervoor. Ook voor het aan VU en VUmc verbonden Energiebedrijf vormt BREEAM een richtsnoer en toetssteen bij de productie en levering van energie, warmte en koude. Overwegingen bij de visie Onderwijs en onderzoek zijn de raison d être van de universiteit. Op de keper beschouwd gaat het om de studenten en de (wetenschappelijk) medewerkers en hun netwerken. Die kun je klanten en personeel noemen maar het zijn de morele eigenaren van de universitaire gemeenschap. Die positie legitimeert de vraag wat hun bijdrage aan duurzaamheid kan zijn: als je duurzaamheid belangrijk vindt, wat doe je er dan aan? Daar waar duurzaamheid tot nu vaak een haast exclusieve verantwoordelijkheid is van de huisvestings- en facilitaire professionals, willen we groeien naar een situatie van meer betrokkenheid; een gezamenlijk gedragen verantwoordelijkheid. Wat houdt zoiets in en hoe zou dat kunnen, aansluitend op de drie kernwaarden van de VU: verantwoordelijk, open en persoonlijk? De bestaande verantwoordelijkheden van de professionals bij FCO, HRMAM en van de diensten F&A en C&M blijven vanzelfsprekend intact. FCO draagt zorg voor het uitvoeren van de campusvisie en het facilitaire management. De afdeling HRMAM is de VU-interne adviseur en coördinator op duurzaamheid en de Dienst F&A voert het Inkoop- en aanbestedingsbeleid VU uit. De Dienst Communicatie & Marketing heeft een heel belangrijke rol bij het in- en extern uitdragen van (de resultaten van) het duurzaamheidsbeleid. Ook de faculteiten blijven aan zet om duurzaamheid te integreren in het onderzoek en onderwijs en milieuzorg in de bedrijfsvoering. Rode draad in de Duurzaamheidsvisie VU is dat de activiteiten inhoudelijk voortbouwen op de ingeslagen weg en waar nodig en mogelijk intensiveren in het onderzoek, het onderwijs, de bedrijfsvoering en de huisvesting. Wel moeten we de uitvoering van de visie en het beleid aantrekkelijker en effectiever maken en de bereikte resultaten ook openbaar maken. Dat wordt ook allemaal beloond in de SustainBul-ranking: goed beleid én goed communiceren. Wat we vanaf 2014 willen toevoegen zijn snelheid, transparantie en betrokkenheid. Onder andere door studenten, onderzoekers en medewerkers meer structureel in te schakelen: de VU is van ons allemaal. Als ordening is gekozen voor vier gebieden (Onderzoek, Onderwijs (Bachelor, Graduate), Bedrijfsvoering en voorzieningen, Huisvesting) overeenkomstig het bestaande IP Mocht er een andere ordening voor het IP gekozen worden, bijvoorbeeld bedrijfsvoering en huisvesting samen, dan heeft dat nauwelijks gevolgen voor de duurzaamheidsvisie. Ook de ambities en ontwikkelingen van de Amsterdam Faculty of Science (AFS) rechtvaardigen een overkoepelende en robuuste visie op duurzaamheid die daarnaast ruimte laat om met de AFS partners gezamenlijke stappen te zetten bij de uitvoering van de visie. AFS werkt aan vier thematische domeinen: Human Life Science, Information Science, Science for Sustainability, en Fundamentals of Science die goed aansluiten en een versterking betekenen van de huidige vier profielthema s van de VU: Human Health and Life Sciences, Science for Sustainability, Connected world, Professional Services.

5 5/6 Bijlage: Retrospectief periode (voorzien van enkele ondersteunende hyperlinks) Bereikte resultaten en voorbeelden Duurzaamheid krijgt aandacht binnen de VU in onderwijs en onderzoek, in de bedrijfsvoering en in het vastgoed. Er zijn sinds 2005 meerdere programma s 1 opgesteld, vastgesteld en uitgevoerd. Er zijn ook verschillende convenanten 2 getekend en studenteninitiatieven 3 genomen. De VU heeft in de afgelopen jaren enkele belangrijke keuzes gemaakt. Zo wordt alle nieuwbouw BREEAM-gecertificeerd en is het doel het niveau excellent te halen; alle bestaande bouw wordt eveneens BREEAM (in use) gecertificeerd en de doelstelling is het niveau good. Business cases voor vastgoedinvesteringen worden uitgevoerd op basis van Total Cost of Ownership. Het Energiebedrijf wordt getransformeerd van een productiebedrijf naar een service-organisatie voor duurzame energielevering. Bij de inkoop van diensten, producten en werken (aanbestedingen) geldt het inkoopen aanbestedingsbeleid met expliciete duurzaamheidseisen. Voorbeelden van recente, duurzame projecten bij de VU zijn het studenteninitiatief om een groene daktuin met natuurlijke waterbuffer te maken; de ontwikkeling van oplaadpunten voor auto s in de parkeergarages en duurzame catering en fair trade als eerste universiteit in Nederland. Op dit moment wordt in het Energiecentrum een groot deel van de installaties vervangen door hoogrendementsinstallaties. De VU heeft deze installaties gekozen op basis van rendementen en Total Cost of Ownerschip. Beoordeling bereikte resultaten en voorbeelden In 2013 heeft de VU voor het eerst meegedaan aan het studenteninitiatief SustainaBul. Van de 13 deelnemende universiteiten is de VU als laatste geëindigd. Belangrijke oorzaken hiervan zijn dat beleid en verantwoording niet publiek zijn gemaakt en dat er onvoldoende mogelijkheden voor studenten en staf zijn om betrokken te raken op duurzaamheidsthema s. In de ranking wordt buitengewoon nauwgezet, kwalitatief en kwantitatief, gekeken naar de resultaten op negen thema s: management en beleid, onderwijs, CO 2 uitstoot en energie, waterverbruik, afvalverwerking, inkoopbeleid, duurzaam voedsel, nieuwbouw en renovatie, betrokkenheid staf en studenten. Greenwashing wordt door de initiatiefnemers voorkomen. Voor een hoge ranking moet echt stevig geleverd zijn. Met alleen communicatie en plannen redt je het niet, maar zonder deze ook niet. Communicatie over duurzaamheidsbeleid en -projecten bij de VU is mager. De centrale pagina over duurzaamheid op de VU-website is weinig aantrekkelijk, niet erg informatief, niet internationaal en niet actueel. Voor wat betreft beleid is alleen het inkoop- en aanbestedingsbeleid integraal openbaar gemaakt. Andere universiteiten profileren beduidend veel sterker (structureler en strategischer) met duurzaamheid. Twee recente voorbeelden. De Radboud Universiteit heeft in juni 2013 duurzaamheid met een nieuw portal ontsloten. Wageningen is in 2013 opnieuw de meest transparante universiteit over duurzaamheid volgens de Transparantiebenchmark van EZ en in 2013 de meest duurzame universiteit volgens studenten. 1 Meerjarenprogramma Milieu VU (AMD, 2006) Meerjarenprogramma Duurzaamheid VU (AMD, 2010) Energie Efficiency Plan (VU, 2009) Programma Duurzame Dienstverlening 2012 (FCO, 2012) Energie Efficiency Plan (VU, 2013) 2 Convenant Duurzaam Inkopen Hoger Onderwijs (VNSU, 2008) MJA-3 (ELI, 2011) SOK Zuid-as (Gemeente Amsterdam, 2012) 3 Manifest voor de integratie van duurzaamheid in de curricula van hogescholen en universiteiten (Manifest van Morgen, 2012)

6 6/6 Bijlage: Analyse SustainaBul-ranking 2013 Maximaal haalbare Belangrijkste oorzaken van (vermeend) onderpresteren punten 29 beleid en rapportage ontbreken 24 niet in iedere opleiding en geen training acad. staf 21 EEP is niet publiek online; verbruikcijfers niet publiek 14 verbruikscijfers niet publiek; bewijs ontbreekt 16 bewijs ontbreekt; bewijs is te licht/inspanning te gering 14 inkoop is nog geen 100% duurzaam 11 voedselverspilling wordt niet aantoonbaar tegengegaan 6-14 onv. mogelijkheden om betrokkenheid te genereren 149 Het volgende valt bij het bestuderen van het Eindrapport SustainaBul 2013 op: 1. Op huisvesting (thema Nieuwbouw en renovatie) scoort de VU het maximale aantal punten: 6 uit 6. Bij de beoordeling telt dit thema voor 4% mee. 2. Op het thema Management en Beleid scoort de VU het minimale aantal punten: 0 uit 21. Dit thema krijgt het meeste gewicht van alle thema s in de beoordeling (14%). 3. Bij benadering zijn 34 punten verloren omdat bewijsstukken (deels) niet geaccepteerd zijn. 4. Bij benadering zijn 66 punten verloren omdat bewijsstukken niet geleverd zijn. 5. Op de thema s Management en Beleid en Betrokkenheid staf en studenten is sprake van de grootste verbeterpotentie (nu 2 van de 43 punten)

DUURZAME DIENSTVERLENING 2014, 2015-2019

DUURZAME DIENSTVERLENING 2014, 2015-2019 Facilitaire Campus Organisatie DUURZAME DIENSTVERLENING 2014, 2015-2019 2014 Vrije Universiteit, Amsterdam DUURZAME DIENSTVERLENING 2014, 2015-2019 2/18 STATUS VERSIE 1.2 Concept AUTEUR OPDRACHTGEVER Hans

Nadere informatie

Eindrapport Erasmus Universiteit Rotterdam

Eindrapport Erasmus Universiteit Rotterdam Eindrapport Erasmus Universiteit Rotterdam VRAAG MAXIMALE BEOORDELING TOELICHTING SCORE ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #3 Universiteit Utrecht

SustainaBul 2016 #3 Universiteit Utrecht SustainaBul 2016 #3 Universiteit Utrecht Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #7 Vrije Universiteit Amsterdam

SustainaBul 2016 #7 Vrije Universiteit Amsterdam SustainaBul 2016 #7 Vrije Universiteit Amsterdam Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #14 Erasmus Universiteit Rotterdam

SustainaBul 2016 #14 Erasmus Universiteit Rotterdam SustainaBul 2016 #14 Erasmus Universiteit Rotterdam Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk

Nadere informatie

Eindrapport Universiteit van Amsterdam

Eindrapport Universiteit van Amsterdam Eindrapport Universiteit van Amsterdam ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5

Nadere informatie

Eindrapport Hogeschool van Amsterdam

Eindrapport Hogeschool van Amsterdam Eindrapport Hogeschool van Amsterdam ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5 3

Nadere informatie

Eindrapport Universiteit Maastricht

Eindrapport Universiteit Maastricht Eindrapport Universiteit Maastricht VRAAG MAXIMALE BEOORDELING TOELICHTING SCORE ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 3 Goed, gedeelte van het totaal aantal punten toegekend. De onderwijsinstelling

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #11 Hogeschool van Amsterdam

SustainaBul 2016 #11 Hogeschool van Amsterdam SustainaBul 2016 #11 Hogeschool van Amsterdam Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #2 Technische Universiteit Eindhoven

SustainaBul 2016 #2 Technische Universiteit Eindhoven SustainaBul 2016 #2 Technische Universiteit Eindhoven Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #5 Universiteit Leiden

SustainaBul 2016 #5 Universiteit Leiden SustainaBul 2016 #5 Universiteit Leiden 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor iedere

Nadere informatie

Eindrapport Hogeschool Leiden

Eindrapport Hogeschool Leiden Eindrapport Hogeschool Leiden ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5 0 Onvoldoende

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #4 Hogeschool Utrecht

SustainaBul 2016 #4 Hogeschool Utrecht SustainaBul 2016 #4 Hogeschool Utrecht Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor iedere

Nadere informatie

Eindrapport Rijksuniversiteit Groningen

Eindrapport Rijksuniversiteit Groningen Eindrapport Rijksuniversiteit Groningen ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek

Nadere informatie

Eindrapport Universiteit Utrecht

Eindrapport Universiteit Utrecht Eindrapport Universiteit Utrecht VRAAG MAXIMALE BEOORDELING TOELICHTING SCORE ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5 5 Uitstekend,

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #1 Wageningen University

SustainaBul 2016 #1 Wageningen University SustainaBul 2016 #1 Wageningen University Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #8 Avans Hogeschool

SustainaBul 2016 #8 Avans Hogeschool SustainaBul 2016 #8 Avans Hogeschool Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor iedere

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #11 Hanze Hogeschool Groningen

SustainaBul 2016 #11 Hanze Hogeschool Groningen SustainaBul 2016 #11 Hanze Hogeschool Groningen Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn

Nadere informatie

Eindrapport Avans Hogeschool

Eindrapport Avans Hogeschool Eindrapport Avans Hogeschool VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5 5 Uitstekend,

Nadere informatie

Aanleiding. Datum : 6 maart 2014

Aanleiding. Datum : 6 maart 2014 Datum : 6 maart 2014 Aan : CvB Van : Hans Nederlof Onderwerp : Beleidsplan duurzame bedrijfsvoering FB Kenmerk : Gewenste behandeling : Ter informatie ** Urgentie : normaal/hoog (door SD/CvB te bepalen)

Nadere informatie

Eindrapport Wageningen University

Eindrapport Wageningen University Eindrapport Wageningen University VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5 5 Uitstekend,

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #6 Rijksuniversiteit Groningen

SustainaBul 2016 #6 Rijksuniversiteit Groningen SustainaBul 2016 #6 Rijksuniversiteit Groningen Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn

Nadere informatie

Eindrapport Radboud Universiteit Nijmegen

Eindrapport Radboud Universiteit Nijmegen Eindrapport Radboud Universiteit Nijmegen ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek

Nadere informatie

Eindrapport HAS Hogeschool

Eindrapport HAS Hogeschool Eindrapport HAS Hogeschool ONDERWIJS VRAAG MAX.IMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek 5 5 Uitstekend,

Nadere informatie

Eindrapport Vrije Universiteit Amsterdam

Eindrapport Vrije Universiteit Amsterdam Eindrapport Vrije Universiteit Amsterdam ONDERWIJS VRAAG MAXIMALE SCORE BEOORDELING TOELICHTING 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

Eindrapport Technische Universiteit Eindhoven

Eindrapport Technische Universiteit Eindhoven Eindrapport Technische Universiteit Eindhoven VRAAG MAXIMALE BEOORDELING TOELICHTING SCORE ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #8 Hogeschool Leiden

SustainaBul 2016 #8 Hogeschool Leiden SustainaBul 2016 #8 Hogeschool Leiden Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor iedere

Nadere informatie

Eindrapport Technische Universiteit Delft

Eindrapport Technische Universiteit Delft Eindrapport Technische Universiteit Delft VRAAG MAXIMALE BEOORDELING TOELICHTING SCORE ONDERWIJS 1. Aanbod: cursussen/minoren 5 5 Uitstekend, totaal aantal punten toegekend. 2. Aanbod voor grote publiek

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #15 HAS Hogeschool

SustainaBul 2016 #15 HAS Hogeschool SustainaBul 2016 #15 HAS Hogeschool Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk zijn voor iedere

Nadere informatie

SustainaBul 2016 #10 Hogeschool Van Hall Larenstein

SustainaBul 2016 #10 Hogeschool Van Hall Larenstein SustainaBul 2016 #10 Hogeschool Van Hall Larenstein Vraag 1 Aanbod cursussen & minoren Biedt de onderwijsinstelling minoren en/of cursussen aan gericht op duurzaamheid, die inzichtelijk en toegankelijk

Nadere informatie

Het maken van een duurzaamheidsbeleid

Het maken van een duurzaamheidsbeleid Het maken van een duurzaamheidsbeleid Workshop Lekker Betrokken! Phyllis den Brok Projectleider Lekker Betrokken! phyllis@phliss.nl 06-22956623 hhp://www.phliss.nl/lb.html Duurzaamheid Definitie duurzaamheid:

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) wint aan terrein in het bedrijfsleven en in de samenleving als geheel. Het verwachtingspatroon

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Auteurs: Bettina Blok, Frieda den Heyer Goedgekeurd door: Karin Cornet Datum: 14.06.2017 Versie: 0.2 Actieplan: MVI - MVS Pagina 1 Aanleiding Meerdere gemeenten,

Nadere informatie

2012 MVO Jaarverslag

2012 MVO Jaarverslag 2012 MVO Jaarverslag MVO-beleid Tomingroep Als mensontwikkelbedrijf werkt Tomingroep aan duurzaamheid in de volle breedte. Wij willen op een maatschappelijk verantwoorde wijze zaken doen in samenwerking

Nadere informatie

Bètasamenwerking UvA en VU Karen Maex, Peter van Tienderen, Hubertus Irth & Gert Grift Overzicht van aanpak en stand van zaken van de samenwerking

Bètasamenwerking UvA en VU Karen Maex, Peter van Tienderen, Hubertus Irth & Gert Grift Overzicht van aanpak en stand van zaken van de samenwerking Bètasamenwerking UvA en VU Karen Maex, Peter van Tienderen, Hubertus Irth & Gert Grift Overzicht van aanpak en stand van zaken van de samenwerking FNWI- FEW/FALW, versie april 2015 Eén gedeeld uitgangspunt

Nadere informatie

Duurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar

Duurzaam Inkopen in onderwijs. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam Inkopen in onderwijs Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen, inleiding Duurzaam inkopen in onderwijs Spelers in het veld en hun rol Suggesties voor aanpak Informatiebronnen

Nadere informatie

Duurzame Ontwikkeling

Duurzame Ontwikkeling Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..

Nadere informatie

People Duurzame inzetbaarheid Dit onderdeel is opgenomen in het HR-deel van het Corporate jaarverslag.

People Duurzame inzetbaarheid Dit onderdeel is opgenomen in het HR-deel van het Corporate jaarverslag. Jaarverslag duurzaamheid RUG 2018 In de door het College van Bestuur vastgestelde Roadmap 2015-2020 zijn ambities gesteld voor 2020 op het gebied van People, Planet en Performance. Hiermee is de Roadmap

Nadere informatie

Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak. Imagine the result

Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak. Imagine the result Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak Even voorstellen: Esther Heijink Sr. adviseur veiligheid en duurzaamheid bij ARCADIS Programmamanager Duurzaamheid divisie Mobiliteit

Nadere informatie

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen

PK Benelux BV. Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen PK Benelux BV Plan van aanpak maatschappelijk verantwoord ondernemen INLEIDING Dit Plan van aanpak gaat over maatschappelijk verantwoord onderrnemen en Maatschappelijk verantwoord inkopen (ook wel duurzaam

Nadere informatie

BUILD TO INNOVATE. 2 Dare to Innovate. Informatietechnologie

BUILD TO INNOVATE. 2 Dare to Innovate. Informatietechnologie DARE TO INNOVATE BUILD TO INNOVATE 2 Dare to Innovate 3 Dare to Innovate KERNGETALLEN IT DIENSTEN Universiteit 9 faculteiten 8 diensten 23.000 studenten 4.000 medewerkers 1.500 onderzoekers 4.000 gasten

Nadere informatie

Duurzame campus. Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik

Duurzame campus. Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik Duurzame campus Wat maakt Wageningen Campus duurzaam? Tips and tricks voor het verduurzamen van een universiteitsterrein NDDHO 20 mei 2016, Erna Maters & Joke Luttik Inhoud Wat maakt de campus duurzaam?

Nadere informatie

TU Delft. TU Delft Delft ZELFVERKLARING. Code Verantwoordelijk Marktgedrag ^ ^ ^ ^ ^ Delft University of Technology. Technische Universiteit Delft

TU Delft. TU Delft Delft ZELFVERKLARING. Code Verantwoordelijk Marktgedrag ^ ^ ^ ^ ^ Delft University of Technology. Technische Universiteit Delft TU Delft Delft University of Technology Technische Universiteit Delft ZELFVERKLARING TU Delft Delft University of Technology ^ ^ ^ ^ ^ Code Verantwoordelijk Marktgedrag Pag./van 1/5 De TU Delft verklaart

Nadere informatie

Milieumanagement & Duurzaam Ondernemen

Milieumanagement & Duurzaam Ondernemen Milieumanagement & Duurzaam Ondernemen Milieumanagement en duurzaam ondernemen Duurzaam ondernemen en milieumanagement zijn begrippen die vaak, bijna onbewust, gekoppeld worden aan milieubelastende sectoren

Nadere informatie

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT WAAROM INVESTEREN IN DUURZAAMHEID? 1. Omdat bedrijven een betekenisvolle bijdrage willen leveren aan een leefbare

Nadere informatie

03 november 2011. Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle

03 november 2011. Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle 03 november 2011 Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle Voor meer informatie: b.brink@royalhaskoning.com of 06-55885393 Duurzaam ontwerpen Geïnspireerd door Cradle

Nadere informatie

MVI Verklaring Leverancier - Alliander

MVI Verklaring Leverancier - Alliander MVI Verklaring Leverancier - Alliander Subtitel Eventueel logo leverancier en/of ketenpartners Datum Auteurs: Doel: Duidelijke omschrijving van het doel van deze MVI Verklaring. Onderstaande tekst kan

Nadere informatie

NATUURLIJK VERANTWOORD

NATUURLIJK VERANTWOORD NATUURLIJK VERANTWOORD CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I V Inhoud Voorwoord Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen

Nadere informatie

Cluster Bedrijfsvoering rve ICT

Cluster Bedrijfsvoering rve ICT Cluster Bedrijfsvoering rve ICT ACTIEPLAN 2017-2020 Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) 30 juni 2017 Pagina 1 van 10 Inhoud 1 INLEIDING... 3 2 AMBITIE RVE ICT MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN...

Nadere informatie

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam

Nadere informatie

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013

Een duurzame boodschap. Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame boodschap Duurzaamheidsbeleid en resultaten over 2013 Een duurzame koers als familiebedrijf Jumbo is een echt familiebedrijf, dat middenin de samenleving staat. Daar zijn we trots op. Een

Nadere informatie

Rapportage. 25 September 2018

Rapportage. 25 September 2018 Rapportage 25 September 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Positionering advies 3 1.2 Algemeen 3 1.3 Leeswijzer 4 2. Nulsituatie en positiebepaling 4 2.1 Werkwijze 4 2.2 Nulsituatie 5 2.3 Ambitieniveau

Nadere informatie

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam

Aanvraagformulier nieuwe opleiding. Basisgegevens. Contactpersoon/contactpersonen Postbus GG Amsterdam Aanvraagformulier nieuwe opleiding Basisgegevens Naam instelling(en) Contactpersoon/contactpersonen Universiteit van Amsterdam Postbus 19268 1000 GG Amsterdam Contactgegevens Naam opleiding Internationale

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is

Nadere informatie

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen 2018-2020 1 Inleiding De gemeenten Aa en Hunze, Assen, Noordenveld en Tynaarlo hebben het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen ondertekend. Met deelname

Nadere informatie

Dutch Spirit: Passie voor duurzame maatpakken

Dutch Spirit: Passie voor duurzame maatpakken Dutch Spirit: Passie voor duurzame maatpakken DutchSpirit vervaardigt duurzame maatpakken en richt zich op de doorontwikkeling van circulaire stoffen voor werkkleding. Met een vernieuwend businessconcept

Nadere informatie

MVO verklaring

MVO verklaring Voor u ligt het MVO beleid van Kamphuis Lastechniek BV. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is verankerd in ons bedrijfsbeleid. Voor nu, en voor de toekomst. Doordat Kamphuis Lastechniek

Nadere informatie

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid

Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid Resultaten van ons duurzaamheidsbeleid In 2013 zijn we van start gegaan met de implementatie van ons duurzaamheidsbeleid en onderstaand ziet u de doelstellingen uit onze duurzaamheidsverklaring en de behaalde

Nadere informatie

Sander Donkers. Profiel. Opleiding Training. Kerncompetenties. 3 december 1979, woonachtig te Rotterdam 06 28 25 10 42 s.donkers@facilityestate.

Sander Donkers. Profiel. Opleiding Training. Kerncompetenties. 3 december 1979, woonachtig te Rotterdam 06 28 25 10 42 s.donkers@facilityestate. CURRICULUM VITAE Sander Donkers 3 december 1979, woonachtig te Rotterdam 06 28 25 10 42 s.donkers@facilityestate.nl Profiel Sander Donkers is een gedreven professional die zijn ervaring heeft opgedaan

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Ambitieverklaring 2015-2020

Ambitieverklaring 2015-2020 Ambitieverklaring 2015-2020 Ambitieverklaring 2015 2020 Ambitieverklaring Zuidas 2015-2020 2 Inhoud De ondergetekenden 4 Achtergrond 5 Verklaringen 6 Doelstelling - Duurzaam 6 Thema s en ambities 7 Rapportage

Nadere informatie

MVO Kwartaalbericht Juli 2017

MVO Kwartaalbericht Juli 2017 MVO Kwartaalbericht Juli 2017 1 Iedereen levert een bijdrage pagina 4 Samen werken aan een betere toekomst pagina 6 Ik zie bij BRAND al vele mooie initiatieven ontstaan pagina 8 MVO helpt mij om normen

Nadere informatie

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID

ONZE VERANTWOORDELIJKHEID ONZE VERANTWOORDELIJKHEID CORPORATE RESPONSIBILITY POLICY I Inhoud Voorwoord 1 Waardering medewerkers 2 Ketenverantwoordelijkheid 3 Behoud van natuurlijke hulpbronnen 4 Maatschappelijke betrokkenheid

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De Bodde

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De Bodde Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Bodde Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De publieke sector is een zeer grote werkgever en heeft dus ook grote invloed op duurzaamheids- en arbeidsmarktvraagstukken.

Nadere informatie

MVO actieplan HKV 2015-2016

MVO actieplan HKV 2015-2016 MVO actieplan HKV 2015-2016 November 2015 November 2015 MVO actieplan HKV Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Onze MVO doelen en actiepunten... 5 3 Implementatie, review en communicatie... 8 4 Verantwoording...

Nadere informatie

Human Health and Life Sciences (H2LS)

Human Health and Life Sciences (H2LS) (H2LS) Werkconferentie VU 16 april 2015 Margreeth van der Meijde, vice decaan onderwijs VUMC H2LS Strategische doelstelling VU en VUmc excelleren met onderzoek en onderwijs binnen het domein H2LS. Er wordt

Nadere informatie

Werkhypothese AFS BSc-portefeuille september 2013

Werkhypothese AFS BSc-portefeuille september 2013 Werkhypothese AFS BSc-portefeuille september 2013 Toelichting bij Overzicht Herstructurering van het onderwijsaanbod en de veranderingen in en rond de bachelorprogramma s wordt gefaseerd naar tijd en type

Nadere informatie

Beleidsplan MVO 2015-2017

Beleidsplan MVO 2015-2017 Beleidsplan MVO 2015-2017 CB Concreet Duurzaam April 2015 Inleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) speelt een belangrijke rol binnen de prestatie- en groeistrategie van Cementbouw. Als een

Nadere informatie

C2C en Circulaire Economie in Venlo

C2C en Circulaire Economie in Venlo C2C en Circulaire Economie in Venlo Afvalconferentie 2016 Parallelsessie Maatschappelijk Verantwoord inkopen Michel Weijers, Gemeente Venlo/C2CExpoLAB Inhoud Inhoud Aanleiding Waarom C2C? Hoe doen we dat?

Nadere informatie

Advies Vrije Universiteit

Advies Vrije Universiteit Advies Vrije Universiteit De Reviewcommissie (hierna commissie) heeft kennisgenomen van het voorstel van de Vrije Universiteit (hierna VU) dat het College van Bestuur met zijn brieven van 4 mei 2012 (kenmerk

Nadere informatie

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018

Toelichting ISO Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 Toelichting ISO 14001 Milieuprestatiemeting versie 15 mei 2018 SCCM heeft een instrument ontwikkeld waarmee u goed inzicht krijgt in de milieuprestaties van uw organisatie, de ISO 14001 Milieuprestatiemeting.

Nadere informatie

Hengelo, april 2013. 02 Gedragscode Twence

Hengelo, april 2013. 02 Gedragscode Twence Gedragscode Twence Twence in Hengelo is een (inter)nationale speler op de markt van grondstoffen en duurzame energie met hoogwaardige verwerking van afvalstromen en biomassa. Met innovatieve technieken

Nadere informatie

Voor vragen en opmerkingen:

Voor vragen en opmerkingen: Op 8 december heeft Wethouder Lara de Brito het manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) ondertekend. Door ondertekening van dit manifest geven we ondersteuning aan een landelijk gedragen initiatief

Nadere informatie

Duurzaam inkopen in de onderwijssector. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar

Duurzaam inkopen in de onderwijssector. Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen in de onderwijssector Betty de Keizer De Keizer Kennismakelaar Duurzaam inkopen is Het toepassen van milieuaspecten en sociale aspecten in alle fasen van het inkoopproces zodat dit uiteindelijk

Nadere informatie

Tilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013

Tilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013 Tilburg University 2020 Toekomstbeeld College van Bestuur, april 2013 Strategie in dialoog met stakeholders Open voor iedere inbreng die de strategie sterker maakt Proces met respect en waardering voor

Nadere informatie

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010

Biologisch, Inherent duurzaam. VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Biologisch, Inherent duurzaam VBP Ledenvergadering Mariëtte van Amstel 20 mei 2010 Schuttelaar & Partners Adviseurs met overtuiging _Al 15 jaar werken we aan een duurzame en gezonde samenleving _Met meer

Nadere informatie

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen

Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen Actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen 2018-2020 19 september 2018 1 Inleiding De gemeente Tynaarlo heeft in 2017, net als de buurgemeenten Aa en Hunze, Assen en Noordenveld, het Manifest Maatschappelijk

Nadere informatie

MVO Programma

MVO Programma 2017-2020 Inleiding Jan Bakker heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld in de agrarische sector en de grond-, wegen waterbouw. We zijn gegroeid en geprofessionaliseerd, maar met behoud van onze eigen

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2016 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 585 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Adres: Plaats Telefoon: e-mail: Jan Manenschijn Datum

Nadere informatie

CO2 prestatieladder niveau 5

CO2 prestatieladder niveau 5 CO2 prestatieladder niveau 5 Ordina vindt duurzaam ondernemen belangrijk. Dit betekent dat Ordina in de eigen bedrijfsvoering streeft naar een goed evenwicht tussen economische, ecologische en sociale

Nadere informatie

Milieuwetenschappen in Leiden

Milieuwetenschappen in Leiden Milieuwetenschappen in Leiden Combineer je opleiding met milieu en duurzaamheid leiden.edu.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Waarom milieu en duurzaamheid? Thema s als gezondheid, armoedebeschrijving,

Nadere informatie

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN PLAN VAN AANPAK MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD INKOPEN Inleiding Op 8 december 2016 heeft Zoetermeer het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) ondertekend. Zoetermeer heeft hiermee aangegeven

Nadere informatie

De Amsterdamse ziekenhuizen werken samen aan goede zorg voor een gezond milieu.

De Amsterdamse ziekenhuizen werken samen aan goede zorg voor een gezond milieu. De Amsterdamse ziekenhuizen werken samen aan goede zorg voor een gezond milieu. De Amsterdamse ziekenhuizen werken samen aan goede zorg voor een gezond milieu. Amsterdamse ziekenhuizen zetten in op de

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

De brug naar Duurzame techniek

De brug naar Duurzame techniek ar duurzame tech a n g u niek r b e d Samenleving Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is de ondernemingsstrategie waarbij aandacht voor de samenleving, de aarde en de onderneming in balans is. Steeds

Nadere informatie

Status: Versie 1.0 Datum opgesteld: 9 januari 2015 Datum gewijzigd: 9 januari 2015 Auteur: M. Bartelink Handtekening:

Status: Versie 1.0 Datum opgesteld: 9 januari 2015 Datum gewijzigd: 9 januari 2015 Auteur: M. Bartelink Handtekening: Ter certificering van de Prestatieladder Status: Versie 1.0 Datum opgesteld: 9 januari 2015 Datum gewijzigd: 9 januari 2015 Auteur: M. Bartelink Handtekening: Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1 Introductie

Nadere informatie

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare

Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg. Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Duurzaamheid en Circulaire Economie in de zorg Elsemieke Meurs Projectmanager Duurzaamheid ElderCare Wat is duurzaam ondernemen? Green Deal zorg 2.0 Routekaart Care & Cure 164 ondertekenaars Mogelijk

Nadere informatie

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente

Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Onderdeel 1. Gegevens en indicatoren van het evenement Gegevens Evenement Naam: Datum: Korte Omschrijving Bezoekers: Deelnemers:

Nadere informatie

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017

CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2017 Naam opdrachtgever: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle

Nadere informatie

Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. :

Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. : INTERN MEMO Van : L. de Ridder DMS nr: 11.04347 Aan : Gemeenteraad Datum : 19 mei 2011 Onderwerp : Start duurzaamheidsbeleid c.c. : Aanleiding Duurzaamheid is een speerpunt in het coalitieakkoord en het

Nadere informatie

Continuïteit Ontwikkeling Gebruiksvriendelijkheid

Continuïteit Ontwikkeling Gebruiksvriendelijkheid Dit is de definitieve versie van de SustainaBul-vragenlijst voor 2015. Naar aanleiding van de enquête van vorig jaar, de inputbijeenkomst, de open feedback periode op de preview en gesprekken met professionals

Nadere informatie

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.

Nadere informatie

Beleggen in duurzaam vastgoed

Beleggen in duurzaam vastgoed Beleggen in duurzaam vastgoed Beleggers kunnen via Triodos Vastgoedfonds in duurzaam vastgoed investeren. Het fonds belegt voornamelijk in kantoren die duurzaam gebouwd zijn en duurzaam beheerd worden.

Nadere informatie

Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december Jeroen van Haasteren

Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december Jeroen van Haasteren Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december 2013 Jeroen van Haasteren !! Programma 1. Intro DGBC 2. Waarom en hoe verduurzamen? 3. Hoe werkt certificeren? 4. Ecologische credits in operationele

Nadere informatie