Inleiding tot het economisch recht (TEW & EW) Examen Juni 2009 Oplossingen met commentaar (Prof. G.L. Ballon)

Transcriptie

1 Inleiding tot het economisch recht (TEW & EW) Examen Juni 2009 Oplossingen met commentaar (Prof. G.L. Ballon) Algemene commentaar: het examen was zeer slecht. Op de eerste 30 vragen halen de studenten een gemiddelde van 5.78/20. Op de drie laatste is het gemiddelde bijna 2 (1.94/3). Samengeteld, met algemene afronding naar boven (vanaf 0.01 boven het punt en toegeven van 1 punt aan elk student, slaagt 53 %. Opvallend is dat de resultaten voor EW en de Masters beduidend beter zijn dan voor TEW. Eén student haalt 20/20, waarvoor mijn oprechte gelukwensen. Ik duid hierna het juiste antwoord aan, met de reden waarom. Eventueel geef ik ook aan waarom een hypothese verkeerd is. U krijgt ook wat algemene informatie over elke vraag. Eerste Reeks 1. Wally heeft een veilinghuis. Sophie komt met een te veilen schilderij, waarvoor ze euro wil. Wally krijgt 5 % veilingsloon. Wally verkoopt het doek voor euro. Welk van de volgende antwoorden is juist? a. Wally mag het verschil van euro niet houden: hij moet zijn eigen belang achterstellen bij het belang van Sophie. b. Wally mag het verschil van euro niet houden: hij mag zich niet opwerpen tot tegenpartij van Sophie. c. Wally mag het verschil van euro niet houden: hij mag geen strijdig belang creëren met het belang van Sophie. d. Wally mag het verschil van euro houden: Sophie wil slechts euro. A is juist. Goed beantwoord (50 %). Andere hypotheses strijden met opgave. 17 % kiest D (weinig moreel en je vergeet A) en 17 % geeft geen antwoord. 2. De N.V. Perfume en de BVBA Waste richten samen een tijdelijke vennootschap N.V. Perfume en de BVBA Waste op. De N.V. Perfume brengt euro in eigendom in. Welke van volgende uitspraken is de juiste? a. de persoonlijke schuldeisers van de N.V. Perfume kunnen nog steeds beslag leggen op dit bedrag. b. de N.V. Perfume kan geen inbreng in eigendom doen: een tijdelijke vennootschap heeft geen afgescheiden vermogen. c. de inbreng van de N.V. Perfume wordt onverdeelde eigendom van haar en van de BVBA Waste d. de persoonlijke schuldeisers van de N.V. Perfume kunnen slechts op het aandeel van de N.V. Perfume in de tijdelijke vennootschap N.V. Perfume en de BVBA Waste beslag leggen. C. staat woordelijk onder 3 p % laat deze vraag blanco. 24 % juist. 3. Stine baat als afgevaardigd bestuurder van de N.V. Lila een kapsalon uit en Yolande is een sponsoringmanager. Yolande laat bij de N.V. Lila via Stine haar haar opmaken. Welk van de volgende antwoorden is juist? a. dit is in hoofde van Stine een objectieve daad van koophandel 1

2 b. dit is in hoofde van Yolande tot bewijs van het tegendeel een subjectieve daad van koophandel c. dit is in hoofde van Stine tot bewijs van het tegendeel een subjectieve daad van koophandel d. dit is in hoofde van Yolande tot bewijs van het tegendeel een burgerlijke handeling. B. Goed beantwoord: 50 %. 4. Welk van de volgende antwoorden is juist? Kan het voorwerp van een geldig octrooi zijn: a. de toevoeging van een nieuwe molecule aan zuurstofwater (H²O²) waardoor dit volledig biologisch afbreekbaar wordt. b. de ontdekking en beschrijving van een zwart gat, dat ongekende eigenschappen vertoont. c. de software voor een computerspelletje. d. een methode om op zicht afmetingen correct te kunnen schatten. A. Goed beantwoord: 64 %. 5. Welke van de volgende uitspraken is juist? Kan een geldig merk uitmaken: a. het spreekwoord eerst zien en dan geloven voor brillen. b. een helrode kleur voor tomatensap. c. het Middelnederlandse woord voor een bepaald product, als merk voor dat product. d. de kleurencombinatie zwart, geel, rood om een winkel met echte Belgische pralines aan te duiden. C. Goed beantwoord: 57 %. 6. Welke van de volgende uitspraken is juist? a. de handelsnaam moet een aanduiding geven over de aard van de handelszaak. b. een handelszaak is als geheel een onverbruikbaar roerend goed. c. het uithangbord moet een aanduiding geven over de aard van de handel die daaronder wordt uitgeoefend. d. de cliënteel omvat niet die klanten die slechts af en toe bij de handelaar kopen. B. Normaal beantwoord: 35.5 %. 7. Klaartje is franchisee van de keten Davasco NV. Zij verkoopt alle door Davasco NV geproduceerde producten. Welk van de volgende antwoorden is juist? a. Klaartje kan tezelfdertijd ook een agent zijn van Davasco NV. b. Klaartje zal een eigen handelsnaam of uithangbord naast deze van Davasco NV mogen voeren. c. Klaartje moet de aanwijzingen voor het reclame maken vanwege Davasco NV volgen. d. Klaartje zou tezelfdertijd ook een commissionair kunnen zijn van Davasco NV. C. Goed beantwoord: 58 %. 2

3 8. Welke van de volgende uitspraken is juist? In een maatschap: a. moet de oprichting gebeuren bij onderhandse akte. b. zijn de vennoten samen met de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk tegenover derden voor de schulden van de vennootschap. c. wordt de vennootschap opgericht bij contract tussen de vennoten, maar eens de vennootschap rechtspersoonlijkheid heeft, verdwijnt die contractuele band. d. vertegenwoordigt de zaakvoerder de gezamenlijke vennoten. D. Normaal beantwoord: 33 %, maar 32 % kiest B, hoewel dit slechts zal gelden voor een commerciële maatschap. 9. Welke van de volgende uitspraken is juist? Omwille van de in het Belgische recht geldende theorie inzake het vermogen : a. treft de buitenbezitstelling het deel van het vermogen van de gefailleerde dat dient voor zijn handel. b. kan slechts via het oprichten van een vennootschap met rechtspersoonlijkheid een aan derden tegenstelbare opdeling worden gemaakt in het vermogen van een handelaar. c. kan er een onderscheid worden gemaakt tussen de bevoorrechte en de niet bevoorrechte schuldvorderingen. d. bestaat er van rechtswege hoofdelijkheid voor handelsverbintenissen met meerdere schuldenaars. B. slechts beantwoord: 15 %. 58 % laat de vraag blanco; dit komt waarschijnlijk omdat uitspraken D en C juist zijn, maar enkel B volgt uit de theorie van het vermogen. A geldt alleen voor de vennootschap met rechtspersoonlijkheid, niet voor natuurlijke personen die handelaar zijn. 10. De goodwill van een onderneming en de ermee gepaard gaande bescherming: a. behelst niet, omwille van de vrijheid van beroep en bedrijf, dat de eigenaar een verbod kan bekomen van rechtmatige kritiek. b. valt te herleiden tot de mening die klanten hebben over de onderneming. c. kan slechts ontstaan nadat een handelszaak gedurende een langere periode goed functioneerde. d. dooft uit na verloop van tijd, wanneer de onderneming wordt overgedragen aan een nieuwe eigenaar. A. zie cursus p Redelijk gemaakt: 34 %. 22 % blanco; 23 % kiest C. Dit laatste kan, maar hoeft niet zo te zijn. 11. Welke van de volgende uitspraken is de juiste? a. Aandelen zijn waardepapieren en de onderliggende verhouding is een inbreng. b. Voor aandelen geldt het abstract karakter niet. Een aandeel is immers een eigendomsbewijs in het vennootschapsvermogen. c. Het letterlijk karakter van waardepapieren geldt enkel voor een waardepapier aan toonder. 3

4 d. Een waardepapier is een titel die recht geeft op afgifte van een roerende zaak. A. Goed beantwoord: 36 %. 30 % laat de vraag blanco. 12. Bij vennootschappen met volkomen rechtspersoonlijkheid is volgende uitspraak niet juist: a. de oprichters moeten het bedrag van het maatschappelijk kapitaal op een cijfer bepalen en elk van hen dient daarop voor een welbepaald bedrag in te schrijven; b. is de oprichtersaansprakelijkheid de sanctie wanneer de oprichters niet voldeden aan de wettelijke vereisten die verantwoord worden door de eis van kapitaalbescherming; c. geldt dat, wanneer in de statuten of bij een latere beslissing geen zaakvoerder wordt aangesteld, elke vennoot zaakvoerder is. d. moeten de oprichters het bedrag van het maatschappelijk kapitaal verantwoorden in een financieel plan. C. Redelijk: 32 %, maar 22 % antwoordt niet en 21 % antwoordt B, hoewel er enkel in volkomen rechtspersonen kapitaalbescherming bestaat. Let op: volgende gegevens gelden voor de vijf volgende vragen: Bernard is enig zaakvoerder van de BVBA Roekor, opgericht op 1 maart 2008 door hem en zijn echtgenote Filomeen. Ieder van hen heeft 50 % van de aandelen. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt euro in geld, waarvan euro door Filomeen werd gestort. Bernard stort euro. Enige doelstelling van deze vennootschap is: Het bemiddelen bij en het uitvoeren van vervoer op gelijk welke wijze. De woonplaats van Bernard en Filomeen (die hun gezamenlijke eigendom is) en de zetel van de BVBA Roekor zijn gevestigd Grote Markt 1 te Roeselare. Bernard beslist op 25 maart 2008 een bureau en een ontvangruimte in zijn woning te verhuren aan de BVBA Roekor. Hij tekent namens de vennootschap en Filomeen namens zichzelf en namens Bernard. Op 22 maart 2008 koopt Bernard namens de BVBA het wrak van een sportauto Bugatti uit 1933, met de bedoeling deze na restauratie te verkopen. Filomeen en Bernard besluiten namens de BVBA Roekor de Bugatti gratis te laten gebruiken bij het huwelijk van hun dochter Violine op 2 mei Ze laten Violine en haar man er ook gratis mee op huwelijksreis gaan voor een tocht van twee maanden door Europa. De BVBA Roekor wordt op 1 juni 2009 failliet verklaard en de datum van staken van betalen wordt op verzoek van de curator op 1 februari 2009 gesteld. Er zijn schulden voor euro. 13. Wat kan u stellen i.v.m. de aankoop van de Bugatti? a. Bernard mag dit niet doen, maar als de algemene vergadering van de BVBA Roekor hem kwijting geeft, is hij van elke aansprakelijkheid tegenover wie ook bevrijd. 4

5 b. Bernard mag dit niet doen: Filomeen kan Bernard daarom persoonlijk aansprakelijk stellen als de Bugatti niet verkocht geraakt. c. Bernard mag dit niet doen: de curator van de BVBA Roekor kan Bernard daarom aansprakelijk stellen, namens de gezamenlijke schuldeisers. d. Bernard kan deze aankoop rustig doen: de doelomschrijving is ruim genoeg. C. Slecht beantwoord: 17 %. 25 % antwoordt niet; 40 % kiest voor D, hoewel het doel vervoer en tussenpersoonschap bij vervoer is en geen koop. 14. Wat kan u stellen i.v.m. de huur van het bureau en de ontvangruimte? a. dit kan Bernard rustig doen; hij sluit immers de huurovereenkomst niet persoonlijk. b. na het faillissement kan de curator de overeenkomst laten nietig verklaren wegens miskenning van art. 260 W.Venn. c. na het faillissement kan de curator de overeenkomst laten nietig verklaren wegens miskenning van art. 261 W.Venn. d. omdat de verhuring vóór het begin van de verdachte periode viel, kan de curator ze niet aanvechten. B. Archislecht gemaakt, slechts 7 %! 33 % blanco; 31 % D, maar het gaat om een actio mandati en niet om een Pauliana. Bij de Pauliana is er trouwens geen nietigheid. 15. Welke uitspraak is de juiste? a. na het faillissement kunnen de separatisten Bernard en Filomeen aansprakelijk stellen op grond van art. 229, 5 W.Venn. b. tot aan het faillissement kunnen alle schuldeisers Bernard en Filomeen aansprakelijk stellen op grond van art. 230 W.Venn. c. Bernard zal niet aansprakelijk zijn, ook als de curator de Bugatti met verlies zou verkopen. d. na het faillissement kan de curator Bernard en Filomeen aansprakelijk stellen op grond van art. 229, 5 W.Venn. d %. 44 % laat de vraag blanco. Het volstaat de artikelen aandachtig te lezen. 16. Welke uitspraak is juist wat de oprichting van de BVBA Roekor betreft? a. Bernard en Filomeen kunnen tot aan het faillissement persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld voor ( ) of euro, krachtens art. 223, 1 en 229, 2 W.Venn. door elke schuldeiser. b. Bernard alleen kan tot aan het faillissement persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor ( ) of euro, krachtens art. 223, 1 en 229, 2 W.Venn. door elke schuldeiser. c. de oprichting is volkomen regelmatig, nu er meer dan euro werd gestort. d. de oprichting is volkomen regelmatig, nu er meer dan euro werd gestort. A. Redelijk gemaakt: 33 %. 38 % antwoordt niet. Er is hoofdelijke aansprakelijkheid van de oprichters voor het tekort aan storting. Bernard moet minstens 1/5 per aandeel storten, dus % antwoordt D, hoewel uit de opgave blijkt dat er maar werd gestort! 17. Wat kan u over het gebruik van de Bugatti voor het huwelijk en de huwelijksreis zeggen? 5

6 a. nu de algemene vergadering van de BVBA Roekor het gebruik goedkeurde, kan de curator dit niet aanvechten na het faillissement. b. nu het gebruik valt na 1 februari 2009, kan de curator het gebruik aanvechten omdat voldaan is aan de vereisten van art. 17 Faill.W. c. het gebruik kan maar worden aangevochten door de curator voor zover het valt na 1 juni d. de handeling kan worden geregulariseerd, indien Bernard op 10 juni 2009 (en dus vóór de datum van de terugkeer van Violine), beslist om aan Violine en haar man een vergoeding van 100 euro per dag aan te rekenen. B. Normaal gemaakt 46 %. 35 % laat de vraag blanco. 18. Welke uitspraak is de juiste m.b.t. volgende clausule: Een clausule in een overeenkomst waarbij een partij zich ertoe verbindt geen activiteiten uit te oefenen die concurreren met deze van de tegenpartij noemt men een concurrentiebeding. a. gelet op de principiële contractvrijheid kan deze clausule altijd en onbeperkt worden opgenomen. b. dergelijke clausule is enkel toegelaten indien ze dient om de cliënteel van een handelszaak over te dragen. c. deze clausule is verboden omwille van de privaatrechtelijke werking van de vrijheid van beroep en bedrijf. Er moet een uitdrukkelijke wet zijn die ze toelaat. d. dergelijke clausule is geldig als ze naar duur, territorium en activiteit wordt beperkt. D. Goed gemaakt 49 %. 19 % blanco. 6

7 19. De N.V. Wambam gaat failliet. Zij heeft, met het oog op het te gelde maken, volgende activa en passiva: Activa: - geld op bank: een fabriek: vrachtwagen: voorraden: uitrusting: immateriële activa: Passiva: - leveranciers: bank: curator: R.S.Z.: B.T.W.: lonen: Stel dat de activa werkelijk voor dit bedrag worden verkocht. De bank heeft een hypotheek voor euro. Wat kan u op grond van deze gegevens met zekerheid stellen? a. de bank krijgt euro. b. de bank krijgt euro. c. de andere schuldeisers dan de bank en de curator krijgen ½ van hun schuldvordering. d. de leveranciers en de werknemers krijgen niets. D. Redelijk gemaakt: 30.6 %. 30 % antwoordt blanco, 20 % kiest A. De bank krijgt onmiddellijk en is chirografair voor De curator, de BTW en de RSZ krijgen ook hun vordering volledig. Dan is er of alles op. 20. Art. 13 van de wet van 3 mei 1999 betreffende het vervoer van zaken over de weg definieert een bepaald soort van vervoerbemiddelaar als: elke natuurlijke of rechtspersoon die, tegen vergoeding, [ten aanzien van de verzender] de verbintenis aangaat een transport van goederen te verrichten en dit transport in eigen naam door derden doet uitvoeren Hieruit blijkt dat : a. deze vervoerbemiddelaar noodzakelijk een concessiehouder is. b. deze vervoerbemiddelaar noodzakelijk een agent is. c. deze vervoerbemiddelaar noodzakelijk een makelaar is. d. deze vervoerbemiddelaar noodzakelijk een commissionair is. D. Goed gemaakt: 45 %. 21 % kiest B, hoewel er staat in eigen naam. 7

8 21. Fons is eigenaar van een electrowinkel. Hij koopt erg goedkoop tien strijkijzers Rimpello en stalt ze uit in de winkel met een bord erboven met de tekst: strijkijzers Rimpello min 50 %, zo lang de voorraad strekt. Wat is de juiste uitspraak? a. dit is een aanbod onder opschortende termijn. b. dit is een aanbod onder potestatieve voorwaarde. c. dit is een aanbod onder ontbindende termijn. d. dit is een aanbod onder opschortende voorwaarde. C. kan alleen dit zijn. Vrij goed: 37 %. 28 % antwoordt D, hoewel het eigenlijk is op = op, dus ontbindend. 22. Kies het juiste antwoord: De bestelling van een inkomticket voor een voorstelling geeft op zich aanleiding tot het ontstaan van : a. een rechtsfeit. b. een eenzijdige overeenkomst. c. een akte. d. een verbintenis uit eenzijdige rechtshandeling. D. goed gemaakt: 60 %. 23. Welke uitspraak is de juiste m.b.t. een bonnetje dat u krijgt als u betaalt in een restaurant? a. dit bonnetje heeft geen enkele bewijskracht omdat het niet wordt ondertekend. b. dit bonnetje bewijst alleen tegen de restauranthouder; het is immers een eenzijdig door hem opgesteld document. c. dit bonnetje bewijst zowel ten voordele als tegen de restauranthouder omdat de (B.T.W.)wet verplicht om dit af te geven. d. dit bonnetje is een akte, omdat het in tweevoud wordt opgemaakt. B. redelijk gemaakt: 30 %. C. wordt door 34 % en 26 % geeft geen antwoord. Het is nochtans een eenvoudige toepassing van de principes, voor wie weet wat zo n bonnetje is. 24. Lees art. 17 W. 13 april 1995 betreffende de handelsagentuur. Welke van volgende uitspraken is best geschikt om deze regel te kwalificeren? a. dit is een regel van gemeen recht b. dit is een regel van subjectief recht c. dit is een regel van dwingend recht d. dit is een regel van aanvullend recht. D. goed gemaakt 60 %. 20 % antwoordt C, hoewel de lectuur van de tekst behoudens andersluidende overeenkomst, aantoont dat afwijking mogelijk is. 25. Welke van volgende uitspraken is juist? 8

9 In een sponsoringovereenkomst komt volgende clausule voor: Tenzij hij om medische of ernstige familiale redenen verhinderd is om deel te nemen, zal de gesponsorde ervoor zorgen dat hij tijdig en startklaar (d.w.z. voorzien van het nodige materiaal) aan de start verschijnt van de wedstrijden, waaraan de sportploeg zal deelnemen. a. deze clausule geeft een resultaatsverbintenis weer. b. deze clausule geeft aan dat sponsoring een overeenkomst verbonden aan de persoon (intuïtu personae) is. c. deze clausule geeft een inspanningsverbintenis weer. d. deze clausule geeft aan dat sponsoring een eenzijdige overeenkomst is. A. goed gemaakt: 50 %. 29 % zegt D, hoewel de verplichting klaar en duidelijk is. 26. De schuldeiser die op het exemplaar van de factuur dat in het bezit is van de schuldenaar zijn handtekening plaatst wordt geacht daardoor kwijting te hebben gegeven. Deze beslissing vind je herhaaldelijk in de rechtspraak. Wat kan je daarover zeggen? a. dit is de formulering van een wettelijk vermoeden. b. dit is de formulering van een onweerlegbaar rechterlijk vermoeden. c. dit is de formulering van een vorm van gerechtelijke bekentenis. d. dit is de formulering van een rechterlijk vermoeden dat geldt tot bewijs van het tegendeel. D. goed gemaakt: 59 %. 27. Lees art. 32, eerste alinea W.Venn. Wat kan je dan stellen? De hier uitgedrukte regel is een voorbeeld van: a. nietigheid wegens benadeling. b. nietigheid wegens bedrog. c. nietigheid wegens dwaling. d. nietigheid omdat dit artikel het zo stelt. A. Goed gemaakt 60 %. 28 % antwoordt D, hoewel het als voorbeeld werd aangehaald in de les van een benadeling. 28. U leent een pen van uw buurvrouw en gebruikt die om het examen in te vullen. Dit betekent: a. dat iedereen u in principe als eigenaar van de pen moet aanzien, ook al hebt u de pen enkel in bruikleen. b. u zal tegenover derden moeten kunnen aantonen dat u de pen hebt gekocht of gekregen, anders moeten ze met uw bezit geen rekening houden. c. dat, indien u de pen houdt, ze door verkrijgende verjaring uw eigendom wordt. d. dat u zich in elk geval gedurende 30 jaar ongestoord als eigenaar moet gedragen, eer derden u als eigenaar van de pen moeten aanzien. 9

10 A. Goed gemaakt 50,5 %. 21,8 % stelt D, hoewel u weet dat uw bezit niet te goeder trouw is. 29. Een overeenkomst heeft een relatieve uitwerking. Dit betekent: a. dat derden in principe slechts de gevolgen van een overeenkomst voor het vermogen van partijen moeten erkennen. b. dat partijen in principe slechts met die gevolgen van de overeenkomst, zoals ze die op papier stelden, moeten rekening houden. c. dat derden in principe mogen handelen alsof de overeenkomst niet bestaat. d. dat derden in principe de verbintenissen uit de overeenkomst voor partijen moeten erkennen. A. 17 % juist. 28 % antwoordt niet, 40 % kiest D. Dit laatste is echter precies wat de relativiteit uitsluit. 30. Welke van volgende uitspraken is juist? a. nietigheid van de rechtshandeling treedt automatisch in. b. de nietigverklaring moet steeds door de rechter worden uitgesproken. c. nietigheid is een sanctie voor de verkeerde uitvoering van de overeenkomst. d. nietigheid heeft nooit terugwerkende kracht. B. Zeer goed gemaakt: 70 %. 31 Welke uitspraak is de juiste? Een verordening: a. is bindend ten aanzien van het te bereiken resultaat voor de rechter in elke lidstaat. b. is bindend ten aanzien van het te bereiken resultaat voor de nationale wetgever in elke lidstaat. c. is bindend in elk van haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat. d. heeft een individuele strekking en is bindend in al haar onderdelen voor al diegenen tot wie ze is gericht. C. Goed gemaakt 51 %. 21 % kiest B, maar dat is een richtlijn. 32. Welke uitspraak is de juiste? a. de hoedanigheid van handelaar vervalt op het ogenblik van de faillietverklaring van de handelaar. b. vennootschappen met rechtspersoonlijkheid verwerven deze rechtspersoonlijkheid vanaf de datum van de neerlegging van de uittreksels uit de statuten op de griffie van de rechtbank van koophandel. c. alleen vennootschappen met volkomen rechtspersoonlijkheid kunnen een naam hebben. d. door hun inschrijving in het handelsregistergedeelte van het ondernemingsregister worden de natuurlijke persoon en de vennootschap tot handelaar. B. Goed gemaakt: 59 %. Staat letterlijk in cursus en wet. 33. Op wie/wat is art. 94/3 Handelspraktijkenwet niet van toepassing? a. een dorsondernemer. 10

11 b. een VZW die een beschuttende werkplaats uitbaat. c. een student. d. een pastoor die een zwembad uitbaat. C. Goed gemaakt 49 %. Toch kiest 18 % D en 14 % B, hoewel een verkoper geen handelaar hoeft te zijn: hij moet goederen/diensten verkopen (art. 1,6 Handelspraktijkenwet). 11