Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit"

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit

2

3 Inhoud Koers diversiteit 2015 in beeld / p 2 Voorwoord / p 4 In verbinding met de samenleving / p 7 Respecteren en accepteren van de ander / p 13 Leren van en in de praktijk / p 23 Handelen vanuit eigen kracht / p 29 Stimuleren en faciliteren / p 33 Organiseren van diversiteit / p 39 Internationaal / p 42 Bijlage 1 Evenementen / p 44 Bijlage 2 Financieel jaaroverzicht 2012 / p 46 Colofon / p 49 Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Inhoud 1

4 Koers diversiteit 2015 in beeld Sinds eind 2012 is de koersnota De samenleving (b)en jij gereed. In deze twee pagina s is te zien hoe deze koersnota tot stand gekomen is. Daarbij hebben drie fasen centraal gestaan: kijken, denken en doen. De fotopagina s op verschillende plekken in het jaarverslag laten beelden zien van de diverse activiteiten in deze drie fasen. kijken denken denken In samenspraak met meer dan 600 collega s uit de korpsen, partners, experts en wetenschappers --> breed draagvlak binnen politieorganisatie. Deze doelgroep is erg divers: van kwartiermaker tot het netwerk van beleidsmedewerkers diversiteit. De visie: diversiteit gaat over de kwaliteit van het politiewerk en maakt daarmee integraal onderdeel uit van het politievakmanschap. Diversiteit is dan ook een lijnverantwoordelijkheid. Zie pagina 6 voor een fotoimpressie Zie pagina 12 voor een fotoimpressie Zie pagina 22 voor een fotoimpressie van de fase kijken van de fase denken van de fase denken Uitgangspunt is dat diversiteit, in de brede betekenis van het begrip, bijdraagt aan het vakmanschap van de politiemedewerker. 6 2 Koers diversiteit 2015 in beeld Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

5 denken / doen 10 aanbevelingen aan de Nationale Politie in de manier waarop diversiteit kan bijdragen aan het realiseren van haar doelen en hoe diversiteit geborgd kan worden binnen de NP. doen De ambitie: de politie wil kunnen omgaan met en gebruik maken van het verschil tussen mensen, zowel in de samenleving als intern. doen Over de nieuwe koers diversiteit 2015 zijn zes blogs verschenen. Ze gaan over de manier waarop de bloggers de grondhoudingen en andere onderdelen van het nieuwe kader diversiteit in de praktijk brengen (zie website). Zie pagina 28 voor een fotoimpressie Zie pagina 32 voor een fotoimpressie Zie pagina 38 voor een fotoimpressie van de fase denken / doen van de fase doen van de fase doen 28 Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Koers diversiteit 2015 in beeld 3

6 Voorwoord Anneke Nahumury Directeur Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Pim Miltenburg Voormalig Portefeuillehouder Diversiteit en huidig Hoofd Operatiën plv Politiechef Oost-Nederland 4 Voorwoord Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

7 Laat diversiteit een bijdrage leveren aan het vakmanschap van de politie In de afgelopen jaren is er binnen de politie op het vlak van diversiteit veel veranderd en bereikt, zegt Pim. Dat betekent niet dat we nu achterover kunnen leunen. Diversiteit is een structureel onderdeel van het politievakmanschap. Daarom verdient het onze continue aandacht. Als we ons bewust zijn van verschillen en ervoor zorgen dat diversiteit binnen de politieorganisatie aanwezig blijft, kunnen we er de vruchten van plukken. Werken vanuit deze visie maakt intern de samenwerking effectiever en het maakt een sterke en duurzame verbinding met de samenleving mogelijk. Hoe borgen we diversiteit en aandacht voor diversiteit in de Nationale Politie? Dat was de centrale vraag voor het LECD in Een van de resultaten hiervan is een goed verhaal getiteld De samenleving (b)en jij, gaat Pim verder. Maar de weg die inhoud heeft gegeven aan deze koers diversiteit 2015 moeten we niet onderschatten. Het proces heeft grote impact gehad op het denken over politiewerk en de rol van diversiteit daarin. Diversiteit is een onlosmakelijk deel van de politieprofessie. Daar kun je niet meer omheen. In het doorlopen proces is er een enorm draagvlak gecreëerd en het heeft vele ambassadeurs opgeleverd. Nu is het zaak om verdere invulling aan dit gedachtegoed te geven en het LECD werkelijk overbodig te maken door diversiteit te borgen in de nieuwe organisatie. Dat is een taak waar iedereen aan moet bijdragen. een cultuur die hierbij aan sluit. De grondhoudingen uit de koersnota De samenleving (b)en jij bieden hiervoor mooie handvaten. Pim: Met dit proces en deze koersnota De samenleving (b)en jij hebben we een mooie richting neergezet voor de toekomst van diversiteit binnen de politie. Persoonlijk zal ik altijd betrokken blijven bij dit thema en ik zal mij ervoor blijven inzetten. Als portefeuillehouder heb ik het stokje doorgegeven aan Leon Kuijs. Ik wens hem en ons allemaal veel succes bij het zo goed mogelijk omgaan met en inzetten van diversiteit als integraal onderdeel van het politievakmanschap. Anneke: Daarbij heeft het LECD vooral een regisseursrol vervuld. Ons doel was een gedragen adviesnota schrijven. Hoe deze er inhoudelijk uit zou zien of hoe het traject zou verlopen, hebben we telkens laten afhangen van wat wij vanuit de politieorganisatie aangereikt kregen. Zo n zeshonderd mensen zijn in 2012 hierbij betrokken geweest. Tijdens de werkconferentie en rondetafelgesprekken, in dialogen en in allerlei andere werkvormen hebben we mensen diversiteit laten beleven en zijn we het gesprek aangegaan. In het doorlopen proces ben ik ervan overtuigd geraakt dat alles om diversiteit te borgen al in de organisatie aanwezig is, zegt Anneke. Er is ontzettend veel kennis en kunde; laten we daar gebruik van maken. Wat we in 2012 ook hebben ervaren, is dat er grote behoefte bestaat aan dialoog over diversiteitsvraagstukken. De geschreven koers diversiteit 2015 en de drie grondhoudingen vormen daarvoor een uitgangspunt. Het feit dat juist de mensen die met de voeten in de klei staan, vragen of ze al met de koers diversiteit 2015 aan de slag kunnen, toont voor mij aan dat we een beweging op gang hebben gebracht die niet meer te stoppen is. Dat de koersnota De samenleving (b)en jij die we hebben geschreven ertoe doet. Dat deze loskomt van het papier en een bijdrage gaat leveren aan de kwaliteit van het product politie. Laten we nu werken aan Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Voorwoord 5

8 kijken Goed dat de politie zich zo open stelt voor geluiden vanuit de samenleving peter rodriquez hoogleraar immigratierecht universiteit van leiden Rondetafelbijeenkomst 16 november 2011 met wetenschap, maatschappelijke organisaties en politie. Regionale dialoogbijeenkomsten (2011). Uitkomsten zijn teruggekoppeld door middel van wordls die highlights per dilemma laten zien (zie afbeeldingen hiernaast). 6 Koers diversiteit 2015 in beeld: Kijken Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

9 In verbinding Diversiteit is het hart van de Nederlandse politie. Respect voor iedereen. Emmanuel Koney met de samenleving Accepteer dat anderen anders zijn, je hoeft het er niet mee eens te zijn. Edra Joshua Ebule Respect is de basis voor gelijkwaardigheid. Saida Ibrahim Richt je op de samenleving en stel de mens centraal. Maitet Ledesma Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit In verbinding met de samenleving 7

10 1 In verbinding met de samenleving Edra Joshua Ebule Leider van de Nigeriaanse gemeenschap in Amsterdam Saida Ibrahim Leider van de Oromtitti gemeenschap (Ethiopië) in Nederland Maitet Ledesma Leider van de Filippijnse gemeenschap in Amsterdam Emmanuel Koney Leider van de Ghanese gemeenschap in Amsterdam 8 In verbinding met de samenleving Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

11 Community leaders Bijdrage aan politiewerk De dialoogbijeenkomsten hebben al een mooie bijdrage kunnen leveren aan het politiewerk. Zo is er belangrijke informatie boven tafel gekomen waarmee de moord op een Ghanese man kon worden opgelost (zie website). In 2012 verscheen de koersnota De samenleving (b)en jij. In deze koers staat verbinding met de samenleving centraal. Om het politiewerk goed uit te voeren, is begrijpen wat er speelt in de samenleving cruciaal. Andersom is het belangrijk dat mensen weten van waaruit de politie handelt. Community leaders zijn voor de politie waardevolle contactpersonen. Zij leveren een grote bijdrage aan de verbinding tussen hun eigen gemeenschap en de politie. Joshua: De afgelopen vijf jaar zijn veel stappen gezet om de afstand tussen de Nigeriaanse gemeenschap en de Nederlandse politie te verkleinen. Samen met de politie Amsterdam-Amstelland heb ik dialoogbijeenkomsten georganiseerd om de Nigeriaanse gemeenschap in contact te brengen met de politie en vice versa. Dat werd niet direct gewaardeerd. Praten met de politie doen mensen uit Nigeria niet snel. Er is geen vertrouwen en ze zien de politie eerder als vijand dan als vriend. Ik heb dus vaak moeten uitleggen waarom ik het belangrijk en goed vind om dit soort bijeenkomsten te organiseren. In Nederland speelt de politie een belangrijke rol bij het veiliger maken van de samenleving. Tijdens de dialoogbijeenkomsten nodigen we mensen uit om vrijuit te spreken en al hun vragen te stellen. Het vertrouwen is gegroeid en we merken dat er heel specifieke problemen spelen waarbij de politie zeker kan helpen. Zaken als mishandeling werden eerder onder het tapijt geschoven. Nu mensen contact durven opnemen met de politie krijgt deze problematiek wel de aandacht die nodig is om tot oplossingen te komen. Saida: Bij aankomst in Nederland zag ik dat de Oromtitti gemeenschap een organisatie nodig had om de aanwezige talenten en kwaliteiten te ontwikkelen. Deze organisatie heb ik opgezet en met de leden organiseer ik de dialoogbijeenkomsten samen met de politie. Binnen de Oromtitti gemeenschap is helaas nog regelmatig sprake van discriminatie, huiselijk geweld, kidnapping van kinderen en seksueel geweld. De leden van de stichting zijn met name vrouwen die de politie niet vertrouwen en ik wil hen in contact brengen met de politie om misstanden aan de kaak te stellen. De dialoogbijeenkomsten tussen de Oromtitti gemeenschap en de politie gingen in het begin vooral om het wegnemen van de angst voor de politie en om te laten zien dat de politie er is voor een veilige samenleving voor ons allemaal. Maitet: Ik merk dat de Filippijnse gemeenschap vooral verbinding met de Nederlandse samenleving legt door contacten tussen kinderen die elkaar op school treffen en via het werk. Doordat de Filippijnen al langer in Nederland wonen en hun kinderen dus goed Nederlands spreken vindt er op een natuurlijke manier integratie plaats. Dat is natuurlijk het mooiste. Met de Stichting Pinaysa Holland stimuleer ik dialoogbijeenkomsten met de politie. Het belangrijkste doel is ervoor zorgen dat Filippijnen hun weg kunnen vinden in de Nederlandse samenleving en dat zij hun rechten kennen en hiervan gebruik kunnen maken. Als de politie de verbinding met de samenleving wil versterken, kom je volgens mij terecht bij de kern van het politiewerk. Aan wie ben je waakzaam en dienstbaar? Dat zijn immers ALLE inwoners van Nederland. De politie zou de onderlinge dialoog moeten faciliteren en handelen vanuit respect en acceptatie voor anderen. Daarvoor is nodig dat politiemensen oog hebben voor de verschillende gemeenschappen en de mens centraal stellen. Om criminaliteit tegen te gaan moet de politie investeren in de verbinding met de samenleving, want sociale verbanden verminderen de kans op negatief gedrag. Zo krijgt de politie in vredestijd informatie en relaties die ze eventueel later kan gebruiken. Ik hoop dat de politie de positieve ervaringen van de dialoogbijeenkomsten gebruikt om de verbinding met de samenleving te versterken. Emmanuel: In mijn ogen is crossculturele communicatie het belangrijkste om verbinding te leggen tussen de politie en de samenleving. Zolang we niet voldoende van elkaar weten is het ook niet eenvoudig om elkaar te begrijpen. Zo is het in mijn cultuur niet gebruikelijk om ouderen in de ogen te kijken, terwijl het in Nederland juist ongepast is om iemand niet in de ogen te kijken. En in mijn cultuur schreeuwen we naar elkaar als we een normaal gesprek voeren en in Nederland denkt men dan al gauw dat we ruzie hebben. Dat kan voor vervelende misverstanden zorgen als je dat niet weet van elkaar! Ik denk dat het heel belangrijk is dat de politie meer weet van de Ghanezen en omgekeerd. De eerder georganiseerde dialoogbijeenkomsten hebben daar veel aan bijgedragen. Ik vind de dialoogbijeenkomsten een mooi toonbeeld Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit In verbinding met de samenleving 9

12 Roy Tjin-Tham-Sjin wijkteamchef Amsterdam Zuid-Oost Als wijkteamchef hecht ik enorm aan de dialoogbijeenkomsten. Ik zie ze als een uitgelezen kans om te horen wat er speelt in de wijk én te vertellen van waaruit de politie handelt. Het is dus tweerichtingsverkeer. Doordat het contact persoonlijk is, heb je ook meer effect, veel meer dan via bijvoorbeeld een , je moet elkaars gezicht kunnen zien. Ik ben wel realistisch en denk niet dat door één sessie alle aanwezigen hun informatie gaan delen met de politie of dat hun beelden van de politie wijzigen, maar ik ben blij met elke burger die mee denkt met de politie. Door verder transparant te zijn over ons werk en regelmatig op deze manier contact te hebben, versterken we de verbinding met onze wijk en kunnen we preventief handelen om criminaliteit te voorkomen. van dialoog, het delen van informatie en passie voor de verbinding met de samenleving. Zo zie ik dat de politie oog heeft voor de diversiteit in de samenleving en oprecht geïnteresseerd is. Bij de dialoogbijeenkomsten was in het begin veel weerstand vanuit de gemeenschap en de politie moet dan in staat zijn om de spanning weg te nemen. Daar is betrokkenheid voor nodig en de politieman moet zichzelf in dergelijke situaties goed kennen. Een respectvolle houding kan al veel weerstand wegnemen. Daarnaast helpt kennis van de andere cultuur enorm om de verbinding te kunnen maken. Om ervoor te zorgen dat alle politiemensen deze kennis ontwikkelen vind ik dat crossculturele communicatie en kennis van andere culturen vast onderdeel zou moeten zijn van het onderwijs van de politieagent. Buurtmoeders helpen de wijk veiliger maken Zo n drie jaar geleden begon ik als wijkagent in de wijk Door het goede contact weet ik wat er speelt in de wijk Overdie in Alkmaar, vertelt Linda. Als ik er rondfietste en kunnen wij als politie daar beter en sneller op inspelen, en vrouwen tegenkwam, zag ik dat ze wegkeken of zegt Linda. Een minstens zo belangrijk effect van buurtmoeders is dat wijkbewoners een hechtere band met elkaar wegliepen. Terwijl ik juist graag met hen in contact wilde komen om te kijken hoe we samen problemen konden krijgen. Door de bijeenkomsten leer ik andere moeders voorkomen of aanpakken. Ik realiseerde me dat de drempel uit de wijk beter kennen, zegt Gulcan. Daardoor durven om naar de politie te stappen voor deze vrouwen enorm we elkaar meer te vragen en aan te spreken op gedrag van hoog moest zijn. Als ze mij al eng vonden! Die drempel onze kinderen. Zo weten wij ook beter wat er op straat wilde ik verlagen. gebeurt en kunnen we ingrijpen als dat nodig is. Gulcan: Toen ik Linda voor het eerst ontmoette, voelde Linda: Binnenkort gaan we werken met zogenaamde ik mij ongemakkelijk. Ze draagt een uniform en de politie kernmoeders. Een aantal moeders die ook echt de opdracht daar moet je vooral ver vandaan blijven, was mijn idee. krijgen om een netwerk te onderhouden. Op een gegeven moment kwam ze bij mij thuis langs. Ik Ze krijgen daarvoor een cursus waarin ze onder andere schrok heel erg. Politie aan de deur! Dan is er vast iets aan hun communicatieve vaardigheden kunnen versterken, de hand! Ze kwam een uitnodiging voor een bijeenkomst waardoor ze nog steviger in hun schoenen staan. Het geeft brengen. Als ik nu met Linda praat, zie ik het uniform mij veel voldoening dat er zo veel moeders meedoen. eigenlijk niet eens. Ik durf veel te vertellen en problemen Ik investeer in het contact met deze vrouwen en ik krijg voor te leggen. er zo veel voor terug. Dat geeft mij energie, maar het Circa eens in de zes werken organiseren we een belangrijkste is dat de wijk veiliger is geworden. themabijeenkomst met de buurtmoeders, legt Linda uit. Het is fijn om te weten dat het niet gek is om hulp te Bij het kiezen van het thema proberen we aan te sluiten vragen aan de politie of een andere instantie, vult Gulcan op wat er speelt in de wijk. Ik geef informatie of nodig aan. Door de goede contacten is veel angst weggenomen andere sprekers of instanties uit. En ik leer ook weer van de en de band tussen moeders is verstevigd. Het is eigenlijk buurtmoeders. Ik snap nu bijvoorbeeld beter waarom er in heel logisch om bij elkaar advies te vragen, want in veel sommige culturen niet snel over problemen wordt gepraat. gezinnen speelt hetzelfde. Iedereen krijgt te maken met Als je dat doet, bemoeit direct de hele familie zich ermee. kinderen in de pubertijd. Je staat niet alleen. En uiteindelijk Daarnaast spelen schaamte en eer bijvoorbeeld een rol in willen alle moeders hetzelfde. Dat hun kinderen gelukkig Turkse en Marokkaanse families. zijn en goed terecht komen. 10 In verbinding met de samenleving Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

13 Gulcan Kir Buurtmoeder Linda Vriesman Wijkagent Expertgroepen: Het concept collega s voor collega s werkt Politiemensen op straat hebben kennis van leefstijlen en culturen nodig om de verbinding met de samenleving te kunnen maken. De expertgroepen multicultureel vakmanschap leveren daar een belangrijke bijdrage aan. Collega s kunnen de hulp en advies van een expertgroep inschakelen als ze bezig zijn met een zaak die kennis of ervaring met een bepaalde leefstijl of cultuur vereist. De expertgroepen worden dagelijks bevraagd op onderwerpen als discriminatie, homogeweld, straatcultuur, etnische vraagstukken, eergerelateerd geweld maar ook op vraagstukken als weerbaarheid van politiemensen. Er is een landelijk expertisenetwerk gevormd van leden van de expertgroepen die de collega s ondersteunen in de gehele politieorganisatie maar ook daarbuiten, zoals de Raad voor de Kinderbescherming, Jeugdzorg, veiligheidshuizen, scholen en Justitie. Deze ondersteuning vond plaats in de vorm van het meedraaien van een surveillance tot bijstand verlenen aan een Team Grootschalige Opsporing (TGO) met betrekking tot een moord op een homo ontmoetingsplaats. Vooral in dit laatste geval is gebleken hoe belangrijk het is dat je weet wie de bezoekers zijn en dat je bekend bent met het netwerk rondom een dergelijke homo ontmoetingsplaats. Het TGO was zeer tevreden over de geboden inzet en expertise in deze zaak. In 2012 is meer dan eens gebleken dat er veel collega s rondlopen met kennis op vele gebieden die we kunnen inzetten om het vakmanschap en weerbaarheid van collega s te versterken. Het concept collega s voor collega s werkt! Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit In verbinding met de samenleving 11

14 denken Werkconferentie 24 januari 2012: Grondhoudingen toetsen en wat is nodig om ze te laten werken? Ontwikkelen kader diversiteit Mei - juni 2012: expertsessies diversiteit in Onderwijs, Politiepraktijk en HRM. Welke duurzame oplossingen zijn nodig om de koers diversiteit 2015 daadwerkelijk te gaan realiseren? 12 Koers diversiteit 2015 in beeld: Denken deel 1 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

15 Respecteren en accepteren van Iedereen is anders. Als je op een juiste manier met verschillen weet om te gaan, kun je het politiewerk daar enorm mee verrijken. Laurens Princen de ander Het overheidsapparaat heeft vele ogen en oren, laten we die benutten om te signaleren. Gina Plaggenborg Zowel op strategisch/tactisch als op operationeel niveau duidelijk op de agenda van de nieuwe nationale politie. Monique Tabak Melden is stoer en niet zielig. Maartje Vrins Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Respecteren en accepteren van de ander 13

16 2 Respecteren en accepteren van de ander Laurens Princen Chef basiseenheid Limburg 14 Respecteren en accepteren van de ander Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

17 Durf verder te kijken dan je vooroordelen Melding maken van discriminatie is niet zielig Iedereen is anders. Als je op een juiste manier met verschillen weet om te gaan, kun je het politiewerk daar enorm mee verrijken. Voorwaarde is dat je de verschillen ziet en er op een bepaalde manier mee omgaat. Een open houding hebben en je kunnen inleven in een ander is daarbij cruciaal. Verder kunnen en durven kijken dan je vooroordelen - en wie heeft die niet? - levert vaak iets moois op. Door je open te stellen kom je tot vragen of zelfs tot waardering. Mensen voelen zich hierdoor serieus genomen. In het contact dat dan ontstaat, zoeken partijen vrijwel automatisch naar aansluiting. Verschillen zien en deze met belangstelling benaderen stelt mensen in staat elkaar aan te vullen en te ondersteunen. Een dergelijke open houding past elke politieman en -vrouw. En dat geldt zowel binnen als buiten, in het contact met collega s en burgers. Het betekent niet dat alles maar moet kunnen. Uiteraard zijn er kaders. Denk aan wetgeving, maar ook aan waarden. Er zijn veel waarden die in heel verschillende culturen gelden. Respect hebben voor elkaar is zo n universele waarde. De norm is wel vaak anders. In de Nederlandse cultuur geef je uiting van respect door elkaar te begroeten en een hand te geven. In andere culturen zal men vrouwen vanuit evenveel respect juist nooit de hand geven. Daar maken ze bijvoorbeeld met de hand op het hart een knikkende hoofdbeweging als groet. Dat kun je veroordelen of je kunt je inleven en het begrijpen. Ik weet zeker dat je in het laatste geval het politievak beter kunt uitoefenen. Ook in mijn eigen eenheid heb ik uiteraard met verschillen te maken. Als leidinggevende wil ik mensen ruimte geven om vernieuwende dingen te doen. Dat lukt niet binnen een afrekencultuur vol oordelen. Ik geef liever feedback door te zeggen wat iets met mij doet en door te vragen waarom iemand iets op een bepaalde manier heeft gedaan en of het ook anders zou kunnen. Er zijn harde regels, maar soms zijn de grenzen subtiel. Ieder moet daarin zijn verantwoordelijkheid nemen. Feedback geven in plaats van oordelen nodigt daartoe uit en resulteert in een open en inspirerende cultuur. Dat medewerkers en studenten ook mij geregeld feedback geven, is daarvan een mooi bewijs. Als we effectief discriminatie willen bestrijden, is het verhogen van de aangiftebereidheid noodzakelijk, zegt Monique. Wat we nu horen, is slechts het topje van de ijsberg. Maximaal vijf procent van de slachtoffers van discriminatie maakt daarvan melding bij een officiële organisatie. En als je niet weet wat er speelt, kun je het ook niet aanpakken. Gina gaat verder: De overheid maakt keuzes op basis van getallen. Willen we dat er meer aandacht en budget komt voor de bestrijding van discriminatie, dan moeten we er dus voor zorgen dat het boven tafel komt. Ik vind het bovendien kwalijk als mensen discriminatie gaan zien als iets wat er bij hoort, een manier proberen te vinden ermee om te gaan of het uit de weg te gaan. Iedereen heeft recht op gelijke kansen. Slachtoffers schamen zich vaak voor wat hen is overkomen, vult Maartje aan. Ze willen het liefst zo snel mogelijk vergeten. Ze willen geen loser zijn en niet zielig worden gevonden. Maar als je melding maakt, ben je juist niet zielig. Je werkt mee aan een oplossing en ondersteunt daarmee ook medeslachtoffers. Die beeldvorming, daar moeten we aan werken: melden is stoer en niet zielig. Mensen hebben vaak het idee dat melden geen zin heeft, stelt Monique. Als we samen kunnen aantonen dat het wel nuttig is, zal dat een positief effect hebben. Daarnaast zouden we kunnen kijken naar het vergemakkelijken van het melden van discriminatie. Het komt bijvoorbeeld vaak voor dat jongeren s nachts de politie aanspreken, omdat ze geweigerd worden bij een horecagelegenheid. Ze krijgen Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Respecteren en accepteren van de ander 15

18 Maartje Vrins Specialistisch beleidsmedewerker Openbaar Ministerie Amsterdam Monique Tabak Regionaal contactpersoon discriminatie Politie Eenheid Amsterdam Gina Plaggenborg Directeur antidiscriminatievoorziening Ieder1Gelijk 16 Respecteren en accepteren van de ander Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

19 dan het verzoek om de volgende dag aangifte te doen. Dat gebeurt meestal niet. Ondertussen hebben ze misschien toch ergens anders een leuke avond gehad en laten ze het erbij zitten. van klachten. Dat is de achterkant van het probleem. Ik vind dat je juist de nadruk op de voorkant zou moeten leggen. Discriminatie kun je niet aanpakken zonder aandacht te besteden aan preventie. de aanpak van discriminatie en dat lijkt mij positief. Het moet landelijk op de agenda worden gezet, maar elke regio zal er een invulling aan moeten geven want er zijn grote verschillen tussen regio s, zegt Gina. Gina: Melden moet zo laagdrempelig mogelijk zijn. Daar werken we aan. Zo hebben we in 2012 een app ontwikkeld voor het melden van discriminatie. Ik denk verder dat we ons niet alleen op de slachtoffers moeten richten, maar vooral ook het hele maatschappelijke veld eromheen moeten inschakelen. Het overheidsapparaat heeft vele ogen en oren, laten we die benutten om te signaleren. Monique: Discriminatie is ambtshalve vervolgbaar. Als politieambtenaar kun je dus getuigen in een zaak zonder dat je daarvoor aangifte hoeft te doen. Ik vraag me af of alle agenten dit weten. In feite zou je mensen maatschappijbreed bewust moeten maken, zegt Maartje. Discriminatie mag niet. Het is strafbaar. Dus als je iets ziet gebeuren, onderneem dan actie. En er is een wereld te winnen bij de jeugd. Op scholen, bij sportclubs en op social media wordt gepest en ook gediscrimineerd. Ook kinderen moeten weten dat dit niet mag volgens de wet en wat ze kunnen doen als ze het meemaken of zien gebeuren. Wij hebben daar als antidiscriminatievoorziening wel ideeën over en zijn daar ook mee bezig, vertelt Gina. Een beperkende factor is dat wij alleen betaald worden voor het registreren en behandelen Monique: Wijkagenten kunnen in wijkconflicten een preventieve rol hebben. Zij weten wat er speelt, kunnen dit aangeven bij regioteams en in overleggen met partnerorganisaties. Het goed informeren van slachtoffers tijdens het opsporingsproces heeft ook een preventief effect. Mensen krijgen daardoor het besef dat het zin heeft om te melden en vertellen dit aan elkaar. Bij het OM hebben we ook steeds meer aandacht voor het communiceren naar buiten toe, zegt Maartje. We moeten niet alleen focussen op het rond krijgen van een veroordeling, maar ook op het informeren van de slachtoffers en de media. Met succesverhalen inspireren we collega s en laten we de mensen zien dat het nut heeft om te melden. Discriminatie is niet onze core business en niet die van de politie, maar dat is geen reden om er niets aan te doen. Zeker niet, beaamt Monique. En daarom moet het onderwerp zowel op strategisch/tactisch als op operationeel niveau duidelijk op de agenda van de nieuwe nationale politie staan. Maartje: Ik zie wel kansen in die nieuwe structuur. Voor een onderwerp als discriminatie is het goed als dit niet afhankelijk is van de keuze van afzonderlijke korpsen of regio s. Van bovenaf wordt bepaald dat er regels zijn rond Monique: Mensen die enthousiast zijn om met dit thema aan de slag te gaan, moeten door de organisatie gefaciliteerd worden. Tegelijkertijd moeten we ervoor waken dat het van één persoon afhankelijk wordt. Het moet door de hele organisatie gedragen worden. Dat is de uitdaging voor de komende tijd. Maartje: Wij zijn allemaal op een andere manier met het tegengaan van discriminatie bezig. Daarom moeten we elkaar aanvullen en samenwerken. Veel zaken zijn niet volgens de wet te bewijzen. Dat is frustrerend voor de slachtoffers. De driehoek van Openbaar Ministerie, politie en antidiscriminatievoorziening moet ervoor zorgen dat deze mensen erkend en gehoord worden. Ondanks dat we met logge organisaties te maken hebben, verloopt het contact gestroomlijnd en de lijnen zijn kort. We weten elkaar inmiddels goed te vinden, zegt Monique. En, besluit Gina, hoe verschillend onze opdrachten en plek in de maatschappij ook zijn, het belangrijkste is dat we met elkaar in gesprek blijven en met elkaar meewerken. Kritiek mag, als we maar onthouden dat we vanuit dezelfde motivatie werken. Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Respecteren en accepteren van de ander 17

20 Lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT) Deze groep heeft in Europa nog altijd te maken met ongelijke rechten, discriminatie en geweld. Vanuit de politie was veel aandacht voor deze problematiek en vanuit haar adviserende en ondersteunende rol heeft het LECD in 2012 de samenwerking met diverse interne en externe partners verstevigd. LECD beleidsadviseur Herman Renes is voorzitter van zowel de Stichting Landelijk Homonetwerk Politie Roze in Blauw (LHP) als van de European Gay Police Association (EGPA). Deelname aan roze evenementen In 2012 vond geregeld overleg plaats over de zichtbaarheid van de politie tijdens roze evenementen. Bij dit overleg waren zowel de leden als het bestuur van het LHP als de voorzitters van de Roze in Blauw netwerken nauw betrokken. Om te benadrukken dat de politie voor iedereen toegankelijk is, heeft de politie in 2012 deelgenomen aan onder andere de Roze Zaterdag in Haarlem, de Roze kermis in Tilburg, de dodenherdenking op 4 mei en de Amsterdamse Canalpride tijdens Gaypride op 4 augustus. Het LECD trad hierbij op als belangrijke partner en stond garant voor financiële middelen, aangezien het LHP in afwachting was van de financiële bijdrage van Ministeries van Veiligheid en Justitie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Roze in Blauw In de regio s Oost, Utrecht, Haaglanden, Rijnmond en Amsterdam en binnen de Politieacademie en het KLPD zijn nu Roze in Blauw netwerken opgericht en erkend. Het is niet eenvoudig gebleken om aan de toezegging van de Minister van Veiligheid en Justitie tegemoet te komen om de werkwijze van Roze in Blauw binnen elke eenheid invulling te geven. Dit kwam vooral door de voorbereidingen voor de Nationale Politie, waardoor de prioriteiten anders lagen. Voorop staat dat de burger herkenning moet hebben in zijn politie en dat er voortdurend gewerkt wordt aan laagdrempeligheid en aangiftebereidheid voor LHBT. Steeds meer ontstaat er samenwerking tussen de Roze in Blauw netwerken onderling. Samenwerking met diverse partners Met partners als Defensie en de Ministeries van Veiligheid en Justitie en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werd onder de noemer Government Pride Platform enkele malen overleg gepleegd. Centraal hier stond een veilige werkomgeving voor LHBT binnen de overheidsdiensten. De politie staat bij de partners bekend om haar voorsprong op het thema sociale veiligheid. De beleidsadviseur LHBT nam zitting in de Gay-Straight Alliantie Natuurlijk Samen (Kerngroep Veilige wijken ), onder regie van Art. 1 / Radar (in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). Dit is een zogenaamde homo/hetero alliantie die minstens elk kwartaal bijeen komt. De subsidieaanvraag en het werkvoorstel voor deze alliantie is inmiddels gereed en goedgekeurd. Samen met COC en Movisie werd een aanvraag ingediend voor Europese subsidie voor het project Geweld is niet normaal, vrouw!, bedoeld om de aangiftebereidheid van lesbische en transseksuele vrouwen te vergroten. De verwachting is dat de subsidie voor dit project spoedig zal worden verleend. Eind februari trad de beleidsadviseur op als voorzitter van het EGPA overleg, dat dit keer in Brussel werd georganiseerd. Daar werd ook de aftrap gegeven voor het nieuw opgerichte Belgische Homonetwerk Rainbow Cops, onder brede mediabelangstelling. In oktober vond de EGPA-vergadering plaats in Spanje, waar de delegatie, voor aanvang van het overleg, werd ontvangen door de burgemeester van Sitges. De tweejaarlijkse EGPA-conferentie vond in juni plaats in Dublin, onder belangstelling van ruim 300 politiemedewerkers in heel Europa. Daar werd de delegatie ontvangen in het ambtsverblijf van de Ierse president, Mr. M. Higgins. Met financiële steun van het Ministerie van Veiligheid en Justitie werd het mede mogelijk gemaakt om medewerkers, die door hun eigen organisatie daarin niet gesteund worden, deze bijeenkomst te laten bijwonen. Ook werd, na een toezegging van de Staatssecretaris, de heer F. Teeven, voor een bedrag van gedurende 3 jaren, een adviserend lid van bestuur aangetrokken, waarmee de EGPA steviger op de Europese agenda zal komen en verdere samenwerking gezocht zal worden met o.a. de Europese Commissie en de Raad van Europa. Binnen Europa wordt de EGPA in toenemende mate gezien als een uniek overleg waarin de vertegenwoordigers van 11 landen werken aan veiligheid en mensenrechten. Momenteel vindt overleg plaats met de ambassade van de USA voor een overleg in Brussel in maart 2013, met speciale aandacht voor deelname van Oost-Europese landen. Nederland heeft en behoudt hierin een grote voortrekkersrol. Ook wordt gewerkt aan deelname aan een internationale conferentie, georganiseerd door Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op 16 en 17 mei 2013 op de International Day Against Homophobia (IDAHO). 18 Respecteren en accepteren van de ander Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

21 Omgangsvormen en cultuur Het werkgebied Omgangsvormen omvat primair de aanpak en het tegengaan van ongewenste omgangsvormen met als doel een veilige werkplek te creëren. De uitwerking hiervan is terug te vinden in de Kadernota Omgangsvormen en Sociale Veiligheid. Hierin wordt ook de verbinding gelegd tussen de beleidsterreinen Diversiteit, Omgangsvormen en Integriteit vanwege de gezamenlijke component gedrag. Vanwege de veranderde wetgeving en de ontwikkelingen binnen het beleid ten aanzien van omgangsvormen, is in 2012 besloten dat deze kadernota herschreven wordt. Voortschrijdend inzicht heeft onder andere ertoe geleid dat het werkgebied Omgangsvormen wordt gezien als een van de gedragsthema s, die geïntegreerd onderdeel van het politiewerk zijn. Omgangsvormen is een van de hefbomen waarmee de cultuur kan worden beïnvloed. Het LECD wil professioneel gedrag bevorderen, zodat binnen de politie een cultuur kan ontstaan waarin mensen gelijkwaardig zijn, elkaar respectvol bejegenen en elkaars diversiteit benutten ten behoeve van professioneel politievakmanschap. Het LECD heeft op het gebied van cultuur en omgangsvormen een initiërende, adviserende en ondersteunende rol richting de centrale vertrouwenspersonen, het korpsmanagement, de teams en de leidinggevenden in de korpsen. Centrale vertrouwenspersonen Iedere politieregio heeft centrale en decentrale vertrouwenspersonen, bij wie melding wordt gedaan van (seksuele) intimidatie, discriminatie, pesten en treiteren, agressie en geweld binnen de politie. De 22 centrale vertrouwenspersonen hebben in 2012 ongewenste omgangsvormen in hun regio aangepakt en hebben diverse cases vanwege hun belang of complexiteit ter bespreking voorgelegd aan de beleidsadviseur van het LECD. In november 2012 nam de helft van de centrale vertrouwenspersonen deel aan de training mentale kracht van de School voor Gevaar- & Crisisbeheersing. De training is onderdeel van het programma professionele weerbaarheid van de Nationale Politie. Door deze training konden de centrale vertrouwenspersonen zelf ervaren wat de training is. Daarnaast zijn zij in gesprek gegaan met deze school over de bestaande programma s van de regio s over omgangsvormen en morele weerbaarheid. Heel duidelijk is geworden dat de samenwerking van de centrale vertrouwenspersonen met de School voor Gevaar- & Crisisbeheersing voor de toekomst mooie kansen biedt vanwege de sterke samenhang van de thema s als het gaat om gedrag. In februari 2013 gaat de andere helft van de centrale vertrouwenspersonen naar de training mentale kracht. De centrale vertrouwenspersonen hebben in 2012 diverse keren in begeleide intervisie gesproken over de casuïstiek, de rol en de inhoud van hun functie. Zij lijken echter steeds vaker in gedrang te komen tussen werkgever en slachtoffer. Daarnaast blijkt dat de rol van luis in de pels en brenger van het slechte nieuws voor veel weerstand kan zorgen. Juist daarom blijft het belangrijk om externe coaching te realiseren voor de centrale vertrouwenspersonen. Dit is meegenomen in het Advies inrichtingsplan en realisatieplan omgangsvormen Nationale Politie dat in augustus is voorgelegd aan de Nationale Politie. Leiderschap Leidinggevenden zijn uitermate belangrijk voor het beïnvloeden van de huidige cultuur en leveren een grote bijdrage aan een veilige werkplek. Het LECD adviseert de centrale vertrouwenspersonen bij hun ondersteuning aan leidinggevenden bij de aanpak van ongewenste omgangsvormen. De beleidsadviseur heeft een drietal teamchefs van Zuid-Holland-Zuid gecoacht. Na de in 2011 georganiseerde bewustwordingsdagen is er in 2012 is een vervolgdag georganiseerd voor leidinggevenden van de School voor Handhaving. Borging omgangsvormen binnen Nationale Politie In 2011 bracht het LECD advies uit aan de portefeuillehouder Diversiteit en integriteit over de borging van omgangsvormen binnen de Nationale Politie. Uitgangspunt daarbij was om omgangsvormen onder te brengen bij Veiligheid, Integriteit en Klachten (VIK) vanwege de sterk overlappende component gedrag. Immers, omgangsvormen en integriteit gaan beiden over gedrag, gedragsverandering en beïnvloeding van de cultuur. Verder hebben beide dezelfde kenmerken als preventie, repressie en onderzoek. Ook de gevolgen van ongewenste omgangsvormen en integriteitschendingen voor het imago van de politie en de impact die het heeft op medewerkers zijn van dezelfde orde. De Nationale Politie koos aanvankelijk voor het borgen van omgangsvormen bij de directie HRM. Het LECD heeft met de centrale vertrouwenspersonen in opdracht van de huidige Projectmanager Directie HRM en PDC, dienst HRM a.i. een taakopdracht omgangsvormen gerealiseerd over de toekomstige borging en verdere invulling van omgangsvormen binnen de Nationale Politie. Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Respecteren en accepteren van de ander 19

22 In het najaar van 2012 koos de Nationale Politie ervoor om beleid en uitvoering te scheiden en dit heeft als consequentie dat het bouwen en realiseren van beleid en de nieuwe functie Korps Vertrouwenspersoon ondergebracht is bij de directie HRM. De centrale vertrouwenspersonen worden vanuit bedrijfsvoering (PDC) te werk gesteld bij de werkeenheden en behouden hun onafhankelijkheid. Hierdoor zijn er veel meer schijven ontstaan waarlangs klachten worden afgehandeld. Dit kan de onafhankelijkheid van de centrale vertrouwenspersonen en een juiste afhandeling van klachten in de weg staan. De Projectmanager Directie HRM en PDC, dienst HRM a.i. heeft het LECD toegezegd een projectleider omgangsvormen van HRM aan te wijzen. Deze projectleider zal samen met het LECD en de centrale vertrouwenspersonen de transitie en borging van omgangsvormen verder vormgeven. Ontwikkeling van een landelijk registratiesysteem In de taakopdracht HRM omgangsvormen in de Nationale Politie is opgenomen dat er een landelijk registratiesysteem moet komen voor omgangsvormen in het verlengde van het registratiesysteem van integriteit. Dit blijkt echter minder eenvoudig dan gedacht, daarom wordt momenteel door het LOV zelf bekeken hoe we op een relatief eenvoudige wijze in 2013 toch kunnen starten met een landelijke registratie. Discriminatie Discriminatie is een ernstig strafbaar feit. De effecten van uitsluiting om wat je bent zijn niet gering. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft daarom het thema discriminatie hoog op de agenda van de regering geplaatst. De Aanwijzing Discriminatie stelt eisen aan de opsporing en vervolging. Zo is er in elke politieregio een officier van Justitie belast met de aanpak van discriminatie en zijn er bij de politie contactpersonen actief. Op basis van deze Aanwijzing is het LECD belast met de landelijke coördinatie van de aanpak van discriminatie als strafbaar feit. De onderbrenging van de portefeuille bij het LECD is niet toevallig: diversiteitbeleid en discriminatiebestrijding hebben als gemeenschappelijk doel de samenleving te binden. Uit deze Aanwijzing komen vijf kerntaken voort. In 2012 heeft het LECD daar onderstaande bijdragen aan geleverd. Professionele weerbaarheid Het LECD heeft met de directie van dit programma de wederzijdse werkzaamheden verkend en samen geconcludeerd dat er overlap is en dat aansluiting bij de Koers diversiteit 2015 van belang is voor beide partijen. Begin 2013 wordt er een expertmeeting georganiseerd door het programma professionele weerbaarheid, waarbij het LECD een van de partners is. In 2012 was de beleidsadviseur LECD met twee leden van het Landelijk overleg centrale vertrouwenspersonen (LOV) betrokken bij de werkgroep Moreel Beraad. Na het vertrek van de projectleider is de werkgroep opgeheven en Veiligheid, Integriteit en Klachten beziet op welke wijze de werkgroep voortgezet zal worden. Nationaal aanspreekpunt discriminatie politie Het LECD was in 2012 nauw betrokken bij de oprichting van het nieuwe College voor de Rechten van de Mens. Regelmatig werden vanuit het LECD inleidingen verzorgd over de rol van de politie bij het garanderen van gelijkheid. Ook voor internationale organisaties (zoals de Europese gemeenschap en Amnesty International) was het LECD gesprekspartner. Op het gebied van mensenrechten heeft Nederland een naam hoog te houden. Medio 2012 bezocht het ECRI (European Commission against Racism and Intolerance) ons land om de vierde monitor te maken over alle relevante beleidsvelden. Ook dit jaar bleek de commissie onder de indruk: the Police and Public Prosecution Service give high priority to the investigation and prosecution of discrimination cases. 20 Respecteren en accepteren van de ander Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

23 Registratie Het belang van een goede registratie van incidenten is evident. Sinds 2008 krijgt de registratie jaarlijks vorm via het landelijke criminaliteitsbeeld Discriminatie van de politie (POLDIS). Begin juli is Poldis 2011 aangeboden aan de Minister van Veiligheid en Justitie. De rapportage geeft een overzicht van alle discriminatie-incidenten die in dat jaar bij de 25 politiekorpsen en het KLPD gemeld zijn en de analyse hiervan. In 2011 was sprake van iets minder dan 3000 discriminatie-incidenten die zijn geregistreerd in Poldis, waarvan ongeveer 160 incidenten tot een daadwerkelijke vervolging hebben geleid. Vanaf 2011 is stevig ingezet op het verbeteren van de kwaliteit van registratie. In 2012 is er een uniform zaaksoverzicht gerealiseerd waarop alle regio s gegevens uit hun bestanden over discriminatoire incidenten verzamelen. Daarnaast gebruiken de korpsen dezelfde zoektermen en bevragen de systemen op dezelfde wijze, waardoor in 2012 een belangrijke stap voorwaarts gezet is in het verbeteren van de kwaliteit van de registratie. Naar verwachting zal POLDIS 2012 een betrouwbaar beeld opleveren van de bij de politie binnengekomen meldingen en aangiften. Inrichtingseisen politie Op grond van de Aanwijzing Discriminatie heeft elke regio een contactpersoon die samen met de discriminatieofficier en het antidiscriminatiebureau besluiten neemt over meldingen in aangiften. Dit gebeurt gemiddeld vier keer per jaar in het regionaal discriminatie overleg (RDO). Met het COC werden in het najaar afspraken gemaakt over de betrokkenheid van hun veiligheidscoördinatoren bij het RDO. Zodoende kan er sneller ingespeeld worden op incidenten in hun achterban. Ook heeft het LECD in 2012 via de portefeuillehouders bij de politie benadrukt dat de contactpersonen voldoende tijd krijgen om hun werk te kunnen doen. In 2012 is vanuit het LECD met name aandacht besteed aan de overgang naar de Nationale politie. In het Inrichtingsplan Nationale Politie is nog niet uitgewerkt hoe de aanpak van discriminatie georganiseerd gaat worden. Eind 2012 heeft het LECD, na een onder de regio s gehouden inventarisatie, input geleverd voor een nieuwe Aanwijzing Discriminatie. De bestaande overlegstructuur met RDO s zal worden aangepast aan de nieuwe organisatie van de Nationale Politie. Kennisvergroting en bewustwording Discriminatie is een lastig te bewijzen delict en dit stelt hoge eisen aan de kennis en kunde van politiemedewerkers. Elk jaar verschijnt nieuwe jurisprudentie. Het LECD heeft er in 2012 aan meegewerkt dat in de bekende Zakboeken van de politie (Zakboek hulpofficier, Wetsteksten, en Strafrecht voor de politie) aandacht wordt besteed aan discriminatie. In de inmiddels verschenen zakboeken voor 2013 is uitgebreid aandacht voor de aanpak van discriminatie. De lezer wordt daarbij geattendeerd op de support die de eigen contactpersonen en het LECD kunnen bieden. Verhogen meldingsbereidheid en aangiftebereidheid Om de meldingsbereidheid te vergroten heeft minister Leers (Immigratie, Integratie en Asiel) de antidiscriminatieapp gelanceerd tijdens een bijeenkomst in het najaar. Het LECD was een van de sprekers tijdens deze bijeenkomst van het College van de Rechten voor de mens. Meldingen met een opsporingsindicatie die via de App binnenkomen, zullen worden doorgeleid naar de politie. Via de website kwamen in 2012 ongeveer 200 meldingen binnen. Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Respecteren en accepteren van de ander 21

24 denken Doorlopend is de Politiediversiteitsraad (PDR) geconsulteerd: eind 2011, in maart en in september. 22 Koers diversiteit 2015 in beeld: Denken deel 2 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

25 Leren van en in de praktijk Wil je echt iets bereiken in een wijk dan is een investering in respect en vertrouwen nodig, in een band met de wijkbewoners. Erwin Hekking Aan de ene kant moet je optreden waar dat nodig is: bonnen uitschrijven en handhaven. Maar alleen daarmee kom je er niet. Een brede aanpak is nodig. Rolf Regtop Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Leren van en in de praktijk 23

26 3 Leren van en in de praktijk Erwin Hekking Expertgroeplid Den Helder Rolf Regtop Wijkagent in Den Helder 24 Leren van en in de praktijk Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

27 Wil je het vertrouwen winnen, dan is een lange adem nodig In de wijk Nieuw Den Helder voelden veel mensen zich niet veilig vertelt Rolf. Een grote groep hangjongeren zorgde voor overlast en een aantal van hen was echt afgedwaald in het criminele circuit. Die konden we strafrechtelijk aanpakken. Maar we wilden meer: voorkomen dat de groep verder af zou glijden en zorgen dat de wijk een prettiger sfeer zou krijgen. Aan de ene kant moet je optreden waar dat nodig is: bonnen uitschrijven en handhaven. Maar alleen daarmee kom je er niet. Een brede aanpak is nodig. De kracht van de expertgroep is het achter de voordeur komen zegt Erwin. Echt contact maken. Daarbij is je houding belangrijk. En soms moet je dingen anders doen, out of the box denken. Het helpt bijvoorbeeld niet als je met een politieauto komt voorrijden. Dan zie je alle gordijntjes in de straat al bewegen. Ik ga dus meestal in burger bij de mensen langs. Tegelijkertijd is duidelijkheid van groot belang. Het zijn niet mijn vrienden, dat worden ze ook niet en ik werk bij de politie. Iedereen moet weten waar hij aan toe is. Die komen vervolgens met vragen bij ons, terwijl ze eerst het contact liever uit de weg gingen. Door het project heb ik bijvoorbeeld ook meer contact met ouders en al met al heeft het een heel positief effect op de wijk. Ja, het is een hele investering, maar wel één die zeer de moeite waard is. Wil je echt iets bereiken in een wijk, vult Erwin aan, dan is een investering in respect en vertrouwen nodig, in een band met de wijkbewoners. Dat vraagt om kennis van de - in dit geval Antilliaanse - cultuur, om mensenkennis en vooral ook om een lange adem. Rolf: Daar ligt de meerwaarde van de expertgroep multicultureel vakmanschap. Die zorgt ervoor dat het contact met de mensen in de wijk continu aandacht krijgt. Alleen dan weet je wat er speelt, kun je anticiperen en krijg je een idee van hoe je mensen kunt ondersteunen. Het is goed dat de leden van de expertgroep hiervoor zijn vrijgemaakt. Want als iemand het als taak erbij krijgt, kan het ondergesneeuwd raken in de waan van de dag. Dan ga je weer achter de feiten aanlopen. Rolf: Werkeloosheid is een van de problemen onder de jongeren hier. Als ze een opleiding volgden, was het vaak al lastig om een stageplek te vinden. Daarom zijn we een project gestart met het marinebedrijf in samenwerking met partners als UWV en de gemeente. Het gaat om een tweejarige opleiding met uitzicht op een baan, legt Erwin uit. De expertgroep helpt bij het selecteren van de jongeren en het begeleiden gedurende de opleiding. Dat kan hulp bij het organiseren van de studie zijn of bijvoorbeeld het maken van afspraken met schuldeisers die zich opeens melden als ze doorhebben dat iemand in een traject zit. Het project draait al een aantal jaren en ik heb de omslag heel duidelijk meegemaakt, zegt Rolf. Maar een klein deel van de wijkbewoners doet mee in het project, maar het heeft een sneeuwbaleffect. De deelnemers lopen in jassen van het marinebedrijf en vertellen erover aan anderen. Jaarverslag 2012 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Leren van en in de praktijk 25

28 Multicultureel vakmanschap Leren van en in de praktijk over diversiteit en multicultureel vakmanschap heeft onder andere een plek binnen de expertgroepen. In het interview op pagina 25 kunt u lezen hoe de expertgroep in Den Helder de overlast door een grote groep hangjongeren heeft weten terug te dringen, door echt contact met de jongeren te maken en samen te werken met het marinebedrijf en partners als UWV en gemeente. In 2012 werd hard gewerkt aan het opleiden van expertgroepleden. Aan het einde van het jaar hadden de volgende drie regio s de opleiding afgerond: Zaanstreek-Waterland en Noord-Holland-Noord Hollands-Midden Zuid-Holland-Zuid De volgende eenheden zijn nog bezig met hun opleiding: Noord-Nederland (Friesland, Groningen en Drenthe). Verwachte afronding in januari 2013 Midden-Nederland (Gooi en Vechtstreek, Utrecht en Flevoland). Verwachte afronding in januari 2013 Implementatie leerlijn MCV Multicultureel Vakmanschap (MCV) is een vaste module in de opleidingen van de School voor Politiekunde, de School voor Hogere Politiekunde en de School voor Politie Leiderschap (OLL, TLL en SLL). Borging opleiding expertgroep MCV bij Politieacademie Om de MCV opleiding voor de expertgroepen onder te brengen bij de Politieacademie heeft de beleidsadviseur van het LECD samen met de portefeuillehouder diversiteit van de Politieacademie een plan van aanpak geschreven. De planning is dat de opleiding in 2013 wordt opgenomen in het opleidingsaanbod van de Politieacademie. Virtueel kantoor en MCV Online Alle expertgroepleden zijn aangemeld bij het virtueel kantoor en de expertgroepen kunnen goede voorbeelden en relevante documentatie hier met elkaar delen. Het doel is om het lerend vermogen en de informatie-uitwisseling tussen de expertgroepen te versterken. Het LECD heeft een plan opgesteld voor de borging van het virtueel kantoor. Regio Amsterdam - Amstelland ontsluit sinds het najaar van 2012 MCV Online voor alle collega s van de Nationale Politie. MCV Online is een verzameling van kennis over tal van bevolkingsgroepen, culturen en leefstijlen. Naar verwachting zal in 2013 MCV Online worden ontsloten via PolitieKennisNet (PKN), zodat alle politiemedewerkers het eenvoudig kunnen raadplegen. Borging expertgroep binnen Nationale Politie De beleidsadviseur van het LECD heeft samen met de teamleiders van de expertgroepen een plan voor de borging van de expertgroepen opgesteld. Hierin staat beschreven op welke manier de kennis en expertise van de expertgroepen in de organisatie van de Nationale Politie een goede plek kunnen krijgen. De expertgroepen leveren een belangrijke bijdrage aan de effectieve aanpak van vraagstukken in het operationele proces die met diversiteit en veiligheid te maken hebben. Tevens leveren de expertgroepen een bijdrage aan het ontwikkelen van multiculturele competenties en de grondhoudingen die bij politievakmanschap horen. Dit plan zal in 2013 worden afgerond en als advies worden aangeboden aan de Nationale Politie. Diversiteitsdag 2012 Op 22 maart 2012 organiseerde het LECD voor de zevende keer de diversiteitsdag voor de Nederlandse politie. Hieronder volgt een korte weergave van deze dag. In de spotlight Nog voordat dagvoorzitter Rocky Tuhuteru het woord kon richten tot de aanwezigen werden de bezoekers vanuit de zaal verwelkomd door een vertegenwoordiger van de Ghanese gemeenschap in Nederland, in traditionele kleding. Hij werd opgevolgd door een transseksuele collega politievrouw, vervolgens een Imam uit de Marokkaanse gemeenschap, daarna een voormalig dakloze crimineel en tot slot een oudere vrouw. In deze persoonlijke verhalen stonden thema s als verbinding en samenwerking met de samenleving en de politie centraal. Koers diversiteit 2015 Een indrukwekkende start die het onderwerp diversiteit onmiddellijk tastbaar neerzette, zo vonden ook Pim Miltenburg en Anneke Nahumury en zij onderstreepten daarna het belang van telling stories. Vervolgens spraken zij, geïnterviewd door Rocky Tuhuteru, over de Koers diversiteit Workshops Daarna bezochten de deelnemers de 12 workshops: Leiderschap in verbinding, Professionaliteit in Omgang, Over de Streep, Moreel beraad, Reflectie maakt het verschil, De sterke Diender via DIO, Buurtmoeders, MCV van studenten voor studenten, Under Cover, Methodiek MAROC, Empowermenttraining en Recherchekundige als ipad. 26 Leren van en in de praktijk Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2012

Verslag Landelijke Bijeenkomst Expertgroepen 21 november 2013

Verslag Landelijke Bijeenkomst Expertgroepen 21 november 2013 In Nijkerk kwamen op donderdag 21 november 120 leden van de expertgroepen multicultureel vakmanschap (mcv) bijeen. Dagvoorzitter Roy Segers en Sidney Mutueel openen de dag en zij heten allen aanwezigen

Nadere informatie

Datum 10 januari 2014 Onderwerp Antwoorden kamervragen over het rapport van Amnesty International over etnisch profileren

Datum 10 januari 2014 Onderwerp Antwoorden kamervragen over het rapport van Amnesty International over etnisch profileren 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj

Nadere informatie

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter,

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter, 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. de voorzitter van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie mevrouw L. Ypma Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt

Nadere informatie

Met het Gemeentelijke Incidenten en Registratiesysteem (GIR) inzicht in incidenten

Met het Gemeentelijke Incidenten en Registratiesysteem (GIR) inzicht in incidenten VEILIG WERKEN BIJ DE GEMEENTE UTRECHT Met het Gemeentelijke Incidenten en Registratiesysteem (GIR) inzicht in incidenten Tekst: Martine van Dijk (A+O fonds Gemeenten) / Fotografie: Kees Winkelman Vanaf

Nadere informatie

EVALUATIE LANDELIJK EXPERTISECENTRUM DIVERSITEIT Samenvatting en Conclusies

EVALUATIE LANDELIJK EXPERTISECENTRUM DIVERSITEIT Samenvatting en Conclusies EVALUATIE LANDELIJK EXPERTISECENTRUM DIVERSITEIT Samenvatting en Conclusies EVALUATIE LANDELIJK EXPERTISE- CENTRUM DIVERSITEIT - Samenvatting en Conclusies - Aurteurs: dr. J.F.I. Klaver drs. J.C.M. van

Nadere informatie

Volleybalvereniging Woudenberg. Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon. Beleid vertrouwenspersoon Volleybalvereniging Woudenberg

Volleybalvereniging Woudenberg. Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon. Beleid vertrouwenspersoon Volleybalvereniging Woudenberg Volleybalvereniging Woudenberg Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon 1 1 Inleiding Binnen de Volleybalvereniging Woudenberg vinden we dat we met respect met elkaar moeten omgaan. Stelregel is:

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie

Gedragscode Bureau Financieel Toezicht

Gedragscode Bureau Financieel Toezicht Gedragscode Bureau Financieel Toezicht Welke uitgangspunten geven richting aan ons gedrag? INLEIDING Deze gedragscode beschrijft de waarden die richting geven aan het werken bij het Bureau Financieel Toezicht

Nadere informatie

Dit is een voorlichtingsfolder van Transgender Netwerk Nederland

Dit is een voorlichtingsfolder van Transgender Netwerk Nederland DIS Crim INATIE Dit is een voorlichtingsfolder van Transgender Netwerk Nederland TNN Transgender Netwerk Nederland (TNN) is de emancipatie- en belangenorganisatie voor transgender personen in Nederland.

Nadere informatie

Studiedag. Multicultureel Vakmanschap

Studiedag. Multicultureel Vakmanschap Studiedag Diversiteit in diversiteit Multicultureel Vakmanschap Vrijdag 5 december 2008 Naam: Berragiy Voornaam: Rachid Nationaliteit: Nederlands/Marokkaans Rang: Inspecteur (Politieacademie/LECD) Functie:

Nadere informatie

Lokaal actieplan regenboogstad Haarlem

Lokaal actieplan regenboogstad Haarlem Lokaal actieplan regenboogstad Haarlem 2015 2017 1. Inleiding Het Lokaal actieplan regenboogstad Haarlem 2015-2017 is een uitwerking van het Haarlems diversiteitbeleid. We hebben dit beleid verwoord in

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Wat is er tot nu toe ondernomen teneinde het vertrouwen tussen de bewoners en de politie te herstellen en/of te versterken?

Wat is er tot nu toe ondernomen teneinde het vertrouwen tussen de bewoners en de politie te herstellen en/of te versterken? Wat is er tot nu toe ondernomen teneinde het vertrouwen tussen de bewoners en de politie te herstellen en/of te versterken? De Eenheid Den Haag en het wijkbureau zetten sinds jaar en dag in op herstel

Nadere informatie

6.21. Gedragscode THUIS met zorg Zaanstreek B.V.

6.21. Gedragscode THUIS met zorg Zaanstreek B.V. 6.21. Gedragscode THUIS met zorg Zaanstreek B.V. Inleiding Wij willen graag dat de cliënten van THUIS met zorg Zaanstreek thuiszorg tevreden zijn over de zorg die aan hen wordt geboden. Ook vinden we het

Nadere informatie

HANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG

HANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG HANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG INHOUD 0. ALGEMEEN 3 Wat is de bedoeling van het beleid voor ongewenst gedrag? 3 Voor wie? 3 Hoe pak je het aan? 3 1. MAATREGELEN

Nadere informatie

Aandacht, affectie, waardering, respect en ondersteuning.

Aandacht, affectie, waardering, respect en ondersteuning. Het Pedagogisch Klimaat Schooljaar 2007 / 2008 Wat is een pedagogisch klimaat? Als we praten over een pedagogisch klimaat binnen Breedwijs Zuid Berghuizen gaat het over de sfeer die de partners willen

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Sociale Veiligheid in Gelderland

Sociale Veiligheid in Gelderland Sociale Veiligheid in Gelderland Kun jij jezelf zijn? Kennismaken Van cijfers naar acties Sociale veiligheid Taken voor gemeenten Antidiscriminatiewetgeving Voorvallen en incidenten Voorlichting en handelingsperspectief

Nadere informatie

Weerbaarheidsnieuws. Thema: duurzame inzetbaarheid. Nr. 17 NIEUWSBRIEF. Inhoudsopgave: Weerbaarheidsnieuws

Weerbaarheidsnieuws. Thema: duurzame inzetbaarheid. Nr. 17 NIEUWSBRIEF. Inhoudsopgave: Weerbaarheidsnieuws Programma Versterking Professionele Weerbaarheid NIEUWSBRIEF Nr. 17 juli 2015 Weerbaarheidsnieuws Eind 2015 stopt het programma. De onderzoek-portefeuille gaat over naar de Politieacademie. Tijdens het

Nadere informatie

Discriminatie op de werkvloer:

Discriminatie op de werkvloer: Discriminatie op de werkvloer: herkennen, oplossen en voorkomen Discriminatie op de werkvloer: herkennen, oplossen en voorkomen Inhoudsopgave Inleiding 5 Problemen herkennen, oplossen en voorkomen Hoe

Nadere informatie

TERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014

TERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014 TERUGKOPPELING TEVREDENHEIDSENQUÊTE NOVEMBER 2014 Beste ouders, Om te beginnen willen we alle 94 ouders die hebben bijgedragen aan het resultaat van deze tevredenheidspeiling hartelijk bedanken. U heeft

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12

Inhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten

Nadere informatie

Datum 9 mei 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over een mishandeling van een lesbisch stel in Groningen

Datum 9 mei 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over een mishandeling van een lesbisch stel in Groningen 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Juridische

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

STICHTING SCHOLENGROEP PRIMATO

STICHTING SCHOLENGROEP PRIMATO STICHTING SCHOLENGROEP PRIMATO OPENBAAR PRIMAIR ONDERWIJS HENGELO OV. PROTOCOL AGRESSIE EN GEWELD (TUSSEN OUDERS EN SCHOOL) Indien er sprake is van een calamiteit in de zin van geweld op school kan het

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit

Bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit Bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit Informatie over het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) -1- Bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit 3 Bestuurlijke aanpak

Nadere informatie

Samenwerking met de politie. Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013.

Samenwerking met de politie. Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013. Samenwerking met de politie Door Hans Slijpen, Accountmanager gezondheidszorg, Eenheid Midden Nederland, 20 november 2013. Inleiding Samenwerking waarom? Samenwerking hoe? Knelpunten: Informatie uitwisseling,

Nadere informatie

INTRODUCTIE TOOLBOX voor GEBRUIKERS. duurzame plaatsing van werknemers met autisme

INTRODUCTIE TOOLBOX voor GEBRUIKERS. duurzame plaatsing van werknemers met autisme INTRODUCTIE TOOLBOX voor GEBRUIKERS duurzame plaatsing van werknemers met autisme 1 Welkom bij toolbox AUTIPROOF WERKT Autiproof Werkt is een gereedschapskist met instrumenten die gebruikt kan worden bij

Nadere informatie

Onze gedragscode zorg

Onze gedragscode zorg INTERN RESULTAAT Afspraak is afspraak glashelder MELDPUNT intranet aandacht INZICHT dilemma s BETROUWBAAR Onze gedragscode zorg eerlijk vertrouwenspersonen meer vertrouwen Zo doen we dat samen bij Staedion

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 28 684 Naar een veiliger samenleving Nr. 367 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES EN VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE

Nadere informatie

Op weg naar duurzame diversiteit in politievakmanschap

Op weg naar duurzame diversiteit in politievakmanschap Op weg naar duurzame diversiteit in politievakmanschap Jaarverslag Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit 2011 POLITIEACADEMIE PA 2 Inhoud Voorwoord 5 Hoofdstuk 6 Landelijk Netwerk Beleidsmedewerkers Diversiteit

Nadere informatie

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor! Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk

Nadere informatie

Onderzoeksverslag Tolerantie voor de LBHT-gemeenschap

Onderzoeksverslag Tolerantie voor de LBHT-gemeenschap Onderzoeksverslag Tolerantie voor de LBHT-gemeenschap Inleiding Op 16 april 2015 heeft de gemeenteraad van Heerhugowaard de volgende motie aangenomen. Motie 1 Meer tolerantie voor de LHBT-gemeenschap (lesbienne,

Nadere informatie

Protocol omgaan met ongewenste omgangsvormen binnen COC Midden-Nederland

Protocol omgaan met ongewenste omgangsvormen binnen COC Midden-Nederland Protocol omgaan met ongewenste omgangsvormen binnen COC Midden-Nederland Versie 15 augustus 2010 Waar is dit protocol voor? In dit protocol wordt gedefinieerd wat ongewenst gedrag is, hoe een klager daar

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit

Jaarverslag 2013 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Jaarverslag 2013 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Inhoud Voorwoord Veranderde rollen en verantwoordelijkheden / p 4 1 Aansluiting bij actuele ontwikkelingen nationale politie / p 6 Selectieproces

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Korpschef Nationale Politie De heer mr. G. Bouman Postbus EL DEN HAAG. Geachte heer Bouman,

Korpschef Nationale Politie De heer mr. G. Bouman Postbus EL DEN HAAG. Geachte heer Bouman, Korpschef Nationale Politie De heer mr. G. Bouman Postbus 13467 2501 EL DEN HAAG Postadres Postbus 93122 2509 AC Den Haag Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 151 2594 AG Den Haag Tel: (070) 356 35 63 secretariaat@nationaleombudsman.nl

Nadere informatie

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband?

Participatief leiderschap. Hoe leid je een samenwerkingsverband? Participatief leiderschap Hoe leid je een samenwerkingsverband? Mr. Drs. Lucien Stöpler Justice in Practice December 2014 Participatief leiderschap: Hoe leid je een samenwerkingsverband? 2014 Justice in

Nadere informatie

Werk. Omdat een andere blik je leven verrijkt

Werk. Omdat een andere blik je leven verrijkt Werk vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt (Samen)werken met autisme Autisme heeft invloed op het hele leven, dus ook op de werkplek. Autisme brengt talenten en kwaliteiten met zich mee

Nadere informatie

Opvattingen van Amsterdammers over tolerantie jegens homoseksuelen

Opvattingen van Amsterdammers over tolerantie jegens homoseksuelen FACTSHEET Thema: Veiligheid, Opvattingen van Amsterdammers over tolerantie jegens homoseksuelen Publicatiedatum: oktober 2010 Bron: Bureau O+S Toelichting Ingevoegd rapport geeft goed weer hoe Amsterdammers

Nadere informatie

?Hoe Zo! >> Werken bij de gemeente betekent je inzetten voor burgers en bedrijven. En daarbij geldt:

?Hoe Zo! >> Werken bij de gemeente betekent je inzetten voor burgers en bedrijven. En daarbij geldt: Wabo effectief ?Hoe Zo! >> Het toepassen van de Wabo is meer dan alleen de IT-structuur aanpassen, de procedures herzien en/of de processen opnieuw beschrijven en herinrichten. Het zijn de medewerkers

Nadere informatie

Rotterdams Ambassadrices Netwerk

Rotterdams Ambassadrices Netwerk De ambassadrice als werver van inburgeraars 1. Inleiding; eigen ervaringen 2 A. Wat is werven 2 B. Het belang van werven 2 C. Verwachtingen 3 D. Rollenspel 4 E. Opdracht 4 2. Voortraject: 4 A. Doel 4 B.

Nadere informatie

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel!

Business Lounge: uw klant aan de bestuurstafel! Gaby Remmers: senior onderzoeker Blauw Research Drijfveer: organisaties helpen inzicht te krijgen in de kansen op een nog klantgerichtere dienstverlening Andre Heeling: onderzoeker Blauw Research Drijfveer:

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Colofon: Vastgesteld door College van Bestuur:april ;s/bestuuralmere/integriteitscode/2017 Pagina 2 van 7

Colofon: Vastgesteld door College van Bestuur:april ;s/bestuuralmere/integriteitscode/2017 Pagina 2 van 7 INTEGRITEITSCODE Colofon: Vastgesteld door College van Bestuur:april 2017 Goedgekeurd door Raad van Toezicht: september 2017 Instemming medezeggenschapsraad: november 2017 ;s/bestuuralmere/integriteitscode/2017

Nadere informatie

Tolerantieklimaat sportverenigingen Noord-Holland Noord Samenvatting I&O Research Art.1 Bureau Discriminatiezaken NHN Maart 2014

Tolerantieklimaat sportverenigingen Noord-Holland Noord Samenvatting I&O Research Art.1 Bureau Discriminatiezaken NHN Maart 2014 Tolerantieklimaat sportverenigingen Noord-Holland Noord Samenvatting I&O Research Art.1 Bureau Discriminatiezaken NHN Maart 2014 I Handen schudden voor de wedstrijd, heldere communicatie met ouders en

Nadere informatie

Kenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk:

Kenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk: De bedrijfsmaatschappelijk werker helpt bij het tot stand laten komen van gezondere arbeidsverhoudingen en meer welzijn binnen het bedrijf of de instelling. Op die manier ontstaat bij werknemers een grotere

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Informatie voor professionals 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut Signaleren en samen aanpakken Wat is huiselijk geweld en wat is kindermishandeling? Verplicht

Nadere informatie

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder

Nadere informatie

Functie en taakomschrijving vertrouwenspersoon

Functie en taakomschrijving vertrouwenspersoon Functie en taakomschrijving vertrouwenspersoon VEILIG SPORTKLIMAAT Budovereniging Asahi Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Doel van aanstelling van een vertrouwenscontactpersoon 2 3 Taken en bevoegdheden van

Nadere informatie

Plan van aanpak communicatie over EVC binnen de politie

Plan van aanpak communicatie over EVC binnen de politie Plan van aanpak communicatie over EVC binnen de politie 1. Aanleiding project EVC als HR-instrument In 2008 heeft de Politie Limburg-Noord een eerste verkenning gedaan naar de effecten van de toepassing

Nadere informatie

Klachtenformulier Spectrum-SPCO

Klachtenformulier Spectrum-SPCO Klachtenformulier Klachtenformulier Spectrum-SPCO REGIE Aangezien niemand bij het hele traject is betrokken vanuit de school wordt het formulier door de contactpersoon doorgegeven aan de directeur. Naam

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN

MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN MINISTERIE VAN DEFENSIE WERKGROEP STAAL EERSTE DRUK, NOVEMBER 2007 VISIE LEIDINGGEVEN INLEIDING Voorwoord Commandant der Strijdkrachten CONTEXT De complexe omgeving waarin bij Defensie leiding wordt gegeven

Nadere informatie

Protocol machtsmisbruik / meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Protocol machtsmisbruik / meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling geweld en kindermishandeling Doelgroep: Directies, leerkrachten en interne contactpersonen in primair onderwijs In deze protocollen beperken we ons tot een korte beschrijving van de taken die de interne

Nadere informatie

overigens niet ongewoon; uit recent onderzoek van Nyenrode blijkt dat 69 % van de bedrijven in Nederland een familiebedrijf is.

overigens niet ongewoon; uit recent onderzoek van Nyenrode blijkt dat 69 % van de bedrijven in Nederland een familiebedrijf is. Beste heer De Haan, Bij deze ga ik graag alsnog in op uw verzoek om nadere informatie. Ik kan en wil niet alles delen omdat een deel nog voorligt bij de rechtbank. Toch hecht ik er aan om met u mijn kant

Nadere informatie

Percepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België?

Percepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België? Percepties van jongeren over politieoptreden: ethnic profiling in België? dr. Antoinette Verhage Vakgroep Criminologie, Strafrecht en Sociaal Recht Universiteit Gent VANASSCHE, N., VERHAGE, A., (2015),

Nadere informatie

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te

Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te Bijlage 1: Stappenplan hoe werknemers te bewegen tot scholing en opleiding Doel van dit stappenplan is aan te geven hoe P&O leidinggevenden kan helpen bij het selecteren van de doelgroep, het voeren van

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Handelen vanuit eigen kracht. Organiseren van diversiteit

Handelen vanuit eigen kracht. Organiseren van diversiteit HET KADER DIVERSITEIT IN POLITIEVAKMANSCHAP In verbinding zijn met de samenleving Respect en acceptatie Leren van en in de praktijk Handelen vanuit eigen kracht Stimuleren en faciliteren Organiseren van

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1

Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1 Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1 Werkplan 2015 COC Rotterdam Introductie COC Rotterdam vervult als belangenbehartiger voor de LHBT-gemeenschap al 67 jaar een belangrijke maatschappelijke rol in Rotterdam

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Toespraak Annemarie Jorritsma Thema: Woninginbraken Bestuurdersdiner lokale veiligheid 29 oktober 2013

Toespraak Annemarie Jorritsma Thema: Woninginbraken Bestuurdersdiner lokale veiligheid 29 oktober 2013 Alleen het gesproken woord geldt Toespraak Annemarie Jorritsma Thema: Woninginbraken Bestuurdersdiner lokale veiligheid 29 oktober 2013 Dames en heren, Goed om met u in zo n groot gezelschap bijeen te

Nadere informatie

Enkele gegevens evens over jezelf en de school:

Enkele gegevens evens over jezelf en de school: VEILIGHEID VRAGENLIJST LEERLINGEN Een belangrijke taak voor de school is te zorgen dat leerlingen zich prettig en veilig voelen. Dat lukt niet altijd. Bijvoorbeeld, omdat er soms wordt gediscrimineerd

Nadere informatie

Voorlichtingsbijeenkomsten bewoners en jeugd Oostelijke eilanden Versie 3

Voorlichtingsbijeenkomsten bewoners en jeugd Oostelijke eilanden Versie 3 Voorlichtingsbijeenkomsten bewoners en jeugd Oostelijke eilanden Versie 3 Aanleiding Naar aanleiding van een aantal incidenten in de is er vanaf februari een stijgend gevoel van onveiligheid en zorg bij

Nadere informatie

Wil jij nog meer sportplezier bij jouw verenigingen?

Wil jij nog meer sportplezier bij jouw verenigingen? Wil jij nog meer sportplezier bij jouw verenigingen? Scoor dan met ons topaanbod! Een programma van sportbonden en NOC*NSF dat sportief gedrag stimuleert en ongewenst gedrag aanpakt. Vraag kinderen waarom

Nadere informatie

3 november 2014. Onderzoek: Pesten

3 november 2014. Onderzoek: Pesten 3 november 2014 Onderzoek: Pesten 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag

Nadere informatie

Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis

Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis Het instrument Een Maatschappelijke Verkenning is een instrument voor de gemeenteraad

Nadere informatie

Van idee naar subsidiabel projectplan

Van idee naar subsidiabel projectplan FINALEDAG 3-2-1-CO! ZORGT VOOR VERRIJKTE INNOVATIEVE IDEEËN Van idee naar subsidiabel projectplan Door: Martine van Dijk A+O fonds Gemeenten / Fotografie: Kees Winkelman Op 26 maart 2015 vond voor de tweede

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid

Strategisch beleidsplan O2A5. De dialoog als beleid Strategisch beleidsplan O2A5 De dialoog als beleid Bij de tijd, open, boeiend en passend, dat zijn zowel het onderwijs als de werkwijze van O2A5. We hebben dan ook gekozen voor een vernieuwende en eigentijdse

Nadere informatie

Functie en taakomschrijving Vertrouwenspersoon

Functie en taakomschrijving Vertrouwenspersoon Functie en taakomschrijving Vertrouwenspersoon TV Beekhuizen Sabine Gobardhan 06-41 37 47 14 vertrouwenspersoon@tvbeekhuizen.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Doel van aanstelling van een vertrouwenscontactpersoon

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Training samenwerking van veiligheidspartners

Training samenwerking van veiligheidspartners Training samenwerking van veiligheidspartners Effectieve samenwerking tussen veiligheidspartners gaat verder dan samen optreden bij incidenten. Veiligheidspartners vormen samen een sleepnet tegen criminaliteit

Nadere informatie

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun

Nadere informatie

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson

Meld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter

Nadere informatie

Online Training Gewenst Gedrag

Online Training Gewenst Gedrag Online Training Gewenst Gedrag www.gewenstgedrag.nl Een online training om kennis over beleid ongewenste omgangsvormen en integriteit over te dragen en op speelse wijze eigen te maken en te kunnen toepassen.

Nadere informatie

Speel het spel. stimulansen

Speel het spel. stimulansen Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj

Nadere informatie

Protocol Ongewenste Omgangsvormen. Van. De Banketgroep. en haar dochtervennootschappen

Protocol Ongewenste Omgangsvormen. Van. De Banketgroep. en haar dochtervennootschappen Protocol Ongewenste Omgangsvormen Van De Banketgroep en haar dochtervennootschappen van toepassing vanaf 1 december 2013 Inleiding De Banketgroep wil ongewenste omgangsvormen zoals seksuele intimidatie,

Nadere informatie

Implementatie Kadernota. Omgangsvormen en sociale veiligheid

Implementatie Kadernota. Omgangsvormen en sociale veiligheid Raad van Hoofdcommissarissen Implementatienotitie Kadernota Omgangsvormen en Sociale Veiligheid Februari 2009 Landelijk ExpertiseCentrum Diversiteit Voorwoord Voor u ligt een belangrijk document als het

Nadere informatie

ROC Leeuwenborgh Gedragscode. Gedragscode studenten. Zó doen we dat bij Leeuwenborgh

ROC Leeuwenborgh Gedragscode. Gedragscode studenten. Zó doen we dat bij Leeuwenborgh ROC Leeuwenborgh Gedragscode Gedragscode studenten Zó doen we dat bij Leeuwenborgh 1 ROC Leeuwenborgh Gedragscode Inhoud Zó doen we dat bij Leeuwenborgh! Zó doen we dat bij Leeuwenborgh! De zes aandachtgebieden

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Brandveilig Leven: Bedreven in Brandveilig Leven kennis opdoen en delen op de netwerkdag

Brandveilig Leven: Bedreven in Brandveilig Leven kennis opdoen en delen op de netwerkdag Brandveilig Leven: Bedreven in Brandveilig Leven kennis opdoen en delen op de netwerkdag Netwerkdag 27 april 2011 Rob Frek Portefeuillehouder verantwoordelijkheidsverdeling en veiligheidsbewustzijn Directeur

Nadere informatie

Op weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma

Op weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma Op weg naar een integraal kindcentrum Janny Reitsma Programma: Verkenning van het integraal kindcentrum Leiderschap: mensen in beweging zetten Leiderschap: planmatig organiseren Leren als strategie voor

Nadere informatie

Gedragscode Martini Ziekenhuis

Gedragscode Martini Ziekenhuis Gedragscode Martini Ziekenhuis Gedragscode Martini Ziekenhuis Het Martini Ziekenhuis, dat zijn wij. Een dienstverlenende instelling die als speerpunt gastvrijheid heeft en waar mensen centraal staan. Samen

Nadere informatie

Monitor Veiligheidsgevoelens Voor homoseksuele en biseksuele inwoners van de gemeenten Delft, Zoetermeer, Leidschendam- Voorburg, Westland

Monitor Veiligheidsgevoelens Voor homoseksuele en biseksuele inwoners van de gemeenten Delft, Zoetermeer, Leidschendam- Voorburg, Westland Monitor Veiligheidsgevoelens Voor homoseksuele en biseksuele inwoners van de gemeenten Delft, Zoetermeer, Leidschendam- Voorburg, Westland Hartelijk dank dat u bereid bent om mee te werken aan de Monitor

Nadere informatie

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger!

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Vooraf Psychisch verzuim Problemen. Op het werk of privé. Die Psychisch verzuim is ziekteverzuim vanwege hebben we allemaal wel eens. Uw psychische

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 maart 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 maart 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Aanvraag subsidie Zwaluwen Jeugd Actie

Aanvraag subsidie Zwaluwen Jeugd Actie Aanvraag subsidie Zwaluwen Jeugd Actie R.K.S.V. CLUZONA Voetbalvereniging Cluzona streeft er naar een vereniging te zijn waar zowel de jeugd als volwassenen met veel plezier sporten op een mooie, gezellige

Nadere informatie

Protocol ongewenste omgangsvormen

Protocol ongewenste omgangsvormen Protocol ongewenste omgangsvormen Versiebeheer: revisienummer datum omschrijving verandering 4-03-2013 Vaststelling in bestuursvergadering 4 maart 2013, met ingang van 1 maart 2013 Protocol ongewenste

Nadere informatie

Werkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant

Werkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant KaartjesspeL voorkant Kaartjesspel achterkant Wat betekent LHBT? Ben je in de war als je bi bent? Hoe word je homo? Wat is coming out? Op welke leeftijd ontdek je dat je homo of lesbisch bent? Op welke

Nadere informatie

LEIDERSCHAPSTRAINING 2010

LEIDERSCHAPSTRAINING 2010 LEIDERSCHAPSTRAINING 2010 Voorwoord Politiek heeft veel te maken met goed leiderschap: mensen volgen dan het voorbeeld van hun leider. Martin Luther King, Majoor Bosshardt en Koning David zijn voor mij

Nadere informatie

Nieuwsflits Opleidingsinstituut DJI

Nieuwsflits Opleidingsinstituut DJI Opleidingsinstituut DJI Nieuwsflits Opleidingsinstituut DJI 14 april 2015 Nieuwsbrief voor Ketenpartners Inhoud Voorwoord Overleg over oprichting opleidingscentrum met de NCTV Mentale veerkracht; meer

Nadere informatie

TALENTPUNT. Een Development Program speciaal voor HR professionals

TALENTPUNT. Een Development Program speciaal voor HR professionals FOCUS ON THE FUTURE Je bent een HR professional met veel ambitie en je wilt succesvol(ler) zijn. Je bent gericht op de nieuwste HR ontwikkelingen en nieuwsgierig naar hoe andere HR professionals zaken

Nadere informatie

VRAGEN NR Haarlem, 6 december Onderwerp: Vragen van P.J. Bruystens (ONH-VSP)

VRAGEN NR Haarlem, 6 december Onderwerp: Vragen van P.J. Bruystens (ONH-VSP) VRAGEN NR. 115 Haarlem, 6 december 2005 Onderwerp: Vragen van P.J. Bruystens (ONH-VSP) De voorzitter van Provinciale Staten van Noord-Holland deelt u overeenkomstig het bepaalde in artikel 45 van het Reglement

Nadere informatie

Op 25 november heeft de fractie van GroenLinks vragen gesteld over bovengenoemd onderwerp. De vragen beantwoorden wij als volgt.

Op 25 november heeft de fractie van GroenLinks vragen gesteld over bovengenoemd onderwerp. De vragen beantwoorden wij als volgt. Fractie GroenLinks directie/afdeling telefoon mo/veiligheid en wijken 0182-587258 contactpersoon uw kenmerk N.Schaper onderwerp Beantwoording artikel 38 vragen over discriminatie door politie gouda 14

Nadere informatie