AM en Corio hebben samen met Ahold, SCM en Grontmij
|
|
- Guido Beckers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 het kan, Duurzame winkelcentra! Duurzame woningen, duurzame kantoren: de ontwikkeling ervan is inmiddels gemeengoed geworden. Bij winkelcentra ligt dat anders. Het ontwikkelproces is traditioneel, winkelruimtes worden casco opgeleverd aan de huurder en duurzaamheid is nauwelijks een item bij de verhuur. De huidige kennis, werkwijze en contractvormen belemmeren veelal de realisatie van een duurzaam winkelcentrum. Deze uitdagingen aangaan vereist een omslag in het denken: duurzaamheid moet voorop komen te staan bij alle facetten in de projectontwikkeling, van idee en ontwerp tot realisatie en exploitatie. AM en Corio hebben samen met Ahold, SCM en Grontmij de Toolkit Duurzame Winkelcentra ontwikkeld als leidraad om te komen tot duurzaam winkelvastgoed. Deze aanpak geldt voor zowel de ontwikkeling van nieuwe winkelcentra als de herontwikkeling van bestaande centra. Deze toolkit is in mei van dit jaar gepubliceerd en de hierin gebundelde kennis staat ter beschikking van alle betrokken partijen: gemeenten, beleggers, retailers, ontwikkelaars en bouwers. Johan Spriensma en Rudy van der Helm Duurzame winkelcentra, een must Een aantal trends stimuleren de ontwikkeling van duurzame winkelcentra. Internet, e-commerce en social media zouden weleens een stuwende factor kunnen zijn. Retailers moeten zich meer en meer onderscheiden en beleving voor de consument wordt daarin steeds belangrijker. Een groeiende groep consumenten hecht een steeds groter belang aan duurzame producten en maatschappelijk ondernemen en wil dit terugzien in de winkels waarin zij hun producten kopen. Retailers spelen hier meer en Ameer op in, door met name te zorgen voor maatschappelijk verantwoorde producten, maar ook de huisvesting en de inrichting ervan begint hierin een belangrijke rol te spelen. De consument is inmiddels gewend geraakt aan afgedekte warenkoelingen in supermarkten, retailers experimenteren met energiezuinige verlichting en er worden proeven gedaan met energiezuinige entrees. overheid stelt steeds hogere eisen aan nieuwe winkelcentra 2011/79 13 Ook vanuit andere perspectieven is het belangrijk om tot duurzamere winkelcentra te komen. Zo stelt de overheid steeds hogere eisen aan nieuwe winkelcentra. Sinds 2009 is de wettelijke eis voor energiegebruik van nieuwbouw, de EPC-eis flink aangescherpt naar 2,6 en in 2017 wordt deze nog lager (<1,7). Het streven is zelfs om in 2020 alleen nog energieneutrale gebouwen te realiseren. Dit heeft verregaande consequenties voor de mogelijkheden van ontwikkelaar, belegger en retailer. Daarnaast spelen ook economische motieven een rol. Met name de continue stijging van de kosten voor fossiele brandstoffen zullen retailers in hun exploitatie gaan merken. In een branche waar de marges onder druk staan kan energiebesparing het rendement verhogen. Een aantal studies toont aan dat duurzame kantoren beter renderen dan niet duurzame kantoren. Analoog daaraan is de verwachting dat beleggers duurzame winkelcentra eveneens als waardevoller zullen taxeren, of andersom geredeneerd dat niet duurzame winkelcentra minder waard zullen worden. Duurzaam, wat is dat eigenlijk? Om een duurzaam winkelcentrum te kunnen ontwikkelen is het allereerst van belang de term duurzaamheid te definiëren. Daarbij kan prima aangesloten worden op de
2 Nieuwe Haagse Passage. definitie van Brundtland voor duurzame ontwikkeling. Een ontwikkeling is duurzaam als die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarbij de mogelijkheden voor toekomstige generaties in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien. De praktische uitwerking hiervan is de triple P benadering; People, Planet & Profit. Hierbij wordt gesteld dat sociale, functionele en milieutechnische factoren net zo belangrijk zijn als economische factoren. Een winkelcentrum is pas duurzaam als aan alle drie de P s is voldaan. Bij een winkelcentrum draait het primair om People. In eerste instantie is dat de consument die op een veilige manier en in een vertrouwde omgeving geld kan besteden aan producten die retailers in het winkelcentrum verkopen. Maar daarnaast speelt een winkelcentrum ook een belangrijke rol in de sociale cohesie. Het winkelcentrum is vaak het hart van een wijk, dorp of stad en dient hier als ontmoetingsplaats. In het tijdperk van internet verkopen lijkt dit een steeds belangrijker element te worden in het goed functioneren van het centrum. Vaak wordt duurzaamheid nog verward met sturen op een lager energieverbruik. Dit valt onder de P van Planet. Maar naast energiebesparing zijn er nog veel andere aspecten om rekening mee te houden. Denk hierbij aan waterbesparing, materiaalgebruik, afvalreductie, maar ook het toepassen van groene daken of gevels. Rekening houden met flora en fauna in de omgeving en deze proberen te ondersteunen op en rond het winkelcentrum is voor dit thema ook van belang. Alle inspanningen moeten uiteindelijk resulteren in Profit. Natuurlijk spreken we hier over financiële winst, maar de winst op lange termijn voor mens, milieu en maatschappij is net zo belangrijk. Dit zal er voor zorgen dat de sociale levensduur van het winkelcentrum wordt verlengd en dat het centrum ook op de lange termijn rendabel blijft. Hiervoor is het wel belangrijk dat het winkelcentrum flexibel indeelbaar is. De maatschappij en dus ook de omgeving van het winkelcentrum verandert continu. Het is belangrijk dat er tijdens de exploitatie regelmatig wordt geëvalueerd of het centrum nog steeds aansluit bij de behoeften. Naast een duurzame ontwikkeling is daarom ook een duurzame exploitatie van het winkelcentrum nodig. Het winkelcentrum moet kunnen inspringen op nieuwe trends en makkelijk kunnen switchen tussen grote en kleine units (opdelen en samenvoegen) en van de ene functie naar de andere. Dit geldt voor de gehele mix van retail, verblijfs- en vrijetijdsvoorzieningen en maatschappelijk vastgoed. De flexibiliteit van het centrum is dus belangrijk in elke fase: van ontwerp en realisatie tot exploitatie en herontwikkeling. Daarnaast worden duurzaamheidscertificaten steeds belangrijker. Beleggers verlangen steeds vaker dat een project aan een minimum duurzaamheidsniveau voldoet en de enige wijze om dit aan te kunnen tonen is middels een onafhankelijk certificaat. Er zijn verschillende methoden in omloop om een gebouw op duurzaamheid te beoordelen, zoals GPR, Greencalc+ en LEED. In Nederland is de 2011/79 14
3 BREEAM-certificatie echter de meest gangbare geworden. Deze van oorsprong Britse methode is de meest complete methode, waarvan ook een Nederlandse variant beschikbaar is. BREEAM beoordeelt een project op negen categorieën: Management, Gezondheid, Energie, Transport, Water, Materialen, Afval, Landgebruik & Ecologie en Vervuiling. Van traditioneel ontwikkelmodel naar open dialoog In het traditionele ontwikkelproces is de ontwikkelaar veelal de initiator van een nieuw winkelcentrum. De ontwikkelaar heeft een idee, werkt dat idee uit tot een ontwerp en zoekt vervolgens huurders en een financier. Zodra het winkelcentrum grotendeels is verhuurd, wordt het aangeboden aan een belegger. Om daadwerkelijk een duurzaam winkelcentrum te kunnen realiseren moet dit traditionele ontwikkelmodel verlaten worden en moet er sprake zijn van ketenintegratie. Ketenintegratie houdt in dat alle betrokken partijen in het ontwikkelingsproces uitgaan van een gezamenlijk gedragen visie op duurzaamheid. Alle partijen hebben elkaar nodig om de duurzaamheidambities daadwerkelijk te kunnen realiseren. Bij de besluitvorming moet daarom integraal naar de belangen van alle betrokken partijen worden gekeken en niet slechts naar het directe eigenbelang. Een open dialoog tussen ontwikkelaar, belegger, retailer en gemeente is daarvoor een must. Alleen dan zal het centrum op alle vlakken en voor alle partijen een zo duurzaam mogelijke score behalen. Een nieuwe visie De ontwikkeling van een duurzaam winkelcentrum vergt een andere visie op en een andere aanpak van het ontwikkelproces: De verschillende ontwikkelingsfasen moeten worden geïntegreerd. Of een ontwikkelaar zijn duurzame ambities kan realiseren, hangt sterk af van de medewerking en het commitment van belegger en retailers. Beslissingen over duurzaamheid in de ontwerpfase hebben een grote invloed op de uiteindelijke bedrijfsvoering van de retailer en het rendement van de belegger, de ontwikkelaar en vice versa. Alle partijen moeten zoveel mogelijk bij elke ontwikkelingsfase worden betrokken. De ontwikkelaar moet eerder dan gebruikelijk in gesprek met belegger, retailers en gemeenten om hun wensen en eisen wat betreft duurzaamheid goed in kaart te kunnen brengen en zo beter in het ontwikkelproces te kunnen integreren. De retailer moet zich immers kunnen vinden in de implicaties voor zijn bedrijfsvoering en de financiële doorvertaling van duurzaamheidmaatregelen in huurprijs en/of een winkelcentrum is pas duurzaam als aan alle drie de P s is voldaan 2011/79 15 servicekosten. Ook de belegger moet akkoord gaan met investeringen die meestal verder gaan dan het gebruikelijke opleveringsniveau en zich pas over langere tijd laten terugverdienen, zonder dat dit zich altijd direct vertaalt in een hogere huurprijs of hogere beleggingswaarde. De ontwikkelaar functioneert hierbij als ketenintegrator; de plaats waar het duurzame proces van samenwerking het eerst op gang komt. Om uiteindelijk tot een goed en duurzaam winkelcentrum te komen is de start het belangrijkst. Er moet gewerkt worden vanuit een heldere visie, die tot stand is gekomen naar aanleiding van een grondige analyse van de ontwikkelopgave. Hierbij is het belangrijk dat de volgende onderwerpen aan bod komen: locatie, collectieve voorzieningen, omvang, branchering, stakeholders, relevante regelgeving en flexibiliteit. Aan de hand van verschillende invalshoeken (verlaging EPC, verlaging energiegebruik, gebruik BREEAM & sociaal economische duurzaamheid) kan de visie uiteindelijk compleet worden gemaakt. Daarnaast is het de vraag wie de retailer precies is. Dé retailer bestaat niet. Het spectrum loopt van zelfstandig ondernemer tot multinational en alles daar tussenin. Niet alleen tussen hun formule, producten, inrichting en bedrijfsvoering bestaan grote verschillen, maar ook tussen hun belangen binnen een winkelcentrum. Het is dus van grote waarde dat de belangen van alle typen binnen het centrum te vestigen retailers bij de ontwikkelaar bekend zijn Kosten en baten Bij de ontwikkeling van een duurzaam winkelcentrum gaat het niet alleen om de primaire investeringskosten maar ook om de kosten en baten tijdens de exploitatiefase. Daarbij moet de terugverdientijd van investeringen in duurzaamheidsmaatregelen in ogenschouw worden genomen, evenals de hoogte van de huisvestingslasten (zowel huur als service- en energiekosten). Ook moeten de mogelijke subsidies en fiscale voordelen worden onderzocht. Van belang is dat alle betrokken partijen (ontwikkelaar, belegger en retailer) integraal overeenstemming bereiken over het verdienmodel. De eventuele extra investeringen moeten door de partijen kunnen worden gedragen. Dit kan op verschillende manieren: een hogere verkoopprijs van het winkelcentrum, een hogere huur met lagere service- en energiekosten of outsourcen van energiebesparende maatregelen en energiesystemen. Split incentive Complicerende factor in winkelvastgoed is dat er sprake is van de zogenaamde split incentive: de investeringen
4 in duurzaamheidsmaatregelen (met name energiegerelateerd) door de belegger/ontwikkelaar leiden vaak tot voordelen voor de retailers. Bijvoorbeeld lagere energielasten, zonder dat dit zich vertaalt in een hogere huur. Dat komt omdat het in Nederland ongebruikelijk is, mede vanwege wet- en regelgeving, een all-in huurprijs tussen belegger en huurder overeen te komen. De retailer betaalt aan de belegger de kale standaardhuurprijs en daarnaast betaalt de retailer servicekosten aan de belegger. Hierin zijn de operationele kosten van het winkelcentrum opgenomen: de kosten voor schoonmaak, afvalverwerking en beveiliging, maar ook voor het energieverbruik in algemene ruimten. De kosten van het energieverbruik in het gehuurde betaalt de retailer echter rechtstreeks aan het nutsbedrijf. De belegger/ontwikkelaar kan zodoende zijn investeringen niet terugverdienen. Het toepassen van Green Lease biedt hierbij uitkomst. Bij een Green Lease worden aan het standaard huurcontract extra duurzaamheidsafspraken toegevoegd. Deze afspraken hebben tot doel om energiebesparing en milieutechnische verbetering van het gebouw te bewerkstelligen. Belegger en retailer zijn samen verantwoordelijk voor de gestelde doelen, die zich kunnen uiten in een duurzame verbetering in het gebouw tot een duurzaam gebruik van het gebouw. Daarnaast kunnen hieraan ook afspraken worden toegevoegd over de te maken investeringen die door de belegger worden betaald, maar waarbij de baten naar de huurder gaan in de vorm van lagere energiekosten. Deze baten kunnen vervolgens verdeeld worden tussen retailer en belegger. Mogelijkheden voor retailer De ontwikkelaar of belegger kan de randvoorwaarden creëren voor een duurzaam winkelcentrum maar kan dat slechts tot op zekere hoogte. Medewerking van de retailer is een vereiste. Om een hoge BREEAM-certificering te krijgen moet aandacht besteed worden aan een duurzame afbouw en inrichting van de winkelruimte: verlichting, materiaalgebruik en afbouwproces. De retailer heeft veel mogelijkheden om duurzaamheidsmaatregelen te treffen. Naast de keuze van producten kan ook de bedrijfsvoering verduurzaamd worden. Zo kan met energiezuinige ventilatiesystemen, verlichting, productkoeling, veegschakeling, entrees, maar ook met zonnepanelen en zonnecollectoren fors bezuinigd worden op de energiekosten. Een collectieve energievoorziening kan op duurzame wijze warmte en koude aan de retailer leveren. Retailers kunnen daarmee van elkaars warmte- en koudeproductie profiteren. Tevens bespaart het hen een individuele gasketel en koelmachine. Voor retailers zijn er specifieke subsidies beschikbaar om daarmee de investeringskosten te drukken. Energieconcepten De Toolkit gaat dieper in op een aantal duurzame energieconcepten voor winkelcentra. Hierbij is aansluiting gezocht bij de Trias Energetica. Hierbij wordt de weg naar een energiezuinig winkelcentrum in drie stappen beschreven: Nieuwe Haagse Passage. 2011/79 16
5 Inzetten op energiebesparing. Lokaal duurzame energie opwekken. Resterende benodigde energie inkopen uit duurzame bronnen. Energiebesparing Uit onderzoek blijkt dat verwarming/ koeling, verlichting en productkoeling de grootste energieposten in een winkelcentrum zijn. Energiebesparing op het gebied van verwarming en koeling kan behaald worden door optimale isolatie, compact bouwen, energiezuinige ventilatie, intelligente entreedeuren en het overdekken van winkelpassages. Daarnaast kan bij de ontwikkeling worden onderzocht op welke wijze de daglichttoetreding in de winkels optimaal kan worden benut. Een optimaal verlichtingsplan en energiezuinige armaturen in de vorm van LED, spaarlampen of TL-5 leveren een energiebesparing op van meer dan 30 procent ten opzichte van de traditionele vormen. Door verbeterde koelmeubelen toe te passen is een energiebesparing van ruim 25 procent mogelijk. De restwarmte van koelmeubelen kan tevens gebruikt worden voor ruimteverwarming. Energieopwekking De aanwezige energie-infrastructuur in een gebied bepaalt grotendeels de mogelijkheden voor warmte- en De grootste opgave is herontwikkeling van bestaande winkelcentra koudeopwekking. Veelal wordt gebruik gemaakt van een HR-ketel en een koelmachine. In geval van stadsverwarming geldt over het algemeen een aansluitingsverplichting. Duurzamere alternatieven zijn dan veelal niet mogelijk. Een zeer energiezuinige variant is aansluiting op een collectieve WKO. Een dergelijke installatie is 80 procent efficiënter voor ruimteverwarming en tot vijf keer efficiënter voor ruimtekoeling dan een traditionele HR-ketel met koelmachine. Een andere optie is gebruik te maken van individuele luchtwarmtepompen waarbij gebruik gemaakt wordt van de buitenlucht. Dit systeem is tot 50 procent efficiënter voor ruimteverwarming. Duurzame bronnen Mocht na de besparingsmaatregelen en de duurzame opwekking van warmte en koude toch nog een restvraag naar energie ontstaan dan kan dit opgewekt worden uit duurzame bronnen als zon, wind, water, biomassa en aardwarmte. Genoeg mogelijkheden voor bestaande centra Deze aanpassingen in energieverbruik en infrastructuur zijn goed mogelijk bij nieuwbouw van een winkelcentrum, maar zijn ook van toepassing binnen bestaande winkelcentra. De grootste opgave voor de komende jaren zal liggen in de herontwikkeling van bestaande winkelcentra. De stagnerende economie, demografische ontwikkelingen en Nieuwe Haagse Passage. 2011/79 17
6 de verdere groei van online winkelen zal leiden tot een afnemende vraag naar extra vierkante meters winkeloppervlak. Hierbij is de maatschappelijke rol die het winkelcentrum heeft van groot belang. Immers wanneer het winkelcentrum van grote sociale waarde is, zal er minder snel worden gestuurd op sloop en eerder op herontwikkeling. Herontwikkeling legt een verdere beperking op aan de mogelijkheden van toepassing van duurzaamheid. Zo heeft de ontwikkelaar of belegger te maken met bestaande huurders en huurcontracten. Ook kunnen de fysieke mogelijkheden van het bestaande gebouw beperkingen opleveren. Wel bieden juist deze vaak gedateerde winkelcentra de mogelijkheid relatief gezien een enorme stap te zetten naar een meer duurzaam winkelcentrum. Voor het verduurzamen van het winkelcentrum is een volledige herontwikkeling of renovatie niet vereist. Immers, de retailers in het winkelcentrum zijn meestal zelf verantwoordelijk voor hun installaties en kunnen zij deze zelf aanpassen. Daarnaast kan de belegger zelf kiezen voor het nemen van centrumbrede duurzame aanpassingen, zoals het toepassen van een groen dak of zonnepanelen. Van theorie naar praktijk Partijen die een duurzaam winkelcentrum gaan ontwikkelen, doen er goed aan met alle beschreven maatregelen in de toolkit rekening te houden. Deze aanpak leidt immers tot een goed overzicht van het gemeenschappelijk belang binnen een winkelcentrum. Hierin is uiteengezet welke belangen een belangrijke rol spelen en op welke wijze deze moeten worden geïntegreerd in het ontwikkelingsproces. AM en Corio zullen als mede-initiatiefnemers van de Toolkit Duurzame Winkelcentra de inzichten van deze aanpak toepassen bij nieuwe (her)ontwikkelingsprojecten en komen graag in gesprek met gemeenten met duurzaamheidsambities ten aanzien van nieuwe of bestaande winkelcentra. Daarnaast vinden zij het belangrijk dat alle informatie als een open bron beschikbaar is voor alle overige spelers in de retailketen. Zodat de verduurzaming van winkelcentra over enkele jaren net zo n automatisme zal zijn als de al eerder in gang gezette verduurzaming van woningen en kantoren. De Toolkit Duurzame Winkelcentra is in boekvorm uitgegeven door Aeneas, uitgeverij van vakinformatie (ISBN , kosten 90 euro). Zie ook www. toolkitonline.nl Nieuwe Haagse Passage AM heeft woensdag 26 oktober van de Green Building Council het ontwerpcertificiaat BREEAM Good ontvangen voor het project Nieuwe Haagse Passage. De Nieuwe Haagse Passage is het eerste project in Den Haag dat dit ontwerpcertificaat heeft en ook daadwerkelijk wordt gerealiseerd. AM en Multi Vastgoed realiseren in nauwe samenwerking met de gemeente Den Haag de Nieuwe Haagse Passage in de binnenstad van Den Haag. Het plan omvat circa vierkante meter winkels en het Suite Novotel met 118 kamers (onderdeel van Accor Hotels.) De oplevering staat gepland in het voorjaar van De Nieuwe Haagse Passage maakt een kwalitatief hoogwaardige verbinding tussen de Grote Marktstraat en de Spuistraat en sluit naadloos aan op de bestaande Haagse Passage. Johan Spriensma is senior vastgoedontwikkelaar bij AM Real Estate Development en co-auteur van de Toolkit Duurzame Winkelcentra. Rudy van der Helm is CSR Officer bij Corio Nederland en co-auteur van de Toolkit Duurzame Winkelcentra. 2011/79 18
Case study Nieuwbouw DC Conakryweg Amsterdam
Case study Nieuwbouw DC Conakryweg Amsterdam Beschrijving van het project Aan de Conakryweg te Amsterdam, wordt in het voorjaar 2018 gestart met de realisering van een nieuw distributiecentrum voor Caprev
Nadere informatieVerkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking
Verkoopbaarheid en verhuurbaarheid van vastgoed verhogen door Duurzame Energieopwekking Erik van der Steen HYS legal 1 HYS Legal Inleiding Triodos Bank: Waarom we graag duurzaam vastgoed financieren Jones
Nadere informatieDe bakens verzetten. Verduurzamen van commercieel vastgoed. Machiel Karels - consultant
De bakens verzetten Verduurzamen van commercieel vastgoed Machiel Karels - consultant Het glas is half leeg PROFIT 20-6- 20-6- Meer dan 25% van gebouwgebruikers klaagt over de huisvesting Ziekteverzuim
Nadere informatieTVVL lezing EAE BREEAM. 15 feb 2017
TVVL lezing EAE BREEAM 15 feb 2017 introductie Jean Frantzen Adviseur Duurzaam Bouwen DGMR Bouw bv Breeam Expert 2 Inhoud Intro Duurzaam? Doelen stellen Meten Breeam Breeam voor EAE 3 Waarom de bouw verduurzamen?
Nadere informatieIntegrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht
Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers
Nadere informatieVerduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten
Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten 19 juni 2014 Inleiding Rollen en partijen Verschillende typen vastgoed met een eigen regime Woningen, winkels en overige bedrijfsruimte De split
Nadere informatieDuurzame zorgomgevingen
Duurzame zorgomgevingen Healing Environments in woonzorggebouwen drs. ing. Bert Krikke Een healing environment is een omgeving die het welzijn, welbevinden en ziekteherstel bevordert Traditionele kenmerken:
Nadere informatieBENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw. 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs
BENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs Techniplan Adviseurs Installatieadviseur Advies & engineering Duurzaamheid & innovatie Realisatie
Nadere informatieVerduurzaming gemeentelijk vastgoed
Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Toelichting op de aanpak van de gemeente Breda Marcel van Embden (projectleider afdeling Vastgoedbeheer) Inhoud Klimaatnota gemeente Breda Wat is de insteek bij het
Nadere informatieEnergielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie
Energielasten als een van de uitgangspunten bij nieuwbouw en renovatie Door Eric van Zee, april 2008 Energie steeds groter deel van de woonlasten De kosten voor verwarming en warm tapwater vormen een steeds
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieBetere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars
Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met stadswarmte Bestaande woningen, nieuwbouwwoningen en
Nadere informatieBestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011. DHV 2011 All rights reserved Openbaar
Bestaand Vastgoed Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011 DHV 2011 All rights reserved Openbaar Wat is er aan de hand? Circa 1/3 energiegebruik NL zit in gebouwde omgeving Focus
Nadere informatieVoor onafhankelijke informatie en advies over:
Raoul Santibanez Voor onafhankelijke informatie en advies over: Energie besparen en energie opwekken Luchtkwaliteit in huis Comfortverbetering in huis Levensloopbestendig wonen Klimaat adaptief wonen Subsidies,
Nadere informatieVereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015
Vereniging Amersfoort Bedrijven (VAB) Dinsdag 3 maart 2015 Kenniscentrum Duurzaam Bouwen Elke bijdrage is er één Kenniscentrum Duurzaam Bouwen Een unieke samenwerking van Amersfoortse bedrijven die:» Elkaar
Nadere informatieDuurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016
Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden 11 februari 2016 1 Managementsamenvatting Inleiding De gemeente Leiden heeft in haar duurzaamheidsambitie doelen gesteld voor de korte
Nadere informatieDuurzaam Vastgoed. Roy Bruggeman
Duurzaam Vastgoed Roy Bruggeman Ingenieursbureau Archicom Multidisciplinair ingenieursbureau gericht op: Consultancy: logistiek & supply chain advies, Architectuur en detail engineering, Bouwmanagement
Nadere informatieDuurzaamheid in Boswinkel Oost
Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag
Nadere informatienearly Zero Energy Buildings
nearly Zero Energy Buildings samen op weg naar energieneutraal Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Naslag werk in whitepaper www.unica.nl Visie Gebouwen Faciliteren bedrijfsprocessen. Duurzame gebouwen zijn
Nadere informatieBuilding4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda
Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus
Nadere informatieDuurzaamheid, Energie en Milieu
Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden
Nadere informatieRapport energiecijfers kantoren
Rapport energiecijfers kantoren Dit rapport is aangemaakt op 08/31/10 om 11:31. De website Energiecijfers van NL Energie en Klimaat levert u actuele gegevens over energieprijzen en alle aspecten van energiegebruik
Nadere informatieMulti en AM ontvangen ontwerpcertificaat BREEAM Good voor Nieuwe Haagse Passage in Den Haag bij start realisatie.
P E R S B E R I C H T Gouda, Nieuwegein, 27 oktober 2011 Multi en AM ontvangen ontwerpcertificaat BREEAM Good voor Nieuwe Haagse Passage in Den Haag bij start realisatie. Multi Vastgoed en AM Real Estate
Nadere informatieVoorgestelde beslissing :
Voorstel aan : Gemeenteraad van 19 december 2011 Door tussenkomst van : Raadscommissie van 6 december 2011 Nummer : Onderwerp : Duurzame scholen, een goede prestatie Bijlage(n) : 1. Notitie 'Duurzame scholen,
Nadere informatieEnergieprestaties grondgebonden woningen
Energieprestaties grondgebonden woningen Meer wooncomfort met minder energie Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels Stap voor stap naar minder energiegebruik De overheid stelt steeds scherpere
Nadere informatieEen comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning
Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? AM ontwikkelt in Park Centraal comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen. Deze
Nadere informatieBijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)
Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Op weg naar bijna energieneutraal bouwen in 2020 Jean Frantzen Adviseur duurzaam bouwen Kennisevent Routekaart richting energieneutraal bouwen R c 2,5 R c 3,5 R c
Nadere informatie... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid
Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045 Energieneutraal Veranderende overheid Waarde creëren Stadhuisplein Zichtbaar maken van innovatie Als duurzame stad Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst!
Nadere informatieBij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante documenten als uitgangspunten gehanteerd:
Project: Brede School Rijswijk Projectnr.: 6.053 Datum: 20 februari 2017 Betreft: Startnotitie Duurzaamheid en Installatieconcept 1. UITGANGSPUNTEN Bij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante
Nadere informatieSámen werken aan. Voor gemeenten en MKB. erduurzaming
Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB erduurzaming Sámen werken aan verduurzaming Voor gemeenten en MKB Gemeenten hebben forse ambities op het gebied van duurzaamheid, innovatie en lokale
Nadere informatieInvloed gasloos op grondprijs
Invloed gasloos op grondprijs De grondwaarde van gasloze woningen in vergelijking met woningen op gas NEXT Vastgoed Consultancy B.V. mei 2019 Inhoudsopgave BESTAAND ONDERZOEK... 1 Casus Noordoostpolder:
Nadere informatieVerduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011
Verduurzamen van monumentaal vastgoed Rianne Koster 30 juni 2011 1 Agenda 1. Inleiding Triodos Bank 2. Triodos & Duurzaam Vastgoed 3. Villa Rusthoek Baarn 4. Uitgangspunten vastgoedfinanciering door Triodos
Nadere informatieNIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL
NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL Gefeliciteerd, u gaat straks uw eigen woning (ver) bouwen! Dit betekent heel veel mogelijkheden en complexe vraagstukken. En moet u dan ook nog iets met
Nadere informatieNetwerkevent duurzame gebouwen
Netwerkevent duurzame gebouwen Wat is Sunburst? Technisch en financieel advies voor nieuwbouw en renovatie duurzame gebouwen Ontwikkelingen - Huurders eisen comfortabele en gezonde gebouwen - Energiezuinige,
Nadere informatieOntwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge
Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge Seminar Duurzaam bouwen met Staal 3 september 2015 Over C2N Enkele recente projecten: C2N is een ona+ankelijke vastgoedadviseur, gespecialiseerd
Nadere informatieDuurzaamheidsonderzoek en subsidiescan IJsbaan De Vliet te Leiden
Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan IJsbaan De Vliet te Leiden Datum 27 februari 2017 Projectnummer 16036 Status Definitief Opdrachtgever Gemeente Leiden T.a.v. de heer R. Klein Postbus 165 2300 AD
Nadere informatieTechnieken en financiering van de aardgasvrijoplossingen
Nieuwbouw is relatief eenvoudig aardgasvrij te realiseren. Er zijn grofweg twee alternatieven: - Verzwaard elektriciteitsnet met een lucht- of bodemwarmtepomp in de woning (all electric) - collectieve
Nadere informatieEnergiebesparing Gemeente Huizen
Energiebesparing Gemeente Huizen Programma presentatie Duurzaam Bouwloket De aanpak en landelijke ontwikkelingen Stapsgewijs naar aardgasvrij Subsidies en regelingen Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke
Nadere informatieEnergieke Zorgbouw. 5 oktober 2011. Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO)
Energieke Zorgbouw 5 oktober 2011 Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO) Introductie Wijnanda Willemse adviseur NL Energie & Klimaat - Agentschap NL Voorheen SenterNovem Energiebesparing
Nadere informatieAardgasvrije nieuwbouw
Aardgasvrije nieuwbouw Het kan, nu alleen nog doen Peter-Paul Smoor/Wienand van Dijk 02-10-2017 Doel van vandaag Komen tot commitment voor een gezamenlijke aanpak om z.s.m. aardgasvrije nieuwbouw te realiseren
Nadere informatieEen slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat?
Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Donderdag 10 november Jan Kadijk, Hoofd DGBC Academy 2 3 4 6 7 8 9 DGBC: Onze rollen Stimuleren Communiceren Verbinden Inspireren Opleiden Certificeren BREEAM:
Nadere informatieBeleggen in duurzaam vastgoed
Beleggen in duurzaam vastgoed Beleggers kunnen via Triodos Vastgoedfonds in duurzaam vastgoed investeren. Het fonds belegt voornamelijk in kantoren die duurzaam gebouwd zijn en duurzaam beheerd worden.
Nadere informatieBijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven. 1 Inleiding
Bijlage I 20111278-07 Investeringen en energielasten Energiesprong woningbouw Maria van Bourgondiëlaan te Eindhoven Datum Referentie Behandeld door 13 december 2011 20111278-07 P. Smoor/LSC 1 Inleiding
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieDuurzame renovatie provinciekantoor Noord-Holland. Haarlem 15 april 2013 Kees Schouten Omgevingsmanager Een Nieuw Huis
Duurzame renovatie provinciekantoor Noord-Holland Haarlem 15 april 2013 Kees Schouten Omgevingsmanager Een Nieuw Huis Met passie, samenwerken en deskundigheid naar een blijvend duurzaam provincie kantoor
Nadere informatieM3H Werkwijzer Duurzame woongebouwen
M3H Werkwijzer Duurzame woongebouwen 1/7 Duurzame woongebouwen M3H ontwerpt en bouwt gebouwen die lang meegaan. Hoogwaardige gebouwen die mooi zijn in de omgeving en die passen bij de gebruikers. Gebouwen
Nadere informatieFiguur 1: impressie Rabobank Dommelstreek te Geldrop. Figuur 2: uitleg ontwerpconcept oorwarmers
Omschrijving van het project Rabobank Dommelstreek heeft in Geldrop het bestaand kantoor herontwikkeld. Er is een kantoor ontstaan met alle faciliteiten onder één dak. Een vernieuwde omgeving die beter
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieDuurzame gebiedsontwikkeling Driehoek Het Zand Gemeente Ridderkerk
Duurzame gebiedsontwikkeling Driehoek Het Zand Gemeente Ridderkerk M. Koorn 7-12-2017 INHOUD 1 Inleiding... 3 1.1 Duurzame gebiedsontwikkeling... 3 1.2 Ambitie Ridderkerk... 3 2 DRIEHOEK HET ZAND... 5
Nadere informatieNVN 7125 Berekenen energiebesparende gebiedsmaatregelen als onderdeel van de EPC-eis
NVN 7125 Berekenen energiebesparende gebiedsmaatregelen als onderdeel van de EPC-eis 11 oktober 2011 Bert Elkhuizen Cofely Energy Solutions Definities NEN 7120: nieuwe norm voor het bepalen van de energieprestatie
Nadere informatieBouw aan geluk in grote hoeveelheden
Bouw aan geluk in grote hoeveelheden Een serie slimme oplossingen voor duurzaam en voordelig bouwen Slim bouwen aan duurzaam geluk De toekomst verandert dagelijks. Helemaal in de bouwbranche waar iedereen
Nadere informatieEnergietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl
Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050
Nadere informatieThe green team. Imtech ICT CS. Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids
The green team Imtech ICT CS Imtech ICT Communication Solutions ICT Office Smart Buildings / Grids Agenda presentatie 1. Corporate Social Responsibility drijfveer voor Smart X: Wat betekent CSR voor organisaties?
Nadere informatieGemeenteraad. Motie. Datum : 30 juni : ChristenUnie, CDA, Gemeentebelangen. : Duurzaamheid in Hoogeveen
Gemeenteraad Motie Datum : 30 juni 2016 Fractie Onderwerp : ChristenUnie, CDA, Gemeentebelangen : Duurzaamheid in Hoogeveen De raad van de gemeente Hoogeveen in vergadering bijeen op 30 juni 2016, Constateert
Nadere informatieEnergie Bouwbesluit en het Activiteitenbesluit
Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Energie Bouwbesluit en het Activiteitenbesluit Het behalen van energie-efficiëntieverbetering in een bepaald type gebouw wordt zowel door het Bouwbesluit
Nadere informatieGGD Heerlen een BREEAM Very Good gebouw
GGD Heerlen een BREEAM Very Good gebouw Het GGD gebouw vóór de renovatie.. Kenmerken Het kantoorgebouw ligt op een perceel van in totaal 0,53 hectare dat wordt gedeeld met de ambulancepost. Het kantoorgebouw
Nadere informatiemeer besparen met minderwatt www.minderwatt.nl
meer besparen met minderwatt www.minderwatt.nl blauw is het nieuwe groen meer besparen met minderwatt dit is minderwatt minderwatt is een businessunit van het gerenommeerde Maas & Hagoort Lampen. Met een
Nadere informatieENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012
ENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012 2 INHOUD Management samenvatting... 3 Respondenten... 3 Conclusies... 4 1. Inleiding... 6 2. Uitkomsten per vraag... 6 2.1 Energie en energiebesparing binnen de organisatie...
Nadere informatieResultaten themagroep Gestapelde bouw - BENG
Resultaten themagroep Gestapelde bouw - BENG 3 november 2016 ing. A.F. (André) Kruithof Nieman Raadgevende Ingenieurs Programma 1. Inleiding BENG indicatoren & voorlopige eisen 2. BENG-uitkomsten praktijkprojecten
Nadere informatieVanavond. Workshop VvE Energieloket Gelderland Fletcher Hotel Doorwerth
Workshop VvE Energieloket Gelderland 29-05-2018 Fletcher Hotel Doorwerth Vanavond Kennismaking Ondersteuning VvE Energieloket Gelderland Waarom verduurzamen? Mogelijkheden verduurzamen VvE s Subsidie en
Nadere informatieRaymond Roeffel Directeur Trineco. Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne
Raymond Roeffel Directeur Trineco Regelgeving, Organisatie en beheermodellen rondom Zonne Agenda Waarom zonnestroom? Wet en regelgeving rondom zonnesystemen Salderingstarieven De meest voorkomende situaties
Nadere informatieENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu
ENERGIECONCEPTEN Advies op maat ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energiekosten zal dit in 10
Nadere informatieGevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen
Gevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs Installatieadviseur Advies & engineering Duurzaamheid & innovatie Realisatie & exploitatie
Nadere informatieEen comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning
Een comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woning Bent u voorbereid op de toekomst? Een toekomst zónder gas? Heijmans ontwikkelt op Forteneiland comfortabele, gasloze en toekomstbestendige woningen.
Nadere informatiePrivaat vastgoed. Optimaal renderend en toekomstbestendig
Privaat vastgoed Optimaal renderend en toekomstbestendig Duurzaam huisvesten Royal HaskoningDHV is sinds jaar en dag een betrouwbare partner in commercieel vastgoed. Als adviseurs hebben wij mede het aanzicht
Nadere informatieDe weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst
De weg van de energietransitie d.d. 20-11-2018 - VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst M3E groep (Vestigingen Rotterdam, Breda, Amsterdam ) M3E Kostenmanagement M3E Brandveiligheid consultants M3E
Nadere informatieTrends in duurzaam bouwen
Trends in duurzaam bouwen De ontwikkeling naar energie neutraal bouwen en duurzaam materiaalgebruik auteur ir. W.D. Wormgoor ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND - DÜSSELDORF - BONN - BERLIJN - PARIJS
Nadere informatieBedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck
Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck Zeist, 25 april 2016 Matthijs Kok Transitiemanagement Matthijs Kok Energietransitie gebouwde omgeving Elektrisch vervoer Projecten, o.a: Energiestrategie
Nadere informatieduurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen
duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,
Nadere informatieSteek Energie in je huis
Steek Energie in je huis 9 oktober 2012 Breda 1 Bouwbedrijf Boot B.V. Bouwbedrijf Boot is actief in de woningbouw (particulier, ontwikkeling), zorg huisvesting en utiliteit (scholen, kantoren, bedrijfsgebouwen).
Nadere informatie100% groene energie. uit eigen land
100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse
Nadere informatie1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd
1E SCHOOL duurzaam gerenoveerd DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST INHOUD PRESENTATIE 1 Niet duurzame school 2 Duurzaam bouwen & leven 3 Duurzame energie, kleinschalig opgewekt 4 Passief
Nadere informatieBENG. Bijna Energie Neutrale Gebouwen
BENG Bijna Energie Neutrale Gebouwen 1. Introductie 2. BENG methodiek 3. EPC versus BENG 4. Hoe kunnen we hierop inspelen? 1. BENG Introductie Introductie Nederlandse versie van de Europese wetgeving nearly
Nadere informatieCReëer. waarde. BEL +31(0) OF. emgi Design Management Eigenaar Milieu Gebruiker Investering
creëer Meer waarde. start nu! BEL +31(0)6 8333 8017 OF MAIL INFO@EMGI.NL CReëer Meer waarde. gebouwmonitor IS EEN DIENST VAN emgi Design Management Eigenaar Milieu Gebruiker Investering Kalkbranderstraat
Nadere informatieMarkt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want:
Marktanalyse Markt functioneert nu mondjesmaat, er is meer potentieel dan nu wordt gerealiseerd, want: Onbekendheid gebouweigenaren & gebruikers met de mogelijkheden en winst die te behalen valt Ondoorzichtige
Nadere informatieert Harm ten Bolscher
Bent u toeschouwer of doet u mee? ert Harm ten Bolscher 21-3- Inhoud Trends voor de bouw-/ vastgoedwereld? Anders denken Aanpak vanuit F2F-/Citadel-netwerk Wat betekenen trends voor de vastgoed- en bouwwereld?
Nadere informatie03 november 2011. Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle
03 november 2011 Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle Voor meer informatie: b.brink@royalhaskoning.com of 06-55885393 Duurzaam ontwerpen Geïnspireerd door Cradle
Nadere informatieAchtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID
Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID donderdag 19 maart 2015 Duurzaamheid Duiding en context Groningen heeft de ambitie om in 2035 een energieneutrale stad te zijn.
Nadere informatieVerduurzamen van de gebouwde omgeving. Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving
Verduurzamen van de gebouwde omgeving Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving Voorstellen: Ir. Esther Gerritsen Adviseur duurzame gebouwinstallaties team coördinator energie
Nadere informatieGroene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming
Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business
Nadere informatieVastleggen budget Openbare verlichting
Openbaar Onderwerp Vastleggen budget Openbare verlichting Programma Openbare Ruimte Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting Kwaliteitsverbeteringen door investeringen van de markt in ruil voor
Nadere informatieregie thema uit eerdere adviezen van de Leidse Milieuraad
regie thema uit eerdere adviezen van de Leidse Milieuraad Jan Pieters Bijeenkomst Wonen, 4 februari 2014, Nieuwe Energie, Leiden Leidse Milieuraad Onafhankelijk adviesorgaan van B&W Eerdere adviezen over
Nadere informatie1.8 DUURZAME SLOOP HEEFT DE TOEKOMST
1.8 DUURZAME SLOOP HEEFT DE TOEKOMST Peter Diepenhorst, ontwikkelingsmanager Delta Projectontwikkeling Stefan van Uffelen, directeur Dutch Green Building Council Jan van t Westeinde, senior manager Sustainability
Nadere informatieDuurzame obligatie bindt meer beleggers aan de corporatiesector
Duurzame obligatie bindt meer beleggers aan de corporatiesector Prof. dr. ir. Bastiaan Zoeteman en ir. René Goorden 1 Op 6 juli 2016 heeft BNG Bank haar eerste duurzame Social Bond ten behoeve van de financiering
Nadere informatieMEMO AAN DE GEMEENTERAAD
MEMO AAN DE GEMEENTERAAD Aan T.a.v. Datum Betreft Van De gemeenteraad - 19 juni 2012 Duurzaam bouwen project School Portland Het college Controller Directie Paraaf Datum Ons kenmerk CC Henk van der Linden
Nadere informatieBREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie
BREEAM NL Nieuwbouw Categorie Weging Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Waste Land Use & Ecology Pollution Energie 19% Materials Transport 8% Management Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% Water
Nadere informatieEnergieneutraal via de Passief bouwen route
Energieneutraal via de Passief bouwen route ing. J.J.P. (Jan Pieter) van Dalen Slotsymposium 14 september 2015 Verbouw monument Verbouw van een monument Monument als bedoeld in art. 1 onder d (Monumentenwet
Nadere informatieRaadscommissievoorstel
Raadscommissievoorstel Status: Voorbereidend besluitvormend Agendapunt: 7 Onderwerp: Meerjarenprogramma Duurzaamheid 2014-2015 Datum: 12 november 2013 Portefeuillehouder: dhr. N.L. Agricola Decosnummer:
Nadere informatieOnze Ambitie : De gemeente OOsterhOut wil een DuurzAme gemeente zijn en een Actieve bijdrage leveren AAn een schone, veilige
duurzaam bouwen in duurzaam bouwen in U overweegt om een kavel te kopen in de Contreie. Overweeg dan vooral ook om dat energiezuinig en duurzaam te doen. De gemeente Oosterhout heeft namelijk een regeling
Nadere informatieUw woningvoorraad is er aan toe De nieuwe, revolutionaire methode om al uw woningen moeiteloos te verduurzamen!
Uw woningvoorraad is er aan toe De nieuwe, revolutionaire methode om al uw woningen moeiteloos te verduurzamen! snelle realisatie in duurzame renovatie Met Renolution is uw woningbezit verrassend snel
Nadere informatieContouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET
Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET Value Case 2 Value Case 3 Value Case 4 Value Case 5 Value Case 6 Value Case 7 Status: VALUE CASE Van ambitie naar realisatie
Nadere informatieEen comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd
Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is
Nadere informatieVerduurzaming Gouvernement
Verduurzaming Gouvernement Agenda Welkomstwoord Omschrijving van de case door Provincie Limburg Van vraagstelling naar aanpak BREEAM als leidraad Analyse en scenario s Duurzaamheidskeuzes (interactief
Nadere informatieBREEAM NL en de relatie tot bodemenergie
BREEAM NL en de relatie tot bodemenergie Edwin van Noort Dutch Green Building Council Inleiding tot BREEAM NL DGBC is opgericht in juni 2008 Marktinitiatief: zorg voor 1 gemeenschappelijke taal in vastgoed
Nadere informatiezoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie
zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie Seminar All Electric Woningen Institute for Business Research Arnhem, 2 november 2017 Leon Bobbe, directievoorzitter De Key perspectief aanpak
Nadere informatieHoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland?
brings concepts to life Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? Bastiaan Beerens Peter Buurman Adviseur Bouwfysica en Gezonde Gebouwen - WELL AP Sustainability Director
Nadere informatieEcologie & BREEAM. Lucas Marijs, 6 december 2013, Utrecht
Ecologie & BREEAM Lucas Marijs, 6 december 2013, Utrecht Duurzame ontwikkeling Even terug naar de basis Duurzame ontwikkeling De basis Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften
Nadere informatieLindenhove. Renovatie & Transformatie. Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove
Lindenhove Renovatie & Transformatie Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove ' Duurzaam & Comfortabel Met slimme combinaties van energiebesparende maatregelen en opwekking van duurzame energie komen
Nadere informatieNetwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december Jeroen van Haasteren
Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december 2013 Jeroen van Haasteren !! Programma 1. Intro DGBC 2. Waarom en hoe verduurzamen? 3. Hoe werkt certificeren? 4. Ecologische credits in operationele
Nadere informatieCase study. EDC Hollister
Case study EDC Hollister Projectomschrijving In Oud Gastel, Boekerman 2 wordt een distributiecentrum ontwikkeld. Hollister zal (het grootste deel) van het pand gaan huren. Het gaat om een distributiecentrum
Nadere informatie