INLEIDING. Kwinten Fort Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw
|
|
- Pieter-Jan van de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 INLEIDING Tijdens de afgelopen schoolvakantie was ik met mijn zoontje poppenkast aan het spelen. Om de beurt mochten we een stukje opvoeren. Toen het mijn beurt was, nam ik een kleine Superman-vingerpop. Superman kliefde door de lucht om zich naar huis te reppen. Hij moest immers nog boodschappen doen. Plots vroeg ik me af tot welke winkelketen Superman zich laat verleiden om in zijn dagelijkse behoeften te voorzien. Ik maakte tijd voor een interactief intermezzo: Weet jij eigenlijk in welke winkel Superman boodschappen doet? Waarop mijn zoontje met de wenkbrauwen opgetrokken beseft dat hij dit antwoord wel degelijk kent: In de supermarkt natuurlijk! Er bestaan ontelbare boeken over de uitspraken die kinderen doen. Grappig, absurd, geniaal, de waarheid er komt van alles uit een kindermond. Is het niet verbazend hoe ontwapenend en simpel ze het leven kunnen maken? Kinderen verrassen ons elke dag. Ze leren ons meer over het leven dan eender wie. Het hoeft dus niet te verbazen dat mensen die met kinderen werken, een passie voor spelen delen. Het is de pure combinatie van verwondering en realiteit die spelen een van de mooiste dingen des levens maakt en die ik mooi geïllustreerd vind in de bovenstaande conversatie. In deze handleiding wil de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw het organiseren van spelen ontrafelen en terug aan elkaar plakken. Het is een manier om de organisatie van speelaanbod beter te begrijpen en beter te maken. Dit boek zet de logica uiteen die schuilt achter de speelvisie van de VDS. Deze visie werd in de afgelopen twintig jaar verfijnd, verscherpt en geconcretiseerd. Naar mijn mening is het belangrijk om elk onderdeel van deze speelvisie uit de doeken te doen. Het is daarbij mogelijk om het volledige verhaal uit te lezen of er onderdelen uit te lichten. Door deze handleiding simpelweg te openen bent u goed op weg om te timmeren aan de kwaliteit van uw speelaanbod. Die opdracht is nooit af en daarbij wil de VDS elke speelpleinwerker op weg helpen. De vrijwilligers en professionals die stilstaan bij de volledige organisatie van hun speelpleinwerking zullen deze handleiding het meest kunnen gebruiken. Maar niet enkel speelpleinwerkingen hebben hier een boodschap aan. Iedereen die speelt met kinderen moet er handige inzichten uit kunnen halen, gaande van opvoeders tot ouders. De VDS wenst elke lezer veel leesgenot, maar bovenal, veel speelplezier. Succes! Kwinten Fort Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) vzw 1
2 INHOUDSTAFEL
3 DEEL 1: HET WAAROM DE INTRINSIEKE WAARDE VAN SPELEN 1.1 Spelen begrijpen Spelen organiseren Het speelpleinwerk 05 EEN CONTEXTGEBONDEN SPEELVISIE OPBOUWEN 2.1 Kwaliteitsvol spelen Visie opbouwen? Visie op vrije tijd 1 2. Vrije tijd volgens kinderen Het belang van een visie op vrije tijd voor speelinitiatieven Gezond speelverstand : een voorlopig besluit 22 VAKANTIE? OP HET SPEELPLEIN! EEN PLEIDOOI VOOR VRIJHEID EN INTENS SPELEN 3.1 Vakantiegevoel als kwaliteitskenmerk Wat is spelen? Vrijheid Negatieve en positieve vrijheid Een pleidooi voor vrijheid en intens spelen 35 SNELLE GIDS VOOR HET BEGRIJPEN VAN KINDEREN.1 Waarnaar gaan kinderen op zoek tijdens een speelinitiatief? 38.2 Hoe reageert een kind op een speelomgeving en hoe wordt 0 het daardoor beïnvloed?.3 Wanneer evolueert gewoon spelen naar intens spelen?. Hoe kan men betrokkenheid zien/observeren? 5.5 Wat is er precies nodig om tot betrokkenheid te komen? 8.6 Besluit 58 DEEL 2: HET HOE SPEELKANSEN VERSUS SPEELAANBOD 1.1 Speelkansen Speelaanbod Speelkansen optimaliseren Tijd voor actie? Valkuilen met betrekking tot het optimaliseren van speelkansen Besluit
4 2 3 SPEELAANBOD IN THEORIE 2.1 Elementen van een speelaanbod Georganiseerd (voorbereid) spelen Spontaan spelen Variatie Hoe kun je Game en Play begrijpen? Hoe kun je Game en Play gebruiken? Keuze Groepsindeling Dagindeling Keuzemogelijkheden 1 2. Variatie + keuze = speelkansen optimaliseren Samenvatting. Wat weten we tot nu toe? SPEELAANBOD IN DE PRAKTIJK 3.1 Soorten speelaanbod Afstemming tussen speelplannen van begeleiders en kinderen Speelimpulsen Wat is een impuls? Hoe kunnen animatoren speelimpulsen gebruiken? Hoe kunnen animatoren speelimpulsen voorbereiden? Hoe kunnen animatoren speelimpulsen geven? Waarom werken sommige speelimpulsen wel en andere niet? Speelimpulsen in een open speelaanbod Activiteitenaanbod Basiselementen van een activiteit Soorten activiteiten Activiteitenaanbod in een open speelaanbod Speelhoeken De praktische organisatie van speelhoeken Tijdelijke speelhoeken Permanente speelhoeken Speelhoeken in een open speelaanbod Besluit 8 HET SPEELPLEIN BASISSCHEMA.1 Speelpleinploeg 92.2 Organisatorische onderbouw 93.3 Externe relaties 95. Toegankelijkheid
5 1 2 3 DEEL 3: HET DOEN FA Q 1.1 Is een verplicht speelaanbod per leeftijdsgroep per se slecht? Kan een vierjarige met een twaalfjarige spelen? Hoeveel speelhoeken en activiteiten voor hoeveel kinderen? Biedt een open speelaanbod kinderen de nodige structuur? Hoever kan een werking meegaan in de opmerkingen die ouders hebben over veiligheid en netheid? Welke aanpassingen moet een werking doen die een open speelaanbod op een openbaar terrein organiseert? Vraagt open speelaanbod meer voorbereidingstijd? Hoe kunnen beginnende animatoren snel met speelimpulsen leren werken? Wat moet een animator doen als geen enkel kind voor zijn of haar activiteit kiest? 25 STAPPENPLAN: EVOLUTIE OF REVOLUTIE, OVER HOE TE BEGINNEN MET EEN OPEN SPEELAANBOD Veranderingsvermogen en veranderingsbereidheid Evolutie en revolutie afgewogen Verandering begeleiden voor beginners Het stappenplan 38 DOSSIER: OMGAAN MET WEERSTANDEN Weerstanden Weerstanden vanuit een tekort Weerstanden vanuit een tekort aan speelruimte Weerstanden vanuit een tekort aan materiaal Weerstanden vanuit een tekort aan kinderen Weerstanden vanuit een tekort aan animatoren Weerstanden vanuit een slechte ervaring Weerstanden vanuit een slechte ervaring met spelen Weerstanden vanuit een slechte ervaring met de animatorenploeg Weerstanden vanuit een slechte ervaring met de organisatie Weerstanden vanuit een slechte ervaring met externe relaties Weerstanden vanuit een slechte ervaring met toegankelijkheid 7 3. Besluit 76 STAPPENPLAN: VAN SPEELPLEK NAAR SPEELHOEK.1 Speelplekken 80.2 Speelhoeken 9.3 Casestudie: Speelstad Kwik Kwak De aanloop Een reeks speelhoeken Praktische organisatie
6 DOSSIER: SPEELWINKELS 5.1 Een speelwinkel, wat is dat? De locatie De organisatie Een echte ervaring 112 DOSSIER: KLEUTERS 6.1 Kleuters kennen en inschatten Waarom vinden kleuters een open speelaanbod aantrekkelijk? De beste tips uit het werkveld 121 DOSSIER: VOORBEREIDING VAN EEN SPEELPLEINDAG 7.1 Een voorbereiding organiseren Onderdelen van een voorbereiding Casestudie: Themastorm, een brainstorm voor speelpleinthema s van A tot Z Werkvormen voor voorbereidingen Spelpatronen en competitievormen Voorbereidingsvormen Invulfiche Inspiratie op speelidee.be 151 DOSSIER: INCLUSIE, AANDACHTSPUNTEN VOOR LAAGDREMPELIGHEID 8.1 Aandachtspunten voor toegankelijkheid Inclusie in het open speelaanbod De praktijk van inclusief spelen 159 FOTOBOEK DOSSIER: TIENERS Leer de tieners kennen Tieners in het speelaanbod De beste tips uit het werkveld Voorbereidingstips voor je tienerspeelaanbod Meer lezen? 195 DOSSIER: BELEVINGSONDERZOEK: SPEELAANBOD DOOR DE OGEN VAN KINDEREN Belevingsonderzoek: opzet en resultaten Kader Wat de kinderen ons vertelden over spelen op het speelplein Do it yourself Waarom & hoe? De basisvragenlijst Onderzoeksmethodieken Wat achteraf?
7 12 DOSSIER: KINDERPARTICIPATIE OP HET SPEELPLEIN Korte inhoud De basis Definitie Meerwaarde Participatie, op het speelplein Soorten participatie De participatieve begeleiderhouding Stappenplan 2 13 DOSSIER: WACHTMOMENTEN Achtergrond Wachtmomenten belemmeren een écht vakantiegevoel Overbruggingstijd wachtmomenten Wachtmomenten vanuit een kinderbril Kinderen spelen altijd en overal Sssttt Wachtmomenten in kaart brengen en ervaren Aan de slag met wachtmomenten Algemeen Specifieke wachtmomenten Besluit 286 DEEL : BIJLAGEN BIJLAGE 1: INFORMATIEFICHES VDS 02 MateriaalMagazijn bvba 03 VVJ 0 BIJLAGE 2: BIBLIOGRA FIE 8
DEEL 1: HET WAAROM DE INTRINSIEKE WAARDE VAN SPELEN
1 2 1 DEEL 1: HET WAAROM DE INTRINSIEKE WAARDE VAN SPELEN 1.1 Spelen begrijpen 02 1.2 Spelen organiseren 0 1. Het speelpleinwerk 05 EEN CONTEXTGEBONDEN SPEELVISIE OPBOUWEN 2.1 Kwaliteitsvol spelen 10 2.2
Nadere informatieHOOFDREDACTIE REDACTIERAAD MET BIJZONDERE DANK AAN
Deze publicatie is actueel t.e.m. afl. 9, september 27 COLOFON INLEIDING HOOFDREDACTIE Kwinten Fort, Amke Bailleul, Christoph Elaut REDACTIERAAD Bert Breugelmans, Joeri Daenen, Gerd Demeulemeester, Bart
Nadere informatieDe korte inhoud van de DNA brochures Kwinten Fort 2009, aangepast door Amke Bailleul, 2013
De DNA s De korte inhoud van de DNA brochures Kwinten Fort 2009, aangepast door Amke Bailleul, 2013 DNA 1: Een steentje in de rug Infrastructuur voor het speelplein Met deze brochure willen we letterlijk
Nadere informatieProcesbegeleiding op maat De Pretplaneet (Lille)
Speelpleinwerking Lille staat voor een grote uitdaging! (1 e jaar) Er zijn plannen om de speelpleinwerking volgende zomer 4 weken te organiseren in Poeyelheide en 2 weken in Wechelderzande in tegenstelling
Nadere informatieCO2_brochure_2015_v3.indd 1 21/10/14 21:51
2015 CO2_brochure_2015_v3.indd 1 21/10/14 21:51 6 januari 2015 // DAG 1 // BRILLEN 13 januari 2015 // DAG 2 // BELEID MAKEN 20 januari 2015 // DAG 3 // DE BEGELEIDERSPLOEG 27 januari 2015 // DAG 4 // WETGEVING
Nadere informatieSPEELPLEIN FAIT DIVERS! Visietekst Diversiteit in het speelpleinwerk
SPEELPLEIN FAIT DIVERS! Visietekst Diversiteit in het speelpleinwerk Kwinten Fort, augustus 2010 Deze visietekst rond diversiteit heeft tot doel: - te informeren en te verduidelijken, - de meerwaarde van
Nadere informatieInhoudelijke brochures DNA s op nummer
Inhoudelijke brochures DNA s op nummer DNA 1: Een steentje in de rug Infrastructuur voor het speelplein Met deze brochure willen we letterlijk een steuntje in de rug geven bij de aanpak van de binnen-
Nadere informatieAanbod op maat voor de buitenschoolse opvang
omvorming biedt interactieve vormingen, begeleidingen of coachingstrajecten aan rond diverse thema s voor iedereen die werkt met kinderen, gezinnen, bejaarden, cliënten of patiënten. Aanbod op maat voor
Nadere informatie27 tem 29 april We starten vrijdag tussen 18u30 en 19u30 en ronden zondag om 16u af. Jeugdheem abdij Affligem - Abdijstraat 6, 1790 Affligem
27 tem 29 april 2018. We starten vrijdag tussen 18u30 en 19u30 en ronden zondag om 16u af. Jeugdheem abdij Affligem - Abdijstraat 6, 1790 Affligem Vrijdag Het weekend zit vol vormingen die de inclusieve
Nadere informatieVerslag VDS visie op het speelplein
Verslag VDS visie op het speelplein Voorzitter: Verslag: Datum: Ondernemingsnummer: 0408.339.514 Spelen en spelen is twee. Spelen is niet hetzelfde als spelen op het speelplein. De Vlaamse Dienst Speelpleinwerk
Nadere informatieAanbod op maat voor de babyen peuteropvang
omvorming biedt interactieve vormingen, begeleidingen of coachingstrajecten aan rond diverse thema s voor iedereen die werkt met kinderen, gezinnen, bejaarden, cliënten of patiënten. Aanbod op maat voor
Nadere informatieKERN VAN HET SPEELPLEINWERK
KERN VAN HET SPEELPLEINWERK Achtergrond bij de affiche Ik kies voor vakantie, op het speelplein! Het speelpleinwerk is een wijd verspreide werkvorm met een uniek profiel. Het speelpleinlandschap is doorheen
Nadere informatieCO2_brochure_2016_v2.indd 1 5/10/15 16:43
2016 CO2_brochure_2016_v2.indd 1 5/10/15 16:43 5 januari 2016 // DAG 1 // BRILLEN 12 januari 2016 // DAG 2 // BELEID MAKEN 19 januari 2016 // DAG 3 // DE BEGELEIDERSPLOEG 26 januari 2016 // DAG 4 // WETGEVING
Nadere informatieOuders over kindcentra
Ouders over kindcentra Oberon, september 2015 Wat vinden ouders eigenlijk van kindcentra? Kennen zij de gedachte achter Kindcentra2020? We besloten om het maar eens aan ze te vragen. Onderzoeksbureau Oberon
Nadere informatieInhoudstafel Luistermoment Centrum-West Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...
Inhoudstafel Luistermoment Centrum-West Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel voorkomende
Nadere informatieVDS visie op spelen. Voorzitter: Verslag: Datum: Ondernemingsnummer: 0408.339.514
VDS visie op spelen Voorzitter: Verslag: Datum: Ondernemingsnummer: 0408.339.514 Spelen en spelen is twee. Spelen is niet hetzelfde als spelen op het speelplein. Bij het spelen op het speelplein wordt
Nadere informatieBIJ VRIJWILLIGER VDS VLAAMS-BRABANT?
BIJ VRIJWILLIGER VDS VLAAMS-BRABANT? hoi speelbeest! VOORWOORD De vrijwilligersploeg van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk Vlaams-Brabant bestaat uit een bende enthousiastelingen met maar 1 missie: het
Nadere informatieOpruimen in de praktijk Ruimte voor de professional, die professional dat ben JIJ!
Opruimen in de praktijk Ruimte voor de professional, die professional dat ben JIJ! Niet alleen toevoegen maar ook opruimen Een handleiding van de Opruimdienst als hulpmiddel voor jouw team Handleiding
Nadere informatieNatuur doet je goed. Natuurbeleving met cliënten. Training voor begeleiders van: ouderen, mensen met dementie, mensen met een (meervoudige) beperking
Natuur doet je goed Natuurbeleving met cliënten Training voor begeleiders van: ouderen, mensen met dementie, mensen met een (meervoudige) beperking Op naar buiten Frisse buitenlucht en beweging is gezond
Nadere informatieScriptie over Personal Branding en Netwerking
Scriptie over Personal Branding en Netwerking 1e versie - 16 november 2012 Jana Vandromme Promotor: Hannelore Van Den Abeele 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Onderzoeksvragen 2.1 Onderzoeksvraag 1 2.2
Nadere informatieInhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...
Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel
Nadere informatieVeren. Look & Inspire Jenna Hardin 1B Game Art
Veren Look & Inspire Jenna Hardin 1B Game Art Inhoud: Orientatie van verzamelingen...2 Wie zoekt zal vinden...2 de zoektocht gaat door...2 Veranderen van onderwerp...3 Veren als decoratie object...4 Orienteren
Nadere informatieSpelen zij dan anders?
Spelen zij dan anders? Het verhaal van de inclusieve speelpleinwerkingen Kwinten Fort, Hanne Cools en Pieter Verbanck (stafmedewerkers Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw) Inclusie is een druk gesolliciteerd
Nadere informatieCursus Animator/ Hoofdanimator in het jeugdwerk
Cursus Animator/ Hoofdanimator in het jeugdwerk Ben je lid van een jeugdvereniging en wil je jezelf vormen tot een competente leidinggevende? Of werk je graag met kinderen en jongeren en wil je je hierin
Nadere informatieExperten in samen spelen Het verhaal van de inclusieve speelpleinwerkingen
willen is kunnen Experten in samen spelen Het verhaal van de inclusieve speelpleinwerkingen KWINTEN FORT, HANNE COOLS EN PIETER VERBANCK Inclusie is een druk gesolliciteerd thema in het jeugdwerk. Elke
Nadere informatieLesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8
Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s
Nadere informatieMet het hele gezin gezond het nieuwe jaar in
Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.
Nadere informatieAmbulante ondersteuning
Ambulante ondersteuning Wie zijn we? Tweb biedt ambulante ondersteuning aan mensen met een beperking die zelfstandig wonen of willen gaan wonen in de regio Vlaamse Ardennen. Wij worden gesubsidieerd door
Nadere informatieDoel van deze presentatie is
Doel van deze presentatie is Oplossingsgericht? Sjoemelen? Evaluatie van de praktische oefening. Verbetersuggesties qua oplossingsgerichtheid (niet met betrekking tot de inhoud van de gebruikte materialen)
Nadere informatieAanloop naar de. gemeenteraadsverkiezingen 2018
Aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen 2018 Welkom Namens Vlaamse Ouderenraad Lokaal Inleiding Inhoud van vandaag 6 stappenplan memorandum: Timing Informatieverzameling Bepalen van prioriteiten Opmaak
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieamersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort?
amersfoort Folder voor ouders van 0-8 jarigen Bezoekadres Heiligenbergerweg 36, 3816 AK Amersfoort T 033 47 94 000, E info@cjgamersfoort.nl I www.cjgamersfoort.nl carta U kunt binnenlopen bij CJG Amersfoort.
Nadere informatieKinderen als doelgroep: kleuters, lagere schoolkinderen en/of tieners. Jongeren voeren het speelaanbod uit en worden betrokken bij de werking
ZAP speelplein De Vlaamse Dienst Speelpleinwerk definieert een speelpleinwerking als volgt: Speelpleinwerk situeert zich binnen het kader van het jeugdwerk. Een speelpleinwerking heeft alle volgende kenmerken:
Nadere informatieTIJD EN VRIJE TIJD EEN WERELD VAN VERSCHIL EEN ZOEKTOCHT NAAR KWALITEITSVOLLE VRIJE TIJDSBELEVING BIJ KINDEREN.
TIJD EN VRIJE TIJD EEN WERELD VAN VERSCHIL EEN ZOEKTOCHT NAAR KWALITEITSVOLLE VRIJE TIJDSBELEVING BIJ KINDEREN. INHOUD EN AANPAK VAN DEZE WORKSHOP VERLOOP 1. Wat is vrije tijd eigenlijk? Een kader. 2.
Nadere informatieVDS visie op vrije tijd
VDS visie op vrije tijd Voorzitter: Verslag: Datum: Ondernemingsnummer: 0408.339.514 Vrije tijd Onder vrije tijd verstaan we ruim genomen die tijd die kinderen niet op school doorbrengen. Er is een zekere
Nadere informatieSTAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN Doelen Het voorkomen, oplossen en/of verwerken van eenzaamheid bij ouderen: 1. Het vaststellen van de mate van eenzaamheid; 2. Het onderscheiden
Nadere informatieEen koerswending in de geschiedenis van Blessed Generation
Een koerswending in de geschiedenis van Blessed Generation Ruiru, 25 oktober 2014 Jambo nieuwsbrieflezers ( Hallo in Swahili) Habari? ( Hoe gaat het? ) Mzuri sana ( Het gaat goed ) In de vorige nieuwsbrief
Nadere informatieHoe schrijf ik een artikel?
Hoe schrijf ik een artikel? Gebruiksaanwijzing in 7 stappen Vondelschool, januari 2013 Hoe schrijf ik een artikel? Bij het schrijven van een artikel werk je aan een informatieve tekst (weettekst). Dit
Nadere informatieHET PROJECTPLAN. a) Wat is een projectplan?
HET PROJECTPLAN a) Wat is een projectplan? Vrijwel elk nieuw initiatief krijgt de vorm van een project. In het begin zijn het wellicht vooral uw visie, ideeën en enthousiasme die ervoor zorgen dat de start
Nadere informatieDocentenhandleiding. CP15 het functioneringsgesprek. dh15-v2.0. daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved
Docentenhandleiding CP15 het functioneringsgesprek dh15-v2.0 INBURGEREN daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved Het functioneringsgesprek CP15 Waar gaat het over?
Nadere informatieMOTIVEREN & STIMULEREN
INLEIDING INLEIDING Dit boekje hoort bij de vervolgtraining 'motiveren en stimuleren'. In dit boekje gaat het voornamelijk over kunnen, willen en doen. Probeer de stof die we hier beschrijven vooral als
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieOP KAMERS Opdrachtenblad Categorie:
Opdrachten Opdracht 1 Jasmina raadt Wesley aan om wat vaker bij zijn ouders te gaan eten. Welke tips kun je nog meer bedenken om geld te besparen op het moment dat je wat krapper zit? Wesley woont op kamers.
Nadere informatiePedagogische trainingen
Pedagogische trainingen Hoekgericht werken Kinderen leren het beste door te doen, te ontdekken en te beleven en waar kunnen ze dat beter dan in een heuse speelhoek. Een bouwhoek, een poppenhoek, een huishoek,
Nadere informatieInhoudstafel Leermeermoment Centrum-West Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...
Inhoudstafel Leermeermoment Centrum-West Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Materiaal... 2 Veel voorkomende vragen... 2 Valkuilen
Nadere informatieDit ebook heb ik geschreven op 28/10/2013 van 8:26 uur tot 9.58 uur
Dit ebook heb ik geschreven op 28/10/2013 van 8:26 uur tot 9.58 uur Inhoud Ik heb geen tijd om een ebook te schrijven!... 3 Waarom heb ik het recht om je dit te vertellen?... 4 Template voor schrijven
Nadere informatieN I E U W S B R I E F
N I E U W S B R I E F IJsseldijk 59 8196 KB Welsum Telefoon: 0570-561821 Website: www.obsdijkzicht.nl E-mail: obsdijkzicht@de-mare-scholen.nl DIJKoverZICHT 2015/2016 Nummer 07: 01 april 2016 Wat staat
Nadere informatie1 Doe jij ook mee?! Team in beweging - Nu beslissen Steunpunt Diversiteit & Leren
Nu beslissen De motieven om te starten met leerlingenparticipatie kunnen zeer uiteenlopend zijn, alsook de wijze waarop je dit in de klas of de school invoert. Ondanks de bereidheid, de openheid en de
Nadere informatieTimemanagement? Manage jezelf!
Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl
Nadere informatieVoorwoord... 11 Over de schrijver... 12 Inleiding... 13 Begrippenlijst... 15
Inhoud Voorwoord... 11 Over de schrijver... 12 Inleiding... 13 Begrippenlijst... 15 Hoofdstuk 1. Betekenisvol werken, een methode... 17 Waarom het minder werk is en meer oplevert... 17 1.1 Vrije tijd in
Nadere informatieOver de plaats van speelpleinwerk na de gemeenteraadsverkiezingen 2018 Juni 2017, Wim Van Leeuwen
SPEELPLEINWERK IS EEN STERK MERK Met deze slogan gaat de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk positief de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 tegemoet. Het is onze kijk op de toekomst, hoe wij speelpleinwerkingen
Nadere informatieSAMEN ETEN, SPELEN,... ANIMATOREN & VERANTWOORDELIJKEN
SAMEN ETEN, SPELEN,... ANIMATOREN & VERANTWOORDELIJKEN Verantwoordelijke is aanwezig Animatoren zien verantwoordelijke bezig Samen alledaagse dingen doen op het speelplein Band ontstaat tussen animator
Nadere informatieHandleiding whitepaper schrijven. Handig stappenplan en tips om zelf aan de slag te gaan
Handleiding whitepaper schrijven Handig stappenplan en tips om zelf aan de slag te gaan Inhoud Inleiding... 3 Wat is een whitepaper?... 3 Kies het juiste onderwerp... 4 Voordat je gaat schrijven... 4 Gegevens
Nadere informatieWij gaan (voor)lezen
Wij gaan (voor)lezen Aanbod Primair Onderwijs Bibliotheek Helmond-Peel 2015-2016 De bibliotheek die ertoe doet Asten Deurne Helmond Someren 1 Voorwoord Rode Draad: Lezen is leuk! Met de hele school de
Nadere informatieSpelen én opvangen. Of waar het speelpleinwerk en kinderopvang elkaar ontmoeten
Spelen én opvangen Of waar het speelpleinwerk en kinderopvang elkaar ontmoeten 1. Speelpleinwerk en kinderopvang, een situatieschets anno 2009 Speelpleinwerk en kinderopvang zijn lokale initiatieven waar
Nadere informatie@ AB. Eigenaardig Mentorschap
@ AB Eigenaardig Mentorschap Als mentor moet je kunnen omgaan met al die eigenaardigheden van je leerlingen. Daarbij heb je ook je persoonlijke eigenaardigheden waarvan het prettig is als die een plek
Nadere informatieMet de wervingscirkel kun je stap voor stap een wervingsactie voorbereiden:
Wervingscirkel 1 Veel vrijwilligersorganisaties hebben probelemen met het werven van vrijwilligers. Je hebt tenslotte geen baan te bieden met salaris, maar je biedt een vorm van vrijetijdsbesteding. In
Nadere informatieDE ZIJLEN MET ZORG IN DE SAMENLEVING
De Zijlen ondersteunt in de provincie DE ZIJLEN MET ZORG IN DE SAMENLEVING Groningen 1400 mensen bij wonen, werk en dagbesteding en vrijetijd. Het gaat om mensen met een verstandelijke beperking. Dat doen
Nadere informatieGedragsbeïnvloeding in de praktijk
Gedragsbeïnvloeding in de praktijk Rob Soeters, projectleider Twente Mobiel 4 november 2015 Onderwerpen Doel Webinar Persoonlijke inspiratie en motivatie Praktijkvoorbeelden Do s and don ts Persoonlijke
Nadere informatieTOELICHTING HANDVEST SUCCESVOL VRIJWILLIGEN
TOELICHTING HANDVEST SUCCESVOL VRIJWILLIGEN Het Handvest succesvol vrijwilligen is opgevat als een handig en visueel aantrekkelijke tool. Het moet organisaties toelaten zich te profileren als vrijwilligersorganisatie(-dienst
Nadere informatieInhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht...
Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Tijd (duur)... 2 Locatie... 2 Materiaal...
Nadere informatieLesbrief Middenbouw/bovenbouw 2012-2013 Kinderen en Poëzie Dichten door te filosoferen Fabien van Kempen
Lesbrief Middenbouw/bovenbouw 2012-2013 Kinderen en Poëzie Dichten door te filosoferen Fabien van Kempen De eenzame boot vaart alleen over het water maakt bochten maar blijft doorvaren komt bij de kust
Nadere informatieDEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER
DEELNEMEN AAN DE SAMENLEVING IETS BETEKENEN VOOR EEN ANDER BETEKENIS BOVEN BEPERKING Ieder mens is uniek en doet mee. We betekenen allemaal iets in het leven van anderen en omgekeerd. We houden van elkaar,
Nadere informatieVan activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke
Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Achtergrond (Toekomstige) leraren voelen zich niet voorbereid (o.a. Cook 2001, Loreman e.a., 2005) Handelingsverlegenheid Consequenties naar
Nadere informatieBESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:
Opdrachten Opdracht 1 Wat vind je van het verhaal? Welk risico loopt Wesley? Wat zou jij deze vakantie anders doen om niet halverwege met te weinig geld te zitten? Ken jij iemand met een vergelijkbaar
Nadere informatieVerslag vrijwilligers - Visie op gastvrijheid. Versie 2 september 2015
Verslag vrijwilligers - Visie op gastvrijheid Versie 2 september 2015 Samenvatting ALGEMEEN Over het algemeen vinden bijna alle medewerkers het thema gastvrijheid belangrijk en leuk.de urgentie ervan wordt
Nadere informatiet zijn geen engeltjes omgaan met moeilijke situaties op het speelplein
t zijn geen engeltjes omgaan met moeilijke situaties op het speelplein Koen Steuperaert, november 2004 Een speelpleinwerking is een jeugdwerkvorm die zich focust op het speelplezier van kinderen tijdens
Nadere informatieVoorwoord. Er is meer tussen Hemel en Aarde. Eerst geloven en dan zien. De WAARHEID achter de waarheid, en Er is zoveel wat wij niet wisten.
Voorwoord. Dit boekje is er niet zomaar gekomen. Het is ontstaan, doordat ik gedurende meerdere jaren ingeving na ingeving heb genoteerd en bewaard, om ze nu te boek te stellen. Tegelijkertijd heb ik mij
Nadere informatieDuurzaamheidk. Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014
Duurzaamheidk mpas Denken en doen over groente Duurzaamheidkompas meting #12 Mei 2014 Inleiding Het Duurzaamheidkompas Antwoord op duurzaamheidvragen In deze tijd van milieu-, klimaat-, voedsel- en economische
Nadere informatieSpeelpleinwerk in een stedelijke context
VISIETEKST Speelpleinwerk in een stedelijke context Amke Bailleul, Bert Breugelmans, Ineke de Boer, Noor Talpe,Pepijn Kennis, Pieter Verback, Pieter Gijssels, Tim Verstraeten, Timmy Boutsen, Thalassa Vandriessche
Nadere informatie2.11 Groepsleiding. De basiselementen van de begeleiding
2.11 Groepsleiding Uit werkmap Veiligheid in het jeugd- en jongerenwerk Zorg voor elkaar Inleiding Het primaire proces binnen de club is het draaien van groepen. De aandacht gaat hierbij speciaal uit naar
Nadere informatiemaandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30
Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens
Nadere informatieWorkshop projectcommunicatie Wederkerigheid in Windenergie
Workshop projectcommunicatie Wederkerigheid in Windenergie communicatie en relaties bouwen 1 Wat gaan we doen vandaag? 1. Voorstelrondje Deel I 2. Mijn onderzoek 3. Sociale transactietheorie 4. Relatiewijzer
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Heeft u m al gezien? Misschien al een stukje in gelezen? Dit jaar is er een bijzonder boek uitgekomen, en het haalde gelijk grote verkoopcijfers. Ik
Nadere informatieSpelen in de praktijk
Spelen in de praktijk 139 Visie op spelen, op het speelplein Kwinten Fort Stafmedewerker Visie, Projecten en Ontwikkeling, Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw 1. INLEIDING, DE DANS DER BRILLEN Het verbaast
Nadere informatieSpeelplein zoeber. zomervakantie 2014
Speelplein zoeber zomervakantie 2014 ALS DE HEMEL DONDERT Elke dag zien we hem of haar weer met meer weer. Frank en Sabine beloven ons een stralende zon maar we krijgen soms een serieuze bui in de plaats.
Nadere informatieInleiding... 9. Hoofdstuk 2 Essentiële waarden... 21. Hoofdstuk 3 Management en leidinggevende structuur... 23
Inhoud Inleiding... 9 Hoofdstuk 1 Visie op leidinggeven... 13 1.1. Organisatiecultuur... 13 1.2. Noodzaak van cultuuromslag... 15 1.3. Structuur-, cultuurdiscussie... 15 1.4. Organisatiecultuur... een
Nadere informatieNieuwsbrief 3 De Vreedzame School
Nieuwsbrief 3 De Vreedzame School Blok 3 Blok 3: We hebben oor voor elkaar Blok 3: Algemeen: In dit blok stimuleren we de kinderen om oor voor elkaar te hebben. De lessen gaan over communicatie, over praten
Nadere informatieBewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving
Bewegen tot leren: Perspectieven voor een krachtige leeromgeving Jouw ervaring Neem iets in gedachten dat je nu goed kunt en waarvan je veel plezier hebt in je werk: Vertel waartoe je in staat bent. Beschrijf
Nadere informatieEerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl
Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Hoewel deze uitgave met zorg is samengesteld aanvaardt de auteur geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door
Nadere informatieKureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014
@ KureghemNet is een project van MAKS vzw Computerles Programmaboekje sep dec 2014 2 Iedereen mee met de PC Heb je nog nooit een computer gebruikt en wil je de basis leren? Zoek je werk of wil je beter
Nadere informatiePRESENTEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier PRESENTEREN in meervoud. - Gebruik je hoofdletters
Nadere informatieBasisschool de Triangel. Het houden van een spreekbeurt.
Basisschool de Triangel Het houden van een spreekbeurt. 1 INHOUDSOPGAVE SPREEKBEURT GROEP 5 1 GROEP 6 5 GROEP 7 EN 8 9 2 HOE BEREID IK MIJN SPREEKBEURT VOOR? SPREEKBEURT IN GROEP 5 Wat is een spreekbeurt?
Nadere informatieDe leerkracht voorziet papier, enveloppes en eventueel materiaal om de enveloppes te versieren.
LESFICHE - Brief van de getuige Lesonderwerp De leerlingen schrijven een brief aan zichzelf om te openen op het moment dat ze hun rijbewijs behalen. Ze houden de brief zelf bij of geven hem aan hun ouders
Nadere informatieLaat uw organisatie stralen!
1 Dick Jurriëns Consultant Hospitality Management Hoge Hotelschool Maastricht 2 Laat uw organisatie stralen! 3 Eerst even een vraagje... Wie van u is leidinggevende? en... Wat / Wie laat uw organisatie
Nadere informatieTuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode
Tuin van Heden kleuters (4- en 5-jarigen) Werken met kunst in de paasperiode Beleving Kleuters worden in hun omgeving overal geconfronteerd met de uiterlijke verschijnselen van Pasen: paasversieringen,
Nadere informatieNederwoudseweg 19a, 3772 TD Barneveld. schooljaar 2014-2015 nummer 11, vrijdag 20 februari 2015
Nederwoudseweg 19a, 3772 TD Barneveld Tel. 0342-415635 info@plantijn.org www.plantijn.org Schoolfotograaf schooljaar 2014-2015 nummer 11, vrijdag 20 februari 2015 Op woensdag 4 maart komt de schoolfotograaf
Nadere informatieBESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:
Opdrachten Opdracht 1 a) Wesley gaat lekker op vakantie. Welk onderdeel heeft hij niet zo goed voorbereid? b) Waarom is dat wel belangrijk? c) Hoe heeft hij dat eerder opgelost? d) Welk advies geef je
Nadere informatieGa een boodschap doen in een Nederlandse winkel. Je moet wachten tot je aan de beurt bent. Als je wacht, luister je goed als andere mensen praten.
Bij hoofdstuk 16 - vragen. : Ga een boodschap doen in een Nederlandse winkel. Je moet wachten tot je aan de beurt bent. Als je wacht, luister je goed als andere mensen praten. Hoor je mensen vragen stellen?
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieEEN MATRIX VAN KRACHTEN HOE (HER-)ONTDEK IK MIJN EIGEN MOGELIJKHEDEN? Werkwinkel Vlaamse Hersteldag 3 december 2013
EEN MATRIX VAN KRACHTEN HOE (HER-)ONTDEK IK MIJN EIGEN MOGELIJKHEDEN? Werkwinkel Vlaamse Hersteldag 3 december 2013 Filip Abts: een korte voorstelling Wie ik ben? Wat ik kan? Wat ik weet? Wat ik heb? Wat
Nadere informatieBevraging tevredenheid bij kinderen
Bevraging tevredenheid bij kinderen tevredenheidsenquête kinderen Gedurende de maand augustus werden er kinderen bevraagd met een leeftijd van,5 jaar tot en met 8 jaar. Doel was om na te gaan hoe de kinderen
Nadere informatieZin in schrijven! Workshop vrij en creatief schrijven voor jonge anderstaligen door Fros van der Maden - auteur Op Schrift -
Zin in schrijven! Workshop vrij en creatief schrijven voor jonge anderstaligen door Fros van der Maden - auteur Op Schrift - I Oefenen met observeren 1. Het woordenschilderij A Kijk 60 seconden heel goed
Nadere informatieSuccesvol veranderen
Succesvol veranderen Mieck Vos Een geest is als een parachute hij werkt maar als hij open is Open-mind en fixed mind (prof Carol Dweck) Angst voor verandering geeft weerstand, betrouwbaarheid geeft angst
Nadere informatieAlgemene informatie over Centrum Maliebaan
Algemene informatie over Centrum Maliebaan Centrum Maliebaan is een instelling voor verslavingspsychiatrie in de provincie Utrecht. Verslavingspsychiatrie is een gespecialiseerde vorm van geestelijke gezondheidszorg.
Nadere informatieEN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES.
3 1 2 EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen. WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen
Nadere informatieJaarverslag 2014. Stichting VakantiePas
Een begrip in Leiden & Regio: De VakantiePas Alle kinderen die op een basisschool in de stad Leiden en de regiogemeenten Voorschoten, Oegstgeest en Leiderdorp zitten, krijgen de VakantiePas vlak voor de
Nadere informatie