Beleidslijn Bibob Horeca

Transcriptie

1 Beleidslijn Bibob Horeca Wetstechnische informatie Gegevens van de regeling Overheidsorganisatie Officiële naam regeling Citeertitel Besloten door Deze versie is geldig tot (als de vervaldatum is vastgesteld) Onderwerp Gemeente Sint-Michielsgestel Beleidslijn Bibob Horeca Beleidslijn Bibob Horeca college van burgemeester en wethouders Bibob - Horeca Opmerkingen m.b.t. de regeling Het is onbekend waar en wanneer deze regeling is gepubliceerd. Met ingang van 7 april 2008 is de regeling opgenomen in het overzicht van decentrale regelgeving, gepubliceerd op de gemeentelijke website. Grondslagen 1. Wet bevordering integriteitsbeoordelingen openbaar bestuur, art. 3 Regelgeving die op deze regeling is gebaseerd (gedelegeerde regelgeving) 1. geen Overzicht van in de tekst verwerkte wijzigingen Datum inwerkingtreding Terugwerkende kracht Betreft Ontstaansbron: datum ondertekening; bron bekendmaking nieuwe regeling Onbekend Inwerkingtreding: datum ondertekening; bron bekendmaking Onbekend Voorstel gemeenteraad Index;

2 Geconsolideerde tekst van de regeling BIBOB - Horeca Wet BIBOB, een nieuw integriteitinstrument voor bestuurlijke preventie Het openbaar bestuur moet in staat worden gesteld zich te beschermen tegen het risico dat criminele activiteiten worden gefaciliteerd, zowel wat betreft zijn bestuurlijke rol bij het verlenen van subsidies en vergunningen, als in zijn civielrechtelijke rol als contractpartij bij aanbestedingen en andere verbintenissen. Wet BIBOB inwerking getreden Op 1 juni 2003 is de Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur in werking getreden. Deze wet biedt bestuursorganen de mogelijkheid om zich te weren tegen ongewilde facilitering van illegale praktijken. De Wet BIBOB is een aanvulling op reeds ontwikkelde integriteitinstrumenten. De Wet BIBOB is van toepassing op het verlenen en intrekken van vergunningen en subsidies en het verstrekken van opdrachten door de overheid. In bepaalde sectoren kunnen bestuursorganen gebruik maken van een extra weigerings- en intrekkingsgrond bij het verlenen van vergunningen of subsidies. Indien ernstig gevaar bestaat dat criminele activiteiten mogelijk worden gemaakt met behulp van overheidsmiddelen, kan een bestuursorgaan op basis van de Wet BIBOB besluiten een bepaalde beschikking (vergunning of subsidie) niet te verlenen of in te trekken. Voor overheidsopdrachten brengt de Wet BIBOB geen extra weigeringsgrond. Wel kan een aanbestedende dienst een BIBOB-advies gebruiken om de toepassing van de uitsluitingsgronden uit de Europese aanbestedingsrichtlijnen te motiveren. Wat kan een bestuursorgaan met BIBOB? Vergunningen en subsidies Met het inwerkingtreden van de Wet BIBOB beschikken bestuursorganen over een extra weigerings- en intrekkingsgrond voor vergunningen en subsidies. Indien gevaar bestaat dat de gewenste beschikking gebruikt wordt om criminele activiteiten te ontplooien of te continueren, dan wel ter verkrijging van de gewenste beschikking een strafbaar feit is gepleegd, kunnen zij een beroep doen op deze wet. Het BIBOB-instrumentarium moet worden gezien als een aanvullend middel. Het verdient daarom aanbeveling eerst de eigen bronnen te raadplegen en de mogelijkheden van reeds bestaande weigerings- en intrekkingsgronden te onderzoeken, voordat gebruik wordt gemaakt van de Wet BIBOB. Wanneer gebleken is dat deze niet toereikend zijn en daardoor het misbruik niet kan worden voorkomen, zal toepassing van de Wet BIBOB de logische volgende stap zijn. Een bestuursorgaan kan zonder de tussenkomst van het Bureau BIBOB weigeren of intrekken op basis van de Wet BIBOB. Bestuursorganen moeten in dat geval op basis van de voor hen beschikbare informatie aantonen dat er sprake is van een juiste verhouding tussen de intrekking dan wel weigering en de mate van gevaar of de ernst van de strafbare feiten. De Algemene Wet Bestuursrecht verplicht bestuursorganen immers om beslissingen grondig te motiveren. De meeste bestuursorganen beschikken echter niet over een wettelijke basis om bepaalde informatie (justitieel, financieel) te achterhalen waarmee zij de aanwezigheid van gevaar onomstotelijk kunnen vaststellen. Overheidsorganen doen er daarom verstandig aan Bureau BIBOB te raadplegen alvorens een besluit te nemen. Op basis van een diepgaand bronnenonderzoek levert dit Bureau kwalitatief hoogwaardige en duidelijke adviezen over het gevaar dat de vergunning of subsidie gebruikt zal worden voor criminele doeleinden. Bestuursorganen kunnen de adviezen gebruiken voor de onderbouwing van hun besluiten. Aanbestedingen 2

3 Voor aanbestedingen biedt de Wet BIBOB geen extra weigerings- en intrekkingsgrond. Aanbestedende diensten blijven in dat opzicht gebonden aan de uitsluitingsgronden uit de Europese aanbestedingsrichtlijnen. Wel kan Bureau BOBOB aanbestedende diensten adviseren omtrent de aanwezigheid van feiten en omstandigheden die aanleiding kunnen geven een opdracht niet te gunnen. Met andere woorden, met een BIBOB-advies kan de toepassing van de uitsluitingsgronden uit de Europese aanbestedingsrichtlijnen, beargumenteerd worden. De Wet BIBOB kan ook worden toegepast op overheidsopdrachten die onder het drempelbedrag voor een Europese aanbesteding liggen. Voorwaarde is dat de criteria voor de kwalitatieve selectie uit de EG-richtlijnen in acht worden genomen. Praktijk Aan de slag Als eerste stap zal het bestuursorgaan in die gevallen waarin de Wet BIBOB gehanteerd mag worden, extra informatie van de aanvrager of gegadigde vragen. Vervolgens toets ze de verstrekte informatie aan de beschikbare (openbare bronnen) en eigen informatie. Vaak zal dit eigen onderzoek voor het bestuursorgaan voldoende gronden opleveren om haar beslissing op te baseren. Als na dit onderzoek twijfels over de integriteit van de aanvrager of gegadigde blijven bestaan, bestaat de mogelijkheid een advies van het Bureau BIBOB te vragen. Advies aanvragen Daartoe wordt het complete dossier met een verzoekformulier aan het Bureau BIBOB gezonden. De aanvrager of gegadigde wordt op de hoogte gesteld van het feit dat een BIBOB-advies is aangevraagd. De procedure wordt daarmee opgeschort. Op basis van de door het bestuursorgaan aangeleverde gegevens brengt Bureau BIBOB de betrokkenen in kaart. Vervolgens wordt aan de hand van screeningsprofielen informatie uit open en gesloten bronnen gevraagd. De verkregen informatie wordt beoordeeld, gewogen en geïnterpreteerd. Dit resulteert in een advies over de mate van gevaar (geen, enige mate of ernstig), alsmede (bij aanbestedingen) over feiten en omstandigheden die gronden kunnen opleveren voor uitsluiting op basis van de Europese aanbestedingsregels. Dit advies moet binnen vier weken, met een eenmalige verlengingsmogelijkheid van vier weken aan het bestuursorgaan gegeven worden. Beslissing Het bestuursorgaan weegt het door Bureau BIBOB gegeven advies mee in het besluit om de gevraagde beschikking al dan niet te verlenen (of in te trekken), dan wel de opdracht aan een gegadigde al dan niet te gunnen. Ze zal de aanvrager of gegadigde van het voorgenomen besluit op de hoogte stellen en moet hem daarbij de mogelijkheid bieden om zijn zienswijze kenbaar te maken. Daarna neemt het bestuursorgaan een beslissing. Bij handhaving van een voor de aanvrager of gegadigde negatieve beslissing staan hiertegen de gebruikelijke procedures open. Dit zijn bij vergunningen en subsidies de Awb-procedures van bezwaar en (rechtstreeks)beroep en bij aanbestedingen een civielrechtelijke procedure (onrechtmatige daad). Waaruit bestaat de weigerings- en intrekkingsgrond van de Wet BIBOB? In artikel 3 van de Wet BIBOB is de bevoegdheid tot weigeren of intrekken neergelegd. 1. Een bestuursorgaan kan op basis van de Wet BIBOB een vergunning of subsidie weigeren of intrekken wanneer er sprake is van ernstig gevaar dat de beschikking mede gebruikt zal worden voor: a) het benutten van voordelen uit strafbare feiten b) het plegen van strafbare feiten 2. Wanneer ter verkrijging van de aangevraagde dan wel gegeven beschikking een strafbaar feit is gepleegd. (bijvoorbeeld, het geld dat wordt gebruikt voor de investering is afkomstig van criminele activiteit). 3

4 Wat is de reikwijdte van het BIBOB-instrumentarium? Aangezien het BIBOB-instrumentarium nieuw is en zijn werking nog moet bewijzen, is voor een beperkt toepassingsgebied gekozen. Bij vergunningen kan het worden ingezet in de volgende branches: Vergunning Vergunning op grond van de Drank- en Horecawet (natte en droge horeca) Exploitatievergunningen voor coffeeshops Exploitatievergunningen voor seksinrichtingen Exploitatievergunningen voor speelautomaathallen Bouwvergunning Vergunning op grond van de wet Personenvervoer 2002 (openbaar vervoer, taxi) Vergunning op grond van de Wet Goederenvervoer over de weg (beroepsvervoer) Vergunning op grond van de Wet milieubeheer (afvalverwerking) Opiumontheffing Vergunning op het gebied van verkoop onroerend goed door woningcorporaties aan particulieren Bevoegd gezag College van B & W College van B & W College van B & W College van B & W College van B & W Minister van Verkeer en Waterstaat (Inspectie Verkeer en Waterstaat, IVW) Stichting Nationale en Internationale Wegvervoer organisatie (NIWO) College van B&W, GS, minister van VROM Minister van VWS Minister van VROM Vergunningen Bij vergunningen zijn de volgende branches van toepassing: Natte en droge horeca Met natte en droge horeca wordt bedoeld de horecabedrijven die met een vergunning in het kader van de Drank- en Horecawet alcoholhoudende dranken mogen verstrekken. Daarnaast kan in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) de verplichting zijn opgenomen voor een exploitatievergunning. Aan beide vergunningen kunnen voorwaarden worden gesteld op basis van de Wet BIBOB. De droge horeca zonder vergunning Drank- en Horecawet mag geen alcoholische dranken schenken en beschikt over het algemeen over een gemeentelijke exploitatievergunning. Ook op het verstrekken van deze vergunning is de Wet BIBOB van toepassing. Seksinrichtingen De Wet BIBOB heeft eveneens betrekking op seksinrichtingen. Onder seksinrichtingen wordt verstaan: voor het publiek toegankelijke, besloten ruimten waarin bedrijfsmatig, in een omvang alsof sprake is van bedrijfsmatigheid of anders dan om niet seksuele handelingen worden verricht, seksuele diensten worden aangeboden of vertoningen van erotisch-pornografische aard plaatsvinden. Ook wordt een onderscheid gemaakt tussen open en besloten prostitutie. Onder open prostitutie verstaat men de raam- en straatprostitutie: onder besloten prostitutie vallen de prostitutiebedrijven, de clubs, de privé-huizen en de escortservices. 4

5 Om een seksinrichting of escortbedrijf te exploiteren is in de meeste gemeenten een vergunning nodig. Dit is een speciale exploitatievergunning, die geregeld is in de model APV. Op het verlenen van deze vergunning is de Wet BIBOB van toepassing. Bouw De Wet BIBOB geldt voor bouwvergunningen. Dit betekent dat het bestuursorgaan bij het verlenen van de vergunning eisen kan stellen aan de integriteit van de aanvrager. Deze afweging zal in eerste instantie gebaseerd zijn op het eigen onderzoek. Indien de bevindingen van het bestuursorgaan aantonen dat er ernstig gevaar voor misbruik aanwezig is, kan het bestuursorgaan weigeren de vergunning af te geven. Na aanpassing van de Woningwet kan ook gebruik gemaakt worden van de intrekkingsgrond uit de Wet BIBOB. Daarnaast kan Bureau BIBOB vanaf dat moment ook de integriteit onderzoeken van personen die op grond van feiten en omstandigheden redelijkerwijs met de aanvrager van de bouwvergunning gelijk kunnen worden gesteld. Verder wordt de overdracht van de vergunning in de Woningwet aangepast, zodat ook de nieuwe vergunninghouder gescreend kan worden door het Bureau BIBOB. Deze aanpassingen worden geregeld in de Veegwet, die vanaf 15 september 2004 in werking is getreden. Milieu Bij de selectie van branches die onder de werking van de Wet BIBOB vallen, is ook de milieusector opgenomen. Provincies en gemeenten kunnen nu voorwaarden stellen aan de integriteit van aanvragers van milieuvergunning. Tot 1 juni 2004 was het uitsluitend mogelijk milieuvergunning te weigeren of in te trekken indien dit in het belang van het milieu was De strafbare feiten die de bevoegdheid door weigering of intrekking van de milieuvergunning wenst te voorkomen, hoeven niet direct in verband te staan met het milieu. Maar het moet wel gaan om delicten die door middel van een milieuvergunning mogelijk worden. Bijvoorbeeld een autosloperij die met gebruikmaking van de milieuvergunning gesloten auto s omkat (van cassisnummers uit sloopwrakken voorziet). Een dergelijk delict bood voor het bestaan van de Wet BIBOB geen grond om te weigeren. Een gestolen auto is immers niet slechter voor het milieu dan een niet gestolen auto. Een compleet overzicht van inrichtingen voor welke een milieuvergunning vereist is, vindt u in de bijlage behorend bij stap 2 van stappenplan milieu. Overige branches en speelautomatenbranche Met overige branches doelt Bureau BIBOB op branches waarbinnen de Wet BIBOB slechts voor één bestuursorgaan toepasbaar is. Het gaat om transport (personen en goederenvervoer over de weg), opiumontheffingen en woningcorporaties. Subsidies en aanbestedingen Voor subsidies en aanbestedingen geldt dat er sprake moet zijn van aanzienlijke maatschappelijke of economische waarde zodat misbruik of criminele betrokkenheid aantrekkelijk wordt. Of bepaalde subsidies onder het BIBOB-instrumentarium vallen, zal aangegeven moeten worden in de (desbetreffende) subsidieregelingen. Indien de subsidieregeling niet bij wet of algemene maatregel van bestuur als zodanig is aangewezen, is de goedkeuring van de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en Justitie vereist voor de toepassing van het BIBOB-instrumentarium. De reikwijdte van het BIBOB-instrumentarium voor aanbestedingen is bij algemene maatregel van bestuur bepaald. De Wet BIBOB is van toepassing op een aantal geselecteerde branches. Voor aanbestedingen zijn dit: Bouw Milieu 5

6 ICT Wie kunnen te maken krijgen met de Wet BIBOB? Bestuursorganen Die bij of krachtens de wet de bevoegdheid hebben gekregen om beschikkingen (vergunningen en subsidies) te weigeren of in te trekken en overheidsopdrachten te gunnen dan wel te ontbinden. Hierbij kan gedacht worden aan de volgende organen: Vergunningsverleners: Rijksoverheid o Ministerie van Verkeer & Waterstaat Voor het personenvervoer geeft de Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) de vergunningen af. Het gaat om de vergunning voor het verrichten van besloten busvervoer, taxivervoer, openbaar vervoer per trein en openbaar vervoer anders dan per trein als bedoeld in artikel 4, eerste, tweede en vierde lid, van de Wet Personenvervoer Voor het goederenvervoer verstrekt de Stichting Nationale en Internationale wegvervoer organisatie (NIWO) de vergunningen. o Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn e Sport Voor het verstrekken van opiumontheffingen. o Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu Voor het verlenen van vergunningen voor het toegelaten instellingen tot vervreemden van onroerende zaken. Met toegelaten instellingen worden woningcorporaties bedoeld. Provincies, voor wat betreft milieuvergunningen Gemeenten, voor wat betreft vergunningen voor horeca, seksinrichtingen, coffeeshop, speelautomaathallen, bouw en milieu. Aanbestedende diensten (in de sectoren bouw, milieu en ICT): Rijksoverheid Provincies Gemeenten Waterschappen Openbare lichamen als bedoeld in artikel 8 lid 1 Wet Gemeenschappelijke Regelingen Politieregio's Openbare lichamen voor beroep of bedrijf Openbare lichamen als bedoeld in artikel 134 van de Grondwet Zelfstandige bestuursorganen aangewezen bij AmvB Subsidieverstrekkers Zoals reeds vermeld, zullen de verschillende subsidieregelingen uitsluitsel moeten geven of bepaalde subsidies onder de Wet BIBOB vallen. Indien dit niet bij de wet of bij algemene maatregel van bestuur in de desbetreffende subsidieregeling is aangegeven, is de goedkeuring van de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en Justitie vereist. Het is op dit moment dus niet mogelijk om alle subsidieverstrekkers te noemen die zich kunnen beroepen op de Wet BIBOB. Aanvragers/gegadigden 6

7 Aanvragers van een vergunning (natuurlijke- en rechtspersonen) Voor zover het een vergunning betreft die onder de werking van de Wet BIBOB valt. Aanvragers van een subsidie Indien de aangevraagde subsidie binnen een (subsidie-)regeling valt waarop de Wet BIBOB van toepassing is verklaard. Gegadigden die meedingen naar een overheidsopdracht indien het een overheidsopdracht betreft in de sector bouw, milieu of ICT. Personen die in een zakelijk samenwerkingsverband tot de aanvrager staan Personen die zeggenschap hebben binnen een bedrijf waarbij de aanvrager betrokken is Direct/indirect leidinggevenden Vermogensverschaffers Onderaannemers van gegadigden voor een overheidsopdracht Wat is de functie van beleidslijnen en wat moet hierin beschreven staan? Bij het toepassen van het BIBOB-instrumentarium kunnen bestuursorganen een beroep doen op Bureau BIBOB. Dit Bureau stelt in opdracht van het desbetreffende bestuursorgaan een onderzoek in naar de aanvrager van een vergunning of subsidie dan wel de gegadigde voor een overheidsopdracht. Met de resultaten uit dit onderzoek zal het Bureau een advies formuleren over het gevaar dat met de afgifte van de gevraagde beschikking of het toekennen van een bepaalde opdracht, criminele activiteiten worden gefaciliteerd. Bestuursorganen kunnen dit advies gebruiken om de door hen genomen beslissing te motiveren. Gezien de zwaarte van dit middel en de voor bestuursorganen geldende algemene beginselen van behoorlijk bestuur, dienen zij beleidslijnen op te stellen. Hierin formuleert het bestuur in algemene termen en in welke gevallen advies wordt aangevraagd bij Bureau BIBOB. Dit heeft twee effecten. Het beleid wordt transparanter voor burgers en ondernemingen die potentieel aan een BIBOB-onderzoek kunnen worden onderworpen. De beleidslijn is immers openbaar. Daarnaast stimuleert de beleidslijn de eenduidige beoordeling van de soort feiten en omstandigheden die tot de aanvraag van een BIBOB-advies leiden. Bij het opstellen van de beleidslijnen biedt Bureau BIBOB ondersteuning door bestuursorganen een handreiking aan te bieden voor het opstellen van een beleidslijn. Er bestaan drie handreikingen: één voor het opstellen van een beleidslijn voor vergunningen, één voor subsidies en één voor overheidsopdrachten. Bureau BIBOB Hieronder treft u verschillende onderwerpen aan die verband houden met de Wet BIBOB en/of Bureau BIBOB. Het Bureau heeft twee wettelijke taken: 1 Adviseren over de mate van gevaar van misbruik van vergunningen, subsidies of aanbestedingen (artikel 9, Wet BIBOB). 2. Bestuursorganen desgevraagd informeren over de in de Wet BIBOB en in ander algemeen verbindende voorschriften neergelegde weigerings- en intrekkingsgronden op het gebied van subsidies en vergunningen (artikel 10, Wet BIBOB). Voor de uitvoering van de tweede taak is een helpdesk operationeel ( of bibob@minjus.nl), die handboeken aanbiedt en is een internetsite ontwikkeld ( De adviserende taak krijgt met name vorm in de hierboven beschreven adviezen. Om tot een gemotiveerd advies te kunnen komen, heeft het Bureau BIBOB de bevoegdheid informatie uit gesloten bronnen op te vragen. Deze informatie betreft justitiële antecedenten (zowel 7

8 strafrechtelijke veroordelingen en boetes, als transactie en sepots), financiële antecedenten, gegevens uit politieregisters en van andere opsporingsdiensten. Zowel de aanvrager als leidinggevenden, personen met zeggenschap in de organisatie en de financier kunnen worden gescreend, evenals de zakelijke relatie van deze personen. Het onderzoek wordt door het Bureau BIBOB verricht aan de hand van screeningsprofielen. Dit beschrijft de methode volgens welke bronnen worden getoetst en beoordeeld. Wanneer een bestuursorgaan besluit advies aan te vragen aan Bureau BIBOB, zijn de volgende punten van belang: Het bestuursorgaan handelt volgens de eigen beleidslijn waarin staat aangegeven welke feiten en omstandigheden aanleiding geven tot het aanvragen van een BIBOB-advies. Een aanvraag moet ontvankelijk zijn; deze moet betrekking hebben op een vergunning, subsidie of aanbesteding in één v an de "BIBOB-sectoren". Het bestuursorgaan kan aantonen dat de toepassing van het BIBOB-instrument proportioneel is. Dat wil zeggen dat de toepassing van het BIBOB-instrument in juiste verhouding staat tot het belang van de gevraagde beslissing. De aanvraag voor een bouwvergunning voor de bouw van een dakkapel is bijvoorbeeld niet van zodanig belang dat een BIBOB-onderzoek gerechtvaardigd is. Ook moet het bestuursorgaan onderzocht hebben of met een ander, minder ingrijpend middel, hetzelfde doel kan worden bereikt. Zo kunnen horecavergunningen reeds geweigerd worden op grond van de zedelijkheidstoets. Het bestuurorgaan moet de aanvrager/gegadigde schriftelijk op de hoogte hebben gesteld van het voornemen tot het aanvragen van een BIBOB-advies. Het verzoek/aanvraagformulier voor een BIBOB-advies dient volledig te zijn ingevuld en de gevraagde bescheiden moeten zijn geleverd. 8

9 Begeleidingscommissie Er is een Begeleidingscommissie BIBOB die geregeld overleg voert met de directeur van het Bureau BIBOB over de wijze waarop het Bureau zijn taak vervult. In de begeleidingscommissie moeten zowel de informatieleveranciers als de bestuursorganen en aanbestedende diensten die van de Wet BIBOB gebruik kunnen maken, zich vertegenwoordigd weten. De nadere omschrijving van de taak, samenstelling en werkwijze van de begeleidingscommissie is opgenomen in de Regeling Begeleidingscommissie BIBOB. Betrokkene In de Wet BIBOB wordt onder de betrokkene verstaan: de aanvrager van een beschikking, de subsidie-ontvanger, de vergunninghouder, de gegadigde, de partij aan wie een overheidsopdracht is gegund, of de onderaannemer. Met de invoering van de term betrokkene kan worden vermeden, dat daar waar in de wet gesproken wordt over het advies van het Bureau en over de mogelijkheid om advies te vragen, telkens een opsomming zou moeten worden gegeven van de natuurlijke- of rechtspersonen met betrekking tot wie door het Bureau een onderzoek kan worden ingesteld. Bescherming privacy betrokkene Wanneer iemand onderwerp is van een BIBOB-onderzoek, zal het Bureau een scala aan open en gesloten informatiebronnen raadplegen over diegene. Voorop staat dat de privacy van betrokkene zoveel als mogelijk wordt beschermd. Om dit te realiseren zijn er in de Wet BIBOB een aantal artikelen opgenomen waarin de privacy van betrokkene wordt gewaarborgd, zoals: Het Bureau BIBOB verstrekt geen gegevens aan derden, behalve in die gevallen opgesomd in artikel 20 lid 3 Wet BIBOB; Het Bureau BIBOB verzamelt uitsluitend gegevens ten behoeve van een advies; De bronnen die het Bureau raadpleegd, beperken zich tot: openbare bronnen, bronnen die vermeld staan in de Wbp, artikel 8 aanhef en onder e en de bronnen vermeld in artikel 13 en 27 Wet BIBOB; Het Bureau bewaart persoonsgegevens, opgenomen in een advies, niet langer dan 2 jaren (artikel 19 Wet BIBOB); Voor iedereen die krachtens de Wet BIBOB de beschikking krijgt over gegevens met betrekking tot een derde, geldt een geheimhoudingsplicht; Daarnaast is het Bureau gehouden aan onder andere de Wet Openbaarheid Bestuur, de Wet Bescherming Persoonsgegevens en de Algemene wet bestuursrecht, waarin regels met betrekking tot het vergaren en verstrekken van (persoons)gegevens staan. Belanghebbende Het begrip belanghebbende in artikel 33 lid 2 Wet BIBOB is breder dan artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). In de zin van de Wet BIBOB betreft het de derde waaromtrent gegevens zijn opgenomen in de (voorgenomen) beschikking. Dit gaat dus verder dan de Awb waarin alleen van een belanghebbende wordt gesproken als de betreffende persoon rechtstreeks in zijn of haar belangen wordt getroffen door het te nemen besluit. Bezwaar en beroep (rol van Bureau BIBOB) Het Bureau brengt slechts een advies uit en zal derhalve slechts indien het door de bestuursrechter wordt opgeroepen als getuige-deskundige optreden. In het geval van een bezwaarschrift zal het Bureau geen schriftelijke toelichting geven op de inhoud van het advies. Het advies is namelijk helder opgebouwd, de bronnen waaruit informatie wordt vergaard zijn vermeld en ook de informatie waarover het gaat. Vervolgens zal gemotiveerd worden aangegeven op welke wijze het Bureau tot zijn conclusie is gekomen. Het bestuursorgaan kan aldus een weloverwogen en verantwoorde beslissing nemen of het de informatie uit het advies al dan niet overneemt. Evaluatieformulieren Bestuursorganen vullen een door het Bureau opgesteld evaluatieformulier in, teneinde het Bureau in staat te stellen gegevens te verzamelen omtrent de toepasbaarheid van het 9

10 uitgebrachte advies en de juridische houdbaarheid daarvan in een eventuele bezwaar- of beroepsprocedure. Indienen bezwaar- en beroepschrift Omdat het bestuursorgaan verantwoordelijk is voor de genomen beslissing (inclusief gegevens uit het advies) zal deze als tegenpartij optreden in een eventuele bezwaar-en/of beroepsprocedure. De bepalingen van hoofdstuk 6 van de Awb zijn dan ook van toepassing. Zienswijze betrokkene(n) Artikel 33 van de Wet BIBOB bepaalt: dat voordat een bestuursorgaan een voor betrokkene negatieve beslissing neemt op grond van ernstig gevaar (artikel 3 lid 1 Wet BIBOB) of op grond van aanwijzingen dat ter verkrijging van de (afgegeven)beschikking strafbare feiten zijn gepleegd (artikel 3 lid 6 Wet BIBOB), het de betrokkene in de gelegenheid stelt diens zienswijze naar voren te brengen. Dit geldt ook voor derden genoemd in het advies, zij worden beschouwd als belanghebbende in de zin van de Awb. De artikelen 4:8 tot en met 4:12 van de Awb zijn van overeenkomstige toepassing. Artikel 33 Wet BIBOB is in die zin een aanvulling op de Awb, omdat het niet alleen gaat om gegevens die door betrokkene zelf zijn verstrekt, maar veelal ook om gegevens die door derden (informatieleveranciers van het Bureau) zijn verstrekt. Op deze wijze wordt betrokkene in de gelegenheid gesteld die gegevens ter discussie te stellen en kan het bestuursorgaan het gebruik van die gegevens heroverwegen op basis van hetgeen de betrokkene naar voren heeft gebracht (al dan niet in overleg met het Bureau). Artikel 28 Wet BIBOB bepaalt dat indien de betrokkene gebruik wenst te maken van diens recht om zijn zienswijze kenbaar te maken, hem door het bestuursorgaan, onderscheidenlijk de aanbestedende dienst, de gelegenheid wordt geboden het advies in te zien. Tegen alleen het BIBOB-advies kan geen bezwaar- en/of beroepschrift worden ingediend, dit is namelijk geen beschikking in de zin van de Awb. Betrokkene zal moeten wachten op de beslissing van het bestuursorgaan Klachtenprocedure Bureau BIBOB Klachten van bestuursorganen kunnen worden ingediend bij het Bureau. De bepalingen van hoofdstuk 9 van de Awb zijn van toepassing. De klachten kunnen bij voorbeeld betrekking hebben op de afhandeling van het verzoek, maar ook op de inhoud van het afgegeven advies. Daarbij kunt u denken aan het zorgvuldig totstandkomen van het advies, de volledigheid en de juridische houdbaarheid van het advies. Klachten kunnen alleen schriftelijk worden ingediend en worden overgedragen aan de juridische afdeling van de Directie Bestuurszaken. Zij zullen de klacht conform de interne klachtenregeling van de directie afhandelen. Opvragen van statusinformatie Uitsluitend het bestuursorgaan dat een verzoek tot het uitbrengen van een BIBOB-advies bij het Bureau heeft ingediend, kan over de betreffende zaak zogenaamde statusinformatie opvragen bij de helpdesk ( ) of bibobadvies@minjus.nl. Onder statusinformatie wordt verstaan informatie: betreffende de ontvankelijkheid van het ingediende verzoek; over het al dan niet in behandeling nemen van het verzoek door het Bureau; over de datum indiening verzoek, vanaf deze datum (dagstempel) gaat de adviestermijn van 4 weken voor het Bureau in; of aanvullende informatie conform artikel 30 Wet BIBOB gewenst is en de zaak aldus is opgeschort; over het al dan niet verzonden zijn van het advies; over een eventuele verlenging van de adviestermijn met een maximum van 4 weken. bestuursorganen worden tevens door middel van standaardbrieven op de hoogte gebracht van bovenstaande informatie, het is dus niet noodzakelijk deze informatie tussentijds telefonisch op te vragen. 10

11 er wordt tussentijds geen informatie verstrekt over de inhoud van het door het Bureau te verrichten onderzoek en de gevonden informatie. Deze informatie wordt uitsluitend voor zover nodig voor de houdbaarheid van het advies neergelegd in het advies. bestuursorganen ontvangen zodra het verzoek binnenkomt bij het Bureau, een ontvangstbevestiging. Daarin staat de datum van indiening van het verzoek, de naam van het dossier en het dossiernummer vermeld. Deze gegevens heeft u nodig voor het opvragen van statusinformatie via de helpdesk, dit ter bescherming van de privacy van betrokkene(n). Proportionaliteit en subsidiariteit Voorafgaand aan de mogelijke implementatie van de Wet BIBOB binnen het bestuursorgaan verdient het de aanbeveling een onderzoek te doen naar de huidige procedures en mogelijkheden op het gebied van het bredere kader van de bestuurlijke aanpak en het screenen van de integriteit van aanvragers. Door dit onderzoek worden de behoeften duidelijk aan de toepassingen die de Wet BIBOB kan bieden. Pas wanneer de bestaande wetgeving geen uitkomst biedt bij het weigeren of intrekken van een vergunning en het belang aantoonbaar is, kan een advies gevraagd worden bij het Bureau BIBOB. Dit moet gezien worden als ultimum remedium. Dit volgt uit de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. In stap 8 van het stappenplan Adviesaanvraag kunt u lezen welke keuzes van belang zijn bij het aanvragen van een BIBOB-advies. Schadeclaims Voor schadeclaims ten aanzien van Bureau BIBOB geldt dat deze in behandeling worden genomen door de Juridische afdeling van de Directie Bestuurszaken. De juridische afdeling neemt hierover een beslissing. U dient uw schadeclaim schriftelijk en gemotiveerd, begeleid door de nodige bescheiden in te dienen bij Bureau BIBOB. Tarief BIBOB-advies De directeur BIBOB besluit op basis van artikel 16 Wet Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur (BIBOB) en artikel 5 van het Besluit BIBOB het tarief voor een BIBOB-advies als volgt vast te stellen: Het tarief voor een BIBOB advies wordt voor 2003 vastgesteld op 500 per advies in het kader van aanvragen voor vergunningen en subsidies en 500 per te onderzoeken eenheid, met een maximum van per advies in het kader van aanbestedingen. Toelichting: Voor de kosten van een BIBOB-advies inzake aanbestedingen wordt een bijdrage gevraagd die in verhouding staat tot het aantal bedrijven dat Bureau BIBOB per adviesaanvraag gaat screenen. Een eenheid kan bestaan uit: een bedrijf, een aantal bedrijven, de eventuele combinatie waarin zij verenigd zijn, de directievoerder en de eventuele onderaannemers. Verhouding Wet BIBOB tot de WOB In artikel 20 van de Wet BIBOB wordt bepaald: voor zoveel nodig in afwijking van hetgeen in de WOB en andere wetten is bepaald ten aanzien van verstrekking van gegevens, verstrekt het Bureau aan derden geen persoonsgegevens die het heeft verkregen in het kader van zijn taak, bedoeld in artikel 9 (uitbrengen van advies). In lid 3 staan de uitzonderingen vermeld. In artikel 28 van de Wet BIBOB wordt tot uitdrukking gebracht dat een ieder die krachtens deze wet de beschikking krijgt over gegevens met betrekking tot een derde, verplicht is tot geheimhouding daarvan, tenzij sprake is van een van de gronden vermeld in lid 2. In bovenstaande artikelen komt het gesloten verstrekkingsregime van de Wet BIBOB tot uiting. Uit artikel 20 blijkt duidelijk dat de Wet BIBOB de WOB derogeert, dat betekent dat het advies niet onder het regime van de WOB valt. Echter op het moment dat het bestuursorgaan in de beschikking een deel van het advies opneemt ter onderbouwing van de door haar genomen beslissing, maakt deze informatie deel uit 11

12 van de beschikking en valt dan onder de Awb. Dit heeft tot gevolg dat de WOB van toepassing is. De enige uitweg om bepaalde informatie niet te verstrekken is dan dat het bestuursorgaan een beroep doet op een van de gronden uit artikel 10 WOB. Indien een derde in de beschikking wordt genoemd, kan die de gegevens inzien uit het advies die op hem/haar betrekking hebben. Bronnen

13 Stappenplan implementatie Wet BIBOB voor de horeca-branche 13

14 Inhoudsopgave Checklist implementatie Wet BIBOB Inleiding, leeswijzer Stappenplan Bestuurlijke besluitvorming tot ontwikkeling en implementatie van het BIBOBinstrumentarium binnen een beleidskader Besluitvorming van bestuursorganen Instellen van een projectgroep Beleidskader/Plan van aanpak Proportionaliteit en subsidiariteit Inventariseren van de huidige mogelijkheden/instrumenten Opstellen plan van aanpak Toestemming bevoegd gezag Implementatie BIBOB-instrumenten Optimaliseren en intensiveren de bestaande instrumenten en procedures Optimaliseren van de eigen informatievoorziening en screeningsexpertise Oprichten van een intern coördinatiepunt BIBOB-/aanstellen contactpersoon Interne en externe afstemming met Bureau BIBOB over samenwerking Wet- en regelgeving opstellen/aanpassen Opstellen van beleidslijn Concretiseren van de beleidslijn in interne werkinstructies Aanpassen van huidige aanvraagformulieren Goedkeuring van bevoegd gezag over de opgestelde producten en diensten Voorlichting Bekend maken van de Wet BIBOB onder de betrokken ambtenaren Voorlichtingstraject richting aanvragers Publiceren beleidsregels en evt. andere aangepaste regelgeving Aanvraag en gebruik van het BIBOB-advies Gebruik van eigen instrumentarium, incl. het opvragen van informatie Opbouwen van een dossier Aanvraagindicatoren Coördinatiepunt controleert of het eigen instrumentarium optimaal is toegepast In afwachting van het BIBOB-advies de procedures opschorten en betrokkene schriftelijk op de hoogte stellen Aanvrager op de hoogte stellen Opschorten van de behandelingstermijn 14

15 Het coördinatiepunt vult het formulier en zendt alle gevraagde documenten naar Bureau BIBOB Het besluit nemen m.b.v. het eigen interne onderzoek en het ontvangen van BIBOB-advies Zienswijze van betrokkene en andere belanghebbenden betrokkene (aanvrager) belanghebbenden (derden) Procedure volgen conform de Algemene Wet Bestuursrecht Terugkoppeling aan Bureau BIBOB van het voorgenomen besluit Bijlagen: 1. checklist eigen huiswerk (behorend bij stap 4) 2. modelwerkafspraken (behorend bij stap 4) 3 handreiking beleidslijn (behorend bij stap 5) 4 vragenformulieren NP (behorend bij stap 5) 5 vragenformulieren RP (behorend bij stap 5) 6 standaardtekst BIBOB voor aanvragers (behorend bij stap 7) 7 checklist aanvraagindicatoren (behorend bij stap 8) 8 verzoekformulier (behorend bij stap 11) 9 evaluatieformulier (behorend bij stap 15 ) 15

16 Checklist implementatie Wet BIBOB Stappen Welke stappen moeten er allemaal genomen worden 1 Bestuurlijke besluitvorming tot ontwikkeling en implementatie van het BIBOB-instrumentarium binnen een beleidskader Wanneer moeten de stappen gerealiseerd worden Juli 2003 Wat is al gerealiseerd X Modellenbijlagen 2 Beleidskader/Plan van aanpak 3 Toestemming bevoegd gezag Juli 2003 X 4 Implementatie BIBOB-instrumenten 1: checklist 5 Wet- en regelgeving opstellen/aanpassen 2. modelwerkafspraken 3: handreiking beleidslijn 4: vragenformulier bij vergunningen NP 5: vragenformulier bij vergunning RP 6 Goedkeuring van bevoegd gezag over de opgestelde producten en diensten 7 Voorlichting 6: standaardtekst BIBOB voor aanvragers 8 Aanvraag en gebruik van het BIBOB-advies 7: aanvraagindicatoren voor de horeca 9 Coördinatiepunt controleert of het eigen instrumentarium optimaal is toegepast 10 In afwachting van het BIBOB advies de procedures opschorten en betrokkene schriftelijk op de hoogte stellen 11 Het coördinatiepunt vult het formulier en zendt alle gevraagde documenten naar Bureau BIBOB 12 Een besluit nemen m.b.v. het eigen interne onderzoek en het ontvangen van BIBOB-advies 13 Zienswijze van betrokkene en andere belanghebbenden 14 Procedure volgen conform de Algemene Wet Bestuursrecht 15 Terugkoppeling aan Bureau BIBOB van het voorgenomen besluit 8: verzoekformulier voor BIBOB-advies 9: evaluatieformulier BIBOB 16

17 Inleiding Dit is het stappenplan behorend bij de implementatie van de Wet BIBOB voor de branche horeca en coffeeshops. Dit stappenplan beschrijft de manier waarop men de Wet BIBOB kan implementeren binnen onze organisatie. Daarbij kun je denken aan het aanstellen van een projectgroep, plan van aanpak opstellen, inventariseren van de huidige mogelijkheden/instrumenten om een vergunning te weigeren en daarmee georganiseerde criminaliteit te voorkomen, aanpassen van het beleid, aanpassen van de vragenformulieren, aanvragen van een BIBOB-advies etc. Dit stappenplan bestaat uit vijftien stappen. Bij sommige stappen behoren bijlagen. Deze bijlagen zijn meestal instrumenten die ondersteuning kunnen bieden bij de implementatie van de wet. Deze bijlagen zijn achteraan te vinden. 17

18 Stap 1 Bestuurlijke besluitvorming tot ontwikkeling en implementatie van het BIBOBinstrumentarium binnen een beleidskader 1. 1 Bestuurlijke besluitvorming In deze fase heeft de gemeente reeds signalen ontvangen dat bepaalde vormen van criminaliteit zich binnen de gemeente manifesteren. Van een aantal verschijnselen zijn de negatieve effecten zichtbaar, bijvoorbeeld: uitbuiting van specifieke groepen inwoners of rechtspersonen door criminelen bepaalde branches waarin veel gefraudeerd wordt onroerend goed dat wordt opgekocht door criminelen, waardoor de gemeente de controle verliest over de buurt of de wijk de gemeente verliest de controle over de criminele activiteiten, die zich binnen door criminelen opgekochte panden afspelen en die overlast veroorzaken voor de buurt De gemeente is zich bewust van de problematiek, juist omdat deze verschijnselen de veiligheid en/of de leefbaarheid binnen de gemeente aantasten of zelfs de integriteit en de bestuurskracht van het lokale bestuur. Dit laatste doet zich voor, aangezien criminelen ook gebruik maken van de diensten die dit bestuur aan hen en alle burgers verleent. Zo vragen ook criminelen beschikkingen aan en vestigen zij zich binnen de gemeente via woon- of bedrijfsruimte. Gemeenten komen eigenlijk voortdurend in aanraking met criminelen en criminele ondernemingen. De gemeente besluit deze problemen aan te pakken via de bestuurlijke weg. De bestuurlijke aanpak kent een aantal mogelijkheden: via het voeren van beleid. via vergunningverlening, toezicht en handhaving. via samenwerkingsverbanden met bijvoorbeeld politie, justitie en andere instanties zoals bijvoorbeeld sociale dienst, belasting, woningbouwverenigingen. via bewaking van de integriteit van het gemeentelijke apparaat. Het BIBOB-instrumentarium past in al deze beleidsthema s. Wanneer de gemeente zich bewust is van de mogelijkheden die de Wet BIBOB kan bieden, kan ze daadwerkelijk aan de slag. 1.2 Instellen van een projectgroep Een eerste concretisering van de beslissing om met BIBOB aan de slag te gaan, is het instellen van een projectgroep die de mogelijkheden van de Wet BIBOB inventariseert voor het lokale beleid en de nodige voorbereidingen treft om uiteindelijk de implementatie van de wet succesvol te laten verlopen. De volgende stappen zullen hier nader op ingaan. 18

19 Stap 2 Beleidskader/Plan van aanpak 2.1 Proportionaliteit en subsidiariteit Het gebruik van het BIBOB-instrument begint met een gedegen voorbereiding. Zoals gezegd past het BIBOB-instrument in het bredere kader van bestuurlijke aanpak. Ook het beleid met betrekking tot het weigeren en intrekken van vergunningen zal hierin worden vastgelegd. Gebruik van de Wet BIBOB vormt hierin een aanvullend middel naast andere instrumenten. Pas wanneer gebleken is dat de reeds bestaande weigerings- en intrekkingsgronden de voorgenomen beslissing niet voldoende kunnen motiveren, kan de Wet BIBOB worden toegepast. Dit kan zonder tussenkomst van Bureau BIBOB, zolang de beslissing van de bestuursorganen gemotiveerd kan worden met behulp van indicatoren en objectieve informatie. De handreiking Drank- en Horecawet voor gemeenten* van het Ministerie van VWS en het Praktijkboek Lokaal prostitutiebeleid** van de VNG bevatten beschrijvingen van het huidige instrumentarium op het gebied van vergunningverlening en handhaving voor beide branches. Alleen als het bestuursorgaan zelf na eigen onderzoek onvoldoende redenen heeft om de beschikking te weigeren of in te trekken, maar wel het redelijk vermoeden heeft dat de intenties van de aanvrager niet zuiver zijn, kan, als laatste redmiddel, een advies bij Bureau BIBOB worden aangevraagd. 2.2 Inventariseren van de huidige mogelijkheden/instrumenten Zoals de titel van deze stap al aangeeft, begint de implementatie van BIBOB bij een inventarisatie van het huidige instrumentarium. Hier kunt u op eigen wijze invulling aan geven. De gemeente Rotterdam, bijvoorbeeld, heeft om de behoefte aan het BIBOBinstrument te kunnen bepalen, in samenwerking met Bureau BIBOB enquêtes opgesteld, waarmee de volgende onderwerpen worden geïnventariseerd: de (wettelijke) taak van de betrokken afdeling het reeds bestaande instrumentarium waarvan de desbetreffende afdeling gebruik maakt de knelpunten voor de organisatie en het zich bewust zijn van criminele infiltratie door middel van het verlenen van beschikkingen en overheidsopdrachten het bewustzijn van de mogelijkheden van de Wet BIBOB het gebruik van informatiebronnen bij het verlenen van de beschikkingen of overheidsopdrachten Analyse van de stand van zaken binnen het bestuursorgaan draagt bij tot bewustwording en inzicht in de bedreigingen die binnen het lokale bestuur spelen. 2.3 Opstellen plan van aanpak De uitkomsten van de enquêtes kunnen worden gebruikt om een rapport op te stellen met daarin de bevindingen en eventueel aanbevelingen voor implementatie van de Wet BIBOB binnen de eigen bestuurlijke aanpak van het bestuursorgaan. Dit rapport kan dienen als plan van aanpak voor de uiteindelijke implementatie van de Wet BIBOB. In het plan van aanpak komen nog een aantal andere elementen ter sprake, onder andere: Achtergronden van de Wet BIBOB: wat houdt de Wet in? Wat is de reikwijdte van het BIBOB-instrumentarium? Voor welke branches geldt de Wet? De samenhang tussen de Wet BIBOB en het gemeentelijk beleid: wat zijn de redenen voor implementatie van de Wet? Wat is de samenhang tussen de Wet BIBOB en andere 19

20 beleidsterreinen binnen de gemeente of regio? Welke instrumenten kunnen hiervoor worden ingezet? Bestaan er reeds samenwerkingsverbanden binnen de gemeente of regio met het oog op BIBOB en/of bestuurlijke aanpak? * Handreiking Drank- en Horecawet voor gemeenten, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Den Haag, oktober ** Praktijkboek van Lokaal Prostitutiebeleid, VNG uitgeverij, Den Haag,

21 Doelstelling van het project: wat beoogt de gemeente te bereiken met de implementatie van de Wet BIBOB? De projectopdracht zelf: hoe maakt de gemeente inzichtelijk wat de wet BIBOB inhoudt en welke consequenties de wet heeft voor de gemeente? Hoe kan de gemeente de implementatie vormgeven? (advies) Welke producten kunnen ontwikkeld worden met het oog op operationalisering van de wet? De projectgroep: welke personen van welke instanties en afdelingen voeren het plan van aanpak uit? De tijdlijn: binnen welke termijnen worden welke doelstellingen bereikt? De randvoorwaarden: wat moet er allemaal geregeld worden om de implementatie van de Wet BIBOB tot een succes te maken? Beslispunten: over welke afspraken moet een beslissing worden gevraagd en aan wie? 21

22 Stap 3 Toestemming bevoegd gezag Via een beleidsnotitie wordt het bestuur om toestemming gevraagd voor de uitvoering van het plan van aanpak. Het verdient aanbeveling om de problemen in een bepaalde branche duidelijk op papier te zetten en in een beleidsnotitie eventueel voor te stellen om gefaseerd te beginnen. Dat wil zeggen met een beperkt aantal branches. De toepassing van BIBOB kan in een later stadium wellicht uitgebreid worden naar de overige branches. Het doel van de beleidsnotitie is dat de bestuurders zich bewust worden van het belang van een bestuurlijke aanpak en meer specifiek wat de meerwaarde kan zijn van het BIBOB-instrumentarium hierin. Deze bewustwording kan gebaseerd zijn op de uitkomsten van de enquêtes die onder andere aantonen wat de knelpunten ten aanzien van criminele infiltratie zijn op het gebied van vergunningverlening. Uiteraard kan een andere analyse of verkenning van de criminele infiltratie binnen de gemeente ook bijdragen tot deze bewustwording. Dit geeft een overzicht van de bedreigingen voor het lokale bestuur, maar geeft ook mogelijkheden aan om deze problemen op te lossen. Bovendien kan in een beleidsnotitie de samenhang worden aangegeven met andere beleidsterreinen en daarbij betrokken partijen, zodat een eventuele regionale samenwerking mogelijk is. Zo kan de bestuurlijke aanpak deel uitmaken van het integraal veiligheidsbeleid of van het economisch beleid waarbij de aandacht extra gericht is op de vergunningverlening of handhaving. Bijvoorbeeld het aantrekken van nieuwe ondernemers in een bepaald gebied of het opkopen van panden met het oog op ruimtelijke ontwikkeling binnen een gebied of wijk in de gemeenten. De implementatie van het BIBOB-instrumentarium kan dit soort ontwikkelingen een extra impuls geven. Met name in het huidige gedualiseerde bestel, waar een duidelijke taakverdeling binnen het lokaal bestuur centraal staat, is deze besluitvorming belangrijk: het bestuur (het college van B&W) maakt beleid en neemt besluiten; de gemeenteraad controleert het bestuur. De rol van de burgemeester is hierin ook van belang en zijn steun is onmisbaar. Als voorzitter van zowel het college als de gemeenteraad kan hij draagvlak creëren binnen de gemeente. Bovendien biedt de Wet BIBOB hem in zijn taak als handhaver van de openbare orde een extra instrument. 22

23 Stap 4 Implementatie BIBOB-instrumenten Het is aan te bevelen om de voorbereidingen voor de implementatie en de uiteindelijke implementatie zelf in projectvorm uit te voeren met behulp van een projectgroep (zie ook stap 1). Deze projectgroep hoeft niet per se gericht te zijn op de implementatie van de Wet BIBOB binnen één gemeente, maar kan ook gericht zijn op de hele regio en zodoende gericht zijn op meerdere gemeenten. De projectgroep bestaat bij voorkeur uit vertegenwoordigers van de afdelingen en diensten die het BIBOB-instrument gaan toepassen of die vanuit een andere specifieke taak betrokken moeten worden bij de implementatie. Denk onder andere aan openbare orde en veiligheid, juridische zaken, maar ook aan bijvoorbeeld de sociale dienst, de dienst bouw- en woningtoezicht en politie en justitie. Met het oog op politieke rugdekking is het aan te bevelen de burgemeester voorzitter te maken van de projectgroep. De projectgroep zal integraal voorbereidingen treffen voor de implementatie van BIBOB. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan de volgende punten: 4.1 Optimaliseren en intensiveren van de bestaande instrumenten en procedures De Wet BIBOB geeft bestuursorganen een extra weigerings- en intrekkingsgrond op het gebied van vergunningen voor natte en droge horeca en voor seksinrichtingen. Eerst moet echter, volgens het proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginsel (zie stap 2), het bestaande instrumentarium voldoende zijn toegepast. Voor de hierboven genoemde branches zijn dat de Drank- en horecawet en de Algemene plaatselijke verordening, die de gemeenten de mogelijkheid bieden om een vergunningaanvraag te weigeren of in te trekken met behulp van de benodigde informatie. Wanneer deze regelingen niet voldoende informatie opleveren om te weigeren of in te trekken, kan de gemeente de weigerings- en intrekkingsgronden uit artikel 3 van de Wet BIBOB zelfstandig toepassen wanneer zij over voldoende informatie beschikt om dit aan te tonen. Als de gemeente niet over voldoende informatie beschikt en het vermoeden dat de vergunning misbruikt wordt blijft bestaan, dan kan zij een advies aanvragen bij Bureau BIBOB. Wat kan een bestuursorgaan nu zelf doen? En wat voor rol kan Bureau BIBOB hierin vervullen? De bijlage Checklist eigen huiswerk kan een handreiking bieden wanneer een BIBOB-geschikte vergunningaanvraag zich aandient. De lijst is tot stand gekomen tijdens expertmeetings met vergunningverleners van diverse bestuursorganen en dus toegespitst op de dagelijkse praktijk. Steeds was er een branchespecialist van de VNG aanwezig en een politiefunctionaris. De expertmeetings werden per branche gehouden. Tijdens deze meetings werd met de aanwezigen gebrainstormd over situaties waarop volgens hen de Wet BIBOB van toepassing zou kunnen zijn, hoe ze deze situaties herkennen (indicatoren) en hoe ze vervolgens onderzoeken of die situatie zich daadwerkelijk voordoet (informatiebronnen). De deelnemers lichtten toe hoe zij binnen de eigen organisatie het huidige, beschikbare instrumentarium toepassen bij het verlenen van vergunningen. De resultaten zijn per branche verwerkt in de bijlagen. Voorafgaand aan elke checklist vindt u bovenstaand schema terug dat inzicht geeft in de verhouding tussen het BIBOB-instrumentarium en de huidige regelingen. Het voordeel van deze methode voor het bestuursorgaan is dat de specifieke, lokale kennis waarover ambtenaren beschikken, binnen een wettelijk kader kan worden vastgelegd. Het voordeel voor het Bureau is dat deze informatie kan dienen als sturingsinformatie bij het onderzoek. Dit komt de kwaliteit van het advies en dus de uiteindelijke beslissing te goede. Een bijkomend voordeel voor het Bureau is, dat zij op deze manier een gestructureerd en volledig dossier aangeleverd krijgt, waardoor gerichter onderzoek mogelijk is. 23