Samenstelling bestuur, adviesraad, commissie en bureau

Transcriptie

1 Jaarverslag 2006

2 Samenstelling bestuur, adviesraad, commissie en bureau Bestuur van de Trombosestichting Nederland mw. W.M. Verver- van Aartsen, voorzitter mr. H.P.A. Klapwijk, penningmeester dhr. R.W.C. Boender prof. dr. H. ten Cate prof. dr. H. Pannekoek prof. dr. A. Sturk Wetenschappelijke Adviesraad prof. dr. R.M. Bertina, voorzitter prof. dr. J.W.N. Akkerman prof. dr. A. de Boer prof. dr. H.R. Büller dr. K. Hamulyák prof. dr. V.W.M. van Hinsbergh prof. dr. C. Kluft prof. dr. M. Levi prof. dr. J. van der Meer dr. F.J.M. van der Meer prof. dr. K. Mertens dr. H.P. Muller prof. dr. H. Pannekoek (liaison officer voor het bestuur) Beleggingsadviescommissie C.J. Bijloos G.M. Schimmelpenninck M. Steenman Bureau Trombosestichting Nederland mw. O.D.M. Paauwe-Insinger, directeur mw. F.A.C. Versluijs, secretaresse mw. S.C. Bentveld de Bruijne, afd. fondsenwerving (vanaf 1 september 2006)

3 Inhoudsopgave Samenstelling bestuur, commissies en bureau 2 Inhoudsopgave 3 Colofon 4 Voorwoord 5 Dankwoord 5 Ten geleide 6 Doelstellingen en organisatie 7 Bestuur 7 Wetenschappelijke Adviesraad 7 Beleggingsadviescommissie 7 Bureau 7 CBF 7 PR en fondsenwerving 8 Voorlichting 8 Contacten 9 Contacten met Nederlandse Vereniging voor Trombose en Hemostase (NVTH) 9 Wetenschap 10 Blik vooruit: strategie en beleid 10 Patiënteninformatiemarkt 10 SOS Talisman 10 Ambassadeurs 10 Wetenschappelijk jaarverslag Blik vooruit: financieel 11 Fondsenwerving Subsidieronde Jaarrekening Accountantsverklaring 23 Begroting Wetenschappelijk jaarverslag 26 Bijzonder hoogleraar Trombosestichting Nederland 26 Projecten, gefinancierd door de Trombosestichting Nederland 29 Afgeronde projecten 29 Lopende projecten 30

4 Colofon Redactie algemene inhoud O.D.M. Paauwe-Insinger, directeur Trombosestichting Nederland Redactie financieel jaarverslag R. Kamphuis, Statler Consultancy Redactie wetenschappelijk jaarverslag Prof. Dr. J.W.N. Akkerman en de projectleiders van afgeronde- en lopende onderzoeken Vormgeving Jeroen van der Star, Studio57

5 Voorwoord Dankwoord Voor u ligt het jaarverslag 2006 van de Trombosestichting Nederland (TSN). In het verslagjaar ontving de stichting van de hierna volgende bedrijven baten in natura ter ondersteuning van haar doelstellingen: B&M mediagroep te Brielle voor het vervaardigen van communicatiemiddelen (waarde ); Mediaedge:cia te Amsterdam voor communicatie uitingen op televisie en in dag- en nieuwsbladen (waarde ,--); Nieuwe Oogst B.V. te Amsterdam voor het uitwerken van marketing vraagstukken (waarde 7.140,--); Great Opportunities te Oostvoorne inzake ondersteunende werkzaamheden fondsenwerving (waarde ,--); Samplonius & Samplonius te Berkel en Rodenrijs (waarde 3.850,--). Het bestuur is bovengenoemde bedrijven dankbaar voor hun steun en voor de vruchtbare en plezierige samenwerking. Mede gelet op het feit dat in 2004 en 2005 aanzienlijke bedragen aan de subsidiëring van wetenschappelijke onderzoeksprojecten zijn uitgekeerd (in 2004: ,-- en in ,--) besloot het bestuur de subsidieronde 2006 alleen open te stellen voor korte projecten, zogenaamde haalbaarheidsstudies, met een looptijd van 1 jaar. In het verslagjaar werden 15 subsidieaanvragen voor haalbaarheidsstudies ontvangen. Op basis van het oordeel van ingeschakelde externe reviewers, die de aanvragen inhoudelijk en cijfermatig beoordeelden, werden 5 aanvragen aan de WAR ter bespreking voorgelegd. De WAR beoordeelde alle ontvangen aanvragen als subsidiabel. In 2006 heeft het bestuur van de TSN, het advies van de WAR gehoord hebbende, twee subsidie aanvragen gehonoreerd voor een totaal bedrag van ,-. In 2006 werd één wetenschappelijk onderzoek afgerond. Het eindverslag is opgenomen in het wetenschappelijk jaarverslag. Daarnaast geeft het wetenschappelijk jaarverslag een overzicht van de voortgang van de lopende onderzoeken. Prof.dr. J.W.N. Akkerman blikt in het wetenschappelijk jaarverslag terug op zijn werkzaamheden als bijzonder hoogleraar van de TSN. Dankzij de extra (eindejaar)gift van onze donateurs voor het wetenschappelijk onderzoek heeft de TSN het jaar 2006 positiever afgesloten dan begroot en kon een goede start in 2007 worden gemaakt. Naast de donaties van particulieren is het bestuur de bedrijven/stichtingen Akzo Nobel, Eijck Sloopwerken B.V., Roche Diagnostics Nederland B.V., VDU Care, Stichting De Vesting en de Stichting Geurts Dekker dankbaar voor de financiële steun ten behoeve van de doelstellingen van de TSN. De ambassadeurs bleken in het verslagjaar onmisbaar in de voorlichtingsstand van de TSN. Het bestuur is hen dank verschuldigd voor de geleverde inspanningen. Ook een speciaal woord van dank is op zijn plaats voor mevrouw A. Naaijkens en haar vrijwilligers die in 2006 wederom vele malen met de voorlichtingsstand van de TSN exposeerden op verschillende informatiedagen, beurzen en congressen. De vrijwilligers die betrokken zijn bij de stichting en haar belangeloos steunen met hun inzet zijn onmisbaar. In dit kader bedankt het bestuur speciaal de leden van de WAR, de leden van de Beleggingsadviescommissie en de externe referenten, die in het verslagjaar de ontvangen subsidieaanvragen op hun wetenschappelijke merites hebben beoordeeld. Tot slot bedankt het bestuur de medewerkers van het bureau voor hun inzet. Het jaarverslag werd opgesteld door mevrouw O.D.M. Paauwe-Insinger, directeur. Het bestuur hecht eraan allen die zich actief hebben ingezet voor de fondsenwerving te bedanken voor hun inzet. W.M. Verver van Aartsen, voorzitter Trombosestichting Nederland Het algemeen, financieel en wetenschappelijk jaarverslag worden ter beschikking gesteld via de website www. trombosestichting.nl. Daarnaast zijn voornoemde verslagen beschikbaar op cd-rom en kunnen opgevraagd worden bij het Bureau. Kostenefficiëntie en bewust omgaan met de financiële middelen liggen ten grondslag aan deze keuze.

6 Ten geleide Wat is trombose? Ons systeem van bloedstolling is bedoeld om bloedverlies bij verwondingen te voorkomen. Als het systeem in werking treedt zonder dat sprake is van een bloeding ontstaat in het bloedvat een bloedstolsel. Dit bloedstolsel noemen we trombose. Trombose heeft tot gevolg dat het bloedvat (een ader of een slagader) ter plaatse of verderop in de bloedsomloop geheel of ten dele wordt afgesloten. Trombose ontstaat dus doordat op het verkeerde moment en op de verkeerde plaats bloedstolling plaatsvindt. De bloedsomloop In ons lichaam stroomt het bloed door een uitgebreid stelsel van bloedvaten (de bloedsomloop). Het bloed wordt rondgepompt door ons hart. De slagaders (arteriën) vervoeren het bloed van het hart naar de organen via de linkerkamer van het hart. De slagaders vertakken zich in kleinere vaten en uiteindelijk tot heel kleine bloedvaatjes, de haarvaten. Na uitwisseling van zuurstof en koolzuur in de weefsels keert het zuurstofarme bloed via de aders (venen) naar de rechter voorkamer van het hart terug. Uit de rechter kamer vertrekt het zuurstofarme bloed door de longslagaders naar de longen waar een omgekeerde uitwisseling plaatsvindt van koolzuur en zuurstof. Het zuurstofrijke bloed bereikt de linker voorkamer van het hart via de longaders waarna de cyclus opnieuw begint. Eenvoudige weergave van de bloedsomloop Aders of venen Zuurstofarm bloed In de longen vindt uitwisseling van koolzuur/zuurstof plaats Slagaders of arteriën Zuurstofrijk bloed Trombose in de aders wordt diep veneuze trombose genoemd, trombose in de slagaders heet arteriële trombose (zie verder onder ziektebeelden ). Wanneer een stolsel of een gedeelte van een stolsel losraakt, wordt meegevoerd in de bloedstroom en verderop in een ader of slagader een afsluiting veroorzaakt, spreken we van een embolie. Ziektebeelden Er kunnen verschillende ziektebeelden ontstaan door trombose. Wanneer een slagader door een trombose verstopt raakt, gaat het om arteriële trombose. De trombose sluit de toevoer van zuurstof naar een bepaald orgaan af. Als dit orgaan ook nog van andere slagaders bloed krijgt vallen de gevolgen soms mee. Is dit echter niet het geval of kan het stolsel niet tijdig worden opgelost, dan sterft het weefsel achter de trombose af. Dit komt doordat het weefsel geen zuurstof meer krijgt. Er is dan sprake van een infarct. Een hartinfarct ontstaat door een verstopping van één of meer kransslagaders. Dit zijn de slagaders die in een krans om het hart heen lopen. Een gedeelte van de hartspier sterft dan af. Na genezing blijft een litteken achter op de spier. Wanneer de toevoer van bloed naar de hersenen door een trombose wordt afgesloten, is sprake van een herseninfarct. Afhankelijk van de grootte van de embolie en de plaats van de afsluiting kunnen verschillende verschijnselen optreden, zoals bewusteloosheid, verlammingen en/of spraakstoornissen. Een voorbeeld van trombose in de aders (diep veneuze trombose) is een trombosebeen. Wanneer een gedeelte van het bloedstolsel in het been losraakt en vervolgens wordt meegevoerd met de bloedstroom, dan kan dit vastlopen in de bloedvaten van de longen. Op dat moment is er sprake van een longembolie. Dat wil zeggen dat het longweefsel achter de bloedprop zal afsterven. De ernst hangt af van de grootte van de embolie. Veel mensen weten niet dat een longembolie levensbedreigend kan zijn. Drie belangrijke begrippen samengevat: Trombose: is een bloedstolsel in een ader of een slagader met als gevolg afsluiting van deze bloedvaten. Infarct: is een stukje weefsel dat door afsluiting van een ader of een slagader geen bloed meer krijgt en daardoor afsterft (hartinfarct, herseninfarct) Embolie: ontstaat wanneer een stukje van een stolsel of een stolsel in zijn geheel van de vaatwand losraakt, wordt meegevoerd met de bloedstroom en elders vastloopt in een ader of een slagader. Het achterliggende weefsel krijgt geen voeding meer uit het bloed en zal afsterven. Een embolie kan afkomstig zijn van een stolsel in een ader maar ook van een stolsel in een slagader. De behandeling van trombose Bij een trombose kunnen medicijnen er voor zorgen dat het stolsel niet verder groeit. Het opruimen van de trombose doet het lichaam grotendeels zelf maar dit duurt enige tijd. Om herhaling te voorkomen zijn medicijnen nodig (antistollingsmedicijnen). Deze medicijnen verminderen de mogelijkheden van het bloed om te stollen. Het is de taak van de trombosedienst ervoor te zorgen dat het antistollend effect van de medicijnen in het bloed niet te groot is (risico op bloedingen) maar ook niet te klein is (risico op (re)trombose). Het is hierbij belangrijk dat de adviezen van de trombosedienst nauwkeurig worden opgevolgd.

7 Doelstellingen en organisatie De TSN stelt zich ten doel het bevorderen en financieren van het (medisch) wetenschappelijk onderzoek op het gebied van trombose, het geven van voorlichting in het bijzonder aan diegenen die met trombose in aanraking komen en het doen geven van postacademiaal onderwijs op het gebied van trombose om de kennisverwerving bij jonge onderzoekers te stimuleren (Statuten TSN 1998). De stichting tracht haar doelstellingen o.a. te bereiken door: 1. Het verlenen van subsidie aan onderzoekers op het gebied van trombose. Voor het verlenen van subsidie is de jaarlijkse subsidieronde ingericht; 2. Het kritisch begeleiden van gesubsidieerd onderzoek door de leden van de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR). Onderzoekers moeten jaarlijks een wetenschappelijk verslag over de voortgang van het onderzoek indienen alsmede een wetenschappelijk eindverslag; 3. Het verwerven van financiële middelen door middel van verschillende fondsenwervende activiteiten; 4. Het financieel steunen van cursussen aan onderzoekers; 5. Het uitgeven van patiëntenvoorlichtingsbrochures en een jaarlijkse nieuwsbrief; 6. Al het overige wat bijdraagt aan de doelstellingen van de stichting. Bestuur Het bestuur van de stichting is belast met het algemeen beleid van de stichting. Het bestuur vergaderde in het verslagjaar viermaal. De jaarlijkse vergadering met het bestuur van de Federatie van Nederlandse Trombosediensten werd om organisatorische redenen begin 2007 gehouden. De agenda kenmerkt zich door vaste punten zoals ingekomen stukken, mededelingen, voortgang fondsenwerving, begroting, jaarverslag en jaarrekening. Eenmaal per jaar adviseert de voorzitter van de WAR het bestuur over het te financieren wetenschappelijk onderzoek. Dit gebeurt in de vergadering die volgt op de vergadering van de WAR die jaarlijks in de tweede week van de maand mei plaatsvindt. Dit jaar zijn naast de bovenstaande punten aan de orde gekomen: Samenstelling van het bestuur van de stichting. In het verslagjaar traden twee bestuursleden af: mr. J.W.A.H. Leenen, (voorzitter van het bestuur) en Gen. Maj.b.d. J.W. Hartman (secretaris van het bestuur). Het voorzitterschap werd in het verslagjaar overgedragen aan mevrouw W.M. Verver-van Aartsen. In de vacature van de secretaris werd in het verslagjaar niet voorzien; Patiënteninformatiemarkt in 2007; Voortgangsverslagen en eindverslagen van gesubsidieerd onderzoek; Fondsenwervingsplannen Wetenschappelijke Adviesraad De WAR is samengesteld uit personen die deskundig zijn op het onderzoeksgebied van trombose. Deze deskundigen zijn o.a. internisten, biochemici, klinisch epidemiologen en farmacologen. Aan externe referenten worden alle bij de stichting ingediende subsidieaanvragen ter beoordeling voorgelegd. De onderzoekers worden in een hoor en wederhoor procedure de gelegenheid gesteld te antwoorden op het commentaar van de externe referenten. De externe referent geeft daarna een definitief oordeel. Hiermee is het proces van hoor en wederhoor afgerond. Aanvragen die cijfermatig meer dan voldoende scoren worden, na het bovenbeschreven proces van hoor en wederhoor, ter beoordeling voorgelegd aan de WAR. De leden van de raad stellen een prioriteitsranking op en adviseren voorts het bestuur over de ingediende projecten. Het bestuur besluit, het advies van de WAR gehoord hebbende, welke projecten voor subsidie in aanmerking komen. Het reglement van de WAR op grond waarvan de beoordeling van subsidieaanvragen plaatsvindt, is te downloaden van de website Beleggingsadviescommissie In het verslagjaar werd een Beleggingsadviescommissie ingesteld om desgevraagd het bestuur van advies te dienen over de beleggingsstrategie en om te bezien of het vastgestelde beleid met betrekking tot de beleggingen gedurende het jaar juist wordt uitgevoerd. Het beleid met betrekking tot de beleggingen is als volgt: in beginsel zal 80% belegd worden in vastrentende waarden, voornamelijk in Nederlandse Staatobligaties en in financiële instellingen. De overige 20% zal worden belegd in zakelijke waarden. De penningmeester van het bestuur en de directeur van het bureau hebben in het verslagjaar tweemaal overleg gevoerd met de Beleggings adviescommissie. Bureau Het door het bestuur vastgestelde beleid, de public relations en fondsenwerving, de financiële administratie, het secretariaat en het beheer van het donateurbestand worden uitgevoerd door de medewerkers van het Bureau van de Federatie van Nederlandse Trombosediensten. In 2006 heeft een aantal personele wisselingen plaatsgevonden. Op 31 december 2006 bestond het bureau uit een directeur, een medewerker afdeling fondsenwerving en een secretaresse, allen in deeltijd werkzaam voor de stichting. CBF De TSN heeft het CBF-Keurmerk. Het mogen voeren van het CBF-Keurmerk is verbonden aan de eisen die door het CBF worden gesteld. Van de verworven fondsen dient ten minste 75% aan de organisatiedoelstelling te worden besteed; de kosten voor fondsenwerving mogen volgens de CBF regels gemiddeld over drie jaar maximaal 25% bedragen. Bij de stichting werd een gemiddelde kostenpercentage van 24.7% over de afgelopen drie jaar gerealiseerd. Het kostenpercentage over 2006 bedroeg 28.9%.

8 PR en fondsenwerving Het bestuur is zich bewust van het toenemende aantal goede aanvragen voor wetenschappelijk onderzoek dat om financiële steun vraagt aan de TSN. De financiële middelen die de stichting ter beschikking heeft zijn niet voldoende om alle goede aanvragen te kunnen honoreren. Dit betekent dat het uitbreiden van het donateurbestand en het vergroten van de naamsbekendheid altijd doelstellingen van de organisatie zullen blijven. In het verslagjaar werd Sold Telesales en Marketing Bureau ingeschakeld met de opdracht donateurs die in de afgelopen 24 tot 36 maanden geen donaties aan de stichting hadden overgemaakt, te benaderen met een reactiveringsdoeleinde. 20% van de benaderde potentiële donateurs reageerden positief. Mede op basis van dit gegeven besloot het bestuur in het verslagjaar de fondsenwerving voor de stichting krachtig vooruit te sturen. In 2006 zijn twee nieuwsbrieven verschenen in een oplage van exemplaren. De nieuwsbrieven zijn bedoeld een ieder die te maken heeft met trombose en allen die iets over trombose te weten willen komen. De nieuwsbrieven worden verstuurd naar alle donateurs en ter beschikking gesteld aan de trombosediensten met het verzoek deze aan hun patiënten te doen toekomen. Op aanvraag kunnen exemplaren van de nieuwsbrieven bij het bureau kosteloos worden besteld. In de voorjaars-nieuwsbrief stonden diverse onderwerpen, zoals het interview met mevrouw W.M. Verver-van Aartsen (per 2006 voorzitter van de TSN), een artikel over het werken als ambassadeur voor de stichting, een interview met de beeldend kunstenares mevrouw Corry Ammerlaan-van Niekerk (ontwerpster van de sculptuur De Omarming ). Tot slot werd in deze uitgave een korte omschrijving gegeven van de gehonoreerde projectaanvragen bij de TSN, die eind 2005 begin 2006 van start gingen. In de extra editie van de nieuwsbrief (uitgave december 2006) kwam een interview met Henk Trost die 16 jaar geleden door een herseninfarct werd getroffen en de restverschijnselen hiervan heeft beschreven in zijn boek Nooit meer jezelf aan de orde. In dit artikel werd tot slot een aantal aanwijzingen opgenomen over het omgaan met gedrag- en persoonlijkheidsveranderingen, die herkenbaar zijn bij mensen die getroffen worden door een herseninfarct. Het resultaat van de subsidieronde 2006 met een korte omschrijving van het doel van twee gehonoreerde projecten aanvragen werd opgenomen. Een interview met Henk de Hoog, amateur kunstschilder, die de TSN een warm hart toedraagt en prachtige schilderijen maakt werd gepubliceerd. Van deze schilderijen werden drie ansichtkaarten vervaardigd die aan de donateurs van de stichting bij deze Nieuwsbrief werden toegestuurd. Tot slot werd de patiëntenmarkt van 6 oktober 2006 in deze nieuwsbrief aangekondigd. Bij de december nieuwsbrief werd aan de donateurs een verzoek toegestuurd om een extra eindejaarsgift voor het wetenschappelijk onderzoek naar de stichting over te maken. Het verzoek kende een hoge respons. De meerderheid van de donateurs is patiënt bij een trombosedienst in Nederland. Voorlichting Het geven van voorlichting behoort tot één van de doelstellingen van de TSN. Voorlichtingsmateriaal in de vorm van brochures is te verkrijgen bij het bureau. In samenwerking met de Federatie van Nederlandse Trombosediensten geeft de stichting de patiëntenvoorlichtingsfolder uit getiteld Informatie voor mensen met trombose. In het verslagjaar werd de voorlichtingsinformatie vertaald in het Duits, Engels en Frans. De Nederlandse folder en de buitenlandse vertalingen zijn via de website ( te downloaden. In het verslagjaar werd de website ruim keer bezocht. In vergelijking met 2005 is dit een toename van 63%. Naast informatie over trombose heeft de website een forum waarop bezoekers van de site vragen aan elkaar kunnen stellen (lotgenotencontact). Met de zoekfunctie op de site kunnen bezoekers de dichtstbijzijnde trombosedienst in hun regio vinden. Voor onderzoekers geeft de website informatie over de jaarlijkse subsidieronde en hebben ambassadeurs een eigen ingang naar een alleen voor hen toegankelijk deel. De voorgaande jaarverslagen, algemeen en wetenschappelijk, zijn via de website te downloaden. In het verslagjaar was de informatiestand van de TSN weer op verschillende plaatsen in het land aanwezig. Het onderstaande overzicht laat zien bij welke evenementen de TSN was vertegenwoordigd.

9 2006 Wat? Waar? 12 januari Informatieavond regionale Trombosedienst 25 januari Informatieavond regionale Trombosedienst 17 tot en met 22 januari Seniorenbeurs Koningshof te Veldhoven Trombosedienst Noord-Limburg van het VieCuri Medisch Centrum te Venray Trombosedienst Noord-Limburg van het VieCuri Medisch Centrum te Venray Maand februari Thema-maand Ziekenhuis Bernhoven te Oss/Veghel 1 april Nascholingsdag Federatie van Nederlandse Trombosediensten 9 t/m 16 april Lentebeurs 2006 MECC te Maastricht Congrescentrum Orpheus te Apeldoorn 24 juni Informatiedag voor jonge hartpatiënten Hartenark te Bilthoven 20 sept. t/m 24 sept. 15 oktober Open informatiedag 50+ Beurs deelname aan het Tromboseinformatieplein Jaarbeurs te Utrecht Slingeland Ziekenhuis deelname door het Antistollingscentrum Oost-Nederland (ASCON) 4 november Open informatiedag Scheperziekenhuis te Emmen 11 november Informatiedag voor hartpatiënten over het onderwerp hartfalen 18 november Informatie- en Contactdag Hartenark Bilthoven Trivium te Etten-Leur door de Stichting Regionale Trombosedienst Breda (SRTB) Contacten Contacten met Nederlandse Vereniging voor Trombose en Hemostase (NVTH) De stichting onderhoudt nauwe contacten met de Nederlandse Vereniging voor Trombose en Hemostase (NVTH) waarin alle onderzoekers op het gebied van trombose zijn verenigd. Op deze wijze blijft het bestuur van de stichting op de hoogte van de wetenschappelijke ontwikkelingen op het onderzoeksgebied. De NVTH organiseert ieder jaar een wetenschappelijke cursus voor AIO s voorafgaand aan het jaarlijkse symposium van de NVTH. Het programma van de cursus beslaat het gehele terrein van de hemostase en trombose in een 3- jarige cyclus zodat elke promovendus gedurende haar/zijn (over het algemeen) 4-jarige aanstelling een indruk krijgt van de verschillende aspecten van het vakgebied. Doordat de cursus ook populair werd bij andere disciplines (onder meer klinisch chemici in opleiding, (research)-analisten, artsenbezoekers) is het deelnemersaantal in de afgelopen jaren sterk gestegen (circa. 130 in 2005). Het bestuur van de NVTH heeft besloten om het deelnemersaantal met ingang van 2006 te beperken. Vanzelfsprekend is de vereniging verheugd met de grote belangstelling voor haar vakgebied, echter het grote aantal deelnemers is vanuit didactisch oogpunt niet ideaal. Deelneming is nu beperkt tot AIO s werkzaam in het veld van trombose en hemostase. Wanneer de AIO zich inschrijft voor de cursus, wordt verwacht dat zij/hij deze inschrijving vergezelt laat gaan van een korte schriftelijke motivering en dat de inschrijving wordt geaccordeerd door de werkgroepleider/afdelingshoofd van de onderzoeksgroep waar zij/hij werkzaam is. Aan de cursus 2006 hebben uiteindelijk 34 cursisten deelgenomen. In 2006 werd het jaarlijkse symposium van de NVTH gezamenlijk georganiseerd met de Britse Hematologie Vereniging (BSH) en vond plaats in Edinburgh (Schotland). Zoals gewoonlijk ging de cursus vooraf aan het symposium. De cursus was opgebouwd uit een aantal blokken waarin onderwerpen met betrekking tot de (patho)fysiologie van stolling en epidemiologie van trombose werden behandeld. Verder waren er een aantal interactieve onderdelen waarbij de cursisten in kleine groepen werden ingedeeld. Tijdens deze sessies werd een aantal casussen voorgelegd. Met de tijdens de cursus opgedane kennis moesten de cursisten nagaan welke diagnose gesteld zou moeten worden op de voorgelegde casussen. Door de kleinschaligheid van de cursus is het mogelijk meer interactieve onderdelen aan de cursus toe te voegen, wat de kwaliteit van de cursus sterk ten goede komt. Vooral het invoegen van het onderdeel Master class, waarbij 4 gerenommeerde onderzoekers (de professoren J. Rosing, F.R.Rosendaal, H.R. Büller en P.H. Reitsma) in discussie gaan met een groep van 8-9 cursisten is zeer positief beoordeeld.

10 Wetenschap In de subsidieronde van 2006 werden 5 subsidieaanvragen ter bespreking en ter beoordeling voorgelegd aan de WAR. Het bestuur van de TSN besloot, het advies van de WAR gehoord hebbende, twee haalbaarheidsstudies financieel te ondersteunen. Project Zijn trombose gerelateerde antifosfolipiden antistoffen ook pathogeen Projectleider: dr. B. de Laat Instituut: Stichting Sanquin, afdeling Plaseiwitten te Amsterdam Subsidiebedrag: ,70 Looptijd: 1 jaar Startdatum: 1 december 2006 Project Generation and characterization of multiplex assays for coagulation and fibrinolytic parameters Projectleider: dr. J.C.M. Meijers Instituut: AMC, Afdeling Vasculaire Geneeskunde te Amsterdam Subsidiebedrag: ,30 Looptijd: 1 jaar Startdatum: 1 mei 2007 Voor de eindrapportage en voor de voortgangsverslag van het door de stichting gefinancierd wetenschappelijk onderzoek verwijzen wij u naar het wetenschappelijk jaarverslag, toegevoegd aan het algemeen en financieel jaarverslag Blik vooruit: strategie en beleid In 2007 zal nog nauwkeuriger worden gekeken naar het kosten en baten verloop van fondsenwervende activiteiten. Tijdens de vergaderingen van het bestuur zal niet alleen de inhoud van nieuwe activiteiten aan de orde komen maar ook de verhouding in de te verwachten kosten en baten per activiteit. Dit laatste geldt ook voor de jaarlijks terugkerende activiteiten op het gebied van fondsenwerving en voorlichting. Daarnaast zal het nieuwe jaar wederom in het teken staan van het uitbreiden van het donateurbestand. De TSN heeft de volgende activiteiten gepland voor Patiënteninformatiemarkt De Patiëntenmarkt, die op 6 oktober 2007 in de Jaarbeurs in Utrecht wordt georganiseerd, beoogt geïnteresseerden, die te maken hebben gehad met trombose of behandeld worden om het krijgen van trombose te voorkomen zo optimaal mogelijk te informeren over: trombose; over ziektebeelden die door trombose ontstaan; over de voortgang van het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van trombose; over de reguliere behandeling in de trombosedienst en over de mogelijkheden voor zelfbehandeling. Patiënten, onder behandeling van de Nederlandse Trombosediensten, kunnen antwoorden krijgen op de meest gestelde vragen. Tevens zal een open spreekuur worden ingesteld waar men terecht kan met vragen. Het is bijzonder dat wetenschappers, specialisten, medisch leiders van trombosediensten en medewerkers van de trombosediensten geheel belangeloos aan deze markt meewerken. Het geheel wordt omlijst door stands van de industrie en non-profit organisaties. SOS Talisman In overleg met SOS Talisman Holland zal de TSN onverminderd het belang van het dragen van een SOS Talisman bekend maken. Evenals in 2006 ontvangt de TSN van SOS Talisman een jaardonatie ten behoeve van het wetenschappelijk onderzoek op het gebied van trombose. Ambassadeurs In 2007 zal opnieuw een bijeenkomst plaatsvinden met ambassadeurs om te bespreken welke activiteiten in 2007 worden gepland en waar ambassadeurs voor welke activiteit kunnen worden ingezet. Vanzelfsprekend zullen de ambassadeurs worden uitgenodigd tijdens de patiënteninformatiemarkt hand- en spandiensten te verrichten. 10

11 Wetenschappelijk jaarverslag 2007 Vanaf 2005 wordt extra veel tijd en aandacht besteed aan het wetenschappelijk katern waarin verslag wordt gedaan van het wetenschappelijk onderzoek. Met ingang van 2007 worden alle eind- en voortgangsverslagen van het wetenschappelijk onderzoek beoordeeld door een lid van de WAR. De eind- en voortgangsverslagen worden tezamen met het oordeel van het lid van de WAR voorgelegd aan het bestuur van de stichting (kwaliteitscontrole traject). De eind- en voortgangsverslagen in het wetenschapsdeel zijn derhalve voor een leek moeilijk te begrijpen. De onderwerpen waarover verslag wordt gedaan zijn complex. Blik vooruit: financieel Aan het einde van het verslagjaar bleek het exploitatiesaldo ,-- hoger dan begroot. Enerzijds is dit het resultaat van meer inkomsten uit directe fondsenwerving, anderzijds het gevolg van vrijval van onderzoeksbudget uit voorgaande jaren. De decembermailing van de nieuwsbrief, waarbij om een extra gift gevraagd werd voor het wetenschappelijk onderzoek, kende een goede respons. De actie met SOS Talisman en Artihove Art Centre leverde een bijdrage ten behoeve van het wetenschappelijk onderzoek van ,--. In 2007 zal aan de fondsenwerving meer aandacht worden gegeven om meer financiële middelen voor de doelstellingen beschikbaar te krijgen. Fondsenwerving 2007 De fondsenwerving zal in 2007 krachtig worden ondersteund door een professionele fondsenwervingsadviseur om de inkomsten van de TSN drastisch te verhogen. Ruim 45% van de doodsoorzaken in Nederland is direct of indirect het gevolg van trombose. Wetenschappelijk onderzoek op dit gebied is een absolute noodzaak. Gerichte fondsenwerving, radio- en televisiecommercials en het benaderen van bedrijven om de doelstellingen van de stichting financieel te ondersteunen maken onderdeel uit van het plan voor De financiële cijfers van het eerste halfjaar 2007 laten een bemoedigend positief resultaat zien op het gebied van de fondsenwerving. Subsidieronde 2007 De subsidieronde 2007 zal weer een regulier karakter hebben. Het alléén in kunnen dienen van kortlopende studies, zogenaamd haalbaarheids onderzoek kent een periode van 1 jaar. Het bedrag beschikbaar voor het wetenschappelijk onderzoek zal hoger liggen dan in 2006 echter lager dan in 2004 en In deze jaren werden hogere subsidiebedragen toegekend vanwege het lustrum van de TSN. De inkomsten in 2007 zijn tot nu toe bemoedigend en ondersteunen het besluit. 11

12 Jaarrekening 2006 Balans per 31 december 2006 ACTIVA Materiële vaste activa Bedrijfsmiddelen Beleggingen Effecten Deposito s Voorraden Vorderingen Interest Overige vorderingen en overlopende activa Geldmiddelen Saldi in rekening-courant Kas PASSIVA Eigen vermogen Continuïteitsreserve Vastgelegd vermogen Bestemingsreserve patiëntenvoorlichting Fonds activa bedrijfsvoering Totaal eigen vermogen Schulden op lange termijn Toegezegde subsidies researchprojecten Schulden op korte termijn Toegezegde subsidies researchprojecten Diverse schulden en te betalen posten F.van Lanschot Bankiers, rekening courant Federatie Nederlandse Trombosediensten

13 Staat van baten en lasten over 2006 Fondsenwerving Begroting Baten uit eigen fondsenwerving Contributies en donaties SOS-actie/Beeldjesactie Bijdragen in natura Giften en schenkingen 500 pm Nalatenschappen Overige baten Totaal baten uit eigen fondsenwerving (A) Kosten eigen fondsenwerving Kosten fondsenwerving waarvoor een bijdrage in natura is verkregen Donateursadministratie inclusief werving Overige kosten, w.o.advertenties pm Toerekening kosten eigen organisatie Totaal kosten eigen fondsenwerving (B) In % van baten uit eigen fondsenwerving 28,9% 27,3% 31,0% Resultaat eigen fondsenwerving (A - B) Bijdrage patiëntenvoorlichting Resultaat beleggingen Totaal beschikbaar voor doelstelling (transporteren)

14 Begroting Totaal beschikbaar voor doelstelling ( transport ) Bestedingen Wetenschappelijk onderzoek Toegezegde subsidies aangevraagde projecten TSN Mutatie ( onder - ) / overbesteding Subsidie bijzonder hoogleraar ter bevordering Wetenschappelijk onderzoek Wetenschappelijke raad Sponsoring AIO-cursus Uitgaven projectgebondenkosten voorgaande jaren 907 Preventie en voorlichting Toerekening kosten eigen organisatie Exploitatiesaldo (Overschot/(-)Tekort) Het tekort resp.overschot is onttrokken respectievelijk toegevoegd aan : bestemmingsreserve patiëntenvoorlichting fonds activa bedrijfsvoering vrij besteedbaar vermogen

15 Toelichting bij de jaarrekening over 2006 Waarderingsgrondslagen Presentatie De jaarrekening is opgesteld overeenkomstig de Richtlijn Verslaglegging Fondsenwervende instellingen Balans De materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschafwaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen. Investeringen tot 500 worden rechtstreeks als kosten verantwoord. De beleggingen zijn gewaardeerd tegen beurswaarde per 31 december De overige activa en passiva worden opgenomen tegen de nominale waarde. Staat van baten en lasten De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. De nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Ontvangen voorschotten worden in het jaar van ontvangst verantwoord. Balans per 31 december 2006 Materiële vaste activa 870 Het verloop is als volgt : Aanschaffingen 2005 Aanschafwaarde computers en toebehoren Aanschafwaarde overige kantoorinventaris 564 Afschrijvingen tot en met Afschrijvingen Balans per 31 december

16 Beleggingen Hieronder zijn effecten opgenomen tot een bedrag van , gespecificeerd als volgt: Nominaal/aantal Koers balanswaarde Obligaties 5 1/2 % Bank Nederlandse Gemeenten fl , /4 % Bank Nederlandse Gemeenten , /2 % Nederland , % Nederland , /4 % Nederland , Aandelen A. AAB MU/H. income EQ st , A. ING hoog dividend aandelenfonds st , A. Fortis Obam st , Totaal Het beleid met betrekking tot de beleggingen is gericht op de lange termijn. Daarbij is bepaald dat in beginsel 80% zal worden belegd in vastrentende waarden, voornamelijk obligaties Nederlandse Staat en financiële instellingen. De overige 20% zal worden belegd in zakelijke waarden. Het deposito ad betreft per 31 december 2006 van de bij F. van Lanschot Bankiers uitstaande saldo op een comfort-depositorekening. Voorraden Per 31 december 2006 betrof dit ca brochures patiëntenvoorlichting en 3000 briefopeners. Overige vorderingen en overlopende activa Onder deze post zijn verantwoord vooruitbetaalde kosten fondsenwerving in het kader van opschonen en reactiveren van donateursbestand tot een bedrag van Geldmiddelen Hieronder zijn verantwoord direct opeisbare saldi van bank- en girorekeningen, alsmede het kassaldo. 16

17 Eigen vermogen Continuïteitsreserve Het verloop van deze post is als volgt : Balans per 1 januari resultaat Balans per 31 december Door bestuur is een deel van het vrij besteedbaar vermogen bestemd als reserve voor sponsoring van een AIO-cursus. Voor een periode van vijf jaar is een bijdrage van per jaar gereserveerd. Ultimo het verslagjaar resteert nog een periode van een jaar met een totale reservering van De continuïteitsreserve is bedoeld als buffer om bij tegenvallende inkomsten of onverwachte calamiteiten het activiteitenniveau gedurende enige tijd te kunnen handhaven. De omvang is bepaald op minimaal één maal en maximaal 1,5 maal de jaarlijkse uitgaven voor de organisatie, alsmede de kosten voor werving. De per ultimo 2006 beschikbare continuïteitsreserve ad beloopt circa 0,8 maal de uitgaven voor de organisatie en kosten voor werving en is daarmee beneden de gestelde ondergrens. Vastgelegd vermogen Bestemmingsreserve patiëntenvoorlichting Voor patiëntenvoorlichting in de vorm van een Nieuwsbrief en/of folders met patiënteninformatie voor trombosepatiënten, wordt door de Federatie van Nederlandse Trombosediensten sedert 1981 een bijdrage van circa 1 eurocent per verrichting aan haar leden berekend. Dit bedrag wordt aan de Trombosestichting Nederland doorbetaald. 17

18 De bestemmingsreserve muteerde in 2006 als volgt : Balans per 1 januari Bij : Bijdrage FNT Af : Verbruik voorlichtingsfolders Balans per 31 december Fonds activa bedrijfsvoering 870 Deze post betreft het in de vaste activa voor de bedrijfsvoering vastgelegde vermogen en muteert met de aanschaffingen en afschrijvingen van de materiële vaste activa. Schulden Toegezegde subsidies researchprojecten Het verloop van deze post in 2006 is als volgt : Balans op 1 januari Bij : in 2005 gehonoreerde subsidieaanvragen Vrijval projecten voorgaande jaren, per saldo Af : in 2006 betaalde declaraties inzake projecten Balans op 31 december

19 De samenstelling van deze posten ultimo 2006 luidt als volgt : Projectleider Saldo Niet uitgegeven resp. toegekende subsidie Af : gedeclareerde kosten in 2006 Saldo niet opgenomen subsidie dr.t.lisman dr.j.c.m.meijers dr.e.a.l.biessen & prof.dr.th.c. van Berkel dr.a.b.meijer dr.j.voorberg dr.h.l.vos dr.m.f.b.g.gebbink prof.dr.t. van der Poll dr.f.j.m. Van der Meer dr. H.C.J.Eikenboom prof.dr.k.mertens dr. B. de Laat dr.j.c.m.meijers Het saldo niet opgenomen subsidie per ultimo 2006 is als volgt verantwoord in de balans: Toegezegde subsidies lange termijn Toegezegde subsidies korte termijn Totaal In 2006 werden subsidies toegekend voor de volgende projecten: dr. B. de Laat Zijn trombosegerelateerde antifosfolipiden antistoffen ook pathogeen? dr. J.C.M.Meijers Generation and characterization of multiplex assays for coagulation and fibrinolytic parameters. 19

20 Diverse schulden en te betalen kosten Hieronder zijn opgenomen : Studie Coaguchek Accountantskosten Statler Consultancy, iz administratiekosten en jaarwerk Brochures patiëntenvoorlichting (2004 Tromnibus) Uitgaven inzake fondsenwerving Teveel ontvangen Artihove afrekening Mailingkosten Socutera Diversen Staat van baten en lasten over 2006 Contributies en donaties Naast donaties van particulieren zijn onder deze post ook bijdragen van bedrijven en instellingen verantwoord. De ontvangsten van of hoger laten zich specificeren als volgt: Akzo Nobel Van Eijk Roche VDU Care Stichting de Vesting Stichting Geurts Dekker Bijdragen in natura Deze post laat zich specificeren als volgt: Mediaedge:cia BV te Amsterdam B&M Design BV te Brielle Nieuwe Oogst BV te Amsterdam Drukkerij Samplonius & Samplonius Great Opportunities BV te Amsterdam De bijdragen hebben betrekking op de ontwikkeling en productie van communicatiemiddelen, ter beschikkingsstelling van televisiezendtijd en campagneontwikkeling. De middelen hebben een voorlichtend karakter en zijn derhalve voor 90% verantwoord onder de uitgaven voor doelbesteding. De resterende 10% wordt verantwoord onder kosten voor fondsenwerving. In verband met het jubileumjaar werden in 2005 hogere bijdragen ontvangen. 20

21 Resultaat beleggingen Het resultaat beleggingen is als volgt te specificeren: Interesten obligaties Dividenden beleggingsfondsen aandelen interesten deposito s Ongerealiseerde koersresultaat obligaties Ongerealiseerd koersresultaat beleggingsfondsen aandelen Af : kosten beleggingen Preventie en voorlichting De kosten van preventie en voorlichting zijn als volgt te specificeren : Kosten inzake het geven van voorlichting en het bevorderen van bewustwording waarvoor een bijdrage in natura is verkregen Folder patiëntenvoorlichting Socuterafilm Ambassadeurs Standruimte ( incl. transportkosten ) Jaarverslag en overige

22 Bijlage C: Toelichting op de uitvoeringskosten eigen organisatie doelstelling fondsen werving totaal 2006 begroting Salaris/sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelskosten Kantoorkosten Reis- en verblijfkosten Huisvestingskosten Bestuur/afdeling e.d Overige algemene kosten De uitvoeringskosten eigen organisatie worden toegerekend volgens de verdeelsleutel 1/3 fondsenwerving en 2/3 doelstelling. De sleutel is gebaseerd op het tijdsbeslag dat de beide activiteiten leggen op de organisatie. De Stichting heeft geen personeelsleden in dienst. De werkzaamheden voor het bureau worden uitgevoerd door medewerkers van de Federatie van Nederlandse Trombosediensten (FNT). De hiermee samenhangende kosten worden door de FNT aan de TSN doorbelast en zijn verantwoord onder kantoorkosten. Aan bestuurders en toezichthouders wordt geen bezoldiging verstrekt, noch zijn aan hen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. 22

23 Accountantsverklaring r Ernst & Young Accountants Aan: vereniging Federatie van Nederlandse Trombosediensten ACCOUNTANTSVERKLARING Wij hebben de jaarrekening 2006 van de vereniging Federatie van Nederlandse Trombosediensten te Voorschoten, bestaande uit de balans per 31 december 2006 en de staat van baten en lasten- over 2006 met de toelichting, gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag, beide in overeenstemming met de in deze jaarrekening toegelichte in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de stichting. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de vereniging heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. 23

24 r Ernst & Young Accountants Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van de vereniging Federatie van Nederlandse Trombosediensten te Voorschoten per 31 december 2006 en van het resultaat over 2006 in overeenstemming met de in deze jaarrekening toegelichte in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Den Haag, 3 april 2007 Ernst & Young Accountants namens deze G.W. Hilverda RA 2 24

25 Begroting 2007 Begroting 2007 Trombosestichting Nederland Begroting 2006 Prognose 2006 Begroting 2007 Baten eigen fondsenwerving Contributies en donaties particulieren Bijdrage in natura Giften schenkingen PM 500 PM Nalatenschappen Donatie bedrijfsleven Overige baten PM PM Totaal Kosten eigen fondsenwerving Kosten fondsenwerving waarvoor een bijdrage in natura is ontvangen Kosten donateursadministratie en portokosten Werving nieuwe donateurs Toerekening kosten eigen organisatie Totaal In % van baten eigen fondsenwerving 27,3 25,0 24,9 Resultaat eigen fondsenwerving Resultaat Bijdrage patiëntenvoorlichting Resultaat beleggingen Totaal beschikbaar voor doelstelling Besteed aan doelstelling Wetenschappelijk onderzoek TSN Kosten bijzonder hoogleraar Sponsoring AIO-cursus Kosten Wetenschappelijke Raad en overige Preventie en voorlichting Toerekening kosten eigen organisatie Totaal besteed aan de doelstelling Exploitatiesaldo

26 Wetenschappelijk jaarverslag Bijzonder hoogleraar Trombosestichting Nederland Prof.dr. J.W.N. Akkerman is in 1997 aangesteld als bijzonder hoogleraar trombosebehandeling en trombosepreventie van de TSN. Zijn leerstoel is gevestigd bij de Faculteit Geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU). Hij is werkzaam bij de afdeling Hematologie. Zijn wetenschappelijk onderzoek is gericht op de mechanismen die activering en remming van bloedplaatjes reguleren. Een deel van het onderzoek vindt plaats aan megakaryocyten, de cellen in het beenmerg waaruit bloedplaatjes worden gevormd. Wetenschappelijk onderzoek Dit was gericht op de volgende projecten: 1. Insuline resistentie van Gi controle Steun: Diabetes Fonds Nederland Na een maaltijd stijgt het glucose gehalte van het bloed dat een activerende werking heeft op bloedplaatjes. Tegelijkertijd stijgt ook het insuline. In eerder onderzoek werd ontdekt dat insuline de activatie van plaatjes tegen gaat. Insuline bindt aan een receptor en zet dan een prikkelsysteem in werking waardoor plaatjes worden geremd. Een soortgelijke remming treedt op wanneer een patiënt met trombose het medicament clopidogrel krijgt toegediend. Insuline werkt dus ongeveer als clopidogrel. Ook werd ontdekt dat patiënten met diabetes mellitus type 2 plaatjes hebben die niet meer gevoelig zijn voor insuline. De noodzakelijke remming tijdens activatie door glucose is weggevallen. Dit verklaart waarom plaatjes van deze patiënten hypergevoelig zijn. Trombose en arteriosclerose onstaan niet alleen door hyperactieve bloedplaatjes. Arteriosclerose begint met een mini-ontsteking in de vaatwand. Deze is aan de binnenkant bekleed met endotheelcellen. Bij dit ontstekingsproces speelt ook de monocyt een rol. Geactiveerde endotheelcellen en monocyten produceren stoffen die de vaatwand veranderen en plaatjes aantrekken waardoor uiteindelijk arteriosclerose en trombose ontstaan. Een verstopping van een bloedvat is dan vaak het gevolg. In dit project wordt onderzocht of ook endotheelcellen en monocyten bij gezonde personen door insuline worden geremd en of die remming bij patiënten met suikerziekte verloren is gegaan, zoals eerder bij plaatjes is aangetoond. Als dit inderdaad het geval is betekent ongevoeligheid voor insuline niet alleen dat bloedplaatjes hyperactief worden, maar dat ook endotheelcellen en monocyten geactiveerd worden en veranderen in arteriosclerose vormende cellen. In dat geval moet de remming van plaatjes door insuline worden overgenomen door een andere plaatjesremmer, bijvoorbeeld clopidogrel. Tevens wordt onderzocht waardoor plaatjes bij patiënten met diabetes hun gevoeligheid voor insuline verliezen. Hiervoor worden stamcellen geïsoleerd uit bloed van een navelstreng. Deze cellen worden in het laboratorium opgekweekt tot megakaryocyten. Dit zijn de moedercellen die in het beenmerg de bloedplaatjes maken. Tijdens het kweken zullen stoffen worden toegevoegd die vooral bij mensen met overgewicht in het bloed circuleren. Deze stoffen worden door vetcellen afgegeven aan het bloed. Misschien maken deze zogenaamde lipokinen de plaatjes ongevoelig voor insuline. In dat geval zullen in het laboratorium megakaryocyten ook hun gevoeligheid voor insuline gaan verliezen en kan precies worden onderzocht wat er mis gaat. Als deze veranderingen in kaart zijn gebracht, kan dit een basis vormen voor verder onderzoek om de hyperactiviteit van bloedplaatjes, endotheel en monocyten tegen te gaan en daarmee trombose en arteriosclerose bij patiënten met suikerziekte te voorkomen. 2. Cholesterol- rijke domeinen, centrale factoren in plaatjes adhesie en aggregatie. (met Dr. H. Heijnen) Steun: Nederlandse Hartstichting Een component in het plasma, dat de gevoeligheid bepaalt van bloedplaatjes voor hechting aan de beschadigde vaatwand en aggregatie aan elkaar, is cholesterol. Bij mensen met een hoog cholesterolgehalte worden bloedplaatjes overgevoelig voor activering en hechten daardoor sneller aan de beschadigde vaatwand en aan elkaar. Aangetoond is dat plaatjes cholesterol-rijke domeinen hebben waarin receptoren clusteren. De samenstelling van deze domeinen verandert wanneer plaatjes verkleven aan eiwitten uit de vaatwand. Adhesie aan Von Willebrand Factor (VWF) induceert een toename van de VWF receptor in deze domeinen terwijl adhesie aan collageen een toename van de collageen receptor (Glycoproteïne VI) induceert. Het adhesieve eiwit zorgt er dus voor dat in cholesterolrijke domeinen zijn eigen receptor in hogere concentratie aanwezig is, wat het activatie proces sterk bevordert. Het onderzoek is afgerond met een promotie. 3. Plaatjes preservatie door tijdelijke metabole suppressie. (met dr.w.m. Smid, Sanquin bloedbank Noord-West). Steun: Stichting Sanquin De huidige methoden om bloedplaatjes te bereiden voor transfusie in een patiënt met een plaatjestekort of een plaatjesfunctiestoornis zijn verre van ideaal. Een probleem is dat bij bereiding van een plaatjesconcentraat een deel van de plaatjes wordt geactiveerd. Wanneer zo n concentraat ook nog enige dagen wordt bewaard, neemt deze activering verder toe waardoor na transfusie ongewenste effecten kunnen optreden. Het project heeft tot doel bij het bereiden van het plaatjesconcentraat en het bewaren daarna, deze activering tegen te gaan. Hiertoe worden plaatjes langs metabole weg in een stadium van verminderde energie aanmaak en verminderd energieverbruik gebracht, waardoor zij minder snel worden geactiveerd. Energiedepletie lijkt de plaatjes te beschermen tegen activatie tijdens het bewaren en bovendien afbraak door macrofagen tegen te gaan. Daarnaast is onderzocht waarom gekoeld bewaarde plaatjes na transfusie versneld worden afgebroken door macrofagen. De oorzaak wordt gezocht in clusters van de receptor voor von Willebrand Factor (Glycoproteïne Ib) die door speci- 26