DE HOOIWAGEN. Een project van De Onderzoeksredactie. Door Bram Logger en Parcival Weijnen
|
|
- Lien de Croon
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DE ENERGIEMILJOENEN VAN DEN BOSCH DE HOOIWAGEN Den Bosch verdiende in twintig jaar ruim zevenhonderd miljoen euro met de verkoop van aandelen in nutsbedrijven en uit dividenden. Dat is twaalfduizend euro per huishouden. Terwijl de stad bezuinigt op cultuur, amateursport en zorg, gaat het Essent-geld vooral op aan grote (bouw)projecten. Een project van De Onderzoeksredactie. Door Bram Logger en Parcival Weijnen Het middelste paneel van het drieluik De Hooiwagen van Jeroen Bosch (circa ) toont een hysterische mensenmenigte rond een kar vol hooi. Iedereen probeert er wat van te bemachtigen. Demonen trekken de wagen voort richting de hel op het rechterpaneel. Een stoet hoge heren koningen, edelen en een paus loopt erachteraan. Op de voorgrond laat een rondbuikige pater in een stoel, glas wijn in zijn hand, zijn zakken vullen door nonnetjes. Jezus Christus ziet het vanaf een wolk met lede ogen aan. Hooi stond in de Middeleeuwen symbool voor bedrog, ijdelheid en materialisme. Jheronimus Bosch wilde laten zien dat mensen, die uit de hoogste standen voorop, te veel waarde hechten aan aardse zaken. 1 In juli 2008 bekijkt burgemeester Ton Rombouts (CDA) van Den Bosch het drieluik van dichtbij. Hij is met premier Balkenende in Madrid, in het Museo del Prado. Daar heet Jheronimus Bosch El Bosco en hangen zijn belangrijkste werken, zoals De Tuin der Lusten is het 500ste sterfjaar van Jeroen Bosch. Rombouts wil dat vieren met een Jeroen Boschjaar, waarin het werk van Den Bosch beroemdste zoon terugkomt naar Brabant voor een expositie. Mooie bijkomstigheid is dat de burgemeester dat jaar zelf 65 wordt; heeft hij meteen z n afscheidsfeestje. Het Prado wil het absolute topstuk, De Tuin der Lusten, niet uitlenen. Te kostbaar om te vervoeren, en te belangrijk als publiekstrekker. Maar misschien mag De Hooiwagen wel, hoopt Rombouts hardop. 2 De spookgarage Het Jeroen Bosch Jaar (JB500) is een van de projecten waaraan Den Bosch het geld besteedt dat de stad heeft verdiend met de verkoop van aandelen Essent, de dividenden van Essent en de eerdere verkoop van de plaatselijke energiemaatschappij RHN. Alles bij elkaar gaat het om zevenhonderd miljoen euro in twintig jaar tijd, twaalfduizend euro per huishouden. 3 Had Den Bosch dat geld teruggegeven aan haar burgers, dan waren die twintig jaar lang gevrijwaard gebleven van gemeentelijke woonlasten, die hier gemiddeld zo n zeshonderd euro per jaar bedragen. 4 Dat deed het stadsbestuur niet. Het trok vooral de portemonnee voor nieuwe gebouwen. Het feest der energiegelden begint voor Den Bosch in 1993, als de stad haar nutsbedrijf RHN voor 250 miljoen gulden aan de Provinciale Noord-Brabantse 1 Tolnay, Charles de (1984) Hieronymus Bosch. Het volledige werk, Alphen aan den Rijn, p De Volkskrant, 12 juli 2008, Met de premier bedelen om El Bosco in Madrid 3 In 2003 telde Den Bosch huishoudens. Bron: Joop Garssen, `Demografie van Nederland', 2003, CBS, p Dit betreft de gemeentelijke woonlasten in 2013, het bedrag is opgebouwd uit: ozb, rioolheffing en reinigingsheffing. Bron: geraadpleegd op 21 februari
2 Elektriciteits Maatschappij (PNEM) verkoopt. 5 Het bestuur zet 110 miljoen gulden apart voor grote investeringen. Een paar jaar later, in 1996, besluit het een nieuw stadskantoor te bouwen van 110 miljoen gulden. 6 Het oude is op dat moment nog geen twintig jaar oud. Aan de Wolvenhoek, midden in het centrum, verrijst een glazen kubus waar het gemeentepersoneel voortaan zijn werk kan doen. Die ambtenaren moeten ook hun auto ergens kwijt. Dus komt er een parkeergarage. Om ruimte te besparen kiest het stadsbestuur voor een systeem dat auto s volautomatisch in het juiste vak parkeert. Maar dat loopt uit op een fiasco. Er zijn vaak storingen, soms komt de verkeerde auto uit de lift, soms verschijnen auto s met krassen of loshangende buitenspiegels. De Opel van gemeenteambtenaar Jan de Wit komt op een dag in januari 2005 total loss de lift uit. De garage had het Corsa tje willen parkeren op een plek waar al twee auto s stonden. 7 Uiteindelijk besluit de gemeente de garage die in de volksmond Spookgarage is gaan heten om te bouwen tot een conventionele variant, waar bestuurders zelf hun auto wegzetten. Er blijft ruimte voor negentig parkeerplekken. De totale kosten voor de garage komen door alle missers op acht miljoen euro, zo n negentigduizend euro per parkeervak. Voor de ingang van de garage staat Bart Bekker te fulmineren. Op de plek van de parkeergarage stond tot 1997 de enige gymzaal van de Bossche binnenstad. Leerlingen van twee basisscholen hadden er gymles. Ze worden nu al veertien jaar lang met bussen naar andere gymnastiekzalen buiten het centrum gebracht. Bart Bekker, klein van stuk, rap van tong, pensioenadviseur van beroep, is voorzitter van het actiecomité van boze ouders. Zij eisen een fatsoenlijke gymvoorziening voor hun kinderen. Bekker loopt de Keizerstraat uit, de hoek om, naar de Sint Jorisstraat. Daar heeft de gemeente het pand van een vroegere autohandel gekocht om een nieuwe gymzaal te bouwen. IJzeren steunberen stutten het dak van de ijskoude hal die aan de achterkant uitkijkt op het glazen stadskantoor. Funderingsproblemen maken de verbouwing tot gymzaal veel duurder dan gepland. Volgens de gemeente is daar geen geld voor. Het busvervoer naar andere gymzalen is veertien jaar lang, à raison van tachtigduizend euro per jaar, betaald uit het potje voor onderwijshuisvesting. Alleen als de gemeenteraad geld gebruikt uit het Fonds Integrale Afweging, dat vooral gebruikt wordt voor armoedebestrijding, is de gymzaal wellicht te verwezenlijken, zo blijkt uit een raadsvoorstel uit Inmiddels heeft de gemeente het geld voor de nieuwe gymzaal wel gevonden, maar wordt er nog niet gebouwd vanwege een juridisch conflict met de eigenaar van het naastgelegen pand. Bekker kan er woest om worden. De gemeenteraad laten kiezen tussen armoedebestrijding en de bouw van een nieuwe gymzaal. Dat is toch te hufterig voor woorden? Die buskosten zijn het gevolg van de zucht naar luxe van het gemeentebestuur dat zichzelf op een chique parkeervoorziening wilde trakteren en daarvoor de sloopkogel door de oude gymzaal joeg. Dat is toch bestuurlijk onvermogen van hier tot Tokio? Waarom Bekker zich zo druk maakt om het gymzaaltje? Ik ben hier op steenworp afstand geboren en getogen. Het is verdomme míjn stad. Je schaamt je onderhand dat je kinderen niet het onderwijs krijgen waar ze recht op hebben. Flauwvallen Van de Sint Jorisstraat naar Cultuurcentrum De Muzerije is het precies 1 kilometer lopen door de historische Bossche binnenstad. Eerst langs het voor vijftig miljoen euro opgeknapte museumkwartier richting De Parade. Dan linksaf, voor de Sint- Janskathedraal langs, en bij de bibliotheek rechts de Hinthamerstraat in. In het 5 Jaarverslag 1993 Den Bosch, p Henk Mees, `Niet verdelen over kleine dingen', Brabants Dagblad, 14 januari De Volkskrant, 29 oktober 2011, Het volautomatische Bossche parkeerdebacle 8 Raadsvoorstel stukken raadsvergadering d.d. 11 september
3 vroegere bisschoppelijke paleis waar de Muzerije gehuisvest is, kunnen Bosschenaren terecht voor muzieklessen, danscursussen en andere creatieve bezigheden. In 2008 besluit de gemeente tot een grondige verbouwing. Aanvankelijk wordt 8,3 miljoen vrijgemaakt. Maar de gemeente wil er iets speciaals van maken en het budget loopt op tot dertien miljoen. 9 Architectonisch is het een hoogstandje. De muziek-, dans- en dramadocenten zijn minder tevreden. Na de verbouwing is de akoestiek verdwenen, een podium ontbreekt en in de dependance voor de danslessen doet de airco het zo slecht dat cursisten soms flauwvallen. 10 Dat dit soort budgettaire overschrijdingen niet leiden tot financieel noodweer in de Brabantse hoofdstad komt doordat PNEM is opgegaan in energiebedrijf Essent. Den Bosch bezit 3,7% van de aandelen en omdat het dividend maar blijft stijgen, tot ruim achttien miljoen euro in 2008, ontstaat er ruimte voor nog veel meer prestigieuze projecten. Helemaal als Essent in 2007 dochterbedrijf Kabelcom aan het latere Ziggo verkoopt. Den Bosch ontvangt dat jaar achtenveertig miljoen aan superdividend. Het grootste gedeelte gaat naar het structuurfonds, waarmee de stad haar grote projecten financiert, zoals de verbouwing van de Muzerije. De exploitatie van de muziekschool loopt niet via het structuurfonds, maar via de gemeentebegroting. En die vertoont tekorten. Terwijl de verbouwingskosten oplopen, gaat het cursusgeld voor muziekles als gevolg van gemeentelijke bezuinigingen omhoog van 679 euro naar 1140 euro per jaar. 11 De gemeente ziet het betaalbaar houden van cursussen niet als haar verantwoordelijkheid. Sterker, in 2011, net na de verbouwing, besluit de gemeente om vanaf 2013 per jaar euro extra te bezuinigen op de exploitatie van de Muzerije. 12 Bij een grondige reorganisatie verliest het merendeel van de cultuurdocenten zijn baan. Wethouder van cultuur Rodney Weterings (PvdA) vindt dat een groot deel van de cursussen kan worden overgelaten aan de vrije markt. Het kan allemaal efficiënter en tegen lagere kosten. De Muzerije moet projecten in wijken en op scholen gaan doen en de docenten daarvoor voortaan flexibel inhuren. 13 In de industriehaven aan de noordwestelijke stadsrand, niet ver van de brouwerij van Heineken, ligt de woonboot van Bas van den Booren. Vanuit zijn woonkamer ziet hij op de andere oever evenementencentrum De Brabanthallen liggen. Een dag eerder heeft hij er langs de kade dranghekken neergezet, die moeten voorkomen dat bezoekers van de vakbeurs Facilitair Management hun bolide het water in rijden. Daarmee verdien ik wat bij naast mijn uitkering. Van den Booren was gitaarleraar bij de Muzerije maar werd ontslagen. Net als zijn oud-collega en saxofoonleraar Edward Capel. Samen zaten ze in de ondernemingsraad. Eerst kwamen er extra managementlagen en werd er geld gestopt in gebouwen, vertelt Van den Booren. Daarna kwamen de bezuinigingen. Een cursus spelen in een popband met vijf pubers? Alleen als er minstens negen jongeren meededen. Maar ja, in een popband zitten maximaal vijf man. Van de dure verbouwing van de muziekschool hebben weinig mensen profijt. Er gebeurt weinig meer, zegt Capel. De ontslagen docenten kunnen als zzp er een lokaal huren. Dat doet bijna niemand, omdat de prijs idioot is. De twee oud-or-leden van de Muzerije zijn verbitterd. Van den Booren: Den Bosch is helemaal gestoord. Stond er een stuk in het Brabants Dagblad dat Den Bosch culturele hoofdstad van Europa wil worden. En daarnaast een artikeltje waarin een 9 `Kostenontwikkeling renovatie Muzerije', Raadsinformatiebrief 12 december 2006 Den Bosch, p 192 en `Voorjaarsnota 2008', Raadsvoorstel gemeente Den Bosch (4 juni 2007) p Toenmalig directeur Muzerije, Marc Jacobs geciteerd in: Brabants Dagblad, 28 januari Cursusgeld betreft muziekles voor volwassenen. `Muziekles Muzerije wordt fors duurder', Brabants Dagblad, 16 november `Subsidieafspraken en ontwikkelingen culturele organisaties 2013', Raadsinformatiebrief Den Bosch 2 oktober 2012, p Rodney Weterings tijdens toelichting op het bezuinigingsprogramma van de gemeente over de jaren , vrijdag 17 december
4 raadslid uitlegt dat de Muzerije moet verdwijnen, en dat de wens om culturele hoofdstad te worden daar niets aan zou veranderen. De bezuinigingen op de Muzerije staan niet op zichzelf. Ze zijn deel van een omvangrijk bezuinigingspakket van vijftien miljoen per jaar, nodig om de gevolgen van rijksbezuinigingen op te vangen. Ook amateursporters, een deel van de chronisch zieken, het Centrum Jeugd en Gezin en de sociale werkvoorziening moeten het vanaf 2013 structureel met minder geld doen. 14 Bijna alle beleidsterreinen voelen de gevolgen. Alleen het structuurfonds voor grote projecten krijgt er geld bij. De gemeenteraad besluit de euro extra dividend die Enexis jaarlijks uitkeert structureel daarin te storten. 15 Enexis is het voormalige netwerkbedrijf van Essent (de pijpen en kabels) dat nog in handen is van de overheden. Ook de veertig miljoen euro die de gemeente nog tegoed heeft uit de Essent-verkopen gaat naar het potje voor de grote projecten. 16 Barcelona, Sydney, Londen, Den Bosch Op 24 mei 2013 loopt burgemeester Rombouts opnieuw door een museum. Ditmaal niet in Spanje, maar in zijn eigen Den Bosch. Prinses Beatrix opent het prestigieuze Museumkwartier. Daarin vormen het Noordbrabants- en het Stedelijk Museum samen het grootste museum buiten de Randstad. 17 In 2005 werd vijfentwintig miljoen euro vrijgemaakt voor de nieuwbouw. Maar de ambities groeiden en de uiteindelijke kosten liepen op tot 52 miljoen euro. 18 Voor de beveiliging en de klimaatbeheersing van het museum wordt in 2007 ruim tien miljoen euro extra uitgetrokken, betaald uit de pot met Essent-geld van de provincie Brabant. 19 Men schaft superdeluxe systemen aan, want alleen dan willen musea als het Prado in Madrid overwegen kwetsbare werken zoals die van Jeroen Bosch uit te lenen. De garantie dat die schilderijen ook echt komen, is er niet. Het stadsbestuur vindt het niet onlogisch om in crisistijd veel geld uit te geven aan het Jeroen Bosch Jaar. Juist in een tijd van economische crisis is het noodzaak anticyclisch te investeren, staat in een raadsvoorstel over JB500 uit Het college van B en W wil zo de scherpe randjes van de crisis afhalen. Het jubeljaar wordt in het stuk vergeleken met drie andere grote evenementen: de Olympische Spelen van Barcelona, de Olympische Spelen van Sydney en de Olympische Spelen van Londen. 20 De initiële investering bedraagt zesendertig miljoen euro, maar dat levert ook wat op. De meerjarenmanifestatie rond Jeroen Bosch zal de stad geen windeieren leggen, aldus het raadsvoorstel. Een impactrapport voorspelt dat Den Bosch er economisch flink op vooruit zal gaan mits ze kansrijke verbindingen zoekt en rekening houdt met de belangrijke lessen uit vergelijkbare grootschalige evenementen. De directe netto effecten worden geschat op 122 miljoen euro, waarvan 41 miljoen direct neerslaat in de stedelijke economie. Waarop die bedragen gebaseerd zijn, maakt het stuk niet duidelijk. De zesendertig miljoen euro investering in JB500 gaat naar de organisatie van het festival. Een miljoen of zes komt uit de Essent-pot. 21 Het Rijk, de provincie, de EU en 14 Vergadering van de gemeenteraad van 's-hertogenbosch, 12 april Raadsvoorstel Den Bosch, `Actualisatie begroting 2012 alsmede procesvoorstel en technische uitgangspunten begroting 2013'(4 juni 2012). 16 Raadsvoorstel Den Bosch, `Inzet fonds integrale afweging' (8 november 2011). 17 Begrotingen 2010 Den Bosch. 18 Het Noordbrabants Museum 29,5 miljoen en de nieuwbouw van het Stedelijk Museum 17,5 miljoen euro. De inrichting kostte 5,4 miljoen euro. De gemeente en de provincie betaalde het grootste gedeelte, de inrichting werd betaald door particulieren, fondsen en bedrijven. 19 Voorjaarsnota Noord Brabant 2008, 19 mei Raadsvoorstel Den Bosch 16 juni 2009, `Jheronimus Bosch 500'. 21 Begroting 2014 Den Bosch, p
5 sponsors betalen de rest. Maar de werkelijke kosten voor het feestjaar zijn een stuk hoger. Want Den Bosch wil een goede indruk achterlaten op de grote stroom bezoekers die de stad verwacht in het jubeljaar. Het stadsbestuur wil JB500 gebruiken om nog een aantal andere prestigeprojecten realiseren. In het raadsvoorstel van 2009 staat: Het meerjarenproject biedt een ( ) unieke kans om bestuurlijke en financiële energie los te maken, versnelling aan te brengen voor de belangrijke stedelijke projecten met 2016 aan de horizon. Formeel staan die projecten los van JB500, maar burgemeester Rombouts heeft er geen geheim van gemaakt dat hij in 2016 graag een nieuw theater wil hebben. De bouwkosten van vijftig miljoen voor het theater worden betaald uit het structuurfonds. Ook moet er een nieuwe bibliotheek komen. Daarvoor komt de financiële energie van drieëndertig miljoen euro eveneens uit de pot met Essent-opbrengsten (inmiddels is duidelijk dat het theater er niet voor 2016 komt, red). 22 Grijs beton Naast de burgemeester is er nog een prominente Bosschenaar met een pensioenwens. De huidige bibliotheek van Den Bosch zit in het vroegere oudemannenhuis, direct naast muziekschool de Muzerije, aan de Hinthamerstraat. In 2005 is het gebouw voor anderhalf miljoen euro opgeknapt. Maar directeur Derks vindt het tijd voor iets nieuws. Tijdens een debat over de toekomst van de bieb, afgelopen december, zei hij: Het gebouw is totaal versleten. Het is een monument waar ik nog geen spijker in de muur mag slaan. ( ) Over drie jaar ga ik met pensioen, dan wil ik wel iets hebben bereikt met die nieuwe bibliotheek. 23 De gemeente wil Derks graag helpen met zijn dadendrang. Het stadsbestuur zit met een rotte plek in de binnenstad in z n maag. Wie vanaf de bibliotheek de Sint Josephstraat inslaat loopt er vanzelf tegenaan: het voormalige Groot Ziekengasthuis (GZG) uit Tussen 1966 en 1974 werd het GZG uitgebreid met hoogbouw, geheel volgens de mode van die tijd opgetrokken uit grijs beton. Sinds 2011 staat het leeg. Met het oog op het feestjaar 2016 kan dat gebied er zo niet bij blijven liggen, legt wethouder Geert Snijders (Rosmalens Belang) uit in een perstoelichting. De grijze kolos moet worden gesloopt. 24 Maar de eigenaars van het terrein, projectontwikkelaar AM en bouwbedrijf Heijmans, willen dat alleen doen als ze daarna iets nieuws mogen bouwen. 25 Aanvankelijk leek zich een goede bestemming aan te dienen: de Bijenkorf wilde er een nieuwe vestiging openen. Maar in 2013 kondigde de warenhuisketen aan zich terug te trekken uit de kleinere steden. Dus komt het stadsbestuur met een nieuwe oplossing om toch te kunnen slopen: een bibliotheek, die de trekker moet worden voor een groots nieuwbouwproject met de naam Agora, waar ook het stadsarchief, vijfhonderd nieuwe woningen en twaalfduizend m2 winkels onderdeel van zijn. Kosten voor de bibliotheek en het stadsarchief: drieëndertig miljoen euro. 26 Voor dat geld krijgt Den Bosch wel een nieuw architectonisch icoon, belooft wethouders Snijders. 27 De Agora wordt een toekomstbestendige bibliotheek als vliegwiel voor de ontwikkeling van het GZG-terrein met interessante en innovatieve culturele, informatieve en educatieve crossovers. 28 Met het agoraconcept wil de gemeente overschakelen van planmatig naar organisch bouwen, meebewegend op de 22 Begroting 2014 Den Bosch, p. 228/ Brabants Dagblad, 3 december Gepubliceerd op: , gewijzigd op: Begroting Den Bosch geraadpleegd op 24 februari Begroting 2014 Den Bosch, p.10. 5
6 dynamiek van de vraag. 29 De gebouwen zijn bedoeld om de cultuur, de ontwikkeling van nieuwe kennis en de economie aan te jagen. Daarmee lijkt de gemeente iets op gang te willen brengen wat allang aan de gang is. Sinds de verpleegsters en chirurgen het GZG-complex hebben verlaten, zijn er allerlei kleine ondernemers en creatieve bedrijfjes neergestreken. Ze zoeken elkaar op, werken samen, wisselen kennis uit en ontwikkelen nieuwe ideeën. De broedplaatsen schieten als paddenstoelen uit de grond. Onlangs won het GZG-complex nog de Leeg Award Het juryrapport roemt het terrein om het goed lopende ondernemerscentrum en de vele publiekstoegankelijke activiteiten. 30 De kans is groot dat de bedrijfjes weg moeten als de gemeente de bouw van de Agora doorzet. De bieb zelf lijkt hetzelfde lot beschoren als de Muzerije: veel geld voor een nieuw gebouw, weinig voor de inhoud. Want ook de Bossche bibliotheek moet bezuinigen. Vanaf 2013 is er jaarlijks euro minder gemeentesubsidie. 31 Eerder zijn de wijkbibliotheken al wegbezuinigd. Volgens bibliothecaris Joost Heessels heeft de bibliotheek zo n duur, nieuw gebouw helemaal niet nodig. Blijf bij je taak: zorg dat mensen leren, slimmer worden, de democratie op peil blijft. Er zijn grote groepen laagopgeleide mensen die wel een bibliotheek nodig hebben. Maar hebben die een nieuw gebouw nodig? Dure adviesbureaus maken er een marketingding van. Met een hip café om hippe mensen te trekken. Maar Bosschenaren die laag- of ongeletterd zijn, willen helemaal geen hippe mensen om zich heen. Die voelen zich in hun eigen kringetje veel beter. Dwarrelen in de cijfers Ik zeg altijd: wij zijn geen arme gemeente, wij zijn een rijke gemeente. Dat komt doordat er de afgelopen twintig jaar altijd een solide beleid is gevoerd. Dat is helder. Weggezonken in een leren zetel in Hotel Central op de Markt in Den Bosch vertelt Den Bosch langst zittende raadslid Paul van der Krabben (Bosch Belang), een goed verzorgde heer op leeftijd, hoe de gemeente het Essent-geld steeds verantwoord heeft besteed. Voor een groot deel beleggen we, een groot deel gebruiken we om wensen die in Den Bosch leven te honoreren. Welke wensen dat precies zijn, dat kan ook Van der Krabben, raadslid sinds 1978 en zelf geen voorstander van prestigieuze projecten, niet precies vertellen. Hij pakt een stapeltje gemeentelijke stukken, schuift een leesbrilletje op zijn neus en wijst wat projecten en getallen aan. Ja, je dwarrelt in de cijfers. Dat is niet zo verwonderlijk want Den Bosch blinkt niet uit in het inzichtelijk maken van wat het met z n geld doet. Wat wel duidelijk wordt uit de jaarstukken, is dat veel geld via het structuurfonds naar grote (bouw)projecten gaat. Wat ook opvalt is dat de gemeentelijke plannen na iedere financiële meevaller uit de energiepotten weer een maatje ambitieuzer en luxer worden. Een simpele parkeergarage krijgt een ingewikkelde lift, de budgetten van de verbouwingen van de Muzerije en het museumkwartier verdubbelen en het feest rondom schilder Jeroen Bosch wordt een spektakel als de Olympische Spelen. Wordt het gratis geld van Essent in Den Bosch vrijmoedig besteed? De gemeente zelf vindt van niet. Het nieuwe stadskantoor moest ambtenaren efficiënter laten werken. Een nieuwe bibliotheek, een nieuw theater en een verbouwde Muzerije moeten de cultuur en de economie aanjagen en het Jeroen Bosch Jaar moet de stad op de kaart zetten. Allemaal investeringen waar uiteindelijk iedereen van profiteert, aldus het 29 Raadsvoorstel 19 februari 2013, `Fasering herontwikkeling GZG locatie en informatie over nieuwbouw bibliotheek/stadsarchief', p geraadpleegd op 25 februari `Subsidieafspraken en ontwikkelingen culturele organisaties 2013', Raadsinformatiebrief Den Bosch 2 oktober 2012, p.3. 6
7 bestuur. Maar bij de door ons onderzochte projecten is meestal maar één duidelijke winnaar aan te wijzen: de bouw- en aannemersbedrijven (en hun adviseurs) die de nieuwe, glimmende gebouwen neerzetten of opkalefateren. Of de effecten die het stadsbestuur voorspelt ook zullen optreden, is vooral koffiedik kijken. De economie op gemeentelijke niveau stimuleren, heeft dat überhaupt wel zin? Lekt het geld niet meteen weer weg uit de stad? En creëert dat niet het risico dat de gemeente door de focus op grote projecten haar minder in het oog springende taken als amateursport, betaalbare zorg voor zwakkeren, en goed onderwijs uit het oog verliest? Kindersokken Op een dinsdagmiddag in januari 2014 rijdt bij de L.W. Beekmanschool in het centrum van Den Bosch een touringcar van de firma Dortmans voor. Groep 4 heeft gymles. Drieëntwintig kinderen drentelen de bus in. Een kwartier later stopt de chauffeur voor een gymzaaltje in de Celsiusstraat. De verf bladdert van de gevel, glassplinters op de parkeerplaats getuigen van een recente auto-inbraak. Binnen overheersen bruine tegels en grijs betonsteen. In de kleedkamers is geen stromend water. De enige plek waar dorstige kinderen kunnen drinken, is in een washok waar het licht stuk is. De douches zijn in gebruik genomen als berging. Er staan stoeltjes en tafeltjes, een stofzuiger, oude deuren, halfvergane kindersokken en een fiets. Het brandalarm is stuk. In een opslagkast in de gang staan flessen bleek en schoonmaakmiddel op kinderoogjeshoogte voor het grijpen. Niet dat die spullen veel gebruikt worden: alles ligt onder een dikke laag stof. Potjesdenken Investeren in gebouwen als theaters, bibliotheken en muziekscholen, maar tegelijkertijd bezuinigen op cultuur, boekencollecties en muzieklessen. Het klinkt paradoxaal, maar volgens hoogleraar economie van de lagere overheden Maarten Allers is het te verklaren vanuit potjesdenken. Een meevaller als een hoog dividend wordt vaak in een potje voor eenmalige uitgaven gestopt. Je kunt er geen langlopend beleid van maken dat elk jaar opnieuw gefinancierd moet worden; de meevaller is er immers maar één keer. Dat verklaart waarom bijvoorbeeld geld uit de verkoop van Essent vaak wordt uitgegeven aan gebouwen. Allers: De bouw heeft het moeilijk, dus als je iets aan de lokale werkgelegenheid wil doen, dan is dat een heel makkelijke manier. En je kunt laten zien: kijk, het glanst! Maar later moet je iets doen met die gebouwen. Dan is er geen geld meer om een gebouw te onderhouden, laat staan er iets nuttigs mee te doen. Je kunt zeggen: het is eenmalig geld dus ik ga er eenmalig iets mee doen. En als het klaar is, is het klaar. Maar dat klopt dus niet. Het moet allemaal onderhouden en geëxploiteerd worden Interview met Maarten Allers (Den Haag, 10 december 2013). 7
De Jeroen Bosch krant
De Jeroen Bosch krant G E M A A K T V O O R E N D O O R L E E R L I N G E N 2 maart 2016 Workshop groep1/2 Circuit in groep 7 Groep 7 van de vlieger ging op 4-3-2016 een circuit houden over Jeroen Bosch.
Nadere informatieB. Mag de verdere ontwikkeling van het Dru-complex eventueel meer geld van de gemeente kosten? - Ja - Nee - Geen mening
DE VRAGEN VOOR HET BURGERBEGROTINSGFORUM OP 30 OKTOBER 2010 Groep 1: Leefbaarheid A. Zaal: Loungezaal. Gespreksleider: Jan Finkenflügel. 1 Het idee in de begroting is dat een goed voorzieningenniveau van
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieDe bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,
De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor
Nadere informatieDe bieb in De buurt 2
De bieb in de buurt 2 Inleiding De bibliotheek is een plek waar kennis, informatie, mooie verhalen en inspiratie voor het oprapen liggen. De bibliotheek dient als trefpunt in de buurt. Het is een plek
Nadere informatievoorstel gemeenteraad Heerlen, 13 december 2016 gemeenteraad Heerlen Onderwerp Tijdelijke huisvesting
voorstel gemeenteraad Heerlen, 13 december 2016 Vergadering: gemeenteraad Heerlen Vergaderdatum: Onderwerp Tijdelijke huisvesting Registratienummer: Agendapunt: Inleiding/aanleiding In november 2016 heeft
Nadere informatie1. Welke gevolgen heeft het zelfstandig ondernemerschap voor de rechtspositie van het personeel van het Kunstbedrijf?
Schriftelijke vragen rechtspositie personeel Kunstbedrijf Arnhem In het ondernemingsplan van het Kunstbedrijf Arnhem wordt uitgegaan van een nieuwe rol voor het bedrijf, die van regisseur. Het kunstbedrijf
Nadere informatieVoorzitter, Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen.
Er is al heel veel gezegd. Dat gaat de VVD niet doen. Toen wij over het coalitieakkoord spraken, telde de VVD Den Haag haar zegeningen. Er werd ruimte geboden voor een aantal van onze ideeën. Bijvoorbeeld
Nadere informatieGent 14a. St Lievenspoortstr
St Lievenspoortstr Gent 14a In 1708 kon Lodewijk de XIV het maar niet laten. Eerst de stad goed bombarderen en dan zich een gewelddadige toegang verschaffen om de stad in te nemen langs de St Lievenspoort.
Nadere informatieBestemming opbrengst verkochte Nuon aandelen. Commissie Bestuurlijk Domein. Commissie Ruimtelijk Domein. Commissie Sociaal en Economisch Domein
Raad VOORBLAD Onderwerp Bestemming opbrengst verkochte Nuon aandelen. Agendering x Commissie Bestuurlijk Domein x Gemeenteraad Commissie Ruimtelijk Domein Lijst ingekomen stukken Commissie Sociaal en Economisch
Nadere informatieLezen is cool. Pilot met vrij lezen op vmbo- KB in Duiven slaat aan. Door: Elise Haarman
Lezen is cool Pilot met vrij lezen op vmbo- KB in Duiven slaat aan Door: Elise Haarman Toen docent Nederlands Hans van Kol vorig jaar gevraagd werd om mee te doen aan een project om zijn vmbo- leerlingen
Nadere informatieBeschouwingen SP Voorjaarsnota 2012
Beschouwingen SP Voorjaarsnota 2012 Voorjaarsnota VZ, de voorjaarsnota is een belangrijk moment om richting te geven. Dit is het moment om onze wensen te uiten zodat deze in de begroting kunnen worden
Nadere informatieUtrecht bij de hand 2014. Utrecht.nl
bij de hand 204.nl Bevolking per --204 Met 328.000 inwoners, is de vierde stad van Nederland. is een studentenstad met een relatief jonge bevolkingsopbouw en de hoogst opgeleide beroepsbevolking van de
Nadere informatieWerken aan een Duurzame Toekomst
2 Werken aan een Duurzame Toekomst Sterk, Sociaal, Solide./> F/x \:.i t / /\ GROENUMIlffi n NUMEGEN IJ W PARTIJ VAN DE ARBEID Nijmegen -^S ^ &...^(i** Perspectiefnota 22-25 Amendement GroenLinks, PvdA
Nadere informatiei n t e r n e t p a n e l o v e r b e z u i n i g i n g e n
i n t e r n e t p a n e l o v e r b e z u i n i g i n g e n Mening internetpanel over bezuinigingen In opdracht van: College van burgemeester en wethouders gemeente Purmerend Uitgevoerd door: Team Beleidsonderzoek
Nadere informatieVRAGEN THEMA PARKEREN
VRAGEN THEMA PARKEREN 1. Waar kan ik zo goedkoop mogelijk parkeren in s-hertogenbosch? A. Alle parkeergarages en transferia in en om de stad hebben dezelfde tarieven. B. Aan de rand van de stad zijn er
Nadere informatieReferentieonderzoek Oude Noorden
Referentieonderzoek Oude Noorden Positie van de wijk. Het Oude Noorden ligt ten noorden van Rotterdam Centraal. Het is ongeveer 15 minuten lopen of je kan de tram pakken die via de druk bereden straat
Nadere informatieHet Rijksmuseum We gingen naar het rijksmuseum over de gouden eeuw. We vonden de nachtwacht heel erg mooi want hij is heel bijzonder omdat het van
Het Rijksmuseum We gingen naar het rijksmuseum over de gouden eeuw. We vonden de nachtwacht heel erg mooi want hij is heel bijzonder omdat het van donker naar licht is geverfd en dat vind ik heel speciaal
Nadere informatieVan glasfusion tot streetdance in Deventer. Wiebren Buma over de Leeuwenkuil, Lowlands, sexy blokfluitles en Deventer als culturele stad.
Van glasfusion tot streetdance in Deventer Wiebren Buma over de Leeuwenkuil, Lowlands, sexy blokfluitles en Deventer als culturele stad. Wie in Deventer iets wil leren op het gebied van kunst, kan niet
Nadere informatieWerken voor loon of voor winst? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 4 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 1.9 en 1.
Werken voor loon of voor winst? bij Pincode 5e ed. 4GT Hoofdstuk 4 aanvullend lesmateriaal n.a.v. vernieuwde syllabus EC/K/5A: 1.9 en 1.10 Als jij een baan hebt naast je schoolwerk, ben je waarschijnlijk
Nadere informatieMUSEUMKWARTIER S HERTOGENBOSCH. BiermanHenketarchitecten
2013 MUSEUMKWARTIER S HERTOGENBOSCH BiermanHenketarchitecten Ontwerp 2005-2008 Oplevering 2012 Opening 24 mei 2013 Architect Bierman Henket architecten Opdrachtgever Provincie Noord-Brabant (Het Noordbrabants
Nadere informatieDe perspectief nota en de najaarsnota lieten een positief beeld zien.(+137.000).
Begroting 2015-2018 Begroting 2015-2018 11-11-2014 voor ons ligt de begroting 2014 2018. Voor de PvdA zijn de mensen belangrijk. Mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt die nu buiten spel staan, maar
Nadere informatieInbreng Tweede Termijn Kaderbrief Gijs Holla
Inbreng Tweede Termijn Kaderbrief Gijs Holla Dank u wel voorzitter, Graag wil ik beginnen met het danken van het college en haar ambtenaren voor de uitvoerige beantwoording van alle vragen die wij hadden.
Nadere informatieHet PWRI is er voor ons
Het PWRI is er voor ons Populair jaarverslag 2013 106 102 1.104 2.707 40.937 39.915 Gepensioneerden Werkgevers Voormalige deelnemers Actieve deelnemers WIW SW 98.364 33.926 Onderweg zijn Het PWRI is op
Nadere informatieZWARTBOEK. Onderhoud & Renovatie West-Indischekade
ZWARTBOEK Onderhoud & Renovatie West-Indischekade 21 FEBRUARI 2014 UITKOMSTEN BEWONERSONDERZOEK AAN DE WEST-INDISCHEKADE IN GRONINGEN, OPGESTELD DOOR DE SP-AFDELING GRONINGEN IN SAMENWERKING MET BEWONERS.
Nadere informatieGeachte collega raadsleden, Dagelijks bestuur, Publiek op de tribune, En misschien ook publiek thuis via de webcam,
Geachte collega raadsleden, Dagelijks bestuur, Publiek op de tribune, En misschien ook publiek thuis via de webcam, Deze voorjaarsnota is de eerste stap naar drastische bezuinigingen voor de komende jaren.
Nadere informatiePvdA Hillegom Antwoorden op vragen omroep BO
PvdA Hillegom Antwoorden op vragen omroep BO Wat is de naam van uw partij? PvdA Hillegom Wie is uw lijsttrekker? Annemieke van Dijk en Fred van Loenen Wie is uw wethouderskandidaat? De PvdA heeft in Hillegom
Nadere informatieOUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK
PROJECT UITGELICHT: HET GROOT ZIEKENGASTHUIS IN S-HERTOGENBOSCH OUD GEBOUW, NIEUW GEBRUIK Maakt werk van leegstand Hoofdkantoor Dr. Kuyperstraat 9 2514 BA Den Haag T: 070 335 20 30 F: 070 347 07 77 3 Oud
Nadere informatieRomeinen. Romeinen. Germanen
Romeinen Romeinen Grieken en Romeinen lijken op elkaar qua levensstijl. Het Romeinse rijk is ontstaan in Rome (753 v. Chr.). De Romeinen kwamen 50 v. Chr. naar Nederland. De Romeinen hebben het Latijns
Nadere informatieVoor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal
Voor jezelf, voor elkaar, voor Gorcum. Verkiezingsprogramma in eenvoudige taal 2018-2022 De SP bestuurde voor het eerst in Gorinchem mee. De SP heeft met onze wethouder veel dingen bereikt. We vertellen
Nadere informatieWie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?
Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen
Nadere informatieVRAGEN THEMA WAT IS ER TE DOEN?
VRAGEN THEMA WAT IS ER TE DOEN? 1. Wat is de bekendste straat in s-hertogenbosch om een hapje te eten? A. De Korte Putstraat. B. s-hertogenbosch is een Bourgondische stad. Overal in de stad vind je diverse
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatieDames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015.
Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, opening bijeenkomst Klantengroep Samenwerking Noord (Holland Web Week), Groningen, 16 september 2015 Dames en heren, Goed nieuws is geen nieuws, zeggen
Nadere informatieBeleidsverklaring 15 thema s u als inwoner
Beste inwoner, Wij stellen u graag onze Beleidsverklaring voor. Een mooi woord om te zeggen hoe we onze gemeente willen besturen de volgende 6 jaar. We werken rond 15 thema s. In deze folder leest u een
Nadere informatieCultuur in cijfers Leiden 2011
Maart 2011 Cultuur in cijfers Leiden 2011 Leiden is een historische stad met een breed aanbod aan culturele voorzieningen. Zo is de oudste schouwburg van het land hier te vinden, zijn de musea flinke publiekstrekkers,
Nadere informatieBeste lezers van De Geldfabriek,
Beste lezers van De Geldfabriek, Ik hoop dat jullie veel plezier hebben gehad met het lezen van dit verhaal. Vonden jullie ook dat Pippa wel erg veel aan mooie spullen dacht? En dat sommige mensen onaardig
Nadere informatieHet motto van dit college is bouwen. Bouwen in meer dan één opzicht. En het. college heeft gebouwd. Ondanks de forse bezuinigingen en de nog steeds
Voorjaarsnota 2013. Voorzitter, Het motto van dit college is bouwen. Bouwen in meer dan één opzicht. En het college heeft gebouwd. Ondanks de forse bezuinigingen en de nog steeds voortdurende onzekerheid
Nadere informatieTe huur winkelruimte Broersvest 57 Schiedam naast ingang Passage op drukke zichtlocatie
Van Herk Groep Lichtenauerlaan 30 3062 ME Rotterdam Postbus 4068 3006 AB Rotterdam T: (010) 241 15 55 E: info@vanherkgroep.nl I: www.vanherkgroep.nl Te huur winkelruimte Broersvest 57 Schiedam naast ingang
Nadere informatieBesparen op maatschappelijk vastgoed
Besparen op maatschappelijk vastgoed Het gemeentehuis, de school, de brandweerkazerne, het zwembad, het buurthuis, begraafplaatsen, gemeentewerven, het gemaal en zelfs de kerktoren: het is allemaal eigendom
Nadere informatie1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed.
D S T R K C N T LS 1 Opdracht 1 Nodig: papier en lijm 1. Je krijgt van je juf of meester een plaatje. Bekijk het plaatje goed. 2. Zoek nu een klasgenoot met een ander plaatje. 3. Zoek nu samen nog vier
Nadere informatieWorkshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?
Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers
Nadere informatieIn dit verslag blikken wij als Stichting Open Arms terug op het jaar 2012 en kijken wij vooruit naar het jaar 2013.
In dit verslag blikken wij als Stichting Open Arms terug op het jaar 2012 en kijken wij vooruit naar het jaar 2013. Het jaar 2012 stond in het teken van het wisselen van de wacht. Grethe Kruizinga vond
Nadere informatieKinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT
Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas
Nadere informatieEconomische aspecten Duurzaamheid. 17 september 2012
Economische aspecten Duurzaamheid 17 september 2012 Waarde van de aarde > De aarde als bankrekening? > Eenrichtingverkeer, saldo grondstoffen Hoe gaan wij wonen > Hoogbouw als oplossing > Kosten > Stichting
Nadere informatieHoe krijg ik ruim 1 miljoen etc
Hoe krijg ik ruim 1 miljoen van ondernemers voor verbetering van de binnenstad? Kennisnetwerk centrumontwikkeling In Krimp- en anticipeergebieden 16 april 2015 Winschoten 1 Hoe krijg ik ruim 1 miljoen
Nadere informatieWeek 2 Geld Verdien Machine. Ik heb een markt en nu??
Week 2 Geld Verdien Machine Ik heb een markt en nu?? Je hebt een markt, nu een product Er zijn twee mogelijkheden Of je gaat het product zelf maken Of je laat je product maken Zelf het product maken Het
Nadere informatie4 Rollenkaarten voor jongeren. christen. moslim. moslim extremist. geheime gelovige. Bijlage Jongerensponsoractie. Extra te verdienen punten: 35
Bijlage Jongerensponsoractie 4 Rollenkaarten voor jongeren christen moslim Jij bent christen en dat gaat ook zichtbaar worden, omdat je een armbandje krijgt met WWJD. Doe dit om. Het betekent ook dat je
Nadere informatieGa jij ook voor een baan die iedereen energie geeft?
Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Netwerkbedrijf Endinet, de werkgever met energie Maar liefst 416.000 klanten in Zuidoost Brabant krijgen via kabels en leidingen van Endinet stroom
Nadere informatieKunst en Cultuur. De Stadsgehoorzaal
Voorzitter, VV2000/Leefbaar Vlaardingen is diep teleurgesteld en geloof mij, dat is een understatement maar wij moeten het netjes houden. De raad heeft het college op pad gestuurd om alle op- en aanmerkingen
Nadere informatieNaam: Waar woon jij? Vraag 1b. Waarom wonen veel mensen in Kenia in een hut? Vraag 1a. In wat voor soort huis woon jij?
Naam: Waar woon jij? Wonen over de hele wereld Heb jij wel eens in een tent gewoond? Waarschijnlijk niet. In de vakantie is het leuk. Maar voor altijd? Toch zijn er mensen op de wereld die altijd in een
Nadere informatieOnderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken
Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan
Nadere informatieU leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.
UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven
Nadere informatieEen betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën
Een betrouwbare overheid Gemeentelijke samenwerking en financiën 1 Een betrouwbare overheid Bij de ChristenUnie staat de samenleving centraal. Een samenleving die niet het werk is van de overheid maar
Nadere informatieMax van Olden DE JUISTE MAN. in makkelijke taal
Max van Olden DE JUISTE MAN in makkelijke taal 3 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen DEEL 1 1996 Vrijdagvond, zeven uur. De cursus van vandaag is afgelopen. Oscar doet zijn schrijfblok dicht. Hij
Nadere informatieThema 1 Kopen. 1. Het industrieterrein 1. Een plaats waar veel fabrieken bij elkaar staan.
Les 1.1 De industrie. 1. Het industrieterrein 1. Een plaats waar veel fabrieken bij elkaar staan. 1. 2. 2. De fabriekshal 2. Een grote ruimte in een fabriek, waar met machines producten worden gemaakt.
Nadere informatieBescherming bouwhistorie monumenten 2e groep
Embargo tot 7 juni 2015 Onderwerp Bescherming bouwhistorie monumenten 2e groep Programma Cultuur & Cultuurhistorie & Citymarketing Portefeuillehouder B. van Hees Samenvatting Op 27 januari 2010 heeft de
Nadere informatieHoge Weide - Leidsche Rijn - Utrecht
Hoge Weide - Leidsche Rijn - Utrecht Het beste van twee werelden Leidsche Rijn heeft alles Voorzieningen Basis plattegrond De thuisbasis van Linda en Jeroen De Smaakmakers Interieurimpressie De Smaakmakers
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatieHuizen. Centrale locatie. Uitgebouwde woonkamer. Zonnige tuin op het zuiden. Kindvriendelijke ligging. Kattenbroekerweg 44, 3813 EA Amersfoort H47
Huizen vanhendriks Kattenbroekerweg 44, 3813 EA Amersfoort Uitgebouwde woonkamer Kindvriendelijke ligging Zonnige tuin op het zuiden Centrale locatie H47 Kenmerken Soort Type Kamers Woonoppervlakte Perceeloppervlakte
Nadere informatieVOORZIENINGENCLUSTER BEEKLAAN 184. Het college van burgemeester en wethouders van Den Haag,
RIS299354 VOORZIENINGENCLUSTER BEEKLAAN 184 Het college van burgemeester en wethouders van Den Haag, overwegende dat: - op 4 december 2012 het startdocument voor de samenwerking met de Stichting Lucas
Nadere informatieHuur op Stadserf te Schiedam 95 <![CDATA[Huurprijs per m2]]>
Huur op Stadserf 76-108 te Schiedam 95 Aanbiedende partij: Van Herk Groep Email: retail@vanherkgroep.nl Telefoon: 010-2411555 Website: http://www.vanherkgroep.nl Omschrijving
Nadere informatieOuderinfo donderdag 3 december 2015
Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Geplande evenementen 4-12-2015 Sinterklaasviering www.antoniusbest.nl 0499-371250 Beste ouders, verzorgers, 1. Pepernoten bakken Afgelopen maandag begon de Sinterklaasweek
Nadere informatieSpeech Annet Bertram,DG Wonen, namens de minister van VROM bij Jubileumbijeenkomst SVN 5 oktober 2006 te Rotterdam
Speech Annet Bertram,DG Wonen, namens de minister van VROM bij Jubileumbijeenkomst SVN 5 oktober 2006 te Rotterdam thema; financiering van de woningmarkt Ik ben blij dat ik deze bijeenkomst kan bijwonen
Nadere informatieWie bestuurt de gemeente?
Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden
Nadere informatieLESBRIEF BIJ STAGE LOPEN
LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na
Nadere informatiewww.bennyvreden.nl - BVP 1740 - Hint Music 2010 - De trein
Lied :..! (cd track / ) Voor de lol of voor je werk. Naar een feest of naar de kerk. Naar Parijs of Almelo. Met de trein ben je er zo. Reizen naar een verre stad. Met je koffer en je kat. Stap maar in
Nadere informatiePROJECTPLAN. Wat staat er in?
PROJECTPLAN Er zijn heel veel manieren hoe je een projectplan (of plan van aanpak) maakt. Een projectplan hoeft echt niet uit heel veel pagina s te bestaan, als je maar over een aantal dingen goed hebt
Nadere informatieResultaten bewonersenquête m.b.t. begroting 2015
Resultaten bewonersenquête m.b.t. begroting 2015 Oud-Beijerland, 24 en 25 oktober 2015 D66, PvdA & GroenLinks Aanleiding Op 4 november wordt de Begroting 2015 in de gemeenteraad van Oud-Beijerland behandeld.
Nadere informatieWie wordt de bouwheer?
november 2013 het fundament Nieuwbouw en renovatie Wie wordt de bouwheer? 26 het fundament november 2013 Bij nieuwbouw en renovatie van schoolgebouwen is het nodig dat iemand de regie heeft. Dit zogenoemde
Nadere informatieBeste kandidaten, Beste vrienden,
TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID CD&V Kandidatendag 28 mei 2012 Beste kandidaten, Beste vrienden,
Nadere informatieRenovatie Helicon VMBO Den Bosch. helicon.nl
Renovatie Helicon VMBO Den Bosch helicon.nl Renovatie Helicon VMBO Den Bosch 2 Beste leerlingen, ouders en verzorgers, Helicon VMBO Den Bosch gaat verbouwen! Het huidige gebouw dateert van 1980 en is na
Nadere informatieVRAGEN THEMA WELKE PLEKKEN MAG IK NIET MISSEN?
VRAGEN THEMA WELKE PLEKKEN MAG IK NIET MISSEN? 1. Waar in s-hertogenbosch kan ik historie vinden? A. In musea. B. Bij speciale tentoonstellingen. C. De hele Bossche binnenstad staat bol van de historie.
Nadere informatieDe kunst van samen vernieuwen
De kunst van samen vernieuwen Cultuuragenda gemeente Zutphen 2016 Kunst, cultuur en erfgoed geven kleur aan Zutphen. Ze zorgen voor een leefbare en dynamische samenleving, sociale en economische vitaliteit
Nadere informatieDagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?
Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je
Nadere informatieWanneer wordt je van ouder - activist?
ALGEMENE BESCHOUWINGEN Kadernota 2014 29 Mei 2013 inbreng CDA fractie Voorzitter, Wanneer wordt je van ouder - activist? Daarover las ik het boek Zorg en Zeggenschap van Jet Isarin over de zwaar gehandicapte
Nadere informatiekilometer hoogte. Bizar. Ik moet zeggen: ik had het me anders voorgesteld; meer zoals een atlas eruitziet.
1 Ik vlieg. Ik vlieg met een snelheid van 28.000 kilometer per uur in een baan om de aarde. Een baan om de aarde wat klinkt dat toch stom. De Amerikanen zeggen het veel beter: in orbit. Ik ben in orbit.
Nadere informatieVandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen
Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie
Nadere informatieVerklarende woordenlijst
Bijlage 4 Verklarende woordenlijst Ambtenaar persoon die een baan heeft bij de overheid Amendement de Tweede Kamer wil iets aan een voorstel voor een wet veranderen B en W de burgemeester en de wethouders
Nadere informatielandmanserve Complete rijwoningen met ruimte voor elk gezin Wonen in Hengelo 11 royale rijwoningen
landmanserve Wonen in Hengelo 11 royale rijwoningen Complete rijwoningen met ruimte voor elk gezin Jouw thuis. Heerlijk zonnige tuinen op het zuidwesten Van starter tot compleet gezin Stijlvol, ruim én
Nadere informatieVRAGEN. 2. Wordt er na de verbouwing/herinrichting van de Zandheuvelschool in de toekomst geen gebruik meer gemaakt van de opstallen van Twins.
Raadsvergadering d.d. 21 oktober 2008 Raadsnota nummer 0008064 0nderwerp: Herbestemming Zandheuvelschool Vragen van fractie Gemeentebelangen Naam raadslid: W. Hoosemans 1. Nu de Zandheuvelschool een museale
Nadere informatie14 RUIME HERENHUIZEN IN DE BINNENSTAD VAN SNEEK STATIG WONEN IN HET HISTORISCHE CENTRUM VAN SNEEK
14 RUIME HERENHUIZEN IN DE BINNENSTAD VAN SNEEK STATIG WONEN IN HET HISTORISCHE CENTRUM VAN SNEEK SFEERVOL EN COMFORTABEL WONEN In de gezellige binnenstad van Sneek worden veertien herenhuizen gerealiseerd.
Nadere informatieChartreuse 49 HUURAPPARTEMENTEN IN UTRECHT STAD. zorgeloos huren nabij het stadshart. Oplevering. woneninchartreuse.nl.
zorgeloos huren nabij het stadshart van Utrecht Oplevering 1 februari 2013 Diverse woningtypes Woonoppervlak van 56,9 tot 112,7 m 2 Inclusief parkeerplaats Voorzien van tuin, terras, balkon of loggia Huurprijs
Nadere informatieKaaiendonkse. Tradities. (studieles ) Vooraf. Voorbereiding leerkracht
Kaaiendonkse Tradities Doorvmiddel van de tekst en de verwerkingsopdracht krijgen de leerlingen inzicht in de viering van het carnaval in de regio Oosterhout Het belangrijkste doel is de leerlingen een
Nadere informatieFeiten over Zoetermeer IN VERGELIJKING MET ANDERE STEDEN
Feiten over Zoetermeer IN VERGELIJKING MET ANDERE STEDEN voorwoord 3 INWoNERS 4 BEvoLKINGSDICHtHEID 6 HUISHoUDENSGRoottE 8 HUISHoUDENS 10 WoNINGEN 12 SoCIALE HUURWoNINGEN 14 GEMIDDELDE WoNINGWAARDE 16
Nadere informatieVRAGEN THEMA FIETSEN
VRAGEN THEMA FIETSEN 1. Ik fiets graag. Mag ik in de binnenstad van s-hertogenbosch fietsen? A. In de hele stad liggen speciale fietspaden, ook in de binnenstad. B. In de binnenstad van s-hertogenbosch
Nadere informatieGemeente Moerdijk. Monumentenwijzer. Informatie over gemeentelijke monumenten
Gemeente Moerdijk Monumentenwijzer Informatie over gemeentelijke monumenten Inhoudsopgave Woord van de Wethouder... 3 Hoe wordt een object een gemeentelijk monument?... 5 Moet ik een vergunning aanvragen?...
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieHelp, mijn papa en mama gaan scheiden!
Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken
Nadere informatieMijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?
Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur
Nadere informatieTe huur winkelpand / kantoorruimte Broersvest 57-C te Schiedam
Van Herk Groep Lichtenauerlaan 30 3062 ME Rotterdam Postbus 4068 3006 AB Rotterdam T: (010) 241 15 55 E: info@vanherkgroep.nl I: www.vanherkgroep.nl Te huur winkelpand / kantoorruimte Broersvest 57-C te
Nadere informatieInterview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht
1 Interview met de Spaanse arts Betty Cerda de Palou, 63 jaar oud en sinds 32 jaar in Maastricht Betty: Ik ben Betty Cerda de Palou. Ik woon in Maastricht al 32 jaar. Ik ben 63 jaar. Ik ben arts, maar
Nadere informatieleeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa
leeruitstap Kwadrant donderdag 17 mei 2001 hoofdstad van België hart van Europa 1. Brussel hoofdstad van ons land en Europa Brussel is de hoofdstad van ons land. De koning woont in Brussel en de regering
Nadere informatie2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen
Liturgie Emmen, 13 september 2015 (buitendienst) Thema: samen onderweg (startzondag) 1. Votum 2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen 3. Zingen: Sela: breng
Nadere informatieRaadsvoorstel Agendanr. :
Raadsvoorstel Agendanr. : Onderwerp: voorbereidingskrediet nieuw theater en plan van aanpak Reg.nr. : 110880 B&W verg. : 15 januari 2013 Commissie : MO Cie_verg. : 6 februari 2013 Raadsverg. : 19 februari
Nadere informatieHelen opent de vergadering en heet iedereen welkom. De notulen van de vergadering van 12 november 2014 worden ongewijzigd vastgesteld.
Stichting Vrienden van de Klokkenberg Notulen van de vergadering d.d. 23 april 2015 Locatie: De Klokkenberg Aanwezig: Helen Brouwers, René Noppeney, Geertje van de Streek, Roland van der Hoek en Ciska
Nadere informatieNIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina
NIEUWSBRIEF Het nieuwe Koningin Wilhelmina 1 In dit nummer 2. De gemeente laat weten 2. Veilig en weer goed zicht 3. Pendelbus is succes 3. Interne verhuizing loopt goed 4. Mevr. Reijneke over haar interne
Nadere informatiePubliekstekst Wet investeren in jongeren
Publiekstekst Wet investeren in jongeren Juni 2009 Deze publicatie is gemaakt door Stimulansz in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stimulansz spreekt haar dank uit aan alle
Nadere informatieMaart 2013. Geerte, Annewil en Corrie zijn druk bezig geweest met de grote schoonmaak buiten. Na de schoonmaak was het even tijd voor andere energie.
Maart 2013 Bijna iedereen in het Thomashuis loopt te hoesten en te proesten. Griep is de vaste gast geworden. Met drankjes en honing in de thee wordt de griep weggejaagd. Geerte, Annewil en Corrie zijn
Nadere informatieAan het college van B&W Postbus 12345 5200 GZ s-hertogenbosch
Aan het college van B&W Postbus 12345 5200 GZ s-hertogenbosch s-hertogenbosch, 2 april 2013 Betreft: Vragen ex art 39 R.v.O. Verbouwing stadskantoor/ huis van de stad Geacht College, In het Brabants Dagblad
Nadere informatie