Eerste hulp bij energie besparen!

Transcriptie

1 Eerste hulp bij energie besparen! Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) wordt steeds belangrijker: zowel voor ondernemers als voor hun klanten, blijkt uit onderzoek van MVO Nederland. Een van de makkelijkste manieren om aan mvo te doen, is minder energie gebruiken. Dat is immers zowel goed voor de planeet als voor je portemonnee. In dit whitepaper: Inleiding Inzicht in je energieverbruik Gebruik je energie slimmer Investeer in een energiezuinige toekomst Tips van ondernemers Zorgplicht Als je meer dan kwh energie of meer dan kubieke meter gas per jaar gebruikt, heb je volgens de Wet Milieu Beheer (WMB) een zorgplicht energieverbruik. Als het technisch mogelijk is om energiebesparende maatregelen toe te passen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder, ben je wettelijk verplicht om deze energiebesparende maatregelen te realiseren. Inleiding De meeste ondernemers, 55 procent, weten precies hoeveel energie er in hun bedrijf wordt gebruikt. Dat blijkt uit onderzoek van Nuon en BusinessCompleet onder meer dan achthonderd bedrijfsleiders. Zij gaan hier ook heel bewust mee om. Als zij nieuwe apparatuur aanschaffen, kiezen zij voor energielabel A en de thermostaat wordt zuinig afgesteld. 22,5 procent heeft energiezuinige verlichting en 17,2 procent heeft gekozen voor zonnepanelen. Bijna 10 procent heeft isolatie of dubbele beglazing laten aanbrengen om energie te besparen. Ondanks dat ondernemers al heel goed bezig zijn, laten zij nog kansen liggen. Energieverspilling kost het Nederlandse middenen kleinbedrijf jaarlijks 300 miljoen euro, becijferen MKB- Nederland en het ministerie van Economische Zaken. In dit whitepaper leggen we je uit hoe jij energie kunt besparen - met én zonder investering in tijd, geld en moeite. Er wordt in dit whitepaper naar diverse websites en instanties verwezen. Op mkbservicedesk.nl/energiebesparen vind je een overzicht van alle links. 1

2 tip Verbruikvergelijker Op de website van Nuon staat een verbruikvergelijker, waar je kunt zien of jij meer of minder energie gebruikt dan je branchegenoten met een bedrijf van dezelfde oppervlakte. Gerold Bökkerink Opticien Bökkerink Rijssen "Toen wij gingen verbouwen, heb ik een energiescan laten doen. Dat kon met subsidie van de gemeente Rijssen, dus dat was een mooi moment om te onderzoeken waar wij konden besparen." Paul Otter Algemeen directeur Incassade Deurwaarders en Incasso "Bij de bouw van ons kantoor hebben we bewust gekozen voor energiezuinige opties. Dat was een investering waarvan werd gezegd dat we het in vijf of zes jaar zouden terugverdienen. Nu ben ik er helemaal blij mee. Als we ons gebouw ooit willen verkopen, zal er zeker op het energieverbruik worden gelet. Vooral nu een energielabel verplicht is geworden." Inzicht in je energie Voordat je energie kunt gaan besparen, moet je eerst weten hoeveel je nou eigenlijk gebruikt en welke onderdelen van je bedrijf de grote energieslurpers zijn. Ben jij veel kwijt aan je verlichting en apparatuur, of is de verwarming juist erg energie-intensief? In Nederland wordt meer dan de helft van de energie besteed aan klimaatbeheersing: koeling, ventilatie en ruimteverwarming. Hier is dus veel te winnen met betere isolatie en zuinigere installaties. Ook verlichting is een kostenpost voor elk bedrijf. In kantoren wordt volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek 20 tot 30 procent van alle energie hieraan besteed. Bedrijven die werken met voedsel zijn veel energie kwijt aan productkoeling. In een supermarkt gaat hier soms wel 65 procent van de energie aan op. Energie besparen begint bij inzicht in je energieverbruik. Veel energiemaatschappijen bieden tegenwoordig slimme energiemeters of e-managers aan. Met apparaten die je tussen stekker en stopcontact inplugt, kun je precies zien hoeveel energie elk apparaat gebruikt en hoeveel je bespaart door dit uit te zetten. Met een e-manager met aan- en uitzetoptie is het ook mogelijk je apparatuur op afstand te bedienen. Met een e-thermostaat kun je op afstand je verwarming bedienen. Zo krijg je meer inzicht en kun je efficiënter omgaan met je energie. Energiescan Wil jij hulp van een professional bij het inzicht krijgen in je energieverbruik? Veel gemeenten en provincies hebben een subsidiepotje om ondernemers een energiescan te laten doen. Als je besluit voor zo n scan te kiezen, komt een adviseur bij je langs om te kijken waar jij energie kunt besparen en hoeveel dit jou kan opleveren. 2

3 tip Energielabel Meer informatie over het energielabel vind je bij Agentschap- NL. De Stichting Kwaliteitsborging Bouw en Installatie-sector (KBI) biedt een overzicht van bedrijven die het energielabel mogen afgeven. Energielabel Vanaf 1 januari 2008 moet een woning of bedrijfspand verplicht een energielabel hebben als het wordt verkocht, verhuurd of ingrijpend verbouwd. Dit Energie Prestatie Advies (EPA), zoals het officieel heet, heb je in verschillende categorieën. Het EPA-W is voor woningen en het EPA-U is er voor utiliteitsbouw, waar de meeste bedrijfspanden onder vallen. De labels worden afgegeven door een gecertificeerd adviseur en lopen van A (het meest energiezuinig) tot G. Bij het bepalen van het energielabel wordt gekeken naar de opbouw van het pand, isolatie, luchtbehandeling, koeling, verwarming en verlichting van een gebouw. Een energielabel is in principe tien jaar geldig. Er zijn uitzonderingen van het verplichte energielabel. Bij gebouwen die jonger zijn dan tien jaar, is het voldoende om de EPC-rekening te laten zien. Ook monumenten, woonboten, religieuze gebouwen en alleenstaande gebouwen waarvan minder dan vijftig vierkante meter wordt gebruikt, zijn uitgezonderd. 3

4 tip Warmteverlies Houd je warmte binnen. Zorg er voor dat de sensoren van je cv op een goede plaats zitten en dat je radiatoren niet worden gehinderd door omkasting of gordijnen. Automatische deuren met tochtstrips kun je zo instellen dat zij na elkaar opengaan. Daarmee voorkom je veel warmteverlies en bespaar je energie. Marc van Helden "Vorig jaar groeiden wij uit ons oude kantoor en hebben we een nieuw kantoorgebouw laten bouwen door een architect die veel affiniteit heeft met duurzaam bouwen. Ons nieuwe pand is bijna energieneutraal. De investering was groot, maar we hebben onze maandelijkse lasten flink terug kunnen brengen. Uiteindelijk betaalt dit zich dus terug." Gebruik je energie slim Om energie te besparen, hoef je niet altijd te investeren in aanpassingen van je gebouw of nieuwe apparatuur. Door je apparaten beter af te stellen en je eigen gedrag en dat van je werknemers te veranderen, kun je ook al veel bereiken. Zorg er in ieder geval voor dat je je omgeving betrekt bij het energie besparen. Goede isolatie heeft namelijk geen zin als deuren en ramen continue openstaan. Je kunt je verlichting en verwarming vervangen voor energiezuinige alternatieven, maar er ook eerst voor zorgen dat je ze niet aanzet als dat niet noodzakelijk is. Denk daarbij eens out-of-the-box. Microsoft sluit in de zomerperiode twee hele verdiepingen van het kantoor in Amsterdam, omdat veel werknemers dan op vakantie zijn. Op de afgesloten verdiepingen kunnen het licht, de airconditioning en bijvoorbeeld koffiezetapparaten en printers worden uitgeschakeld. Dit scheelt veel energie en zorgt er bovendien voor dat werknemers die elkaar niet goed kennen, bij elkaar komen te zitten. Dit levert onverwachte samenwerkingsverbanden op. Verwarming Een groot deel van de energie gaat op aan klimaatbeheersing. Om je ruimtes zo energiezuinig mogelijk te verwarmen, is het belangrijk de temperatuur van het CV-water goed in te stellen. Ook het kiezen van een andere stookgrens (de buitentemperatuur waarbij je gaat verwarmen) kan veel opleveren. Meestal wordt gekozen voor een buitentemperatuur tussen 14 en 17 graden. Maar vooral in kleine ruimtes zorgen ook de mensen en de lampen voor warmte. Experimenteer en kijk wanneer het echt noodzakelijk is dat de verwarming aanslaat. Koeling en ventilatie Airconditioning en ventilatoren zijn echte energievreters. Stel het toerental van de apparaten niet hoger in dan strikt noodzakelijk. Zorg er ook voor dat de apparaten hun eigen warmte goed kwijt kunnen. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat ramen en deuren goed gesloten zijn als je de airco aanzet. Misschien kun je er ook op andere, gratis manieren voor zorgen dat je bedrijfsruimte niet te warm wordt. Met goede zonneschermen, 's nachts ventileren en het natmaken van platte daken kun je de temperatuur ook naar beneden brengen, zonder dat dat energie kost. Op mkbservicedesk.nl/ energiebesparen vind je nog meer tips om energiezuinig te blijven als het buiten heet is. 4

5 Paul Otter Algemeen directeur Incassade Deurwaarders en Incasso "Overal in ons gebouw, behalve in de kantine, hebben we gekozen voor sensoren die de verlichting automatisch uitschakelen als er niemand aanwezig is. Die methode is foolproof, je hoeft er dus niet meer aan te denken." tip HNW Ook Het Nieuwe Werken (HNW) heeft als voordeel dat je minder energie verbruikt. Door werknemers thuis of onderweg te laten werken, hoef je minder apparaten aan te zetten en kun je uit-eindelijk misschien zelfs verhuizen naar een kleinere bedrijfsruimte. Kijk op mkbservicedesk.nl/energiebesparen voor veel tips en informatie over slimme oplossingen die HNW mogelijk maken. Gerold Bökkerink Opticien Bökkerink Rijssen "Natuurlijk wil ik energie besparen, maar niet ten koste van alles. De deur moet gewoon openstaan voor klanten en ik ga ook mijn medewerkers niet vragen om warmere kleding aan te trekken. De winkel moet een prettige omgeving blijven." Personeel Jij kunt je wel bewust zijn van het energiegebruik in je zaak, maar dat levert niet zo veel op als je personeelsleden daar niet aan meewerken. Uit onderzoek van Novem en Ecofys blijkt dat een gedragsverandering van je personeel je een energiebesparing van 5 tot 8 procent kan opleveren, vrijwel zonder financiële investering. Zorg dat iedereen meedenkt en ervoor zorgt dat in ongebruikte ruimtes lampen en verwarming worden uitgezet en dat deuren en ramen dicht worden gehouden als de verwarming of airco aanstaat. Sluipgebruik Sluipgebruik is het energieverbruik van apparaten die niet worden gebruikt maar wel in het stopcontact zitten. Deze energieverspilling kun je alleen terugdringen als alle medewerkers zich hier bewust van zijn. Laat geen apparaten in het stopcontact zitten als ze niet worden gebruikt en sluit s avonds alles goed af. Stekkerdozen met schakelaars maken het makkelijker om apparaten allemaal écht uit te schakelen. In bijna elk bedrijf worden computers en laptops gebruikt. Op mkbservicedesk.nl/energiebesparen lees je zes tips om het energieverbruik van je computers terug te dringen en tips om het energieverbruik van je servers te verminderen. Digitaliseren Faxen, kopieermachines en printers gebruiken veel energie in stand-by-stand, soms wel 75 procent van hun totale energieverbruik. Probeer deze apparaten vaker uit te zetten en kijk of je het maken van printjes en kopieën kunt terugdringen door je bedrijf te digitaliseren. In MijnMKB kun je een whitepaper downloaden dat je hier stap voor stap mee helpt: Eerste Hulp bij Digitaliseren. Klanten Je kunt ook je klanten vragen actief mee te denken over energiebesparing. Consumenten vinden het vaak belangrijk dat je aan het milieu denkt en zullen bereid zijn hierover mee te denken. Veel winkels laten hun deuren bijvoorbeeld openstaan om aan klanten duidelijk te maken dat zij naar binnen kunnen lopen, maar daarmee verlies je veel warmte. Misschien kun je ook met grote stickers, vlaggen en een loper aangeven dat je zaak open is. Hetzelfde geldt voor koelkasten. In veel supermarkten wordt aan klanten al gevraagd eerst een keuze te maken en daarna pas de koeling of diepvries te openen. Maak op een leuke manier duidelijk dat je samen werkt aan een beter milieu, dit zal je imago als maatschappelijk verantwoorde ondernemer alleen maar versterken. 5

6 Marc van Helden "Onze lampen en beeldschermen zijn onlangs vervangen door led. Ook de parkeerplaats wordt met ledlampjes verlicht. Het is mooi en gebruikt vrijwel geen stroom. We besparen hiermee ongeveer 500 euro per maand aan energiekosten." Gerold Bökkerink Opticien Bökkerink Rijssen "De hele winkel wordt nu verlicht met ledverlichting. Dat bevalt uitstekend: het is mooi en zorgt voor een flinke energiebesparing." tip Verlichting Wil je meer weten over energiezuinige verlichting en wat de verschillende mogelijkheden je kunnen opleveren? Download gratis in MijnMKB het whitepaper over dit onderwerp: Eerste Hulp bij Besparen op Verlichting. Kies voor een energiezuinige toekomst Echt grote energiebesparing realiseer je over het algemeen niet alleen door aanpassingen in je gedrag en dat van je werknemers. Daarvoor zul je moeten investeren: in betere isolatie, zuinige apparatuur, slimme sensoren, deurdrangers en schakelaars. Verwarming Ruimteverwarming kost elk bedrijf veel energie. Kleine aanpassingen zorgen al voor een zuiniger energieverbruik. Denk aan het beter isoleren van je leidingen en het aanbrengen van radiatorfolie. Hiermee reflecteert de warmte van je radiotoren terug de ruimte in. Bij ongeïsoleerde steenmuren levert 1 vierkante meter folie je een besparing van 35 kubieke meter gas per jaar op. Bij ongeïsoleerde spouwmuren is dit 25 kubieke meter, bij geïsoleerde spouwmuren nog 10 kubieke meter en zelfs als je muren zeer goed geïsoleerd zijn, kan radiatorfolie je nog 4 kubieke meter gasbesparing opleveren. Een investering in radiatorfolie verdien je doorgaans in minder dan een jaar terug. Ook het extra isoleren van je leidingen verdien je gemiddeld in minder dan een jaar terug. Dat zijn je quick-wins: relatief kleine investeringen met groot effect. Kun je meer investeren in zuinigere ruimteverwarming? CVketels worden steeds zuiniger. Na twaalf tot vijftien jaar is een ketel aan vervanging toe, maar het kan rendabel zijn om de ketel al eerder te vervangen voor een hr-ketel. De nieuwste generatie ketels gebruikt tot wel 15 procent minder gas dan oudere modellen. De meeste energiemaatschappijen bieden je advies op maat en kunnen jou precies vertellen of het voordelig is om je ketel eerder te vervangen. Kijk op de website van je energiemaatschappij en maak een afspraak. Verlichting Met energiezuinige tl-buizen, spaarlampen en led-verlichting is veel te winnen. Ouderwetse tl-buizen en gloeilampen besteden meer energie aan warmte dan aan licht, moderne lampen doen dat niet. Bovendien gaan ze langer mee. Het vooroordeel dat energiezuinige lampen een ongezellige uitstraling geven, is gedateerd. Met led-verlichting kun je zelf de kleur en lichtintensiteit bepalen. Investeringen in zuinige verlichting betalen zich gemiddeld genomen in twee tot drie jaar terug, sneller als je aanspraak kan maken op subsidie. Beeldschermen zijn ook grote energievreters. Vervang je plasmaschermen voor lcd-schermen of led-schermen en let daarbij op het energielabel. 6

7 Marc van Helden "Toen wij uit ons bedrijfspand groeiden, hebben we een nieuw gebouw laten ontwerpen door een architect die veel wist van duurzame bouw. Ons pand is bijna energieneutraal. De investering was groter, maar we hebben onze maandelijkse lasten flink terug kunnen brengen. Uiteindelijk betaalt dit zich dus terug." Paul Otter Algemeen directeur Incassade Deurwaarders en Incasso "In 2004 besloten wij een nieuw hoofdantoor in Leeuwarden te laten bouwen. Daarbij hebben we ervoor gekozen het te verwarmen met een warmtepomp. Nu hoeven we geen gas meer te gebruiken en zijn we veel minder energie kwijt aan koeling en verwarming. Bovendien is het prettig: de warmte of koeling komt van onderaf en zorgt daardoor voor een veel natuurlijkere overgang van koud naar warm." Productkoeling Grote koelinstallaties kosten veel energie. Met deurdrangers kun je ervoor zorgen dat de deur zoveel mogelijk gesloten blijft en met een deurschakelaar regel je dat de verlichting pas aangaat als de deur wordt geopend en ook weer automatisch uitgaat als de deur sluit. Licht geeft immers ook veel warmte af, waardoor je extra hard moet koelen. Een laag ijs op de verdamper zorgt ervoor dat je tot wel 30 procent meer energie verbruikt. Er zijn diverse methoden om het apparaat ijsvrij te houden. Vaak hebben supermarkten koelingen waarbij je door glas het product kan zien. Glasverwarming voorkomt dat de ruiten beslaan, maar kost energie en maakt dat de koeling harder moet werken. Met anti-condensfolie kun je ook bereiken dat je glazen niet beslaan. Een investering hierin betaalt zich in gemiddeld acht maanden terug. Nieuw gebouw Wil jij echt investeren in energiebesparing of ben je sowieso al toe aan een ander bedrijfspand? Steeds meer bouwbedrijven en architecten specialiseren zich in (bijna) energieneutrale bouw. Deze gebouwen produceren net zo veel duurzame energie als ze gebruiken. Ze worden bijvoorbeeld verwarmd met aardwarmte of een warmtepomp en er liggen zonnepanelen op het dak voor de stroom voor verlichting en apparatuur. Uitstekende isolatie, de meest zuinige inrichting en enthousiaste en meedenkende gebruikers doen de rest. Subsidies en regelingen Investeringen in energiebesparende maatregelen kun je vaak aftrekken van de winst. Onder de Energie Investeringsaftrek (EIA) kun je 41,5 procent van je investeringskosten aftrekken, bovenop je gebruikelijke afschrijving. Dit levert je een voordeel van ongeveer 10 procent van je investeringskosten op. Elk jaar wordt de energielijst uitgebracht waarop staat welke investeringen onder de aftrekregeling vallen. Vanaf 1 januari 2014 is het budget voor de EIA 141 miljoen euro. Het dempelbedrag voor een bedrijfsmiddel is in euro. In totaal moet je minimaal euro investeren om voor de aftrek in aanmerking te komen, in 2014 wordt dit euro. Op lees je precies wat de EIA inhoudt en hoe je hiervoor in aanmerking kunt komen. 7

8 Energieneutraliteit Vanuit de overheid wordt energieneutrale bouw gestimuleerd. Vanaf 2018 (voor overheidsgebouwen) of 2020 (andere gebouwen) wordt energieneutraliteit mogelijk zelfs een eis voor nieuwe gebouwen. Kijk op mkbservicedesk.nl/ energiebesparen voor meer informatie en subsidieregelingen. Toekomst Een utopisch toekomstbeeld is autarkische bouw: gebouwen die zo zelfvoorzienend zijn dat ze niet op het stroomnet zijn aangesloten. Dit is in Nederland op dit moment nog niet rendabel. De technische installatie die ervoor zorgt dat je gebouw kan worden losgekoppeld van het net, kost nu nog zo veel energie dat het erg kostbaar en milieubelastend is. Let op: Een aanvraag voor EIA moet je indienen binnen drie maanden nadat je de opdracht hebt gegeven voor een energiezuinige investering of de bestelling hebt gedaan. Je moet de aanvraag indienen via het e-loket van AgentschapNL. Investeer je in een jaar tussen de en euro in energiezuinige maatregelen? Dan kun je ook eenmalig in aanmerking komen voor de Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA). Deze regeling mag je naast de EIA gebruiken. Als je investering niet op de energielijst staat, kun je misschien wel aanspraak maken op de Milieu Investeringsaftrek. Het budget hiervoor is in miljoen euro. Op de milieulijst staan 360 investeringen die goed zijn voor het milieu. Afhankelijk van de categorie op de milieulijst mag je 13,5; 27 of 36 procent extra aftrekken. Daarnaast mag je volgens de regeling willekeurige afschrijving milieu-investering (Vamil) 75 procent van een investering aftrekken wanneer je dat wilt. Lees meer over deze regelingen op mkbservicedesk.nl/ energiebesparing. Marc van Helden "Er zijn diverse fiscale regelingen om duurzame investeringen te ondersteunen. Wij konden de aanleg van het aardwarmtesysteem versneld afschrijven omdat het op de lijst staat van de Milieu Investeringsaftrek (MIA)." 8

9 Tips van ondernemers en experts Paul Otter Algemeen directeur Incassade Deurwaarders en Incasso "Natuurlijk, het is heel prettig dat energiebesparing je geld oplevert. Maar ik vind ook dat we een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben. Daarnaast hebben sommige medewerkers bewust voor dit bedrijf gekozen omdat wij duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Klanten reageren ook vrijwel altijd positief. Ik zou alleen willen dat de overheid er meer aandacht aan besteedt bij aanbestedingen." Marc van Helden "We hebben ons kantoor zo ingericht dat alle lichten vanzelf uitgaan zodra er geen mensen meer zijn. De zonnewering gaat automatisch naar beneden als de zon schijnt en ook 's avonds gaan ze voor de ramen om de kou in de nacht te weren. Daardoor hoeven we er niet steeds aan te denken." Gerold Bökkerink Opticien Bökkerink Rijssen "Uit de energiescan die wij hebben laten doen, bleek dat we vooral konden besparen op verlichting en verwarming. De lampen hebben we vervangen door LED en de elektrische kacheltjes voor een warmtepomp. Ik verwacht dat we nu 80 procent minder energie gebruiken." Powered by Over MKB Servicedesk. Als strategisch partner van MKB-Nederland is de MKB Servicedesk de vraagbaak voor ondernemend Nederland. Op vind je betrouwbare, concrete en betaalbare antwoorden op alle ondernemersvragen in het midden- en kleinbedrijf. Maandelijks bezoeken meer dan ondernemers mkbservicedesk.nl. Het is niet toegestaan om beeldmateriaal en informatie afkomstig uit dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van MKB Servicedesk te kopiëren in welke vorm dan ook. Servicedesk 9