Een overzicht van duurzame rekentools. Ir. Ragna Clocquet Sr. adviseur duurzaam bouwen en energie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een overzicht van duurzame rekentools. Ir. Ragna Clocquet Sr. adviseur duurzaam bouwen en energie"

Transcriptie

1 Een overzicht van duurzame rekentools Ir. Ragna Clocquet Sr. adviseur duurzaam bouwen en energie

2 Introductie Royal HaskoningDHV +

3 Introductie Royal HaskoningDHV Environmental Geotechnical Mechanical Coastal Structural Electrical Economics Legal Architecture Hydraulics Civil werknemers Marine Health and Safety > 100 kantoren > 35 landen wereldwijd

4 Introductie duurzaam bouwen Visie op Duurzaamheid Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoefte van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoefte te voorzien in gevaar te brengen. Gro Harlem Brundtland, 1987 Vertaald naar gebouwen Elimineren van negatieve impact nu én in de toekomst, gedurende de gehele levenscyclus (realisatie, gebruik, renovatie, sloop/hergebruik) van het vastgoed op mens en milieu. vervuiling/afval (bodem, water, lucht) het uitputten van grondstoffen nadelige effecten op mens en omgeving.

5 Onderwerpen Duurzaam bouwen Energie Materialen Afval Water Binnenmilieu / gezondheid (geluid, thermisch, comfort, licht) Gebruikskwaliteit Toekomstwaarde Landgebruik en ecologie / omgeving Mobiliteit Management

6 Ontwikkeling rekentools =? Manier om te kwantificeren Om appels met peren te kunnen vergelijken en duurzaamheidambities te kunnen kwantificeren zijn diverse beoordelingsmethoden ontwikkeld

7 Veel rekentools EPA

8 Welke kiest u?

9 Aandachtspunten voor keuze tool 1) Inhoud Bereik / duurzaamheidthema's Schaalniveau s Gebouwtypen Fase project (ambitieformulering, ontwerp, uitvoering, gebruik/exploitatie) Checklists, berekening, beide? 2) Proces Doel + ambitie keuze tool Representativiteit / bekendheid, Nationaal of internationaal Aansluiting op (Nederlandse) wetgeving Impact op project (kosten, tijd, proces) Doelgroep gebruik, gebruiksvriendelijkheid Betrouwbaarheid/ onafhankelijkheid (b.v. certificering)

10 Overzicht rekentools 1. Gebouw 4. Installaties 5. Constructies 6. GWW 7. Gebieden 2. Energie 3. Materialen

11 Voorbeelden rekentools Onderwerp Gangbare rekentools NL 1. Gebouw BREEAM, LEED, Greencalc+, GPR Gebouw 2. Energie EPBD, EPC, EPG, EMG, EPA, EPG&Kosten, PHPP 3. Materialen LCA, MPG, C2C 4. Installaties Eco Instal 5. Constructies BHH model 6. GWW Dubocalc 7. Gebieden Breeam NL gebieden,greencalc, GPR Stedebouw

12 Nieuwbouw + renovatie Nieuwbouw Bestaande bouw Bereik rekentools gebouw en energie Nederlands Internationaal C Certificering Biedt ruimte voor innovatie / nieuwe maatregelen Berekening / checklist EPA C Berekening EPG EMG Berekening Berekening PHPP GreenCalc+ GPR Gebouw BREEAM (UK -> NL) LEED (USA) C C Berekening Berekening Berekening + checklist Checklist + berekeningen Checklist + berekeningen Energie Milieu Comfort / Omgeving Gezondheid Management

13 Toelichting rekentools 1. Gebouw: Breeam, LEED, Greencalc+, GPR Gebouw 2. Energie: EPBD, EPC, EPG, EMG, EPG&Kosten, PHPP 3. Materialen: LCA, MPG, C2C 4. Installaties: Eco Instal 5. Constructies: BHH model 6. GWW: Dubocalc 7. Gebieden: Breeam NL gebieden, greencalc, GPR Stedebouw

14 1. Rekentools gebouwen Gebouw 1.1 BREEM 1.2 LEED 1.3 Greencalc+ 1.4 GPR Gebouw Kenmerken Certificaat Uitgebreid Gecertificeerde adviseurs Duur Tijdsintensief Géén certificaat Beperkte omvang NL tools Géén gecertificeerde adviseurs Relatief snel en goedkoop

15 1. Gebouw: BREEAM - LEED BREEAM + LEED Veel duurzaamheidsthema s Certificaat Gecertificeerde adviseurs nodig Duur (assessment + begeleiding + certificering) Assessment/certificering: (sterk indicatief) + kosten expert en adviseurs: sterk afhankelijk van proces en ambities (vaak > ) Tijdsintensief

16 1.1 BREEAM BRE Environmental Assessment Method Puntensysteem: maatregelenlijst en berekeningen Gehele ontwikkeltraject, incl. uitvoering en ingebruikname NL: aangepast aan NL wetgeving: flexibel Eisen verschillen per land (Very good hier = Excellent in ander land) Expert (opgeleid door DGBC) als coördinator en lid ontwerpteam zorgt voor bewijslastverzameling Assessor stelt rapport op en stuurt aan BRE/ DGBC (NL: online tool)

17 1.1 BREEAM Duurzaamheidsthema s 1. Management 2. Energie 3. Water 4. Landgebruik & Ecology 5. Gezondheid 6. Transport 7. Materialen 8. Afval 9. Vervuiling

18 Voorbeeld: TransPort Building, Schiphol Ambities Corporate Responsibility Schiphol: exploitant duurzame luchthavens. TransPort kantoorgebouw m2 Ontwerp en realisatie BREEAM Very Good én LEED Platinum 100% verhuurd aan transavia.com en Martinair.

19 1.2 LEED Leadership in Energy and Environmental Design Puntensysteem gebaseerd op maatregelenlijst en berekeningen Toepassing gedurende gehele ontwikkeltraject, incl. uitvoering en ingebruikname Nieuwbouw, bestaande bouw en exploitatie Focus Amerika en Azie

20 1.2 LEED Duurzaamheidsthema s Sustainable Sites (26/110) Water Efficiency (10/110) Energy & Atmosphere (35/110) Materials & Resources (14/110) Indoor Environmental Quality (15/110) (Innovation & Design Process (10/110)) Sustainable sites Certified (40-49/110) Silver (50-59/110) Gold (60-79/110) Platinum (80-110/110)

21 1.2 LEED Onafhankelijke beoordeling/ certificering Certificaat na ingebruikname Eisen wereldwijd vrij uniform, weinig flexibel, sluit niet aan op NL wetgeving Assessment/ begeleiding: ca (o.b.v. geraadpleegde studies, maar sterk situatieafhankelijk) Certificering: ca (indicatief)

22 Voorbeeld: DSM China Campus, Shanghai Grootschalige nieuwbouw: de DSM China Campus, Shanghai NL bedrijf, multinational ook in Azië Drie gebouwen, oppervlakte ca m2 bvo: Corperate social responsability beleid doorvertaald naar LEED LEED Gold-certificate

23 GPR Gebouw Greencalc+ GPR Gebouw + Greencalc+ Meerdere duurzaamheidsthema s NL tools Géén certificaat Géén gecertificeerde adviseurs nodig Relatief snel en goedkoop

24 1.3 GPR Gebouw Gemeentelijke Praktijk Richtlijn Woningen + Utiliteitsbouw en specials (station- en sportgebouwen en zwembaden) Nieuwbouw + bestaande bouw Met name ambitie- en ontwerpfase, ook realisatie Check uitvoering en achteraf mogelijk, niet vereist Voor ontwerpende partijen effect van maatregelen inzichtelijk Maatregelen en berekeningen vormen samen score Eenvoudig en breed, berekent ook MPG (versie 4.2)

25 1.3 GPR Gebouw, duurzaamheidsthema s Milieubelasting Plankwaliteit

26 1.3 GPR Gebouw: eindresultaat Project: Datum: GPR-modules Ambitie Prestatie-eis Energie Goed 8 Milieu Wat extra 7,5 Gezondheid Goed 8 Gebruikskwaliteit Voldoende 6 Toekomstwaarde Uitmuntend 9 test Opdrachtgever: voorbeeld 1/19/ :54:31 PM Gebouw: Kantoorgebouw test Score van 6.0 = Nieuwbouw Bouwbesluit Thema s ambitie score Energiezuinig gebouw Slecht binnenklimaat Energie Milieu Gezondheid Gebruikskwaliteit Toekomstwaarde Score t.o.v. ambitie Ambitie score Realisatie score CO2-emissie (kg/m2) per jaar Door energiegebruik Door materiaalgebruik CO2-emissiereductie (t.o.v. Referentiewaarde Score referentiewaarde) 21, % 7,4 8,8-20%

27 1.3 GPR Gebouw Sluit aan op NL-wetgeving & valt onder Duurzaam Inkopen (5x7) GPR versie 4.2, Gebruik via internet, samenwerking mogelijk Licentie ~ , advisering: situatieafhankelijk Relatief eenvoudig berekening uit te voeren in beperkte tijd Goed communicatiemiddel Geen onafhankelijke certificering, kwaliteit berekening afhankelijk rekenaar, evt. check door GPR Gebouw expert Bij aanscherping eisen uit Bouwbesluit, GPR-score voor en na aanscherping niet meer vergelijkbaar. Pre assessment BREEAM-NL, materialen-module BREEAM-NL

28 Voorbeeld: nieuwbouw MFA Veldhoven Hoge duurzaamheidsambitie: GPR score 8,4, EPC -50%, binnenklimaat Frisse Scholen klasse A Maatregelen: ventilatie CO 2 gestuurd LTV en HTK warmtepompen en WKO installatie hoogwaardig geluidwerende gevel (lesgeven en buitenspelen) Daglichttoetreding geoptimaliseerd. Zon- en lichtwering Kunstverlichting aangepast op daglicht GBS met energiemonitor in de centrale hal Sedumdak en zonneboiler t.b.v. het kinderdagverblijf.

29 1.4 Greencalc+ Woningen en utiliteitsbouw Nieuwbouw en bestaande bouw, geen exploitatie Wijk, Gebouw en detail niveau Met name ontwerpfase - Check uitvoering en achteraf mogelijk, niet vereist Voor ontwerpende partijen effect van maatregelen inzichtelijk Berekening op basis van een integrale levenscyclusanalyse Gedetailleerd en kwantitatief, sterke materialenmodule (LCA) Puntensysteem op basis van berekeningen Milieukosten* i.r.t. referentiegebouw 1990 (=100 punten) * milieukosten zijn de verborgen toekomstige maatschappelijke kosten die samenhangen met het herstel, de bestrijding en de preventie van milieueffecten

30 1.4 Greencalc+ Duurzaamheidsthema s 1. Materiaal 2. Energie 3. Water 4. Mobiliteit (wijkniveau) Resultaat berekening Milieu-index (milieukosten t.o.v. referentie 1990) Onafhankelijk van het gedrag van de gebruiker Duurzaamheid pand vergelijken met standaard gebouw uit Standaard refererentiegebouw uit 1990 heeft MIG 100. Boven MIG 100 = duurzamer

31 1.4 Greencalc+ Sluit aan op NL-wetgeving & valt onder Duurzaam Inkopen (200) Softwareprogramma (niet web-based) Licentie: , advisering: situatieafhankelijk Geen onafhankelijke certificering, kwaliteit berekening afhankelijk rekenaar Berekening relatief complex, veel data vereist en/of inhoudelijke kennis nodig GreenCalc-score niet afhankelijk van verscherpte eisen wetgeving Bruikbaar voor materialen-module BREEAM-NL

32 Voorbeeld GPR Gebouw Sterrencollege Mecanoo Architecten, m 2 Gebruikskwaliteit 9,1 aandacht toegankelijkheid (8,7), functionaliteit (8,2), technische kwaliteit (10,0) en sociale veiligheid (9,4) Toekomstwaarde 8,6: toekomstige voorzieningen (9,2), flexibiliteit (7,9) en belevingswaarde (8,8)

33 Toelichting rekentools 1. Gebouw: Breeam, LEED, Greencalc+, GPR Gebouw 2. Energie: EPBD, EPC, EPG, EMG, EPG&Kosten, PHPP 3. Materialen: LCA, MPG, C2C 4. Installaties: Eco Instal 5. Constructies: BHH model 6. GWW: Dubocalc 7. Gebieden: Breeam NL gebieden, C2C, greencalc, GPR Stedebouw

34 2. Energie: EPBD, EPC, EPG, EMG, EPA Allemaal energie EPBD: Energie Performance of Buildings Directive EPC: Energieprestatie coëfficiënt = eis Bouwbesluit EPG: bepalingsmethode Energie Prestatie Gebouwen: W+U, NEN 7120 EMG: Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau EPA: Energie Prestatie Advies

35 2.1 EPG, EMG EPG: bepalingsmethode Energie Prestatie Gebouwen: NEN 7120 EMG: Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau, NVN 7215 (tijdelijk gratis rekentool) EPG + EMG = EPC Verschillende software tools EPG: ENORM Vabi Elements EPG Uniec Twee Snoeken Bink EPG GPR Bouwbesluit (in ontwikkeling)

36 2.2 EPBD, EPA EPBD: Energie Performance of Buildings Directive Energielabel bestaande bouw, EPA Energielabel nieuwbouw: verworpen nov. 2012, voorlopig vrijwillige invoering Lente-akkoord

37 2.3 EPG&Kosten EPG&Kosten: Gratis + eenvoudig, snel resultaten

38 2.4 PHPP PassiefHuis ProjectenrekenPakket Passiefhuizen/zeer energiezuinige gebouwen Gebaseerd op Europese normen Expert inschakelen

39 Voorbeeld Passiefhuis Kroeven Passiefhuizen Nieuwbouw, EPC eis Bouwbesluit PHPP berekeningen

40 Toelichting rekentools 1. Gebouw: Breeam, LEED, Greencalc+, GPR Gebouw 2. Energie: EPBD, EPC, EPG, EMG, EPG&Kosten, PHPP 3. Materialen: LCA, MPG, C2C 4. Installaties: Eco Instal 5. Constructies: BHH model 6. GWW: Dubocalc 7. Gebieden: Breeam NL gebieden, C2C, greencalc, GPR Stedebouw

41 3.1 LCA LCA: levenscyclusanalyse Invloed van producten en menselijke activiteiten op het milieu Alle fasen in de levensloop: van winning grondstoffen, productie, (her)gebruik tot en met afvalverwerking inclusief transport Resultaat is milieuprofiel.

42 3.2 MPG MPG: Milieu Prestatie Gebouw Bouwbesluit: uitvoeren milieuprestatieberekening Bepalingsmethode MPG gaat uit van levenscyclusanalyse (LCA) Inzicht in duurzaamheidsgehalte toegepaste materialen Afwegingen duurzaamheid materialen intern en naar opdrachtgever beter bespreekbaar. Mogelijkheid om in ontwerpproces verschillende oplossingen en materialen uitproberen: ontwerpvoorstellen met een onderbouwd lage milieubelasting. DGBC heeft freeware beschikbaar gesteld voor deze berekening. Deze freeware is gebaseerd op greencalc.

43 3.2 Tools voor MPG berekening A: MRPI MPG-software (Milieurelevante Productinformatie), freetool ontwikkeld door bouwtoelevering, eenvoudig. Tevens uitgebreide MRPI informatie, resultaten cf. bouwbesluit B. DGBC materialentool, gebaseerd op materialenberekening Greencalc+ Software programma om milieuprestatieberekening van gebouwen of GWW werken te berekenen. Freeware. C. GPR Bouwbesluit maakt gebruik van bepalingsmethode Milieuprestaties Gebouwen en GWW-werken en Nationale Milieudatabase van Stichting Bouwkwaliteit (SBK). GPR Bouwbesluit is module van GPR Gebouw en is ook los verkrijgbaar. Op termijn geschikt voor EPG. D. EcoQuaestor, ontwikkeld door samenwerkingsverband van onafhankelijke bouwkostenbureaus, programma maakt gebruik van de SBK Bepalingsmethode Milieuprestatie gebouwen en GWW-werken. Gratis MC Excel rekenblad voor berekening bouwkosten en milieulasten en kan MPG maken op basis van een BIM.

44 3.3 C2C Tools C2C tool Woningenbouw xx en C2C tool Bedrijventerreinen xx C2Clabxx heeft twee tools ontwikkeld die de cradle to Cradle ambities voor de ontwikkeling van (woon)gebouwen en bedrijventerreinen kunnen toetsen, C2C Material assessment, EPEA Identificeren van producten en materialen Giftige materialen elimineren en vervangen

45 Toelichting rekentools 1. Gebouw: Breeam, LEED, Greencalc+, GPR Gebouw 2. Energie: EPBD, EPC, EPG, EMG, EPG&Kosten, PHPP 3. Materialen: LCC, MPG, C2C 4. Installaties: Eco Instal 5. Constructies: BHH model 6. GWW: Dubocalc 7. Gebieden: Breeam NL gebieden, C2C, greencalc, GPR Stedebouw

46 4/5: Installaties en constructies 4. Installaties: Eco-Instal Nog in ontwikkeling Wordt ontwikkeld door TNO en Stichting ISSO Milieuprestaties van installaties in woning- en utiliteitsbouw Aan de hand van gebouwkenmerken en gekozen installatieconcept 5. Constructie: BHH-model voor gebouwen, v.a. 1 maart 2013 Model Bepaling Hoeveelheden Hoofddraagconstructie (model BHH) Bepaalt materiaalhoeveelheden voor draagconstructie Milieuscore wordt bepaald met duurzaamheidsinstrumenten, zoals GreenCalc+, BREEAM en GPR Gebouw De rekenregels vrij te gebruiken en geïntegreerd in GPR Gebouw.

47 6: GWW: DuboCalc 6: DuboCalc Duurzaamheidsprestatie van een GWW-werk Ontwikkeld door Rijkswaterstaat tbv duurzaam inkopen Maakt gebruik van de Nationale Milieudatabase, LCA gegevens Alle milieu-effecten van winning tot sloop en energieverbruik Één getal, de Milieu Kosten Indicator waarde (MKI-waarde) Hoe lager de MKI-waarde des te lager de milieubelasting In ontwikkeling: BREEAM-NL Infra. Beoordeling duurzaamheidprestatie van infrastructurele projecten.

48 Toelichting rekentools 1. Gebouw: Breeam, LEED, Greencalc+, GPR Gebouw 2. Energie: EPBD, EPC, EPG, EMG, EPG&Kosten, PHPP 3. Materialen: LCA, MPG, C2C 4. Installaties: Eco Instal 5. Constructies: BHH model 6. GWW: Dubocalc 7. Gebieden: Breeam NL gebieden, C2C, Greencalc, GPR Stedebouw

49 7. Gebieden A. BREEAM-NL Gebiedsontwikkeling beoordeelt op: bronnen, ruimtelijke, ontwikkeling, gebiedsklimaat, welzijn, management en synergie B. C2C tool Bedrijventerreinen is bedoeld om partijen op verschillende niveaus, gemeente (macro), parkmanagement (meso) en ondernemers (micro), aan te sporen ambities vast te stellen. Thema s zijn: lucht, water, bodem, energie, openbare ruimte, flora&fauna, welzijn en materialen. De tool geeft een indicatie van C2C gehalte van bedrijventerrein. C. Greencalc+ is een instrument waarmee de duurzaamheid van een gebouw of wijk in kaart kan worden gebracht. D. GPR Stedenbouw biedt inzicht in duurzaamheid van gebiedsontwikkeling en sluit aan op GPR Gebouw. Belangrijkste thema s: energie, ruimte & voorraden, welzijn & gezondheid, gebruikswaarde en toekomstwaarde. GPR Stedenbouw meet effecten van keuzes op duurzaamheid tijdens proces, niet alleen achteraf. Ook geschikt om duurzaamheidsambities in de initiatieffase te formuleren en de voortgang tijdens het planvormingsproces bij te houden..

50 Conclusie De keuze voor een instrument is vaak een strategische en praktische keuze Geen enkel instrument is zaligmakend Eenvoudige/ goedkopere maatlatten zijn niet onafhankelijk Rekentools op basis van certificering zijn sterker maatregel-gericht, beslaan meer fasen, kosten meer geld en tijd Rekentools worden steeds meer op elkaar gekalibreerd Rekentools vervullen verschillende functies, en concurreren niet perse met elkaar

51 Bedankt voor uw aandacht Meer informatie:

Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s

Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s Wim Maassen Fellow Life Cycle Performance Design CV Wim Maassen Fellow Technische Universiteit

Nadere informatie

Alle informatie over GPR Gebouw 4.2, inclusief GPR Bouwbesluit. GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid

Alle informatie over GPR Gebouw 4.2, inclusief GPR Bouwbesluit. GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid Alle informatie over GPR Gebouw 4.2, inclusief GPR Bouwbesluit GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid Drie pakketten, één leverancier GPR software van W/E adviseurs bestaat uit drie pakketten: GPR

Nadere informatie

Aantoonbaar duurzaam materiaalgebruik. Kwantificeren van milieuprestaties van gebouwen

Aantoonbaar duurzaam materiaalgebruik. Kwantificeren van milieuprestaties van gebouwen Aantoonbaar duurzaam materiaalgebruik Kwantificeren van milieuprestaties van gebouwen Aanleiding Het schaarser worden van grondstoffen maakt zorgvuldig omgaan met bouwmaterialen (nog) belangrijker! Wat

Nadere informatie

BREEAM NL en de relatie tot bodemenergie

BREEAM NL en de relatie tot bodemenergie BREEAM NL en de relatie tot bodemenergie Edwin van Noort Dutch Green Building Council Inleiding tot BREEAM NL DGBC is opgericht in juni 2008 Marktinitiatief: zorg voor 1 gemeenschappelijke taal in vastgoed

Nadere informatie

Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy

Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy BREEAM Greencalc GPR GPR BREEAM ecologie 10% vervuiling 10% management 12% gezondheid 15% afval 7.5% Ambitie: outstanding

Nadere informatie

adviseurs Brede school Waterhoef Inzicht in duurzaamheid W/E adviseurs Energie, Milieu, Bouwfysica Voor opdrachtgevers met ambitie:

adviseurs Brede school Waterhoef Inzicht in duurzaamheid W/E adviseurs Energie, Milieu, Bouwfysica Voor opdrachtgevers met ambitie: Brede school Waterhoef Inzicht in duurzaamheid W/E adviseurs adviseurs Energie, Milieu, Bouwfysica Voor opdrachtgevers met ambitie: projectadvies instrumentontwikkeling implementatie 1 Dubo Nieuwe Stijl

Nadere informatie

Kingspan Geïsoleerde Panelen. Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid

Kingspan Geïsoleerde Panelen. Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid Kingspan Geïsoleerde Panelen Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid TOEKOMSTBESTENDIG BOUWEN Wie bouwt voor de toekomst weet ook dat je verder moet denken dan de gewenste levenscyclus van een

Nadere informatie

Bijeenkomst Bouwstenen voor sociaal GPR en verder met gedeeld belang

Bijeenkomst Bouwstenen voor sociaal GPR en verder met gedeeld belang Bijeenkomst Bouwstenen voor sociaal GPR en verder met gedeeld belang 17 september 2015 Marit Béguin beguin@w-e.nl W/E adviseurs Organisatie: Stichting, sinds 1979 Missie: Bijdragen aan duurzaam gebouwde

Nadere informatie

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013

Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Presentatie Achtergronden duurzaam bouwen Bepalingsmethoden milieuprestatie gebouw LCA Nationale Milieudatabase Duurzaamheid en verf -> een

Nadere informatie

Duurzaam bouwen, betere toekomst

Duurzaam bouwen, betere toekomst Duurzaam bouwen, betere toekomst Welke keuzes kunt u vandaag maken Jeannette Levels Directeur Stichting MRPI, www.mrpi.nl Vennoot LBP SIGHT Duurzaam bouwen in 30 minuten Waarom? Wat? Hoe? Wie? Waarom?

Nadere informatie

Inzicht van beleid tot bouw

Inzicht van beleid tot bouw Inzicht van beleid tot bouw Duurzaamheid van gebouwen staat hoog op de maatschappelijke agenda. Het realiseren ervan vereist inzicht en een resultaatgerichte werkwijze. GPR Gebouw 4.0 helpt u hierbij,

Nadere informatie

MilieuPrestatieGebouwen

MilieuPrestatieGebouwen MilieuPrestatieGebouwen @Merosch_ @Merosch_Llab linkedin.com/company/merosch merosch.nl merosch.nl/living-lab Inhoud Wat is de MilieuPrestatie Gebouwen? Waarom is de MilieuPrestatie Gebouwen ingevoerd?

Nadere informatie

Onderwerp Implementatie en onderhoud Gemeentelijke Prestatie Richtlijn (GPR) Gebouw 2014

Onderwerp Implementatie en onderhoud Gemeentelijke Prestatie Richtlijn (GPR) Gebouw 2014 Bemeente Haarlemmermeer Nota van B&W Onderwerp Implementatie en onderhoud Gemeentelijke Prestatie Richtlijn (GPR) Gebouw 2014 Portefeuillehouder John Nederstigt Collegevergadering 21 Oktober 2014 inlichtingen

Nadere informatie

beleid tot bouw Inzicht van PI' i l i

beleid tot bouw Inzicht van PI' i l i beleid tot bouw Duurzaamheid van gebouwen staat hoog op de maatschappelijke agenda. Het realiseren ervan vereist Inzicht en een resultaatgerichte werkwijze. GPR Gebouw 4.0 helpt u hierbij, snel, eenvoudig

Nadere informatie

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG

Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Olga van der Velde Datum: 14-06-2018 Constructeursdag Circl paviljoen www.nibe.org o.vandervelde@nibe.org 06 34 06 54 25 Voorstelronde: NIBE in het kort

Nadere informatie

Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet

Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet Milieuprestatie gebouwen (MPG) W/E adviseurs Ruud van Vliet 4 april 2018 W/E adviseurs Maakt moeilijke materie makkelijk Organisatie: Onafhankelijke stichting, sinds 1979 Missie: Bijdragen aan duurzaam

Nadere informatie

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY

Nadere informatie

Product sheet. Milieukostenberekening Materiaalgebruik. Koningin Wilhelminalaan 2, Leidschendam. financiële fundament onder uw bouwprojecten

Product sheet. Milieukostenberekening Materiaalgebruik. Koningin Wilhelminalaan 2, Leidschendam. financiële fundament onder uw bouwprojecten Product sheet Milieukostenberekening Materiaalgebruik 1 Koningin Wilhelminalaan 2, Leidschendam IGG Bointon de Groot Postbus 444 2240 AK Wassenaar Rijksstraatweg 354a 2242 AC Wassenaar T. 070-514 54 20

Nadere informatie

tim.dejonge@winket.nl 1

tim.dejonge@winket.nl 1 NVBK 17 CEEC: Cost Planning of Sustainable Housing Projects Kostenbegeleiding duurzaam bouwen Doel bijeenkomst: Oprichting Doel werkgroep: Naar een open source methodiek voor kosteneffectieve duurzaamheid

Nadere informatie

BREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie

BREEAM NL Nieuwbouw. Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Energie 19% Transport 8% Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% 10% Landgebruik & Ecologie BREEAM NL Nieuwbouw Categorie Weging Management 12% Gezondheid en Welzijn 15% Waste Land Use & Ecology Pollution Energie 19% Materials Transport 8% Management Water 6% Materialen 12.5% Afval 7.5% Water

Nadere informatie

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel

Nadere informatie

Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman

Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman Op weg naar 2030 SGS congres 16 mei 2019 Drs. Ing. H.M. (Harry) Nieman 1 Inhoud : Wat is en doet de NMD Herstructurering Harmonisatie Onderzoek Toekomst 2 Doelstellingen NMD: Landelijke geharmoniseerde

Nadere informatie

Methode en data in Europees perspectief

Methode en data in Europees perspectief Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie

Nadere informatie

Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december Jeroen van Haasteren

Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december Jeroen van Haasteren Netwerk Groene Bureaus Themabijeenkomst BREEAM-NL 6 december 2013 Jeroen van Haasteren !! Programma 1. Intro DGBC 2. Waarom en hoe verduurzamen? 3. Hoe werkt certificeren? 4. Ecologische credits in operationele

Nadere informatie

BREEAM-NL Algemeen Oktober 2013. Part of the BRE Trust

BREEAM-NL Algemeen Oktober 2013. Part of the BRE Trust BREEAM-NL Algemeen Oktober 2013 Part of the BRE Trust Dutch Green Building Council Algemeen Opgericht 1 juni 2008 Marktinitiatief: zorg voor één gemeenschappelijke taal voor duurzaamheid in vastgoed Onafhankelijke

Nadere informatie

Trends in duurzaam bouwen

Trends in duurzaam bouwen Trends in duurzaam bouwen De ontwikkeling naar energie neutraal bouwen en duurzaam materiaalgebruik auteur ir. W.D. Wormgoor ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND - DÜSSELDORF - BONN - BERLIJN - PARIJS

Nadere informatie

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,

Nadere informatie

Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk

Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk AGENDA Houtcafé 25 september 2014 16.00 uur Inleiding Milieuaspecten van hout Eric D. de Munck, projectleider en secretaris Centrum Hout/VVNH

Nadere informatie

Januari 2011 Vereniging van Bouwkunst Tilburg Workshop Duurzame Stedenbouw. sebas.veldhuisen@terristories.nl

Januari 2011 Vereniging van Bouwkunst Tilburg Workshop Duurzame Stedenbouw. sebas.veldhuisen@terristories.nl Januari 2011 Vereniging van Bouwkunst Tilburg Workshop Duurzame Stedenbouw sebas.veldhuisen@terristories.nl programma 29 januari 2011 Duurzame Stedenbouw10:00 - Ontvangst met koffie en thee 10:15 - Presentatie

Nadere informatie

Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel. W/E adviseurs Ruud van Vliet

Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel. W/E adviseurs Ruud van Vliet Milieuprestatie gebouwen (MPG) Checklist als hulpmiddel W/E adviseurs Ruud van Vliet 11 oktober 2018 W/E adviseurs Maakt moeilijke materie makkelijk Organisatie: Onafhankelijke stichting, sinds 1979 Missie:

Nadere informatie

03 november 2011. Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle

03 november 2011. Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle 03 november 2011 Bart Brink manager business development / corporate coördinator Cradle to Cradle Voor meer informatie: b.brink@royalhaskoning.com of 06-55885393 Duurzaam ontwerpen Geïnspireerd door Cradle

Nadere informatie

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren Ad Straub Delft University of Technology Challenge the future Programma 9.45

Nadere informatie

Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen?

Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen? Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of slopen en nieuw bouwen? Verschenen in Vastgoedmarkt, juni 2011 John Mak, W/E adviseurs Naar Energie-nul in 2020: Renoveren of nieuw bouwen? Kiezen voor nieuwbouw

Nadere informatie

Discussiebijeenkomst Breeam In-Use Wat levert het op voor de gebruiker?

Discussiebijeenkomst Breeam In-Use Wat levert het op voor de gebruiker? Dutch Green Building Week, 16 september 2013 ANWB & Techniplan Adviseurs 1. Introductie (15.15 15.25 uur) 2. Vraagstelling DGBC Stefan van Uffelen (15.25 15.30 uur) 3.1. Discussie in workshopvorm deel

Nadere informatie

Duurzame renovatie provinciekantoor Noord-Holland. Haarlem 15 april 2013 Kees Schouten Omgevingsmanager Een Nieuw Huis

Duurzame renovatie provinciekantoor Noord-Holland. Haarlem 15 april 2013 Kees Schouten Omgevingsmanager Een Nieuw Huis Duurzame renovatie provinciekantoor Noord-Holland Haarlem 15 april 2013 Kees Schouten Omgevingsmanager Een Nieuw Huis Met passie, samenwerken en deskundigheid naar een blijvend duurzaam provincie kantoor

Nadere informatie

GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid

GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid GPR software Een heldere kijk op duurzaamheid GPR software - Een heldere kijk op duurzaamheid U vindt duurzaamheid belangrijk en heeft als vastgoedeigenaar, overheid of ontwerper een verantwoordelijkheid

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 24 juni 2014 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat?

Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Donderdag 10 november Jan Kadijk, Hoofd DGBC Academy 2 3 4 6 7 8 9 DGBC: Onze rollen Stimuleren Communiceren Verbinden Inspireren Opleiden Certificeren BREEAM:

Nadere informatie

Léon van Maurik Kingspan Duurzame Bouwsystemen BREEAM-NL Expert & betrokken binnen verschillende DGBC klankbord groepen

Léon van Maurik Kingspan Duurzame Bouwsystemen BREEAM-NL Expert & betrokken binnen verschillende DGBC klankbord groepen Léon van Maurik Kingspan Duurzame Bouwsystemen BREEAM-NL Expert & betrokken binnen verschillende DGBC klankbord groepen Inhoud Introductie DGBC Introductie BREEAM-NL algemeen BREEAM voorbeelden uit de

Nadere informatie

1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3

1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3 1 2 Meten is weten 1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3 Waarde duurzaam gebouw JLL nov 2013: Twee-derde van ondervraagden

Nadere informatie

GreenCalc+, GPR gebouw, BREEAM

GreenCalc+, GPR gebouw, BREEAM GreenCalc+, GPR gebouw, BREEAM Om de duurzaamheid van gebouwen weer te kunnen geven worden er verschillende programma s gehanteerd, zoals GreenCalc+, GPR gebouw en BREEAM. Hierbij hanteren de programma

Nadere informatie

Duurzame gebiedsontwikkeling Driehoek Het Zand Gemeente Ridderkerk

Duurzame gebiedsontwikkeling Driehoek Het Zand Gemeente Ridderkerk Duurzame gebiedsontwikkeling Driehoek Het Zand Gemeente Ridderkerk M. Koorn 7-12-2017 INHOUD 1 Inleiding... 3 1.1 Duurzame gebiedsontwikkeling... 3 1.2 Ambitie Ridderkerk... 3 2 DRIEHOEK HET ZAND... 5

Nadere informatie

BREEAM-NL Gebied 2018

BREEAM-NL Gebied 2018 BREEAM-NL Gebied 2018 Workshop BREEAM Congres 16 april 2019 Maikel de Laat Part of the BRE Trust Onderdeel van Kennismaking Foto 1 Maikel de Laat m.delaat@dgbc.nl Inhoud 1. Update 2. Pilot 3. Case 4. Promotie

Nadere informatie

BREEAM-NL Infra. Keurmerk voor duurzame infrastructuur. Jeroen van Haasteren DGBC

BREEAM-NL Infra. Keurmerk voor duurzame infrastructuur. Jeroen van Haasteren DGBC BREEAM-NL Infra Keurmerk voor duurzame infrastructuur Jeroen van Haasteren DGBC Inhoud Introductie DGBC Introductie BREEAM Toelichting BREEAM-NL Infra Tot slot Vragen De Dutch Green Building Council Primaire

Nadere informatie

Energieprestatie van gebouwen

Energieprestatie van gebouwen Energieprestatie van gebouwen Caleffi Academy Pieter Nuiten Maart 2014 Planadvies W/E adviseurs Een betrouwbare partner in duurzaam vastgoed www.w- e.nl! Voor opdrachtgevers met ambi8e! 25 medewerkers!

Nadere informatie

[MISSION SUSTAINABLE]

[MISSION SUSTAINABLE] [MISSION SUSTAINABLE] PRAKTISCH INNOVEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN [MISSION SUSTAINABLE] Bert van Renselaar Manager Operations @ CFP Green Buildings TITEL GROEIENDE WERELDBEVOLKING LEGT STEEDS GROTER BESLAG

Nadere informatie

Nieuwbouw Daalimpex. Casestudie

Nieuwbouw Daalimpex. Casestudie Nieuwbouw Daalimpex Casestudie 2 Inhoud GEBOUWINFORMATIE... 3 INNOVATIE EN MILIEUVRIENDELIJKE ONTWERPMAATREGELEN... 4 MILIEU-IMPACT REDUCTIE BOUWPLAATS:... 4 BREEAM-NL ASPECTEN:... 4 3 Gebouwinformatie

Nadere informatie

Energieke Zorgbouw. 5 oktober 2011. Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO)

Energieke Zorgbouw. 5 oktober 2011. Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO) Energieke Zorgbouw 5 oktober 2011 Wijnanda Willemse (Agentschap NL) Stefan van Heumen (TNO) Introductie Wijnanda Willemse adviseur NL Energie & Klimaat - Agentschap NL Voorheen SenterNovem Energiebesparing

Nadere informatie

BouwLokalen Thema 3 Klimaatneutraal bouwen

BouwLokalen Thema 3 Klimaatneutraal bouwen Rabobank-Booosting, 1 BouwLokalen Thema 3 Klimaatneutraal bouwen De rol van energiebesparing in de bouwsector 7 oktober 2008: Leeuwarden 8 oktober 2008: Doetinchem John Veeken DGMR Rabobank Westland Duurzaam

Nadere informatie

duurzaamheidsscores Stadhuiskwartier Deventer

duurzaamheidsscores Stadhuiskwartier Deventer Stadhuiskwartier Deventer BAM Utiliteitsbouw heeft zich gecommitteerd aan de 5 pijlers van Bewuste Bouwers Uitgegeven: 01 januari 2014 Geldig tot: 31 december 2014 Directie Bewuste Bouwers: Voorwaarden

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

Deerns Duurzaam DEERNS BRENGT IDEEËN TOT LEVEN

Deerns Duurzaam DEERNS BRENGT IDEEËN TOT LEVEN DEERNS BRENGT IDEEËN TOT LEVEN Ruim 20 jaar actief in duurzaamheid Duurzaamheid. Deze term is onlosmakelijk verbonden met de gebouwde omgeving. Overheid, opdrachtgevers, architecten en adviseurs zijn allemaal

Nadere informatie

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid Provinciekantoor Houtplein te Haarlem Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid 15 juni 2013 Ir. J.W. (Jack) Ponsteen Cauberg-Huygen raadgevende ingenieurs BV Even voorstellen ir. Jack Ponsteen Vestigingsmanager

Nadere informatie

Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland?

Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? brings concepts to life Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? Bastiaan Beerens Peter Buurman Adviseur Bouwfysica en Gezonde Gebouwen - WELL AP Sustainability Director

Nadere informatie

Even voorstellen. Wim van Genderen. Inspiratiesessie Duurzaam Bouwen. Kleinpoderlaan 6 2911 PA Nieuwerkerk aan den IJssel

Even voorstellen. Wim van Genderen. Inspiratiesessie Duurzaam Bouwen. Kleinpoderlaan 6 2911 PA Nieuwerkerk aan den IJssel Even voorstellen Wim van Genderen Het Beekink KernTeam De mensen van Beekink k adviseren en ondersteunen bij vraagstukken over technische h installaties. ti No-nonsense mentaliteit, betrokken bij het proces,

Nadere informatie

Nieuwbouw logistiek centrum te Venlo TRAVELLER. Casestudie

Nieuwbouw logistiek centrum te Venlo TRAVELLER. Casestudie Nieuwbouw logistiek centrum te Venlo TRAVELLER Casestudie 2 INHOUD GEBOUWINFORMATIE... 3 INNOVATIE EN MILIEUVRIENDELIJKE ONTWERPMAATREGELEN... 4 MILIEU-IMPACT REDUCTIE BOUWPLAATS:... 4 BREEAM-NL ASPECTEN:...

Nadere informatie

TKI KIEM en DuurzaamheidsPrestatie Gebouwen

TKI KIEM en DuurzaamheidsPrestatie Gebouwen TKI KIEM en DuurzaamheidsPrestatie Gebouwen Duurzaamheidsprestatie van gebouwen: nu en in de toekomst 12 januari 2017, Heijmans, Rosmalen Erik Alsema (W/E adviseurs), Prof. Henk Visscher (TUD) 1 TKI KIEM

Nadere informatie

Rekenen aan duurzaam vastgoed

Rekenen aan duurzaam vastgoed Rekenen aan duurzaam vastgoed Ir. John Bergs BenR Adviseurs voor duurzaamheid VOGON studiemiddag, 3 april 2008 Inhoud Duurzaamheid en gezondheid Gezondheidsmodule GreenCalc+ Aanleiding en uitgangspunten

Nadere informatie

Nieuwe energieprestatienorm

Nieuwe energieprestatienorm Nieuwe energieprestatienorm >> Als het gaat om energie en klimaat De tools Uw weg vinden in de nieuwe energieprestatienorm, wie helpt u daarbij? Heeft u hem al in huis, de nieuwe energieprestatienorm NEN

Nadere informatie

Van duurzaam denken naar duurzaam doen

Van duurzaam denken naar duurzaam doen Van duurzaam denken naar duurzaam doen Onze welvaart gaat ten koste van onze planeet en generaties na ons. Wij kunnen daar iets aan doen. Als we onze verantwoordelijkheid nemen. Maar hoe? Verantwoording

Nadere informatie

Op weg naar klimaatneutraal bouwen

Op weg naar klimaatneutraal bouwen Op weg naar klimaatneutraal bouwen Waarom klimaatneutraal bouwen? Klimaatneutraal bouwen Klimaatneutraal bouwen Energieneutraal bouwen CO 2 neutraal bouwen Regelgeving en initiatieven EPBD EPC en Energielabel

Nadere informatie

Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa

Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa Kiwa-Watersymposium / opstellen van milieuverklaringen Rense Kuil - Kiwa 19 april 2018 Trust Quality Progress Voorstellen Wet kwaliteitsborging voor het bouwen 2 statement Hedendaags ondernemen is jongleren

Nadere informatie

Daadwerkelijk duurzaam

Daadwerkelijk duurzaam Daadwerkelijk duurzaam Wie we zijn De ROCKWOOL Group is wereldwijd marktleider in steenwol isolatieproducten en -systemen. Verdeeld over 27 productielocaties en meer dan 30 verkooplocaties heeft de ROCKWOOL

Nadere informatie

Bestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011. DHV 2011 All rights reserved Openbaar

Bestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011. DHV 2011 All rights reserved Openbaar Bestaand Vastgoed Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011 DHV 2011 All rights reserved Openbaar Wat is er aan de hand? Circa 1/3 energiegebruik NL zit in gebouwde omgeving Focus

Nadere informatie

WIJZIGINGSBLAD BEPALINGSMETHODE versie 2.0 *

WIJZIGINGSBLAD BEPALINGSMETHODE versie 2.0 * WIJZIGINGSBLAD BEPALINGSMETHODE versie 2.0 * Wijzigingsdatum: 1 augustus 2017 Vastgesteld door: SBK Deze wijziging betreft: Aanwijzing welke constructies en installaties er in beschouwing moeten worden

Nadere informatie

Nieuwbouw Faxx gebouw, Veemarktkwartier Tilburg

Nieuwbouw Faxx gebouw, Veemarktkwartier Tilburg Nieuwbouw Faxx gebouw, Veemarktkwartier Tilburg BREEAM Excellent**** 6 juli 2015 Voorstellen Andre Dröge Adviseur duurzame leefomgeving o.a. BREEAM-NL assessor/expert Nieuwbouw en in-use Trainer assessoren

Nadere informatie

Ecologie & BREEAM. Lucas Marijs, 6 december 2013, Utrecht

Ecologie & BREEAM. Lucas Marijs, 6 december 2013, Utrecht Ecologie & BREEAM Lucas Marijs, 6 december 2013, Utrecht Duurzame ontwikkeling Even terug naar de basis Duurzame ontwikkeling De basis Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften

Nadere informatie

TVVL lezing EAE BREEAM. 15 feb 2017

TVVL lezing EAE BREEAM. 15 feb 2017 TVVL lezing EAE BREEAM 15 feb 2017 introductie Jean Frantzen Adviseur Duurzaam Bouwen DGMR Bouw bv Breeam Expert 2 Inhoud Intro Duurzaam? Doelen stellen Meten Breeam Breeam voor EAE 3 Waarom de bouw verduurzamen?

Nadere informatie

Energieprestatie. De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving

Energieprestatie. De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving Energieprestatie De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving 1 Even voorstellen: Ron van der Aa (projectmanager bij NEN) Wie bent u? Context 2 Inhoud van deze presentatie Algemeen:

Nadere informatie

Waarom heeft Amersfoort De Gouden Kikker gewonnen

Waarom heeft Amersfoort De Gouden Kikker gewonnen Waarom heeft Amersfoort De Gouden Kikker gewonnen Link film Gouden Kikker 11 juni 2013 Workshop Kennisdag Grip op Kwaliteit 10 november 2015 Johan Carlier projectmanager nieuwbouw ABC-school De Zonneparel

Nadere informatie

Nieuwbouw logistiek centrum te s Heerenberg

Nieuwbouw logistiek centrum te s Heerenberg Nieuwbouw logistiek centrum te s Heerenberg Casestudie 2 INHOUD GEBOUWINFORMATIE... 3 INNOVATIE EN MILIEUVRIENDELIJKE ONTWERPMAATREGELEN... 4 MILIEU-IMPACT REDUCTIE BOUWPLAATS:... 4 BREEAM-NL ASPECTEN:...

Nadere informatie

Case study Nieuwbouw DC Conakryweg Amsterdam

Case study Nieuwbouw DC Conakryweg Amsterdam Case study Nieuwbouw DC Conakryweg Amsterdam Beschrijving van het project Aan de Conakryweg te Amsterdam, wordt in het voorjaar 2018 gestart met de realisering van een nieuw distributiecentrum voor Caprev

Nadere informatie

Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge

Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge Seminar Duurzaam bouwen met Staal 3 september 2015 Over C2N Enkele recente projecten: C2N is een ona+ankelijke vastgoedadviseur, gespecialiseerd

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. Wat is duurzaamheid? Conceptnotitie

1. Inleiding. 2. Wat is duurzaamheid? Conceptnotitie Conceptnotitie Project Stadskantoor Deventer Betreft ambitiedocument Ons kenmerk B.2006.0407.07.N001 Versie 001 Datum 12 augustus 2010 Verwerkt door BE AWO Contactpersoon J.W. (Jean) Frantzen E-mail JFR@dgmr.nl

Nadere informatie

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015

TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik

Nadere informatie

CASESTUDY DUURZAME NIEUWBOUW DINTELOORD

CASESTUDY DUURZAME NIEUWBOUW DINTELOORD CASESTUDY DUURZAME NIEUWBOUW DINTELOORD PROJECTTEAM Opdrachtgever: Bouwmanagement: Aannemer: E-installateur: W-installateur: Koeling: Adviseurs: Van Oers United B.V. Van Vliet Bouwmanagement B.V. Bouwonderneming

Nadere informatie

[MISSION SUSTAINABLE] Praktisch innoveren in bestaande gebouwen

[MISSION SUSTAINABLE] Praktisch innoveren in bestaande gebouwen [MISSION SUSTAINABLE] Praktisch innoveren in bestaande gebouwen Bert van Renselaar Manager Operations @ CFP Green Buildings Expertgroep Circulaire en Inclusieve Economie @ FMN Groeiende wereldbevolking

Nadere informatie

Plan van aanpak. 1. Aanleiding: waarom verduurzamen van de gebouwexploitatie?

Plan van aanpak. 1. Aanleiding: waarom verduurzamen van de gebouwexploitatie? Plan van aanpak Naar een duurzame gebouwexploitatie Afdeling Vastgoed Concept 23-4-2015 1. Aanleiding: waarom verduurzamen van de gebouwexploitatie? In de programmabegroting 2015 staat het duurzaamheidsdoel

Nadere informatie

Aluminium, LCA en EPD

Aluminium, LCA en EPD Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15

Nadere informatie

Wat is nieuw in GPR Gebouw 4.3?

Wat is nieuw in GPR Gebouw 4.3? Wat is nieuw in GPR Gebouw 4.3? Versie mei 2016 In GPR Gebouw 4.3 zijn de actuele ontwikkelingen op het gebied van duurzaam bouwen opgenomen. De belangrijkste wijzigingen zijn een nieuwe EPG NV-rekenkern

Nadere informatie

Duurzaam Inkopen RWS. PIANOo congres Den Haag, 7 juni 2012. Leendert van Geldermalsen Projectmanager Duurzaam Inkopen RWS

Duurzaam Inkopen RWS. PIANOo congres Den Haag, 7 juni 2012. Leendert van Geldermalsen Projectmanager Duurzaam Inkopen RWS Duurzaam Inkopen RWS PIANOo congres Den Haag, 7 juni 2012 Leendert van Geldermalsen Projectmanager Duurzaam Inkopen RWS Wat vooraf ging Rijkswaterstaat wil in 2012 dé toonaangevende, publieksgerichte en

Nadere informatie

Een eigen woning bouwen Woongenot, comfort en duurzaamheid

Een eigen woning bouwen Woongenot, comfort en duurzaamheid Een eigen woning bouwen Woongenot, comfort en duurzaamheid Inleiding Uw eigen droomhuis bouwen Met de keuze om uw eigen droomwoning te bouwen gaat u een intensief traject in. Een traject met keuze voor

Nadere informatie

Duurzaamheidsprestatie van. Metalen Gebouwen

Duurzaamheidsprestatie van. Metalen Gebouwen 33 Duurzaamheidsprestatie van 14-10-2010 / Theo Henrar The world of steel Metalen Gebouwen MDG Symposium Bauke Bonnema Tata Steel Construction Centre Nov 2010 Inhoud Duurzaamheid: Drivers Meten Metaal

Nadere informatie

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

Bepaling van de milieuprestaties van gebouwen en gww-werken (MPG) Geactualiseerde versie 2015

Bepaling van de milieuprestaties van gebouwen en gww-werken (MPG) Geactualiseerde versie 2015 Bepaling van de milieuprestaties van gebouwen en gww-werken (MPG) Geactualiseerde versie 2015 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bepaling van de milieuprestatie van gebouwen en GWW-werken 7 2.1 Klare taal in de bouw

Nadere informatie

SBK Nationale Milieudatabase

SBK Nationale Milieudatabase SBK Nationale Milieudatabase Betreft : SBK-procedure opname productdata in de Nationale Milieudatabase Versie : 1.0 Status : Definitief Datum : 1 juli 2011 Stichting Bouwkwaliteit (SBK) Visseringlaan 22b

Nadere informatie

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Duurzaamheid in Boswinkel Oost Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag

Nadere informatie

Vanderlande Industries B.V. - Nieuwbouw gebouw 50 BREEAM-NL nieuwbouw v1.01, Excellent

Vanderlande Industries B.V. - Nieuwbouw gebouw 50 BREEAM-NL nieuwbouw v1.01, Excellent BREEAM-NL nieuwbouw v1.01, Excellent 1.0 Projectdata Segment, functie - Kantoren, kantoorfunctie Locatie - Vanderlandelaan 2 te Veghel Opdrachtgever - Vanderlande Industries B.V. Architect - Leenders Architecten

Nadere informatie

Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak. Imagine the result

Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak. Imagine the result Aanpak duurzaam GWW in de praktijk Meerwaarde door een integrale aanpak Even voorstellen: Esther Heijink Sr. adviseur veiligheid en duurzaamheid bij ARCADIS Programmamanager Duurzaamheid divisie Mobiliteit

Nadere informatie

door: Bernd Karstenberg

door: Bernd Karstenberg De applicatie van Life Cycle Vision kent veel toepassingsgebieden. Deze delen onze klanten en wij graag met elkaar. Bouw samen verder. Tijdens de FME Bijeenkomst Circulaire Bouweconomie op 12 april heeft

Nadere informatie

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam. Wat doen we zelf. Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam. Wat doen we zelf. Ministerie van Infrastructuur en Milieu Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Wat doen we zelf 2 1 Doel Duurzaam Inkopen: Gebruik maken van inkoopproces om opdrachtnemers aan te zetten tot leveren

Nadere informatie

BREEAM COMMUNITIES. De duurzame schakel in uw masterplan

BREEAM COMMUNITIES. De duurzame schakel in uw masterplan BREEAM COMMUNITIES De duurzame schakel in uw masterplan BREEAM COMMUNITIES BREEAM is een internationaal toonaangevend certificatiesysteem dat vandaag vooral gebruikt wordt om de duurzaamheidsprestatie

Nadere informatie

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school?

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Gert Harm ten Bolscher DWA installatie- en energieadvies Binnenmilieu en gezondheid (1) Binnenmilieu en gezondheid (2) Steeds meer mensen met luchtwegklachten

Nadere informatie

van aken architecten BREEAM CASESTUDY 1067 VERBOUWING KANTOORGEBOUW KONINGSWEG 101 S- HERTOGENBOSCH

van aken architecten BREEAM CASESTUDY 1067 VERBOUWING KANTOORGEBOUW KONINGSWEG 101 S- HERTOGENBOSCH van aken architecten BREEAM CASESTUDY 1067 VERBOUWING KANTOORGEBOUW KONINGSWEG 101 S- HERTOGENBOSCH 23-11- 2012 casestudy t.b.v. bewijslast ontwerpfase MAN 9 projectnaam: opdrachtgever: locatie: Verbouwing

Nadere informatie

Uw aanspreekpunt. voor

Uw aanspreekpunt. voor Uw aanspreekpunt voor Nieman & Tauw hebben de krachten gebundeld. Twee gerenommeerde ingenieursbureaus met een gemeenschappelijke visie over het ontzorgen van de klant en het integraal adviseren. Om de

Nadere informatie

Bijdrage beton in duurzaamheidscertificering nog niet meetbaar gemaakt

Bijdrage beton in duurzaamheidscertificering nog niet meetbaar gemaakt Bijdrage beton in duurzaamheidscertificering nog niet meetbaar gemaakt Duurzaam beton Het kantoorgebouw TransPort op Schiphol Oost is state of the art op het gebied van duurzaam bouwen en duurzaamheidscertificering.

Nadere informatie

Arnold de Vries Robbé. Project Analyse & Consultancy PAC

Arnold de Vries Robbé. Project Analyse & Consultancy PAC Arnold de Vries Robbé Project Analyse & Consultancy PAC Opbouw presentatie 1) Meetinstrumenten voor duurzaamheid van gebouwen - Waarom willen wij meten? - Nederlandse instrumenten vergelijken - Bespeelt

Nadere informatie

Groen, groener, groenst?

Groen, groener, groenst? Groen, groener, groenst? In de jaren 80 wees het Brundtland-rapport Our Common Future ons op de noodzaak om zuinig te zijn met het milieu. Dit resulteerde in de opkomst van het duurzaam bouwen. Na een

Nadere informatie

Uw partner in bouwend Nederland!

Uw partner in bouwend Nederland! De Blaay-Van den Bogaard Raadgevende Ingenieurs B.V. Bouwend Nederland kan niet meer zonder virtual ontwerpen en gecertificeerde realisatie van projecten. Opdrachtgevers verwachten een integraal ontwerp

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst Duurzaam integraal ontwerpen

Netwerkbijeenkomst Duurzaam integraal ontwerpen Netwerkbijeenkomst Duurzaam integraal ontwerpen 18 november 2009 Deerns raadgevende ingenieurs bv Klokgebouw 125 Strijp-S S Terrein 5617 AB Eindhoven Tel. 088 374 0220 Ir. E. Lousberg Ir. E. Kerkhof Ir.

Nadere informatie