SINT-TRUIDEN VERSIE APRIL 2005, MR5065

Transcriptie

1 G E M E E N T E L I J K M I L I E U B E L E I D S P L A N SINT-TRUIDEN DEFINITIEVE VERSIE APRIL 2005, MR5065

2 Milieubeleidsplan Sint-Truiden Colofon opgemaakt door NV Studiegroep voor ruimtelijke, ecologische en sociale planning in opdracht van de Stad Sint-Truiden onder de algemene directie van: LIEVEVROUW Paul projectmedewerkers: VAN BOUCHOUT KOEN VERVOORT WARD VERHAEGEN WIM DOMS JESSICA i.s.m. WERKGROEP MILIEUBELEIDSPLAN van de Stad Sint-Truiden: BRIERS KRIS FESTRAETS YVES HENDRICX JO KNAEPEN PATRICIA LAMMENS JO LEENAERS ELS LONDOZ MIEL NUYTTENS JEAN-PAUL PIRARD PHILIP THEWIS JEF TIMMERMANS ROB VANGEFFELEN JOHAN VYT CHRIS WIAME PETER

3 1 Veel gebruikte afkortingen AMINAL: Caplo: DuLo-waterplan: FSC-hout: GNOP: GRS: IBA: IMZ: IMZS: Intercompost: IVVVA: KWZI: MBP: administratie milieu-, natuur-, land- en waterbeheer van het ministerie van de Vlaamse gemeenschap centraal aanspreekpunt voor de lokale overheden (Ministerie van de Vlaamse gemeenschap, AMINAL) een beleidsplan voor duurzaam lokaal waterbeleid, opgemaakt in het kader van de deelbekkenwerking hout en houtproducten uit bossen die op een ecologisch en sociaal verantwoorde manier worden beheerd krijgen een label van de Forest Stewardship Council, een internationale vereniging die wereldwijd het bosbeheer wil verbeteren (vandaar ook FSC- gelabeld hout ) gemeentelijk natuurontwikkelingsplan gemeentelijk ruimtelijk structuurplan individuele behandeling van afvalwater interne milieuzorg (binnen de stadsdiensten) intern milieuzorgsysteem afvalintercommunale van de Midden- en Zuid-Limburgse gemeenten. Intercompost zorgt voor het ophalen en verwerken van huishoudelijk afval van 17 aangesloten gemeenten. intergemeentelijke samenwerking voor verwijdering en verwerking van vaste afvalstoffen kleinschalige waterzuiveringsinstallatie (gemeentelijk) milieubeleidsplan; voor het provinciaal milieubeleidsplan van Limburg wordt de afkorting PMBPL gebruikt Mina-Plan3: Vlaams milieubeleidsplan MJP: MKROS: MMIS: MOS: NME: OVAM: REG: RSPL: RSV: RWZI: SO: STAL: milieujaarprogramma; rapportering over het gemeentelijk milieubeleid van het voorbije jaar en planning van de uitvoering in het lopende jaar; er wordt veel nadruk gelegd op het luik acties milieuklachtenregistratie- en opvolgingssysteem (deel van MMIS) Gewestelijk Milieu Management Informatiesysteem, bestaande uit vier databanken die in het kader van de samenwerkingsovereenkomst ter beschikking worden gesteld van de gemeenten: emil, Natuurvergunningenloket, de gewestelijke Rioleringsdatabank en MKROS Milieu op School, een initiatief van de provincie natuur- en milieueducatie; ondersteunend programma van de provincie Openbare afvalstoffenmaatschappij voor het Vlaams Gewest rationeel energieverbruik Ruimtelijk Structuurplan Provincie Limburg Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen rioolwaterzuiveringsinstallatie de Samenwerkingsovereenkomst Milieu als opstap naar Duurzame ontwikkeling, tussen de Vlaamse overheid en de provincies en gemeenten; de tweede fase bestrijkt de periode Sint-Truidense Adviesraad voor Leefmilieu

4 2 VEN: VLM: VMM: WIRIC vzw: Vlaams Ecologisch Netwerk Vlaamse Landmaatschappij Vlaamse Milieumaatschappij beheert in Sint-Truiden een dagcentrum voor personen met een handicap

5 3 0 Woord vooraf Hierna vindt u het eerste milieubeleidsplan van de stad Sint-Truiden. Dit plan werd opgemaakt door het studiebureau Mens en Ruimte in constructief overleg met eerst en vooral de cel leefmilieu. Ook andere stadsdiensten zoals de technische dienst en de lokale politie alsook externe actoren waaronder de watering, de adviesraad voor leefmilieu en het Nicaraguacomité werden hierbij betrokken. De opmaak van het plan werd opgestart tijdens de legislatuur van mijn voorganger, schepen Jef Thewis, die ik hierbij wil danken voor zijn jarenlange inzet ten gunste van onze natuur en leefmilieu. Aan de hand van de ingezonden opmerkingen en adviezen tijdens het openbaar onderzoek werd een overwegingsdocument opgemaakt. Hierin wordt aangegeven hoe de opmerkingen werden behandeld en of de tekst van het ontwerpplan hierdoor werd aangepast. Het definitieve plan werd samen met het overwegingsdocument goedgekeurd door de gemeenteraad van 18 april In het definitieve plan wordt het Sint-Truidense milieubeleid voor de komende vijf jaar uitgestippeld. Wij hebben er voor geopteerd om te werken rond projecten met de bedoeling de communicatie te vereenvoudigen zodat alles goed begrijpbaar wordt voor de doorsneeburger. Filip Moers, Schepen voor Milieu en Natuur

6 4 1 Situering Het decreet van 5 april 1995 betreffende de algemene bepalingen inzake milieubeleid geeft een decretaal kader voor de milieuplanning in Vlaanderen. Die milieuplanning omvat het tweejaarlijks opmaken van een milieurapport, het vijfjaarlijks opstellen van een milieubeleidsplan en het jaarlijks opstellen van een milieujaarprogramma. Het besluit van de Vlaamse Regering van 14 juni 2002 verplicht intussen ook milieubeleidsplanning op gemeentelijk vlak. Het provinciale milieubeleidsplan werd definitief vastgesteld op 17 december Concreet betekent dit dat de gemeenten hun milieubeleidsplan definitief moeten vaststellen uiterlijk op 17 december Milieuplanning bij lokale besturen is dus (voorlopig), op decretaal vlak, alleen beperkt tot het opstellen van een milieubeleidsplan. Van de andere kant engageren de lokale besturen zich al geruime tijd, eerst via de milieuconvenanten, op dit ogenblik via de Samenwerkingsovereenkomst 'Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling', tot het jaarlijks opstellen van een milieujaarprogramma. Een gemeentelijk milieubeleidsplan heeft de bescherming en het beheer van het milieu op het grondgebied van de gemeente tot doel. Daarbij geeft het MBP nadere uitwerking aan het gewestelijk en provinciale milieubeleidsplan. Een MBP kan dit plan aanvullen binnen de perken van de gemeentelijke bevoegdheden, maar mag niet afwijken van de bindende bepalingen van het gewestelijk en provinciaal milieubeleidsplan. De bepalingen van een definitief MBP zijn indicatief, behoudens de bepalingen die door de gemeenteraad als bindend worden aangeduid. Daarnaast zijn ook alle plandoelstellingen uit het MINA- Plan 3 bindend voor de lokale overheden (zie ook 2.B). In dit milieubeleidsplan wordt, in navolging van de provincie, projectmatig gewerkt (structurele opbouw). Alle projecten worden als bindend aangeduid. Ter verduidelijking: enkel de globale projectdoelstellingen en de operationele (sub)-doelstellingen zijn bindend; het lagere niveau, bijvoorbeeld de lijst van mogelijke acties, is niet bindend. Ter uitvoering van een MBP dient jaarlijks een milieujaarprogramma vastgesteld te worden waarin zal aangegeven worden welke acties in dat jaar uitgevoerd worden en welke financiële middelen hiertoe vrijgemaakt zullen worden. Het gemeentelijke MBP wordt opgemaakt voor de periode

7 5 2 Vlaams en provinciaal kader A. Decreet van 5 april 1995 betreffende de algemene bepalingen inzake milieubeleid (DABM) Het decreet formuleert dat het milieubeleid ten behoeve van de huidige en toekomstige generaties tot doel heeft: 1 het beheer van het milieu door de duurzame aanwending van de grondstoffen en de natuur; 2 de bescherming, tegen verontreiniging en onttrekking, van mens en milieu, en in het bijzonder van de ecosystemen die van belang zijn voor de werking van de biosfeer en die betrekking hebben op de voedselvoorziening, de gezondheid en de andere aspecten van het menselijk leven; 3 het natuurbehoud en de bevordering van de biologische en landschappelijke diversiteit, met name door de instandhouding, het herstel en de ontwikkeling van de natuurlijke habitats, ecosystemen en landschappen met ecologische waarde en het behoud van de wilde soorten, in het bijzonder van die welke bedreigd, kwetsbaar, zeldzaam of endemisch zijn. Op basis van een afweging van de verschillende maatschappelijke activiteiten streeft het Vlaanse milieubeleid naar een hoog beschermingsniveau. Het steunt daarbij onder meer op volgende beginselen: het voorzorgsbeginsel; het beginsel van preventief handelen; het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron dienen te worden bestreden; het standstill-beginsel. Deze principes vormen ook voor de opmaak van het gemeentelijk milieubeleidsplan Sint- Truiden de basis. Het kader voor de milieuplanning in Vlaanderen wordt vastgelegd in het decreet. Die milieuplanning omvat het tweejaarlijks opmaken van een milieurapport, het vijfjaarlijks opstellen van een milieubeleidsplan en het jaarlijks opstellen van een milieujaarprogramma. Het uitvoeringsbesluit van de Vlaamse Regering van 14 juni 2002 verplicht intussen ook milieubeleidsplanning op gemeentelijk vlak. In het decreet worden tevens de procedure voor de opmaak, de vereiste inhoud en de juridische draagwijdte van het gemeentelijke MBP vastgesteld. Zo legt het decreet éénduidig vast (art ) dat in het gemeentelijk milieubeleidsplan een actieplan moet worden opgenomen, dat ten minste het volgende bevat: 1. de beoogde kwaliteit van de verschillende onderdelen van het milieu en met name de vooropgestelde milieukwaliteitsnormen en de termijnen waarbinnen ze moeten worden bereikt;

8 6 2. de aanduiding van gebieden waarin de kwaliteit van het milieu of een deel ervan bijzondere beschermings- of beheersmaatregelen behoeft; 3. de daartoe vereiste sanering of het herstel van het milieu of de nodige beperking van milieubelasting; 4. de maatregelen, middelen en termijnen die nodig zijn om deze doelstellingen te bereiken. B. MINA- plan 3 De Vlaamse regering heeft op 19 september 2003 het Milieubeleidsplan goedgekeurd. Dit plan zet de bakens uit voor het milieubeleid in Vlaanderen, tot Het plan geeft niet alleen de richting aan waarin de overheid wil gaan met het milieubeleid, maar maakt ook duidelijk aan burger en bedrijfsleven wat zij op milieuvlak kunnen verwachten van de overheid de komende jaren. Om de vijf jaar wordt een Vlaams milieubeleidsplan opgesteld. Het Milieubeleidsplan was het eerste in de rij. We spreken over het MINA-plan 3 of over het Milieubeleidsplan Het milieubeleidsplan staat niet op zich, maar baseert zich mede op het milieurapport en wordt geoperationaliseerd via milieujaarprogramma s. De voltallige Vlaamse regering stelt dit milieubeleidsplan vast. Het milieubeleidsplan bepaalt de hoofdlijnen van het milieubeleid dat door het Vlaamse Gewest, alsmede door de provincies en gemeenten in aangelegenheden van gewestelijk belang, dient te worden gevoerd. De primaire functie van het plan is het bevorderen van de doeltreffendheid, de efficiëntie en de interne samenhang van het milieubeleid op alle niveaus en terreinen. Het MINA-plan 3 gaat uit van een thematische aanpak van de milieuproblemen (vb. verdroging, verzuring, vermesting, ) en bakent een gebiedsgericht en geïntegreerd Vlaams milieubeleid af met de nodige aandacht voor de betrokken actoren (doelgroepen, burgers, maatschappelijke organisaties). Het gemeentelijk milieubeleidsplan van Sint-Truiden dient op lokaal niveau invulling te geven aan het MINA-plan 3. Het mag er dus niet mee in tegenspraak zijn. De gemeente kan uiteraard creatief zijn bij de invulling ervan en inspelen op de lokale noden. Het bindend karakter in het MINA-plan 3 is gelegd op het niveau van de plandoelstellingen, die meestal te halen zijn tegen eind Deze plandoelstellingen zijn, overeenkomstig de bepalingen van het Decreet Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid, ook bindend voor de lokale overheden en bijgevolg zijn zij richtinggevend voor dit gemeentelijk milieubeleidsplan. Het Vlaams milieubeleidsplan voorziet volgende bindende doelstellingen (zie tabel volgende pagi!na ).

9 7 Plandoelstellingen MINA-Plan 3 Vaste stoffen: Afvalstoffen: De verontreiniging van bedrijfsafvalstoffen verminderen t.o.v De productie van bedrijfsafval blijft meer achter op de economische groei t.o.v De hoeveelheid definitief verwijderde bedrijfsafvalstoffen vermindert met tenminste 20% t.o.v (2010). De totale hoeveelheid huishoudelijke afvalstoffen blijft minstens gelijk of vermindert t.o.v De productie van huishoudelijke afvalstoffen blijft meer achter op de groei van de consumptie t.o.v De hoeveelheid definitief verwijderde huishoudelijke afvalstoffen vermindert tot gemiddeld 150 kg/inw. Milieuverantwoord productgebruik: De emissies van ozonafbrekende stoffen terugdringen met ten minste 70% ten opzichte van de emissies in In 2007 mogen ozonafbrekende stoffen nog slechts in 11 toepassingen gebruikt worden ten opzichte van 15 toepassingsgebieden in Bestrijdingsmiddelen : reduceren van verspreidingsequivalenten met 50% ( 2005 t.o.v. 1990). Water: Verbeteren van de structuurkwaliteit ( verhogen van de waardevolle trajecten, verminderen van de slechte). Bijkomend beschermen van 200 ha oeverzones waarvan minstens 50% door verwerving. Het waterpeil in watervoerende lagen blijft minstens status-quo. Afname van drinkwatergebruik bij de bevolking tot 215 miljoen m³ (ca 98 l/per dag). Stijging van het hemelwaterverbruik bij de bevolking tot 30 miljoen m³. Afname van het industrieel watergebruik exclusief koelwater tot 430 miljoen m³. Afname van het totaal watergebruik voor de landbouw ( varkens, rundvee, pluimvee en glastuinbouwsector) tot 43 miljoen m³. Saneren van 75% van de bestaande vismigratieknelpunten op het netwerk van prioritaire waterlopen voor vismigratie en het zoveel mogelijk voorkomen van nieuwe knelpunten. Oppervlaktewater: Het aantal meetplaatsen dat voldoet aan de basiskwaliteit voor biochemisch zuurstofverbruik (BZV) verhogen tot 66%. Het aantal meetplaatsen dat voldoet aan de biologische kwaliteitsnorm verhogen tot 40%. Op maximaal 25% van de meetplaatsen met een goede of zeer goede biologische kwaliteit ( situatie 2001) is de toestand verslechterd in Verhogen van de zuiveringsgraad van de huishoudens tot 80%. Waterbodem: Tegen 2007 is +/ m³ van de historische ruimingsachterstand van hydraulische aard weggewerkt. Tegen 2007 is +/ m³ van de histrorische saneringsachterstand van ecologische aard weggewerkt. Tegen 2007 is +/ m³ van de hoeveelheid specie afkomstig van hydraulische ruimingen en ecologische sanering verwerkt volgens BATNEEC. Natuurlijke entiteiten: Oppervlakte met ecologische waarde doen toenemen: - Afbakening van ha VEN en ha natuurverwevingsgebieden; - Een stijging van oppervlakte natuurgebied met ha; - Inrichten van ha natuur via natuurinrichting, bosuitbreiding en

10 8 natuurontwikkeling; - Oppervlakte aan bos doen toenemen met ha t.o.v. 1994; Natuurgerichte milieukwaliteit verhogen: milieukwaliteit afstemmen op de ecologische vereisten van kwetsbare soorten en habitats in het VEN en de groen-, park- en bosgebieden en speciale beschermingszones. Bevorderen van de mogelijkheden van migratie tussen en binnen leefgebieden voor bepaalde doelsoorten. Het soortenbeleid versterken: stopzetten van het verlies aan biodiversiteit door effectieve soortenbescherming. Samenwerking met doelgroepen versterken en draagvlak verhogen o.a. via beheersovereenkomsten ( ha), wildbeheerseenheden (200), bosgroepen (19). Hinder Geluid: Samenwerking met lokale besturen versterken. In 2007 ligt het aantal potentieel ernstig gehinderden door geluid niet hoger dan 15% van de bevolking. Geur: Afspraken maken over een totale oppervlakte aan stiltegebieden van minstens 300 km². Minimaal het aantal gehinderden gelijk houden t.o.v 2001 (19%). Verminderen van het aantal ernstig gehinderden t.o.v (7%). Licht: Verminderen van het aantal geurbronnen boven het aanvaardbaarheidsniveau. Nieuwe lichtvervuiling voorkomen en bestaande lichtvervuiling verminderen. Bodemverontreiniging: Tegen 2007 is 30% van de gronden met potentieel bodembedreigende inrichtingen of activiteiten onderzocht (+/ gronden). Tegen 2007 is de sanering van 23% van de gronden met historische bodemverontreiniging minstens opgestart (+/ gronden). Tegen 2007 zijn voor 90% van de gemeenten met erosieknelpunten erosiebestrijdingsplannen opgesteld. Tegen 2007 zijn erosiebestrijdingsmaatregelen op het terrein uitgevoerd voor minimaal 20% van de actuele erosieknelpunten en is voor minstens 5% van de potentiële erosieknelpunten de huidige situatie op het terrein bestendigd. Energie Bereiken van 2% groene stroom in de distributieleveringen van elektriciteit tegen 2004 en 6% tegen 2010, met een maximale invulling van het haalbaar potentieel aan hernieuwbare warmte. Tegen 2012 het economisch potentieel aan kwalitatieve WKK realiseren (1830 MW). Mobiliteit De totale NOx-emissie verminderen tot maximum 94 kton ( er wordt gestreefd naar een verdere reductie tot 87,2 kton). De totale VOS-emissie verminderen tot maximum 93,1 kton ( er wordt gestreefd naar een verdere reductie tot 75,35 kton). Versterken en verbeteren van de milieukwaliteit en ruimtelijke kwaliteit in de beoogde gebieden door een gedifferentieerde aanpak van milieuproblemen en maatwerk op niveau van het gebied.

11 9 C. Samenwerkingsovereenkomst Milieu als Opstap naar Duurzame Ontwikkeling Op 21 december 2001 keurde de Vlaamse Regering het milieuconvenant (samenwerkingsovereenkomst Vlaams Gewest gemeenten: Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling ) definitief goed. Ook de provincies konden intekenen op een gelijkaardige samenwerkingsovereenkomst met het Gewest. De belangrijkste vernieuwing van de Samenwerkingsovereenkomst ten opzichte van het vorige milieuconvenant ( ) ligt in de wenselijke integratie van milieuthema s en verwante domeinen, als geleidelijke opbouw naar een duurzaamheidsconvenant. De doelstellingen die beoogd worden met de samenwerkingsovereenkomst zijn: Het stimuleren van lokale overheden om een meer duurzaam lokaal milieubeleid te voeren; Voorzien in de uitbouw van een eerstelijnsmilieuzorg; De milieudeskundigheid op gemeentelijk vlak verhogen; De participatie van de bevolking aan het gemeentelijk milieubeleid bevorderen; De gemeentelijke milieubeleidsplanning ondersteunen. De samenwerkingsovereenkomst is opgebouwd volgens acht thematische clusters en het instrumentarium dat betrekking heeft op de gemeentelijke milieubeleidsinstrumenten (milieuraad (STAL), interne milieuzorg,..): Instrumentarium 6 verticale clusters: Vaste stoffen (afvalstoffen en milieuverantwoord productgebruik) Water Natuurlijke entiteiten Hinder Mobiliteit Energie 2 horizontale clusters: Burgers en doelgroepen Gebiedsgericht beleid De gemeente krijgt in ruil voor het uitvoeren van een aantal taken die in deze overeenkomst worden opgesomd, financiële en inhoudelijke ondersteuning van de Vlaamse overheid. Het instrumentarium en de acht clusters zijn elk opgebouwd uit drie ambitieniveaus, waarbij ambitieniveau 3 het meest verregaand is en maatregelen omvat die maximaal naar integratie van verschillende clusters streeft. Sint-Truiden tekende de samenwerkingsovereenkomst op het ambitieniveau 1 voor de clusters natuurlijke entiteiten en burgers en doelgroepen. Voor de clusters instrumentarium, vaste stoffen, water, hinder, mobiliteit en energie tekende de stad in op het verdergaande niveau 2. Dit wil zeggen dat voor de verplichte (en eventueel de uitgebreide) inhoud de overeenkomende delen van de handleiding kunnen worden geconsulteerd. Het milieubeleidsplan moet uiteraard voldoen aan de beoordelingscriteria van AMINAL maar dient bovenal een werkbare stedelijke beleidsvisie inzake natuur en milieu voor de komende vijf jaar en de langere termijn te bevatten.

12 10 Op 28 mei 2004 heeft de Vlaamse Regering de tweede fase van de Samenwerkingsovereenkomst ( ) goedgekeurd. Het is een belangrijk kader waarbinnen verschillende acties en projecten van de gemeente kunnen worden uitgevoerd. Voor de tweede fase werd een beperkte bijsturing van de overeenkomst voorzien. Zo zal de voor verwarring zorgende cluster burgers en doelgroepen worden afgeschaft. In de plaats wordt een facultatieve optie doelgroepenwerking aan het instrumentarium toegevoegd. Tevens wordt de instapdrempel verlaagd voor gemeenten met minder dan 7500 inwoners en werden in het ambitieniveau 3 de inhoudelijke voorwaarden voor de verschillende clusters aangepast, opdat meer ruimte zou ontstaan voor een eigen invulling door de gemeenten. D. Milieubeleidsplan Provincie Limburg , dierbaar duurzaam limburg Het Milieubeleidsplan Provincie Limburg richt zich naar het Vlaamse Milieubeleidsplan (Mina-plan 3) en vormt er in de praktijk ook een gebiedsgerichte uitwerking en verfijning van. Het MBP Sint-Truiden dient zich te richten naar dit provinciaal Milieubeleidsplan en mag er niet mee in tegenspraak zijn. De provincie stelde het definitieve plan vast op 17 december De provincie Limburg zal tussen 2004 en 2008 werken rond 8 strategische milieuprojecten: Project 1: Gebiedsgericht natuurbeleid - verscheidenheid in natuur en landschap meer kansen geven Project 2: Planning en ontwikkeling van natuurverbindingsgebieden Project 3: Soortgericht natuurbeleid - de Limburgse soorten behouden en versterken Project 4: Ruimte voor water overstromingen beperken en biodiversiteit meer kansen geven Project 5: Duurzaam bouwen en wonen Project 7: Van natuureducatie over milieu-educatie naar duurzaamheidseducatie Project 8: De provinciale voorbeeldfunctie realiseren De provincie kiest hiermee voor een clusteroverschrijdende benadering rond integraal gedefinieerde strategische projecten. E. Structuurplannen Het lokale milieubeleid is maximaal afgestemd op het beleid inzake ruimtelijke ordening, meer bepaald het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) Sint-Truiden, dat reeds in 2000 werd goedgekeurd. Sint-Truiden houdt bij haar ruimtelijk beleid bijvoorbeeld rekening met de functie van de ruimte in het integraal waterbeheer (zie thema Water, B.III). De structuurplanning op lokaal niveau is dan weer gekaderd in het Ruimtelijk Structuurplan Provincie Limburg (RSPL ) en uiteindelijk het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) dat op 23 september 1997 door de Vlaamse Regering werd goedgekeurd.

13 11 3 Plaats en functie van de gemeente in het milieubeleid Pleidooien voor decentralisering van de besluitvorming en verantwoordelijkheid naar het meest gepast niveau (subsidiariteitsbeginsel) winnen wereldwijd veld. Agenda 21 erkent expliciet de cruciale rol die lokale besturen spelen in het beleid rond duurzame ontwikkeling. Ook in Vlaanderen heeft deze tendens zijn weg gevonden. De lokale besturen hebben belangrijke bevoegdheden en verantwoordelijkheden inzake milieubeleid. Effectief milieubeleid vereist immers verticale integratie: de verschillende bestuursniveaus moeten elk op hun terrein aan hetzelfde touw trekken. 1 Taken van de gemeente Duurzame ontwikkeling als kader Sedert eind jaren tachtig is duurzame ontwikkeling de drijvende kracht achter het milieubeleid op wereldschaal. Ook in Vlaanderen is dat zo. Duurzame ontwikkeling wordt omschreven als de ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder de mogelijkheden in gevaar te brengen voor toekomstige generaties om ook in hun behoeften te voorzien. Duurzame ontwikkeling heeft in essentie betrekking op de samenhang tussen milieukwaliteit en maatschappelijke ontwikkelingen. Sociaaleconomische ontwikkelingen putten het milieu uit en omgekeerd tasten milieuproblemen de maatschappelijke en economische functies van het milieu aan. De sociaal-economische ontwikkeling is dus op lange termijn afhankelijk van een goede milieukwaliteit. In die optiek vormt milieubeleid een essentiële schakel in het globale beleid en levert het een belangrijke bijdrage tot de oriëntatie van de maatschappij naar duurzame ontwikkeling. Duurzame ontwikkeling is sterk verbonden met milieuzorg: we moeten de grenzen die het milieu ons stelt erkennen. Maar duurzame ontwikkeling is veel meer dan dat. Ze rust ook op economische en sociale pijlers en kan pas slagen als ze vertrekt van een bestuurlijke en een democratische invalshoek. De gemeente is het basisniveau dat het dichtst bij de burger staat en het meest herkenbaar is. Op basis van het subsidiariteitsprincipe beschikt het lokale niveau over een zo ruim mogelijk takenpakket om zijn rol vorm te geven. In een complexe samenleving heeft de burger in de eerste plaats nood aan een aanspreekpunt voor zijn betrekkingen met de overheid. De lokale besturen zijn door hun directe betrokkenheid en nabijheid het uitgelezen niveau om loketfuncties uit te oefenen. De belangrijkste taak van de gemeenten in het globaal milieubeleid in Vlaanderen, is een taak van medebewind. De gemeente heeft daarbij een belangrijke taak als vergunningverlenende overheid. Het kerntakendebat, dat ongeveer 2 jaar geleden opgestart werd, had als doel het Vlaams binnenlands bestuur zo optimaal mogelijk te organiseren door een duidelijke verdeling van bevoegdheden en taken tussen de drie overheidsniveaus. Het 'Bestuursakkoord tussen het Vlaams, het provinciaal en het lokaal bestuursniveau omtrent effectief en burgergericht overheidsbestuur ' vormt het sluitstuk van het kerntakendebat. Hierna volgt een overzicht van de milieu- en natuurkerntaken op het niveau van de gemeente: 1 Naar Mina-plan 3, , Algemeen kader

14 12 1. Integraal waterbeleid: De organisatie van het integraal waterbeleid speelt zich af op drie niveaus: het stroomgebied (Europees), het bekken (Vlaams) en het deelbekken (lokaal). De gemeente is een actieve partner op deelbekken-niveau inzake het beheer van hemelwater, afvalwater en waterlopen binnen de samenwerkingverbanden op deelbekken-niveau. De provincie coördineert en organiseert de opmaak van geïntegreerde deelbekkenbeheersplannen. 2. Handhavingsbeleid: Het gemeentelijk niveau heeft als kerntaak de handhaving voor klasse II, III en de niet ingedeelde hinderlijke inrichtingen en verwante conflictbemiddeling. 3. Huishoudelijke afvalstoffen: Het gemeentelijk bestuursniveau, al dan niet gegroepeerd in intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, is bevoegd voor de eindverwerking van huishoudelijke afvalstoffen. De provincie neemt een coördinerende taak op in het afvalbeleid (overlegplatform) om tot een structurele samenwerking te komen tussen lokale overheden. De provincie zal de organisatie van de eindverwerking van de huishoudelijke afvalstoffen op termijn overnemen na Open ruimtebeleid: Het gemeentelijk niveau heeft wat betreft het open ruimtebeleid vooral een uitvoerende, ondersteunende en complementaire rol ten opzichte van de kerntaken van het Vlaamse niveau. Het Vlaams niveau subsidieert de gemeentelijke initiatieven in het kader van het Gemeentelijk NatuurOntwikkelingsPlan. De gemeenten zijn betrokken partij bij de uitvoering van het gebiedsgericht bos- en natuurbeleid. Het Groenbeheer en beleid, meer specifiek het beheer van de groene ruimte in de bebouwde en stedelijke omgeving is een volwaardige kerntaak van de gemeente. 5. Natuur- en milieu-educatie (NME): De taken van de gemeenten situeren zich vooral op het uitvoerende niveau. De gemeenten kunnen ook eigen initiatieven m.b.t. natuur- en milieueducatie ontwikkelen op voorwaarde dat ze passen binnen de Vlaamse doelstellingen. De lokale besturen staan het dichtst bij de deelnemers aan het NME-aanbod. De slaagkansen van projecten vergroten naarmate rekening kan worden gehouden met de specificiteit van de doelgroepen (scholen, bedrijven, ). Dit betekent niet dat de lokale besturen in de plaats treden van overkoepelende initiatieven maar wel dat, vanuit een lokale invalshoek, Vlaamse en provinciale acties kunnen ondersteund en versterkt worden. 6. Duurzame landbouw: Alle overheden hebben de verantwoordelijkheid om een duurzaam landbouwbeleid te ontwikkelen. De gemeenten kunnen eigen beleidsinitiatieven ontwikkelen (beheersovereenkomsten, sensibiliseren en informeren consument). 7. Mobiliteitsbeleid: Het lokaal mobiliteitsbeleid wordt vorm gegeven door middel van een decretaal gekaderd lokaal Mobiliteitplan. 8. Ruimtelijke ordeningsbeleid: Het lokaal ruimtelijke ordeningbeleid wordt uitgewerkt in het decretaal gekaderd Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Sint- Truiden werd reeds op 25 oktober 2000 door de bevoegde Vlaamse minister goedgekeurd.

15 13 4 Milieubeleidsplan De stad Sint-Truiden heeft de Samenwerkingsovereenkomst 'Milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling' met het Vlaams Gewest ondertekend en heeft ook de intentie de volgende fase ( ) te ondertekenen. De stad Sint-Truiden krijgt zo in ruil voor het uitvoeren van een aantal taken die in deze overeenkomst worden opgesomd, financiële en inhoudelijke ondersteuning van de Vlaamse overheid. Doelstelling van de samenwerkingsovereenkomst is om lokale overheden te stimuleren een meer duurzaam lokaal beleid te voeren. Het milieubeleid vormt hier het uitgangspunt, maar het is duidelijk dat ook andere beleidsterreinen op een andere wijze bij de uitvoering van de overeenkomst zullen betrokken worden. De samenwerkingsovereenkomst bestaat uit het instrumentarium en acht clusters: Vaste stoffen (afvalstoffen en milieuverantwoord productgebruik) Water Natuurlijke entiteiten Hinder Mobiliteit Energie Burgers en doelgroepen 2 Gebiedsgericht beleid Het instrumentarium en de acht clusters zijn elk opgebouwd uit drie ambitieniveau's. De stad tekende de Samenwerkingsovereenkomst op het ambitieniveau 2 voor elk van de clusters, behalve voor natuurlijk entiteiten en burgers en doelgroepen (niveau 1). Het milieubeleidsplan moet uiteraard voldoen aan de beoordelingscriteria van Aminal maar dient bovenal een werkbare gemeentelijke beleidsvisie inzake natuur en milieu voor de komende vijf jaar en de langere termijn te bevatten. Het gemeentelijk MBP moet worden afgestemd op het provinciaal milieubeleidsplan Limburg (vastgelegd op 17 december 2003) en op het Vlaams milieubeleidsplan ( ). Bij de opmaak van het gemeentelijk MBP is het van essentieel belang om de taken van de stad Sint-Truiden te kennen en goed voor ogen te houden. In een eerste fase werd via overlegrondes per cluster in de loop van 2004 een voorontwerp en vervolgens een ontwerp opgemaakt door de milieudienst van de stad Sint-Truiden. Het integrale ontwerp van MBP werd vervolgens goedgekeurd door het College van Burgemeester en Schepenen op 12 november Het openbaar onderzoek liep vanaf 17 december 2004 tot 15 februari 2005 (60 dagen) en was de tweede fase van het planproces. Het bood elke betrokkene (besturen, burgers, organisaties, adviesraden,...) de gelegenheid opmerkingen, adviezen, suggesties,... te formuleren en zo aan het MBP mee te werken. In een derde stap werd dan een definitief ontwerp afgerond, dat in een laatste fase door de gemeenteraad als definitief MBP werd vastgesteld op 18 april Het standpunt van de gemeenteraad m.b.t. de tijdens het openbaar onderzoek uitgebrachte opmerkingen en adviezen werd bij besluit vastgesteld in een overwegingdocument. 2 deze cluster is niet langer opgenomen in de nieuwe overeenkomst

16 14 Het MBP is van kracht van 01/01/2005 tot 31/12/2009. Het goedgekeurde MBP wordt vervolgens ter kennis gebracht van de hogere overheid en ter inzage gelegd.

17 15 5 Globale evaluatie Milieubeleid van de stad Sint-Truiden Uit een evaluatie van het milieubeleid van de laatste jaren kunnen volgende conclusies getrokken worden: Algemeen kan gesteld worden dat een aanzienlijk deel van de samenwerkingsovereenkomst met het Vlaams Gewest momenteel uitgewerkt wordt of dat de uitwerking van acties voorbereid wordt. Reeds sinds 1993 in het kader van de voorlopers van het huidige milieuconvenant met de overheid - maakt de gemeente jaarlijks een milieujaarprogramma op, waarin het gevoerde beleid onder de loep wordt genomen en een gedetailleerd programma voor het betreffende jaar wordt uitgestippeld. Wanneer men het lijvige milieujaarprogramma 2004 ter hand neemt, dan mag men wel besluiten dat het gemeentelijk milieu- en natuurbeleid goed op de sporen zit. Voor alle belangrijke milieuthema s zijn initiatieven opgezet en ook concrete verwezenlijkingen geboekt. Het opstellen van beleidsvisies (het structuurplan, energiebeleidsvisie, het meewerken aan het DuLo-waterplan) is ver gevorderd. Voor het deelbekken van de Melsterbeek is het planproces voor het DuLo-waterplan reeds afgerond op initiatief van de Interbestuurlijke samenwerking Land & Water. Sint-Truiden is hiermee een voorloper in Vlaanderen. De stad Sint-Truiden heeft een ambitieus open ruimtebeleid op de sporen staan. De gebiedsgerichte en geïntegreerde uitwerking van het ruimtelijk beleid in Ruimtelijke Uitvoeringplannen voor de groene waarden en de beekvalleien onderstreept dit. Het opstellen én het uitvoeren van beleidsvisies voor verschillende thema s bleek te omvattend om volledig te realiseren in 3 jaar. In de uitvoering van de samenwerkingsovereenkomst werden daarom niet alle acties, even prioritair uitgewerkt. Het stellen van prioriteiten en het vertalen van algemene doelstelling naar haalbare acties blijft een jaarlijks terugkerende afweging. De personeelsbezetting is vaak de doorslaggevende factor in die afweging. Uitgaande van de uitwerking van de samenwerkingsovereenkomst op niveau 2 voor bijna alle clusters, kan het milieubeleid van Sint-Truiden ambitieus genoemd worden. De uitvoering van dit ambitieuze milieubeleid is de afgelopen jaren dus stevig op de sporen gezet. Verdere integratie en afstemming op andere beleidsdomeinen en tussen de verschillende stedelijke actoren (de verschillende stadsdiensten, politiediensten, bestuurders) is de belangrijkste opgave voor de komende jaren. De uitbouw van een ambtelijk en bestuurlijk draagvlak voor het milieubeleid is een belangrijk knelpunt.

18 16 De opmaak van dit milieubeleidsplan is een belangrijke nieuwe stap doordat in dit plan meer dan het milieujaarprogramma - belang gehecht wordt aan de visie en de doelstellingen van het beleid voor een langere periode.

19 17 6 Accenten voor het milieubeleid van de stad Sint-Truiden Er bestaat een kader voor de opmaak van gemeentelijke Milieubeleidsplannen. Dit model heeft geenszins de bedoeling de eigen creativiteit van de gemeenten te beknotten. Vele mogelijkheden staan open en het blijft de bedoeling de gemeenten een zo groot mogelijke vrijheid te geven bij het opstellen van hun gemeentelijk milieubeleidsplan. De stad kan dus eigen accenten leggen. A. Rol van de stad Sint-Truiden Uitgaande van deze kerntaken inzake milieubeleid die het gemeentelijk bestuursniveau is toebedeeld, kan de rol die de stad Sint-Truiden in het Milieubeleid wenst te spelen als volgt worden samengevat: Ondersteunende rol De belangrijkste taak van de gemeenten in het globaal milieubeleid in Vlaanderen, is een taak van medebewind. De lokale besturen zijn door hun directe betrokkenheid en nabijheid het uitgelezen niveau om loketfuncties uit te oefenen. De stad neemt een ondersteunende rol op naar beleidsinitiatieven en acties van de Vlaamse overheid en de provincie. De stad wenst daarbij haar rol verder te zetten als bemiddelaar, doorgeefluik, loket, informatiepunt, naar bevolking, doelgroepen, bedrijven, scholen, De stad zal eigen initiatieven ontwikkelen passend binnen de doelstellingen van hogere overheden, aangepast aan de lokale specificiteit. De ondersteunende rol van de stad speelt ook, en steeds meer, in omgekeerde richting. De stad als leverancier van gegevens en terreinkennis, als een lokaal kenniscentrum, is noodzakelijk voor het uittekenen van een onderbouwd en gedragen beleid op provinciaal en gewestelijk niveau. Uitvoerende rol De taken van de gemeenten situeren zich vooral op het uitvoerende niveau. De lokale besturen staan het dichtst bij de concrete leefwereld van de mensen. De beoogde gedragverandering naar een meer duurzame omgang met leefomgeving zal zich daarin moeten doorzetten om tot echte oplossingen te komen. In zijn uitvoerende rol zal de stad strategische doelstellingen moeten vertalen naar de praktijk. Het versterken van het beleidsinstrumentarium voor de uitwerking en uitvoering van het milieubeleid is daarbij noodzakelijk. Daarbij zullen ook afwegingen moeten gemaakt worden naar haalbaarheid en aanvaardbaarheid. Ook de afweging ten opzichte van andere maatschappelijke belangen dient daarbij in rekening te worden gebracht (wenselijkheid).

20 18 Voorbeeldfunctie De stad ambieert een voortrekkersrol op het gebied van duurzame ontwikkeling, zowel binnen de eigen diensten en instellingen als naar buiten toe. Vanuit de ecologische pijler van duurzame ontwikkeling is interne milieuzorg een belangrijk aandachtspunt. Via een geïntegreerd en structureel overleg rond interne milieuzorg wordt gestreefd naar structurele veranderingen op het vlak van gedrag, productgebruik en inrichting. Op die manier wordt aan de verschillende componenten van de milieuproblematiek gewerkt. B. Inhoudelijke opbouw Het Milieubeleidsplan bevat het stedelijk milieubeleid voor de periode Er worden daarmee duidelijke keuzes gemaakt en prioriteiten gelegd op basis van: - De bestaande en beschikbare informatie en kennis over de toestand op het terrein; - De beleidsopties genomen op hogere bestuursniveaus (doorwerking); - De mogelijkheden om concrete en haalbare doelstellingen en initiatieven met een hoog rendement te ontwikkelen binnen de gemeentelijke bevoegdheden (op basis van medebewind en subsidiariteit) en de organisatorische en financiële draagkracht; - De globale evaluatie van het bestaande milieubeleid (Milieujaarprogramma s) en de daaruit volgende conclusie dat er nood is aan het verder werken aan en opvolgen van de prioriteiten waarrond in het verleden al beleidsopties werden genomen (vb.: betreffende afval, interne milieuzorg, betrokkenheid van de actoren, ) én dat er ook behoefte is aan een aantal vernieuwende pistes. Het MBP bevat daarom zowel een aantal meer behoudende projecten, vooral gericht op het verderzetten van het lopend beleid, als een aantal nieuwe projecten die inspelen op de nieuwe uitdagingen en behoeften. Het MBP spiegelt zich aan de indeling in verticale en horizontale clusters 3 die in de milieujaarprogramma s wordt gehanteerd. Het thema mobiliteit staat toe om de integratie met het mobiliteitsplan van Sint-Truiden te verduidelijken. De integratie met het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS) is vervat in de clusters water, natuurlijke entiteiten en hinder. Het ruimtelijk ordeningbeleid gaat immers zelf uit van een sterke integrale en gebiedsgerichte benadering. Afvalpreventie & milieuverantwoord productgebruik water hinder natuurlijke entiteiten energie mobiliteit gebiedsgericht beleid doelgroepenbeleid instrumenten 3 cfr. de samenwerkingovereenkomst

21 19 C. Werken met projecten In het milieubeleidsplan wordt de nadruk gelegd op de doelstellingen en minder op individuele acties. Omwille van de leesbaarheid en werkbaarheid is het MBP Sint-Truiden opgebouwd rond projecten 4. Deze benadering gaat uit van de wijze waarop problemen worden aangepakt binnen het betreffende beleidsniveau en dus niet van de manier waarop de problemen zich manifesteren. Deze benadering maakt een meer geïntegreerde aanpak mogelijk afgestemd op beleidsinstrumenten en doelgroepen. Deze projectbenadering heeft een meer integraal en strategisch karakter en draagt ook bij aan een grotere leesbaarheid en werkbaarheid. Het MBP Sint-Truiden hanteert clusteroverschrijdende projecten waarbinnen de doelstellingen, die vanuit de verschillende clusters gedefinieerd zijn, worden geïntegreerd. De projecten integreren de visie en doelstellingen van het thematisch milieubeleid (per cluster). Elk project vormt een strategische doelstelling die verder geconcretiseerd wordt in een aantal operationele doelstellingen, die dan weer teruggrijpen naar de clusterbenadering. Binnen de cluster worden een visie en operationele doelstellingen uitgewerkt die binnen de projecten gehergroepeerd worden. De projecten trachten zo uitdrukking te geven aan het integrale karakter van het milieubeleid, zonder de band met het thematisch beleid uit het oog te verliezen. Het voordeel van werken met projecten is dat ze ruim geformuleerd worden waardoor de gewenste verandering op een soepeler manier (minder op voorhand vastgelegd) bereikt kan worden. Het bereiken van de doelstellingen gebeurt bij projecten m.b.v. lopende, bijgestuurde of nieuwe beleidsinitiatieven die beheerd worden met de managementinstrumenten (vb: Milieujaarprogramma) waarover de stad beschikt. Het is niet nodig het bestaande beleid uitvoerig te beschrijven. Het werken met projecten leidt tot een bondiger, overzichtelijker, doelgerichter en duidelijker MBP. Elk project wordt bondig beschreven via een fichestructuur die bestaat uit de eigenlijke projectfiche, gevolgd door de operationele doelstellingenfiches waarin een actieprogramma is vervat. Binnen een project worden ook plandoelstellingen geformuleerd. Deze plandoelstellingen stellen de realisatie van bepaalde zaken tegen het einde van de planperiode voorop. De in te zetten middelen betreffen de werkingskosten en subsidiekredieten (excl. personeelskosten) van de gewone begroting. 4 in navolging van het PMBP Limburg

22 20 De projectfiches behandelen volgende onderdelen: Projectfiche operationele doelstellingen Projecttitel operationele doelstelling strategische doelstelling (visie) plandoelstelling plandoelstelling deeltaken gebiedsgerichte uitwerking mogelijke acties in te zetten middelen mogelijke actoren en doelgroepen Uit de lijst van mogelijk acties zal de stad jaarlijks een gemotiveerde keuze maken. Die keuzes, de verdere invulling, uitwerking en opvolging van de acties en eventuele bijsturing en actualisatie van het MBP zullen in het Milieujaarprogramma aan bod komen. Dat wordt daarmee versterkt als werk- en uitvoeringsinstrument. Het MBP zal daarom zowel een aantal meer behoudende projecten, vooral gericht op het verderzetten van het lopend beleid, als een aantal nieuwe projecten bevatten, die inspelen op de nieuwe uitdagingen en behoeften.

23 21 7 Gemeentelijk Instrumentarium Het milieubeleidsplan geeft het kader aan waarbinnen het instrumentarium van het milieubeleid gericht ingezet kan worden. In dit hoofdstuk worden de instrumenten op een rijtje gezet. A. Instrumenten in het gemeentelijk milieubeleid I. Milieujaarprogramma. Het milieujaarprogramma geeft een overzicht van het gevoerde beleid en een schema van de vooropgestelde maatregelen en acties van het volgende jaar. II. Milieudienst Vanaf januari 2003 werd een cel Leefmilieu opgericht. Het was de bedoeling de ambtenaren die betrokken zijn in het leefmilieu-gebeuren te centraliseren. Volgende ambtenaren maken actueel deel uit van deze milieucel: twee milieuambtenaren ; een groenambtenaar; een ambtenaar duurzaam beleid (duurzaamheidsambtenaar); een administratief medewerker. Door het groeperen van deze personen wordt enerzijds de dienstverlening naar de bevolking toe geoptimaliseerd, er is immers steeds permanentie. Anderzijds wordt de beschikbare informatie van deze diensten gecentraliseerd. De duurzaamheidsambtenaar dient dan ook in de eerste plaats in te staan voor de coördinatie van de uitvoering van de diverse clusters van de samenwerkingsovereenkomst. De duurzaamheidsambtenaar coördineert het ambtelijk overleg en tevens de opmaak en de uitvoering van het gemeentelijk milieujaarprogramma en milieubeleidsplan samen met de milieuambtenaar. III. Integratie op gemeentelijk vlak Het ambtelijk overleg bestaat uit diensthoofden van alle diensten van de stad Sint-Truiden. Wekelijks komt dit overleg samen, met name na het schepencollege, om de besproken schepencollege-nota s administratief af te handelen en indien nodig op elkaar af te stemmen. Op regelmatige tijdstippen en op vraag van het ambtelijk overleg informeert de duurzaamheidsambtenaar over de stand van zaken van de uitvoering van het milieujaarprogramma.

24 22 Gezien de uitgebreide taken van het ambtelijk overleg is per cluster een werkgroep samengesteld. Tijdens werkvergaderingen met deze diensten wordt het beleid inzake milieu uitgestippeld en wordt de opmaak van het milieujaarprogramma uitvoerig besproken. Het ambtelijk overlegorgaan staat tevens in voor de coördinatie van de opmaak en de uitvoering van het milieubeleidsplan. IV. Interne milieuzorg De stad Sint-Truiden heeft een milieuzorgsysteem voor de eigen diensten. De stad neemt daarmee zelf, ter ondersteuning van haar duurzaam beleid, een voortrekkersrol op. De voorbeeldfunctie van de stad in deze zin is erg belangrijk. IMZ wordt echter ook gekoppeld aan de uitvoering van verschillende clusters zoals energie, water, mobiliteit, Het implementeren van duurzame handelingen op het niveau van alle diensten en bij het beheer van stedelijke eigendommen is de rode draad bij de realisatie van IMZ (zie project Interne Milieuzorg ). V. Toezicht en handhaving De stad Sint-Truiden beschikt over 3 personen met een Vlarem bekwaamheidsattest, die tevens door de gemeenteraad zijn aangesteld als toezichthoudende ambtenaren. Ondertussen zijn ook de twee politie-instructeurs die de opleiding inzake geluid hebben gevolgd ook geslaagd. Door de milieupolitie en milieuambtenaar worden controles uitgevoerd met in de meeste gevallen een aanmaning tot gevolg. Bij klachten wordt er eveneens een overleg georganiseerd met het betrokken bedrijf en de klagers (bemiddelingrol). Het verkrijgen van een gedragswijziging bij de doelgroepen die hinder veroorzaken is enkel mogelijk indien de gemeente haar bemiddelingsrol ten volle uitspeelt, in dialoog gaat en voldoende informatie verstrekt. Dit houdt in dat er getracht wordt in samenspraak met de betrokkenen tot een oplossing te komen, vooraleer tot sanctionering wordt overgegaan. VI. Inventarissen en MMIS De stad houdt verschillende inventarissen bij (vergunningsaanvragen klasse 1 en 2, natuurmeldingen, gebruikte schoonmaakproducten, overzicht gebruik rattengif en bestrijdingsmiddelen) ter uitvoering en evaluatie van het bestaande milieubeleid. Van zodra MKROS effectief wordt opgestart (is nu enkel te bereiken in testversie), zullen de klachten die toekomen op de milieudienst op deze wijze geregistreerd worden. Bij de politie wordt nog onderhandeld om ook hun geregistreerde klachten in deze databank op te nemen. Blijkbaar mag de politie niet alle relevante gegevens vrijgeven. De gegevens inzake milieuvergunningen worden momenteel ingegeven in het Syrinx menu van CIPAL. De verbinding met emil is nog niet aan de orde. Riolim beheert het gemeentelijk rioleringsstelsel van de stad. Van zodra de rioleringsdatabank actief is, zullen in samenwerking met RioLim de beschikbare gegevens in deze databank ingegeven worden.

25 23 VII. Milieubarometer Processen worden steeds meer gecontroleerd en gestuurd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van monitoren, barometer en indicatoren. Zo werd ook een milieubarometer ontwikkeld. Deze kan gebruikt worden om een diagnose te stellen over de toestand van het milieu in een bepaald gebied. De milieubarometer is samengesteld uit een aantal omgevingsindicatoren die een beeld kunnen geven over de omgeving in een bepaalde gemeente. De milieubarometer kan ook gebruikt worden als terugkoppelingsinstrument naar het beleid in de gemeente. Hoe is de toestand van de omgeving na het gevoerde beleid? Waar moet nog opgetreden worden, welke maatregelen hadden een gunstig effect? De milieubarometer is een levend document dat ten alle tijde kan aangepast worden al naargelang de noden van het beleid. In dit milieubeleidsplan werden indicatoren van de milieubarometer opgenomen in de projectfiches. B. Samenwerken over de grenzen heen I. Samenwerkingsverbanden De stad Sint-Truiden is via de intercommunale Intercompost cvba vertegenwoordigd in het provinciaal overlegplatform. Dit provinciaal overlegplatform is samengesteld uit vertegenwoordigers van de provincie, de Limburgse afvalintercommunales (Intercompost cvba, Regionale Milieuzorg, de Intergemeentelijke samenwerking voor Verwijdering en Verwerking van Vaste Afvalstoffen (IVVVA) en de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM). In dit overlegplatform worden gezamenlijke sensibiliserings- en informatiecampagnes uitgewerkt rond huishoudelijk afval met als doel de Limburger actiever te laten meewerken aan het beleid inzake voorkoming en selectieve inzameling van huishoudelijke afvalstoffen. Er bestaat tevens een Interbestuurlijke Samenwerking Land & Water in het kader van de opmaak van de DuLo-waterplannen. Sint-Truiden wenst haar duurzaam lokaal waterbeleid, zoals de samenwerkingsovereenkomst zegt, grensoverschrijdend aan te pakken. Via de Watering van Sint-Truiden werd overeengekomen om met de gemeenten Sint-Truiden, Gingelom, Nieuwerkerken, Geetbets en Herk-de-Stad een interbestuurlijke samenwerking op te starten. De interbestuurlijke samenwerking bestaat uit een stuurgroep (verschillende politieke mandatarissen van de deelnemende gemeenten) en een projectgroep (bevoegde ambtenaren van de Watering van Sint-Truiden en van de deelnemende gemeenten). Aan het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren wordt jaarlijks een bijdrage gegeven van ca. 0,25 EUR per inwoner. Voor elke euro werkingsbijdrage van de gemeenten genereert het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren 10,00 EUR Vlaamse en Europese middelen om te investeren in Haspengouw. Zij voeren hiermee concrete projecten uit en geven eveneens advies in bepaalde dossiers (zie cluster natuurlijke entiteiten).

26 24 Tenslotte wonen de milieuambtenaar en/of duurzaamheidsambtenaar volgende vergaderingen bij op regelmatige basis: VVSG werkgroep afvalpreventie milieuoverleg Zuid Limburg en LIMO (Limburgs MilieuOverleg) LIDO (Limburgs DuurzaamheidsOverleg) Zuid- Limburg Overleg duurzaamheidsambtenaren bij Intercompost technisch overleg Intercompost II. MINA-werkers invoegwerknemers Er werd een aanvraag ingediend via de tewerkstellingsambtenaar van Sint-Truiden tot oprichting van een invoegafdeling. Er werden 3 MINA-werkers aangevraagd voor de cluster vaste stoffen en 2 voor de cluster natuurlijke entiteiten. De MINA-werkers vaste stoffen zouden ingezet worden in 3 gemeenten, met name Nieuwerkerken, Gingelom en Sint-Truiden. De MINA-werkers natuurlijke entiteiten zouden het grootste gedeelte van hun takenpakket uitvoeren op het grondgebied van Sint-Truiden en tevens op vraag van de andere twee gemeenten aldaar kunnen ingezet worden. C. Een draagvlak uitbouwen voor het milieubeleid I. Adviesraad voor milieu en natuur (STAL) De statuten en het huishoudelijk reglement van de milieuraad werden aangepast aan de Samenwerkingsovereenkomst. Er bestaat een afsprakennota tussen gemeentebestuur en diverse adviesraden waaronder ook de milieuraad. De raad kan een beroep doen op de stad voor een vergaderlokaal en administratieve ondersteuning. De milieuambtenaar, tevens secretaris, vervult deze taak. Deze milieuraad is een belangrijke actor in het creëren van een draagvlak voor het gemeentelijk milieu- en natuurbeleid en in het stimuleren van het maatschappelijk debat met betrekking tot dit gemeentelijk milieu- en natuurbeleid. De adviesraad voor milieu en natuur zal om advies worden gevraagd over aangelegenheden die te maken hebben met het gemeentelijk en intergemeentelijk beleid inzake leefmilieu, natuur en duurzame ontwikkeling. Zo moet de stad de milieuraad om advies vragen bij het opstellen van het ontwerp van het milieubeleidsplan en het milieujaarprogramma. Daarnaast heeft de raad het recht om op eigen initiatief over alle beleidsdossiers, waarvan zij vindt dat er milieu- en/of natuurbelangen in het geding zijn, advies uit te brengen aan de gemeenteraad of het College van burgemeester en schepenen. Naast het verlenen van advies wenst de raad ook concrete acties te realiseren. Daarvoor zal in werkgroepen gewerkt worden rond bepaalde thema s. Er werden drie werkgroepen opgericht binnen de raad, met name voor de cluster natuurlijke entiteiten, mobiliteit en water.