focus FEBEM Sorteren aan de bron 47 Analyse van de sector 28 Zonnepanelen Imagostudie bedrijvig in milieuzorg september 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "focus FEBEM Sorteren aan de bron 47 Analyse van de sector 28 Zonnepanelen Imagostudie bedrijvig in milieuzorg september 2012"

Transcriptie

1 FEBEM focus 23 bedrijvig in milieuzorg september 2012 Sorteren aan de bron 47 Analyse van de sector Zonnepanelen Imagostudie

2 BOVA environmental consulting Onze partners 05 Edito 07 Partner in de kijker : Plastic Omnium 09 Lid in de kijker : Gielen 10 Philippe Marcuz 11 Analyse van de sector 14 De toekomst van de stortplaatsen 18 Seveso-III richtlijn 20 AV FERVER & EOW glas 22 Analyse heffingen 26 Recylcage van hout 28 Zonnepanelen 30 FEBEM-Congres en Algemene Vergadering 33 Gemeentelijke afvalstromen en CGR s 34 Eenheidsreglement: één jaar in voege 36 Situatie grondreinigers 38 De milieubedrijven en hun personeel 42 Nieuwe toolboxfiches 44 Imago-studie 46 Jaarverslag FEBEM 47 Sorteren aan de bron 49 De sociale en reguliere economie: liefde of haat? 52 Samenwerking in ketens 54 Duurzame afvallogistiek 56 Berichten 58 Ledenlijst Inhoud 03 Ruime ervaring en expertise in: Stortplaatsbeheer (erkend deskundige, inrichtings- en afwerkingsplannen,...) Studies TOP, grondreiniging en baggerwerken (inrichting,...) Afvalstoffenstudies en -beheer (optimalisatie beheer, gebruikscertificaten,...) Haalbaarheidstudies (milieutechn., fin.-econ., maatsch. aanvaardbaarheid,...) Milieueffectenrapporten (MER, ontheffingsnota s,...) Milieueffectenstudies (impactbepaling, remediërende maatregelen,...) Milieucoördinator (extern, bijstand,...) Milieuvergunning (opmaak, begeleiding,...) Milieuauditing (due diligence, compliance,...) Bodemstudies (erkend Bodemsaneringsdeskundige type II) Bodemonderzoeken (oriënterende en beschrijvende bodemonderzoeken) Bodemsaneringsprojecten (ook begeleiding van saneringswerken) Grondverzetstudies (technisch verslag, studie ontvangend terrein,...) Second opinions (bodemonderzoeken, milieumanagement,...) Authority engineering (haalbaarheid, onderbouwing, overleg overheden,...) Expertise en bemiddeling (conflictbemiddeling,...) Colofon FEBEM Focus is het periodieke ledenblad van de Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer. Redactie: Werner Annaert, Anita Cosaert, Cédric Slegers, Baudouin Ska en Mireille Verboven. Lay-out: Haisja ( V.U. Werner Annaert. Deze FEBEM Focus wordt gedrukt op 100 % gerecycleerd en chloorvrij papier. Edition française sur demande. U kan u op de Focus abonneren via onze website Adres: FEBEM Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer Buro & Design Center Esplanade 1 bus 87 BE-1020 Brussel Tel Fax info@febem-fege.be Geert Bogaert, GSM geert.bogaert@ecobova.be Wellingstraat B-9070 Destelbergen Tel. 09/ Fax 09/ Wetenschapspark 1 (Greenbridge, Plassendale I) - B-8400 Oostende Tel Fax

3 Uw rendement, ons doel 05 DAF Advanced Transport Efficiency. Een compleet pakket innovatieve oplossingen die onze betrokkenheid onderstrepen in het streven naar maximale efficiency, optimale zuinigheid en minimale belasting van het milieu. Beleef zelf deze voordelen met de nieuwe DAF CF85 en XF105 trucks in speciale ATe uitvoering. Neem contact op met uw DAF concessiehouder of kijk op Omdat uw rendement ons doel is. driven by quality Edito De centrale vraag die onze sector zich vandaag moet stellen is: Gaan we de uitdaging aan? Meer dan ooit staan we immers in het middelpunt van de belangstelling van heel wat sectoren. Omwille van de toenemende aandacht van de overheid en het bedrijfsleven voor het materialenbeleid is het normaal dat de interesse voor onze sector verhoogt. Op zich is dit positief want FEBEM en haar leden roepen al lang dat onze sector veel opportuniteiten bevat die onvoldoende worden gebruikt. Echter, het is nu wel aan ons om de handschoen op te nemen. FEBEM doet haar best door de maximale participatie in projecten die vanuit de overheid of de industrie worden opgestart om de mogelijkheden die de sector van de secundaire grond- en brandstoffen biedt, verder te exploiteren. Voor een kleine federatie is dat niet altijd even simpel want naast tijd en expertise verwacht men uiteraard ook verdere initiatieven en ondersteuning vanuit de federatie en haar leden voor al deze projecten. Mijn indruk is dat ook onze leden worstelen met deze over -bevraging. Een luxeprobleem, maar toch een probleem. Het zou echter een ongelooflijk gemiste kans zijn om nu ons hoofd in de grond te steken en al die kansen voorbij te laten gaan. Samenwerking lijkt me dan ook het kernwoord. Samenwerking tussen bedrijven, op micro- en macroniveau. We mogen niet bang zijn kennis te delen en met de hulp van anderen verdere stappen te zetten. Alleen op ons eiland kunnen we wel gezellig met elkaar rond de tafel zitten maar het is niet daar dat er nieuwe producten worden gemaakt. Meer dan ooit is er de uitdaging om ketens te vormen en zo een integrale aanpak te realiseren vanaf het ontstaan van de afvalstof tot de latere verwerking ervan tot nieuwe producten of energie. Wij hopen alvast dat u deze uitdaging samen met ons verder aangaat. We zullen alle hulp kunnen gebruiken! Deze FOCUS geeft een prima beeld van het gevoel dat vandaag in onze sector leeft: wij kunnen heel wat opportuniteiten bieden maar de uitdagingen om ertoe te komen zijn minstens even groot. Zowel op het vlak van de sortering aan de bron, de logistiek, de keuze tussen materialen en energie als bij vraagstukken zoals de toekomst van de stortplaatsen zijn er heel wat keuzes te maken. Wij brengen ze graag onder uw aandacht. Ik zou willen eindigen met een woord van dank aan Philippe Marcuz. Na vele jaren dienst bij SHANKS en de voorgangers ervan scheiden nu hun wegen. Philippe was echter ook vele jaren een van de drijvende krachten binnen FEBEM. Ik wil hem dan ook persoonlijk danken voor al de inspanningen en de vele goede suggesties. Veel leesgenot Werner Annaert, Algemeen Directeur FEBEM

4 Plastic Omnium uw ideale partner in dienstverlening! Aangezien Plastic Omnium voor maar liefst 37 gemeenten in de Benelux ca afvalcontainers beheert 07 Plastic Omnium N.V., Ring Oost 14, B-9400 Ninove Tel Fax Internet: Verder kijken dan de inzamelmiddelen: de kracht van Plastic Omnium Plastic Omnium: dienstverlener met meerwaarde: Plastic Omnium produceert en levert een zeer uitgebreid gamma van kunststof recipiënten en inzamelmiddelen. Maar Plastic Omnium is veel meer dan een producent en leverancier. Zo bieden wij een veelzijdige dienstverlening rond containers, afvalbakken, DifTar en ondergrondse containers. Voor verschillende gemeenten en openbare besturen in de Benelux verzorgen wij deze service al jaren op basis van langlopende contracten. Al sinds 2002 is Plastic Omnium ISO 9001 gecertificeerd voor: de opmaak van offertes en planningen, de implementatie, de interventies en nazorg met betrekking tot containermanagementsystemen, alsmede voor onze Ecosourcing-diensten, waaronder Service Premier en DifTar. Meer informatie: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling Verkoop. Tel.: Fax: poinfo@plasticomnium.com De naam Plastic Omnium is in België ondertussen meer dan bekend. Deze Franse multinational is in 28 landen actief en de totale groep telt ruim personeelsleden. De divisies Automotive en Urban Systems hebben beide vestigingen in Vlaanderen. Plastic Omnium Urban Systems met haar vestiging in Ninove willen we graag nog eens bij u onder de aandacht brengen. Geschiedenis van Plastic Omnium in België Plastic Omnium werd opgericht in 1991 en startte in de Coebergerstraat in Antwerpen. Een klein team werkte daar aan de eerste stappen om België massaal richting kunststof afvalcontainers te krijgen als vervanging voor de welbekende zak. Deze werden niet verkocht maar het liefst weggezet in een serviceovereenkomst, zoals het ook in de jaren tachtig al in Parijs gebeurde. Hun intensieve werk werd beloond met een eerste contract met de gemeente Schilde. Daarna moest er nog flink gepionierd worden, maar toen in 1996 uiteindelijk de intercommunale ILVA met aansluitpunten een langdurige overeenkomst met Plastic Omnium afsloot, was de koers en de duurzaamheid van de onderneming bepaald. Onderdeel van het contract was een dienstverlening vanuit het werkgebied en Plastic Omnium verhuisde naar de Pierre Corneliskaai in Aalst. Eind 2002 was het pand voor Plastic Omnium te klein geworden en werd tevens besloten Plastic Omnium België, Duitsland en Nederland in één kantoor samen te voegen. Zo verhuisde het bedrijf naar het huidige pand aan de Ring Oost in Ninove. partner in de kijker Plastic Omnium, de multinational Plastic Omnium nu Anno 2012 bestaat Plastic Omnium uit ca. 35 personeelsleden die dagelijks de klanten ondersteunen bij afvalvraagstukken. Het betreft hier voornamelijk serviceklanten, aangezien Plastic Omnium voor maar liefst 37 gemeenten in de Benelux ca afvalcontainers beheert. Wekelijks worden de container registratiegegevens met in vele gevallen de bijbehorende gewichten vanuit 60 huisvuilwagens verwerkt en doorgeboekt naar de huishoudens waar Plastic Omnium zorg voor draagt. Het administratieve team ontvangt daarbij wekelijks telefoontjes van de inwoners en verwerkt alle opmerkingen en mutaties in de bestanden. Uiteraard doen ze dit allemaal erg nauwkeurig zodat de aangesloten gemeenten op basis van hun gegevens belastingaanslagen kunnen uitsturen. Plastic Omnium stuurt voor zijn opdrachtgevers die met préfacturatie of postfacturatie werken zo n betalingsdocumenten uit per jaar. De dienstverlening van Plastic Omnium is al sinds 2005 ISO 9001 gecertificeerd. Dit is natuurlijk niet het enige dat ze doen. Ook het leveren van producten staat bij Plastic Omnium volop in de aandacht. Voor de identificatiesystemen beschikt Plastic Omnium over een eigen onderneming, Envicomp, waardoor alles in eigen huis ontwikkeld wordt. Ook hun eigen weegsystemen worden hier ontwikkeld en deze worden ruim ingezet voor DifTar-projecten in de Belgische markt. Naast de welbekende kunststof twee- en vierwielcontainers, leveren ze ook bovengrondse en ondergrondse verzamelcontainers en straatmeubilair. Met name in deze laatste categorie is Plastic Omnium erg sterk aanwezig, inclusief hun dienstverlening Service Premier, waarbij ze de zwerfvuilbakjes soms voorzien van een kamopname voor een mechanische lediging en van chips om zo alles te kunnen registreren.

5 Naast de welbekende kunststof twee- en vierwielcontainers, leveren ze ook bovengrondse en ondergrondse verzamelcontainers en straatmeubilair Plastic Omnium en de toekomst We dienen beter om te gaan met onze grondstoffen en het milieu. Duurzaam ondernemen en duurzaam inkopen worden dus steeds belangrijkere elementen in onze branche. Plastic Omnium is hier al sinds enige tijd volop mee bezig. Zo is er een afvalbak met een perssysteem op zonne-energie aan hun gamma toegevoegd, de Solar Ium. Deze afvalbak heeft een capaciteit van 130 liter, maar kan het zwerfvuil vrij eenvoudig factor 5 verdichten. Door de zonne-energie zijn er geen externe energiebronnen nodig en het volume van 650 liter niet geperst afval in 1 x ophalen, draagt zorg voor een belangrijke CO2-reductie. Op het gebied van grondstoffen is Plastic Omnium eveneens zeer innovatief. De 100% Green Made kunststofcontainers worden geproduceerd van synthetische HDPE, gemaakt uit suikerriet, waardoor er geen aardolie meer bij komt kijken. Dit levert tot het productieproces juist een positieve CO2-balans op. Dit is uniek op het gebied van kunststof afvalcontainers. Uiteraard worden in de toekomst verzamelcontainers ook zeer belangrijk. Met minimale grondstoffen een maximum aan huishoudens voorzien van afvalinzamelmiddelen. De eerste 6 ondergrondse containers voorzien van toegangscontrole zijn ondertussen al geplaatst in Aalst en vele gemeenten en intercommunales denken na over deze manier van afval- en reststoffen inzameling. Voor de bovengrondse verzamelcontainers produceren ze met 100% gerecycleerd HDPE mooie, nieuwe kunststof glasbollen. Ten slotte Zoals u hebt kunnen lezen is Plastic Omnium een leverancier met een lange ervaring op de Belgische markt. Naast de dienstverlening leveren zij ook vele afvalinzamelproducten al dan niet op maat gemaakt. U kunt voor meer informatie terecht op of u belt hun kantoor in Ninove via voor een vrijblijvende afspraak. Werner Annaert, Algemeen Directeur FEBEM lid in de kijker Gielen, Limburgse rots in de branding Een bedrijf dat al jaren een zekerheid is in de afvalsector is de firma Gielen. Dit milieubedrijf timmert al heel lang rustig verder aan de weg en is ondertussen uitgegroeid tot een middelgrote speler op onze markt. We staken ons licht op bij bedrijfsleider Philip Gielen en bij sitemanager Hans De Bruycker. FEBEM: Vertel eens iets over de geschiedenis. Philip Gielen: In 1929 is Gielen nv opgericht door Louis Gielen, mijn grootvader en dus de vader van Eugene Gielen. Louis had toen een handel in granen. 40 jaar later is Gielen containertransport nv ontstaan. Dit bedrijf begon met het verhuren van containers en het transport van kolen, granen,. en kreeg zo snel heel wat klanten. Hierdoor kende het bedrijf een mooie groei en werd het in 1983 opgesplitst in Gielen containerservice en Gielen transport. In 1988 hebben ikzelf en mijn zus Sabine het belang van de recyclage ingezien en zijn we gestart met een puinbreker voor de wegenbouw, kort hierna een sorteerlijn voor bouw- en sloopafval en een houtbreker voor de spaanderplaatindustrie. Ook moesten we onze bouw- en sloopsortering nogmaals onder de loep nemen, ofwel de oude opwaarderen ofwel een nieuwe installatie plaatsen. We hebben gekozen voor een nieuwe, meer geautomatiseerde b/s lijn die complementair is aan onze bedrijfsafval-sorteerlijn. Zowel de zware als de lichte fractie bedrijfsafval en bouw- en sloop kan nu optimaal uitgesorteerd worden. FEBEM: In welke afvalstromen zijn jullie gespecialiseerd? Philip: Op dit ogenblik zijn we vooral gericht op bedrijfsafval, industrieel afval en hout, maar we willen ons werkterrein graag uitbreiden naar p/k en kunststoffen. Voor deze laatste afvalstroom zijn er nog veel opportuniteiten in België. Wij helpen ook nog steeds onze klanten met andere specifieke afvalstromen. 08 LDR : advocaten actief in omgevingsrecht Ruimtelijke ordening en mobiliteit o.m. Ruimtelijke planning Stedenbouwkundige en verkavelingsvergunningen Onteigeningen Planschade en planbaten LDR Gent Kasteellaan Gent Tel Fax Milieu- en energierecht o.m. Afval, bodem en grondverzet Milieuvergunning Milieueffecten- en veiligheidsrapportage Aansprakelijkheid voor milieuschade LDR Brugge Predikherenstraat 23/ Brugge Tel Fax FEBEM: Maar daar hadden jullie terreinen voor nodig. Hans De Bruycker: Onze ruimte op het industrieterrein in Kortessem werd voor Gielen Recyclage inderdaad al gauw te klein. In 2003 besloten we dan om het gedeelte sortering en opslag van bedrijfsafvalstromen alsook de administratie, te verhuizen naar Genk. Toen na enkele jaren ook dit terrein te klein bleek, zijn we op zoek gegaan naar een extra locatie in Genk. In 2010 is de rest van de groep Gielen dan ook verhuisd naar een 2de site in Genk. In Genk zijn we als een van de eerste bedrijven opgestart met het machinaal sorteren van industrieel of bedrijfsafval, dit gebeurt vrijwel automatisch. 5 % van ons materiaal gaat naar een verbrandingsinstallatie, de rest van de gesorteerde stromen gaan naar andere nuttige toepassing of recyclage. Vervolgens werd op de 2de site een gloednieuwe houtverwerkingsinstallatie gebouwd. Hiermee kunnen wij nog meer inspelen op de behoefte van de klant. Ook kunnen wij sinds kort een gedeelte van het B-hout opwaarderen naar A-hout. Werner Annaert, Algemeen Directeur FEBEM Wij willen graag een goede en totale oplossing bieden aan onze klanten voor hun niet-gevaarlijke afvalstromen. Wij willen zoveel mogelijk afvalstoffen zo behandelen dat ze een 2de leven krijgen en terug als een grondstof aangewend kunnen worden. De steeds betere recyclagemethoden van de verschillende afvalstoffen zorgen ervoor dat wij naar de toekomst toe hierin moeten investeren. De afvalstoffen moeten beter gescheiden worden en de gesorteerde stromen moeten zo zuiver mogelijk gemaakt worden. Zelf zoeken we steeds naar mogelijkheden om deze secundaire grondstoffen te recycleren en deze eindproducten op de Europese markt te verhandelen. FEBEM: Wat zijn de specifieke uitdagingen als middelgrote speler,? Hans: De investeringen in recyclagemethoden zo efficiënt mogelijk uitvoeren en daarbij ervoor zorgen dat de milieu-impact zo min mogelijk is, vormt een zeer grote uitdaging. We moeten ook rekening houden met een wetgeving die altijd verandert en steeds strengere normen oplegt. Ik mag dan ook wel zeggen dat we dan ook uiteraard heel blij zijn met een federatie die onze taken wat lichter maakt. FEBEM houdt ons op de hoogte van alle wijzigingen waardoor wij in de praktijk zeer vlug kunnen ingrijpen. Want door de vinger aan de pols te houden kunnen wij als bedrijf anticiperen en proberen de concurrenten voor te blijven

6 11 Philippe Marcuz verlaat ook FEBEM Begin juli heeft de herstructurering bij de SHANKS groep voor de Benelux gezorgd voor het vertrek van Philippe Marcuz. Dit vertrek, na 17 jaar aanwezigheid in het Belgische afvallandschap, is ook voor de Federatie een pagina die wordt omgedraaid, want Philippe heeft bij FEBEM altijd een belangrijke rol gespeeld. Vóór de algemene vergadering een tiental jaren geleden besliste om één Voorzitter te kiezen voor heel België, bekleedde Philippe Marcuz de functie van Voorzitter voor Wallonië. Het is trouwens dat mandaat dat hem een zitje binnen de Raad van Bestuur van de Union Wallonne des Entreprises heeft opgeleverd, als vertegenwoordiger van FEBEM. Zijn ongedwongenheid heeft hem in het begin van zijn carrière in Wallonië verschillende negatieve reacties opgeleverd maar hij heeft altijd ingezet op de lange termijn. Enkel duidelijkheid laat vooruitgang toe, dat was zijn motto. Als groot verdediger van de private sector, heeft hij zo bijvoorbeeld geëist dat de overheid zou aanvaarden dat de private operatoren eveneens een drijvende kracht zijn voor de ontwikkeling van de afvalsector. Gedurende meerdere jaren was hij de spilfiguur in het debat tussen intercommunales en privésector in Wallonië. Deze dialoog, die soms zeer gespannen verliep, ook in de media, is langzaamaan gekalmeerd. Hieruit groeide uiteindelijk voor Shanks het partnership tussen de private en de openbare sector voor de gemengde intercommunale HYGEA. Binnen de Union Wallonne des Entreprises, heeft Philippe ook het imago van de private afvalsector weten te verbeteren. De derde pijler, het afvalbeheer, in het tot stand brengen van de GREENWIN competitiviteitspool is aan hem te danken. Shanks gaf ook het voorbeeld door de oprichting van een partnership voor een project van 5 miljoen in het kader van een onderzoek over landfillmining. Philippe heeft altijd geloofd in de rol van FEBEM. Zo heeft hij de verdere uitbouw van de federatie ondersteund en voor haar een plaats in het landschap voorbehouden als officieel gesprekspartner van de Gewesten. Begaan als hij was met de evolutie van het afvalbeheer, vroeg hij zich vaak af of FEBEM niet moest denken aan een reconversie : we moesten onze focus verleggen van afvalbeheer naar het verwerken van materie en het opwekken van energie. De federatie is uiteindelijk ook die weg ingeslagen. Philippe was vooreerst een man van het terrein, en hij heeft altijd zijn beide voeten op de grond weten te houden, zowel binnen de Shanks groep als binnen FEBEM - hij was de garantie dat de debatten pragmatisch bleven en resulteerden in concrete acties. We danken hem dan ook van harte voor al deze inspanningen. Cédric Slegers, adjunct-directeur FEBEM Het secretariaat van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) voert momenteel, met de steun van FEBEM, een analyse uit van de competitiviteit van de afvalsector in België. De analyse van deze sector past in het kader van een omvangrijker werk, namelijk het bepalen van de mate waarin de ecobedrijven bijdragen tot de competitiviteit van de Belgische economie. Gelet op de heterogeniteit van de activiteiten binnen deze ecobedrijven, heeft het secretariaat van de CRB in eerste instantie voorrang gegeven aan een specifieke analyse van het afvalbeheer. Volgens een studie uitgevoerd door het Federaal Planbureau in 2009, telde deze sector in 2005 een derde van de werkgelegenheid in de milieu-industrie in België. Het Secretariaat van de CRB heeft gepland om de studie inzake de analyse van de afvalsector te finaliseren vóór november 2012, om die dan nadien voor te leggen aan haar leden. Volgens hetzelfde plan en hetzelfde objectief, zijn ook andere sectoren geanalyseerd (of zullen die geanalyseerd worden) door het secretariaat van de CRB, zoals de textielsector, de chemische sector, de voedingssector, de grafische sector, de diensten aan bedrijven, de financiële sector en de quartaire sector. Deze verschillende studies zijn beschikbaar op de website van de CRB. Secretariaat van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven analyseert de afvalsector in België Een sector met meervoudige activiteiten De industrie van het afvalbeheer groepeert verschillende economische activiteiten die verband houden met afval, zoals de inzameling, het vervoer, het verzamelen, het sorteren, de (voor-) behandeling van de recycleerbare of niet-recycleerbare fracties. Deze sector omvat een hele reeks vakgebieden die zeer verschillend zijn door de aard van de activiteiten en door de knowhow die ze vereisen. Daar waar het beheer van huishoudelijk afval een dienst van algemeen belang is, is het beheer van commercieel of industrieel afval een 100% economische activiteit. Onder de actoren van deze twee activiteiten zijn zowel private bedrijven als openbare organismen te vinden. Via Eurostat kunnen we zien dat in de verschillende Europese landen iets meer dan 75% van het afval van industriële oorsprong is. In België was meer dan 90% van het afval afkomstig van de bedrijven. De Nomenclatuur van de activiteiten (Nace 2008) die het referentiekader vormt voor het maken en verspreiden van de statistieken met betrekking tot de economische activiteiten in Europa, identificeert de verschillende economische activiteiten die in aanmerking genomen worden voor het afvalbeheer. Afdeling 38 is onderverdeeld in drie verschillende groepen, met een aparte vermelding voor de inzameling, de verwerking en de terugwinning. Afdeling 39 groepeert de activiteiten van sanering en ander afvalbeheer. 10 Geboortedatum : 19 juli 1953 Diploma : Scheikundig ingenieur - Ecole Nationale Supérieure de Chimie de Lille (1978) Enkele belangrijke data : Verantwoordelijke speciaal afval - SERTIRU Valenciennes Algemeen Directeur - FUSIMAN NORD Bourbourg 1994 Afgevaardigd Bestuurder - FUSIMAN INDUSTRIAL CLEANING S.A Algemeen Directeur PAGE (Groep Sita Cockerill Sambre) 1998 Algemeen Directeur Groep SHANKS BELGIUM 1999 Afgevaardigd Bestuurder Groep SHANKS BELGIUM 2005 beste tijd op de Marathon van Parijs 02u56! Tabel 1 : Afvalsector (Nace 2008) Bron: FOD Economie (2011) Codes Nace 2008 Omschrijving 38 Inzameling, verwerking en verwijdering van afval; terugwinning 38.1 Inzameling van afval 38.2 Verwerking en verwijdering van afval 38.3 Terugwinning 39 Sanering en ander afvalbeheer

7 13 Goede prestaties inzake verwerking Verschillende bronnen onderstrepen dat België tot de goede leerlingen behoort binnen de Europese Unie voor wat afvalverwerking betreft (recyclage & energetische valorisatie). Aan de hand van de gegevens van Eurostat, kan men zien dat de gekozen verwerkingsmethodes sterk kunnen verschillen tussen de verschillende lidstaten van de Europese Unie. Voor energetische valorisatie bekleedt België de tweede plaats, net achter Denemarken. 15% van het verwerkte afval wordt er energetisch gevaloriseerd tegen 4% in het geheel van de lidstaten van EU15. Voor recyclage zijn de prestaties van België (60%) eveneens beter dan diegene die gemiddeld worden genoteerd binnen de EU15 (54%). Een belangrijke factor die de goede prestaties van België zou kunnen verklaren, is te vinden in de van kracht zijnde reglementering in de afvalsector in België. Historisch gezien staat België aan de top inzake wetgeving betreffende afval. Men moet weten dat Europa haar inspiratie deels haalt bij de Belgische en Nederlandse wetgeving om richtlijnen en andere documenten voort te brengen met betrekking tot afvalbeheer. In België zijn zowel de huishoudens als de bedrijven sterk aangemoedigd om hun afval aan de bron te sorteren. Zeer snel zijn de producenten geresponsabiliseerd doordat ze verplicht werden om bepaalde soorten afval die hoorden bij de producten die op de markt werden gebracht, terug te nemen of ervoor te zorgen dat ze werden teruggenomen. Deze terugnameplicht heeft ertoe geleid dat de producenten zich zijn gaan groeperen in beheerorganismen (Fost-Plus, Val-I-Pac, Recupel, Febelauto ). Micro-economische analyse van de sector Volgens de gegevens van de RSZ, telde de afvalsector (Nace 38+39) in 2011 iets meer dan werknemers, verdeeld over werkgevers. De bedrijven die actief zijn in de afvalsector, kunnen een lokaal of internationaal karakter hebben. Zijn sommigen enkel actief in een specifieke schakel van de afvalketen, inzameling of recyclage, of voor bepaalde soorten afval, dan bieden anderen een volledige waaier aan diensten aan hun klanten aan. De gegevens van de RSZ laten eveneens toe om te zien hoe de werknemers verdeeld zijn volgens de grootte van de bedrijven. In 2011 waren bijna 50% van de werknemers in de afvalsector actief in kleine bedrijven (1 tot 49 werknemers) en 32% in bedrijven die meer dan 200 werknemers telden. Teneinde onze analyse van de afvalsector te vervolledigen, heeft het secretariaat van de CRB verschillende gevalstudies uitgevoerd. Zo zijn vijf grote bedrijven die actief zijn in de afvalsector ondervraagd : Van Gansewinkel, Indaver, Sita, Shanks en Vanheede. Uit de verschillende gesprekken blijkt dat deze bedrijven de neiging vertonen om hun activiteiten toe te spitsen op recyclage en energetische valorisatie. Deze tendens komt overeen met de prioriteiten die zijn vastgelegd in de ladder van Lansink. Deze laatste toont de verwerkingsprioriteit die moet toegepast worden op afval. Deze ladder is in 2008 op Europees vlak overgenomen in de richtlijn 2008/98/EG van 18 november 2008 betreffende afval. Deze reglementering heeft de bedrijven zeker heeft aangespoord om de activiteiten van recyclage en energetische valorisatie verder te ontwikkelen, maar er zijn ook argumenten van economische aard. In een context waarbij de prijzen van de grondstoffen stijgen en de natuurlijke rijkdommen zeldzamer worden, wordt het afval meer en meer beschouwd als een vindplaats, waarbij het absurd zou zijn om deze niet te benutten. De bedrijven werken eveneens samen met verschillende instellingen en/of universiteiten om het recycleren van grondstoffen te optimaliseren, maar eveneens met bepaalde industrieën met het oog op het minimaliseren van het gebruik daarvan. De verschillende gesprekken hebben ons doen inzien dat het afvalbeheer meer en meer evolueert naar een globale benadering van de waardeketen van de materialen. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Sébastien Yasse, Centrale Raad voor het Bedrijfsleven Denmark Belgium Finland Sweden Austria Portugal Germany EU 15 France Netherlands Italy Spain Ireland Luxemburg Greece United Kingdom De Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, opgericht in 1948, verenigt de sociale gesprekspartners. Haar bevoegdheid betreft alle problemen met betrekking tot de economie maar ze heeft enkel een raadgevende rol. Het secretariaat van de Raad heeft een dubbele taak: het uitvoeren van de diensten van griffie en economaat en het verzamelen van de documentatie betreffende de werkzaamheden van de Raad. In de loop der jaren heeft ze deze tweede functie verder ontwikkeld. 12 Energy recovery Incineration without energy recovery Grafiek 1: afvalverwerking binnen de EU15 (2008) Bron: Eurostat Recovery other than energy recovery Disposal Haar gedetailleerde studies hebben betrekking op de problemen die voor onderzoek worden voorgelegd aan de Raad, maar eveneens op de onderwerpen waarvan zij van mening is dat ze onder de aandacht moeten gebracht worden van de sociale gesprekspartners en de politieke verantwoordelijken (

8 15 14 De toekomst van de stortplaatsen Met de toenemende recyclage van materialen én de verhoogde energieterugwinning uit afvalstoffen, lijkt het lot van de stortplaatsen bezegeld. Niets is echter minder waar. Meer dan ooit is er nood aan locaties waar we op een gecontroleerde manier niet-recupereerbare afvalstoffen kunnen bergen. Bovendien kunnen de stortplaatsen de druk verminderen om afvalstoffen absoluut toch maar te recycleren. Want de zogenaamde schijnrecyclage kent haar opmars. Hierbij worden afvalstoffen dan zogezegd nuttig toegepast maar ze krijgen feitelijk een toepassing die men dan theoretisch wel recyclage kan noemen maar in de praktijk vooral een disperse verspreiding van verontreiniging inhoudt. Het gebruik van verontreinigde gronden voor het opvullen van putten is daar een mooi voorbeeld van. Last but not least denken de stortplaatsen ook aan de toekomst. Niet alleen proberen zij ook de energie die in hun stortplaats zit te recupereren via gasmotoren maar ook nieuwe concepten doen hun ingang zoals bij het bergen van de afvalstoffen ervan uitgaan dat de stortplaats ooit terug zal worden open gedaan en de materialen dan zo eenvoudig mogelijk moeten kunnen worden gerecupereerd. Maar we zien in de praktijk het aantal stortplaatsen wel afnemen. FEBEM heeft dan ook al in 2004 trouwens- aan het Vlaamse en Waalse gewest gevraagd uit te schrijven wat nog de toekomst kan zijn voor de bestaande stortplaatsen. Vlaanderen (OVAM) heeft ondertussen een visie uitgeschreven, al is het nog wachten op de formele goedkeuring ervan door minister Schauvliege. Rudy Meeus, Afdelingshoofd Afvalbeheer van OVAM: De beleidsvisie eindverwerking van 2010 merkte de stortplaatsen aan als noodzakelijk sluitstuk voor het storten van afvalstoffen waarvoor storten vanuit milieuoogpunt de meeste aangewezen verwerkingswijze is, namelijk niet-recycleerbare, niet-brandbare afvalstoffen en voor de opvang van calamiteiten. Daarom ontwikkelde de OVAM in 2011 en 2012 een toekomstvisie voor de stortplaatsen categorie 1 en 2 die afvalstoffen aanvaarden van derden. De sector werd hierbij via talrijke overlegmomenten betrokken. Om de onduidelijkheden inzake capaciteit en financiële leefbaarheid uit te klaren, werd een extern studiebureau ingeschakeld. FEBEM: Over de financiële leefbaarheid waren er heel wat vragen. Hebben jullie daar nu een zicht op gekregen? Rudy Meeus: Ik meen van wel. Het onderzoek berekent de leefbaarheid van de stortsector aan de hand van een prognose van de kosten en opbrengsten voor een periode van 20 jaar ( ). Onze conclusies zijn dat (1) de voorzieningen voor eindafwerking en nazorg in het algemeen op orde lijken te zijn en niet leiden tot hoge kosten in de komende jaren; (2) de opbrengsten van de stortplaatsen in het algemeen voldoende zijn voor het dekken van de kosten en daarmee de leefbaarheid in algemene zin verzekerd is; (3) de kostenstructuur van enkele stortplaatsen te hoog is om met het berekende aanbod en de daarbij behorende opbrengsten in de komende 7-8 jaar voor een kostendekkende exploitatie te zorgen en dus financieel leefbaar te zijn. Dit wil zeggen dat de financiële leefbaarheid van de gehele stortsector onder druk staat in de periode van nu tot , afhankelijk van de mate van verdere daling van het aanbod. Er wordt wel opgemerkt dat er grote verschillen zijn in de onderliggende resultaten van de individuele stortplaatsen. OVAM is ook voorstander van het instellen van een moratorium op nieuwe stortcapaciteit. FEBEM: De vraag van de sector was vooral of de overheid zinvolle maatregelen zou kunnen treffen om problemen te voorkomen Rudy Meeus: Ik denk het wel al moeten we natuurlijk opletten dat we geen commerciële relaties verstoren en bovendien mogen we geen initiatieven nemen waardoor materialen waarvoor een goede recyclage bestaat terug zouden worden gestort. Zo pleiten we ervoor om vergunningstechnisch niet langer een onderscheid te hebben tussen de categorie 1 en 2-stortplaatsen en we best komen tot één unieke stortplaats waar verschillende stromen worden aanvaard. De monitoring van het afvalaanbod en de tarieven (op kwartaalbasis) en dus de financiële situatie moet ons ook toelaten de situatie op de voet te volgen want we willen uiteraard vermijden dat we ineens geen stortplaatsen meer zouden hebben. Het zou zinvol zijn om een noodplan te hebben voor (financiële) tussenkomst bij problemen die de gehele sector negatief beïnvloeden. Wij pleiten er ook voor om beleidsmatig verder te werken aan de uitbouw van het concept duurzaam storten. Ten slotte is OVAM ook voorstander van het instellen van een moratorium op nieuwe stortcapaciteit. FEBEM: Waaraan kunnen we ons op korte termijn verwachten? Rudy Meeus: Het verlenen van afwijkingen op de stortverboden van huishoudelijk en vergelijkbaaar bedrijfsafval wordt uiterlijk tegen 2015 afgebouwd. Afwijkingen op de stortverboden zijn dan enkel mogelijk in geval van calamiteiten en voor technisch niet-verbrandbaar afval. Maar anderzijds zullen nieuwe stortverboden pas worden ingevoerd nadat het effect ervan op de stortsector werd geëvalueerd. FEBEM: Kan je iets verduidelijken wat er dan moet gebeuren bij calamiteiten? Rudy Meeus: Bij calamiteiten bij bv. een verbrandingsinstallatie moet eerst gekeken worden of de afvalstoffen naar vrije verbrandingscapaciteit binnen Vlaanderen kunnen gaan en als dat niet kan trekken we de scope naar heel België. Als dat niet kan dan voorzien we de mogelijkheid om een afvoer naar een installatie buiten België te voorzien maar er kan dan evengoed ook worden gestort binnen Vlaanderen. FEBEM: Er zijn toch nog heel wat afvalstoffen die vandaag de dag niet worden geruimd en die zeker op stortplaatsen terecht kunnen? Rudy Meeus: U verwijst dan naar stormen zoals baggerspecie, verontreinigde grond en shredderafval. Ik kan daar alleen maar vaststellen dat wat betreft verontreinigde gronden het beleid eerste plaats het reinigen van verontreinigde gronden wil aanmoedigen en dat daarnaast recent ook de voorwaarden voor het opvullen van putten versoepeld werden. In de komende jaren is een verhoging Het verlenen van afwijkingen op de stortverboden van huishoudelijk en vergelijkbaaar bedrijfsafval wordt uiterlijk tegen 2015 afgebouwd.

9 16 van de milieuheffingen gepland voor het storten van shredder- en PostShredderTreatment-residu, met de bedoeling deze residu s zoveel mogelijk naar recyclage of verbranding te sturen. Dus daar zal het ook niet van komen. En wat bagger- en ruimingsspecie betreft wachten we nog altijd op een regeringsbeslissing om een beleidsplan goed te keuren waardoor meer dan vandaag ruimingen zouden gebeuren. Ik hoef u niet te vertellen dat de beperkte overheidsbudgetten daar een belangrijke rol in spelen. FEBEM: Opvallend is jullie moratorium. Leg eens precies uit wat dit inhoudt? Rudy Meeus: Vermits er voldoende stortcapaciteit beschikbaar is en gezien de problemen van de bestaande categorie 2 -stortplaatsen, wordt ervoor gekozen om geen bijkomende stortcapaciteit op nieuwe locaties meer toe te laten. Dit zijn locaties waar nog geen vergunde categorie 1- of categorie 2-stortplaats in exploitatie is. Een uitbreiding op bestaande locaties wordt niet uitgesloten, maar elke aanvraag zal worden beoordeeld ten opzichte van de al beschikbare stortcapaciteit. Momenteel is er voldoende capaciteit voor het storten van gevaarlijk afval op de vergunde categorie 1-stortplaatsen. Bijkomende stortcapaciteit voor gevaarlijk afval creëren op nieuwe locaties, die nog niet vergund zijn voor het storten van gevaarlijk afval (categorie 1) is niet wenselijk. Maar dit kan in de toekomst wijzigen. Algemeen genomen stellen we dat indien de beschikbare restcapaciteit groter is dan 10 jaar er geen bijkomende capaciteit voor die bepaalde categorie van stortplaatsen kan vergund worden. Als de beschikbare restcapaciteit groter dan 5 jaar is dan kan de OVAM een positief advies geven bij een vergunningsaanvraag rekening houdend met milieuhygiënische aspecten, capaciteitsplanning en andere criteria. Als de beschikbare restcapaciteit Voor bagger- en ruimingsspecie wachten we nog altijd op een regeringsbeslissing om een beleidsplan goed te keuren waardoor meer dan vandaag ruimingen zouden gebeuren. kleiner dan 5 jaar is dan zal OVAM eerst de nood aan bijkomende stortcapaciteit vaststellen en dan een oproep lanceren voor het indienen van projecten voor bijkomende capaciteit. FEBEM: Een doorn in het oog van onze stortplaatsen, maar ook onze grondreinigingscentra, is het gebruik van putten als bestemming voor verontreinigde gronden. Kan daar niet wat strenger worden op toegezien? Rudy Meeus: Er is zeker afstemming met het oppervlaktedelfstoffenbeleid en het ruimtelijk beleid nodig. Bij het afleveren van milieuvergunningen voor ontginningen zijn de voorwaarden voor de opvulling na ontginning belangrijk. In tegenstelling tot het opleggen van een opvulverplichting kan er bijvoorbeeld worden nagegaan of er in functie van de realisatie van de nabestemming andere afwerkingsmogelijkheden zijn dan het volledige herstel van het oorspronkelijk reliëf. FEBEM: En wat met de meer innovatieve voorstellen die uit de sector kwamen? Rudy Meeus: Innovatieve projecten kunnen door OVAM zeker ondersteund worden, bv. bij vergunningsaanvragen of indien men ecologiesteun wenst. Zo staan wij positief tegenover de idee van landfill mining, waarbij een stortplaats niet meer een laatste rustplaats is, maar een (nieuwe) schakel in de keten. Maar de OVAM kan ook een rol spelen bij het internationaal vermarkten van de Vlaamse kennis en ervaring over het afvalstoffenbeleid in het algemeen en meer specifiek over duurzaam stortbeheer. Dit kan door het bekend maken van de behaalde resultaten bij buitenlandse delegaties. Het initiatief om op de markt te komen met de bestaande kennis blijft aan de sector zelf. Ook de tijdelijke opslag van brandbaar afval als buffercapaciteit voor de verbrandingsinstallaties kan de opvangfunctie van de stortplaatsen op een andere manier invullen. Dit zal uiteraard maar iets uitzonderlijk zijn. Tenslotte kan ik u ook al zeggen dat de eerste realisatie al een feit is want we hebben met de collega s van milieuvergunningen een voorstel uitgewerkt tot aanpassing van VLAREM II zodat het mogelijk is om percolaat of ander overtollig water in de stortplaats te injecteren met de bedoeling de biologische werking van de stortplaats te verbeteren, waardoor er meer stortgas geproduceerd wordt. Werner Annaert, Algemeen Directeur FEBEM SGS IS THE WORLD S LEADING INSPECTION, VERIFICATION, TESTING AND CERTIFICATION COMPANY be.environment@sgs.com FEBEM-REACTIE FEBEM is blij dat de administratie eindelijk een visie op de stortplaatsen heeft uitgewerkt, al blijft het wachten op de goedkeuring door de bevoegde minister. We ondersteunen de meeste voorstellen in de nota (al zien we de vermelde call voor de creatie van nieuwe stortcapaciteit als weinig realistisch) en we zijn vooral blij dat de fout die in het verleden wel eens werd gemaakt om als overheid zelf sturend te gaan optreden en te bepalen welke stromen naar welke bedrijven kan gaan, niet opnieuw is gemaakt. De nota ademt ook een constructieve geest uit om stortplaatsen te helpen in de uitbouw van hun toekomst en we hopen dat dit zich ook zal weerspiegelen op het terrein. FEBEM is wel van mening dat indien onze intercommunale collega s hun activiteiten verder uitbreiden naar bedrijfsafvalstromen, dit niet langer mogelijk is binnen een intercommunale juridische structuur maar wel dient te gebeuren binnen de juridische structuur van een privaatrechtelijk bedrijf. Dit is gewoon een kwestie van gelijke concurrentie. Maar we blijven toch ook wat op onze honger zitten. Vooral het beperkt engagement van de Vlaamse overheid stuit tegen de borst om ervoor te zorgen dat afvalstromen die nu nog onverantwoorde uitwegen kennen, toch op een gecontroleerde manier zouden worden geborgen op stortplaatsen LABORATORIA LUCHTONDERZOEK REACH & SDS MILIEU-ADVIES VEILIGHEIDSSTUDIES GEOTECHNIEK WHEN YOU NEED TO BE SURE 17 GELUID & TRILLINGEN

10 19 Seveso-III Richtlijn Waar ligt de drempel? 18 De Europese Seveso-richtlijn beoogt de beheersing van zware ongevallen. De richtlijn werd in het verleden meermaals aangepast, meestal naar aanleiding van een nieuw zwaar ongeval. De nieuwe Seveso III-richtlijn kwam er niet naar aanleiding van een zwaar ongeval, maar wel omwille van de eerdere invoering van de zogenaamde CLP-verordening. Met de aangepaste Seveso-richtlijn beoogt de Europese Commissie een status quo in het aantal Seveso-inrichtingen. De wijzigingen via de CLP verordening (EC No. 127/2008) zouden dus niet mogen leiden tot een toename aan Sevesobedrijven. De uitgangspunten van de nieuwe richtlijn zijn in essentie niet veranderd: de verplichting van de uitbater om al de noodzakelijke maatregelen teneinde zware ongevallen te voorkomen; hun gevolgen voor mens en milieu te beperken; en het op elk ogenblik aantoonbaar kunnen maken aan de bevoegde overheid dat alle in de richtlijn opgenomen maatregelen genomen zijn. Naast de aanpassing de CLP-verordening zijn er nog een paar andere, voor de industrie belangrijke wijzigingen, nl (1) een correctiemechanisme voor stoffen die wel onder de Seveso III-richtlijn vallen maar geen zwaar ongeval kunnen veroorzaken, (2) de publieke toegang tot informatie en de publieke betrokkenheid, (3) inspectiebepalingen om een effectieve omzetting en afdwingbaarheid van veiligheidsmaatregelen te garanderen. De CLP reglementering aan de basis van de wijziging Het toepassingsgebied van de Seveso III-richtlijn wordt bepaald in bijlage I. Deze bijlage is opgesplitst in twee delen namelijk een deel met generieke categorieën van stoffen en een deel met specifieke, bij naam genoemde stoffen. Bij deze categorieën en bij naam genoemde stoffen, horen drempelwaarden per inrichting. De hoeveelheden gevaarlijke stoffen die in een bedrijf aanwezig kunnen zijn, worden aan de drempelwaarden getoetst om te bepalen of een inrichting onder de bepalingen van de richtlijn valt. Hierbij worden niet-seveso-plichtige inrichtingen onderscheiden van hoge-drempel-seveso-inrichtingen (waarvoor alle bepalingen van de richtlijn gelden) en van lage-drempel-seveso-inrichtingen (waarvoor de meeste bepalingen van de richtlijn gelden, maar niet allemaal). Of een onderneming binnen het toepassingsgebied van de Seveso-richtlijn valt, wordt in essentie dus bepaald door de indeling van de gevaarlijke stoffen, in combinatie met de drempelwaarden. Laat het nu net deze indeling zijn die door de CLP-verordening grondig wijzigt en dus aan de basis ligt van Seveso III. Correctiemechanisme De finale versie van de richtlijn heeft enkel een zware aanpassingsprocedure weerhouden voor SEVESO stoffen en mengsels die geen zware ongevallen kunnen veroorzaken. De lidstaten moeten een gemotiveerd dossier indienen, dat pas na EU goedkeuring aanleiding geeft tot een wetgevingsvoorstel door het Parlement en de Raad. Publieke betrokkenheid en publiek beschikbare informatie Het publiek kan zijn opinie geven bij bestemmingsplannen, inplanting van nieuwe Seveso-inrichtingen, wijzigingen en bestemmingsplannen rond de inrichtingen. Bepaalde informatie, bv waarschuwingsmodaliteiten en datum laatste inspectie (bijlage 5 van de Richtlijn) dient bovendien permanent elektronisch beschikbaar gesteld en geactualiseerd te worden. Voor hoge drempel bedrijven omvat deze informatie nog een uitbreiding met: de aard van de risico s van zware ongevallen alsook; de potentiële effecten op de bevolking en het milieu samen met de beheersmaatregelen. Inspectie standaarden Wat betreft inspectiestandaarden, frequentie en inhoud van inspecties zal er in België waarschijnlijk weinig veranderen. Op dit ogenblik worden de inspecties al volgens hoogstaande interne standaarden uitgevoerd. Belangrijk is dat de Seveso III een striktere (lees korter op de bal) handhaving beoogt en risico-gebaseerde inspecties invoert. Andere wijzigingen Het vereiste preventiebeleid wordt gekoppeld aan de complexiteit van de organisatie of de activiteiten van de inrichting. Men moet o.a. een bewijs kunnen geven van (1) de bewustwording van het personeel over de noodzaak voor continue verbetering, (2) zware ongevallen met betrokkenheid van contractanten identificeren en evalueren, (3) het beheer van corrosie en veroudering van de installatie. Omzetting van de richtlijn in België. De Seveso III-richtlijn moet tegen uiterlijk 31 mei 2015 omgezet worden in de lidstaten en toegepast worden vanaf 1 juni Deze laatste datum valt samen met de volledige inwerkingtreding van de CLP-verordening. De Seveso II-richtlijn werd in België omgezet via het Samenwerkingsakkoord van 21 juni 1999 tussen de federale staat en de drie Gewesten. Dit Samenwerkingsakkoord zal dus tegen 31 mei 2015 moeten aangepast worden aan de nieuwe bepalingen. Wat betekent deze richtlijn nu praktisch voor de afvalsector? Specifiek voor de afvalsector is dat in Artikel 2 van de Seveso III-richtlijn, net zoals in de Seveso II-richtlijn, stortplaatsen voor afval, met inbegrip van ondergrondse opslag zijn uitgesloten. Het vervoer van afval behoort eveneens, samen met het vervoer van gevaarlijke stoffen, niet tot de doelstelling van de richtlijn. Alle andere afval -activiteiten kunnen wel binnen het toepassingsgebied van de richtlijn vallen. Het is immers niet omdat afval van CLP is uitgesloten, dat afval niet onder Seveso valt. Noot 5 van bijlage 1 stelt hierover dat gevaarlijke stoffen die niet onder de CLP-Verordening vallen, waaronder afvalstoffen, maar niettemin aanwezig kunnen zijn en gelijkwaardige eigenschappen hebben, worden toegewezen aan de meest gelijkende categorie of met naam genoemde gevaarlijke stof. G. Boogaerts, Essenscia - Brussel SEVESO-toetsing voor uw bedrijf Essenscia heeft een instrument ontwikkeld (web-tool) dat op eenvoudige wijze toelaat om een Seveso -toetsing uit te voeren.

11 FERVER : geslaagde Algemene Vergadering en een EOW-statuut voor glas! Het is nu al een jaar dat FEBEM het secretariaat verzorgt van de Europese Federatie van glasrecycleurs FERVER. Tijdens de algemene vergadering in Dublin, eind juni, heeft Hans De Belder definitief de fakkel van het secretariaat heeft doorgegeven aan Baudouin Ska. Hij was de eerste algemeen secretaris van deze federatie, die officieel is opgericht in Hij heeft FERVER uitgenodigd om haar algemene vergadering te houden in de stad waar hij zonet naar verhuisd is om van zijn welverdiende pensioen te genieten. FERVER telt momenteel 33 leden, gespreid over 13 Europese landen. Glas is een onderwerp dat bij FEBEM veel aandacht krijgt. Cédric Slegers beheert immers de werkgroep Glas op Belgisch niveau en Mireille Verboven volgt van nabij alles wat te maken heeft met het recycleren van glas in de bouwsector. De 24 deelnemers in Dublin hadden vooral aandacht voor twee grote onderwerpen : het EOW (End of Waste) statuut voor glasscherven en het loodgehalte in de glasscherven. Glasscherven, een product! De algemene vergadering bevestigde de wens van de leden om het toepassingsgebied van het EOWstatuut maximaal uit te breiden naar elk recyclageprocedé die naam waardig, zonder het te beperken tot de thermische procedés voor het smelten van glas. Nochtans werd op de vergadering van het TAC (Technical Adaptation Committee) op 9 juli de ontwerpverordening over het End of Waste statuut voor glas goedgekeurd zonder debat, en dus zonder enige wijziging. Het lijkt erop dat de Commissie, ontgoocheld door de weigering van het TAC met betrekking tot de twee andere EOW-dossiers papier en koper, snel een akkoord heeft willen sluiten voor het glas, op basis van de consensus die één jaar eerder in Sevilla bereikt was onder de technische experts. Ter inlichting : het dossier over Koper is verworpen omdat sommige Lidstaten het criterium van 2% onzuiverheden te streng vonden, terwijl voor papier, het op het laatste nippertje opnieuw opnemen van drankkartons (type Tetrapack) in het toepassingsgebied van de Verordening, voor problemen zorgde. De Verordening met betrekking tot glas wordt momenteel voorgelegd aan het Parlement, dat 3 maanden de tijd heeft om haar inzagerecht te doen gelden (Scrutiny Procedure), maar het kan de tekst niet wijzigen. Haar rol bestaat erin te verifiëren of de Commissie en het TAC de comitologie-procedure correct hebben toegepast om deze Verordening op te stellen in overeenstemming met wat de Kaderrichtlijn over afval (2008/98/EG) had voorzien. Indien er geen bezwaren zijn vanwege het Parlement (wat niet wordt verwacht), zal de tekst ter officiële goedkeuring, zonder bespreking, worden voorgelegd aan de Ministerraad, waarschijnlijk in november. De tekst zal dan worden gepubliceerd en zal 20 dagen later Europees van kracht worden. De tekst zal uiterlijk 6 maanden na deze publicatie van toepassing moeten zijn in de Lidstaten. De teksten van de twee andere ontwerp- Verordeningen zullen worden voorgelegd aan de Ministerraad. Als daar geen gekwalificeerde meerderheid wordt gevonden, zal de tekst terugkeren naar de Commissie om daar herwerkt te worden. Als de Raad echter de teksten goedkeurt (zoals dat gebeurd is voor de Eerste EOW-Verordening voor schroot), gaan de teksten ter controle naar het Parlement en zullen ze nadien naar de Raad terugkeren voor de definitieve goedkeuring. Lood in glas : een gevoelig onderwerp Terwijl de aanwezigheid van lood in glas geen enkele invloed heeft op de gezondheid van de consumenten (kristalglas bevat minstens 24% loodoxide en heeft nooit problemen gegeven), worden de glasfabrikanten steeds kritischer met betrekking tot de aanvaardingsnormen voor glasscherven voor het vervaardigen van nieuwe verpakkingen. In feite zijn het de eindgebruikers die de druk opleggen : meerdere brasserieën eisen flessen die minder dan 250 ppm lood bevatten, zelfs minder dan 100 ppm wanneer het gaat om producten die bestemd zijn voor de Verenigde Staten, waar de traditie van kristalglas minder verankerd is. Kristal is immers de voornaamste bron van vervuiling van glas. Ook al vermelden de boodschappen die aan de bevolking gericht zijn, duidelijk dat gebroken kristalglas uit de glasbollen moeten geweerd worden ( ze moeten als inert afval verwijderd worden in de containerparken), is het een hardnekkige reflex om alles wat op glas gelijkt, in de glasbol te gooien. Het verminderen van het loodgehalte in glasscherven is een werk van zeer lange adem, gelet op het feit dat er ook al lood zit in nieuw glas, en dat de glasfabrikanten de neiging hebben om het percentage glasscherven bij de vervaardiging van nieuw glas te verhogen, teneinde energie te besparen. Per ton gerecycleerd glas wordt de CO2- uitstoot met 250 kg verminderd. FERVER en haar leden hebben dan ook beslist om gedurende 6 maanden een meetcampagne te voeren om het loodgehalte van de verschillende types glasscherven te analyseren (wit, amber, groen en gemengd). Vanuit de 4 hoeken van Europa zullen gemiddelde maandmonsters, verkregen via dagelijkse monsternemingen, verstuurd worden naar één laboratorium. Zo zullen we tegen begin 2013 kunnen beschikken over een Europese kaart van het loodgehalte in glasscherven! De volgende algemene vergadering van FERVER zal gehouden worden op 14 juni 2013 in Stockholm. Baudouin Ska, adjunct-directeur FEBEM 21 Titech and BEST Sorting to become TOMRA Sorting Solutions 20 Visit our website for more information

De rol van stortplaatsen binnen het materialenbeleid

De rol van stortplaatsen binnen het materialenbeleid De rol van stortplaatsen binnen het materialenbeleid Auteur: Lieve De Greeff 1 Inleiding De beleidsvisie eindverwerking (2010), tot stand gekomen naar aanleiding van de rondetafel over eindverwerking (met

Nadere informatie

Analyse van de markt voor inzameling en verwerking van huishoudelijk afval Jaar 2012

Analyse van de markt voor inzameling en verwerking van huishoudelijk afval Jaar 2012 FEBEM vzw Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer FEGE asbl Fédération des Entreprises de Gestion de L'Environnement Analyse van de markt voor inzameling en verwerking van huishoudelijk afval Jaar 2012

Nadere informatie

Uitdagingen op het vlak van recyclage in een geglobaliseerd Europa

Uitdagingen op het vlak van recyclage in een geglobaliseerd Europa Uitdagingen op het vlak van recyclage in een geglobaliseerd Europa Mathieu BERTHOUD - COO SITA NEWS SITA NEWS I 1 Grondstoffen worden steeds schaarser met een toenemende nood tot spaarzaamheid en recyclage

Nadere informatie

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren, Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,

Nadere informatie

HET STARTFORFAIT U SORTEERT UW KARTONAFVAL? WIJ STEUNEN U HIERIN!

HET STARTFORFAIT U SORTEERT UW KARTONAFVAL? WIJ STEUNEN U HIERIN! HET STARTFORFAIT U SORTEERT UW KARTONAFVAL? WIJ STEUNEN U HIERIN! Versie 2015 Afval is, zowel in uw sector als in een andere, een onvermijdelijk gevolg van de economische activiteit. Een gevolg dat echter

Nadere informatie

Integrale tekst Afvalstoffenlijst

Integrale tekst Afvalstoffenlijst VROM Integrale tekst Afvalstoffenlijst Herpublicatie integrale tekst Europese afvalstoffenlijst In de publicatie van de integrale tekst van de Europese afvalstoffenlijst in de Staatscourant van 28 maart

Nadere informatie

Rapportering : Een efficiënt en doeltreffend systeem Versie 03 12.06.2014

Rapportering : Een efficiënt en doeltreffend systeem Versie 03 12.06.2014 Rapportering : Een efficiënt en doeltreffend systeem Versie 03 12.06.2014 1. CONTEXT 1.1. ALGEMENE CONTEXT Elk land zal aan Europa moeten bewijzen in 2016 dat ze het inzamelpercentage van 45% hebben bereikt

Nadere informatie

ADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 16 DECEMBER 2010.

ADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 16 DECEMBER 2010. ADVIES UITGEBRACHT DOOR DE ECONOMISCHE EN SOCIALE RAAD VOOR HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST TIJDENS ZIJN ZITTING VAN 16 DECEMBER 2010 inzake het ontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke

Nadere informatie

PREMIES VOOR UW VERPAKKINGS- AFVAL, INTERESSE?

PREMIES VOOR UW VERPAKKINGS- AFVAL, INTERESSE? PREMIES VOOR UW VERPAKKINGS- AFVAL, INTERESSE? WEET U DAT UW VERPAKKINGSAFVAL GELD WAARD IS? TE MOOI OM WAAR TE ZIJN? LEES SNEL VERDER! Afval is in vele sectoren een onvermijdelijk gevolg van de economische

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot aanpassing van de regelgeving

Nadere informatie

Onze VAL-I-PAC missie...

Onze VAL-I-PAC missie... Onze VAL-I-PAC missie... ... uw kopzorgen wegnemen. Waarom doet uw bedrijf een beroep op de diensten van VAL-I-PAC? Uw bedrijf is aangesloten bij VAL-I-PAC omdat u verpakkingsverantwoordelijke bent. Kortweg

Nadere informatie

Aanvraag van het verlaagde tarief van de milieuheffing

Aanvraag van het verlaagde tarief van de milieuheffing Aanvraag van het verlaagde tarief van de milieuheffing Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij Afdeling Bodembeheer Stationsstraat 110, 2800 MECHELEN Tel. 015 284 284 Fax 015 284 275 Website: www.ovam.be

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP 8 JUNI 1999. - Besluit van de Vlaamse regering tot vaststelling van het plan inzake het beheer van verpakkingsafval in het Vlaamse Gewest Bijlage Plan inzake het beheer

Nadere informatie

Analyse van de inzamel- en verwerkingsmarkt van huishoudelijk afval Jaar 2013

Analyse van de inzamel- en verwerkingsmarkt van huishoudelijk afval Jaar 2013 FEBEM vzw Federatie van Bedrijven voor Milieubeheer FEGE asbl Fédération des Entreprises de Gestion de L'Environnement Analyse van de inzamel- en verwerkingsmarkt van huishoudelijk afval Jaar 2013 Al zeven

Nadere informatie

ADVIES. Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

ADVIES. Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ADVIES Strategische uitvoerbaarheidsstudie betreffende de vestiging van een biomethanisatie-eenheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 21 februari 2019 Economische en Sociale Raad voor het Brussels

Nadere informatie

sectorplan 14 Verpakkingsafval

sectorplan 14 Verpakkingsafval sectorplan Verpakkingsafval 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Papier/karton, kunststoffen, glas, metalen en hout 2. Belangrijkste bronnen Huishoudens, industrie en HDO-sectoren 3. Aanbod

Nadere informatie

Donderdag 14 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Volvo Trucks Oostakker

Donderdag 14 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Volvo Trucks Oostakker Donderdag 14 juni 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Lancering eerste Volvo Hybride (26 ton) vrachtwagen Volvo Trucks Oostakker Geachte heer Sid (directeur

Nadere informatie

Vlaamse bedrijven produceren minder afval en sorteren voortaan ook pmd

Vlaamse bedrijven produceren minder afval en sorteren voortaan ook pmd Persmededeling JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Dinsdag 13 november 2012 Vlaamse bedrijven produceren minder afval en sorteren voortaan ook pmd Vlaams minister van Leefmilieu

Nadere informatie

Recyclingsymposium 2015. Coen Kolthof

Recyclingsymposium 2015. Coen Kolthof Recyclingsymposium 2015 Coen Kolthof Historie Ontwikkeling Inverko 1997 Ontstaan van de Inverko Groep met de oprichting van Inverko Plastics BV 2001 Acquisitie van Poly-Grind BV & uitbreiding van de activiteiten

Nadere informatie

WIST U DAT U PREMIES KAN KRIJGEN VOOR VERPAKKINGS- AFVAL?

WIST U DAT U PREMIES KAN KRIJGEN VOOR VERPAKKINGS- AFVAL? WIST U DAT U PREMIES KAN KRIJGEN VOOR VERPAKKINGS- AFVAL? WEET U DAT UW VERPAKKINGSAFVAL GELD WAARD IS? TE MOOI OM WAAR TE ZIJN? LEES SNEL VERDER! Afval is in vele sectoren een onvermijdelijk gevolg van

Nadere informatie

Net Brussel. Afval sorteren in de onderneming : Principes en sensibiliseringsmateriaal. Oktober 2010

Net Brussel. Afval sorteren in de onderneming : Principes en sensibiliseringsmateriaal. Oktober 2010 Net Brussel Afval sorteren in de onderneming : Principes en sensibiliseringsmateriaal Oktober 2010 Programma I. Het Agentschap Net Brussel II. Afval sorteren III. Sorteren in de onderneming IV. Het niet-gesorteerd

Nadere informatie

Burgerinitiatief inzameling plastic afvalstoffen.

Burgerinitiatief inzameling plastic afvalstoffen. Burgerinitiatief inzameling plastic afvalstoffen. Opsterland, februari 2011. Samenvatting : In februari/maart 2010 hebben Milieudefensie afdeling Opsterland en de Vereniging voor Natuurbescherming te Gorredijk

Nadere informatie

Belgen doen het slimmer en goedkoper Wat is de toverformule van Vlaanderen?

Belgen doen het slimmer en goedkoper Wat is de toverformule van Vlaanderen? 1 Belgen doen het slimmer en goedkoper Wat is de toverformule van Vlaanderen? Danny Wille Ingenieur - OVAM Inhoud 2 Inleiding; Vlaams afvalstoffenbeleid; Statistieken Vlaanderen-Nederland; diftar in het

Nadere informatie

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk ------ Advies nr. 16 van 16 oktober 1998 met betrekking tot een ontwerp van koninklijk besluit betreffende

Nadere informatie

ADVIES. 10 maart 2014

ADVIES. 10 maart 2014 ADVIES Voorontwerp van besluit tot wijziging van het besluit van 17 december 2009 tot vaststelling van de lijst van de risicoactiviteiten en Voorontwerp van besluit betreffende de akten van familiale aard

Nadere informatie

A D V I E S Nr Zitting van woensdag 21 december

A D V I E S Nr Zitting van woensdag 21 december A D V I E S Nr. 1.539 ----------------------------- Zitting van woensdag 21 december 2005 ------------------------------------------------------- Ontwerp van samenwerkingsakkoord tussen de Federale Staat,

Nadere informatie

Inzameling en verwerking van vlakglas

Inzameling en verwerking van vlakglas Inzameling en verwerking van vlakglas Vlaanderen gebruikt en verbruikt heel wat materialen, grondstoffen en energie. In tijden van toenemende schaarste dringt de vraag zich op hoe we ze zo efficiënt mogelijk

Nadere informatie

Naar een duurzame Belgische economie DE CRUCIALE ROL VAN DE AFVAL- EN MATERIALENBEDRIJVEN

Naar een duurzame Belgische economie DE CRUCIALE ROL VAN DE AFVAL- EN MATERIALENBEDRIJVEN Naar een duurzame Belgische economie DE CRUCIALE ROL VAN DE AFVAL- EN MATERIALENBEDRIJVEN 10.000 medewerkers 220 11,7 miljoen ton 21% 16 % van alle afval omgezet in energie (2010) bedrijven bedrijfsafval

Nadere informatie

TEXTIEL EN KUNSTSTOFFEN IN WEST VLAANDEREN

TEXTIEL EN KUNSTSTOFFEN IN WEST VLAANDEREN Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen Koning Leopold III-laan 66, 8200 Brugge T 050 40 31 66 F 050 71 94 06 E info@pomwvl.be KBO nummer: 0881.702.779 _ www.pomwvl.be TEXTIEL EN KUNSTSTOFFEN

Nadere informatie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie

de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie Raad van de Europese Unie Brussel, 24 januari 2017 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2017/0010 (NLE) 5569/17 ENV 50 COMPET 37 VOORSTEL van: ingekomen: 19 januari 2017 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: de

Nadere informatie

Sectorplan 12: Metalen

Sectorplan 12: Metalen TEKST SECTORPLAN 14 (onderdeel LAP) Sectorplan 14 Papier- of kunststofgeïsoleerde kabels en restanten daarvan I Afbakening Papier- of kunststofgeïsoleerde kabels en restanten daarvan bestaan uit met papier

Nadere informatie

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk ------ Advies nr. 17 van 16 oktober 1998 met betrekking tot een ontwerp van koninklijk besluit en een

Nadere informatie

Vinçotte. KUNT U uw reputatie. veilig en duurzaam. Bouwen aan reputatie. YoUr reputation is Mine.

Vinçotte. KUNT U uw reputatie. veilig en duurzaam. Bouwen aan reputatie. YoUr reputation is Mine. Vinçotte MILIEU en veiligheid KUNT U uw reputatie versterken door veilig en duurzaam te werken? Bouwen aan reputatie YoUr reputation is Mine. Kunt u uw winst doen stijgen door uw risico s te laten dalen?

Nadere informatie

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017.

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017. Advies van 20 december 2017 over het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 12 november 2012 met betrekking tot de beheervennootschappen van instellingen voor collectieve

Nadere informatie

Sectorplan 19 Kunststofafval

Sectorplan 19 Kunststofafval Sectorplan 19 Kunststofafval 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Kunststofverpakkingen, land- en tuinbouwfolies, industrieel productieafval, (kunststof) autoafval, PVC 2. Belangrijkste

Nadere informatie

F.4 bijlage 4; Feiten en cijfers

F.4 bijlage 4; Feiten en cijfers F.4 bijlage 4; Feiten en cijfers F.4.1 Inleiding Deze bijlage geeft een toelichting bij de productie en verwerking van het Nederlands afval sinds 1985 plus een inschatting hiervan tijdens de komende planperiode.

Nadere informatie

De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling

De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling Studiedag VVSG 11.3.2014 - Afval gaat ondergronds Presentaties : http://tinyurl.com/po8purh Fost Plus Erkend organisme voor huishoudelijk verpakkingsafval

Nadere informatie

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid

Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Beleidsnotitie van afvalbeleid naar Grondstoffenbeleid Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 3. Omgekeerd inzamelen... 4 4. Voorscheiding plastics... 5 5. Oud papier en karton... 5 6. GFT... 6 7. Conclusie...

Nadere informatie

BRONNEN VAN HET MILIEURECHT BEVOEGDHEIDSVERDELING INZAKE MILIEUBELEID HOOFDSTUK I. INLEIDING 3

BRONNEN VAN HET MILIEURECHT BEVOEGDHEIDSVERDELING INZAKE MILIEUBELEID HOOFDSTUK I. INLEIDING 3 INHOUDSOPGAVE DEEL I. BRONNEN VAN HET MILIEURECHT BEVOEGDHEIDSVERDELING INZAKE MILIEUBELEID HOOFDSTUK I. INLEIDING 3 HOOFDSTUK II. DE BRONNEN VAN HET (MILIEUHYGIËNE) RECHT 4 1. Overzicht 4 2. Kenbronnen

Nadere informatie

Persbericht. Limburgse export van diensten en handel boomt. Limburgse groei overtreft Vlaanderen. Voka -KvK Limburg blij met inhaalbeweging

Persbericht. Limburgse export van diensten en handel boomt. Limburgse groei overtreft Vlaanderen. Voka -KvK Limburg blij met inhaalbeweging Voka Kamer van Koophandel Limburg vzw Huis van de Limburgse Ondernemer,Gouv. Roppesingel 51, BE-3500 Hasselt tel. +32 11 56 02 00, fax +32 11 56 02 09 info.kvklimburg@voka.be, www.voka.be/limburg Persbericht

Nadere informatie

Aan de slag met de uitdagingen uit Europa

Aan de slag met de uitdagingen uit Europa Nederland Circulair in 2050 Aan de slag met de uitdagingen uit Europa Recyclingsymposium 25 oktober 2017 Loek Knijff Ministerie van Infrastructuur en Milieu Probleem en aanpak Milieuwetgeving gaat vnl.

Nadere informatie

Vlaremtrein 2011 Muziekactiviteiten Overige wijzigingen

Vlaremtrein 2011 Muziekactiviteiten Overige wijzigingen Overzicht 1. Terugblik 2012 Vlaremtrein 2011 Muziekactiviteiten Overige wijzigingen 2. In de pijplijn Vlaremtrein 2012 Besluit diffuse emissies Vlaremtrein 2013 Omgevingsvergunning Permanente vergunning

Nadere informatie

drukhouders Sectorplan 70: CFK s, HCFK s, HFK s en halonen Beleidskader

drukhouders Sectorplan 70: CFK s, HCFK s, HFK s en halonen Beleidskader TEKST SECTORPLAN 45 (onderdeel LAP) Sectorplan 45 Brandblussers I Afbakening Dit sectorplan heeft betrekking op de verwerking van brandblussers. Onderstaand - niet limitatief bedoeld - overzicht bevat

Nadere informatie

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen.

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. TOELICHTING AFVALCIJFERS IVAREM 2015 ALGEMEEN IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. Het is haar doelstelling om een vooruitstrevend duurzaam en integraal

Nadere informatie

Individueel afvalpreventie- en beheerplan voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten

Individueel afvalpreventie- en beheerplan voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten Individueel afvalpreventie- en beheerplan voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten Het plan dient ingediend te worden in het Frans of in het Nederlands. De gegevens worden opgenomen in het

Nadere informatie

sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden

sectorplan 3 Restafval van handel, diensten en overheden sectorplan Restafval van handel, diensten en overheden 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Organisch afval, papier/karton, kunststoffen 2. Belangrijkste bronnen HDO-sectoren. Aanbod in

Nadere informatie

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig?

Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? Omgekeerd afval inzamelen. Waar zijn we in Stichtse Vecht mee bezig? 6 november 2017 GroenLinks Stichtse Vecht is al jaren een warm voorstander van omgekeerd inzamelen. Wat is dat eigenlijk en wat zijn

Nadere informatie

Verpakkingen algemeen bestaat uit gescheiden ingezameld verpakkingsafval en via nascheiding als aparte fractie verkregen verpakkingsafval.

Verpakkingen algemeen bestaat uit gescheiden ingezameld verpakkingsafval en via nascheiding als aparte fractie verkregen verpakkingsafval. TEKST SECTORPLAN 41 (onderdeel LAP) Sectorplan 41 Verpakkingen algemeen I Afbakening Verpakkingen algemeen bestaat uit gescheiden ingezameld verpakkingsafval en via nascheiding als aparte fractie verkregen

Nadere informatie

74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven

74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven Mechelen, 11 juni 214 74% van het Vlaamse bedrijfsafval krijgt tweede leven Nieuwe studie zet economisch effect en belang van de afval- en materialensector in de verf De Vlaamse bedrijven produceerden

Nadere informatie

ThreeC - verpakkingen. Lessenserie

ThreeC - verpakkingen. Lessenserie ThreeC - verpakkingen Lessenserie Opzet van het project Lesblok1 Maandag 16 maart Lesblok 2 Donderdag 19 maart Lesblok 3 Vrijdag 20 maart Introduc>e op het onderwerp Uitwerken oplossing Posterpresenta>e

Nadere informatie

De Directeur-generaal Belastingdienst in Nederland en de Adjunct-administrateur-generaal van de belastingen in België,

De Directeur-generaal Belastingdienst in Nederland en de Adjunct-administrateur-generaal van de belastingen in België, TIJDELIJKE REGELING TUSSEN DE BEVOEGDE AUTORITEITEN VAN NEDERLAND EN BELGIE MET BETREKKING TOT EEN GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING INZAKE DE RECHTSTREEKSE UITWISSELING VAN FISCALE INLICHTINGEN. De Directeur-generaal

Nadere informatie

Minder afval, minder CO2, minder kosten

Minder afval, minder CO2, minder kosten Minder afval, minder CO2, minder kosten Nog maar dertig jaar geleden kostte het storten van een ton ongesorteerd afval hooguit iets meer dan 4 euro. Nu is dat bijna vijftig keer zo veel: 200 euro. Het

Nadere informatie

sectorplan 18 Papier en karton

sectorplan 18 Papier en karton sectorplan Papier en karton 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalstoffen Papier en karton 2. Belangrijkste bronnen Huishoudens, kantoren en grafische industrie 3. Aanbod in 2000 (in Nederland) 4.160

Nadere informatie

Toelichting afvalcijfers 2018

Toelichting afvalcijfers 2018 VVDC1x00xxx datum-201x Toelichting afvalcijfers 2018 1. Termen en definities Om de cijfers correct te interpreteren, is het nodig te weten wat met een bepaalde term bedoeld wordt. Huisvuil Huisvuil omvat

Nadere informatie

(Voorlopige) verwijdering Uitvoer voor storten is op grond van nationale zelfverzorging in beginsel niet toegestaan.

(Voorlopige) verwijdering Uitvoer voor storten is op grond van nationale zelfverzorging in beginsel niet toegestaan. TEKST SECTORPLAN 17 (onderdeel LAP) Sectorplan 17 Reststoffen van drinkwaterbereiding I Afbakening Reststoffen van drinkwaterbereiding komen vrij bij de bereiding van drinkwater. Deze reststoffen zijn

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG

FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. ------ Advies nr. 163 van 16 december 2011 over het ontwerp van koninklijk

Nadere informatie

SAMENWERKEN AAN INNOVATIE

SAMENWERKEN AAN INNOVATIE SAMENWERKEN AAN INNOVATIE 7 e Vlaams milieucongres SITA RePaint Give paint a second life 7 e Vlaams milieucongres SITA RePaint Recyclage met kleur Inhoud 1. SITA - kerncijfers 2. Achtergrond Repaint 3.

Nadere informatie

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval

Voorstel 2: Creëer grondstoffenhubs en recycle bedrijfsafval Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van.. Jaar 2015 Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel Onderwerp Initiatiefvoorstel van het raadslid

Nadere informatie

Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018

Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018 Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak 3 mei 2018 Wat is er gaande rond plastics? EU: Circulaire economie met wetgevend pakket EU: Plastics Strategy BE: Uitbreiding

Nadere informatie

MBO. Briefadvies MBO. Datum

MBO. Briefadvies MBO. Datum Briefadvies MBO afgewerktee olie Briefadvies MBO afgewerkte olie Datum van goedkeuring Volgnummer Coördinator + e-mailadres 22 november 2012 2012 78 Francis Noyen, francis.noyen@minaraad.be Co-auteur +

Nadere informatie

Toelichting afvalcijfers 2017

Toelichting afvalcijfers 2017 Toelichting afvalcijfers 2017 ALGEMEEN IVAREM is de intergemeentelijke vereniging voor duurzaam afvalbeheer in de regio Mechelen. Het is haar doelstelling om een vooruitstrevend duurzaam en integraal afvalbeleid

Nadere informatie

NATIONAAL VERPAKKINGSBELEID PRODUCTVERPAKKINGEN EN DUURZAME MATERIALEN ALDI BELGIË EN LUXEMBURG

NATIONAAL VERPAKKINGSBELEID PRODUCTVERPAKKINGEN EN DUURZAME MATERIALEN ALDI BELGIË EN LUXEMBURG IE E ALDI V ISS AKK I NGSM P R Ve r m i j d e n. n. Hergebruike Re c y c l e r e n. NATIONAAL VERPAKKINGSBELEID ALDI BELGIË EN LUXEMBURG Versie: juli 2019 NATIONAAL VERPAKKINGSBELEID PRODUCTVERPAKKINGEN

Nadere informatie

Impact van CLP en Reach op het VLAREM

Impact van CLP en Reach op het VLAREM Impact van CLP en Reach op het VLAREM Forum van Seveso-inrichtingen Peter Balas Afdeling Milieuvergunningen Inhoud 1. CLP Inleiding Impact op het VLAREM TWOL CLP Verder verloop en timing 2. Reach Aanpassing

Nadere informatie

DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Uitvoeringsplan huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval 1. Situering De Openbare Vlaamse

Nadere informatie

De ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?

De ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN

Nadere informatie

Het nieuwe Vlaamse afvalplan Uw lokaal afvalbeheer mee met zijn tijd?

Het nieuwe Vlaamse afvalplan Uw lokaal afvalbeheer mee met zijn tijd? Het nieuwe Vlaamse afvalplan Uw lokaal afvalbeheer mee met zijn tijd? Ronde van Vlaanderen VVSG Wat is het Uitvoeringsplan Huishoudelijke Afvalstoffen en Gelijkaardig Bedrijfsafval Geldt als uitvoeringsbesluit

Nadere informatie

EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING VAN HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD

EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING VAN HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD EVALUATIEVERSLAG VAN DE UITVOERING VAN HET SAMENWERKINGSAKKOORD REACH VAN 17 OKTOBER 2011, IN TOEPASSING VAN ARTIKEL 24 VAN DIT SAMENWERKINGSAKKOORD JAAR 2015 Opgesteld door Comité REACH, 16 juni 2016

Nadere informatie

Praktische gids voor de

Praktische gids voor de Praktische gids voor de VERPAKKINGSVERANTWOORDELIJKEN INHOUD INLEIDING: DE WET 2 1. Is de wetgeving van toepassing op uw bedrijf? 3 3 types verpakkingsverantwoordelijken 2. wat zijn De verplichtingen?

Nadere informatie

N Financiële planners A2 Brussel, 27 maart 2014 MH/SL-EDJ/AS 717-2014 ADVIES. over

N Financiële planners A2 Brussel, 27 maart 2014 MH/SL-EDJ/AS 717-2014 ADVIES. over N Financiële planners A2 Brussel, 27 maart 2014 MH/SL-EDJ/AS 717-2014 ADVIES over EEN ONTWERP VAN WET INZAKE HET STATUUT VAN EN HET TOEZICHT OP DE ONAFHANKELIJK FINANCIËLE PLANNERS EN INZAKE HET VERSTREKKEN

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 9 december 2002 (OR. en) 14052/2/02 REV 2 ADD 1. Interinstitutioneel dossier: 2001/0046 (COD)

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 9 december 2002 (OR. en) 14052/2/02 REV 2 ADD 1. Interinstitutioneel dossier: 2001/0046 (COD) RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 9 december 2002 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2001/0046 (COD) 14052/2/02 REV 2 ADD 1 ECO 336 UD 111 CODEC 1406 MOTIVERING VAN DE RAAD Betreft: Door de Raad op

Nadere informatie

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving VR 2019 1503 DOC.0322/3BIS RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 65.144/1 van 4 februari 2019 over een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het besluit

Nadere informatie

houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2013

houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2013 stuk ingediend op 1752 (2012-2013) Nr. 2 15 november 2012 (2012-2013) Ontwerp van decreet houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2013 Amendementen Stukken in het dossier: 1752 (2012-2013)

Nadere informatie

ACTIVITEITENVERSLAG OVER HET EERSTE WERKINGSJAAR

ACTIVITEITENVERSLAG OVER HET EERSTE WERKINGSJAAR JAARVERSLAG 2014 WETENSCHAPPELIJK COMITÉ REACH (WCSR) ACTIVITEITENVERSLAG OVER HET EERSTE WERKINGSJAAR www.reachinbelgium.be JAARVERSLAG 2014 www.reachinbelgium.be JAARVERSLAG 2014 INHOUD Inleiding 2 Oprichting

Nadere informatie

Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling

Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling Veelgestelde vragen voorstel afvalinzameling Wat verandert er voor mij als dit voorstel wordt ingevoerd? Restafval wordt één keer in de vier weken ingezameld Het voorstel gaat uit van een verlaging van

Nadere informatie

Ketenanalyse Afval in project "Nobelweg te Amsterdam"

Ketenanalyse Afval in project Nobelweg te Amsterdam Ketenanalyse Afval in project "Nobelweg te Amsterdam" 4.A.1_2 Ketenanalyse afval in project "Nobelweg te Amsterdam" 1/16 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Wat is een ketenanalyse 3 1.2. Activiteiten Van

Nadere informatie

zittingsjaar 2011-2012 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie

zittingsjaar 2011-2012 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie vergadering C214 WON20 zittingsjaar 2011-2012 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 3 mei 2012 2 Commissievergadering nr. C214 WON20 (2011-2012) 3

Nadere informatie

Informatieveiligheidscomité Kamer sociale zekerheid en gezondheid

Informatieveiligheidscomité Kamer sociale zekerheid en gezondheid Informatieveiligheidscomité Kamer sociale zekerheid en gezondheid IVC/KSZG/18/256 BERAADSLAGING NR. 18/148 VAN 6 NOVEMBER 2018 MET BETREKKING TOT DE UITWISSELING VAN IDENTIFICATIEGEGEVENS TUSSEN DE FEDERALE

Nadere informatie

MEER en BETERE selectieve inzameling bij BEDRIJVEN

MEER en BETERE selectieve inzameling bij BEDRIJVEN MATERIALENDECREET & VLAREMA Isabelle Van de Populiere Sales & Data Manager MEER en BETERE selectieve inzameling bij BEDRIJVEN NoonTalk@Elexys 28.06.2012 Nieuw wetgevend kader Europese kaderrichtlijn afvalstoffen

Nadere informatie

A D V I E S Nr Zitting van dinsdag 30 september

A D V I E S Nr Zitting van dinsdag 30 september A D V I E S Nr. 1.912 ------------------------------- Zitting van dinsdag 30 september 2014 ------------------------------------------------------ Voorontwerp van samenwerkingsakkoord tussen de Federale

Nadere informatie

INFOSHOP Het CAF in Europa Patrick Staes

INFOSHOP Het CAF in Europa Patrick Staes INFOSHOP Het CAF in Europa Patrick Staes Doelstelling van de studie De evolutie in het gebruik van het CAF in de Europese administraties nagaan sinds de herfst van 2003 1. kijken hoe het CAF wordt gepromoot

Nadere informatie

Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Vrijdag 16 april 2010 Bezoek Deceuninck (Hooglede-Gits) - duurzaam materialenbeheer Geachte aanwezigen, Dames en heren,

Nadere informatie

van duurzaam tot circulair

van duurzaam tot circulair van duurzaam tot circulair van duurzaam tot circulair In gebouwen die ontmanteld moeten worden zijn veel materialen aanwezig die een aanzienlijke waarde vertegenwoordigen, zoals staal, aluminium, vloerbedekking,

Nadere informatie

Het voorstel aan de raad is om het Grondstoffenbeleidsplan vast te stellen. Het vaststellen is opgesplitst in een aantal deelbesluiten.

Het voorstel aan de raad is om het Grondstoffenbeleidsplan vast te stellen. Het vaststellen is opgesplitst in een aantal deelbesluiten. Agendanr.: Voorstelnr.: RB2012144 Onderwerp: Afvalinzameling: Grondstoffenbeleidsplan - 2016 Aan de Raad, Heerhugowaard, 4 december 2012 Beknopt voorstel Het huidige afvalbeleidsplan is door de raad vastgesteld

Nadere informatie

ACTIVITEITENVERSLAG OVER HET VIERDE WERKINGSJAAR

ACTIVITEITENVERSLAG OVER HET VIERDE WERKINGSJAAR JAARVERSLAG 2017 WETENSCHAPPELIJK COMITÉ REACH (WCSR) ACTIVITEITENVERSLAG OVER HET VIERDE WERKINGSJAAR www.reachinbelgium.be JAARVERSLAG 2017 INHOUD Inleiding 2 Oprichting en samenstelling 3 Overzicht

Nadere informatie

Het principe van de sociale voorkeur

Het principe van de sociale voorkeur Vragen naar: Sébastien Pereau E-mail: Sebastien.Pereau@mi-is.be Tel : 02 508 86 81 Fax : 02 508 86 72 http://socialeconomy.fgov.be Ons kenmerk Datum laatste wijziging ESE/30/2 donderdag 24 mei 2007 Betreft:

Nadere informatie

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING

JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING JAARLIJKSE EMAS ONTMOETING Revisie van Bijlagen I, II en III en integratie van de Norm ISO 14001-2015 Sébastien Paquot Europese Commissie Agenda 1. Goedkeuring van de herziene bijlagen voornaamste wijzigingen

Nadere informatie

De directeur-generaal Belastingdienst in Nederland en de Adjunct-administrateur-generaal van de belastingen in België,

De directeur-generaal Belastingdienst in Nederland en de Adjunct-administrateur-generaal van de belastingen in België, Regeling tussen de bevoegde autoriteiten van Nederland en België met betrekking tot een grensoverschrijdende samenwerking inzake de rechtstreekse uitwisseling van fiscale inlichtingen 3 januari 2011 DGB

Nadere informatie

Aanvraag Planologisch Attest door GESBO gemeente Balen

Aanvraag Planologisch Attest door GESBO gemeente Balen Aanvraag Planologisch Attest door GESBO gemeente Balen Toets aan regelgeving milieueffectrapportage M_IMPACT 30 APRIL 2014 Opgesteld door: Wouter Beyen Aanvraag Planologisch Attest door GESBO gemeente

Nadere informatie

Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal

Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal VVSG 19 juni 2012 Antwerpen Koen De Prins OVAM - afdeling Afvalstoffen- en Materialenbeheer - Eindverwerking en Bouw Overzicht: 1. Regelgeving 2. Gerecycleerde

Nadere informatie

Sectorplan 14 Verpakkingsafval

Sectorplan 14 Verpakkingsafval Sectorplan 14 Verpakkingsafval 1 Achtergrondgegevens 1. Belangrijkste afvalfracties Papier/karton, kunststoffen, glas, metalen en hout 2. Belangrijkste bronnen Huishoudens, industrie en HDO-sectoren 3.

Nadere informatie

B en W Adviesnota ADVIES. Aansluiten bij de Statiegeldalliantie

B en W Adviesnota ADVIES. Aansluiten bij de Statiegeldalliantie Onderwerp Aansluiten bij de Statiegeldalliantie Zaaknummer 385145 Teammanager Henk Loonen B & W datum 5 maart 2018 Afdeling/Team Stad Dorpen en Wijken/Groen & Vastgoed Naam steller Inez van Kronenberg

Nadere informatie

Brussel, COMMISSIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER ADVIES Nr 09 / 2007 van 21 maart 2007

Brussel, COMMISSIE VOOR DE BESCHERMING VAN DE PERSOONLIJKE LEVENSSFEER ADVIES Nr 09 / 2007 van 21 maart 2007 KONINKRIJK BELGIE Brussel, Adres : Hoogstraat, 139, B-1000 Brussel Tel.: +32(0)2/213.85.40 E-mail : commission@privacycommission.be Fax.: +32(0)2/213.85.65 http://www.privacycommission.be COMMISSIE VOOR

Nadere informatie

Ontwerp van samenwerkingsakkoord

Ontwerp van samenwerkingsakkoord Ontwerp van samenwerkingsakkoord Tussen: de Franse Gemeenschap Vertegenwoordigd door Mevrouw Fadila LAANAN, Minister van Cultuur, Audiovisuele Zaken, Gezondheid en Gelijkheid van Kansen En: de Vlaamse

Nadere informatie

Feeding the world with solar power.

Feeding the world with solar power. Feeding the world with solar power. inteqnion-solar.com Zonne-energie. Duurzame energiebron van de toekomst. De markt voor energievoorziening is volop in beweging. Fossiele brandstoffen als gas en olie

Nadere informatie

DE VLAAMSE RUIMTELIJKE PLANNINGSPRIJS 2014 Een initiatief van de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning Met steun van de Vlaamse Regering

DE VLAAMSE RUIMTELIJKE PLANNINGSPRIJS 2014 Een initiatief van de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning Met steun van de Vlaamse Regering DE VLAAMSE RUIMTELIJKE PLANNINGSPRIJS 2014 Een initiatief van de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning Met steun van de Vlaamse Regering 1. vooraf In 2014 organiseert de VRP de Vlaamse Ruimtelijke

Nadere informatie

GEZAMENLIJKE VERKLARING VAN OOSTENRIJK EN TSJECHIË

GEZAMENLIJKE VERKLARING VAN OOSTENRIJK EN TSJECHIË Raad van de Europese Unie Brussel, 2 juni 2017 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2017/0010 (E) 9425/2/17 REV 2 ADD 1 ENV 523 COMPET 424 NOTA A-PUNT van: aan: Betreft: het secretariaat-generaal van

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Versie 21/04/2015

Veelgestelde vragen Versie 21/04/2015 Vlaamse overheid Afdeling Milieuvergunningen Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 Brussel T 02 553 79 97 F 02 553 79 95 milieuvergunningen@lne.vlaanderen.be Veelgestelde vragen Versie 21/04/2015 21/04/2015

Nadere informatie

Circulaire Economie. Tino Mulle. Chief Sustainability Officer

Circulaire Economie. Tino Mulle. Chief Sustainability Officer Circulaire Economie Tino Mulle Chief Sustainability Officer 09-2016 Opgericht in 1960 door verschillende families eind 2015: 4,800 medewerkers - 20 productiesites omzet van 1,4 miljard Maakt sinds 2005

Nadere informatie

Ons bedrijf. Onze missie

Ons bedrijf. Onze missie Succesvolle partnerships tot stand brengen in de Europese Unie Ons bedrijf KomFort is een bedrijf gespecialiseerd in commerciële dienstverlening. We begeleiden u stap voor stap tijdens uw samenwerking

Nadere informatie

Tewerkstellingssteun in het Brussels Gewest: 255 miljoen euro voor de Brusselaars

Tewerkstellingssteun in het Brussels Gewest: 255 miljoen euro voor de Brusselaars Persdossier 7 juni 2017 : 255 miljoen euro voor de Brusselaars Didier Gosuin Brussels Minister van Economie, Tewerkstelling en Beroepsopleiding 1 Het Brussels Gewest vereenvoudigt de tewerkstellingssteun

Nadere informatie