Lucas Onderwijs. Jaarrapport 2010

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lucas Onderwijs. Jaarrapport 2010"

Transcriptie

1 Lucas Onderwijs Jaarrapport

2 Inhoudsopgave Bestuursverslag 3 Algemene informatie 3 Missie 3 Visie 3 Stand van zaken Strategisch Beleidsplan 4 Financiële informatie 9 Kerncijfers 12 Primair Onderwijs 13 - Algemeen verslag 13 - Toelichtingen cluster Toelichting cluster Toelichting cluster 3 26 Voortgezet Onderwijs 32 - Algemeen verslag 32 - Toelichting Esloo Onderwijsgroep 35 - Toelichting De Haagse Colleges 42 - Toelichting Interconfessionele Scholengroep Westland 51 - Toelichting Stanislas College 60 Stichtingsbureau 66 Begroting Verslag Raad van Toezicht 71 Jaarrekening 73 Balans per 31 december 73 Staat van baten en lasten over 74 Kasstroomoverzicht over 75 Toelichting behorende tot de jaarrekening 76 Staat van baten en lasten over PO 96 Staat van baten en lasten over WEC 97 Staat van baten en lasten over VO 98 Staat van baten en lasten over overig 99 Honoraria van de accountant 100 Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders 101 Bijlage: overzicht geoormerkte doelsubsidies OCW 102 Overige gegevens 107 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 107 Statutaire bepalingen inzake resultaatbestemming 108 Gebeurtenissen na balansdatum 108 Samenwerkingsverbanden VO/BVE en overige instellingen in 109 2

3 Bestuursverslag Stichting Lucas Onderwijs Algemene informatie Lucas Onderwijs is een schoolbestuur voor bijzonder onderwijs in de regio Haaglanden en vormt het bevoegd gezag van 39 basisscholen, 6 scholen voor speciaal basisonderwijs, 3 scholen voor speciaal onderwijs en 26 locaties voor voortgezet onderwijs. Het leerlingenaantal ligt vrij stabiel rond de leerlingen, ongeveer gelijk verdeeld over de twee sectoren. De scholen voor basisonderwijs zijn ingedeeld in drie clusters, die worden aangestuurd door drie clusterdirecteuren. De scholen voor voortgezet onderwijs vormen vier groepen, waarin alle schoolsoorten van praktijkonderwijs tot en met gymnasium aangeboden worden. Deze instellingen worden aangestuurd door vier instellingsdirecteuren. In 2003 is het College van Bestuur-Raad van Toezichtmodel ingevoerd. Het College van Bestuur bestaat uit een voorzitter en een vicevoorzitter, die verantwoordelijk zijn voor de portefeuille van respectievelijk primair en voortgezet onderwijs. Het bestuur, het bovenschools management en de schooldirecteuren worden ondersteund door een stichtingsbureau. Het jaar heeft voor de organisatie in het teken gestaan van het werken aan de strategische thema s. Dit zijn de maatschappelijke opdracht van het onderwijs, maatwerk voor leerlingen, onderwijskwaliteit en schoolontwikkeling en kwaliteit van medewerkers. Op schoolniveau is hier uitwerking aan gegeven op een manier die rechtstreeks merkbaar is voor leerlingen, ouders en medewerkers. De diversiteit aan ontwikkelingen is terug te zien in de hoofdstukken primair en voortgezet onderwijs. Op bestuurlijk niveau is veel werk gemaakt van het implementeren van de strategische doelen. Ook heeft het verstevigen van relaties met maatschappelijke partners aandacht gekregen. De actuele en gewenste netwerken zijn in kaart gebracht. Het College van Bestuur heeft een aantal Critical Friends uitgenodigd om zich enkele malen per jaar over de strategie van Lucas Onderwijs op actuele thema s te laten adviseren. Visievorming en strategiebepaling voor de langere termijn komen verder aan de orde op interne studiedagen en bij participatie in activiteiten van landelijke gremia. Daarnaast zijn er werkbezoeken aan scholen, waarmee het College van Bestuur contact houdt met de dagelijkse onderwijspraktijk. De centrale organisatie heeft in een flinke stap gezet in de optimalisatie van de dienstverlening. Ook is gewerkt aan het harmoniseren van werkprocessen op het centraal en decentraal (school/ instellings)niveau. In de zomer van is een beperkte structuurwijziging doorgevoerd: de functies van secretaris College van Bestuur en die van directeur Servicebureau zijn verenigd in de nieuwe functie van secretaris/directeur van de stichting. Het onderscheid servicebureau en bestuursbureau is komen te vervallen en er wordt nu gesproken van het stichtingsbureau. In stonden begrotingstekorten voortdurend op de bestuurlijke agenda. Met name het basisonderwijs heeft te maken met teruglopende bekostiging. Ondanks de grote inspanningen van de scholen en het bureau is het niet gelukt om voor elke basisschool een sluitende begroting op te stellen. De voorgenomen bezuinigingen op Passend Onderwijs die in het najaar van bekend werden gemaakt, worden als een onverantwoorde en onverteerbare ingreep ervaren. Via werkgroepen wordt geprobeerd zo goed mogelijk te anticiperen op de gevolgen hiervan. Iedereen verbonden aan Lucas Onderwijs werkt vanuit de missie, de visie en de waarden zoals verwoord in De Grondslag Verdiept. De vijf kernwaarden in dat document zijn respect, naastenliefde, genade, ontwikkeling en bezieling. Samen met de statuten van de stichting vormt dit het fundament waarop wij gezamenlijk ons onderwijs en (de onderdelen van) onze organisatie grondvesten. Missie Lucas Onderwijs stelt zijn scholen in staat en stimuleert hen het best denkbare onderwijs te bieden, opdat iedere leerling zich kan ontwikkelen tot een zelfbewuste, verantwoordelijke en kansrijke burger. Lucas Onderwijs wil dat vormgeven door samen te werken: vanuit waarden, in oorsprong ontleend aan de traditie van de christelijke geloofsgemeenschap; aan aantrekkelijk onderwijs dat zich onderscheidt door ontwikkeling, aandacht voor kwaliteit, goede zorg voor de medewerkers en solidariteit met kansarmen; in actief partnerschap met de maatschappelijke omgeving; met ruimte voor diversiteit van de scholen. Visie Bij het bieden van het best denkbare onderwijs kijkt Lucas Onderwijs naar de jeugd van twee tot en met twintig jaar en de wereld waarin deze groep zich ontwikkelt. We laten ons bij ons werk mede leiden door het Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Het uitwerken van onze pedagogische visie is de komende jaren onderwerp van gesprek. De verbinding tussen school, thuis en de (leef)omgeving van leerlingen is van essentieel belang om leerlingen zich te kunnen laten ontwikkelen tot zelfbewuste, verantwoordelijke en kansrijke burgers. We verbeelden dit met de driehoek, waarin de leerling centraal staat en de school verbanden legt met de thuissituatie en leefomgeving van de leerlingen. 3

4 Stand van zaken Strategisch Beleidsplan In is gestart met de uitvoering van het strategisch beleidsplan De implementatie van de strategische doelen loopt via twee sporen. Ten eerste leggen scholen in de eigen schoolplannen een relatie met het strategisch beleidsplan van Lucas Onderwijs. Voor het primair onderwijs betekent dit dat schoolontwikkeling wordt besproken tussen schooldirecteur en clusterdirecteur. Instrumenten hierbij zijn de managementleidraad, de jaarplanjaarverslagcyclus en de managementinformatie. Deze instrumenten zijn stapsgewijs ingevoerd sinds 2007, toen de clusters zijn gevormd en de clusterdirecteuren zijn benoemd. Werkenderwijs worden deze instrumenten en formats nog bijgesteld, in overleg met de scholen. Voor de vier instellingen voor voortgezet onderwijs geldt, dat de strategische doelen worden vertaald in een instellingsplan, dat ook een cyclus van vier jaar kent. Het instellingsplan wordt getoetst door het bestuur. De uitvoering en verantwoording liggen bij de instellingsdirecteur. Instellingsdirecteuren voeren hierover gesprekken met het bestuur. Vanuit het strategisch beleidsplan zijn Lucasbrede projecten opgezet, waarin scholen en stafmedewerkers samenwerken aan een uitwerking van de strategische thema s. Op deze manier wordt de meerwaarde van Lucas Onderwijs in de praktijk gebracht. Het College van Bestuur bewaakt de voortgang van de projecten via een cyclus van monitoring en evaluatie. Inmiddels is het strategisch beleidsplan halverwege. De stand van zaken is onlangs opgemaakt en laat veel vorderingen zien. Uiteraard hebben taal en rekenen veel aandacht gekregen in het kader van de basis op orde. Daarnaast hebben andere onderwerpen aandacht gekregen. Enkele thema s die in Lucasbrede projecten zijn opgepakt, hebben nog onvoldoende uitwerking gekregen. Een voorbeeld hiervan is dat een projectgroep een advies opstelt over mobiliteit en vitaliteit van personeel, omdat de implementatie van het advies te hoge investeringen met zich meebrengt. Een management development traject, om te anticiperen op het tekort aan directieleden, komt om dezelfde redenen moeizaam van de grond. Andere trajecten zijn echter heel succesvol, zoals het ontwikkelen van brede scholen. Elke school die voor dit concept gekozen heeft, doorloopt zijn eigen traject. Door de uitwisseling in Lucasverband en de ondersteuning door een centrale projectleider, geven de schooldirecteuren aan veel meer te kunnen doen dan dat ze op eigen kracht hadden kunnen realiseren. Ook hebben we in geconstateerd, dat projecten pas goed van de grond komen als er een duidelijke voortrekker is, die een duidelijke opdracht, voldoende mandaat en enige faciliteiten tot zijn of haar beschikking heeft. Bij schooldirecteuren, maar ook bij het bovenschoolse management, krijgt de dagelijkse praktijk met alle spoedzaken die daar bij horen, vaak de meeste aandacht. Dit is soms ten koste gegaan van projecten, die een meer lange-termijn-karakter hebben. Door een prioritering van de projecten en het formuleren van concrete doelstellingen, wil het bestuur in 2011 meer opbrengsten realiseren uit de gezamenlijke projecten. Een aantal onderwerpen is ondergebracht in de lijn school / -cluster- c.q. instellingsdirecteur. Op die manier wordt er nog wel gewerkt aan de oorspronkelijke doelstellingen, maar zijn er iets minder gezamenlijke projecten. Hierna wordt op hoofdlijnen ingegaan op resultaten en verantwoording op het gebied van onderwijs, personeel, huisvesting en ICT. Meer details komen terug in de hoofdstukken primair en voortgezet onderwijs. Resultaten en verantwoording onderwijsdoelstellingen In het strategisch beleidsplan heeft Lucas Onderwijs de ambitie vastgelegd om voor alle scholen te voldoen aan de wettelijke, minimale eisen. Ook willen we realiseren dat alle scholen zich blijvend ontwikkelen, inspelend op behoeften van de leerlingen en in samenspraak met hun (lokale) omgeving. In hebben we veel verbeteringen kunnen constateren, maar helaas ook enkele tegenslagen moeten incasseren. Om goed onderwijs te kunnen bieden zijn stabiele scholen nodig, met een professioneel team en een krachtige directie. Die basisvoorwaarden zijn nog niet op elke school aanwezig. Om de randvoorwaarden in te vullen, is veel energie gestoken in het op orde brengen van de huisvesting, voldoende instroom van leerlingen, het professionaliseren van medewerkers en het invullen en versterken van directiefuncties. De basisvaardigheden hebben in zowel het basis- als voortgezet onderwijs veel aandacht gekregen. Iedere school werkt aan het versterken van het taal- en rekenonderwijs. In veel gevallen wordt hier ook gezamenlijk opgetrokken, door middel van studiedagen, netwerken en onderlinge schoolbezoeken. De toetsen die de leerlingen afleggen geven aan dat de taal- en rekenprestaties nog niet overal op niveau zijn. De aandacht hiervoor blijft dan ook onverminderd. Een klein deel van de scholen voor primair onderwijs valt onder het aangepaste toezicht van de inspectie. Nog iets sterker dan het landelijke beeld, zien we bij onze speciale basisscholen risico s op het gebied van de 4

5 onderwijskwaliteit. SBO De Octaaf is in in het aangepast arrangement zeer zwak gekomen. SBO Merlijn kreeg het aangepast arrangement zwakke school. De Bernardus, een cluster-3-school voor zeer moeilijk lerenden, kreeg in het toezichtarrangement zwak. Al deze scholen worden extra ondersteund door de clusterdirecteur, de stafmedewerkers en externen om met een goed plan van aanpak zo snel mogelijk de kwaliteit van het onderwijs weer op orde te brengen. In zijn drie basisscholen van een aangepast arrangement zwak terug in het basisarrangement gekomen. Dit zijn de Dijsselbloem, de Jonge Wereld en De Bras. Ook De Opperd, cluster-4-school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, heeft weer een basisarrangement gekregen van de inspectie. De clusterdirecteuren bespreken regelmatig risicovolle scholen en zoeken naar meer handvatten om vroegtijdig risico s te signaleren. In is met behulp van de ict-afdeling in de centrale organisatie een grote stap gezet door het schooladministratiesysteem ESIS te gaan benutten om managementinformatie beschikbaar te krijgen. Schooldirecteuren en clusterdirecteuren krijgen meer inzage in de voor hen relevante gegevens en kunnen betere analyses maken. Hierdoor kunnen problemen eerder gesignaleerd worden en kan meer resultaatgericht worden gewerkt. In het voortgezet onderwijs heeft in een klein deel van de afdelingen of leerwegen een aangepast arrangement. Het gaat om het Montaigne Lyceum (vmbo-tl en havo), Internationaal College Edith Stein (vwo), Diamant College (vmbo BB en KB), Christelijk College De Populier (vwo) en Stanislas College H.R. Holstlaan (vmbo TL en havo). Bij al deze scholen zijn de examenresultaten en het verschil in de resultaten van het schoolexamen en het landelijk centraal examen de grootste aandachtspunten. Tevens vertonen enkele andere scholen risico s op deze gebieden. Al deze scholen werken hard aan het verbeteren van de opbrengsten in de bovenbouw. De havo-afdeling van het Edith Stein kwam in het najaar van uit het aangepaste arrangement. In 2011 verwachten we dat een aantal van deze afdelingen weer een basisarrangement krijgt. Het merendeel van de scholen, waaronder het volledige scholenbestand van de Interconfessionele Scholengroep Westland, levert echter degelijk onderwijs en werkt continu aan verdere verbeteringen. De voortijdige schooluitval wordt regelmatig geanalyseerd door de directies. De regio Haaglanden weet ieder jaar weer de uitvalpercentages verder te verminderen. Dat geldt zeker ook voor onze scholen. Uit de landelijk gepubliceerde cijfers blijkt keer op keer dat er geen rekening wordt gehouden met leerlingen die zijn doorgestroomd naar particuliere vervolgopleidingen, de landmacht, verhuizingen naar het buitenland en dergelijke. Die kwestie wordt steeds opnieuw aan de orde gesteld, maar het blijkt weerbarstig te zijn om daarvoor een oplossing in de landelijke administratieve processen te vinden. De werkelijke uitvallers uit ons voortgezet onderwijs zijn dan ook zeer beperkt in aantal. Verantwoording op het gebied van personeel In het strategische beleidsplan stellen we ons tot doel te investeren in de kwaliteit van medewerkers door: onze medewerkers in staat te stellen en te stimuleren zich te professionaliseren; een arbeidsvoorwaardenpakket te bieden waaruit blijkt dat kwaliteit wordt gewaardeerd; meer invloed uit te oefenen op de kwaliteit van de uitstroom van de lerarenopleidingen en de pabo s; langs andere routes medewerkers aan te trekken en op te leiden; te streven naar een diverser personeelsbestand dat meer gaat richting een afspiegeling van de Nederlandse bevolkingssamenstelling. We noemen de belangrijkste resultaten van het afgelopen jaar: Onze medewerkers in staat stellen en stimuleren zich te professionaliseren; - Om richting te geven aan de professionele ontwikkeling van leerkrachten zijn zowel in het primair onderwijs (LA- en LB- leerkracht) als in het voortgezet onderwijs (LB-, LC- en LD-docent) competentieprofielen opgesteld en centraal vastgesteld. - Besloten is dat alle leraren van Lucas Onderwijs aan de slag gaan met een digitaal bekwaamheidsdossier dat hen in staat stelt om de professionele ontwikkeling vorm te geven en te borgen. Op de scholen is in een start gemaakt met de invoering. - Het aantal professionaliseringsactiviteiten onder de vlag van de Lucas Academie is in, net als in, spectaculair gegroeid. Ongeveer 1000 medewerkers zijn hier het afgelopen jaar bij betrokken geweest, in waren dat er 600. Een arbeidsvoorwaardenpakket bieden waaruit blijkt dat kwaliteit wordt gewaardeerd. In het strategisch beleidsplan noemen we hierbij het Actieplan Leerkracht. - In het voortgezet onderwijs zijn we er in geslaagd om een eigen CAO af te sluiten waarin is vastgelegd dat we de functiemix sneller dan vereist gaan invoeren. - In het primair onderwijs is er ruim 8% aan LB-functies gecreëerd, waarmee voldaan is aan het streefpercentage voor. - De genoemde competentieprofielen en het bekwaamheidsdossier spelen een rol bij de beslissing over toekenning van de zwaardere functie. Hierdoor zijn we erin geslaagd de kwaliteit van medewerkers centraal te stellen en te waarderen bij de invoering van de functiemix. Meer invloed uitoefenen op de kwaliteit van de uitstroom van de lerarenopleidingen en de pabo s; - Een tiental schoolbesturen en een aantal hogescholen is benaderd en bereid gevonden om hierover het gesprek aan te gaan. - De gesprekken hebben geleid tot een gedeelde visie op de problematiek. - Er zijn aanzetten geformuleerd voor nieuwe vormen van opleiden die in 2011 verder worden uitgewerkt. 5

6 Langs andere routes medewerkers aantrekken en opleiden - In zijn we in samenwerking met de Hogeschool Leiden gestart met een eigen opleidingsvariant voor leraren basisonderwijs speciaal gericht op HAVO/VWO-leerlingen. In is een tweede lichting van 10 studenten gestart en is de eerste lichting succesvol doorgestroomd naar het tweede jaar. Streven naar een meer divers personeelsbestand dat meer een afspiegeling vormt van de Nederlandse bevolkingssamenstelling. - In is in dit kader aandacht besteed aan het bieden van werk aan WA-jongers. Onze ambitie is om in 2013 twintig WA-jongers in dienst te hebben. In zijn de eerste vijf WA-jongers binnen Lucas Onderwijs geplaatst. Huisvesting Bouwprojecten In is een drietal bouwprojecten afgerond, allemaal in Den Haag. Het betreft de tijdelijke huisvesting voor basisschool De Krullevaar vanwege nieuwbouwplannen voor een brede school. Bij Hofstad Heldring is een naastgelegen pand gesloopt en de Hofstede praktijkschool kon zijn intrek nemen in het nieuwe schoolgebouw. Voor een flink aantal andere scholen is de planvorming verder gebracht en zijn er besluiten genomen over nieuwbouw, uitbreiding of verbouwing. Voor een behoorlijk aantal andere scholen is echter (nog steeds) sprake van uitblijvende besluitvorming. Een aantal scholen kampt met zeer problematische huisvesting, er is sprake van te grote of te kleine schoolgebouwen, hoge energierekeningen en mankementen als lekkages. Lucas Onderwijs spant zich op alle niveaus in om deze knelpunten opgelost te krijgen, maar heeft in de praktijk te maken met veel partijen en belangen waar maar beperkte invloed en financiën tegenover gesteld kan worden. Ontwikkelingen in de huisvesting Steeds meer basisscholen binnen Lucas Onderwijs verbreden zich in het kader van de maatschappelijke opdracht tot zogenaamde brede scholen of integrale kindcentra. Naast onderwijs worden in deze schoolgebouwen ook buitenschoolse opvang, verlengde schooldagactiviteiten en welzijnsactiviteiten ondergebracht. In een aantal gevallen betreft het alleen het fysiek onderbrengen van andere organisaties in het schoolgebouw. De tendens is dat er steeds meer wordt samengewerkt en er inhoudelijke afstemming plaatsvindt. Een van de voorbeelden hiervan is een pilot met Stichting Dak kindercentra. Sinds maart is een vijftal scholen van start gegaan. Doel van het project is om op basis van één aansturing en één pedagogische visie vorm te geven aan onze maatschappelijke opdracht via de vorming van een brede school of integraal kindcentrum. Ook enkele scholen voor voortgezet onderwijs in Den Haag en Delft maken een vergelijkbare ontwikkeling door. Doordecentralisatie primair onderwijs In navolging van het voortgezet onderwijs ziet het er naar uit dat het doordecentraliseren van het deel van het onderhoud van basisscholen, dat nu nog een verantwoordelijkheid van de gemeenten is, daadwerkelijk wordt doorgevoerd. Wij juichen deze ontwikkeling van harte toe. Het geeft ons de mogelijkheid het onderhoud integraal uit te voeren op basis van door ons te maken strategische en beleidsmatige keuzes. Daarnaast levert dit een besparing op met betrekking tot de processen en procedures, die nu op basis van de gemeentelijke Verordeningen Voorzieningen Huisvesting Onderwijs moeten worden uitgevoerd. Doordecentralisatie voortgezet onderwijs De ontwikkelingen in het kader van de volledige doordecentralisatie van de huisvesting in het voortgezet onderwijs van de gemeenten naar de schoolbesturen is in waar mogelijk geagendeerd en gestimuleerd vanuit Lucas Onderwijs. De VO-Raad en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) willen gemeenten en scholen in het voortgezet onderwijs aanmoedigen om de mogelijkheden van doordecentralisatie serieus te verkennen. Om gemeenten en schoolbesturen te helpen de juiste vragen te stellen en inzicht te geven in de financiële gevolgen hebben de VNG en de VO-Raad een Activeringsscenario Doordecentralisatie ontwikkeld. Het doel van het Activeringsscenario Doordecentralisatie is het gesprek tussen gemeenten en schoolbesturen over doordecentralisatie in het voortgezet onderwijs op gang te brengen. Het activeringsscenario bevat een leidraad met vragen en een rekenmodel. De lokale omstandigheden staan daarbij centraal. Zo zullen bij de afwegingen ook de concrete investeringsbehoeften van de in de gemeente gevestigde scholen met de daarbij behorende financiële consequenties betrokken worden. Lucas Onderwijs is voornemens om het activeringsscenario te agenderen bij de collega-schoolbesturen en gemeenten van de eigen regio. Woningcorporaties terug naar hun corebusiness Als gevolg van verscherpte wet- en regelgeving en de financiële crisis zien we dat de corporaties terug gaan naar hun corebusiness. Dat betekent dat corporaties nog wel maatschappelijk vastgoed, waaronder scholen, realiseren, maar dan als bouwheer en/of beheerder. De verwachtingen die waren gewekt ten aanzien van extra investeringen in brede scholen zijn niet bewaarheid. Hoe de samenwerking met de corporaties zich de komende jaren ontwikkelt is onvoorspelbaar. Lucas Onderwijs blijft in gesprek op zowel bestuursniveau, beleidsniveau als op directie/ lokaal niveau. 6

7 Binnenmilieu en duurzaamheid Bij nieuwbouw en renovaties spelen aspecten met betrekking tot binnenmilieu en duurzaamheid een steeds grotere rol. De resultaten van de onderzoeken naar het binnenklimaat en de publiciteit hierover hebben het effect gehad dat hier door de overheid en de besturenorganisaties veel aandacht aan is besteed. Door het onderzoek van de Rijksbouwmeester en haar aanbevelingen is er ook politiek aandacht voor ontstaan. Wij pleiten voor de life-cycle benadering, waarbij investeren en exploitatie niet los van elkaar worden gezien. Investeren in duurzaamheid en kwaliteit van installaties en gebouw leveren in de exploitatieperiode een gezond binnenklimaat en een lager energieverbruik op. Tegelijkertijd merkt Lucas Onderwijs, dat de financiën in dit dossier zeer moeilijk sluitend te krijgen zijn. De subsidiemogelijkheden voor verbetering van het binnenklimaat zijn bij Lucas Onderwijs niet optimaal benut. Het werk op dit dossier heeft voor het primair onderwijs vertraging opgelopen. Inmiddels wordt er volop gewerkt aan het inzetten van de middelen voor zaken als het plaatsen van CO 2 -meters. Over grootschalige aanpassingen zal begin 2011 worden besloten. Voor het voortgezet onderwijs is de subsidie helaas vanuit exploitatie-oogpunt niet effectief gebleken. De criteria voor cofinanciering vereisen een dermate hoge investering vanuit de scholen zelf, dat het merendeel van de subsidiemiddelen niet is benut. Alleen bij locaties waar groot onderhoud stond gepland, is bijvoorbeeld dubbel glas gefinancierd vanuit de subsidie. Bij de verdere opzet van ons Meerjaren Onderhoudsplan zullen duurzaamheid en binnenmilieu steeds een belangrijk aandachtspunt zijn, waarbij continu de technische mogelijkheden moeten worden afgezet tegen de financiële ruimte. ICT Opleidingen AB-ZHW getoetst door Cpion Het Centrum voor Post-Initieel Onderwijs Nederland (Cpion) zorgt voor toetsing van aanbieders die hun post-initiële opleidingen willen laten registreren als officiële Registeropleiding. Alleen opleidingen die voldoen aan strenge kwaliteitscriteria, komen in aanmerking voor het predikaat Registeropleiding en worden opgenomen in het register van het Cpion. AB-ZHW heeft als opleider van Lucas Onderwijs registratie aangevraagd en na een succesvol verlopen audit ook verkregen. Dit betekent dat de korte opleidingen van AB-ZHW daarmee voldoen aan de kwaliteitseisen van het Centraal Register Kort Beroeps Onderwijs (CRKBO). De registratie is 4 jaar geldig. Naast een kwaliteitskeurmerk voor deze opleidingen betekent de registratie dat AB-ZHW haar opleidingen BTW-vrij mag blijven aanbieden. Post HBO opleiding Onderwijs en Moderne Media Begin september is een nieuwe opleiding gestart. De opleiding die door AB-ZHW en de Hogeschool Leiden samen is ontwikkeld heeft als doel leraren uit het PO en VO beter in staat te stellen nieuwe technologie te combineren met nieuwe didactiek. De samenwerking rond deze opleiding is een verdere stap in de samenwerking tussen de Hogeschool Leiden en Lucas Onderwijs. De scholing bestaat uit een mix van praktijk, didactiek en kennis van moderne media. Daarbij wordt naast het huidige aanbod regelmatig een blik geworpen op de allernieuwste ontwikkelingen en de kansen die deze bieden voor het onderwijs nu en in de toekomst. Tijdens de opleiding wordt aandacht besteed aan professionele beroepshouding, instrumentele vaardigheden, vaardigheden rondom informatievoorziening en -verwerking (mediawijsheid), didactiek en het gebruik van digitale media en het gebruik maken van bestaande digitale leermaterialen en/of het zelf ontwikkelen hiervan. Voor deze opleiding is inmiddels certificering aangevraagd, waardoor de opleiding ook een officieel erkende Post HBO opleiding zal zijn. Skola, een brug tussen wetenschap en onderwijspraktijk Op veel van onze scholen wordt serieus en met overgave gewerkt aan vernieuwing van het onderwijs. Innoveren betekent vaak je nek uitsteken en afwijken van de gebaande paden. Daar is lef voor nodig. Lef bij de schoolleiding, lef bij de mensen voor de klas. Maar met lef alleen kom je er niet. Je hebt ook steun nodig, een beetje wind in de rug om de hobbels die je tegen komt gemakkelijker te kunnen nemen. Rugwind kun je op veel manieren krijgen, maar kennis gebaseerd op goed onderzoek kan een enorme hulp betekenen. Op veel terreinen is onderzoek gedaan, maar de resultaten zijn vaak moeilijk vindbaar. In november 2007 is vanuit Lucas Onderwijs het voortouw genomen om een brug te slaan tussen wetenschap en praktijk en op deze wijze de geconstateerde kloof te overbruggen. Dit heeft geresulteerd in het project Skola. Skola staat voor de ambitie om de kloof tussen onderwijspraktijk en wetenschappelijk onderzoek te overbruggen. De belangrijkste doelstelling van Skola is leerkrachten en docenten te ondersteunen bij hun innovatie en/of kwaliteitsverbetering door hen in staat te stellen meer evidence informed te werken. Dat wil zeggen meer gebruik te maken van wat uit onderzoek bekend is. Om dit te bereiken is het van belang dat zij toegang hebben tot de laatste wetenschappelijke standpunten en discussies. Skola wil zijn doelstelling bereiken door bestaande en nieuwe kennis te verzamelen en te ontsluiten. Ervaringen worden gedeeld en het gesprek wordt gestimuleerd, ook dat tussen leraren en onderzoekers, tussen onderzoekers en opleiders, enzovoorts. Lucas Onderwijs heeft bij de PO-Raad een projectaanvraag gedaan voor een pilot rond Skola. Het project, waarin wordt samengewerkt met de KPC groep en BOOR, is toegewezen en zal halverwege 2011 worden afgerond. Daarnaast heeft Lucas samen met de KPC groep en Kennisnet contact gezocht met OCW teneinde de Skola gedachte te verankeren in het onderwijs. Ook met het Ruud de Moor Centrum wordt intensief samengewerkt rond Skola. AB-ZHW voert namens Lucas onderwijs de projectleiding voor Skola. 7

8 Lucas Onderwijs voor 100% gekwalificeerd voor BRON De invoering van het persoonsgebonden nummer is vastgelegd in de Wet op het Onderwijsnummer. De bedoeling van het persoonsgebonden nummer is om op termijn de administratieve last van scholen te verlichten. Scholen hoeven dan hun gegevens aan steeds minder partijen te leveren, omdat de Dienst Uitvoering Onderwijs (voorheen Informatie Beheer Groep en CFI) deze gegevens via BRON (Basisregister Onderwijs) verstrekt. De lastenverlichting zal steeds beter merkbaar zijn naarmate het uitwisselen gemakkelijker gaat en de mogelijkheden voor het gebruik van het persoonsgebonden nummer groter worden. De Dienst Uitvoering Onderwijs gebruikt geanonimiseerde gegevens uit BRON voor het berekenen en toekennen van de bekostiging aan scholen. Voor het Ministerie van OCW wordt het met de invoering van het persoonsgebonden nummer gemakkelijker om meer controle te krijgen op de rechtmatigheid van de bekostiging. En tot slot levert het persoonsgebonden nummer waardevolle managementinformatie voor het Ministerie van OCW en voor scholen en schoolbesturen. De scholen voor voortgezet onderwijs zijn reeds enkele jaren geleden aangesloten op BRON. Gedurende de afgelopen jaren is het aansluitingsproces van de PO-locaties gerealiseerd. Ruim voor 1 oktober waren de scholen van Lucas Onderwijs gecertificeerd door BRON voor uitwisseling. Aandachtspunten blijven de registratie van LGF-leerlingen (de zogenaamde rugzakjes) en de WEC-leerlingen in het speciaal onderwijs. ITEM, samenwerking AB-ZHW, APS-IT Diensten en Microsoft AB-ZHW, APS-IT Diensten en Microsoft slaan de handen ineen op het gebied van het organiseren van conferenties en studiereizen. Zij doen dat onder de naam ITEM, wat staat voor International Technology & Education Meeting. De laatste jaren wordt steeds meer nagedacht over de effecten die innovaties in het onderwijs en het gebruik van nieuwe media op elkaar hebben. Anders denken over onderwijs vraagt anders kijken naar leermiddelen. De wijze waarop we kennis tot ons nemen verandert radicaal. Met anderen en vanuit verschillende perspectieven hierover reflecteren is daarbij buitengewoon zinvol. Als eerste resultaat van de samenwerking zal, wat in voorgaande jaren bekend stond als de BETT-studiereis, vanaf 2011 een nieuw gezicht krijgen. Ambassadeurs Tijdens het schooljaar 2007/2008 is Kennisnet gestart met een pilot van het ambassadeursprogramma in het primair onderwijs. Het ambassadeurschap biedt een systematische aanpak voor de professionalisering van de leerkracht. Doel van het programma is om binnen de school een ambassadeur te hebben, die zich actief bezig houdt met het uitstippelen van ict-beleid, het enthousiasmeren van leerkrachten binnen vernieuwingstrajecten waar ict een rol bij speelt en het verkennen van de hulpmiddelen bij verschillende didactische mogelijkheden. Deze ambassadeur is voor de school een waardevolle stimulator voor vernieuwingsprocessen. Vanaf de zomer van 2008 heeft Lucas Onderwijs onder leiding van AB-ZHW deelgenomen aan dit project. Gedurende het project is een tiental bijeenkomsten geweest voor alle ambassadeurs uit het primair onderwijs van Lucas Onderwijs, waarin op diverse terreinen scholing en/of uitwisseling heeft plaatsgevonden. Het ambassadeursproject werd juli met een zeer positieve evaluatie afgesloten. Portal In is het intranet van Lucas Onderwijs verder vormgegeven. Voor zeer veel onderdelen van de organisatie zijn specifieke portals ingericht. Diverse scholen hebben de portal functionaliteit ook ingezet voor het intranet van de school. De communicatielijnen worden hierdoor steeds beter afgestemd en informatie wordt direct toegankelijk voor de betrokkenen. 20/20 Vison In is de keuze gemaakt voor het pakket 20/20 Vision voor het digitaliseren van de facturenstroom binnen Lucas Onderwijs. Na een voorbereiding in oktober is in november de pilot gestart met enkele scholen. In december is besloten om vanaf 1 februari 2011 alle locaties van het primair onderwijs en scholengroep Esloo aan te sluiten op het systeem. 8

9 Financiële informatie Resultaat Het totaalresultaat van Lucas Onderwijs is lager dan begroot. In de begroting van werd uitgegaan van een negatief resultaat van Uit de bijgaande jaarrekening blijkt een negatief resultaat van De grote afwijking ten opzichte van het begrote resultaat wordt veroorzaakt door een lager operationeel resultaat dan begroot. Deze daling wordt gedeeltelijk gecompenseerd door de meer financiële baten dan begroot. Het operationele resultaat is opgebouwd uit de resultaten van de scholen. Bij veel scholen is de begrotingsdiscipline op orde wat mede te danken is aan de aandacht voor de besteding van de middelen en het gebruik van tussentijdse informatie zoals de opgestelde forecasts. Bij een aantal scholen is de afwijking ten opzichte van de begroting fors. Deze scholen zijn in en na de jaarafsluiting hierop aangesproken door het bestuur. De administratieve verwerking van baten en lasten, het begrip hiervan en de bijsturing van de baten en lasten bleek bij deze scholen niet op voldoende niveau te zijn. Het bestuur besteedt in 2011 extra aandacht aan de begrotingsdiscipline. Het overleg met de clusterdirecteuren en de instellingsdirecteuren is geïntensiveerd. Ook in de komende jaren zullen de scholen worden geholpen om de financiële informatie nog verder te verbeteren. Door voldoende aandacht te besteden aan de begroting, tussentijdse forecasts en jaarrekening op locatieniveau is het in de meeste gevallen mogelijk tijdig bij te sturen. In een aantal gevallen heeft het bestuur tussentijds toestemming gegeven om de begroting te overschrijden. De baten vanuit de financiële activa betreffen het resultaat uit de beleggingen van Lucas Onderwijs. Het betreft hier het totaal van de koersresultaten en de rente-inkomsten. Deze resultaten worden met name beïnvloed door rente- en koersschommelingen. Het Primair Onderwijs sluit dit boekjaar af met een negatief resultaat van , aanzienlijk meer dan het begrote negatieve resultaat van Dit grote verschil wordt grotendeels veroorzaakt door een eenmalige tegenvaller op de kosten voor het participatiefonds van meerdere jaren en hogere kosten bij het stichtingsbureau. In de toelichting per cluster (vanaf pagina 15) zijn de bijzonderheden per school nader toegelicht. Bij de WEC scholen is het resultaat iets hoger dan begroot ten opzichte van een begroting van Het betreft hier de scholen ZMLK t Kraaiennest, Bernardusschool ZMLK en ZMOK De Opperd. De bijzonderheden van deze scholen zijn ook opgenomen in de toelichtingen per cluster. Het resultaat voor het Voorgezet Onderwijs is negatief. Dit is aanzienlijk meer verlies dan het begrote tekort van Dit grotere verlies wordt veroorzaakt door een tegenvallend verlies bij de Stanislas groep en meer kosten dan begroot van het stichtingsbureau. Ook hier wordt voor bijzonderheden verwezen naar de toelichting van het Voorgezet Onderwijs (vanaf pagina 32). In de resultaten van de scholen is het resultaat van het stichtingsbureau verwerkt. In de begroting van het bureau was een inkoopvoordeel opgenomen van De daadwerkelijke inkoopvoordelen zijn echter ten gunste van de scholen geboekt. Om het stichtingsbureau beter te laten functioneren en vacatures in te vullen zijn externe medewerkers ingehuurd. Deze medewerkers waren niet begroot. Hierdoor was het resultaat van het bureau lager dan begroot. Materiële vaste activa In is voor een totaalbedrag van geïnvesteerd. De investeringen zijn als volgt verdeeld: Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Overige bedrijfsmiddelen De investeringen in gebouwen betreffen voornamelijk de nieuwbouw binnen het Voortgezet Onderwijs. De investeringen inzake inventaris en apparatuur betreffen diverse aanschaffingen in het kader van ICT. De overige bedrijfsmiddelen zijn investeringen inzake het boekenfonds op een aantal scholen voor het Voortgezet Onderwijs. Ook in heeft Lucas Onderwijs meer middelen ingezet in materiele vaste activa dan zijn vrijgekomen uit de afschrijvingen. Het bestuur heeft besloten meer aandacht aan de investeringen in de meerjarenbegrotingen en in de komende boekjaren te schenken om het bijbehorende liquiditeitsbeslag ook in de toekomst goed te kunnen blijven beheersen. Vorderingen op korte termijn Deze vorderingen zijn afgenomen tot omdat de vorderingen op gemeenten in het kader van nieuwbouw en eerste inrichting zijn afgenomen. 9

10 Eigen vermogen Het eigen vermogen is ultimo uitgekomen op Dit komt door een stelselwijziging inzake de voorziening BAPO die door het Ministerie van OCW op 22 september kenbaar is gemaakt. Het gaat in totaal om een bedrag van dat is vrijgevallen. Dit bedrag betreft een inschatting van de verplichtingen van de stichting aan medewerkers die eerder geen gebruik hebben gemaakt van bepaalde BAPO rechten, en die zij op een later moment op kunnen nemen. Het Ministerie is van mening dat de lasten van deze verplichting uit de toekomstige lumpsum inkomsten als periodelast moet worden verwerkt. Stand per 31 december volgens jaarrekening Vrijval voorziening BAPO Stand per 31 december na stelselwijziging Resultaat -/ Stand per 31 december Daarnaast is in een stelselwijziging doorgevoerd met betrekking tot verwerken van koersmutaties. Tot en met werden de (deels ongerealiseerde) koersresultaten toegevoegd aan het privaat vermogen, na toekenning van de lange termijn rente aan het vermogen wat is toegerekend aan de scholen. Hierdoor waren de scholen in staat om gebruik te maken van deze rente die werd opgenomen in de begroting en werd alleen het private vermogen gemuteerd met de koersresultaten. Dit jaar is met terugwerkende kracht deze koersresultaten toegerekend aan de (publieke) reserves van de scholen. Het private stichtingsvermogen is hierdoor gedaald naar De publieke reserves zijn gestegen naar Het gevolg is dat er een verschuiving tussen de vermogenscomponenten heeft plaatsgevonden. De koersresultaten die in de komende jaren naar het publieke vermogen zouden toevloeien vanuit het private vermogen, zijn dus nu in één keer verwerkt. Per saldo is er van het eigen vermogen dus niets bijgekomen of afgegaan. Geconcludeerd mag worden dat het vermogen van Lucas Onderwijs ultimo toereikend is, wanneer de situatie getoetst wordt aan de eisen zoals die door het Ministerie van OCW op 28 februari 2008 zijn gepubliceerd. Lucas Onderwijs heeft volgens de definitie in deze brief een weerstandsvermogen van 11,9 % als gekeken wordt naar het publiek vermogen. Als tevens rekening wordt gehouden met het privaat vermogen is er sprake van een weerstandsvermogen van 15,2 %. In de genoemde brief van het Ministerie wordt een indeling gehanteerd, waarbij Lucas Onderwijs in het middengebied (weerstandsvermogen tussen 10 en 40%) uitkomt. In de afgelopen jaren zijn er bezuinigingen doorgevoerd en zijn compensatie van kostenstijgingen niet geheel opgenomen in de bekostiging van het onderwijs. Vanwege deze situatie is het noodzakelijk om de financiële ratio s goed in de gaten te houden. De meerjarenbegroting is een belangrijk hulpmiddel om eventueel bij te sturen. Kapitalisatiefactor In november is het rapport uitgekomen van de commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen, vaak kortweg commissie Don genoemd. Deze commissie heeft, in opdracht van de Ministeries van OCW en Financiën, een onderzoek uitgevoerd naar de financieringstructuren en financiële risico s van onderwijsinstellingen. De commissie heeft een nieuw kengetal geïntroduceerd om te signaleren of onderwijsinstellingen misschien een deel van hun kapitaal niet of inefficiënt benutten voor de vervulling van hun taken: de kapitalisatiefactor. Voor schoolbesturen in PO en VO adviseert de commissie een bovengrens aan de kapitalisatiefactor van 35%. Lucas Onderwijs heeft een kapitalisatiefactor (exclusief privaat vermogen) van 22,5 per eind en dit is dus ruim onder de door de commissie aanbevolen bovengrens van 35%. Ultimo was de kapitalisatiefactor 24,0 %. Indien het privaat vermogen bij de berekening van dit kengetal wordt betrokken is de kapitalisatiefactor ultimo 25,8 % (: 27,2 %). Voorzieningen De voorzieningen zijn ten opzichte van gedaald met als rekening wordt gehouden met de hiervoor genoemde stelselwijziging inzake voorziening BAPO. De onderhoudsvoorziening en de personeelsvoorziening zijn beide iets gedaald tot Schulden op korte termijn De schulden op korte termijn zijn met gestegen tot Dit wordt grotendeels veroorzaakt door vooruit ontvangen geoormerkte subsidies OCW. Het gaat hierbij om subsidies voor de verbetering van het binnenmilieu. 10

11 Ratio s De financiële positie van Lucas Onderwijs kan ook nog zichtbaar gemaakt worden door te kijken naar enkele ratio s. Lucas Signaleringsgrenzen Lucas Ondergrens Bovengrens Solvabiliteit 44,9% 20,0% geen 48,2% Kapitalisatiefactor - publiek - 22,5% geen 35% 24,0% Kapitalisatiefactor - totaal - 25,8% 27,2% Liquiditeit 0,41 0,50 1,5 0,59 Weerstandsvermogen - publiek - 11,9% 13,4% Weerstandsvermogen - totaal - 15,2% 16,5% Rentabiliteit -1,3% 0,0% 5,0% 1,0% In dit overzicht zijn tevens de signaleringsgrenzen opgenomen die de commissie Don heeft opgenomen in het hiervoor genoemde rapport. De solvabiliteit (eigen vermogen / totaal vermogen) is 44,9% en ruim boven de minimumsignaleringsgrens van de commissie Don. Lucas heeft per 31 december een kapitalisatiefactor van 22,5% voor het onderwijs, waar het Ministerie de signaleringsgrens heeft bepaald op 35%. De door de commissie Don benoemde ratio Kapitalisatiefactor is opgebouwd uit een factor voor de: Financieringsfunctie (middelen om materiele vaste activa te vervangen), transactiefunctie (middelen om korte termijn schulden te voldoen) en financiële bufferfunctie (middelen om onvoorziene risico s te dekken). Het Ministerie heeft het afgelopen jaar veel schoolbesturen bezocht en onderzocht die ratio s hadden die buiten de signaleringsgrenzen vielen. De werkwijze van dit onderzoek richt zich dan vaak op de onderliggende factoren van de kapitalisatiefactor, zoals deze hiervoor staan genoemd. Door deze splitsing zal een bestuur sneller buiten de signaleringsgrenzen vallen. Op dit moment heeft het Ministerie de signaleringsgrens voor de financiële buffer op maximaal 5% gesteld; bij Lucas heeft de bufferfunctie per ultimo een waarde van 4,4%. De ratio voor de liquiditeit (vlottende bezittingen / vlottende schulden) komt beneden de signaleringsgrens. De daling is veroorzaakt door investeringen in materiele vaste activa en het negatieve resultaat. Dat Lucas Onderwijs onder de signaleringsgrens uitkomt is echter geen probleem. Indien de liquiditeit te laag is, kan een deel van de financiële vaste activa worden verkocht. De rentabiliteit is dit jaar negatief. De begroting voor liet ook een negatief resultaat zien. Het bestuur realiseert zich wat deze rentabiliteit voor Lucas betekent en weet dat de negatief begrote resultaten voor 2011 effect hebben op de ratio s van Lucas Onderwijs. Zoals hiervoor reeds is beschreven zal het bestuur, mede rekening houdend met bezuinigingen op de bekostiging, voldoende aandacht besteden aan de meerjarenbegroting en de gevolgen daarvan voor de ratio s, zodat de beschikbare middelen zo goed mogelijk worden ingezet voor het onderwijs, terwijl er geen onverantwoorde risico s worden genomen. Treasury Management De effecten (financiële vaste activa) worden beheerd door een externe beheerder. ABN AMRO Bank bewaart de effecten. Het beleid met betrekking tot de beleggingsportefeuille is erop gericht alleen vastrentende waarde in bezit te hebben. Een treasurystatuut is door het College van Bestuur vastgesteld en door de Raad van Toezicht goedgekeurd. Door het vaststellen van het treasurystatuut wordt tevens voldaan aan de regeling Beleggen en Belenen, opgelegd door het Ministerie van OCW. Dit treasurystatuut wordt in 2011 opnieuw beoordeeld en geactualiseerd. Lucas Onderwijs voldoet aan de voorwaarden die zijn beschreven in de Regeling beleggen en belenen door instellingen voor onderwijs en onderzoek. Lucas Onderwijs heeft ultimo de effectenportefeuille volledig belegd in vastrentende effecten. De beleggingen bestaan voor ruim 94% uit obligaties met een AAA rating, met name van de Nederlandse staat. De overige beleggingen betreffen vastrentende beleggingen met een AA rating. De gemiddelde looptijd is 4,9 jaar. 11

12 Kerncijfers * 2008 Totale baten (x 1.000) Totale lasten (x 1.000) Exploitatieresultaat (x 1.000) Saldo baten en lasten (x 1.000) Eigen vermogen (x 1.000) Balanstotaal (x 1.000) Weerstandsvermogen - publiek vermogen 12,0% 12,1% 10,3% Kapitalisatiefactor - publiek vermogen 22,7% 22,5% 27,9% Solvabiliteitsratio 45% 48% 38% Rentabiliteitsratio -1,3% 1,0% 1,5% Rijksbijdragen / totale baten 91% 90% 90% Personele lasten / totale lasten 80% 79% 80% Materiële lasten / totale lasten 20% 21% 20% Totale lasten per leerling (x ) PO WEC VO Totaal Personele lasten per leerling (x ) PO WEC VO Totaal Materiële lasten per leerling (x ) PO WEC VO Totaal Leerlingen (per 1 oktober) PO WEC VO Totaal Personeel (gemiddeld) Totaal man werkzaam in PO/WEC ,4% ,4% ,5% Totaal vrouw werkzaam in PO/WEC ,6% ,6% ,5% Totaal personeel PO/WEC ,0% ,0% ,0% Totaal man werkzaam in VO ,2% ,1% ,5% Totaal vrouw werkzaam in VO ,8% ,9% ,5% Totaal personeel VO ,0% ,0% ,0% Totaal man ,0% ,6% ,2% Totaal vrouw ,0% ,4% ,8% Totaal personeel ,0% ,0% ,0% * Vergelijkende cijfers zijn aangepast aan de nieuwe verslaggevingsvoorschriften 12

13 Primair Onderwijs Algemeen verslag Binnen het primair onderwijs zijn in veel stappen gezet in beleidsontwikkeling en -implementatie. In de volgende paragrafen volgt een kort overzicht van de hoofdlijnen van het beleid. Aandachtspunten voor de komende periode zijn het versterken van de zwakkere scholen, het planmatig werken aan schoolontwikkeling via de cyclus jaarplanjaarverslag en het implementeren van landelijk beleid rond Passend onderwijs en de referentieniveaus. Het omgaan met de bezuinigingen is het grootste zorgpunt in het Lucas basisonderwijs. De maatschappelijke opdracht Binnen Lucas Onderwijs is er een grote diversiteit aan scholen. Alle scholen hebben vanuit het strategisch beleidsplan de opdracht gekregen om relaties te leggen met hun belangrijkste partners. In gaven scholen nog aan dat het identificeren van de eigen stakeholders een lastig vraagstuk was. In bleken steeds meer schooldirecteuren een antwoord te hebben gevonden op de vraag wie hun partners rondom de school zijn. Uiteraard zijn ouders een heel belangrijke partner. De meeste Haagse basisscholen hebben een projectmatige aanpak voor het vergroten van de ouderbetrokkenheid. De gemeente Den Haag stelt hiervoor subsidie ter beschikking. De resultaten zijn positief: ouders zijn meer bekend met de gang van zaken op school en participeren meer bij activiteiten. Ook de individuele contacten tussen leerkrachten en ouders worden intensiever. In zijn alle scholen doorgegaan met het versterken van de verbinding met de wijk waarin ze staan. Hierbij kan gedacht worden aan samenwerking met bibliotheek, winkeliers, sportverenigingen, aanbieders van muziek en cultuur, opvoedingsdeskundigen en organisaties voor kinderopvang. Doordat deze partners de school in worden gehaald, is de drempel voor leerlingen en ouders lager geworden. Ook zijn er scholen die contact zoeken met andere basisscholen en het omliggende voortgezet onderwijs. Een succesverhaal was de openstelling van basisschool t Palet in de zomervakantie van. De school continueert dit aanbod in de zaterdagschool, waarin zowel leerlingen als ouders les krijgen. Hoewel de relaties met de eigen stakeholders een duidelijke ontwikkeling laten zien, is de verantwoording hierover nog in de beginfase. Het is wel een onderdeel van de managementgesprekken tussen clusterdirecteur en locatiedirecteur. Maatwerk voor de leerling In het jaar heeft dit thema aandacht gekregen tijdens de schoolbezoeken door de clusterdirecteuren en in managementgesprekken. De zorgstructuur is op de meeste scholen goed tot zeer goed ontwikkeld en krijgt steeds meer verfijning in de klas. Toch lopen scholen hier tegen grenzen aan. Tijd en faciliteiten blijven altijd te kort schieten. De Haagse stedelijke aanpak voor onderwijs aan hoogbegaafden heeft in veel opgeleverd. De plusklas op basisschool De Paradijsvogel is een succes. De pilot met een Leonardoklas op basisschool De Schakel is geëvalueerd. Inhoudelijk waren er onvoldoende redenen om dit concept te continueren. Een duurzame financiering bleek niet mogelijk. De leerlingen uit deze groep worden met ingang van teruggeplaatst in reguliere klassen, met een uitgebreid nazorgtraject. Ook is er een netwerk voor meer- en hoogbegaafden, waarin leerkrachten hun eigen vragen inbrengen en van elkaar leren. Op samenwerkingsverbandniveau (WSNS) is in meer afstemming en samenwerking ontstaan. De voorbereidingen voor Passend onderwijs zijn wegens voortdurende onduidelijkheid vanuit de wetgever vertraagd in tempo. Scholen zijn wel volop in ontwikkeling om te komen tot een school-zorgprofiel, onder andere met behulp van Kind-op-de-gang. Onderwijskwaliteit en schoolontwikkeling Binnen zowel het reguliere als het speciale (basis)onderwijs hebben taal en rekenen veel aandacht. Veel scholen doen mee in pilots rond opbrengstgericht werken. Er is een studiedag over taalonderwijs geweest voor het voltallige management van het primair onderwijs. Dit heeft in elke school doorwerking gehad. Ook zijn er studiemiddagen voor leerkrachten en intern begeleiders georganiseerd. Deze dagen zijn praktijkgericht ingevuld; deelnemers gaan naar huis met ideeën die ze de volgende dag in de praktijk kunnen brengen. Een klein deel van de scholen viel in onder het aangepaste toezicht van de onderwijsinspectie. Deze scholen worden ondersteund door de clusterdirecteur en het stichtingsbureau om er weer bovenop te komen. Ook in zijn enkele scholen terug in het basisarrangement gekomen. In 2011 is op bestuursniveau gestart met beleidsontwikkeling om zwakke scholen eerder op orde te krijgen en om te voorkomen dat scholen in het aangepaste toezicht terecht komen (vroegsignalering). Personeel Een van de strategische doelen van Lucas onderwijs is voldoende medewerkers die bevoegd en bekwaam zijn. Een gesprekscyclus met alle medewerkers over hun ontwikkeling en functioneren is het meest toegepaste instrument hierbij. In is besloten dat alle scholen gaan werken met een digitaal bekwaamheidsdossier, ter verdere ondersteuning en versterking van de gesprekken. Alle scholen hebben een keuze gemaakt voor een digitaal instrument, sommige scholen hadden al een instrument. De andere zijn gestart met de invoering, scholing en dergelijke. 13

14 Het leren van elkaar binnen ons bestuur neemt toe. Er zijn onderlinge schoolbezoeken, collega s die elkaars lessen bezoeken, netwerkkringen rond thema s en gezamenlijke studiedagen. Ook de Lucas Academie speelt hier een rol in. Functiemix Binnen het Primair Onderwijs van Lucas Onderwijs zijn de door de overheid gestelde functiemix doelen voor de LB leerkrachten gerealiseerd. Op het gebied van LC in het speciaal onderwijs is dat nog niet helemaal het geval. Toekomst De grootste uitdaging voor het primair onderwijs van Lucas Onderwijs ligt er in om meer te doen met minder middelen. Op elk niveau in de organisatie wordt hier een bijdrage aan gegeven. De expertise van het speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs willen we behouden. Vanwege de bezuinigingen is er vanuit het bestuur ingezet op een snelle inventarisatie van verplichte mobiliteit/ boventallig personeel. Dit is gekoppeld aan een oproep tot vrijwillige mobiliteit en hier is eind een goede slag geslagen. Er zijn beduidend meer aanvragen van leerkrachten voor een nieuwe plek in de organisatie. Ruim voor de zomervakantie denken we deze collega s een goed aanbod te kunnen doen. Ook voor de individuele scholen en de organisatie als geheel worden de gevolgen van de bezuinigingen in kaart gebracht. Voor de basisscholen is de vierjaarlijkse schoolplan-cyclus van start gegaan. Hier horen richtlijnen en kaders bij vanuit het bestuur, die zijn besproken in werkgroepen. Vanuit het stichtingsbureau is er ondersteuning bij het opstellen van de nieuwe schoolplannen, in aansluiting op de doelen uit het strategisch beleidsplan en wettelijke eisen. De koppeling met beleidsrijk begroten is een stap die nog lang niet alle schooldirecties gemakkelijk nemen, niettemin zien we hier vorderingen. 14

15 Toelichtingen per cluster Cluster 1 Basisschool Carolus Resultaat Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Gem. fte ,542 Dit positieve resultaat komt voort uit een hogere uitkering van de geoormerkte rijksbijdrage (postcodegelden, compensatie gewichtenregeling). Vanuit het resultaat is een extra dotatie gedaan aan de voorziening onderhoud van Het onderhoud van het gebouw vergt jaarlijks extra investeringen. Dit jaar zijn de elektrische leidingen, stoppenkasten etc. onder handen genomen. In het kader van extra budget OKV is de school in de zomervakantie op een aantal plaatsen verbouwd. Op de bovenste verdieping is een ict lokaal gerealiseerd. Ook is een grote ruimte verdeeld in 3 aparte ruimten om in te werken. Het leerlingaantal is redelijk constant. Het aantal varieert tussen de leerlingen. De school heeft zich dit jaar in het bijzonder gericht op een ontwikkeling van het werken met meervoudige intelligentie. We werken met de methode VierkeerWijzer. Zelfstandigheidontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling waren de andere ontwikkelpunten, waar de school zich mee bezig heeft gehouden. Basisschool Jeroen Resultaat Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Gem. fte ,635 Dit negatieve resultaat is vooral veroorzaakt door een onverwachte en grote naheffing van de energiekosten van ruim Het leerlingen aantal is met 349 aardig stijgend. Verwacht wordt dat dit leerlingenaantal in de komende jaren vast gehouden kan worden. Op onderwijskundig gebied hebben wij ons beziggehouden met nadenken over onze nieuwe visie en voorzichtige invoering van coöperatief leren en hebben we in het kader van kwaliteitszorg veel aandacht besteed aan de analyse van resultaten van de CITO-toetsen. Dit jaar hebben we ook het digitale rapport ingevoerd. Basisschool Liduina Resultaat Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Gem. fte ,426 Het tekort wordt in belangrijke mate veroorzaakt door de groei van het aantal leerlingen. Bij de teldatum 1 oktober is uitgegaan van 255 leerlingen. Het werkelijk aantal leerlingen bedroeg 270, wat tot 31 december is uitgegroeid tot 299 leerlingen. Het stijgende leerlingaantal heeft er toe geleid dat we een extra leerkracht hebben ingezet. Twee leslokalen waren te klein om de kinderen goed te kunnen huisvesten. Door de inrichting van twee vides hebben we dit huisvestingsprobleem kunnen oplossen. De naheffing energie bedroeg Er zal een aanvraag bij de Lucas Foundation worden gedaan met terugwerkende kracht voor voor de bekostiging van de extra leerkracht. Hetzelfde verzoek zal gedaan worden voor 7/12 kalenderjaar Basisschool Melodie Resultaat Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Gem. fte ,615 Het positieve resultaat is voor een groot gedeelte toe te schrijven aan de extra inkomsten met betrekking tot de gewichtenregeling en de impulsgelden met betrekking tot onderwijstijdverlenging. Dit positieve resultaat is zeer gunstig en noodzakelijk met nieuwbouw in het vooruitzicht. Nieuwbouw brengt altijd extra kosten mee door de inrichting, extra m 2 en afwerking waarin onvoldoende wordt voorzien via de bekostiging. Het leerlingaantal is stabiel. Qua personeel zijn er geen wijzigingen te melden behoudens de promotie van een leerkracht in schaal LB in het kader van actieplan leerkracht. Onderwijskundig hebben we ons ingezet om met het team het handelingsgericht werken te verdiepen. Betreffende de brede school ontwikkeling/nieuwbouw is er met het team en de partners hard gewerkt aan visievorming en het functionele programma van eisen. Voorts is er door de BHV ers de jaarlijkse nascholing gevolgd. De internbegeleider is gestart met de opleiding effectieve leerling-bespreking en heeft deze met goed gevolg afgerond. De leden van de MR zijn gestart met een cursus. Voorts is er een leerkracht gestart op de Lucas Academie met de opleiding tot coach. De directeur heeft de coachopleiding van ICM met goed gevolg afgerond. De opleiding wordt gebruikt om meer coachend leiding te kunnen geven. 15

16 Qua onderhoud gebouw is er minimaal geïnvesteerd. Met nieuwbouw in het vooruitzicht is alleen het hoogst noodzakelijke gebeurd. Zo is er een reparatie geweest aan de riolering en zijn alle transparante noodverlichting armaturen vervangen in verband met de veiligheid. Er zijn bij diverse aanbieders cursussen ingekocht voor muziek, dans, sport en creatieve vorming. SBO Merlijn Resultaat Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Gem. fte ,74 Het resultaat is negatiever uitgekomen dan begroot. Dit komt door de extreme groei van leerlingen vanaf 1 augustus (naast de leerlingen van de gesloten openbare SBO-school het Age zijn er nog 20 leerlingen extra binnengekomen). Merlijn kan geen beroep doen op groeitellingen waardoor deze groei niet uit de reguliere inkomsten kan worden gefinancierd. Vanaf het schooljaar is het probleem hoogst waarschijnlijk opgelost, omdat dan de ingestroomde leerlingen voor bekostiging in aanmerking komen. Een gedeelte van het tekort wordt ook veroorzaakt doordat er op de loonkosten te krap begroot is. Er is geen rekening gehouden met loonstijgingen en afdracht aan het Participatiefonds. De school is blij dat de extra toeloop van kinderen opgevangen kon worden, ondanks het feit dat dit eigenlijk financieel niet mogelijk was. De integratie heeft op een goede manier plaats kunnen vinden, zonder onderbreking van het onderwijskundig ontwikkelingsproces. Basisschool Onze Wereld Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,801 Dit negatieve resultaat is iets hoger dan begroot. Het resultaat is veroorzaakt door de iets hogere personele lasten dan de baten. Het leerlingaantal is gestegen naar 797. Op onderwijskundig gebied hebben we blijvende aandacht geïmplementeerd voor de werkwijze van WinWin, zelfstandig leren en coöperatief leren. Dit jaar zijn we het digitaal invullen van het rapport aan het uitproberen. De Opperd ZMOK Resultaat Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Gem. fte ,258 De bovenstaande resultaten geven een vertekend beeld omdat de Opperd heeft ontvangen van de Lucas Foundation. De aanvraag bij de Lucas Foundation is gedaan om het negatieve exploitatiesaldo op te lossen dat was ontstaan na het opstarten van een crisis/observatiegroep. voorts wordt het tekort veroorzaakt door de hoge energie kosten. De Opperd draagt daarnaast ook nog de last van het niet juist doorvoeren van de personeelskosten in voor de begroting van. De toekomst wordt met de huidige kabinetsplannen somber ingezien. We krijgen minder inkomsten en de druk op het huidige personeel wordt steeds groter. De laatste 2 groepsleerkrachten die de school hebben verlaten zijn niet vervangen en in 2011 zullen de Remedial Teacher (verplichte mobiliteit) en de orthopedagoog (3 dagen werkzaam) de school verlaten en niet worden vervangen. Mochten de kabinetsplannen doorgang vinden dan zullen we in gezamenlijk overleg moeten bekijken hoe we de toekomst met betrekking tot nieuwbouw (verwachting realisatie 2013) en behoud van kwaliteit van het onderwijs kunnen realiseren. Op 1 oktober hadden we ook te maken met een terugloop van leerlingen. Ruim 30% van de leerlingen heeft de school verlaten vanwege schoolverlaters, terugplaatsingen SBO, andere vormen van cluster-4-onderwijs, uithuisplaatsingen en verhuizingen. Wel is de verwachting dat we op 1 oktober 2011 meer geïndiceerde leerlingen kunnen tellen dan dat in oktober het geval was. Basisschool t Palet Resultaat Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Gem. fte ,626 t Palet laat de laatste drie jaar een negatieve reeks qua leerlingaantallen zien: Wel is de verwachting dat er komende teldatum geen min meer wordt gescoord. De vermindering van inkomsten staat op gespannen voet met de hoge ambities die de school heeft. Ook al werd er strak gestuurd op basis van deze lagere inkomsten is er dit jaar voor het eerst sinds vele jaren toch een negatief saldo ontstaan. Een aantal verklaringen daarvoor: In is meegenomen als inkomsten Brede Buurt School die niet besteed waren. Het resultaat had in dus eigenlijk lager moeten zijn. Dit tekort wordt nu in genomen; De naheffing van het Participatiefonds van 400 per werknemer levert een verliespost op van ; De voorschotten van Eneco waren verkeerd berekend wat een naheffing betekende van 8.000; 16

17 Vertrek van kinderen naar andere vormen van onderwijs (grensverkeer, plaatsing op het Zmok) was niet begroot maar kostte wel ; Bij de Zomerschool was rekening gehouden met inkomsten van en een geschatte uitgave van In werkelijkheid waren de kosten vanwege de opkomst van bijna drie keer meer kinderen dan verwacht. Basisschool De Regenboog Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,138 Dit resultaat is komt voort uit het voorzichtig begroten van de te verwachte inkomsten en het genereren van extra subsidies. Ook heeft De Regenboog een vergoeding van het UWV ontvangen na afloop van een procedure. In de uitgaven zijn wij geconfronteerd met hogere personeelskosten dan begroot, dit komt mede voort uit het opzetten van twee neveninstroomgroepen (groepjesvariant). Het leerlingaantal heeft het afgelopen jaar de stijgende lijn voortgezet tot 519 leerlingen op 1 oktober. De Regenboog zal naar het zich laat aanzien (op basis gegevens gemeente Den Haag) op het huidige leerlingaantal stabiliseren en langdurig een drie-stromenschool zijn. Op onderwijskundig gebied houden wij ons bezig met het verhogen van de kwaliteitszorg op alle niveaus. Dit is terug te vinden in het organisatie van de zorg en de inzet van het aantal zorgleerkrachten, het formuleren van een ontwikkelingsverwachting voor al onze leerlingen in de groepen 2, 5 en 8 en het verder ontwikkelen van de groepszorgplannen. De Regenboog houdt zich ook bezig met het verbeteren van het leerlingvolgsysteem. Dat heeft ertoe geleid dat er in oktober nieuwe toetsen zijn ingevoerd (Viseon, Boomtoetsen, Peabody, etc). Het schooljaar /2011 staat voor De Regenboog in het teken van leren van en met elkaar. Basisschool Savelberg Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,093 Dit positief resultaat wordt in belangrijke mate veroorzaakt door: Hogere vergoeding vervangingsfonds en niet uitgegeven kosten van voor diverse installaties. De kosten voor diverse installaties zijn nog niet gemaakt. Het betrof hier onder andere de aanpassing van het inbraakalarm. Dit wordt in 2011 aangepakt. In boekjaar werd het sanitair in de school grondig verbouwd en vernieuwd. Er werd een deel schilderwerk uitgevoerd. De ICT hardware werd via een lease-constructie vervangen. Binnen de ziektevervanging wordt zoveel mogelijk door de poolleerkrachten vervangen, waaronder een langdurig zieke leerkracht. Daarnaast werd er wel nog een aantal dagen door parttimers vervangen die daardoor extra werkten. De school maakte gebruik van diverse projectsubsidies, waarvan de grootste leerkansen project voor het derde jaar werd ingezet. Dit betekende 6 uur leertijdverlenging voor alle groepen van de school en meer activiteiten voor ouders, onder andere ter bevordering van de ouderbetrokkenheid. Ook heeft de school een actieve rol gehad in ontwikkelingen binnen de brede buurt zone in samenwerking met andere basisscholen, welzijn en een school voor voortgezet onderwijs. Het leerlingaantal is licht gestegen. Het aantal leerlingen binnen de voorschool is gegroeid. In samenwerking met Zebra welzijn werd ook dit jaar, naast het VVE programma startblokken, het programma samenspel voor ouders en hun peuters op school gerealiseerd. J.H. Snijdersschool Resultaat Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Gem. fte ,54 Dit resultaat is vooral veroorzaakt door tegenvallende personele baten en lasten. In de begroting blijken er wel baten, maar geen uitgaven van het vervangingsfonds te zijn opgenomen. Dit levert een negatief saldo op van ; Een personeelslid die als onderwijsassistent was opgenomen in de begroting, moest als leerkracht worden opgenomen. Dit levert een negatief saldo op van ; in de begroting is een bedrag ter compensatie van gederfde inkomsten opgenomen in verband met krimp van de dislocatie en groei van de hoofdlocatie. Dit levert een negatief saldo op van ; Er zijn lagere inkomsten dan begroot (schoolbudget, Bestuur en Management). Dat levert een negatief saldo op ; Er is meer noodzakelijk onderhoud gepleegd dan voorzien. Dit levert een negatief resultaat op van Het leerlingaantal is licht stijgend. Wij verwachten dat de stijging de komende 3 jaar sterker zal zijn. Voor het komend schooljaar verwachten we te stijgen naar 340 leerlingen per 1 oktober Er is een extra groep gestart met het oog op de groei van het leerlingaantal in het schooljaar /2011. Op onderwijskundig gebied hebben wij ons beziggehouden met de implementatie van natuurlijk leren. Ook nemen we deel aan het Skola project dat een brug probeert te slaan tussen wetenschap en onderwijs. De leerkrachten hebben zich dit jaar gespecialiseerd in kennisteams. Het kennisteam geeft verder inhoud aan Taal, Rekenen, Rijke Leeromgeving, Zorg en Wereld Oriëntatie. 17

18 Het managementteam heeft het bekwaamheidsdossier van leerkrachten verder vormgegeven. Leerkrachten werken nu met een eigen portfolio, net als de kinderen. Eigenaarschap en gezamenlijke verantwoordelijkheid in verbondenheid zijn de speerpunten geweest dit jaar. Dat leverde veel motivatie, grootse inzet en veel plezier op. Basisschool Toermalijn Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,225 Dit resultaat is geboekt bij een nagenoeg gelijk blijvende leerling populatie en met een lichte uitbreiding van de formatie ten opzichte van het daaraan vooraf gaande jaar. De loonkosten zijn binnen de begroting gebleven. Incidentele bijzonderheden: de verwarming en het onderhoud van het gebouw blijven relatief hoge kostenposten. De reprokosten bedroegen 9 x het begrote bedrag. Daar wordt nader onderzoek naar gedaan. Niet begroot waren de uitgaven aan scholing voor de teamontwikkeling. Daarvoor is Expertise van het APS ingekocht. Daardoor zijn de scholingskosten substantieel hoger uitgekomen dan begroot. Er wordt zorgvuldig omgegaan met de formatie: maximale inzet, maar wel met continuïteit. De generieke financiële doelstelling is dat we reserves opbouwen voor nieuwbouw in de toekomst. Het is de vraag of nieuwbouw op afzienbare termijn gerealiseerd zal kunnen worden. We zitten weliswaar in een prachtig gebouw met veel ruimte, maar er gaat ook veel goed geld naar kwaad geld. (hoge huisvestingslasten) In weerwil van de genoemde extra uitgaven is Toermalijn in de afgelopen jaren weer een sparende school geworden. Waren de reserves tot drie jaar geleden structureel teruglopend, nu is er een positieve trend: zowel de algemene als de onderhoudsreserve laten een positief saldo zien. Basisschool De Triangel Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,141 Aangezien de voorziening onderhoud te laag was is besloten om een bedrag van extra te doteren aan de voorziening om deze weer op een toereikend niveau te brengen. Het resultaat is minder dan was begroot door tegenvallende personele kosten. Het leerlingenaantal is licht dalend. Deze tendens zal zich de komende jaren voortzetten. Dit komt doordat er in ons deelgebied minder leerlingen worden geboren. Het belangstellingspercentage van de school is echter wel goed te noemen. Op onderwijskundig gebied heeft de school grote stappen gezet ten aanzien van opbrengstgericht werken. Het opbrengstgericht werken heeft via 1-zorgroute, het bespreken van opbrengsten in de bouw, monitoren door het MT, evalueren op het lesdoel (te zien op het digibord) met de leerlingen, het beleggen van onderwijskundige vergaderingen en het werken naar streefdoelen zijn verdere intrede in de school gedaan en dat heeft doorwerking gehad op veel terreinen. Zo valt er bijvoorbeeld te constateren dat de normen volgens de inspectie voor rekenen gehaald worden. Ook is wederom de inzet op technisch lezen, kijkend naar de AVI toets, duidelijk zichtbaar. Deze toont een overwegend positieve trend en heeft een positief effect gehad op de woordenschat van de kinderen. De verwachte verbetering die dit dan weer teweeg zou brengen bij begrijpend lezen is tot en met groep 5 zichtbaar. Verder hebben de school een nieuwe wereldoriëntatiemethode uitgezocht en geïmplementeerd. Door samen met de (witte) basisschool De Balans deel te nemen aan het aan het project Ontmoeting hebben we gewerkt aan de volgende doelstellingen: Kinderen van verschillende 'werelden' met elkaar in contact laten komen; Vooroordelen over 'wit' en 'zwart' wegnemen; Bevorderen van integratie; Samen leren; Kennismaken met andere culturen en begrip en respect voor elkaar hebben / krijgen. Basisschool De Vuurvlinder Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,910 Het negatief resultaat van de Vuurvlinder is deels het gevolg van de eisen die de gemeente stelt aan de LOP verantwoording. De Vuurvlinder ontvangt heel veel LOP-gelden. De administratieve last daarvoor is groot. Op personeelsgebied zijn er hogere kosten geweest doordat vertrek van mensen later was dan gepland, dan wel dat het vertrek extra kosten met zich heeft meegebracht. 18

19 Basisschool De Wereldwijzer Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,935 De Wereldwijzer is met ingang van 1 augustus opgeheven. Het uiteindelijke negatieve resultaat over is opgebouwd uit het positieve exploitatieresultaat van over en de extra dotatie aan de negatieve voorziening onderhoud Basisschool Het Zonnelicht Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,60 Het positieve resultaat is veroorzaakt door: hogere rijksinkomsten; lagere personeelsuitgaven; hogere overige lasten; bijdrage impulsgelden en projectgelden. Het leerlingaantal is verder afgenomen tot 161 op de teldatum. We verwachten dat we het komend schooljaar stabiel blijven of heel licht stijgen. We hebben ons bezig gehouden met de invoering van Estafette, methode technisch lezen. Het gebruik van digiborden is in alle groepen gerealiseerd en de daarvoor benodigde scholing voor het teamheeft plaats gevonden. De leerling-zorg is verder verfijnd. Er is nu een plusklas voor leerlingen die meer aankunnen en een hulpklas voor leerlingen die meer hulp behoeven. Veel aandacht ging uit naar de opzet en invoering van het project onderwijstijdverlenging. Het project Vreedzame school heeft een definitieve plaats in school gekregen. De school wordt elke 2 maanden met een thema versierd. Dit gebeurt door leerkrachten en ouders. Ouderbetrokkenheid is afgelopen jaar een speerpunt. We hebben de ouderraad opnieuw ingesteld en een oudermeedenktank en klassenouders ingesteld. Het onderhoud van het gebouw is in orde. Het binnenschilderwerk is afgerond. Op de begroting zal een bedrag moeten worden opgenomen voor de vervanging van fonteintjes en wc-potten in de kleedkamers. 19

20 Cluster 2 Basisschool De Dijsselbloem Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,729 Het resultaat over is negatiever dan begroot. Dit resultaat is vooral veroorzaakt door: De energie en water kosten vielen tegen ; Overige huisvestingslasten vielen veel hoger uit (onder andere CV installatie onderhoud/storingen, hang en sluitwerk vanwege meerder gevallen van vandalisme, lekkages op het dak en twee posten brandweervoorziening contractonderhoud en overige huisvestingskosten die niet begroot waren). Dit is wel een grote zorg omdat waarschijnlijk dit bedrag dit schooljaar weer hoog kan uitvallen; De leermiddelen zijn te laag begroot en niet aangepast aan de werkelijke uitgaven van ; Door veel extra zorg en onderzoeken en de toezicht van de inspectie is teveel uitgegeven voor schoolbegeleidingsdienst. Het leerlingaantal van onze school is licht gestegen. Wij stonden vorig schooljaar en begin van dit schooljaar onder toezicht van de inspectie ( zwakke school ). We hebben extra geïnvesteerd in het opbrengstgericht werken. Daarbij was begrijpend lezen een speerpunt. De eerste CITO resultaten geven nu aan dat we betere opbrengsten hebben voor begrijpend lezen. Dit heeft erin geresulteerd dat we van af september niet meer onder toezicht staan maar in het basisarrangement zitten. Voor dyslexie en beginnende geletterdheid zijn er scholingsrondes geweest en hebben we een protocol opgesteld. Er is een leerkrachtenquête afgenomen. Naar aanleiding van de uitkomsten is een actieplan opgesteld. We zijn in de groepen 4 en 5 gestart met een verlengde schooldag gericht op sport en creatieve vorming. Er is een start gemaakt met onze Programma van Eisen voor de nieuwbouw. We hebben werkgroepen opgericht waar alle leerkrachten aan deelnemen. De werkgroepen hebben ieder de taak om een deel van het schoolplan te schrijven. In november hadden wij tijdens een studiedag, in grote lijnen, van iedere werkgroep een presentatie. Tijdens de jaarlijkse evaluatie van onze kwaliteit zijn de volgende onderdelen geëvalueerd: opbrengsten, didactisch handelen, pedagogisch klimaat, identiteit, IPB, interne communicatie, contacten met ouders, schoolleiding, zorg en begeleiding. Waar nodig is een actieplan opgesteld. Basisschool De Drie Linden Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte ,581 Het resultaat is gunstig beïnvloed door het bestuursbesluit waardoor over de school mocht uitkomen op een negatief resultaat van Door onderbesteding op een aantal posten is ca minder uitgegeven. Enkele begrotingsposten uit het bijbehorende investeringsplan zijn (gedeeltelijk) afgedekt door verworven subsidies die niet in de begroting van waren voorzien. Enkele andere begrote investeringen bleken goedkoper gerealiseerd te kunnen worden dan aanvankelijk gedacht, en/of zijn (gedeeltelijk) in de begroting van 2011 opgenomen. In vergelijking met zijn de personele lasten wederom afgenomen, door kritisch te kijken naar het opvullen van vacatures. In 2011 zal nog een afname van de personele lasten gerealiseerd worden. De nieuwe cv-installatie () en de zonnepanelen (2011) zullen een gunstige uitwerking hebben op het energieverbruik. Basisschool De Driemaster Begroot resultaat Werkelijk resultaat Aantal leerlingen Aantal leerlingen Resultaat Gem. fte De reden van dit betere resultaat dan is begroot is veroorzaakt door een lichte stijging van de inkomsten vanwege het leerlingenaantal. Wel hebben we te maken met veel wisseling van leerlingen. Veel leerlingen verhuizen naar elders (vaak ook buitenland), maar er komen tussentijds ook weer leerlingen bij. In april hebben we gehoord dat de fusie met de Dijsselbloem definitief niet doorgaat. Enkele ontwikkelingen en investeringen die door de fusie op een lager pitje waren gezet zijn nu versneld doorgevoerd. In zijn voor de groepen 3 t/m 8 digitale schoolborden aangeschaft. De kleutergroepen hebben een visualiser gekregen. Alle groepen hebben zonneschermen gekregen (al 41 jaar een wens). Er zijn werkgroepen gestart met betrekking tot de keuze van nieuwe methodes van onder andere taal en schrijven. Op onderwijskundig gebied hebben wij ons bezig gehouden met de definitieve implementatie van het GIP-model (Groeps- en Individueel gericht Pedagogisch e didactisch handelen van de leerkracht). In het kader van de kwaliteitszorg is een start gemaakt met Opbrengstgericht werken met behulp van trend- en signaal analyse. Binnen het bestaande zorgsysteem is de kleine commissie leerlingenzorg toegevoegd (ICL klein), waarin naast de leerkracht en IB-er ook de vorige leerkracht en de ouders van de leerling zitting hebben. Na een proefjaar heeft het EGGO leerlingvolgsysteem op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling een vaste plaats ingenomen. 20

Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur

Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur Basisschool De Werf: vrije persoonlijkheidsvorming, sterk inhoudelijk onderwijs en een goede zorgstructuur 1. De Werf kijkt vooruit De Werf is een algemeen bijzondere basisschool die onderwijs verzorgt

Nadere informatie

Onderstaand treft u de balans aan per 31 december 2014. Na de balans volgt een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de balans.

Onderstaand treft u de balans aan per 31 december 2014. Na de balans volgt een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de balans. FINANCIEEL BELEID Financiële positie op balansdatum Onderstaand treft u de balans aan per 31 december 2014. Na de balans volgt een korte toelichting op de belangrijkste wijzigingen in de balans. Activa

Nadere informatie

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam H3277049/41775

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam H3277049/41775 ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE Stichting Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam H3277049/41775 Utrecht, juni 2012 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar de financiële positie per

Nadere informatie

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Bijzonder Basisonderwijs Velsen H /40257

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Bijzonder Basisonderwijs Velsen H /40257 ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE Stichting Bijzonder Basisonderwijs Velsen H3257302/40257 Utrecht, maart 2012 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar de financiële positie per 31

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK HAVO

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK HAVO RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK HAVO Plaats : Leeuwarden BRIN nummer : 20DL 06 HAVO Onderzoeksnummer : 253981 Datum onderzoek : 15 oktober 2013 Datum vaststelling : 10 december 2013 Pagina

Nadere informatie

Ontwerpbegroting 2011

Ontwerpbegroting 2011 Ontwerpbegroting 2011 Toelichting Stichting openbaar onderwijs Baasis Bezoekadres: Stationsweg 3 9471 GJ Zuidlaren Opgesteld door: Onderwijs Service Groep Borgstee 11 9403 TS Assen November 2010 Versie

Nadere informatie

Definitie: Eigen vermogen gedeeld door het vreemde vermogen.

Definitie: Eigen vermogen gedeeld door het vreemde vermogen. Definitie: Eigen vermogen gedeeld door het vreemde vermogen. Jaar kengetal Gemiddelde sector Indicator risicoanalyse inspectie 2016 73,6% 1 Don: ondergrens 3 2015 75% Don: ondergrens 3

Nadere informatie

Artikel 7 Opdracht Stichting Onderwijs Primair heeft de opdracht uitgewerkt naar vijf kernwaarden:

Artikel 7 Opdracht Stichting Onderwijs Primair heeft de opdracht uitgewerkt naar vijf kernwaarden: Concretisering Code Goed Bestuur voor Onderwijs Primair Inleiding De leden van de PO-Raad hebben in 2010 de Code Goed Bestuur vastgesteld als leidraad voor goed bestuur in het primair onderwijs. Het bestuur

Nadere informatie

Samenkomst gezamenlijke Medezeggenschapsraden STAIJ

Samenkomst gezamenlijke Medezeggenschapsraden STAIJ Samenkomst gezamenlijke Medezeggenschapsraden STAIJ Werken aan evenwicht 21 maart 2013 Agenda Terugblik vorige bijeenkomst december 2012 Aanpak en prioritering Uitkomsten en effecten voor het komende jaar

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp: Meerjarenbegroting 2014/ /2019 Stichting Dunamare Onderwijsgroep Reg.nummer: 2015/170311

Raadsstuk. Onderwerp: Meerjarenbegroting 2014/ /2019 Stichting Dunamare Onderwijsgroep Reg.nummer: 2015/170311 Raadsstuk Onderwerp: Meerjarenbegroting 2014/2015 2018/2019 Stichting Dunamare Onderwijsgroep Reg.nummer: 2015/170311 1. Inleiding De gemeenteraad is bevoegd om vast te stellen dat Stichting Dunamare Onderwijsgroep

Nadere informatie

1 > Retouradres Postbus BJ Den Haag. De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

1 > Retouradres Postbus BJ Den Haag. De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Samengevoegd College Hageveld en Hageveld Beheer

Samengevoegd College Hageveld en Hageveld Beheer Jaarrekening Grondslagen Deze jaarrekening is in opdracht van het bestuur van de Stichting Hageveld Beheer en de Onderwijsstichting College Hageveld opgesteld door de Stichting Regionaal Onderwijsbureau

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT

RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT bij STICHTING GEERT GROOTE SCHOOL Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 94433 Onderzoeksnummer : 248484 Datum onderzoek : oktober 2012 januari 2014

Nadere informatie

Bovenschools Jaarplan 2015. niet apart maar samen

Bovenschools Jaarplan 2015. niet apart maar samen Bovenschools Jaarplan 2015 niet apart maar samen INHOUD 1. Inleiding 3 2. Verantwoording beleidsvoornemens 3 3. Samenvatting beleidsvoornemens 3 4. Beleidsvoornemens uitgewerkt 6 4.1 beleid 6 4.2 leiderschap

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Schoolvereniging Aerdenhout-Bentveld te Aerdenhout

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Schoolvereniging Aerdenhout-Bentveld te Aerdenhout RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Schoolvereniging Aerdenhout-Bentveld te Aerdenhout Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 94316 Onderzoeksnummer : 286673 Datum onderzoek : oktober

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij STICHTING VOOR R.K. HOGER- EN MIDDELBAAR VOORBEREIDEND ONDERWIJS NOORDELIJK ROTTERDAM

RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij STICHTING VOOR R.K. HOGER- EN MIDDELBAAR VOORBEREIDEND ONDERWIJS NOORDELIJK ROTTERDAM RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij STICHTING VOOR R.K. HOGER- EN MIDDELBAAR VOORBEREIDEND ONDERWIJS NOORDELIJK ROTTERDAM Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 78482 Onderzoeksnummer

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2013 PRESENTATIE GEMEENTEN, RAAD VAN TOEZICHT, GMR EN DIRECTIES

JAARVERSLAG 2013 PRESENTATIE GEMEENTEN, RAAD VAN TOEZICHT, GMR EN DIRECTIES JAARVERSLAG 2013 PRESENTATIE GEMEENTEN, RAAD VAN TOEZICHT, GMR EN DIRECTIES Juni 2014 JAARVERSLAG; PROCES Maart t/m Mei: voorbereiding jaarafsluiting Mei: accountantscontrole Juni: opstellen bestuursverslag

Nadere informatie

Toelichting Begroting Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena

Toelichting Begroting Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena Toelichting Begroting 2015 Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena November 2014 Hoofdstuk: Inleiding Inhoudsopgave Inleiding... 2 1. Toelichting resultaat... 4 2. Besluiten... 6 3. Aandachtspunten

Nadere informatie

Convenant Kindcentra

Convenant Kindcentra Convenant Kindcentra 2015 2018 1 Partijen: 1. Dak Kindercentra, vertegenwoordigd door mevrouw Briedé, voorzitter Raad van Bestuur; 2. Lucas Onderwijs, vertegenwoordigd door de heer van Vliet, voorzitter

Nadere informatie

Toezicht op Financiën. Wim Touw 17 april 2013

Toezicht op Financiën. Wim Touw 17 april 2013 Toezicht op Financiën Wim Touw 17 april 2013 Agenda OMGEVING FINANCIEEL MANAGEMENT SOFT CONTROLS DE ROL VAN DE ACCOUNTANT SPECIFIEKE VRAGEN 1 OMGEVING 2 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Nadere informatie

Het financieel beleid van onderwijsinstellingen

Het financieel beleid van onderwijsinstellingen Een vermogen om lief te hebben Symposium financieel beleid primair onderwijs, 11 juni 2010 Het financieel beleid van onderwijsinstellingen Henk Don Vz. Cie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen Outline

Nadere informatie

JAARREKENINGEN 2012 VAN INSTELLINGEN VOOR FUNDEREND ONDERWIJS. FINANCIEEL BEELD PER SECTOR Versie 1.0 definitief

JAARREKENINGEN 2012 VAN INSTELLINGEN VOOR FUNDEREND ONDERWIJS. FINANCIEEL BEELD PER SECTOR Versie 1.0 definitief JAARREKENINGEN 2012 VAN INSTELLINGEN VOOR FUNDEREND ONDERWIJS FINANCIEEL BEELD PER SECTOR Versie 1.0 definitief Utrecht, december 2013 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 1. Basisonderwijs en speciaal basisonderwijs...

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK OP OBS OETKOMST IN KOLHAM

RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK OP OBS OETKOMST IN KOLHAM RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK OP OBS OETKOMST IN KOLHAM Plaats : Kolham BRIN-nummer : 13DT Onderzoek uitgevoerd op : 22 juni 2010 Rapport vastgesteld te Groningen: 13 september

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Stichting Het Zonnewiel te De Bilt

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Stichting Het Zonnewiel te De Bilt RAPPORT VAN BEVINDINGEN DEFINITIEF FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Stichting Het Zonnewiel te De Bilt Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 79003 Onderzoeksnummer : 285919 edocs nummer : 4719498 Datum

Nadere informatie

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting Katholiek Onderwijs Drimmelen /43967

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting Katholiek Onderwijs Drimmelen /43967 ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER Stichting Katholiek Onderwijs Drimmelen 4514541/43967 Utrecht, maart 2015 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar de omvang van de financiële

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan Stichting Poolster. Poolster ontwikkelt. Versie:100909 voorlopig besluit BC op 8 september

Strategisch beleidsplan Stichting Poolster. Poolster ontwikkelt. Versie:100909 voorlopig besluit BC op 8 september Strategisch beleidsplan Stichting Poolster 2010 2013 Poolster ontwikkelt Versie:100909 voorlopig besluit BC op 8 september 1 Ambitie 1. We streven naar 12 sterke openbare scholen naar de maatstaven van

Nadere informatie

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting voor Interconfessioneel Basisonderwijs te Rotterdam e.o /40269

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting voor Interconfessioneel Basisonderwijs te Rotterdam e.o /40269 ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER Stichting voor Interconfessioneel Basisonderwijs te Rotterdam e.o. 4523240/40269 Utrecht, april 2015 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar

Nadere informatie

Toelichting bij de begroting 2015 Stopoz Hierbij biedt het bestuur van Stopoz u de toelichtingsbrief en de begroting 2015 aan.

Toelichting bij de begroting 2015 Stopoz Hierbij biedt het bestuur van Stopoz u de toelichtingsbrief en de begroting 2015 aan. Toelichting bij de begroting 2015 Stopoz 28-10-2014 Inleiding Hierbij biedt het bestuur van Stopoz u de toelichtingsbrief en de begroting 2015 aan. De toelichtingsbrief beschrijft de financiële uitgangspunten,

Nadere informatie

Jaarverslag publieksversie

Jaarverslag publieksversie Jaarverslag 2016 publieksversie 1 Het samenwerkingsverband Met het jaarverslag legt het samenwerkingsverband verantwoording af over het gevoerde beleid in 2016. Deze publieksversie geeft de belangrijkste

Nadere informatie

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Regionaal Orgaan Openbaar Basisonderwijs Lauwersland te Buitenpost H3261740/41492

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Regionaal Orgaan Openbaar Basisonderwijs Lauwersland te Buitenpost H3261740/41492 ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE Stichting Regionaal Orgaan Openbaar Basisonderwijs Lauwersland te Buitenpost H3261740/41492 Utrecht, juni 2012 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek

Nadere informatie

VERSLAG INZAKE ANBI 2016 STICHTING CHRISTELIJKE SCHOLENGROEP DE WAARD OUD-BEIJERLAND

VERSLAG INZAKE ANBI 2016 STICHTING CHRISTELIJKE SCHOLENGROEP DE WAARD OUD-BEIJERLAND VERSLAG INZAKE ANBI 2016 STICHTING CHRISTELIJKE SCHOLENGROEP DE WAARD OUD-BEIJERLAND Inhoud 1. Contactgegevens... 3 2. Kernactiviteiten... 4 2.1 Visie en Missie... 4 2.2 Doelen... 4 2.3 Werkwijze en strategie

Nadere informatie

Het Stedelijk Lyceum afdeling De Wissel School voor praktijkonderwijs : Enschede

Het Stedelijk Lyceum afdeling De Wissel School voor praktijkonderwijs : Enschede RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK Het Stedelijk Lyceum afdeling De Wissel School voor praktijkonderwijs Enschede Plaats : Enschede BRIN-nummer : 19NG-0 Onderzoek uitgevoerd op : 5

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT. Bij Vereniging Scholen der Evangelische Broedergemeente te Zeist

FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT. Bij Vereniging Scholen der Evangelische Broedergemeente te Zeist RAPPORT VAN BEVINDINGEN DEFINITIEF FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT Bij Vereniging Scholen der Evangelische Broedergemeente te Zeist Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 29577 Onderzoeksnummer : 282182 Edocs

Nadere informatie

Jaarplan SOPOH 2014-2018. Personeel. Onderwijs. Organisatie. Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit.

Jaarplan SOPOH 2014-2018. Personeel. Onderwijs. Organisatie. Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit. SOPOH Jaarplan 2014-2018 Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit Personeel Onderwijs Organisatie Huisvesting Pr-Marketing Financiën 1 Voorwoord Stichting Openbaar Primair

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Inleiding 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. Wat kan de 6 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning

Nadere informatie

J. (Johan) Berkouwer RA MSc directeur partner. Diverse actualiteiten

J. (Johan) Berkouwer RA MSc directeur partner. Diverse actualiteiten J. (Johan) Berkouwer RA MSc directeur partner Diverse actualiteiten Diverse actualiteiten Waar gaan we het over hebben? WNT 2017 Verantwoording passend onderwijs Beleidsrijk inzetten van vermogen Huisvesting

Nadere informatie

Eerst kiezen, dan delen. Financieel management in het PO en de rol van de (G)MR

Eerst kiezen, dan delen. Financieel management in het PO en de rol van de (G)MR Eerst kiezen, dan delen Financieel management in het PO en de rol van de (G)MR (G)MR en financieel management Wettelijk kader en relevantie Project Eerst kiezen, dan delen Praktijk: begroting 2013 Relevantie

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Stichting dr. Aletta Jacobs College

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Stichting dr. Aletta Jacobs College RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Stichting dr. Aletta Jacobs College Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 42534 Onderzoeksnummer : 278606 Datum onderzoek : september november 2014

Nadere informatie

FINANCIËLE RAPPORTAGE FUNDEREND ONDERWIJS. Utrecht, november 2014

FINANCIËLE RAPPORTAGE FUNDEREND ONDERWIJS. Utrecht, november 2014 FINANCIËLE RAPPORTAGE FUNDEREND ONDERWIJS 2014 Utrecht, november 2014 INHOUD Inleiding 5 1 Basisonderwijs en speciaal basisonderwijs 7 2 Expertisecentra 10 3 Voortgezet onderwijs 12 4 Samenwerkingsverbanden

Nadere informatie

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na verwerking resultaatbestemming)

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na verwerking resultaatbestemming) JAARREKENING 2013 BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na verwerking resultaatbestemming) 2013 2012 ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa 301.692 349.096 301.692 349.096 Vlottende activa Vorderingen 192.327

Nadere informatie

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Onderwerp Evaluatie nieuwe impuls Steller M. Mulder De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Telefoon (050) 367 60 97 Bijlage(n) 1 Ons kenmerk 6044570 Datum 23-11-2016 Uw brief van Uw

Nadere informatie

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting SHON (4523828)/30709

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting SHON (4523828)/30709 ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER Stichting SHON (4523828)/30709 Utrecht, 9 april 2015 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar de omvang van de financiële buffer per 31 december

Nadere informatie

Raadsvergadering : 13 december 2010 Agendanr. 13. : jaarverslag en jaarrekening 2009 Scholengroep OPRON

Raadsvergadering : 13 december 2010 Agendanr. 13. : jaarverslag en jaarrekening 2009 Scholengroep OPRON Raadsvergadering : 13 december 2010 Agendanr. 13 Voorstelnr. : R 6806 Onderwerp : jaarverslag en jaarrekening 2009 Scholengroep OPRON Stadskanaal, 26 november 2010 Beslispunten 1. Kennisnemen van het jaarverslag

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Stichting Petrus Canisius College te Alkmaar

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Stichting Petrus Canisius College te Alkmaar RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Stichting Petrus Canisius College te Alkmaar Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 71436 Onderzoeksnummer : 249050 Datum onderzoek : januari 2014

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT. bij Stichting Scholengroep Primato te Hengelo

FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT. bij Stichting Scholengroep Primato te Hengelo RAPPORT VAN BEVINDINGEN DEFINITIEF FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT bij Stichting Scholengroep Primato te Hengelo Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 41814 Onderzoeksnummer : 284469 Edocsnummer : 4910737

Nadere informatie

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena H /41878

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena H /41878 ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE Stichting Openbaar Onderwijs Land van Altena H3257385/41878 Utrecht, maart 2012 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar de financiële positie per

Nadere informatie

Sint Augustinusstichting

Sint Augustinusstichting Jaarverslag 2017 Beleidsplan 2018-2022 Sint Augustinusstichting Landgoed Beukenrode, Doorn 1 INHOUD Jaarverslag 2017 Blz. Bestuursverslag - verslag van de penningmeester 3 Beleidsplan 2018-2022 4 Jaarrekening

Nadere informatie

Toelichting ontwikkelingsperspectief

Toelichting ontwikkelingsperspectief Toelichting ontwikkelingsperspectief Dit document is bedoeld als achtergrond informatie voor de scholen, maar kan ook (in delen, zo gewenst) gebruikt worden als informatie aan ouders, externe partners

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017. CSG De Lage Waard HAVO VWO

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017. CSG De Lage Waard HAVO VWO KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017 CSG De Lage Waard HAVO VWO Plaats : Papendrecht BRIN nummer : 16QA C1 BRIN nummer : 16QA 00 HAVO BRIN nummer : 16QA 00 VWO Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Kadernotitie professionalisering

Kadernotitie professionalisering Kadernotitie professionalisering 2015-2020 Colofon Uitgave : ZAAM interconfessioneel voortgezet onderwijs Voorgenomen besluit College van Bestuur : 31 maart 2015 Instemming GMR : 24 april 2015 Vastgesteld

Nadere informatie

Jaarverslag 2012 Dienst P&O ROC West-Brabant

Jaarverslag 2012 Dienst P&O ROC West-Brabant Dienst Personeel & Organisatie Jaarverslag 2012 Jaarverslag 2012 Dienst P&O ROC West-Brabant Maart 2013 Dienst P&O Jaarverslag Dienst P&O 2012 Pagina 1 Voorwoord Voor de Dienst P&O was 2012 een bewogen

Nadere informatie

NIEUWE RONDE, NIEUWE KANSEN. Middelen (en mensen) echt verbinden aan de strategie & de routekaart naar goed financieel management

NIEUWE RONDE, NIEUWE KANSEN. Middelen (en mensen) echt verbinden aan de strategie & de routekaart naar goed financieel management NIEUWE RONDE, NIEUWE KANSEN Middelen (en mensen) echt verbinden aan de strategie & de routekaart naar goed financieel management Henk Hendriks Van Beekveld & Terpstra Studiedagen LVC 3 Cuijk 20 januari

Nadere informatie

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT Plaats : Amsterdam BRIN nummer : 21ET C7 BRIN nummer : 21ET 08 BRIN nummer : 21ET 08 VMBOGT Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Jaarverslag Medezeggenschapsraad RSG Enkhuizen. Schooljaar 2014/2015

Jaarverslag Medezeggenschapsraad RSG Enkhuizen. Schooljaar 2014/2015 Jaarverslag Medezeggenschapsraad RSG Enkhuizen Schooljaar 2014/2015 Oudergeleding - Mw. D. Tillema (voorzitter) - Dhr. E. de Myttenaere/Dhr. P. Koopmann - Mw. E. Steenhuis Personeelsgeleding - Mw. Y. Boomstra

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT. bij Stichting Onderwijs 4 Nieuwe Tijd (04NT) te Amsterdam

FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT. bij Stichting Onderwijs 4 Nieuwe Tijd (04NT) te Amsterdam RAPPORT VAN BEVINDINGEN DEFINITIEF FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT bij Stichting Onderwijs 4 Nieuwe Tijd (04NT) te Amsterdam Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 42684 Onderzoeksnummer : 285387 Edocsnummer

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20121 12 april 2019 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Minister voor Basis- en Voortgezet

Nadere informatie

- 1 - De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,

- 1 - De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, - 1 - Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 3 augustus 2012, nr. JOZ/378065, houdende regels voor het verstrekken van aanvullende bekostiging ten behoeve van het stimuleren

Nadere informatie

Actieplan Veilige School 2015-2018

Actieplan Veilige School 2015-2018 Actieplan Veilige School 2015-2018 Inleiding De actieplannen Veilige School 1 van de afgelopen jaren hebben er voor gezorgd dat het onderwerp veiligheid goed op de kaart van het Haagse onderwijs staat.

Nadere informatie

Korte versie beleidsplan

Korte versie beleidsplan Korte versie beleidsplan 2015 2019 Voorwoord In dit strategisch beleidsplan Ieder talent blijft tellen beschrijft de Stichting Archipel Scholen de richting waarin de organisatie zich de komende vier jaar

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN (DEFINITIEF) FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT

RAPPORT VAN BEVINDINGEN (DEFINITIEF) FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT RAPPORT VAN BEVINDINGEN (DEFINITIEF) FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Onderwijs Stichting College Hageveld Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 78157 Onderzoeksnummer : 249329 Documentnummer : 4397189

Nadere informatie

De Richtlijn is van kracht voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari Eerdere toepassing van de Richtlijn wordt aanbevolen.

De Richtlijn is van kracht voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari Eerdere toepassing van de Richtlijn wordt aanbevolen. RJ-Uiting 2007-10: 'Aanpassingen ten opzichte van de ontwerp-richtlijn 660 Onderwijsinstellingen' Ten geleide De Onderwijssector is een sector die haar jaarverslaggeving aan het harmoniseren en dereguleren

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. De Passie Rotterdam Afdeling vwo

RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. De Passie Rotterdam Afdeling vwo RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK De Passie Rotterdam Afdeling vwo Plaats: Rotterdam BRIN-nummer: 27RW-0 HB: 3485035 Arrangementsnummer: 226237 Onderzoek uitgevoerd op: 22 november

Nadere informatie

Verantwoording van financiën in het primair onderwijs. Een handreiking

Verantwoording van financiën in het primair onderwijs. Een handreiking Verantwoording van financiën in het primair onderwijs Een handreiking Voorwoord In de Haagse politieke arena spreekt men met regelmaat over de financiële situatie in het onderwijs. Vanuit verschillende

Nadere informatie

Herstelacties naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018

Herstelacties naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018 naar aanleiding van het inspectiebezoek voorjaar 2018 1.0 INLEIDING 2 1.1 Overzicht 2 2.0 NORM FB2: DOELMATIGHEID 3 2.1 Tekortkoming 1: ontwikkelperspectieven 3 2.2 Tekortkoming 2: verantwoording RvT in

Nadere informatie

Onderwijskundig jaarplan

Onderwijskundig jaarplan Onderwijskundig jaarplan 2017-2018 Cluster Oudenbosch, Zegge, Bosschenhoofd Cluster Oudenbosch, Zegge, Bosschenhoofd maakt deel uit van: Onderwijskundig jaarplan Jaar 2017-2018 Cluster Oudenbosch, Zegge,

Nadere informatie

Jaarverslag 2014-2015 DE DELTA

Jaarverslag 2014-2015 DE DELTA Jaarverslag 2014-2015 DE DELTA VOORWOORD In dit verslag van obs de Delta treft u op schoolniveau een verslag aan van de ontwikkelingen in het afgelopen schooljaar in het kader van de onderwijskundige ontwikkelingen,

Nadere informatie

VOORTGANGSGESPREK. het Ashram College, vestiging Alphen a/d Rijn HAVO VMBOGT VWO

VOORTGANGSGESPREK. het Ashram College, vestiging Alphen a/d Rijn HAVO VMBOGT VWO VOORTGANGSGESPREK het Ashram College, vestiging Alphen a/d Rijn HAVO VMBOGT VWO Plaats : Alphen aan den Rijn BRIN nummer : 04DF C1 BRIN nummer : 04DF 00 HAVO BRIN nummer : 04DF 00 VMBOGT BRIN nummer :

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Voortgezet Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag

Nadere informatie

STRATEGISCH BELEIDSPLAN. Stichting Katholiek Onderwijs Hulst 2015-2019

STRATEGISCH BELEIDSPLAN. Stichting Katholiek Onderwijs Hulst 2015-2019 STRATEGISCH BELEIDSPLAN Stichting Katholiek Onderwijs Hulst 2015-2019 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Missie en Visie... 3 Missie... 3 Visie... 4 Visie op onderwijs... 5 Speerpunten onderwijs:... 5 Visie

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. Leeuwenhartschool

RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. Leeuwenhartschool RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK Leeuwenhartschool Plaats : Oud-Beijerland BRIN nummer : 06UQ C1 Onderzoeksnummer : 288946 Datum onderzoek : 14 juni 2016 Datum vaststelling : 6 juli

Nadere informatie

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie IselingeAcademie post-hbo, masters en teamscholing Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie 2019-2020 Iselinge Academie Iselinge Academie realiseert samen met Iselinge Hogeschool

Nadere informatie

Inleiding. Begrippenkader

Inleiding. Begrippenkader Beleidsplan opbrengstgericht personeelsmanagement bij De Veenplas Beleid en doelen voor het thema Personeel voor de jaren 2013 2016 Vastgesteld juli 2013 Inleiding Wij beschouwen onze leerkrachten als

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Colofon. Almeerse Scholen Groep. Koersplan maart 2015

Wat gaan we doen? Colofon. Almeerse Scholen Groep. Koersplan maart 2015 Colofon De uitgebreide versie van het ASG Koersplan 2015-2018 kunt u vinden op www.almeersescholengroep.nl. Dit is een uitgave van de Almeerse Scholen Groep. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd

Nadere informatie

Functie Unitleider Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Context

Functie Unitleider Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Context Functie Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Unitleider LD en evt. arbeidsmarkttoelage Management -> Overig management Beleid mede voorbereiden, ontwikkelen, implementeren en evalueren Coördinatie van

Nadere informatie

het vaststellen van de begroting 2013 van de openbare scholengemeenschap (OSG) voor voortgezet onderwijs Winkler Prins

het vaststellen van de begroting 2013 van de openbare scholengemeenschap (OSG) voor voortgezet onderwijs Winkler Prins Nummer: 2013R0014 Afdeling: Samenleving GEMEENTEBESTUUR VAN VEENDAM 25 februari 2013 Veendam, 22 januari 2013 Onderwerp: het vaststellen van de begroting 2013 van de openbare scholengemeenschap (OSG) voor

Nadere informatie

Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015

Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015 - Missie/Visie - Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015 Op AMS staat de leerling centraal. Dat betekent dat alles wat we doen er op gericht is om iedere leerling zo goed mogelijk

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. CSG De Heemgaard Apeldoorn Afdelingen havo en vwo

RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK. CSG De Heemgaard Apeldoorn Afdelingen havo en vwo RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK CSG De Heemgaard Apeldoorn Afdelingen havo en vwo Plaats: Apeldoorn BRIN-nummer: 08SG-0 Onderzoek uitgevoerd op: 20 december 2012 Conceptrapport

Nadere informatie

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Katholiek en Protestants- Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o. H3261355/40378

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Katholiek en Protestants- Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o. H3261355/40378 ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE Stichting Katholiek en Protestants- Christelijk Onderwijs Eindhoven e.o. H3261355/40378 Utrecht, mei 2012 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar

Nadere informatie

(financiële) verantwoording passend onderwijs

(financiële) verantwoording passend onderwijs (financiële) verantwoording passend onderwijs Conferentie Naoberschap - Meesterschap, vrijdag 10 oktober 2014 Start with why? Waarom is verantwoording van belang? Hoe geef ik handen en voeten aan verantwoording?

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Montessori Nijmegen

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Montessori Nijmegen RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Montessori Nijmegen Plaats : Nijmegen BRIN nummer : 12ZD C1 Onderzoeksnummer : 291967 Datum onderzoek : 7 februari 2017 Datum vaststelling : 2 mei 2017 Pagina

Nadere informatie

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs /72464

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs /72464 ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs 4512413/72464 Utrecht, maart 2015 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar de omvang van de financiële

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT

RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT bij Stichting Katholiek Voortgezet Onderwijs Apeldoorn en omgeving (SKVOA) Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 31082 Onderzoeksnummer : 285999 Documentnummer

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT

RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Stichting Protestants Christelijk Basisonderwijs Leiderdorp Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 41316 Onderzoeksnummer : 285715 Documentnummer

Nadere informatie

RAPPORT FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT

RAPPORT FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT RAPPORT FINANCIEEL CONTINUÏTEITSTOEZICHT bij Stichting ROC TOP Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 42625 Onderzoeksnummer : 289366 Periode onderzoek : Jan -Oktober 2016 Datum vaststelling : November 2016

Nadere informatie

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting Openbaar Primair en Speciaal Onderwijs Leiden /42504

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting Openbaar Primair en Speciaal Onderwijs Leiden /42504 ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER Stichting Openbaar Primair en Speciaal Onderwijs Leiden 4527702/42504 Utrecht, april 2015 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar de omvang

Nadere informatie

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS 0 6 UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS Krijgt het kind wat het nodig heeft? leerkracht Koester de nieuwsgierigheid van het kind, geef het kind regie en plan samen de leerdoelen. Koers Best Onderwijs 2016-2020

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS MOLENBEEK

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS MOLENBEEK DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS MOLENBEEK Plaats : Enschede BRIN-nummer : 16NC Onderzoeksnummer : 120274 Datum schoolbezoek : 13 Rapport vastgesteld te Zwolle

Nadere informatie

Uitgaan van Mogelijkheden

Uitgaan van Mogelijkheden Jaarverslag 2015 Uitgaan van Mogelijkheden Missie Stichting Speciaal Onderwijs Leiden e.o. stelt haar scholen en medewerkers in staat expertise te ontwikkelen voor en gespecialiseerd onderwijs te verzorgen

Nadere informatie

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting Protestants-Christelijk Onderwijs Hillegersberg-Schiebroek te Rotterdam /40774

ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER. Stichting Protestants-Christelijk Onderwijs Hillegersberg-Schiebroek te Rotterdam /40774 ONDERZOEK OMVANG FINANCIËLE BUFFER Stichting Protestants-Christelijk Onderwijs Hillegersberg-Schiebroek te Rotterdam 4523059/40774 Utrecht, april 2015 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het

Nadere informatie

Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam (OSVS)

Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam (OSVS) Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam (OSVS) Treasurystatuut Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam vs. 1.2 28 november 2013 pagina 1 van13 Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Nascholingsplan. Schooljaar 2015-2016. SBO De Oostvogel. Nascholingsplan SBO De Oostvogel schooljaar 2015-2016.

Nascholingsplan. Schooljaar 2015-2016. SBO De Oostvogel. Nascholingsplan SBO De Oostvogel schooljaar 2015-2016. Nascholingsplan SBO De Oostvogel Schooljaar 2015-2016 1 Visie van SBO De Oostvogel: Het team van SBO de Oostvogel werkt aan het vervullen van de volgende kernopgave: We verplichten ons aan ieder kind en

Nadere informatie

Datum Uitnodiging subsidieaanvraag Regeling versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen

Datum Uitnodiging subsidieaanvraag Regeling versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan: penvoerders opleidingsscholen en contactpersonen lerarenopleidingen Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl Onze

Nadere informatie

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij de Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam

FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij de Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij de Stichting Openbare Scholengroep Vlaardingen Schiedam Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 41568 Onderzoeksnummer : 285916 Datum onderzoek :

Nadere informatie

MANAGEMENTRAPPORTAGE. Januari t/m September 2012

MANAGEMENTRAPPORTAGE. Januari t/m September 2012 MANAGEMENTRAPPORTAGE Januari t/m September 2012 Stichting OPOCK blad 1 van 5 FINANCIËLE MANAGEMENTRAPPORTAGE Periode januari t/m september 2012 Inleiding / algemeen Hierbij bieden wij u de managementrapportage

Nadere informatie

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Regionaal Openbaar Basisonderwijs Surplus te Schagen H3261696/41438

ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE. Stichting Regionaal Openbaar Basisonderwijs Surplus te Schagen H3261696/41438 ONDERZOEK FINANCIËLE POSITIE Stichting Regionaal Openbaar Basisonderwijs Surplus te Schagen H3261696/41438 Utrecht, juni 2012 Voorwoord Dit rapport bevat de resultaten van het onderzoek naar de financiële

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Roelof van Echten College PRO

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Roelof van Echten College PRO RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Roelof van Echten College PRO Plaats : Hoogeveen BRIN nummer : 02VA C1 BRIN nummer : 02VA 04 PRO Onderzoeksnummer : 276718 Datum onderzoek : 26 juni 2014 Datum

Nadere informatie

Eindexamen vwo m&o I

Eindexamen vwo m&o I Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 6 tot en met 10. Veel scholen voor voortgezet onderwijs hebben jaarlijks hogere baten dan lasten. Dit wordt vaak oppotgedrag genoemd (zie informatiebron

Nadere informatie