Vorm een keten om kinderen te beschermen - blended learning Dienst Politie, Veiligheid en Openbare Orde Provincie Limburg

Transcriptie

1 Vorm een keten om kinderen te beschermen - blended learning Dienst Politie, Veiligheid en Openbare Orde Provincie Limburg Sinds: 01/06/13 Dries Wyckmans dries.wyckmans@limburg.be Dienst Politie, Veiligheid en Openbare Orde Universiteitslaan Hasselt 1.1 De werking en algemene beschrijving van het project Het project Vorm een keten om kinderen te beschermen gaat over (online) kindermishandeling. Over hoe je als betrokken professionals kan samenwerken om dit geweld te voorkomen en te stoppen, en ook kinderen en gezinnen sterker te maken. Met een praktijkgids en twee daarmee samenhangende blended learning modules wil het project professionals van politie, justitie, bestuur en hulp- en zorgverlening informeren, inspireren en opleiden in de inhoud en de bij voorkeur multidisciplinaire aanpak van kindermishandeling. De praktijkgids en de blended learning modules gaan in op de ruime problematiek van kindermishandeling, met bijzondere aandacht voor relatief nieuwe 'cybervormen' van kindermishandeling, zoals het zien van seksuele beelden of pornografie, het ontvangen of verzenden van seksuele boodschappen (sexting), cyberpesten, het offline ontmoeten van online contacten, het blootgesteld worden aan schadelijke boodschappen of misbruik van persoonlijke gegevens. De modules reiken handvatten aan. Want voor praktijkmensen is het noodzakelijk om (online) geweld en misbruik te (h)erkennen door kennis te ontwikkelen over de verschillende vormen, signalen, gevolgen en factoren die een risico of net een buffer vormen tegen geweld en misbruik. Het is daarnaast ook van belang dat ze weten hoe ze preventief te werk kunnen gaan, dat ze weten welke stappen ze best ondernemen, met welke organisaties ze er rond kunnen samenwerken en hoe ze dat in de praktijk dan ook best aanpakken. Blended learning combineert het beste van een klassieke face-to-face training met het beste van e-learning, om zo te komen tot een optimale leerervaring voor de cursisten. Dankzij de blended learning modules kan iedereen op elk moment, waar hij/zij wil, individueel aan de slag met de training. Maar de training kan ook perfect in groep worden gevolgd. De combinatie van beide vormen in een multidisciplinaire groep is het meest doeltreffend. Alle materialen zijn bovendien gratis online beschikbaar in 11 talen (NL, FR, DE, EN, ES, IT, HU, PL, LT, LV, EL), samen met een didactische en technische handleiding voor de trainer.

2 De modules - en de technische architectuur en het content management systeem erachter - zijn volgens Belgische opleidingsexperts 'cutting edge materiaal'. Ze zijn onlangs dan ook als goede praktijk opgenomen in het Nationale Actieplan inzake Geweld. 1.2 De partners en hun rol University College Limburg - expertisecel 'education & ict': technische ontwikkeling en didactische ondersteunnig Thomas More Hogeschool - expertisecel APART : inhoudelijke ondersteuning, evaluatie en training Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Limburg: inhoudelijke ondersteuning en training CAW Limburg: inhoudelijke ondersteuning en training Limburgse lokale politiezones : inhoudelijke ondersteuning en testen Politieschool Limburg / PLOT: training en testen 1.3 De doelstellingen Hoofddoelstelling: Het project 'Vorm een keten om kinderen te beschermen' wil professionals van politie, justitie, bestuur en hulp- en zorgverlening informeren, inspireren en opleiden in de inhoud en de bij voorkeur multidisciplinaire aanpak van kindermishandeling. Zo willen we hen ondersteunen om dit geweld - met daarbij bijzondere aandacht voor relatief nieuwe 'cybervormen' van kindermishandeling - te voorkomen en te stoppen, en ook kinderen en gezinnen sterker te maken. Doelstelling 1: Professionals met een praktijkgids ondersteunen om effectief samen te werken om kinderen te beschermen. En dit meer bepaald door middel van de uitwerking van een conceptueel kader voor multidisciplinaire samenwerking en de vertaling van dit kader naar een aantal praktische stappen/handvatten. Doelstelling 2: Het aanbieden van blended learning modules, die professionals uitrusten met de kennis en vaardigheden om onder meer doeltreffend samen te werken met collega's van andere organisaties. De training moet de betrokken medewerkers ook bijbrengen hoe ze preventief te werk kunnen gaan, welke stappen ze best ondernemen en hoe ze dat in de praktijk dan ook best aanpakken. Doelstelling 3: Het aanbieden van een online omgeving in de vorm van een content management systeem en een online 'platform of practice'.

3 Verder wil het project online tools aanreiken voor dossierbeheer, informatiedeling en case management. gezamenlijk We weten dat gezinnen, en met name kinderen en jongeren, beter geholpen worden als de betrokken professionals van politie, justitie, hulp- en zorgverlening en bestuur structureel en regelmatig worden getraind in hun kennis en begrip van het geweld, hoe ze de belangrijkste signalen kunnen herkennen, wat de mogelijke gevolgen van het geweld zijn, hoe ze moeten reageren en hoe ze succesvol kunnen samenwerken met andere organisaties/diensten. Deskundigheidsbevordering en training van professionals inzake kindermishandeling en intrafamiliaal geweld is essentieel en wij willen met onze gids en blended learning modules hieraan bijdragen. Daarnaast willen wij professionals sensibiliseren en handvaten aanreiken over relatief nieuwe fenomenen van kindermishandeling, zoals cyberpesten en sexting, maar ook over de thema's die nu vaak nog beschouwd worden als 'ver van mijn bed', zoals kinderhandel, of waar er nog taboes over heersen, zoals sibling geweld en vrouwelijke genitale mutilatie. We willen ook specifiek die diensten en professionals aanspreken en inspireren die overwegen om nauwer te gaan samenwerken, die daar eerste stappen toe willen nemen of die al een samenwerkingsverband begeleiden of coördineren. Wij willen onze gids en training een leidraad laten zijn bij het opstarten of optimaliseren van partnerships die streven naar een succesvolle aanpak van kindermishandeling en intrafamiliaal geweld. 1.4 De kostprijs De jaarlijkse kost De enige kosten die aan de blended learning modules verbonden zijn, zijn de kosten voor de technische ondersteuning, technische updates en hosting van de website waarop de modules draaien. De jaarlijkse kost bedraagt maximum 5000 euro. De toegang tot deze modules is vervolgens voor alle gebruikers gratis, net als de online gids. Daarnaast kan deze laatste ook kosteloos besteld worden in drukvorm De oorsprong van de middelen De ontwikkeling van de praktijkgids en de blended learning modules werd betaald met werkingsmiddelen van de provincie Limburg (Dienst Politie, Veiligheid en Openbare Orde), aangevuld met Europese middelen uit het ISEC-programma. De jaarlijkse vaste kosten worden betaald door de provincie Limburg. 1.5 De doelgroep Het project is uitgewerkt op maat van organisaties die actief zijn rond het thema van (online) kindermishandeling. Het richt zich vooral tot professionals van politie, justitie, hulp- en

4 zorgverlening en bestuur. Het project richt zich ook specifiek tot die diensten en professionals die overwegen om nauwer te gaan samenwerken, die daar eerste stappen toe willen nemen of die al een samenwerkingsverband begeleiden of coördineren. Het project wil een leidraad zijn bij het opstarten of optimaliseren van partnerships die streven naar een succesvolle aanpak van (online) kindermishandeling. Breder gezien, is dit project ook relevant voor andere professionals die (willen gaan) samenwerken. Het geeft immers duidelijk weer wat je kan bereiken en hoe je dat stap voor stap samen kan doen. We zijn ervan overtuigd dat het project kan helpen om bepaalde uitdagingen te begrijpen en om vanuit een multidisciplinair kader oplossingen te vinden om (online) kindermishandeling, maar ook andere maatschappelijke thema s, aan te pakken. 1.6 De bekendmaking van het project bij het grote publiek en het doelpubliek De projectresultaten werden op 29 mei 2015 in het Limburgse Provinciehuis voorgesteld aan het ruime publiek, door middel van een conferentie die werd bijgewoond door 215 professionals uit alle relevante sectoren; politie, justitie, hulpverlening, medische sector, bestuur... Er werd een elektronische nieuwsbrief verstuurd naar meer dan 500 professionals uit ons nationale en internationale netwerk. Voor het Limburgse grote publiek werd een televisiereportage over het project gemaakt, die op maandag 28 september 2015 werd uitgezonden op TV Limburg. Er werden 3 promotie- en opleidingsfilmpjes (een combinatie van animatie en interviews) gemaakt die online beschikbaar zijn via een YouTube-kanaal aangemaakt, met daarop ook al het videomateriaal uit de blended learning modules. Er zijn over het project artikels verschenen (en er zullen er verschijnen) in bestaande nieuwsbrieven van de betrokken beroepsgroepen, op websites en in handboeken (o.a. Handboek Familiaal Geweld van Politeia). Het project werd op meerdere (inter)nationale congressen en symposia voorgesteld en besproken (EUCPN Executive Board Meeting in Riga (LV), Public Policy Exchange in Brussel (BE), Family Justice Center Conference in San Diego (VS), Tools inzake IFG in Leuven (BE)). Het project zal begin oktober voorgesteld worden op internationale congressen in Tallinn (Estland) en Riga (Letland).

5 Er zullen in de nabije toekomst bijkomende train-de-trainer sessies georganiseerd worden om trainers te leren werken met de online modules. De gids en trainingsmodules werden vertaald in 11 talen, waardoor deze ook in het buitenland vlot gebruikt kunnen worden. Ondertussen werden er al meerdere trainingssessies gehouden in 8 verschillende Europese lidstaten. 1.7 De evaluatie Evaluatie: hoe en door wie Procesevaluatie: vanaf het begin van het project, is er een interne procesevaluatie ingebouwd, als vast kader voor zelfevaluatie. Een intern team heeft voortdurend de voortgang van het project bewaakt. De projectcoördinatoren hebben bovendien een 3-maandelijkse statusrapportage gegeven op de externe Stuurgroepvergadering, die de uitvoering en de oplevering van het project opvolgde. De projectuitvoering duurde 24 maanden, verdeeld in 4 fasen: onderzoek en analyse (krachtenveld-analyse, evaluatie van de behoeften, inventarisatie en analyse van goede praktijken, ) ontwikkeling testen en implementatie evaluatie en verspreiding. Impactevaluatie: het onderzoeksteam van de Thomas More Hogeschool was - tot 6 maanden na de implementatie van de praktijkgids en de blended learning modules in de 8 deelnemende regio's - verantwoordelijk voor het meten van de opbrengsten (impact en resultaten) van het project. Focus lag onder meer op de mate waarin de opleiding heeft bijgedragen aan het verbeteren van kennis en vaardigheden. De onderzoekers gebruikten online vragenlijsten (N = 615), hebben preen posttesten afgenomen (N = 120) en organiseerden enkele focusgroepen met trainers en cursisten (N = 6) De concrete resultaten In de periode mei september 2015 zijn zowel de kwantitatieve als kwalitatieve opbrengsten van het project Vorm een keten om kinderen te beschermen in kaart gebracht. Op basis van onderstaande resultaten valt te concluderen dat het project een succes is. Kwantitatief: 615 cursisten hebben ondertussen de opleiding doorlopen én de online vragenlijst ingevuld.

6 Er zijn ondertussen 21 trainers opgeleid uit 8 verschillende regio s. In de volgende maanden staan nog verschillende trainde-trainer sessies gepland. De blended learning modules en de praktijkgids zijn in 11 talen (DE, EL, EN, ES, FR, HU, IT, LT, LV, NL en PL) beschikbaar via Het project en de eerste resultaten ervan werden voorgesteld op een conferentie op 28 mei 2015 in Hasselt, voor een volgeboekte zaal met 215 aanwezige professionals van politie, justitie, bestuur, hulp- en zorgverlening. Kwalitatief -> zie evaluatierapport in bijlage De direct zichtbare resultaten Op korte termijn: "Toegenomen kennis bij de betrokken professionals van de vormen, signalen en het grote aantal factoren (die verband houden met de ouder, kind, relatie tussen de ouder en het kind, het gezin en de context) die een risico of net een buffer vormen voor misbruik, en vooral online vormen van misbruik. " "Toegenomen kennis over hoe om te gaan met het geweld, als professional, en hoe effectiever samen te werken." "Beter in staat zijn om online geweld en misbruik te herkennen, inclusief de rol daarin van samenwerking en het delen van informatie en ervaringen." "Een duidelijke impuls aan de ontwikkeling van nieuwe partnerschappen en effectieve gezamenlijke aanpakken om kinderen te beschermen tegen (online) misbruik in de provincie Limburg en in de 7 andere deelnemende regio's (door het nemen van kleine stappen vooruit en door gebruik te maken van de praktische tools die zijn ontwikkeld (de blended learning modules, de praktijkgids, de online applicaties...)). " "Een beter begrip van de emotionele effecten bij kinderen van online misbruik." 1.8 De originaliteit Blended learning is DE nieuwe manier van training. Het houdt alle vormen van leren in die ondersteund worden door een combinatie van online en face.to.face middelen. Deze nieuwe onderwijsbenadering combineert het sociale aspect en de effectiviteit van het klassieke campusleren met mogelijkheden

7 voor student-gecentreerd en (inter)actief leren in een online omgeving. Blended learning gaat in die zin verder dan het louter toevoegen van een stuk technologie ter vervanging van contactonderwijs. Het gaat om het fundamenteel herdenken van de wijze van onderwijzen, waarbij vanuit de leerdoelen gezocht wordt naar de meest geschikte combinatie van online of offline activiteiten om de verschillende leeractiviteiten te ondersteunen. Boven alles schenken beide modules aandacht aan: kennis, attitudes, vaardigheden, emoties en ondersteuning. Zo is er ook ruimte voor de persoonlijke inbreng van de cursisten. Het zijn net de ervaringen van mensen in het veld, die deze opleiding zo effectief te maken en onderscheiden van andere opleidingen. De technische architectuur en het door de UCLL ontwikkelde content management systeem van de blended learning modules bieden enorm veel mogelijkheden. Iedere organisatie die zich hiervoor aanmeldt, kan zijn eigen informatie (richtlijnen, wetgeving, protocols...) of oefeningen toevoegen aan de bestaande training en dit met enkele muisklikken, waardoor men ervoor kan zorgen dat elke training perfect op maat van de cursistengroep is. Daarnaast kan iedere organisatie ook zijn eigen modules creëren en zelf beheren zonder tussenkomst van derden. Het project geeft meer inzicht in het functioneren van ketenprocessen en hoe je deze processen kan toepassen om succesvol samen te werken met partnerorganisaties. Er worden verschillende multidisciplinaire scenario's en een aantal goede praktijken toegelicht. Tijdens de training bouwen de deelnemers volop aan een 'online community of practice' (open source). Op deze manier wordt het leren extra ondersteund en kunnen de deelnemers online communiceren en informatie delen met elkaar en met deskundigen. Het gebruik van deze social media is opgebouwd volgens het '5 stage model' van Dr Gilly Salmon. 1.9 De verplaatsbaarheid De praktijkgids en de blended learning modules kunnen zonder probleem in andere regio's/landen gebruikt worden. Beide zijn ondertussen vertaald in 11 talen, waardoor ze ook in het buitenland vlot gebruikt kunnen worden. Ondertussen werden er al meerdere trainingssessies gehouden in 8 verschillende Europese lidstaten.

8 Daarnaast zijn de praktijkgids en de blended learning modules inzake ketensamenwerking perfect toepasbaar op andere sociale en criminaliteitsgerelateerde thema's zoals bijvoorbeeld de daklozenproblematiek, eergerelateerd geweld,... De gids en training geven een idee van wat je kan bereiken door samen te werken en kunnen helpen om bepaalde uitdagingen beter te begrijpen en bij het zoeken naar oplossingen. De technische structuur en het content management systeem van de blended learning modules bieden enorm veel mogelijkheden. Iedere organisatie die zich hiervoor aanmeldt, kan zijn eigen informatie of oefeningen toevoegen aan de bestaande training en dit met enkele muisklikken, waardoor men ervoor kan zorgen dat elke training perfect op maat van de cursistengroep is. Daarnaast kan iedere organisatie ook zijn eigen modules creëren en zelf beheren zonder tussenkomst van derden Communicatie Belgische Prijs De quote van het project Het project Vorm een keten om kinderen te beschermen gaat over (online) kindermishandeling en over hoe je als betrokken professionals kan samenwerken om dit geweld te voorkomen en te stoppen. Met een praktijkgids en blended learning modules wil het project professionals van politie, justitie, bestuur en hulp- en zorgverlening informeren, inspireren en opleiden in de inhoud en de bij voorkeur multidisciplinaire aanpak van (online) kindermishandeling Online informatie over het project Alle materialen, rapporten, handleidingen... zijn terug te vinden op De samenvatting van het project Het project Vorm een keten om kinderen te beschermen gaat over kindermishandeling, met daarbij bijzondere aandacht voor relatief nieuwe 'cybervormen' van kindermishandeling. Het gaat ook over hoe je kan samenwerken om dit geweld te voorkomen en te stoppen, en kinderen en gezinnen sterker te maken. Vaak gaat het om gezinnen met problemen op verschillende levensdomeinen. Dat maakt het lastig om zicht te krijgen op het geweld en de veiligheid, net omdat elke professional maar een stukje van de problematiek overziet. Kan je dat geweld zeker als het gaat over ernstige, meervoudige en complexe problemen dan ook niet best aanpakken door alle nodige diensten te laten samenwerken? Door ze een keten te laten vormen rond het kind en het gezin? Vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid en met één gezamenlijke doelstelling: het geweld duurzaam doorbreken? De praktijkgids die in het kader van dit project is ontwikkeld, geeft je als professional van politie, justitie, bestuur of hulp- en

9 zorgverlening stap voor stap inzicht in de problematiek van (online) kindermishandeling én zal je inspireren om werk te maken van je eigen samenwerkingsverband. Ook krijg je een idee van hoe ver verschillende regio s staan in hun samenwerking en met welke uitdagingen ze te maken krijgen. En niet te vergeten, de inhoud van de praktijkgids hangt samen met twee blended learning modules, waarmee je op elk moment zelf aan de slag kan, in groep maar ook individueel. De digitale trainingsmodules, die je kan terugvinden op zijn, net zoals de praktijkgids, gratis beschikbaar in 11 talen.