Pijnpomp IV/SC Medisch rekenen. Decock Stefanie Wetenschappelijk verpleegkundig pijnspecialist September 2015

Transcriptie

1 Pijnpomp IV/SC Medisch rekenen Decock Stefanie Wetenschappelijk verpleegkundig pijnspecialist September 2015

2 Vuistregels De orale of transdermale weg geniet de voorkeur. Op de klok toedienen. preventief karakter vast schema bepaald door de werkingsduur van de analgetica. De analgetica volgens een gefaseerd schema toedienen. Vermijd het opstarten van combinaties van analgetica binnen dezelfde farmacologische klasse. Denk bij een combinatie van pijnstilling steeds aan laxativa. 2

3 Vuistregels Een goede pijnbestrijding berust op planned care en niet op emergency care. Frequente evaluatie van het effect van de therapie én ook van de neveneffecten van de therapie. Pijnverloop is belangrijk. Kort op de bal spelen is van belang. Zo nodig dagelijkse of nog frequentere evaluatie en dosisaanpassing 3

4 Vuistregels Morfine os naar TD fentanyl 1. Bereken de totale perorale dagdosis aan morfine. 2. Bepaal aan de hand van een conversieschema de equivalente dagdosis voor Durogesic. 3. Breng de Durogesic pleister aan samen met de inname van de laatste dosis MS Contin per os. 4. Behoud voor de patiënt de mogelijkheid om perorale bolusdosissen, zoals ze berekend werden voor het omschakelen, of een equivalente dosis via een andere weg, te gebruiken zo dikwijls als nodig is. 4

5 Vuistregels Stopzetten Durogesic 1. Vervanging door andere opioïden = gradueel en individueel (pas na +/- 17u na verwijderen van de pleister daalt de serumconcentratie met 50 %. 2. Neem de pleister weg en start 8u later met 50 % van de equivalente dosis morfine PO of SC 5

6 Vuistregels Stopzetten Durogesic 3. Start 16u na het verwijderen van de pleister met 100 % van de equivalente dosis indien dezelfde onderhoudsdosis moet verder gegeven worden. 4. Indien het gaat om de afbouw van de analgetica dosis geef dan de 50 % dosis verder de klok rond en houd doorbraakpijnmedicatie beschikbaar volgens de 1/6 in functie van pijnscore respectievelijk 4 NRS. 6

7 Vuistregels 7

8 Vuistregels Toedieningsweg IT EPI SC*/IV/I M Per os Dosis in mg Doorbraakdosis 1/6 tot 1/10 van de totale dagdosis Voorzie steeds een order * Bij niet geriatrische patiënten PO > SC 1:2 8

9 Subcutane toediening Onvoldoende pijncontrole met orale of transdermale analgetica Snel wisselende pijnsituaties GI problemen: slikstoornissen, nausea, braken, dysphagie, obstructie Als continu systeem van medicatietoediening of als bolus bij doorbraakpijn In combinatie met andere farmaca voor symptoomcontrole: nausea, braken, dyspnee, doodsreutel, verwardheid, slapeloosheid,... 9

10 Subcutane toediening Contra-indicaties voor subcutane geneesmiddelentoediening Veralgemeende huidinfectie Veralgemeend oedeem Slechte perifere circulatie Onvoldoende onderhuids vetweefsel Toediening van valium (pijnlijk en moeilijke resorbtie) 10

11 N = niet verenigbaar J = verenigbaar O = NVT 11

12 12

13 Intraveneus Gereserveerd voor ziekenhuis of ev. thuis na overleg met ZH-arts. Indicaties Ontregelde kankerpijn waarbij snelle stabilisatie vereist is Ontregelde kankerpijn bij een patiënt die behandeld wordt met diverse opioïden door elkaar In een overgangsfase naar een meer praktische toedieningswijze voor de thuissituatie bij een patiënt met stabiele pijn 13

14 Graseby MS 26 spuitpomp infusiesnelheid per dag 14

15 2 draaischakelaars Instellen snelheid Tientallen snelheidswaarde Eenheden snelheidswaarde 0-99 Bijgeleverde sleutel/kleine schroevendraaier met platte kop 15

16 Start-/bolusknop Indrukken: testen veiligheidssysteem en toedienen bolus door het tellen van de pieptonen Per pieptoon vaste afstand 0,23 mm > cave berekenen bolustoediening Loslaten: starten MS 26. Het gele lampje zal gaan knipperen als teken dat de pomp actief is. (Opgelet! Het lampje knippert wel maar eenmaal per 25 seconden!) 16

17 Stelknop van het aandrijfblok Indrukken: aandrijfblok komt los en kan manueel verplaatst worden 17

18 Batterij Controleer dagelijks de batterij Knipperen van het gele lampje betekent een goede of voldoende spanning van de batterij. Lage batterijspanning: gele lampje zal niet meer knipperen. De pomp zal wel nog 24u kunnen werken. De batterij zo snel mogelijk vervangen. 18

19 Plaatsing batterij Gebruik een 9 volt alkaline batterij Verwijder het afdekplaatje Plaats + op + en - op - Na het plaatsen van de batterij zal een alarmsignaal te horen zijn, dat na enkele seconden verdwijnt. Indien het alarm niet gaat, kijk de pomp na! Je kan de pomp ook testen door de startknop ingedrukt te houden gedurende 10 sec. tot je een alarmsignaal hoort. 19

20 Plaatsen injectiespuit 2ml-35ml Luer lock spuiten Verstelbaar bevestigingsbandje er omheen plaatsen Spuitvleugel en platte uiteinde spuit passen in de gleuven van de behuizing en het aandrijfblok 20

21 Instellen van de juiste infusiesnelheid De pomp werkt in mm/24u, niet in ml/24u! Meet de afstand in mm van de nullijn op de schaalverdeling van de injectiespuit tot aan de stamper. Gebruik hiervoor de mm schaal op de voorzijde van de infuuspomp. Afstand in mm/ tijd in dagen (per 24u) = snelheid in mm/24u 21

22 Voorbeeld 8ml medicatie toedienen/48u Injectiespuit tot de 8ml lijn gevuld > = 48 mm 48mm/2 dagen= 24 mm/per 24 u Snelheid vensters = 24 Schakelaars draaien tot beide cijfers te zien zijn in de vensters Snelheden tot 9, plaats een 0 in het linkervenster van de tientallen Snelheid in millimeters instellen, NIET in milliliters 22

23 Voorbeeld 8ml medicatie toe te dienen aangevuld met fys. tot 15 ml/24u Injectiespuit 20ml tot de 15ml lijn gevuld = 53 mm 53mm/1 dag= 53 mm/per 24 u Snelheid vensters = 53mm!!! Dosis toe te dienen over 12 u= 53mm x 2= 106mm!!! Echter pomp maximale snelheid = 99 23

24 Niki T34 Schermvergrendeling Lockbox Veranderen infusieprogramma: code nodig 24

25 Symbolen pomp Aan/uit knop Stopknop Startknop Scrollen tussen opties Keypadlock (Bat. /techn.data/lang drukken vergrendelen/ontgrendelen) Werkingslichtje: groen OK, rood stop/alarm 25

26 Accessoires 2 > 60ml spuit Luer connectie, liefst bijhorende (150cm IV leiding met terugslagklep of 100 cm SC set met vleugelnaaldje) Batterij 9V alkaline Batterijtest steeds bij opstarten pomp: aanzetten > infokey indrukken > battery life selecteren > confirmeren YES > batterijlevel wordt getoond 26

27 Pompinstellingen en alarmen Ml/u Volume over tijd (20ml/12u) Alarmen Occlusie/spuit leeg Einde programma & bijna einde Batterij leeg & batterij bijna leeg Pomp pauzeerde teveel Spuit verplaatst Spuit leeg 27

28 28

29 Oefening 1 50 mg morfine/24u toe te dienen De injectiespuit is tot 28mm gevuld?=? snelheid?=? mg per mm Bolus: stamper schuift per pieptoon 0,23 mm op Bolusknop 4 pieptonen = 4x? mm schuiven=? mm=? mg 29

30 Oplossing 1 50 mg morfine/24u toe te dienen De injectiespuit is tot 28mm gevuld 28mm/1dg= 28 snelheid 50mg/28 mm= 1,8 mg per mm Bolus: stamper schuift per pieptoon 0,23 mm op Bolusknop 4 pieptonen 4x 0,23 mm schuiven= 0,92 mm= 1,65 mg 30

31 Oefening 2 Diamorfine 300 mg opgelost in 16.7 ml fysiologische oplossing of glucose 5%. Spuitlengte van 60 mm. Toe te dienen 300mg/48u 1mm komt overeen met? mg diamorfine? snelheid? mg/24u 31

32 Oplossing 2 Diamorfine 300 mg opgelost in 16.7 ml fysiologische oplossing of glucose 5%. In een spuit van 20 ml = spuitlengte van 60 mm. 1mm komt dan overeen met 5 mg diamorfine. 60mm/2 dg Snelheid 30mm/24u 150mg diamorfine/24u 32

33 Oefening 3 Een spuit van 30ml bevat M+ 6 mg/ml. De patiënt krijgt als pijnbestrijding 1,5mg M+/u SC. Daarnaast kan hij elk kwartier 1,5mg M+ extra bolussen. Hoelang kan hij met de spuit toe? A) 24u B) 26u C) 23u 33

34 Oplossing 3 Antwoord A 1ml=6mg 30ml x 6mg per ml= 180mg Voorschrift arts= 1,5mg/u Extra dosis is max. 4x 1,5mg = 6mg/u Totaal per uur 1,5mg +6mg= 7,5mg 180mg (totaal in de spuit)/7,5mg per u= 24u 34

35 Oefening 4 De heer Hoving heeft ten gevolge van een bottumor erg veel pijn. De arts geeft jou opdracht om hem IV morfine te geven. Op de ampullen morfine staat: 10 mg = 1 ml (10 mg/ml). Je moet de heer Hoving 7,5 mg morfine geven. Hoeveel ml moet je hem dan geven? A) 0,25 ml B) 7,5ml C) 0,75ml 35

36 Oplossing 4 Antwoord C 0,75ml (1/10 * 7,5) 36

37 Oefening 5 Mevr.Reyntjens wordt geopereerd aan een gastro-enterostomie en krijgt een M+ IV pomp na de operatie voor enkele dagen. Omdat zij CP heeft, kleeft zij om de 3/dg een transtec 52µg. Verwijder je de pleister voor operatie? A) Ja B) Nee 37

38 Oplossing 5 Antwoord B Houd steeds het basisarmentarium bij CP patiënten 38

39 Oefening 6 Transtec naar Durogesic A) Transtec stop, onmiddellijk fentanyl kleven B) Transtec stop avond, fentanyl s morgens kleven 39

40 Oplossing 6 Antwoord b Transtec stop avond, fentanyl s morgens kleven (Langere nawerking dan fentanyl). Best op moment dat wissel moet gebeuren (vetdepot). 40

41 Oefening7 Durogesic naar transtec A) Stop Durogesic, onmiddellijk Transtec kleven B) Stop Durogesic avond, Transtec kleven in de ochtend 41

42 Oplossing 7 Antwoord A Stop Durogesic, onmiddellijk transtec kleven (wash in 24u). Best op moment dat wissel moet gebeuren (vetdepot). 42

43 Oefening 8 MS contin naar Durogesic A) MS contin stop. Pleister kleven B) Avonddosis MS Contin nemen + pleister. Ochtenddosis MS contin stop C) Avonddosis Ms contin + pleister ochtend en geen ochtenddosis MS contin meer 43

44 Oplossing 8 Antwoord B Avonddosis nemen + pleister. Ochtenddosis MS contin stop. 44

45 Oefening 9 Een patiënt heeft een infuus via een spuitenpomp. In de pomp zit een spuit met een opl. van 2ml Dipidolor 20mg/amp. en 48ml. NaCL. Wat is de concentratie en het percentage dipidolor in mg/ml van de oplossing in de spuit? A) 20mg dipi= conc. 0,4% B) 20mg dipi= conc. 0,04% C) 20mg dipi= conc. 0,004% 45

46 Oplossing 9 Antwoord B 2ml opl. = 20mg dipidolor In totaal spuit: 2ml dipi en 48ml Fys. Daarvan is 20mg/ 50ml dipidolor 50ml= 50000mg 1%= 500mg (het geheel is altijd 100%) 20mg dipi= 0,04% De concentratie is dus 0,04% 46

47 Oefening 10 De patiënt kleeft een Durogesic pleister van 100 µg en 3 x Oxycontin 20 mg /24u Hoeveel mg morfine is dit per os/24u? A) 360mg M+/24u B) 320mg M+/24u C) 380mg M+/24u 47

48 Oplossing 10 Antwoord A: 100 µg durogesic= Morfine/os 240mg 3 x 20 mg/24h oxycontin= Morfine /os 120mg Totaal = 360 mg morfine os/24u 48

49 Oefening 11 Door hoeveel wordt er gedeeld van oraal naar subcutaan bij het omrekenen van medicatie? A) 10 B) 3 C)

50 Oplossing 11 Antwoord B: 3 50

51 Oefening 12 Een patiënt krijgt een morfine pomp 40 mg/ 24 u. Op de afdeling zijn ampullen morfine 10 mg/ml aanwezig. Maak een oplossing van 45 ml NaCl 0,9% en 5 ml morfine met een spuitlengte van 48mm. Op welke stand zet je de pomp in ml/uur en in mm/dg? A) 1,7 ml/u B) 1,3 ml/u C) 2,6 ml/u D) 48 mm/dg E) 38 mm/dg F) 42 mm/dg 51

52 Oplossing 12 Antwoord A: 1,7 ml/u (40mg/24u) Antwoord E: 50mg/48mm > = 40mg/38,4 mm (regel van 3) = 1,05mg/mm 38,4 mm/1dg = 38mm/dg snelheid 52

53 Literatuur en tips Federatie palliatieve zorg Vlaanderen (2004). Palliatieve zorg: leidraad pijn -en symptoomcontrole. Crome, Main & Lally (2007). Pain in older people. Morlion, Lecart, Verschueren & Vanduynhoven (2010). Pijn en ouderen: een praktische gids

54 54