Tweede Kamer in de klas
|
|
- Simon Meijer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Tweede Kamer in de klas Workshop
2
3 Inleiding Hoe leg je democratie en politiek uit in de klas? Door in debat te gaan. Door te debatteren leren leerlingen hoe de parlementaire democratie werkt. Ook stimuleert het leerlingen na te denken over belangrijke thema s, daar een mening over te vormen en die helder en duidelijk kenbaar te maken. Maar hoe organiseer je een debat in de klas? Om daar uitleg over te geven, biedt de Tweede Kamer een speciaal programma aan voor (aankomende) leraren: een rondleiding en een workshop in het hart van de democratie. In de workshop ervaren (toekomstige) docenten geschiedenis, Nederlands en maatschappijleer zelf hoe je door het voeren van een debat bij leerlingen interesse wekt voor de politiek. Debatteren is namelijk niet alleen leuk, het is ook heel leerzaam. Debatteren biedt bovendien een kapstok om politieke onderwerpen in de klas te behandelen en de politieke bewustwording bij leerlingen te vergroten. In combinatie met een bezoek van de klas aan het Tweede Kamergebouw is de les compleet. 3
4 Debatteren De Tweede Kamer is hét centrum van de Nederlandse politiek. Dagelijks debatteren Kamerleden met elkaar en met de regering over bijvoorbeeld: filebestrijding en rekeningrijden, belastingverlaging en verminderde regeldruk voor ondernemers, betere en betaalbare gezondheidszorg, gratis schoolboeken, de lesurennorm en schooluitval in het vmbo. Deze debatten zijn vaak te zien op televisie en altijd te volgen in beeld en geluid via Debatten worden natuurlijk niet alleen gevoerd in het parlement. Nederlanders staan bekend om hun uitgesproken mening. Op straat, op het werk of op school wordt er over allerlei onderwerpen gediscussieerd. Mensen zijn het lang niet altijd met elkaar eens en proberen elkaar dan met argumenten en scherp geformuleerde meningen te overtuigen. 4
5 Werkwijze De Tweede Kamer heeft een eigen manier van werken. De spreker achter het spreekgestoelte zet zijn of haar standpunt uiteen. De Kamerleden mogen de spreker onderbreken voor een korte vraag om meer duidelijkheid te krijgen, interrumperen heet dat. Elke partij komt aan het woord. Over de voorstellen, veranderingen daarop (amendementen) en oproepen aan de regering (moties) wordt later gestemd. Het debat zoals dat in de Tweede Kamer wordt gevoerd, leent zich uitstekend voor simulatie. Dan kruipen de debaters in de huid van een politicus en verdedigen hun standpunt in de fictieve vergaderzaal. De andere debaters kunnen het de spreker knap lastig maken door te interrumperen. Een spreker krijgt altijd maar een paar minuten spreektijd om herhaling te voorkomen. De voorzitter van het debat beslist wie het woord krijgt, net als de Voorzitter van de Tweede Kamer. 5
6 Begrippen Amendement Een amendement is een voorstel tot wijziging. Ieder lid van de Tweede Kamer mag een wijziging voorstellen om een (of meer) artikel(en) van een wetsvoorstel te veranderen. Moties Met een motie kunnen de Kamerleden de regering vragen om ergens aandacht aan te besteden, een wetsvoorstel te maken of een oordeel te geven over het gevoerde beleid. Interrumperen Interrumperen betekent dat je iemand onderbreekt, in de rede valt. Omdat je een vraag hebt of graag een toelichting wilt. 6
7 Onderwerp Het bepalen van een onderwerp voor een debat is belangrijk. Denk daarbij aan de volgende punten: - Het onderwerp moet de leerlingen prikkelen om hun mening te geven. Een goed gekozen thema sluit aan bij de interesse van de leerlingen. - Baken het onderwerp goed af. Vaak is het beter om het onderwerp toe te spitsen op een klein deelprobleem in plaats van op een breed thema. Dit geeft meer sturing aan het debat. - Kies een onderwerp waarvoor zowel voor- als tegenstanders zijn. - Geef partijen en sprekers een duidelijke opdracht mee, dat helpt bij het voorbereiden van een goed betoog. Het is voor leerlingen ook leuk om een concrete opdracht mee te krijgen in het debat. Bijvoorbeeld: vind een meerderheid voor jouw idee, vorm een coalitie met een bepaalde partij of meerdere partijen. Zo valt er ook duidelijk iets te winnen. Verpak het onderwerp in een aansprekende stelling. Een goede stelling is duidelijk gericht, afgebakend en concreet. Een ongenuanceerde stelling waar leerlingen het drastisch mee oneens kunnen zijn, leidt vaak tot een actief en scherp debat. 7
8 Debattips Argumentatie In een debat is het geven van je mening niet voldoende. Onderbouw je betoog met argumenten. Voorbeelden Het noemen van een voorbeeld helpt vaak om situaties te verduidelijken. Kies een voorbeeld dat leerlingen aanspreekt. Feiten Het noemen van cijfers, resultaten van onderzoeken of bepaalde beslissingen die eerder zijn genomen, ondersteunen je betoog. Vergelijkingen Een vergelijking kan een moeilijk probleem eenvoudiger maken. Kies een vergelijking die leerlingen ook zelf vaak maken. 8
9 Vragen Stel ook eens een vraag (een interruptie). Op het juiste moment gesteld, kun je je tegenstander compleet overrompelen met een goede vraag. Oplossingen Debatten gaan vaak over problemen die vragen om een oplossing. Het debat draait voor een groot deel om de ernst van het probleem of de oorzaak ervan. Maar problemen zijn er om opgelost te worden; een goede oplossing voorstellen in het debat is in jouw voordeel. Presentatie Het gaat er niet alleen om wat je zegt, maar ook hoe je het zegt. Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat de presentatie voor meer dan de helft bepaalt of een boodschap overkomt. Stem Je eigen stem is een groot wapen in een debat. Gebruik je stem om de overtuigingskracht en aantrekkelijkheid van je betoog te vergroten. Houding Lichaamstaal bepaalt mede hoe je overkomt bij de andere debaters en het publiek. Sta rechtop, gebruik je handen om je woorden te ondersteunen en te verbeelden. Overdrijf het niet; rust uitstralen als je luistert, werkt ook goed. Taalgebruik Houd de aandacht van het publiek vast. Gebruik daarom geen hele lange zinnen, waardoor tegenstanders én publiek aan het einde van een zin niet meer weten waar je het over hebt. Humor Met een goede grap kun je iedereen aan het lachen maken en een beetje lucht geven aan een serieuze discussie. 9
10 Debatinstructie Voorbereiding - Reserveer tachtig minuten voor de voorbereiding en de uitvoering van het debat. - Zet voordat het debat begint, de stoelen in het klaslokaal in Tweede Kameropstelling en leg de spelregels uit. - Elke fractie krijgt een opdrachtkaart met een standpunt van die fractie. Gebruik de fractiekaarten uit de bijlage of maak zelf vijf fractiekaarten met standpunten over een (fictief) wetsvoorstel. - Leg de formulieren klaar voor het indienen van moties en voor het indienen van amendementen. Het is handig om van elk van de formulieren een stapel te kopiëren. Ga uit van een stuk of vijftien. - Voor de herkenbaarheid van de fracties kan het handig zijn elke leerling een sticker met de fractienaam A, B, C, D of E te geven. Maak fracties die ongeveer even groot zijn. Tweede Kameropstelling De voorzitter zit voor in de klas. Het spreekgestoelte staat naast de voorzitter. Daar tegenover is de plek waar Kamerleden tussendoor vragen kunnen stellen (interrumperen) 1 Voorzitter 2 Griffier 3 Hoofd Griffie 4 Kabinet (vak-k) 5 Medewerkers Verslag en redactie 6 Spreekgestoelte 7 Interruptiemicrofoons 10
11 Opzet Verdeel de klas in vijf groepen, zogenaamde fracties A t/m E, en introduceer de stelling. Elke fractie krijgt een eigen opdrachtkaart en kiest een fractievoorzitter. Vervolgens bedenkt de fractie argumenten om haar standpunt te onderbouwen. Daarna begint het debat waarbij de spelregels van de Tweede Kamer gelden. Leg deze spelregels uit. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld amendementen en moties indienen, om daar aan het eind van het debat gezamenlijk over te stemmen. Spelregels - De voorzitter leidt het debat. Hij of zij verwelkomt de partijen en geeft aan waar het debat over gaat. Een voorzitter is neutraal en zorgt ervoor dat alle partijen aan het woord komen. De voorzitter kan ingrijpen als de debaters te veel afwijken van het onderwerp. De voorzitter moet er ook op toezien dat de regels worden nageleefd en dat het debat geordend verloopt. - De sprekers praten via de voorzitter. - Elke fractie krijgt maximaal vijf minuten spreektijd. - Zodra de spreektijd voorbij is, vraagt de voorzitter af te ronden. - De voorzitter kan interrupties toelaten. Deze bestaan uit korte opmerkingen of vragen. - Elke fractie mag een motie of amendement indienen. Indienen gebeurt via de voorzitter. - Aan het eind van het debat zijn de stemmingen. Meestal stemt een fractie eensgezind (fractiediscipline). Het staat een Kamerlid wel vrij om iets anders te stemmen. - Voor moties, amendementen en het wetsvoorstel zelf is een meerderheid (dus 76 zetels) nodig, anders zijn ze niet aangenomen. - De voorzitter kan (op verzoek) de vergadering schorsen. 11
12 Voorbereiding fracties (tien minuten) De fracties bereiden zich voor op het debat. Elke fractie krijgt een opdrachtkaart met het standpunt van de fractie en een instructiekaart. Voorbeeld: het voorstel van fractie A is om het stemrecht te verlagen naar zestien jaar. Alle fracties zijn op de hoogte van het standpunt van fractie A, verder zijn de standpunten van de fracties geheim totdat het debat begint. Benadruk dat dit zo moet blijven. Geef de fracties nu tien minuten de tijd om zich voor te bereiden. - Elke fractie kiest een fractievoorzitter. De fractievoorzitter voert het woord tijdens de spreektijd. Alle andere fractieleden mogen (bij andere fracties) interrumperen. - Elke fractie noteert haar belangrijkste argumenten. Hierbij is het belangrijk dat de leerlingen niet alleen over hun eigen verhaal nadenken, maar ook over de inbreng en argumenten van anderen. Hoe ga je reageren op bepaalde vragen of argumenten? Het debat (vijftig minuten) Nu begint het debat. Iedere groep heeft vijf minuten spreektijd. De docent opent de vergadering en geeft aan wat het onderwerp is van het debat. Zit de vergadering vriendelijk maar streng en officieel voor. Bijvoorbeeld: Het is vandaag datum X, we bespreken een voorstel van fractie A. Geef tijdens het debat de volgende zaken aan: - Als er tussen de bijdragen van verschillende fracties behoefte is aan een schorsing, kan dat. Een verzoek kan bij de voorzitter worden ingediend. De schorsing is kort, maximaal anderhalve minuut. - Een interruptie hoeft niet kritisch te zijn. Het is ook mogelijk om te onderbreken om steun uit te spreken, een vraag te stellen of een opmerking te plaatsen. - Tijdens het debat is het mogelijk om bij de voorzitter formulieren op te halen om een motie of amendement in te dienen. Stimuleer als docent dat fracties een motie of amendement indienen, dat bevordert de levendigheid en duidelijkheid bij het stemmen. 12
13 Hebben alle fracties hun inbreng geleverd? Schors dan de vergadering. Vertel welke amendementen en moties zijn ingediend. De fracties kunnen vervolgens hun stemgedrag bepalen en eventueel met andere fracties spreken over coalitievorming. Stemming Stemmen gaat door middel van handopsteken. Eerst moties, dan eventuele amendementen en vervolgens het wetsvoorstel. Als amendementen zijn aangenomen, maken die deel uit van het voorliggende wetsvoorstel. Nabespreken debat (afhankelijk van de beschikbare tijd) Aan het einde van de les kunt u het debat nabespreken. Is er onvoldoende tijd, kom in een volgende les dan op het debat terug. Stel bijvoorbeeld de volgende vragen: - Lijkt dit debat op een debat in de echte Tweede Kamer? Waarom wel, waarom niet? - Wat waren de belangrijkste momenten? Wat gebeurde er precies? - Wat waren doorslaggevende argumenten? - Welke fractie had de beste strategie? 13
14 14
15 15
16 16
17 Meer informatie Rondleiding in de Tweede Kamer Het bezoekerscentrum van ProDemos organiseert rondleidingen door de Tweede Kamer. Groepen reserveren vooraf via een online reserveringssysteem. Kijk voor meer informatie op of bel met Bijwonen vergadering Vrijwel alle vergaderingen van de Tweede Kamer zijn openbaar. Iedereen kan openbare vergaderingen van de Tweede Kamer bijwonen. Het is niet nodig een bezoek vooraf aan te melden. Houd er wel rekening mee dat het wekelijkse vragenuur op dinsdagmiddag en de dertigledendebatten druk bezocht worden en het aantal plaatsen beperkt is. Live debatten volgen via internet en draadomroep Via de live debatten op is het mogelijk om de vergaderingen te volgen. De plenaire vergaderingen zijn naderhand terug te zien op debatgemist.tweedekamer.nl. Het is mogelijk te zoeken op datum, onderwerp en spreker. Volg de Tweede Kamer ook Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer vergaderapp 17
18 Derde Kamer Derde Kamer der Staten-Generaal Voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs hebben de Eerste Kamer en de Tweede Kamer gezamenlijk het lesprogramma de Derde Kamer der Staten-Generaal gemaakt. Dit is een combinatie van een leskoffertje en een interactieve website ( Het lesprogramma bestaat uit twee delen: deel 1 voor beginners (de oranje koffer) en deel 2 voor gevorderden (de blauwe koffer). De leskoffers bevatten werkboekjes, een dvd met korte films en een handleiding voor docenten om in de klas een debatspel op te zetten. Op de website is informatie te vinden over de werkwijze van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer, de Kamerleden, de Nederlandse democratie en de parlementaire geschiedenis. Op de website discussiëren leerlingen op het forum over actuele stellingen. Met dit lesprogramma leren leerlingen wat parlementaire democratie inhoudt, hoe de politiek werkt en welke rol kiezers daarin spelen. Kijk voor meer informatie of voor het bestellen van het leskoffertje op www. derdekamer.nl. 18
19 Jongerenkamer Polderen voor beginners Hoe breng je politiek dichter bij jongeren? Met het educatieve lespakket Polderen voor beginners ervaren leerlingen hoe democratie werkt en gaan ze zelf aan de slag. Ze ontdekken op welke manier zij hun eigen plannen voor elkaar kunnen krijgen. De nadruk ligt daarbij op samenwerken, bondgenoten zoeken en compromissen sluiten. Leerlingen leren op een interactieve manier wat democratie inhoudt en hoe de politiek werkt. Het lespakket bestaat uit een docentenhandleiding, opdrachtkaarten en enkele boekjes met achtergrondinformatie voor de leerlingen over de werking van de parlementaire democratie. Op de website vindt u meer opdrachtkaarten over verschillende onderwerpen. Gaat u ook met uw leerlingen polderen in de klas? Maak dan kans op een bezoek aan de Tweede Kamer met uw leerlingen. Stuur het beste plan en argumenten op en maak kans op deze prijs. Op de website leest u meer over Polderen voor beginners. Het lespakket is voornamelijk gericht op mbo- studenten van niveau 3 en 4. Maar het lespakket kan ook voor havo- en vwo- klassen worden gebruikt. 19
20 Colofon Dit is een uitgave van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Bezoekadres Lange Poten 4 Den Haag Postadres Postbus EA Den Haag Tekst en ontwerp Dienst Communicatie Print Drukkerij van Deventer Fotografie Hans Kouwenhoven Meer informatie Telefoon: debatteren@tweedekamer.nl Vermenigvuldigen van informatie uit deze publicatie is niet toegestaan zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Februari 2015
Polderen voor beginners
Jongerenkamer Polderen voor beginners Voorwoord De Tweede Kamer is het hart van de Nederlandse democratie. De 150 gekozen Kamerleden gaan met elkaar en de regering in debat over de toekomst van Nederland.
Nadere informatieDebat: Maatschappelijke stage
Debat: Maatschappelijke stage Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen voeren een Tweede Kamerdebat over het afschaffen van de maatschappelijke stage. Leerdoel: Leerlingen krijgen inzicht in hoe een
Nadere informatieDocentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2
Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 De Derde Kamer der Staten-Generaal deel 2 is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Met behulp van het Handboek
Nadere informatieDocentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2
Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Met behulp van het Handboek Politiek
Nadere informatieDocentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1
Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Wij raden aan om het lesprogramma
Nadere informatieCliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding
Kamer Cliptoetsen Derde Kamer docentenhandleiding Derde Kame Derde Kam Wie is de baas van Nederland? Hoe werken de verkiezingen? Wat is een Grondwet? En waarom is Prinsjesdag zo belangrijk? In het lespakket
Nadere informatieDocentenhandleiding Rollenspel Politiek
Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Voorbereiding 1. Bepaal hoeveel tijd er is: kies voor 45, 60 of 90 uten versie 2. Deel tijdschema uit en bespreek dit met de leerlingen 3. Verdeel de rollen, zie
Nadere informatieDocentenhandleiding Rollenspel Politiek
Docentenhandleiding Rollenspel Politiek Voorbereiding 1. Bepaal hoeveel tijd er is: kies voor 45, 60 of 90 uten versie 2. Deel tijdschema uit en bespreek dit met de leerlingen 3. Verdeel de rollen, zie
Nadere informatieDerde Kamer Handboek Politiek 2
Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen
Nadere informatieDocentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1
Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Wij raden aan om het lesprogramma
Nadere informatieHandboek Politiek deel 2
Handboek Politiek deel 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren
Nadere informatiee Kamer Derde Kamer Handboek Politiek 2 der Staten-Generaal
erde Kamer Derde Kamer e Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben
Nadere informatieHandboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over
Nadere informatieHandboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieDocentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1
Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 1 De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Wij raden aan om het lesprogramma
Nadere informatieDerde Kamer Handboek Politiek 1
Derde Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen
Nadere informatieWie bestuurt het land?
Wie bestuurt het land? 2 Nederland is een democratie. Een belangrijk kenmerk van een democratie is een parlement. In zo n parlement zitten mensen die door de bevolking zijn gekozen. Zij zitten namens een
Nadere informatieWie bestuurt het land?
Wie bestuurt het land? Nederland is een democratie. Een belangrijk kenmerk van een democratie is een parlement. In zo n parlement zitten mensen die door de bevolking zijn gekozen. Zij zitten namens een
Nadere informatieDerde Kamer. Derde Kamer. Handboek Politiek 1. der Staten-Generaal
erde Kamer Derde Kamer Kamer e Kamer Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand
Nadere informatie1. (DIA 2) Wie weet welke politieke partijen meedoen?
HOE KIES JE OP WIE JE STEMT? (DIA 1) De deelnemers ontdekken waarom de Europese Parlementsverkiezingen voor hen belangrijk zijn. Aan de hand van actuele thema s die spelen in de EU geven deelnemers hun
Nadere informatieHandboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie & cartoons: - Hans Kouwenhoven - RVD: p. 17 -
Nadere informatieWorkshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?
Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers
Nadere informatieDebat: afschaffing referendum
Debat: afschaffing Inleiding Sinds 2015 kan in Nederland een raadgevend georganiseerd worden. Dat gebeurt als mensen minstens 300.000 handtekeningen weten te verzamelen voor een over een wet die net is
Nadere informatieDocentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2
Docentenhandleiding Derde Kamer - Handboek Politiek 2 De Derde Kamer der Staten-Generaal deel 2 is een interactief lesprogramma over politiek voor leerlingen van groep 7 en 8. Met behulp van het Handboek
Nadere informatieWorkshop Tweede Kamerverkiezingen
Workshop Tweede Kamerverkiezingen Korte omschrijving workshop In deze workshop leren de deelnemers wat de Tweede Kamer doet, hoe ze moeten stemmen en op welke partijen ze kunnen stemmen. De workshop bestaat
Nadere informatieHandleiding Werkvormen Overtuigend presenteren
Handleiding Werkvormen Overtuigend presenteren Inhoud 1. Inleiding 2. Zeg geen Uhm 3. De emotionele bus 4. Boos op een mandarijntje 5. Levend memory Lichaamstaal 1. Inleiding In een debat is het geven
Nadere informatieRaadspiegel Gemeente Dordrecht
Raadspiegel Gemeente Dordrecht Datum 3 april 2015 Op verzoek van Gemeente Dordrecht Sam Vooren Observant Alex Klein klein@debat.nl 023-5629972 of 06-40516523 www.debat.nl Introductie Onlangs heeft Alex
Nadere informatieProgramma van de vergadering, lijst met onderwerpen die op de vergadering worden behandeld.
Begrippenlijst gemeenteraad Absolute meerderheid Manier van besluiten waarbij een voorstel is aangenomen als meer dan de helft van alle uitgebrachte stemmen vóór is. Agenda Programma van de vergadering,
Nadere informatieLeerlingenboek KINDERRAAD
Leerlingenboek KINDERRAAD K i n d e r r a a d leerlingenboek 2 Leerlingenboek K I N D E R R A A D Voorwoord Jongens en meisjes, Als burgemeester van Leeuwarden vind ik het heel goed dat jullie meedoen
Nadere informatieVerdieping Verkiezingen Eerste Kamer
Verdieping Verkiezingen Eerste Kamer Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van het krachtenveld De macht in de provincie herhaalt u kennis over onze staatsinrichting: de Eerste Kamer wordt gekozen door
Nadere informatie? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me.
1. Kijk naar de titel en de tussenkopjes van de tekst. Kijk ook naar het plaatje. Waar gaat de tekst over? 2. Tijdens deze les let je extra op moeilijke woorden in de tekst. Kies of je opdracht 1 met hulp
Nadere informatieHet indienen van moties en amendementen
Het indienen van moties en amendementen Ieder stemgerechtigd D66 lid heeft de mogelijkheid om een motie of amendement op het congres in te dienen. Goede amendementen en moties dragen bij aan heldere besluitvorming.
Nadere informatieEuropa in de Tweede Kamer
Europa in de Tweede Kamer Veel nationale wetgeving heeft zijn oorsprong in Europese afspraken. Daarom is het voor elke commissie van belang om de Europese dimensie van haar eigen werkterrein te kennen.
Nadere informatieAd Jongenelen, Carola van t Schip en Frank Reiber
Spelregels Jongerengemeenteraad 19 februari 2015 Er zijn 2 onderwerpen (agendapunten): - Veiligheid - Openings- en sluitingstijden van de horeca Regels van de vergadering - Ieder onderwerp/ agendapunt
Nadere informatieBezoek met je schoolklas DEN HAAG. stad van vrede en recht
Bezoek met je schoolklas DEN HAAG stad van vrede en recht Den Haag is het politiek centrum van Nederland en wordt gezien als de wereldhoofdstad van vrede en recht. Naast de Nederlandse regering en ambassades
Nadere informatieStudenten ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.
ROLLENSPEL EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING De studenten gaan in verschillende groepjes de weg van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen. Als(gast)docent
Nadere informatieInstructie: Rollenspel EU
Instructie: Rollenspel EU Korte omschrijving werkvorm In dit rollenspel bestaat het Europees Parlement uit vijf fracties die uit verschillende nationaliteiten bestaan. Van elk van de bijbehorende regeringen
Nadere informatieInitiatiefvoorstel Beter debatteren in commissie en raad
1 gemeente Eindhoven Griffie gemeenteraad Raadsnummer O4.RZOP8.OOZ Initiatiefvoorstel Beter debatteren in commissie en raad Samenvatting Door GroenLinks is in een motie aan de deelnemers van de debattraining
Nadere informatieK i n d e r r a a d l e e r l i n g e n b o e k
K i n d e r r a a d leerlingenboek 2 Leerlingenboek K I N D E R R A A D Voorwoord Jongens en meisjes, Als burgemeester van Leeuwarden vind ik het heel goed dat jullie meedoen aan de Kinderraad. Ook als
Nadere informatieWie beslist wat? Duur: 30 45 minuten. Wat doet u?
Wie beslist wat? Korte omschrijving werkvorm: De werkvorm Wie-Beslist-Wat is een variant op het spel Ren je rot. De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen
Nadere informatieHandboek Politiek 1. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek 1 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie: Hans Kouwenhoven Anneke Janssen / HH: pagina
Nadere informatie40 jaar Vlaams parlement
Hugo Vanderstraeten 40 kaarsjes eenheidsstaat of een unitaire staat: één land met één parlement en één regering. De wetten van dat parlement golden voor alle Belgen. In de loop van de 20ste eeuw hadden
Nadere informatieEuropese besluitvorming in de Tweede Kamer
Europese besluitvorming in de Tweede Kamer De Europese Unie speelt op bijna elk beleidsterrein een rol. Nationale en Europese zaken zijn vaak met elkaar verweven en hebben invloed op elkaar. Daarom is
Nadere informatiePolitiek op het VMBO: Leerlingen activeren
Politiek op het VMBO: Leerlingen activeren 1 Inhoud workshop 11 werkvormen over politiek voor het vmbo. Na afloop krijgt u een reader met daarin de werkvormen. 2 1. Zoekplaat grondrechten Leerdoel: Leerlingen
Nadere informatieINITIATIEFVOORSTEL JONGERENRAAD
INITIATIEFVOORSTEL JONGERENRAAD INITIATIEFVOORSTEL JONGERENRAAD 1 Inleiding. De gemeenteraad van Leeuwarden vindt het erg belangrijk dat de jeugd goed geïnformeerd wordt over wat de gemeente en de politiek
Nadere informatieWorkshop A Hoe werkt de gemeenteraad?
Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Korte omschrijving workshop De workshop begint met een kort filmpje over de gemeenteraad. De workshopleider doet vervolgens met
Nadere informatieaan De leden van de Tweede Kamer I.a.a. ambtelijk secretarissen en commissiegriffiers Geachte leden,
aan De leden van de Tweede Kamer I.a.a. ambtelijk secretarissen en commissiegriffiers Postbus 20018 2500 EA Binnenhof 1a 2513 AA Den Haag pagina 1/7 Geachte leden, Aan de start van een nieuwe kabinetsperiode
Nadere informatieNEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2
NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2 In november kunnen uw leerlingen lekker lezen want het thema van Nederland Leest Junior is dit jaar voeding. Leerlingen gaan met elkaar in gesprek
Nadere informatie(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding
(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg
Nadere informatieHandleiding Gespreksvormen Debat
Handleiding Gespreksvormen Debat Inhoud Overzicht 1. Inleiding 2. Doel 3. Werkvormen 4. Tips voor het begeleiden van een Lagerhuisdebat 4.1. Debatvorm kiezen 4.2. Rollen verdelen 4.3. Stelling kiezen 4.4.
Nadere informatieOP VERKENNING IN HET VLAAMS PARLEMENT
OP VERKENNING IN HET VLAAMS PARLEMENT DOELGROEP 3DE -4DE -5DE -6DE -7DE SECUNDAIR INFORMATIE OVER DE ACTIVITEIT Doelgroep Duur Materieel Doelstellingen 3de-4de-5de-6de-7de secundair 1 lesuur per onderwerp
Nadere informatieEducatief programma Feiten & meningen
Educatief programma Feiten & meningen Handleiding voor docenten De tentoonstelling Zwart&Wit is een tentoonstelling die vragen oproept, meningen laat horen en feiten presenteert. Het educatief programma
Nadere informatieSpreken - Discussie en debat HV12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteurs VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52710 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatiePolitiek in Nederland
Politiek in Nederland Dit werkboek is van Klas M. VAN SON, DE CSV/ HET PERRON, Spoorlaan 11-13, Veenendaal. Beste leerling, Dit is jouw werkboek Politiek in Nederland. Over een paar jaar mag jij ook stemmen
Nadere informatieaan De leden van de Tweede Kamer I.a.a. ambtelijk secretarissen en commissiegriffiers Geachte leden,
aan De leden van de Tweede Kamer I.a.a. ambtelijk secretarissen en commissiegriffiers Postbus 20018 2500 EA Binnenhof 1a 2513 AA Den Haag datum 21 november 2017 pagina 1/9 Geachte leden, Aan de start van
Nadere informatieBelangen: Macht van de Eerste Kamer
Belangen: Macht van de Eerste Kamer Korte omschrijving werkvorm: Aan de hand van een werkblad ontdekken leerlingen dat de plannen van het kabinet waarschijnlijk wel door de Tweede Kamer komen, maar niet
Nadere informatieLeerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.
ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.
Nadere informatieLeerlingen verdiepen zich in de standpunten rondom biobrandstof. Iedere klas vertegenwoordigt een groep.
BIOBRANDSTOF DEBAT KORTE BESCHRIJVING:BIOBRANDSTOF DEBAT Bedoeld voor VO onderbouw Doelgroep Vmbo/Havo/VWO Thema Biobrandstof Soort lesmateriaal Debat volgens het lagerhuis model Waardering Verdieping
Nadere informatieLESBRIEF. Laat uw leerlingen 10 minuten lezen in 7Days. Uw leerlingen mogen zelf weten welke artikelen ze deze 10 minuten lezen.
Vrijdag 4 juni 2015 Artikelen: Alle artikelen - 7Days week Inhoud: Leerlingen leren om kritisch te kijken naar de actuele artikelen in 7Days. Leerlingen leren standpunten en argumenten te herkennen. Leerlingen
Nadere informatieAlgemene benodigdheden: Beamer/digibord, powerpoint(bijgeleverd), lijst met stellingen (bijgeleverd).
Streetart: illegaal? Lesontwerp 0 Gegevens Naam van de school: Klas type: Aantal leerlingen: Aantal lessen: vmbo, havo of vwo 20 tot 30 leerlingen 1 les van 45 tot 60 minuten 1 Inleiding Beginsituatie:
Nadere informatieHET WAALWIJKS VERGADERMODEL
De Raad Gemeente Waalwijk PRAAT MET DE RAAD HET WAALWIJKS VERGADERMODEL Het Waalwijks vergadermodel 1 Het vergadermodel in het kort Om alle inwoners van de gemeente Waalwijk goed te kunnen vertegenwoordigen,
Nadere informatieHANDLEIDING VOOR DE ORGANISATIE VAN DE KINDERVERKIEZINGEN
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2018 HANDLEIDING VOOR DE ORGANISATIE VAN DE KINDERVERKIEZINGEN ProDemos is het Huis voor democratie en rechtsstaat. ProDemos legt uit wat de spelregels zijn van de democratie
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieEuropa in de Tweede Kamer
Europa in de Tweede Kamer Europa krijgt steeds meer invloed op het dagelijks leven van haar burgers, ook in Nederland. Daardoor lijkt het soms alsof de nationale parlementen buiten spel staan. Dat is niet
Nadere informatieDocentenhandleiding. Organiseer je eigen verkiezingen
Docentenhandleiding Organiseer je eigen verkiezingen 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Overzicht van alle stappen en opdrachten 4 Stap 1: Introductie 5 Stap 2: Richt een partij op 6 Stap 3: Schrijf een verkiezingsprogramma
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID
OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid
Nadere informatieTips bij het handhaven van de orde in de klas
Tips bij het handhaven van de orde in de klas 1 Uitgangspunten bij de tips 1. Ga na waar je sterk in bent. 2. Ga na op welke manier jij het liefst het contact met de leerlingen onderhoudt. 3. Kies die
Nadere informatieREGLEMENT VAN ORDE 2. Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie. Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE
INHOUDSOPGAVE REGLEMENT VAN ORDE 2 HOOFDSTUK I: ALGEMENE BEPALINGEN... 2 artikel 1: Toepassing van dit reglement 2 artikel 2: Definitiebepalingen 2 artikel 3: Handhaving van de orde 2 artikel 4: Amendementen
Nadere informatiedocentenhandleiding Sprekende beelden in de klas
1 docentenhandleiding Sprekende beelden in de klas Deze digitale les is gemaakt in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. De les is geschikt voor de bovenbouw van havo en vwo en kan gegeven worden
Nadere informatieVOOR OF TEGEN VUURWERK?
VOOR OF TEGEN VUURWERK? DECEMBER 2015 AAN DE SLAG MET #9 WAT HEB JE NODIG? - Werkblad per partij DE WERKVORM IN HET KORT Veel mensen genieten van vuurwerk tijdens de jaarwisseling, maar het zorgt ook voor
Nadere informatieKijktip: Waar gáát dit over?
Kijktip: Waar gáát dit over? Korte omschrijving werkvorm Aan de hand van twee fragmenten beantwoorden leerlingen een aantal kijkvragen en krijgen ze inzicht in de inhoud van het referendum en de motieven
Nadere informatieVERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag
VERKIEZINGEN EUROPEES PARLEMENT Donderdag 23 mei 2019 BEPAAL MEE WIE IN DE EUROPESE UNIE BESLISSINGEN GAAN NEMEN. Den Haag WAT DOET DE EUROPESE UNIE? Nederland is lid van de Europese Unie (EU). In de EU
Nadere informatieToernooihandleiding MBO Debattoernooi
Het MBO Debattoernooi wordt sinds 2007 georganiseerd door de Stichting Nederlands Debat Instituut en is een landelijk evenement waaraan jaarlijks rond de dertig mbo-klassen deelnemen. Hieronder staat praktische
Nadere informatiePAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren. Voor vmbo, havo en vwo
PAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren Voor vmbo, havo en vwo 3 Student als Persoonlijk Assistent van Leraren voor vmbo, havo en vwo is een initiatief van Platform Bèta Techniek, Sectorbestuur
Nadere informatieJongerengemeenteraad 2011. Uw school doet toch ook weer mee?
Jongerengemeenteraad 2011 Uw school doet toch ook weer mee? Pagina 1 Voorwoord Veel jongeren denken dat politiek alleen voor oudere mensen is. De gemeenteraad van Leidschendam- Voorburg wil daar verandering
Nadere informatie5 havo/6 vwo. 1
5 havo/6 vwo www.mevrouwzus.wordpress.com 1 formeel onderwerp en deelnemers zijn van tevoren bekend afspraken (tijd) publiek moet overtuigd worden zonder meningsverschil geen debat www.mevrouwzus.wordpress.com
Nadere informatieInformatie over gastlessen en bedrijfsbezoeken
Informatie over gastlessen en bedrijfsbezoeken Carrosseriebouw en het vmbo Carrosseriebouw en het vmbo Waarom dit informatiepakket? Carrosseriebouwbedrijven zijn hard op zoek naar gemotiveerde leerlingen
Nadere informatieHAVO 4 presenteren + debat + betoog periode
HAVO 4 presenteren + debat + betoog periode 3 2018-2019 In deze periode kies je in groepjes een onderwerp, houd je een presentatie, debatteer je tegen andere groepen en schrijf je een betoog over je eigen
Nadere informatieIntroductie. Onzichtbaar op internet. GEMAAKT DOOR: Redactie i-respect. ONDERWERP: Communiceren. DOEL: Spelen met identiteit
Onzichtbaar op internet introductie GEMAAKT DOOR: Redactie i-respect ONDERWERP: Communiceren DOEL: Spelen met identiteit DOELGROEP: 13-14 jaar, onderbouw voortgezet onderwijs KORTE BESCHRIJVING: Deze les
Nadere informatiePuzzel: welke regering krijgen we?
Puzzel: welke regering krijgen we? Korte omschrijving werkvorm Leerlingen leren door het invullen van de werkbladen welke politieke partijen met elkaar kunnen samenwerken op basis van de verkiezingsuitslag
Nadere informatieWIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE
WIE GOED ONTMOET DISCUSSIELES OVER EEN MAATSCHAPPELIJK DILEMMA DAT GEPAARD GAAT MET DIEPE HERSENSTIMULATIE 1 INLEIDING Ontwikkelingen in wetenschap en techniek leiden soms tot maatschappelijke vraagstukken
Nadere informatieHandleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs
Handleiding voor docenten op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs In 6 stappen debatteren in de klas over media Deze handleiding helpt naar een actief, gestructureerd en inhoudelijk
Nadere informatieMet hulp: ophelderen van onduidelijkheden
1. Kijk naar de titel, de tussenkopjes en de afbeelding bij de tekst. Waar gaat de tekst over? 2. Bespreek met de klas: wie heeft er thuis een hond? Waar komen deze honden vandaan? Let op: je maakt Opdracht
Nadere informatieBestuurslagen in Nederland rijksoverheid provinciale overheid gemeentelijke overheid
Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum november 2012 Hoofdstuk 4 Het landsbestuur (regering en parlement) Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit vier
Nadere informatieTraining. Vergaderen
Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12
Nadere informatieWelkom. bij de. gemeenteraad
Welkom bij de gemeenteraad Welkom bij de gemeenteraad Aan het hoofd van de gemeente staat de gemeenteraad. De raad neemt beslissingen over allerlei belangrijke zaken in de gemeente. Of het nu gaat om toeristenbelasting
Nadere informatieVerklarende woordenlijst
Bijlage 4 Verklarende woordenlijst Ambtenaar persoon die een baan heeft bij de overheid Amendement de Tweede Kamer wil iets aan een voorstel voor een wet veranderen B en W de burgemeester en de wethouders
Nadere informatieRonde tafel. Definitie. Setting van het lokaal. Basisformat. Variaties. Accenten Leerlijn. Een goede eerste stap!
DEBATFORMULIER 1 D EBATTEREN IN HET VM BO Ronde tafel Een goede eerste stap! Een discussie tussen leerlingen die samen aan een tafel zitten, waarbij drie posities worden vertegenwoordigd: voorstander,
Nadere informatieNieuwsbrief ProDemos. nummer
Nieuwsbrief ProDemos nummer 1 2019 Special voortgezet onderwijs p. 4 5 Hoe maak je didactisch sterke programma's over politiek die ook nog eens heel leuk zijn? Een kijkje achter de schermen met onze programmamakers.
Nadere informatieHandleiding voorbereidende les bij Democracity. Basisonderwijs. Versie 22 mei Handleiding voorbereidende les bij Democracity
Basisonderwijs Versie 22 mei 2018 INHOUD Inleiding... 2 Tijdsverloop... 2 Quiz: Waar gaat de gemeente over?... 3 Filmpje Hoe werkt de gemeenteraad?... 6 Wie is de baas in de gemeente?... 7 Van probleem
Nadere informatieDOCENTENHANDLEIDING. Met opdrachten voor het digitale schoolbord. Belangrijke thema s in praktische werkvormen
DOCENTENHANDLEIDING Met opdrachten voor het digitale schoolbord Belangrijke thema s in praktische werkvormen Kinderrechtenlespakket: opzet en doelen Speciaal voor leraren van groep 7 en 8 stelt Stichting
Nadere informatieDebatwijzer Bij het project Polarisatie
Debatwijzer Bij het project Polarisatie Hoe vooroordelen kunnen leiden tot het uitsluiten van een hele groep 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Het debat 2.1 Stelling en standpunt 2.2 Het argument 2.3 Mee
Nadere informatieDe werking van de democratie
De werking van de democratie Naar: Kompas Leeftijd: 9-12 jaar Duur: 45 minuten Doelen Samenwerking aanmoedigen Nadenken over omstreden aspecten binnen een democratische samenleving Luistervaardigheid,
Nadere informatiePRAKTISCHE HANDLEIDING. voor de organisatie van de KINDERVERKIEZINGEN
PRAKTISCHE HANDLEIDING voor de organisatie van de KINDERVERKIEZINGEN TWEEDE KAMER 2012 1 INHOUDSOPGAVE Praktische voorbereiding pag. 3 De datum Schriftelijk stemmen Wie is stemgerechtigd? Hoeveel tijd
Nadere informatieToernooihandleiding. VMBO Debattoernooi
Toernooihandleiding VMBO Debattoernooi Het VMBO Debattoernooi Het VMBO Debattoernooi is het jongste, maar ook het snelst groeiende debattoernooi dat de Stichting Nederlands Debatinstituut organiseert (sinds
Nadere informatieMasterclass de vrouw als spreker"
Masterclass de vrouw als spreker" 400 dagvoorzitterschappen per jaar, o.a. voor bedrijven, ministeries en NGO s 5000 cursisten in overtuigingskracht per jaar, vanuit overheid en bedrijfsleven 20.000 scholieren
Nadere informatieVerdieping: welke staat past bij jou?
Verdieping: welke staat past bij jou? Korte omschrijving werkvorm Op 6 april houdt Nederland een raadgevend niet-bindend referendum over het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Oekraïne. Nederland
Nadere informatieDebat: Het Duitse Kiesstelsel is beter dan dat van Nederland
Debat: Het Duitse Kiesstelsel is beter dan dat van Nederland Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen gaan met elkaar in debat over de stelling: Het Duitse kiesstelsel is veel beter dan dat van Nederland.
Nadere informatie