GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 1

Transcriptie

1 GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 1. Situatie De vorige beleidsnota (17 januari 2006, zie bijlage I) voorzag, bij een wijzing van het priesterkorps, een overgang van 35 eucharistievieringen naar 16 eucharistievieringen. Reeds in deze tekst werd de optie genomen om op termijn in de kerken van Don Bosco, H. Familie, H. Hart en St.-Jan De Doper geen zondagseucharistie meer aan te bieden. Eveneens werd gedacht aan 3 priesters voor het dekenaat: een voor de eenheid Sint-Niklaas West en twee priesters voor oude stad en Nieuwkerken. Vandaag, 7 jaar later, zitten we min of meer in deze situatie. Deze nota bouwt dus verder op de fundamenten die toen reeds werden gelegd. Momenteel worden er s zondags in het dekenaat op 14 plekken 15 keer eucharistie gevierd. Er zijn momenteel 6 pastoors/parochieadministrator en 2 diakens werkzaam. De pastoraal wordt verder ondersteund door 1 parochieassistente en 3 parochies hebben een (voltijdse/deeltijdse) vrijgestelde in dienst. Dit betreft een tijdelijke situatie daar in de (nabije) toekomst ook in deze personeelsbezetting onvermijdelijk veranderingen zullen optreden. In Sint-Niklaas West zijn er momenteel vier parochieploegen die op een aantal momenten als interparochiale ploeg samenkomen om het beleid voor deze entiteit uit te werken. In Sint-Niklaas oude stad en Nieuwkerken zijn er momenteel nog 6 parochieploegen. Naast de parochieploegen van Nieuwkerken, Christus Koning, Heilig Hart, Sint-Jan en Sint-Jozef is er een gezamenlijke parochieploeg voor Don Bosco, O.L.V., Heilige Familie en Sint-Nicolaas. Ook de parochieploegen van Nieuwerken, Heilig Hart en Christus Koning komen een aantal keer per jaar samen voor een gezamenlijk overleg. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 1

2 Op dekenaal niveau is er een dekenale ploeg die maandelijks samenkomt. De leden zijn verkozen uit de dekenale raad die drie keer per jaar in vergadering samenkomt. Daarnaast worden de raadsleden ook verwacht op de spiritualiteitsavond (advent) en op de ontmoetingsavond met de parochieploegen (juni). In de loop van de vakantie komt de dekenale ploeg met de beschikbare parochieploegleden samen voor een denknamiddag waar belangrijke pastorale items worden besproken. Deze namiddag eindigt met een gebedsmoment en een gezamenlijke maaltijd. De dekenale ploeg komt in de zomervakantie een hele dag samen om de planning van het komende werkjaar op te maken. Op verscheidene parochies is er nog een parochiaal secretariaat met beperkte openingsuren. Daarnaast is er op de dekenij een dekenaal secretariaat (met onder andere hostieverkoop en dekenale administratie) dat eveneens parochiesecretariaat is voor Nieuwkerken, O.L.V., Don Bosco, Heilige Familie en Sint-Nicolaas. 2. Visie In november 2011 werden er in het bisdom Gent enkele informatieavonden gehouden waar de bisschop, samen met de bisschopsraad, een nieuwe impuls gaf om stappen te zetten naar de nieuwe parochie 1. Deze visie kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Het is voor iedereen duidelijk dat de tijden veranderd zijn en we dus de tekenen van de tijd moeten zien en ons (her)organiseren om in deze nieuwe situatie de Kerk in ons bisdom een nieuw gelaat te geven. Het draagvlak van de gelovige gemeenschap en de maatschappelijke positie van de Kerk fundamenteel is immers veranderd nu zij in een overwegend seculiere maatschappij moet leven 2. Toch mogen we niet doemdenken, dit is een positief project, gedragen door een levende kern van mensen, ook nieuwe en jonge mensen, die bewust kiezen om christen te zijn, ook in deze tijd 3. Iedere tijd opnieuw moet Jezus boodschap een zichtbare gestalte krijgen in een gelovige en dienstbare kerkgemeenschap 4. Het is de bedoeling om vitale, aantrekkelijke en getuigende kerkgemeenschappen te ontwikkelen ( ) We kunnen [niet meer] overal zijn en alles doen. Wel hebben we nood aan voldoende plekken om authentiek ons geloof te beleven en naar buiten uit te stralen ( ) essentieel is dat gelovigen elkaar op voldoende plaatsen kunnen vinden en ontmoeten, zodat ze samen kunnen vieren en zich aan God en aan elkaar inspireren om dienstbaar in de wereld te staan 5. Het komt er dus op aan om op een open en frisse manier het verhaal van Jezus ook in deze situatie kwaliteitsvol te vertellen en te vieren zodat het ook vandaag woorden ten leven mogen zijn. Om deze zending waar te maken, is het noodzakelijk om stappen te zetten naar een nieuwe parochie. Deze valt niet meer samen met de in het verleden sterk territoriale grenzen van de wijk of het dorp. Wel zullen 1 Voor dit stukje laten we ons leiden door de voordrachten van mgr. Luc Van Looy en vic.-gen. Paul Van Puyenbroeck, deze teksten zijn ondermeer te vinden op 2 MGR. LUC VAN LOOY, Informatieavond over de conceptnota parochiekerken, 3 P. VAN PUYENBROECK, Naar een gezamenlijke aanpak rond de toekomst van parochies en parochiekerken in het bisdom Gent, 4 P. VAN PUYENBROECK, Naar een gezamenlijke aanpak rond de toekomst van parochies en parochiekerken in het bisdom Gent, 5 MGR. LUC VAN LOOY, Informatieavond over de conceptnota parochiekerken, GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 2

3 parochianen weer vreemdeling zijn (zoals het Griekse woord paroikoi waar het uit voortkomt in vertaling ook letterlijk aanduidt). Christenen leven vandaag immers tussen en naast anderen die een andere levensbeschouwing zijn toegedaan. Toch willen zij in hun vreemd-zijn open en vrij getuigen en vooral samenkomen met gelijkgezinden om samen hun geloof te vieren en uit te dragen. Omdat wij in de zondagseucharistie de hartenklop voelen van de parochie zal deze ook het uitgangspunt zijn waar het parochieleven (op verschillende plekken in het dekenaat) op zondag samenkomt. Tevens is het ook opnieuw het startpunt van het parochiale leven: de parochianen laden hun batterij op om de nieuwe week met frisse moed aan te vatten. 3. Perspectief Momenteel kunnen we een groei naar twee nieuwe parochies onderkennen. Er is de parochie Sint-Niklaas West dat de kerkplekken Sint- Andries & Sint-Ghilenius (Belsele), Sint- Job (Puivelde), Sint-Catharina (Sinaai) en de wijkkerk H. Pastoor van Ars (Belsele) omvat. In de parochie oude stad Sint-Niklaas en Nieuwkerken zijn er drie kerkplekken in wording: Sint-Jozef (Tereken), O.L.Vrouw en O.L.Vrouw ten Bos (Nieuwkerken) Beleidsaansturing van het dekenaat Het hoogste beleidsorgaan is momenteel de dekenale raad die drie keer per jaar in vergadering samenkomt. Deze vergadering wordt voorbereid en opgevolgd door de (maandelijkse) bijeenkomsten van de dekenale ploeg. Door de huidige samenstelling en verdeling van gedelegeerden vanuit de parochieploegen dringt er zich een perspectiefwissel op die er voor zorgt dat er meer evenwicht komt qua samenstelling van zowel dekenale ploeg als raad. Ook de onderlinge verhouding tussen deze beleidsorganen wordt herbekeken. Naar aanleiding van de (her)verkiezing van de ploegleden die in het huidige werkjaar ( ) zou gebeuren, is er een gesprek op gang gekomen om zowel samenstelling als opdracht van de dekenale raad en dekenale ploeg te herbekijken tegen het komende werkjaar. Het huidige voorstel dat ter bespreking op tafel ligt, kunnen we als volgt formuleren: De parochieploeg Het zou de bedoeling zijn om in het werkjaar voor wat betreft de entiteit oude stad Sint- Niklaas & Nieuwkerken tot drie parochieploegen te komen rond de drie kerkplekken. Dekenaal is er geen directe aansturing wat betreft de herschikkingen of vorming van de nieuwe parochie -ploegen en hoe dit zal evolueren is momenteel nog onduidelijk. In de toekomst wordt een dekenaal samenwerken van de parochieploegen (bijvoorbeeld door het doorsturen van de verslagen naar elkaar) niet uitgesloten. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 3

4 Voor wat betreft de entiteit Sint-Niklaas West : om de gestelde doelstellingen (zie verder 3.2.) te verwezenlijken zullen de vier parochieploegen regelmatig vergaderen en proberen telkens kleine, concrete stapjes te nemen. Momenteel wordt gewerkt met een frequentie van vier gezamenlijke avondvergaderingen en één volledige dagbijeenkomst per jaar, maar dat ritme kan evolueren naar noodzaak. Ook wordt gerekend op de pastoor als cement tussen de bouwstenen De dekenale ploeg De ploeg zal worden samengesteld door één of twee nieuwe parochie -ploegleden, de pastoors en de parochieassistent. Haar opdracht is vergelijkbaar met die van een parochieploeg, maar dan op dekenaal niveau. Dit impliceert in tegenstelling tot de huidige verhouding dat deze ploeg het hoogste beleidsorgaan is. De dekenale ploeg zal maandelijks vergaderen. De denkdag voor de ploeg blijft behouden Het dekenale beraad Dit is een verzameling van alle parochieploegleden, en in die zin een echt beraad dat adviserend te werk gaat en de dekenale ploeg op die wijze ondersteunt en bijstaat. Zij komt twee keer per jaar samen. Het ideale is dat er, zoals momenteel, een jaarlijkse denkdag georganiseerd wordt. Goed zou zijn dat we, zoals momenteel, een stuk van de dag in een ontspannen sfeer samenkomen om ruimer van gedachten te wisselen. Dit zal bij de gesprekken van de nieuwe samenstelling en werking verder worden opgevolgd. Deze herschikking wil vooral proberen om met zoveel mogelijk parochieploegleden op een zinvolle manier samen te komen. Naast bovengenoemde momenten zijn er ook andere bijeenkomsten die de cohesie moeten verstevigen: de spiritualiteitsavond in de advent, de ontmoetingsavond (barbecue) met parochieploegen begin juni, de denkdag 3.2. De nieuwe parochie Sint-Niklaas West Deze tekst is het resultaat van het samen nadenken over de toekomst door de parochieploeg, augustus Situatie Sint-Niklaas West wordt gevormd door de parochies Belsele met annex Pastoor van Ars, Puivelde en Sinaai. Op vandaag zijn er dus vier christelijke gemeenschappen rond evenveel kerken met zondagse eucharistieviering. Er is één voorganger (EH Patrick D Haenens) sinds oktober 2012, maar de eucharistieviering op zondag in de Pastoor van Arskerk wordt overwegend voorgegaan door EH Manu Verhulst. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 4

5 De drie parochies bevinden zich in landelijk gebied. Alle vier de kerkplekken zijn geïntegreerd in een dorp ; er is een school/scholen, een plaatselijke kermis met jaarmarkt, 3 afzonderlijke gemeentelijke begraafplaatsen, jeugd- en volwassenbewegingen. Kortom er is op elk van de vier plekken een plaatselijk sociaal leven. Hoewel de christelijke gemeenschap ook hier niet meer samenvalt met de dorpsgemeenschap de secularisering is ook hier decennia aan de gang is ze er wel helemaal mee verweven. De beperkte groep van mensen die een engagement opnemen in de christelijke gemeenschap doen dat ook vaak in de dorpsgemeenschap, al dan niet op vrijwillige basis. (vb: schooldirecteur is verantwoordelijke van Kerk&Leven-abonnementen, KVLV-voorzitster geeft doopcatechese, Kerkfabriekvoorzitter is bestuurslid Landelijke Gilde, voorzitter en meezingend koorlid is gemeenteraadslid,.) Dit is niet te interpreteren als een restant van het sociale christendom dat ook hier tot het verleden behoort, eerder een gevolg van de meer aaneengesloten manier van samenleven eigen aan een landelijk dorp. Het losknippen van de kerkgemeenschap van de plaatselijke leefgemeenschap zal in vele (mogelijk in de meerderheid van de) gevallen een afhaken van kerkelijke engagementen tot gevolg hebben Toekomstplan Om in te gaan op de vraag van de bisschop te groeien naar een nieuwe parochiegestalte, om het hoofd te bieden aan de problematiek van krimpende gemeenschappen en het kleinere aantal voorgangers, maar evenzeer uit overtuiging dat wij als leden van één lichaam tot eenheid zijn geroepen hebben de parochieploegen van de vier gemeenschappen van Sint-Niklaas West samen met de pastoor op 18 augustus een visietekst uitgewerkt. Die moet in de toekomst tot een concrete samenwerking van de vier gemeenschappen leiden, en op langere termijn mogelijk tot één hechte parochie. In de praktijk zullen daarvoor stappen moeten worden ondernomen op drie verschillende vlakken Verkondiging Verkondiging gebeurt op verschillende vlakken: - Kerk&Leven bereikt in Sint-Niklaas West nog steeds een aanzienlijk publiek. Het blad wordt reeds langere tijd uitgeven door de verschillende gemeenschappen samen, maar vanaf 1 januari 2013 werd het in de opmaak het blad van één gemeenschap. De redactieploeg bestaat uit vertegenwoordigers van de 4 kerkplekken. Het is zeker ook de bedoeling het - deel - uitmaken van het dekenaat Sint-Niklaas steeds weer te geven. Ook wat de lay-out betreft proberen wij waar kan aan te sluiten bij de editie van de stad. - De verschillende catechesewerking (zowel doopsel als vormselcatechese) hebben op vandaag nog een heel verschillende manier van werken. Sommige groepjes staan duidelijk verder in de groei naar catechese op zondag dan anderen of werken vanuit een meer sterkere werkgroep dan anderen of hebben een eigen aanpak. Concreet zullen in de maanden na het vormsel 2013 de GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 5

6 vormselcatechisten van de vier kerkplekken samen gaan zitten en bekijken waar reeds voor het werkjaar kan samengewerkt worden Dit zal niet per definitie meteen voor elk punt met de vier tegelijk zijn. Maar de bedoeling is te werken naar een meer gelijklopende aanpak. Uit informeel overleg met de verantwoordelijken is nu al duidelijk dat er voldoende vragende partijen zijn om bv. Bavodag, knooppuntentocht, startwandeling, samen te beleven. Pas nadat o.a. ook op die manier een bepaalde eenheid is gegroeid zal weer gekeken worden welke stappen naar eenheid in werking (ook makkelijker) gezet zullen worden. Daarbij dient opgemerkt dat in het landelijke Sint-Niklaas West nog een zeer groot percentage kinderen/jongeren vragende partij zijn voor de initiatiesacramenten. Dit geldt ook voor de eerste communie waar de klasgroepen zich op vandaag voor bijna 80% aanbieden. Ook de gehechtheid van de scholen aan de organisatie van dit feest, maakt losmaken naar de parochie toe op dit moment nog niet aan de orde is. Wél is via een parochieverantwoordelijke of de pastoor nu een binding met de parochie verzekerd en wordt in 1 of 2 info / vormingsvergaderingen de band met de grote gelovige gemeenschap uitgelegd en onderstreept. Deze zelfde beweging zal de volgende maanden gemaakt worden voor de doopcatechese. De doopcatechisten zullen worden samengebracht om te komen tot een op elkaar afgestemd aanbod van doopcatechese. Op elk van de 4 kerkplekken zijn afgesproken doopmomenten. Catechese op zondag staat nog in een beginstadium. Het is de bedoeling enkele beginnende initiatieven zo wordt sinds een jaar op 1 plek de vormselcatechese (op zondag) afgesloten en afgerond in de zondagsviering te evalueren, bij te sturen en door te trekken. Op een andere plek sluiten de vormelingen enkele maanden voor het vormsel aan in de gemeenschapsviering. Dit project moet inhoudelijk meer uitgebouwd worden. Momenten van volwassencatechese zullen in de toekomst verder georganiseerd worden door de interparochieploeg Sint-Niklaas West i.p.v. door elke afzonderlijke parochieploeg en zullen ondergebracht worden in het initiatief In een reeks van vier (= een vormingsavond op een avond i.v.m. exegese / ethiek / geloof en gezin / ) - Er is een nieuwe gemeenschappelijke website. Die vervangt de verschillende nu bestaande websites waarvan enkele slapende zijn. Dat moet resulteren in een up-to-date werkinstrument dat de pastorale werking ondersteunt. Het spreekt voor zich dat de dekenale site met een link slechts één muisklik is verwijderd, terwijl de eigen site van de pastoraal integraal deel uitmaakt van de verkondiging. Ze wordt gedragen door jonge medewerkers. - Er wordt een interparochiaal secretariaat uitgebouwd in Sinaai. De andere twee secretariaten, Puivelde en Belsele, blijven dienst doen als aanspreekpunt, als zetel van Kerkfabriek, Parochiale VZW of voor vergaderingen. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 6

7 Liturgie Om redenen aangehaald in de situatiebeschrijving wordt er voor geopteerd om in alle vier de kerken een zondagsliturgie te behouden. Je kan mensen die op alle andere vlakken van hun leven gemeenschap vormen niet verplichten/vragen in hun geloofsbeleving die gemeenschap te verlaten. Het is trouwens de enige kans om niet-praktiserende christenen contact te laten houden met hen die wel dichter bij de Kerk staan. - Zo zal vanaf Beloken Pasen 2013 reeds overgegaan worden tot een nieuwe uurregeling voor de weekendvieringen die het mogelijk maken dat één voorganger in de vier kerken op een leefbare manier kan voorgaan. - Een echt ééngemaakte zondagsliturgie, op één centrale plaats kan misschien resultaat, vrucht zijn van een groeiproces, maar wordt niet gezien als stap in dat proces. - In de sterke tijden zullen niet alle vieringen meer plaatshebben in elke kerk. O.a. voor de Goede Week werd reeds een schema opgesteld: - Witte donderdag: Sint-Andreaskerk (Belsele) - Goede vrijdag: Sint-Catharinakerk (Sinaai) - Stille zaterdag: Sint-Jobkerk (Puivelde) - Pasen: in de respectievelijke kerken Dit zijn ook de kerken waar op de weekdagen wordt samengekomen zodat verwarring voorkomen wordt. Deze werkwijze zal geëvalueerd worden. - Het werk van een reeds bestaande liturgieploeg wordt meegenomen in de vier vieringen op de verschillende kerkplekken. - Voor uitvaartliturgie wordt gezocht naar geschikte mensen om aan te sluiten bij de opleiding om voor te gaan in een uitvaartgebedsdienst. - Bij enkele aanzingkoren, koren en lectoren bestaat nu reeds de gewoonte elkaar aan te vullen of te versterken (bv. interparochiale vieringen, uitvaarten ) over de oude parochiegrenzen heen. Dit wordt verder gestimuleerd Dienstbaarheid Als de bloem wortel heeft en zonlicht, zal ze bloeien Lees: Als de mens geloof krijgt aangereikt (verkondiging) en dat wordt gevoed (liturgie) zal hij zich dienstbaar opstellen. - De plaatselijke diaconale werkingen (Welzijnszorg, Broederlijk delen ) zullen verder gestimuleerd worden samen te werken. Het verlangen om acties op elkaar af te stemmen is duidelijk aanwezig. Zo hebben werkgroepen reeds evaluatievergaderingen gepland om samen het komende werkjaar te bekijken en de acties op elkaar af te stemmen. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 7

8 - Het diaconale werk dat gebeurt door verenigingen (bv. ziekenbezoek, rouwzorg ) zal waar mogelijk worden ondersteund door de parochie. Het is niet de bedoeling zelf een parallel circuit op te starten, maar de typisch landelijke verwevenheid te onderhouden / versterken. Wat betreft ziekenzorg en -bezoek is de verbinding met plaatselijke verenigingen (KVLV, OKRA, KWB ) zeer sterk. Zolang deze verenigingen binnen hun oude territorium verweven met de kerk blijven werken zullen ook die werkingen ter plaatse kunnen blijven. - Zie hoe ze elkaar liefhebben..; is niet te verkondigen met woorden of in grote projecten. Als parochieploeg (en) willen we proberen voorleven en doorgeven 3.3. De nieuwe parochie Oude stad en Nieuwkerken Zondagseucharistie Het rooster van de zondagsvieringen (rond 2015) zal als volgt worden ingevuld: - zaterdag, 17 uur, Sint-Nicolaaskerk (dekenale zaterdagavondviering)* - zaterdag, uur, H. Familiekerk (zolang de Karmel nog zondagseucharistie heeft?) - zondag, 8 uur Karmel (wordt H. Familiekerk vanaf vertrek van de karmelietessen?)* - zondag, 9.30 uur, O.L.Vrouw ten Bos - zondag, uur, Sint-Jozef - zondag, 11 uur, O.L.Vrouw * De huidige dekenale avondviering op zondag zou dan wegvallen. De vroegmis op zondag in de Karmel/H.Familiekerk is ook een dekenale viering. Met dekenale viering bedoelen we dat deze vieringen niet gerelateerd zijn aan een nieuwe parochie, occasioneel (bijvoorbeeld bij Pasen) kan er wel een doopsel in de liturgie gebeuren. Deze vieringen zijn een aanbod om mensen de kans te geven op minder courant ogenblik eucharistie te vieren. In de Sint-Jan de Doperkerk zal op zondag 30 juni 2013 de laatste eucharistie worden gevierd op zonen feestdagen. In de parochies van Don Bosco en Christus Koning zal dit, eveneens voor zon- en feestdagen, op zondag 29 juni 2014 zijn. Verwacht wordt dat in het pastorale werkjaar de paters franciscanen hun klooster zullen verlaten. Daarmee zal ook daar de zondagseucharistie op dat moment niet meer worden aangeboden. Het is de optie om de Heilig Hartparochie dan op te heffen. Daarnaast wordt verwacht dat binnen enkele jaren de zusters karmelietessen onze stad zullen verlaten. Dit heeft dezelfde gevolgen wat betreft de zondagsliturgie in hun kloosterkerk. Tweemaal per jaar komt er een liturgische werkgroep samen (voor de parochies die toegewezen zijn aan de deken) die de liturgie van de sterke tijden voorbereidt: aankleding, teksten (schuldbede, inleiding, ), liederen. Ook op Sint-Jozef is er een liturgische werkgroep die de liturgie behartigt. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 8

9 Er worden (nog te weinig?) initiatieven ondernomen om de kwaliteit van de liturgie te doen toenemen: o.a. een dekenale zangavond, vorming van voorgangers in uitvaartliturgie, Dit verdient zeker verder opvolging in de toekomst. In quasi alle parochies is er een (aanzing)koor: er wordt gestreefd naar onderlinge samenwerking voor uitvaarten en dekenale vieringen (Goede Week bv.), al dan niet in een dekenaal/interparochiaal koor Initiatiesacramenten De initiatiesacramenten worden verbonden aan de gemeenschap die op zondag samenkomt. Dit brengt een aantal verschuivingen met zich mee. In Sint-Jan de Doper zal vanaf Maria Lichtmis 2013 niet meer worden gedoopt, het vormsel 2013 is de laatste vormselviering. Voor Don Bosco, Christus Koning en Heilig Hart zal dit vanaf Lichtmis 2014 zijn. Het zou wenselijk zijn dat er een gezamenlijke doopkalender groeit voor de kerkplekken Sint-Jozef, O.L.Vrouw en O.L.V. ten Bos tegen de start van het pastorale werkjaar Tegen 2015 zou er m.b.t. de Eerste Communievieringen meer duidelijkheid moeten zijn. Een aantal scholen hebben hierover met de deken contact gehad. Hier is het belangrijk dat er gezocht wordt hoe we als nieuwe parochie de Eerste Communie meer kunnen betrekken in de zondagsliturgie. De ouders en scholen zijn hierbij (liefst in deze volgorde) belangrijke partners. Best grijpen daarvoor gesprekken plaats met de scholen en de territoriale verantwoordelijken in de komende maanden. Voor de vormselwerkingen wordt er in het kalenderjaar 2013 een gesprek aangegaan tussen de verschillende vormselwerkingen van de oude stad en Nieuwkerken. Het is de bedoeling om enerzijds de krachten, waar mogelijk en wenselijk, te bundelen. We denken dan vooreerst aan het project van de open catechese dat gekoppeld wordt aan de zondagsliturgie. Niets houdt een verdere verandering en optimalisering van de vormselwerkingen tegen. Hier dienen we te onderstrepen dat parochies waar er geen vormsel meer zal plaatsvinden in alle vrijheid de keuze hebben, net zoals de kandidaat vormelingen, om zich bij een ander vormselproject aan te sluiten. Er is dus geen sprake van overname. Deze denkoefening moet resulteren in een project dat in 2013 vorm krijgt en gefinaliseerd wordt tegen eind januari 2014, zodat de ouders en kandidaten voor het pastorale werkjaar tijdig ingelicht kunnen worden over de werking. Deze (ver)nieuw(d)e werking moet eenduidig zijn over de kerkplekken heen: er is een eenjarige voorbereiding waar catechese op zondag en kerkervarings-catecheses geënt worden op een eigen programma Huwelijken en uitvaarten Huwelijken en uitvaarten kunnen in alle (parochie)kerken plaatshebben. In de nabije toekomst zal enkel in de Heilig Hartkerk dit niet meer kunnen. De huwelijksvoorbereiding blijft zoals nu, twee voorbereidingsmomenten die op regelmatige basis dekenaal worden georganiseerd in combinatie met een gesprek tussen het koppel en de plaatselijke pastoor. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 9

10 Andere liturgische en catechetische momenten De Sint-Nicolaaskerk zal meer en meer fungeren als dekenale kerk. Dit brengt met zich mee dat in de sterke tijden gelovigen en gemeenschappen (die ter plaatse geen eigen diensten meer hebben,) hier samen komen: de Goede Weekvieringen en verzoeningsviering, de paaswake en middernachtmis op Kerstmis, Wat betreft de weekdagvieringen zal op termijn enkel de eucharistie van 9 uur in de Sint-Nicolaaskerk behouden blijven. Daarnaast worden er zolang als mogelijk volgende momenten aangeboden: - op maandag, woensdag en vrijdag wordt in de H. Familiekerk het liturgisch morgengebed gebeden - op vrijdag is er in Sint-Jozef een half uur gezamenlijk stil gebed voorzien (van Allerheiligen tot Pasen om uur, van Pasen tot Allerheiligen om uur) - bij de zusters karmelietessen is er, ook op vrijdag (van 17 tot 18 uur), kans tot biechtgelegenheid en eucharistische aanbidding, aansluitend worden de vespers gezongen (wanneer de karmelietessen hun klooster verlaten wordt dit moment terug in de Sint-Nicolaaskerk aangeboden) - op zaterdagavond is er tijdens de advent en veertigdagentijd ook een gebedsdienst in de Sint- Lutgardkerk Tot slot enkele dekenale initiatieven: - in de advent is er op donderdagnamiddag in de dekenij contemplatieve dialoog over het (komende) zondagsevangelie, aansluitend wordt het avondgebed samen gebeden; in de paastijd gebeurt dit op woensdagavond - in de veertigdagentijd wordt er op asdag en op elke vrijdag naast het middaggebed om uur een soepmaaltijd aangeboden in de dekenij - de dekenale startviering heeft op 8 september (of de vooravond) plaats in de boskapel 3.4. Een diaconale gemeenschap Gedurende één jaar ( ) kwamen een aantal mensen maandelijks samen om te reflecteren over de diaconale opdracht van een geloofsgemeenschap. Dit resulteerde in een visietekst (zie bijlage II). Tijdens de dekenale denkdag in augustus 2012 stond het thema interne diaconie centraal (zie bijlage III) Interne diaconie Nu het parochielandschap grondig verandert komt het erop aan om de geloofsgemeenschappen op te roepen tot zorg en aandacht voor elkaar, vooral voor mensen, die omwille van leeftijd of ziekte niet meer kunnen deelnemen aan de zondagsviering. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 10

11 De concrete invulling van intern diaconale initiatieven wordt door de nieuw samen te stellen dekenale ploeg en dekenale raad in het komende werkjaar ( ) verder uitgewerkt Zorg voor mensen die nood hebben aan een gesprek Waar kunnen mensen, die op zoek zijn naar zin en verdieping in hun leven terecht, nu de religieuze gemeenschappen ook in Sint-Niklaas stilaan verdwijnen? Het lijkt ons een opdracht voor de secretariaten. Ook de parochieploegleden kunnen daarin een voorgangersrol hebben. Wij willen de vrijwilligers die de permanentie verzekeren en de parochieploegleden daartoe vorming en ondersteuning aanbieden Rouwzorg Binnen het dekenaat hebben we de laatste maanden tijdens verschillende bijeenkomsten gereflecteerd over dit thema. Een beleidstekst Rouwzorg (zie bijlage IV) werd in oktober 2012 door de dekenale raad goedgekeurd. Planning: - Januari 2013: eerste overleg werkgroep Rouwzorg - September 2013: aanbieden van vorming voor allen, die betrokken zijn bij rouwzorg: voorgangers in de uitvaartliturgie, mensen die nazorg willen opnemen, Zorg voor mensen die van parochie moeten veranderen In het lopende werkjaar ( ) worden door middel van een iets voor jou-krantje / wij zijn op zoek naar jou! -folder de gelovigen actief aangesproken om zich te engageren in het parochiale leven. Ook in (huidige) parochies waar de zondagsdienst dit of volgend werkjaar niet meer zal worden aangeboden, gebeurt dit. Op die manier geven we het duidelijke signaal dat wij mensen nodig hebben om samen Kerk te kunnen zijn. We merken hier op dat niet alleen die mensen van parochie veranderen bij wie geen eucharistie op zondag meer wordt aangeboden. Iedereen zal moeten veranderen van parochie: alleen zo krijgt er een nieuwe parochie gestalte Zorg voor mensen in armoede Welzijnsschakel De Springplank en Welzijnsschakel Tereken zorgen voor voedselondersteuning voor mensen in armoede, evenals laagdrempeling vormingsmomenten en themawerkingen. Bij zijn wijding als diaken heeft Guido Messagie de zending gekregen om vanuit de Kerk aanwezig te zijn in De Springplank. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 11

12 Kerkwerk Multicultureel Samenleven Nog op te starten. Dit behoort eveneens tot de zendingsopdracht van diaken Guido Messagie Pastoraal in woon- en zorgcentra en in ziekenhuizen Pastoraal in de OCMW woon- en zorgcentra (zie bijlage V) In Sint-Niklaas zijn er momenteel 3 woon-en zorgcentra: WCZ Ter Wilgen, WZC De Plataan en WZC De Spoele. In Belsele betreft het WZC Lindehof (dat in het voorjaar 2013 de bewoners van WZC Sint- Katharina te Sinaai zal overnemen) en in Nieuwkerken WZC Populierenhof. Naast deze voorzieningen zullen de komende jaren nog andere vormen van seniorenzorg in Sint-Niklaas uitgebouwd worden die eveneens onze aandacht zullen vragen. De pastoraal in de OCMW WZC wordt gecoördineerd door diaken José Roelant. Momenteel zijn er 5 vrijwilligers die zich op pastoraal vlak willen vormen om deze taak op te nemen. Ze zullen, samen met een priester die instaat voor de sacramentele taken, deze zorg opnemen Pastoraal in de vrije woon- en zorgcentra - WZC Het Hof: pastoraal verzorgd door aalmoezenier en pastoraal werkster - WZC Heilig Hart: pastoraal verantwoordelijke: diaken - Rustoord Huize Den Dries: pastoraal animator + pastoor (sacramenten) - Zorgcentrum De Ark: pastoraal verzorgd door aalmoezenier en pastoraal animator Kunnen wij ook pastorale zorg besteden in de andere private WZC? Pastoraal in de ziekenhuizen Het AZ Nikolaas, APZ Sint-Lucia en APZ Sint-Hiëronymus hebben een eigen pastorale werking Pastoraal in scholen Contacten met het basisonderwijs - Vrije Basisscholen doen beroep op de parochiepriester voor eucharistievieringen bij het begin en einde van het schooljaar en bij Kerstmis. Sommigen houden gebedsvieringen. Contacten zijn er ook naar aanleiding van de Eerste Communievieringen. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 12

13 - Stedelijk en Gemeenschapsonderwijs zijn er contacten met de leerkrachten RKG in functie van de Eerste Communie. - Cf. supra Initiatiesacramenten Contacten met secundair en hoger onderwijs Het is een opdracht voor de Jokri-werking om contacten te leggen met de secundaire scholen en het KAHO Sint-Lieven. Cf. infra Contacten met scholen en jeugdbewegingen Socio-culturele verenigingen Er zijn contacten met Femma, KVLV, Landelijke Gilde, Markant, OKRA, KWB, 3.5. Een verkondigende gemeenschap Spiritualiteitsavond Elk jaar in de advent komen we samen om naar een spreker te luisteren die, vanuit een bepaalde invalshoek, een getuigenis aflegt over christen zijn. Na deze uiteenzetting is er een adventswake en kans tot ontmoeting bij een drankje In een reeks van vier Dit initiatief van volwassencatechese wordt door de nieuwe parochie van Sint-Niklaas West georganiseerd en wordt dekenaal gepromoot. Vier avonden komt men samen om na een inleiding van een spreker verder op weg te gaan met de aangereikte gedachtes en inzichten Kiemkrachtgesprekken Zeven avonden waarbij telkens een spreker wordt uitgenodigd voor het geven van een inleiding en in het tweede deel wordt met alle aanwezigen uitgewisseld over deze inbreng. Dit initatief wordt door de Sint-Jozefparochie georganiseerd. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 13

14 Jongerenpastoraal Lokale initiatieven Vooreerst willen we melding maken van de vele lokale jeugdpastorale initiatieven. We denken dan in het bijzonder aan de misdienaarswerkingen en Spoor Zes (Belsele) die met een eigen aanbod jongeren verzamelen en een aanbod doen qua activiteiten Dekenaal initiatief: Jokri Waasland Vanaf het werkjaar is Jonge Christenen Waasland omgedoopt tot Jokri Waasland. Vanuit haar ontwikkelingsgeschiedenis stelt Jokri Waasland zich tot doel: - een ontmoetingsplaats te creëren voor jonge (zoekende) gelovigen uit het Waasland, in het bijzonder vanuit en in nauwe samenwerking met het dekenaat Sint-Niklaas - om jonge christenen inhoudelijke bronmomenten aan te bieden waar geloof, samenleving, spiritualiteit en het persoonlijke leven centraal staan - deel te nemen aan de Jokri-activiteiten van IJD GENT en de Wereldjongerendagen - te streven naar een authentieke beleving van het christelijk geloof - oprecht te getuigen van Jezus Christus door aanwezig te zijn in de ruimere samenleving - binnen en buiten de Kerk te getuigen van haar ervaringen en levensvreugde Naast deelname aan de Wereldjongerendagen (voor 16+) zijn andere hoogtepunten van de werking: de jaarlijkse daguitstap, de jokri-avonden en de jaarlijkse Pinksterwake. Het is de bedoeling om in de komende jaren te werken aan samenwerkingsverbanden met andere Jokri-groepen, misdienaarswerkingen, uit het Waasland en waar er groepen stoppen een alternatief aan te bieden voor jongeren die nog op weg willen gaan. Jongerenpastoraal is een werk van lange adem. In het werkjaar is het de bedoeling om de fundamenten te verstevigen en zo een solide Jokri-werking op te bouwen Jeugdpastorale werker Vanuit de ervaring van de (ver)nieuw(d)e Jokriwerking wordt de nood aangevoeld een deeltijds jeugdpastoraal vrijgestelde te hebben. Dit kan een (deel)opdracht zijn van een parochieassistent. Vanuit Jokri Waasland lopen er immers ook contacten met de scholen en jeugdbewegingen. Jokri Waasland is in die zin eigenlijk de koepel van jeugdpastoraal in het dekenaat Sint-Niklaas (en op termijn misschien zelfs het Waasland). GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 14

15 Contacten met scholen en jeugdbewegingen Vanuit Jokri Waasland lopen de eerste (moeizame) contacten met de middelbare scholen. Het is de bedoeling om daar in de komende jaren verder aan te bouwen en waar nodig samenwerkingsmogelijkheden te bekijken. Ook voor de jeugdbewegingen loopt dit op een gelijkaardige manier. Het is niet de bedoeling om opnieuw naar een verzuilde situatie terug te keren: wel is het de bedoeling om de wederzijdse onbekendheid weg te nemen Media Kerk+Leven Momenteel zijn er drie edities: - editie oude stad - editie Nieuwkerken - editie Sint-Niklaas West De edities oude stad en Nieuwkerken hebben een gemeenschappelijk (hoofd)redactieteam die met het redactieteam van de editie Sint-Niklaas West een wederzijds bevruchtend contact onderhoudt Dekenale Website Via Kerknet is er een dekenale website die aan- en ingevuld wordt door lokale webmasters. Vanuit deze website is er ook de mogelijkheid om zich in te schrijven op een maandelijkse dekenale nieuwsbrief ( ). Binnen het dekenaal secretariaat wordt dit alles gecoördineerd Het gebruik van de kerkgebouwen Het gebruik, het (gedeeltelijk) herbestemmen of desafecteren van kerkgebouwen gebeurt uiteraard in nauw overleg met het bisdom, de kerkraad en het centrale kerkbestuur. Daarnaast zal er ook altijd een gesprek met de lokale overheid plaatshebben. - Voor wat betreft de entiteit oude stad Sint-Niklaas & Nieuwkerken wordt bekeken hoe de kerken rond de Grote Markt (O.L.Vrouw en Sint-Nicolaas) verder uitgebouwd kunnen worden als stilteplek, een ruimte voor gebed in de stad. - Voor wat betreft de kerken die verbonden zijn aan een kerkhof (Sint-Catharina, Sint-Job, Sint-Jozef en O.L.Vrouw-ten-Bos) wordt bekeken of deze kerken (nog meer) een stilteplek kunnen worden/zijn voor bezoekers van de begraafplaats. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 15

16 Christus Koningkerk - eucharistieviering op zondagvoormiddag (tot juni 2014) - hele dag open - onder kerkgebouw: zalencomplex dat vooral voor sociale activiteiten dient - op termijn vermoedelijk volledige herbestemming Don Boscokerk - eucharistieviering op zondagvoormiddag (tot juni 2014) - zaaltje aan de kerk met voornamelijk socio-culturele bestemming - kerk buiten de liturgie gesloten - op termijn vermoedelijk volledige herbestemming Heilige Familiekerk - zaterdagavondviering - liturgisch morgengebed op maandag, woensdag en vrijdag - zaaltje aan de kerk verbonden, ontmoetingscentrum in de onmiddellijke omgeving - kerk buiten de liturgie gesloten - op termijn: vroegmis op zondag(?), vormingslocatie(?) Heilige pastoor van Ars-kerk - eucharistieviering op zaterdagavond - buiten de liturgie gesloten - wat bij zware kosten aan het gebouw? Heilig Hartkerk - eucharistie op zondagvoormiddag (tot juni 2014) - dagelijkse eucharistie (met morgengebed) - hele dag open - wordt in 2014 als parochie(kerk) opgeheven Onze-Lieve-Vrouw ten Bos-kerk - eucharistieviering op zondagvoormiddag - intentie om vanaf 2013 de kerk te openen overdag (cf. Open Kerken) GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 16

17 Onze-Lieve-Vrouwkerk - eucharistieviering op zondagvoormiddag - elke voormiddag open Sint-Andreas en Sint-Ghislenuskerk - eucharistie op zondagvoormiddag (en heel de voormiddag open) - weekviering op donderdagavond - buiten de liturgie gesloten Sint-Catharinakerk - eucharistieviering op zondagvoormiddag - weekviering op dinsdag en vrijdag - elke dag open Sint-Franciscuskerk - een stuk wordt gedeeld met VZW Het Bint - een ander stuk is ingericht als gebedsruimte - tijdens de kantooruren open - statuut ontwikkelen waardoor het kerkgebouw niet meer ten laste van de kerkfabriek valt recht van opstal kostendekkend? Sint-Jan de Doperkerk - eucharistie op zondagvoormiddag (tot juni 2013) - doet soms dienst als conferentieruimte - doet soms dienst voor de seniorenacademie - buiten de liturgie en activiteiten gesloten - zou het niet beter zijn volledige herbestemming en onttrekking aan de liturgie Sint-Jobkerk - eucharistieviering op zaterdagavond - weekviering op maandagavond - buiten de liturgie gesloten - van 1 mei tot 8 september heeft er in de boskapel ook een avondviering op woensdag plaats GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 17

18 Sint-Jozefskerk - eucharistieviering op zondagvoormiddag - vrijdagavond een half uur begeleid stil gebed - tentoonstelling tijdens de advent - open cf. secretariaatsuren Sint-Lutgardkerk - de parochieraden en de kiemkrachtgesprekken hebben hier plaats - sporadisch een gebedsdienst (sinds 2007) - eigendom van de vzw parochiale werken: wenselijk zou zijn de erfpacht stop te zetten en deze ruimte terug aan de vzw parochiale werken geven Sint-Nicolaaskerk - dekenale vieringen (Goede Week, Paaswake, middernachtmis Kerstmis, verzoeningsviering, ) - officiële vieringen i.s.m. stad - zaterdagavondviering (en momenteel ook de dekenale zondagsavondmis) - weekdagvieringen - orgelconcert op donderdag - Pinksterwake van Jokri - (minstens) 2 tentoonstellingen: Pasen en vredesfeesten - bijna dagelijkse orgelles vanuit de academie - alle weekdagen open in de voormiddag en quasi heel de dag in het weekend - eerste communietocht - (op termijn: aanbidding en biechtgelegenheid op vrijdagavond) Sint-Theresiakerk - vanaf 2007 door de kerkfabriek Sint-Nicolaas volgens recht van opstal aan de stad gegeven. De stad op haar beurt verhuurt voor 1/jaar deze ruimte aan VZW Welzijnsschakel de Springplank. redactie: dekenale ploeg Sint-Niklaas Pasen 2013 GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS 18

19 BIJLAGE I Werken aan de Kerk van Sint-Niklaas. Ingaande op 3.2 liturgische gemeenschap. - Beleidsnota van onze bisschop jan zondagseucharistie en opvolging Vormingsdagen vrijgestelden 2004 en Uitdrukkelijke vraag van de dekenale raad om te werken aan onze toekomst. - Aanvoelen dat de tijd dringt om herschikkingen te doen. (aantal kerkgangers, leeftijd). De medeverantwoordelijken in onze parochies kijken uit naar voorstellen. - Duidelijk voorbereidend werk binnen de dekenale ploeg. (reeds meerdere maanden) - Kijkend naar het aantal parochiepriesters ( elf pastoors en één parochievicaris) voor onze twaalf parochies. Eén wijkkerk wordt extern voorgegaan.(voorganger 1929), 2 slotkloosters met open deur op zondag worden extern voorgegaan (voorgangers: 1934 en 1930). De leeftijd van de parochiepriesters: 1962, 1958, 1956, 1951, 1946, 1944, 1942,1937, 1936, 1936, 1936, Huidige situatie: In het weekend 35 eucharistievieringen. Dan tellen we nog niet eens de rusthuizen, klinieken, kloostergemeenschappen, waar minstens telkens één eucharistie is (met vaste mislezer) en waarvan uitdrukkelijk de Karmel (zondag 8.30u) en de Arme Klaren (zondag 9.00u.) publieke gelegenheden zijn. Zaterdagavond zondagmorgen zondagavond Sint-Nicolaas 0 0 Theresiakerk 0 Karmel 0 O.L.Vrouw Arme Klaren 0 Sint-Jozef 0 0 Sint-Lutgard 0 Christus Koning 0 0 Vrouweneekhoek 0 Don Bosco H. Hart 0 0 Sint-Jan de Doper 0 0 H. Familie 0 0 Nieuwkerken O.L.Vr Belsele: St.And. & 0 0 Gh. 0 Past. Van Ars Puivelde 0 0 Sinaai St. Catharina 0 0 Sint-Jozef 0 Sint-Franciscus 0 GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS BIJLAGE I - 1

20 Een eerste fase van aanpassing: (gaat in zodra zich een verandering voordoet in het priesterkorps, volgens deelgroep Sint-Niklaas) - wil het aantal eucharistievieringen herleiden tot de hulpkerken, behalve de Watermolenstraat (pastoor van Arskerk), worden definitief gesloten als gelegenheden voor het vieren van de eucharistie. - de Sint-Nicolaaskerk gaat meer en meer als dekenale kerk fungeren (de weekendavondmissen, dekenale vieringen, Middernachtmis Kerstdag, diensten van de Goede Week,. - van enkele kerken wordt het uur van de eucharistie gewijzigd in functie van de eindterm. Parochie Zaterdagavond Zondagmorgen zondagavond 17 u 8 u 8.30 u 9 u u 10 u u 11 u u u Sint-Nicolaas 0 0 Karmel 0 X O.L. Vrouw 0 Arme Klaren 0 Sint-Jozef 0 X Christus Koning X 0 Don Bosco 0 H. Hart 0 Sint-Jan de Doper 0 H. Familie 0 Nieuwkerken - O.L. 0 Vr Belsele: St. And. & 0 Gh. 0 Past. Van Askerk Puivelde Sint-Job 0 Sinaai St. Catharina 0 Over enkele jaren, uitgaande van drie priesters weerhouden we nog 9 eucharistievieringen. Eén priester voor Sinaai (zo u), Belsele (zo 9 u) en Puivelde (za 17 u) Daarin wordt de bediening van de Pastoor van Arskerk een probleem. Twee priesters op basis van de oude stad en Nieuwkerken. Daarin laten we systematisch (op basis van de noodzaak tekort aan gelovigen of/en priestertekort) kerken als ruimte voor de zondagseucharistie verdwijnen: Don Bosco, H.Hart, St.-Jan de Doper, H.Familie. Bedoeling is de andere kerken met hun reeds aangepaste uurregeling te behouden. De slotkloosters (indien nog aanwezig) kunnen alleen misgelegenheid behouden met externe voorganger. De Karmel zou mogelijks beter 8 u nemen. (vroegmis en kan dan eventueel voorgegaan door parochiepriester.) We hopen zo een voldoende aantal, gespreide vieringen in tijd en ruimte, te behouden. De gelovigen nu reeds laten groeien en leren proeven van een nieuw wij-gevoel. In deze context zou: - moeten gewerkt worden aan een liturgisch aanbod vanuit de rijkdom van onze kerkelijke gemeenschap voor onze kerkelijke gemeenschap. GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS BIJLAGE I - 2

21 -> de koren dienen daartoe in gesprek te gaan (afwisseling, samenwerking) maar telkens zó dat het gemeenschapskarakter van de liturgie meer en meer kansen krijgt. -> met orgelisten moet onderhandeld worden (zeker in functie van contracten). Belangrijk is dat we voldoende mensen kunnen behouden die ook tijdens de week (vooral voormiddagen) beschikbaar kunnen zijn. -> aanzingkoren in functie van uitvaarten zouden aan belang moeten winnen -> samenwerking met lectoren, acolieten liturgische werkgroepen lijkt niet zover weg en zou alleen maar verrijkend kunnen zijn -> onthaal van gelovigen in de kerkruimte en denken aan carpooling - ook een nieuwe diaconale zorg moeten uitgebouwd worden zowel intern (naar de gelovigen toe) als extern (naar de wereld toe). Voor drie priesters blijft dit een goede haalbare kaart, waar ruimte is voor ontmoeting ook in de context van de vieringen. We denken dat het ook goed zou zijn dat één priester woont in Belsele of Sinaai; één in Sint-Niklaas en één in Nieuwkerken. De avondeucharistie, zeker op zondagavond, zou moeten verdeeld worden in beurt onder de beschikbare priesters. Graag zien we een loyale katholieke kerk groeien met grote inzet en liefdevolle uitstraling. Over het aanbod van de liturgie in de week werd nog niet nagedacht. 17 januari 2006 GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS BIJLAGE I - 3

22 BIJLAGE II Visietekst rond diaconie dekenaat Sint-Niklaas 1 Wat? Diaconie betekent letterlijk zich dienstbaar opstellen, hulp bieden aan allen die dit nodig hebben. Meer specifiek betekent diaconie: hulpverlening aan mensen zonder onderscheid vanuit een christelijke overtuiging. Diaconie is zo de dienst van de kerk aan de samenleving. Wanneer de kerk niet dient, laat ze haar diepste roeping en identiteit achterwege. 2 Van waaruit? De joods-christelijke traditie heeft het over een God die zijn naam bekendmaakt: Ik zal er zijn. De God van Abraham, van Isaak en van Jacob, de God van Jezus treedt bevrijdend op in de geschiedenis. God maakt zichzelf kenbaar in Zijn aandacht en zorg voor wie klein, zwak, onmondig, uitgesloten is. Hij is een God van gerechtigheid en liefde. Jezus van Nazareth gaf zelf gestalte aan dit goddelijke plan van gerechtigheid en liefde in de wereld. Hij riep alle mensen op om bewust en radicaal in zijn voetsporen te treden. Tot op vandaag gaat dit verhaal verder. De christelijke gemeenschap moet de diaconie sterk ter harte nemen. Dit is ze aan haar roeping in navolging van Jezus verplicht. De toetssteen voor een christelijke gemeenschap is namelijk de gestalte van Jezus Christus, dé Dienaar. Wie de grootste wil zijn moet dienaar van allen zijn. De parabel van de barmhartige Samaritaan is het verhaal bij uitstek waarin de bijbelse visie van zorg voor de mens in nood wordt uitgebeeld. 3 Opdracht zending! Alle christenen worden opgeroepen om dienstbaar te zijn aan elkaar en aan de opbouw van de samenleving dichtbij en veraf. De christelijke gemeenschap zet zich in voor het geluk van mensen, voor het ver-menselijken van de samenleving, voor de uitbouw van een wereld in vrede en rechtvaardigheid, voor solidariteit en gelijkwaardigheid, voor mensenrechten en ontplooiing van mensen. Vanuit de plaatselijke geloofsgemeenschap gaat er vooral aandacht naar: materieel armen, zieken, stervenden, rouwenden, alleenstaanden, vereenzaamden, bejaarden, drugsverslaagden, affectief ontwrichte jongeren, vreemdelingen, asielzoekers, mensen op zoek naar zin en verdieping GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS BIJLAGE II - 1

23 Christenen worden geroepen om steun te geven aan mensen en groepen die maatschappelijk het meest in de knel zijn geraakt, door samen met hen te zoeken naar oorzaken en oplossingen. De plaatselijke geloofsgemeenschap probeert deze diaconale taak op zich te nemen via veel verschillende wegen. De diaconale gezindheid van de gelovigen blijft een abstract begrip als ze niet in daden wordt omgezet. 4 Vandaag vorm geven aan de diaconie 4.1 Spontaan deskundig georganiseerd De dienst van de kerk aan de anderen kan niet steeds op voorhand gepland worden. Priester, leviet noch Samaritaan konden voorzien dat er een beroofde man zou liggen op hun route tussen Jeruzalem en Jericho. Een christelijke levenshouding laat ruimte voor het onverwachte. Een christen laat zich raken voor de noden die op zijn weg komen. Wil de diaconie werkelijk de grondtrek zijn van de plaatselijke gemeenschap, dan mag ze niet alleen een zaak van toeval zijn. Ze moet ook deskundig georganiseerd worden in onze complexe samenleving. Dat was ook reeds zo in de vroege kerk. De wijze waarop dit best gebeurt, hangt af van de noden, omstandigheden en mogelijkheden. Het is van groot belang om inzicht te verwerven in de structuren en mechanismen van onze samenleving. Het kan een meerwaarde zijn om met bestaande sociale organisaties of groepen samen te werken. 4.2 Diaconie verkondiging liturgie Diaconie is een wezenlijke kernopdracht van de kerk, naast liturgie en verkondiging. Het is goed de band duidelijk te maken tussen het vieren van de eucharistie en de inzet voor mensen met noden. Een evangeliewoord kan bijvoorbeeld geactualiseerd worden aan de hand van het dienstwerk dat in de plaatselijke geloofsgemeenschap gebeurt. Ongetwijfeld zijn er ook verbindingen te leggen tussen catechese en diaconie. Zo worden alle gelovigen opgeroepen tot een spiritualiteit van dienstbaarheid. Het aanscherpen van de motivatie en de inspiratie rond diaconie is van wezenlijk belang. 4.3 Ondersteuning inspiratie Spirituele voeding bieden aan de dragers van de diaconie, zodat ze niet buiten adem geraken, is zeker in deze tijd een belangrijke bijdrage tot de diaconale zending van de kerk. De pastoraal verantwoordelijken van de plaatselijke geloofsgemeenschappen houden er daarom rekening mee dat ze een evangelische inspiratie stimuleren bij hen die zich inzetten voor anderen. Twee fundamentele vragen zijn daarbij belangrijk: - Hoe kan de plaatselijke geloofsgemeenschap personen en groepen ondersteunen die zomaar werk maken van zorgen voor anderen? - Hoe kunnen deze personen en groepen de plaatselijke geloofsgemeenschap opnieuw inspireren en uitdagen? GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS BIJLAGE II - 2

24 4.4 Belangeloos niet vóór anderen maar samen met anderen In de dienst aan anderen gaat het om het geven van liefde die niet zichzelf zoekt. Ze is gratuit en belangeloos. Dit onbaatzuchtige karakter zal iedere christen zich steeds weer moeten toe-eigenen. De verleiding bestaat om de diaconie te hanteren als tactiek om te werven. Diaconie is er om niets. Diaconie heeft niets te maken met paternalisme of betutteling. In de diaconie gaat het om de waardigheid van en het respect voor elke mens. De mensen in de marge in het centrum plaatsen is precies ook wat Jezus deed. Hij sprak met hen als lotgenoot. Christenen willen vanuit die inspiratie op weg gaan met alle mensen. Dit is een blijvende en moeilijke opdracht die voortdurend bekering vraagt. juni 2007, denkgroep diaconie GLOBAAL DEKENAAL BELEIDSPLAN DEKENAAT SINT-NIKLAAS BIJLAGE II - 3