Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers

Transcriptie

1 Groei en ambitie vrouwelijke ondernemers en topmanagers Onderzoek uitgevoerd door het VNO-NCW VrouwenNetwerk, regio West, in het voorjaar van 2012, onder de vrouwelijke leden van de regionale verenigingen van VNO-NCW.

2 INHOUD Inleiding en verantwoording... 3 Methode en onderzoeksgroep... 3 Algemene en persoonlijke gegevens... 4 Regio s... 4 Persoonlijk profiel... 4 Organisatie en activiteiten... 6 Professionele omgeving... 6 Drijfveren... 7 Huishoudelijke taken... 8 Belemmeringen... 9 Wetten en regels.. 9 Financiële stellingen Crisis Stellingen Ondersteuning Netwerken VNO-NCW Conclusies Bijlage 1: Vragenlijst Bijlage 2: Persbericht juni Bijlage 3: Projectgroep..23 2

3 Inleiding en verantwoording Eind 2010 is binnen VNO-NCW West het vrouwennetwerk opgezet. De behoefte aan een dergelijk netwerk werd al enige tijd uitgesproken door de vrouwelijke leden van VNO-NCW West. Zij wilden gelijkgestemden - vrouwelijke ondernemers en topmanagers - ontmoeten, die bij kansen en/of belemmeringen als klankbord kunnen dienen en die ondersteuning kunnen geven. Het bestuur van het VrouwenNetwerk bestaat uit vijf vrouwelijke ondernemers, één vrouwelijke topmanager uit het bedrijfsleven en een secretaris werkzaam bij VNO-NCW West. In een strategisch plan zijn de ambities en doelstellingen van het VrouwenNetwerk vastgelegd. De algehele missie is GROEI: groei bevorderen van vrouwelijke ondernemers en topmanagers, zowel professioneel alsook persoonlijk. Bij het bepalen van de activiteiten die het VrouwenNetwerk initieert en faciliteert voor haar achterban, is een inventarisatie van de verwachtingen van de leden van cruciaal belang. Daarom heeft het VrouwenNetwerk in het voorjaar van 2012 een enquête uitgevoerd om haar leden beter te leren kennen en om ze een stem te geven in de keuze van activiteiten van het VrouwenNetwerk. De resultaten van dit onderzoek worden gepresenteerd in dit verslag. Methode en onderzoeksgroep De vragenlijst is opgesteld door bestuursleden van het VrouwenNetwerk. Daarbij is advies ingewonnen bij emeritus hoogleraar Iteke Weeda, gespecialiseerd in onder meer emancipatiezaken. De vragenlijst is te vinden als bijlage van dit rapport. Het inleidende deel van de vragenlijst geeft inzicht in het persoonlijk profiel van de respondenten, daarna volgt een deel met vragen over de zakelijke omgeving van de respondenten en hun ambities met de organisatie waarin ze werken. Het derde deel tracht boven water te halen of vrouwelijke ondernemers en topmanagers belemmeringen voor groei ervaren en welke ondersteuning zij wensen om deze eventuele belemmeringen weg te nemen. Daarbij wordt ook gevraagd naar het belang van netwerken en de rol van VNO-NCW. In het laatste deel van de vragenlijst wordt de beeldvorming over vrouwelijk ondernemerschap en topmanagement bepaald aan de hand van stellingen. Andere VNO-NCW- regiobesturen hebben ook hun vrouwelijke ledenbestand aangeschreven met deze enquête. De vragenlijst is verstuurd naar 853 mailadressen. Daarvan hebben 349 personen het mailbestand geopend en bekeken en hebben 191 vrouwelijke ondernemers en topmanagers geantwoord. Dat is 22% van de totale groep geadresseerden. 3

4 Algemene en persoonlijke gegevens Regio s Het onderzoek is uitgezet onder de leden van: - VNO-NCW West (West) - LWV (VNO-NCW Limburg/Zuid) - BZW (VNO-NCW Brabant en Zeeland) - VNO-NCW Midden (Midden en Oost) - VNO-NCW Noord (Noord) Het aantal respondenten was verreweg het grootst uit regio West (>110), met de regio s BZW (35) en Zuid (28) op de respectievelijk tweede en derde plaats. De regio s Oost, Noord en Midden hadden samen ± 20 respondenten. Persoonlijk profiel Het persoonlijke profiel van de respondenten varieert sterk. Leeftijd: Ongeveer de helft is tussen de 40 en 50 jaar, maar er is ook een substantiële groep jonger dan 40 jaar en boven de 50 jaar (beide groepen zijn ongeveer 25% ). Meer dan de helft van de respondenten geeft aan dat ze gehuwd is en dat ze thuiswonende kinderen heeft. Er is eveneens een groep die alleenstaand is, een partner heeft of samenwoont. Ook geven sommige vrouwen aan dat de kinderen al uit huis zijn of dat ze geen kinderen hebben. Van de respondenten hebben meer dan 90% een hoge opleiding genoten: Meer dan 50% geeft aan een universitaire opleiding te hebben afgerond en een andere 40% een HBO opleiding. Meer dan 50% van de respondenten zijn managers in hoge posities binnen het bedrijfsleven, 40% is ondernemer en iets minder dan 10% is ZZP-er. Op de vraag op welke leeftijd de respondent is begonnen als ondernemer of manager antwoordt 60% tussen de 26 en 35 jaar. Minder dan 10% is op een jongere leeftijd begonnen en de rest van de respondenten geeft aan dat ze na hun 36 e jaar zijn gestart als ondernemer of manager. Op de vraag Wat heeft u doen besluiten om ondernemer/manager te worden? wordt door ondernemers ) en managers verschillend gereageerd. Tot de ondernemers behoren ook de zelfstandigen zonder personeel (zzp ers), een kleine 10% van de respondenten. 4

5 Van de managers antwoordde slechts een handvol. Hun redenen vallen uiteen in vier categorieën: 1. Persoonlijke ontwikkeling en talenten gebruiken, ontwikkelen; 2. Opvolging, kwam op pad en in de functie gegroeid; 3. Ze willen leiding geven aan mensen en mensen motiveren en ontwikkelen; 4. De ambitie om meer te bereiken voor de organisatie, iets doen dat betekenis heeft, goede dingen doen. Ondernemers geven andere redenen aan. Het vaakst genoemd: 1. Droom verwezenlijken en van passie werk maken; 2. Drang naar vrijheid om tijd in te delen, strategie te bepalen, de uitdaging aan te gaan en eigen idee ten uitvoer te brengen. Ook om de juiste dingen te doen en een maatschappelijk verschil te maken; 3. Gewend van huis uit om te ondernemen; 4. Onvrede met de werknemerssituatie en deze willen omzetten in ondernemerschap waarbij zelfstanding een koers uitgezet kan worden. Verder blijkt dat de meeste respondenten kostwinnaar zijn of ten minste evenveel verdienen als hun partner. Slechts 20% van de vrouwen geeft aan dat de partner kostwinnaar is. Het grootste gedeelte van de respondenten is heel tot een beetje tevreden met haar inkomen (verdeling respectievelijk 20% en 70%). Slechts een kleine groep, 10%, is niet tevreden met haar inkomen. Wanneer er wordt gekeken naar het ambitieniveau van de vrouwen blijkt dat de ambitieuze vrouwen (en bijna alle vrouwen geven aan heel of een beetje ambitieus te zijn) belang hechten aan een goed (hoog) inkomen, doch nauwelijks tot geen belang hechten aan status. 5

6 Slechts een kleine minderheid hecht belang aan status. De meeste respondenten geven aan dat ze er slechts een beetje of geen belang aan hechten. Organisatie en activiteiten Professionele omgeving In het onderzoek is eveneens gevraagd naar de professionele omgeving van de respondenten en de hoeveel tijd die ze aan professionele taken besteden. De sectoren waarin de respondenten werkzaam zijn, zijn vooral zakelijke dienstverlening (57%), industrie (10%) en de financiële sector (5%). Ook is er een relatief grote groep die aangeeft dat zij in de sector overig werkzaam is (22%). Andere sectoren waarin enkele respondenten werken, zijn: bouw, detailhandel, groothandel en persoonlijke dienstverlening. Deze samen vertegenwoordigen echter slechts 6% van de totale groep respondenten. De samenstelling van de sectoren waaruit de respondenten konden kiezen, komt overeen met de indeling van de sectoren in het handelsregister van de Kamer van Koophandel. De meeste respondenten ongeveer tweederde deel heeft een werkweek van 40 tot 50 uren. Van de respondenten besteedt 15% minder dan 40 uren per week aan zakelijke taken en een andere 20% geeft aan 60 uren of zelfs meer te werken. De respondenten werken voor bedrijven van verschillende grootte, zowel in aantallen werknemers als omzet en winst. De meeste bedrijven hebben tussen 3 en 50 werknemers in dienst (ongeveer 70%) en 20% van de bedrijven is groter tot veel groter (tussen 50 en >1000 werknemers). De omzet van de bedrijven waarvoor de respondenten werken, varieert tussen en Er is geen categorie met een duidelijke meerderheid. Er zijn 25 respondenten die deze vraag niet hebben ingevuld. Ongeveer het dubbele aantal (50) wil geen winstcijfers noemen. De anderen geven aan dat de winst tussen enkele duizenden euro s tot meer dan honderd miljoen euro ligt. De meeste winstcijfers liggen tussen 0 en 1,5 miljoen euro en er 6

7 zijn enkele respondenten die aangeven dat ze geen winst, maar verlies maken. Ongeveer eenderde van de respondenten is niet tot helemaal niet tevreden met de winst die is behaald. Een goede 25% is daarentegen heel tevreden met de behaalde winst en 40% is een beetje tevreden. Het is uiteraard van belang te weten welke invloed de huidige recessie op het bedrijf heeft of heeft gehad, zeker in het kader van de ambitie van het VNO-NCW VrouwenNetwerk: GROEI. De helft van de vrouwen antwoordt dat het bedrijf een krimp heeft ondergaan, ongeveer 40% zegt dat de recessie geen invloed heeft (gehad) en een kleine 10% heeft een bedrijf dat nog steeds groeit. Drijfveren Zoals Anna Fels beschrijft in haar boek Vrouwen & Ambitie - Nieuwe keuzes, hardnekkige taboes is ambitie belangrijk voor onze identiteit en ons welzijn. Vrouwen krijgen veel meer kansen dan voorheen, maar toch zijn er taboes die hardnekkig blijven bestaan en het vrouwen soms moeilijk maken hun ambities te volgen. In het onderzoek zegt 60% van de respondenten heel ambitieus te zijn, een ander gedeelte van bijna 40% zegt een beetje ambitieus te zijn en slechts 2% van de respondenten antwoordt dat ze niet ambitieus is. Ongeveer driekwart van de vrouwen geeft een antwoord op de open vraag wat hun ambitie is met hun organisatie. De antwoorden zijn zeer gevarieerd, waarbij opvalt dat zeker de helft wil groeien met haar organisatie. Andere ambities die meerdere malen worden genoemd, zijn kwalitatief in plaats van kwantitatief: kwaliteit leveren, de beste zijn en het meest innovatief in de branche. Dan zijn er ook ondernemers en managers die aangeven dat ze op 7

8 dit moment slechts de ambitie hebben om het bedrijf te laten voortbestaan; deze groep vertegenwoordigt een kleine 20% van de respondenten. Hoewel bijna alle respondenten zeggen enigszins of zeer ambitieus te zijn, blijkt er geen correlatie te zijn met het nemen van risico s. Van de vrouwen zegt 20% nauwelijks tot geen risico te willen nemen, ongeveer 75% zegt dat ze een beetje risico willen nemen en een kleine groep van ongeveer 10% zegt dat ze een behoorlijk risico aandurven. Huishoudelijke taken De vrouwen die de enquête hebben ingevuld, hebben ook enig inzicht gegeven in de tijd die ze kwijt zijn aan huishoudelijke taken. Het blijkt dat de meeste respondenten (circa 65%) tussen de 5 en 15 uren per week zelf aan het huishouden besteden. Op de vraag hoeveel uren hun partner aan het huishouden besteedt, antwoordt bijna 60% dat hun partner tussen 3 en 10 uren per week meehelpt in het huishouden. Slecht 10% zegt dat de partner minder dan 3 uren helpt en de rest van de partners ongeveer 30% - is 11 uren of meer druk met het huishouden. Van de respondenten besteedt 44% tussen de 3 en 7 uren huishoudelijke werk uit aan derden, 34% besteedt meer dan 8 uren per week uit en 20% zegt dat ze minder dan 3 uren per week uitbesteden. 8

9 Belemmeringen Het VrouwenNetwerk van VNO-NCW is uitermate geïnteresseerd om in kaart te brengen of vrouwelijke ondernemers en managers in hoge posities belemmeringen ervaren om te groeien zakelijk of persoonlijk. Van de respondenten geeft 23% aan dat ze de vraag niet relevant vindt, bijna 20% zegt dat ze geen belemmeringen ervaren en de rest (bijna 60%) van de vrouwen loopt wel tegen belemmeringen aan. Deze groep is te verdelen in drie - qua omvang gelijke - groepen: één die zowel interne als externe belemmeringen ervaart, een andere groep die alleen interne belemmeringen ervaart (zoals motivatie, perfectionisme en leeftijd) en een groep die vooral externe belemmeringen aangeeft. Wetten en regels Op de vraag welke belemmeringen het grootst zijn, zie je een gevarieerd beeld. Slechts door ongeveer de helft van de respondenten wordt geantwoord op de vraag of er wetten of regels zijn die vrouwelijke ondernemers/managers belemmeren in hun ambitie en groei. Ongeveer driekwart hiervan zegt dat ze geen specifiek op vrouwen gerichte wetten of regels als belemmering ervaren Ze ervaren belemmeringen die voor alle ondernemers gelden: te veel regels op allerlei gebied, de starre ontslagwet en moeilijk te verkrijgen financiering en verzekeringen. Toch zegt een andere 20% van deze groep dat zwangerschapsverlof, ouderschapsverlof en kinderopvang slecht zijn geregeld in Nederland en dat ze dat als belemmering ervaren. Met name vrouwelijke ondernemers kunnen tijdens hun zwangerschapsverlof geen volledige vervanger in de zaak aantrekken, omdat verzekeringen erg duur zijn en ook voor/naschoolse opvang hoge kosten met zich meebrengen. Er wordt meerdere keren gerefereerd aan ons omringende landen die dit alles beter geregeld zouden hebben. Financiële instellingen Een enkeling noemt de verschillen in salaris en de ongeëmancipeerde benadering door banken en verzekeraars als belemmering Die laatste gaan er, volgens sommige respondenten, vanuit dat de directie van een bedrijf per definitie mannelijk moet zijn en nemen de vrouw niet serieus. Bovendien stellen zij soms de eis dat de man meetekent bij het aangaan van een lening, zelfs als men op huwelijkse voorwaarden is getrouwd, aldus een respondent. 9

10 Crisis Uiteraard is het ook interessant om te weten of deze vrouwen belemmeringen zien om door te groeien en uit de antwoorden blijkt dat de meeste vrouwen aangeven dat de crisis en financiële (on-) mogelijkheden de grootste belemmeringen voor groei zijn. Andere redenen die worden aangegeven, zijn: de vooroordelen die mannen over vrouwen hebben, groeibelemmeringen door organisatievorm, gebrek aan tijd en gebrek aan vertrouwen in eigen kunnen. Stellingen Om verder een beeld te vormen van de belemmeringen kregen de respondenten stellingen voorgelegd. De meningen blijken zeer verdeeld te zijn. De helft van de respondenten vindt dat zwangerschap een belemmering is om te ondernemen of carrière te maken. De andere helft vindt dat juist niet. De meesten geven aan dat ondernemerschap best te combineren is met het hebben van kinderen. Op de stelling of vrouwen worden gestimuleerd om te gaan ondernemen, blijft het antwoord zeer neutraal, dus geen ja en geen nee. Opvallend is dat de groep respondenten het grotendeels eens is met de stelling dat vrouwen minder risico nemen. Dat bevestigt het verschil tussen mannen en vrouwen in de bereidheid risico te nemen. Een kleinere groep (ongeveer 40%) zegt dat ze het eens is met de stelling dat vrouwen meer barrières ondervinden dan mannen om (nieuwe) business te verkrijgen. De andere 60% reageert neutraal of is het oneens met deze stelling. Toch zien de meeste vrouwen niets in een voorkeursbehandeling voor vrouwen door middel van positieve discriminatie, hoewel er enkelen zijn die dit wel een goede benadering vinden. 10

11 Ondersteuning Het VrouwenNetwerk van VNO-NCW wil ontdekken of vrouwelijke ondernemers en vrouwen in hoge managementposities behoefte hebben aan ondersteuning bij het waarmaken van hun groeiambities. In het algemeen beantwoordt ongeveer de helft van de respondenten dat ze inderdaad behoefte heeft aan ondersteuning. Een andere helft zegt deze behoefte niet te hebben. Op de vraag naar de soort ondersteuning wordt heel verschillend geantwoord. Er zijn enkele vormen van ondersteuning die meerdere keren worden genoemd. Sparren met gelijkgestemden vrouwen zijn over het algemeen perfectionisten en hebben behoeft aan een klankbord. Het delen van ervaringen wordt dan ook de meeste keren genoemd. Coaching enkele specifiek genoemde voorbeelden zijn: o Coaching op zelfvertrouwen en leiderschap. Stimuleren van vrouwen in groei; o Coaching hoe om te gaan met vrouwelijke en mannelijke leiderschapsstijlen (er wordt opgemerkt dat dit eveneens aan mannen moet worden aangeboden); o Coaching om vrouwen te helpen een balans te vinden bij alle verantwoordelijkheden, zowel zakelijk als prive; o Coaching hoe om te gaan met financieringsvraagstukken, hoe te onderhandelen en hoe typisch vrouwelijke valkuilen te vermijden. Netwerk met vrouwelijke rolmodellen het aanbieden van informatie, bijeenkomsten voor vrouwen met vrouwelijke sprekers die een voorbeeldfunctie vervullen en waarmee vrouwen kunnen sparren over specifieke onderwerpen. Mentaliteitsverandering van iedereen zodat het heel normaal is dat er flexibel gewerkt wordt en dat de economie zowel vrouwen als mannen in het werkproces nodig heeft. Hierbij wordt zelfs coaching van mannen genoemd, zodat ook de mannen duidelijk wordt dat de wereld volgens de mannelijke blauwdruk niet meer up-to-date is en dat er anders moet worden gedacht en gewerkt. Een voorstrekkersrol van de landelijke politiek: vrouwen die op hoge posities in de politiek een prominente rol vervullen in het teweegbrengen van een mentaliteitsverandering. Quota voor vrouwen in hoge posities. Een betere aansluiting tussen ondernemerschap en onderwijs. 11

12 Verbeteren van financieringsmogelijkheden voor vrouwen. Betere, betaalbare and flexibele kinderopvang. Een groot deel van de respondenten geeft aan dat ze zelf weinig tot geen ondersteuning heeft gehad. Degenen met ondersteuning hebben vaak op eigen initiatief een coach geraadpleegd of aan intervisiegroepen deelgenomen. Het algemene beeld is dat vrouwen hun ondersteuning zelf regelen als ze daar behoefte aan hebben, hetzij in de vorm van een coach of door zich aan te sluiten bij netwerken. Respondenten melden dat veel zakelijke netwerken worden gedomineerd door mannen en zij zich daartussen minder op hun gemak voelen. Er zijn slechts enkele respondenten die ondersteuning hebben gekregen vanuit hun organisatie (vrouwen in hoge managementposities) of directe omgeving (vrouwelijke ondernemers). Netwerken Het belang van netwerken neemt toe in de moderne economie, waar hiërarchische organisatiestructuren minder dominant zijn en moderne communicatiemiddelen laagdrempelig nieuwe verbindingen tussen mensen mogelijk maken. De vraag is of vrouwelijke ondernemers en topmanagers dit belang onderschrijven. Ook is het interessant te weten of zij netwerken inzetten voor persoonlijke en/of zakelijke groei. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste vrouwelijke ondernemers en managers netwerken enigszins tot zeer belangrijk vinden. De meesten (87%) zijn bewust actief aan het netwerken. Er worden verschillende redenen om te netwerken vermeld. Opvallend is de minderheid die nieuwe opdrachten of personeel zoekt via deze route. Het merendeel netwerkt om te sparren, gelijkgestemden te ontmoeten, sociale contacten te verkrijgen of te onderhouden en om kennis en inspiratie op te doen. De netwerken waarbij de respondenten zijn aangesloten, zijn behoorlijk divers: het varieert van lokaal tot internationaal en van branchespecifiek tot social media. 12

13 Er dient opgemerkt dat de groep vrouwen die is aangeschreven, op dat moment aangesloten was bij een van de regionetwerken van VNO-NCW. Derhalve bestaat de groep van respondenten uit actieve netwerkers en moeten de antwoorden in dat perspectief worden geplaatst. VNO-NCW Op de vraag wat het VNO-NCW-netwerk voor de leden zou kunnen doen, kwamen veel suggesties die specifiek voor een bepaalde onderneming van nut zijn. Zoals: meer aandacht aan versoepelen van het ontslagrecht, betere nieuwsbrieven, het versoepelen van kredietverlening door banken en het koppelen van bedrijven met het oog op zakendoen. Voornamelijk willen de respondenten dat VNO-NCW meer vrouwenbijeenkomsten organiseert en dat VNO-NCW de vrouw in het bedrijfsleven promoot. 13

14 Conclusies De resultaten van dit onderzoek maken duidelijk dat veel vrouwelijke ondernemers en managers in hoge posities op eigen kracht zijn gekomen waar ze zijn. Vrouwen nemen ondanks de zware professionele verantwoordelijkheid, ook veel zorgtaken voor hun rekening. Ze zijn druk. Vrouwen zijn ambitieus en willen groeien met of in hun onderneming, maar geven aan dat ze daarbij ondersteuning kunnen gebruiken. VNO-NCW kan in die ondersteuning faciliteren door het organiseren van bijeenkomsten specifiek voor vrouwelijke ondernemers en managers en het aanbieden van specifieke coaching- en trainingsprogramma s. Uit dit onderzoek blijkt ook dat er kritiek is op de overheid en op de regelingen voor zwangerschapsverlof en kinderopvang. Eveneens wordt de politiek aangesproken op het gebrek aan vrouwen in hoge posities binnen ministeries en andere overheidsinstellingen. De respondenten roepen de politiek op meer een voortrekkersrol te vervullen, vrouwen op hoge posities te profileren, alsook ondernemerschap te stimuleren. Bovendien zou de overheid de omgevingsfactoren moeten beïnvloeden, opdat een fulltime positie van vrouwen als ondernemer of manager volledig geaccepteerd wordt in Nederland. Dit onderzoek pretendeert niet volledig te zijn. De representativiteit van de groep respondenten kent beperkingen, omdat uitsluitend leden van VNO-NCW zijn benaderd en omdat veruit de meeste respondenten in de Randstad werken. Desalniettemin draagt het onderzoek met enkele opmerkelijke resultaten bij aan de politieke en publieke discussie over investeren in groei van vrouwelijke ondernemers en topmanagers. Het bestuur van het VNO- NCW VrouwenNetwerk zal haar toekomstige activiteiten mede op de resultaten van dit onderzoek afstemmen. Ook beschouwt zij dit onderzoek als een 0-meting onder haar leden en voorziet zij in een vervolgonderzoek in het voorjaar van

15 Bijlage 1: Vragenlijst Algemene en persoonlijke gegevens Het onderzoek is anoniem, de antwoorden worden vertrouwelijk behandeld. De vragen die u niet aanspreken, kunt u overslaan. Geslacht Man Vrouw Wat is uw leeftijd? Hoe is uw thuissituatie? Alleenstaand Partner Samenwonend Gehuwd Kinderen uit huis Kinderen thuiswonend Kinderen deels uit huis Ouder(s) inwonend Anders Regio Wat is uw hoogst genoten en voltooide opleidingsniveau? Werkervaring Manager (in dienst) of ondernemer? manager/leidinggevende ondernemer (met personeel in dienst) ZZP-er Wilt u hieronder aangeven op welke leeftijd u begonnen bent als ondernemer/manager? 15

16 Wat heeft u doen besluiten om ondernemer/manager te worden? Organisatie en activiteiten Hoeveel medewerkers heeft u in dienst (in fte) of vallen onder u? In welke sector bent u werkzaam? Hoeveel uren bent u gemiddeld per week werkzaam voor uw organisatie? Hoeveel uren per week bent u gemiddeld kwijt aan huishouden en zorgtaken? (huishouden, boodschappen, was doen, koken, schoonmaken, tuin etc) Hoeveel uren per week besteedt uw partner gemiddeld aan huishouden en zorgtaken? Hoeveel uren per week besteedt u gemiddeld uit aan huishouden en zorgtaken? Financiën en ambities Uw antwoord wordt vertrouwelijk behandeld. Mocht u deze vraag niet willen beantwoorden, dan kunt u hem overslaan. Welke van de onderstaande antwoordmogelijkheden is op u van toepassing? Ik ben kostwinnaar, mijn partner verdient niet Mijn partner en ik verdienen beiden ongeveer evenveel Mijn partner verdient meer dan ik Ik verdien meer dan mijn partner In hoeverre is de huidige recessie van invloed op uw organisatie? Krimp Geen invloed Groei 16

17 Geen verandering Wat is de omzet van uw onderneming (ex btw)? (van 2011) Wat is de winst (voor belasting)? (van 2011) Bent u tevreden met de huidige winst? Heel tevreden Beetje tevreden Niet tevreden Helemaal niet Hoe belangrijk is een hoog inkomen voor u? Heel belangrijk Beetje belangrijk Niet belangrijk Helemaal niet Hoe belangrijk is status voor u? Heel belangrijk Beetje belangrijk Niet belangrijk Helemaal niet Hoeveel risico neemt u zakelijk? Veel risico Beetje risico Nauwelijks Geen Hoe ambitieus bent u? Heel ambitieus Beetje ambitieus Niet ambitieus Helemaal niet Wat is uw ambitie met uw organisatie? 17

18 Ervaart u belemmeringen of barrières (in uzelf of buiten u)? Heeft u voor uw onderneming/organisatie ooit geld geleend? Ja Nee Netwerken Is netwerken belangrijk voor u? niet belangrijk enigszins belangrijk belangrijk zeer belangrijk Bent u bewust bezig met netwerken? ja nee Waarom doet u aan netwerken? meerdere antwoorden mogelijk Sociale contacten Zakelijk kunnen sparren Inspiratie opdoen Gelijkgestemden ontmoeten Interessante contacten Scherp houden Nieuwe opdrachten Nieuw personeel Anders Bent u lid van netwerken? (landelijk, lokaal, regionaal, branche - of beroepsorganisatie, social media) Ja Nee Beeldvorming Hieronder ziet u een aantal stellingen, wij zijn benieuwd naar uw mening! In Nederland vinden mensen het normaal dat ik ondernemer/leidinggevende ben Mensen vinden het normaal dat vrouwen ondernemer zijn In Nederland wordt vrouwelijk ondernemerschap gestimuleerd 18

19 Zwangerschap is een barrière voor ondernemerschap Ondernemerschap is goed te combineren met het hebben van kinderen Zwangerschap is een barrière voor carrière maken Voor mannen is het makkelijker om ondernemer te worden dan voor vrouwen Er zou een quota moeten worden ingesteld om meer vrouwen in leidinggevende functies te krijgen Vrouwen ondervinden meer barrières dan mannen op het verkrijgen van (nieuwe) business Vrouwen nemen minder risico dan mannen Vrouwelijke managers/ondernemers zouden positief gediscrimineerd moeten worden Belemmering en ondersteuning Welke wetten en regelgeving belemmeren u als vrouwelijke ondernemer/manager? Is er behoefte aan ondersteuning van vrouwelijke managers/ondernemers? Ja Nee Welke ondersteuning heeft u zelf gehad bij managen/ondernemen? 19

20 Heeft u nu of in de toekomst behoefte aan ondersteuning bij het managen/ondernemen? ja nee Welke belemmeringen ziet u om door te groeien? Wat kan VNO-NCW volgens u doen? Persoonsgegevens We zullen je antwoorden vertrouwelijk behandelen. Mocht je op de hoogte willen worden gehouden van de uitslag, vul dan hier je gegevens in. Voornaam Tussenvoegsel Achternaam 20

21 Bijlage 2: Persbericht juni 2012 Persbericht Rotterdam, 26 juni 2012 Embargo: 26 juni 2012, uur Vrouwelijke ondernemers en managers zijn ambitieus Vrouwelijke ondernemers en managers zijn ambitieus (99%). Het overgrote deel (91%) vindt inkomen belangrijker dan status. Veel van hen vindt ook dat het voor mannen makkelijker is om ondernemer te worden dan voor vrouwen. Dit blijkt uit onderzoek van het VNO-NCW VrouwenNetwerk, regio West, dat op 26 juni wordt gepresenteerd. VNO-NCW VrouwenNetwerk, regio West heeft onderzoek gedaan onder de vrouwelijke leden van de regionale verenigingen van werkgeversorganisatie VNO-NCW naar hun positie en groeimogelijkheden. Tot nu toe hebben bijna 150 leden een uitgebreide vragenlijst ingevuld, een respons van 27 procent. Het aantal respondenten neemt nog verder toe. Vanmiddag worden de eerste opmerkelijke resultaten gepresenteerd in het Wereldmuseum in Rotterdam. Respondenten Het merendeel van de respondenten is tussen 40 en 50 jaar oud en heeft 1 of 2 kinderen. Van de managers heeft 96 procent een hbo of wetenschappelijke opleiding, van de ondernemers 90 procent. Het merendeel van de respondenten geeft leiding aan 6 tot 50 medewerkers. De zakelijke dienstverlening is de dominante sector: van de ondernemers is 73 procent hierin actief, van de managers 47 procent. Ambitieus Van de vrouwelijke ondernemers en managers noemt 59 procent zichzelf heel ambitieus, 40 procent ambitieus. Hun doelen met de organisatie variëren van groeien tot 150 medewerkers, groeien naar de top 5 positie van Europa tot de beste in onze branche zijn. Toch wil slechts een kwart van de respondenten dat hun organisatie groter wordt. Voor 91 procent van de managers en ondernemers is het inkomen belangrijk. Status daarentegen is voor 38 procent onbelangrijk en voor 52 procent slechts een beetje belangrijk. Stellingen De respondenten hebben hun mening gegeven over tien stellingen. Slechts 30 procent ervaart dat mensen het normaal vinden dat vrouwen ondernemer zijn. Bovendien vindt 74 procent dat het voor mannen makkelijker is om ondernemer 21

22 te worden dan voor vrouwen, (25 procent geen mening, 29 procent oneens). Desondanks vindt 56 procent het geen goed idee als vrouwelijke managers en ondernemers positief worden gediscrimineerd. Over een verplicht quota om meer vrouwen in leidinggevende functies te krijgen, zijn de meningen verdeeld: evenveel eens als oneens. Ondernemerschap is goed te combineren met kinderen, vindt 64 procent. Noot voor de pers De pers is van harte welkom op de bijeenkomst in het Wereldmuseum, waar de resultaten worden gepresenteerd. Professor Iteke Weeda zal de resultaten in een breder verband interpreteren. De uitnodiging (zie bijlage) is vorige week verstuurd. Een compleet overzicht van de eerste onderzoeksresultaten vind je op Voor meer informatie: Annemarie van Oorschot, Communicatiemanager VNO-NCW West, T , T , E: I: 22

23 Bijlage 3: Projectgroep Vanuit bestuur VNO-NCW VrouwenNetwerk Caroline van Reenen directeur-eigenaar van HOEZO Projectmanagement & Congresorganisatie in Heemstede Voorzitter bestuur VrouwenNetwerk. Tatjana Romanyk president van adviesbureau TRM Oncology in Den Haag Penningmeester bestuur VrouwenNetwerk. Annemarie van Oorschot Communicatiemanager VNO-NCW West secretaris VrouwenNetwerk Advies Emeritus hoogleraar Iteke Weeda Uitwerking enquêteresultaten Thijs van der Groen en Thomas van Oorschot (studenten Universiteit van Amsterdam) 23