TOEGANG TECHEM HELP! WARMTEMETING VERPLICHT TOT PLEZIERIG WONEN RIAN VAN MALSEN HET IS MIJN EERSTE BAAN EN NA 14 JAAR WERK IK ER NOG STEEDS

Transcriptie

1 TechemAktueel Jaargang 18 - juni 2013 TOEGANG TOT PLEZIERIG WONEN Interview met de Sleutels SAMENWERKING VvE BELANG VVE & TECHEM BEURSDEELNAME TECHEM HELP! WARMTEMETING VERPLICHT RIAN VAN MALSEN HET IS MIJN EERSTE BAAN EN NA 14 JAAR WERK IK ER NOG STEEDS

2 VOORWOORD Inhoud Het recept... Beste relaties en geïnteresseerden, Dokter ik heb zo n last van onduidelijke warmtewetgeving. Ach zegt de dokter, daar heb ik een medicijn voor en schrijft een recept uit. Eén keer goed laten informeren door Techem en u bent volledig op de hoogte van de laatste stand van zaken. Techem zorgt vervolgens voor aanvullende informatie zodra er nieuwe ontwikkelingen plaatsvinden. Grappig of niet maar de informatie vanuit de rijksoverheid betreffende de regelgeving met betrekking tot de warmtewet en de verplichtstelling van warmtemeting (E.E.D.) blinkt niet uit in duidelijkheid. Voorwoord Warmtemeting verplicht 60 jaar actie Interview de Sleutels Beursdeelname VvE Belang en Techem Onderzoek warmteverbruik Oprichting branchevereniging Interview Woonwaard Techem dichtbij De lange weg naar de warmtewet kreeg op 11 juni 2013 haar goedkeuring van de Eerste Kamer en zal per 1 januari 2014 van kracht worden. Dat deze komt kan u haast niet zijn ontgaan. De verplichting tot warmtemeting (E.E.D.) is al Europees verplicht gesteld, maar wacht ook op nadere nationale uitwerking. Hierover informeerden wij u al in onze november editie van dit relatiemagazine Op termen als administratieve lastenverzwaring voor gebouweigenaren en moeten we nu tussenmeters na de collectieve cv-ketel plaatsen? wordt ons dagelijks gevraagd te reageren. En dat doen wij dan ook. Helder en eerlijk naar de laatste stand van de bij ons beschikbare informatie. Wij roepen niet dat verdampingsmeters vervangen moeten worden in het kader van de wetgeving. Ik lees dit nl. nergens terug. Dat dit meetsysteem niet meer van deze tijd is, is een ieder bekend maar we jagen eigenaren van verdampingsmeetsystemen niet verplicht op langdurige contracten die hiermee gepaard gaan. En zo kan ik meerdere voorbeelden aandragen die (nog) niet volledig duidelijk zijn, maar her en der wel als verplicht worden aangeduid. Techem is betrokken bij de uitwerking van de verplicht gestelde warmtemeting in collectief verwarmde gebouwen. (E.E.D.) Liever had ik hier nauw betrokken genoemd, maar de overheid is hier helaas niet te scheutig. Reden te meer om een brancheorganisatie op te richten, wat onlangs dan ook vorm kreeg. Op 19 april jl. hebben wij samen met andere organisaties binnen onze branche de NLVVE opgericht. Doel van de branchevereniging is om onze huidige sub- meteringbranche bij de overheid te belichten en aan te geven dat collectief gestookte installaties in mindere mate - als nu in de warmtewet ligt vastgelegd - onder het regime van de warmtewet zouden moeten vallen. Dit laatste zal een hekel punt worden. Temeer de invoering van de warmtewet in haar huidige vorm door zowel de eerste als de tweede kamer is goedgekeurd. Echter het op 25 oktober 2012 aangenomen Europese energie-efficiëntie plan (E.E.D.) geeft wellicht ook voor Den Haag een nieuwe visie m.b.t. dit onderwerp. Gedragsbeïnvloeding is een zeer belangrijke manier om energie te besparen. Voor ons niets nieuws. Warmtemeting beïnvloedt het gedrag van de eindgebruiker op een energiebesparende wijze. Energetische maatregelen aan een gebouw ook, maar volgens het Felsmann onderzoek ten nadele van besparing!! Opmerkelijk maar aannemelijk als u de samenvatting van dit onderzoek heeft gelezen, welke ook in deze editie van de Aktueel is opgenomen. Rest mij nog u te bedanken voor alle felicitaties die wij mochten ontvangen naar aanleiding van onze 60ste verjaardag. Uw felicitaties waren voor ons een warm cadeau. De cadeaus die wij met onze actie aan u schonken, hebben een gretige aftrek gekend. Toch leuk om zeker in deze tijden een keer voor Sinterklaas te mogen spelen. Maar haast u, de zak is bijna leeg! De actie stopt per 31 augustus a.s. Hartelijke groet, Marcel Zwaans Directeur Techem Nederland. 2 3

3 elp WARMTEMETING VERPLICHT Help, warmtemeting verplicht! Wanneer u eigenaar bent van een collectieve verwarmingsinstallatie, staat er heel wat te gebeuren. De aankomende jaren zal een aantal wetten in werking treden; wetten, die regels stellen aan de levering en afrekening van warmte, koude en warmwater. Wij hebben al gemerkt dat er nog veel onduidelijkheden bestaan. Sterker nog, bij velen is nog niet eens bekend dát er iets gebeuren gaat. Daarom informeren wij u over de stand van zaken tot op dit moment.. WARMTEMETING VERPLICHT de bewoner steeds toegang te verlenen tot de woning. En dan nog maar te zwijgen over de kosten die er dan gemaakt worden. Voor woningen die nog niet voorzien zijn van individuele meters geldt dat deze uiterlijk op 31 december 2016 voorzien dienen te zijn. Ook hier ligt een uitdaging omdat er nog heel wat woningen onbemeterd zijn. Het advies is daarom ook om niet tot het laatste moment te wachten met het aanbrengen van bemetering. De kans is dan groot dat deze bemetering dan niet op tijd aangebracht kan worden. De richtlijn stelt ook regels aan de manier van meten. Er dienen individuele warmtemeters geplaatst te worden. Alleen wanneer dit technisch niet haalbaar is of niet kostenefficiënt is, kan er volstaan worden met warmtekostenverdelers. Zoals aangegeven gaat het om een Europese richtlijn. De richtlijn dient uiterlijk op 5 juni 2014 omgezet te zijn naar nationale wet- en regelgeving. Warmtewet Naast de E.E.D. op nationaal niveau, zal de lang verwachte Warmtewet op 1 januari 2014 in werking treden. Deze wet heeft als doel de afnemers van warmte te beschermen tegen slechte warmteleveranciers die een slechte dienstverlening leveren en te hoge tarieven doorrekenen aan hun afnemers. Deze wet stelt dat personen die warmte leveren, warmteleveranciers zijn. Woningcorporaties en Verenigingen van eigenaars die warmte leveren door middel van een collectieve verwarmings installatie worden door deze wet gezien als warmteleveranciers. De wet stelt organisatorische en administratieve verplichtingen aan warmteleveranciers. De administratieve lasten die deze wet met zich meebrengt kunnen een grote impact hebben. Techem kan, met behulp van de laatste technieken die aan de eisen van de wet voldoen, ervoor zorgen dat u geen omkijken meer heeft naar de afrekening verwarmingskosten. Uw bewoners worden op deze manier voorzien van transparante verbruiksinformatie en kunnen daardoor hun verbruik beter managen. Zoals u ziet staat er in korte tijd heel wat te gebeuren. Techem kan samen met u een inventarisatie maken om te kijken aan welke voorwaarden u dient te voldoen. Hierdoor bent u volledig en op tijd voorbereid wanneer de wetten in werking treden. WAARSCHUWING Wij horen in de markt keiharde uitspraken van andere aanbieders die niet gestoeld zijn op duidelijke wetgeving. Wij doen u een eerlijk en oprecht advies, maar durven ook uit te spreken indien zaken gewoonweg nog verduidelijkt dienen te worden door de nationale politiek. Wij blijven transparant en helder. Allereerst heeft het Europees Parlement op 25 oktober 2012 de richtlijn 2012/27/EU aangenomen. Deze energieefficiëntie richtlijn, ook wel bekend als de E.E..D (Energy Efficiency Directive), stelt maatregelen ter bevordering van de energie-efficiëntie binnen de Europese Unie. In 2020 dient de kerndoelstelling van 20% meer energieefficiëntie gehaald te zijn. Een onderdeel van deze richtlijn betreft verbruiksmeting en verbruiksafhankelijke afrekening. De richtlijn stelt dat alle woningen die voorzien worden van warmte, koeling en/of warmwater voorzien dienen te worden van meters. Daarbij dienen bewoners gedurende het jaar op meerdere momenten voorzien te worden van facturatie informatie. Minimaal tweemaal per jaar, maar wanneer de bewoner dit wenst, dient dit zelfs viermaal per jaar beschikbaar gesteld te worden. Doordat bewoners beter geïnformeerd worden over hun energieverbruik kunnen ze hier meer invloed op uitoefenen. Wanneer bewoners tussentijds op de hoogte gesteld worden van hun verbruik, kunnen ze het stookgedrag aanpassen waardoor er minder energie nutteloos verbruikt wordt en de kosten omlaag gaan. Men gaat dan efficiënter met de energie om. Richtlijn E.E.D. De richtlijn stelt dat vanaf 31 december 2014 op basis van werkelijk verbruik afgerekend dient te worden. Tevens dient er minimaal tweemaal per jaar, mits de woningen voorzien zijn van meters, facturatieinformatie beschikbaar gesteld te worden. U kunt zich voorstellen wat voor organisatorische uitdagingen dit geeft wanneer de woningen voorzien zijn van de bekende verdampingsmeters of de elektronische meters die niet draadloos af te lezen zijn. Deze woningen dienen meerdere malen per jaar bezocht te worden door een aflezer voor het opnemen van de standen. Hiervoor dient Overzicht van belangrijke data Datum Omschrijving woensdag 1 januari 2014 Inwerkingtreding Warmtewet donderdag 5 juni 2014 Inwerkingtreding E.E.D. op nationaal niveau woensdag 31 december 2014 Facturatie op basis van werkelijk verbruik en nauwkeurige facturatieinformatie zaterdag 31 december 2016 Uiterlijke datum installatie individuele verbruiksmeters Voorlichting Techem geeft al geruime tijd voorlichting over onder andere het Techem Portal. Aangezien de hierboven beschreven richtlijn en Warmtewet nogal een impact heeft, zullen wij hier ook tijdens deze voorlichtingen aandacht aan gaan besteden. Dit zal in het najaar weer gaan plaatsvinden. Meldt u zich alvast aan via svb@techem.nl 4 5

4 60 JAAR ACTIE INTERVIEW DE SLEUTELS Techem s verjaardag laaiend succes! Inmiddels is het jaar dat wij ons 60-jarig bestaan vieren bijna ten einde. Het goede nieuws is dat we veel complexen of klanten hebben kunnen voorzien van een schitterend cadeau. Ruim 30% heeft gekozen voor de 10 jaar lange garantie op de radiatormeters. Meer dan 50% heeft gekozen voor de besparingstool adapterm en bijna 20% heeft gekozen voor 10 jaar lang gratis toepassing van de Energiecoach. Wist u overigens dat u met de Energiecoach voor een belangrijk deel tegemoet komt aan de nieuwe wetgeving? Met name de (online) verbruiksinformatie voor bewoners is een aspect, waaraan in de nabije toekomst heel veel belang gehecht gaat worden. Techem is daar met haar 60-jarige ervaring nu al klaar voor! We denken daarbij ook aan het Techem Smart System. Met dit nieuwe meetsysteem bent u helemaal compleet voorbereid op de toekomst. Wilt u nog gebruik maken van de verjaardagsactie? Het is nog niet te laat. Voorziet u een geheel object voor 31 augustus 2013 van een nieuw meetsysteem, dan heeft u de keuze uit drie cadeaus. Kijk op voor meer info, voorwaarden en de cadeaus of neem direct contact op! Techem staat niet stil Met de weergaloze Verdamperactie welke wij hebben geïntroduceerd in februari 2010, hebben we de eerste stap gezet om de oude verdampingsmeters om te zetten naar de nieuwste technieken op het gebied van meting. Vele relaties hebben hier gebruik van gemaakt. In 2012 is wederom een succesvolle actie op touw gezet, Techem Trakteert, waarbij klanten volop kunnen profiteren van vele voordelen. Voordelen in de zin van energiebesparing tot aan 10 garantie maar zeer zeker ook de stap om te voldoen aan Europese regelgeving en de warmtewet door individuele verbruiken inzichtelijk te maken aan de bewoners. Met deze geslaagde acties heeft Techem aangetoond een actieve partij te zijn en te blijven. Iets wat wij willen nastreven. Kortom, Techem staat niet stil en is druk bezig een nieuwe activiteit te ontplooien. Volg dus de site en Aktueel. DE SLEUTELS TOEGANG TOT PLEZIERIG WONEN Vele relaties hebben al een jarenlange band met T echem. Zo ook de Leidse huisvester de Sleutels. We s praken met Rosalien van der Poel en Sikko Janssen. nodig ook, want ook bij de Sleutels hebben we daar mee te maken gehad in complex De Molens. Gelukkig waren we er tijdig bij en constateerden we de aanwezigheid van legionella door het trekken van monsters. Vervolgens is het een enorme klus om die legionella weer uit het systeem te krijgen. We hebben daarvoor o.a. met T.N.O. samengewerkt en ik mag me zo langzamerhand wel een specialist op dit gebied noemen. Zijdelings hebben wij er als Techem mee te maken met onze tapwatermeters. Ja, zoals jullie weten zullen we bij collectieve warmwatervoorzieningen altijd bemetering toepassen en we zullen ze uiteraard nooit laten plaatsen zonder controleerbare keerkleppen en afsluiters. De laatste jaren hebben we inderdaad nogal wat collectieve warmwatervoorzieningen aangelegd, en we passen jullie meters hier en daar ook toe voor koudwaterbemetering. Zo langzamerhand ben ik een specialist op het gebied van afrekeningen. En Rosalien, jij zit aan de administratieve kant van de verwarmings- en warmwater afrekeningen? Klopt, en op mijn beurt kan ik me zo langzamerhand wel specialist op het gebied van die afrekeningen noemen. Bij jullie afdelingen klantenservice en afrekeningen weet ik inmiddels goed de weg en tegenwoordig verloopt de samenwerking prima naar wens. Is dat weleens anders geweest, dan? De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat een aantal jaren geleden voornamelijk de uitvoering van reparatieopdrachten nog weleens te wensen overliet. We moesten soms vele weken wachten tot de zaak was afgehandeld en dat kan natuurlijk niet. Maar de laatste jaren verloopt het prima. Afspraken worden goed en tijdig nagekomen. Hoeveel woningen worden door de Sleutels beheerd? We hebben ongeveer verhuureenheden en daarmee behoren we tot de middelgrote corporaties in de regio. Ons bezit strekt zich ook uit tot bijvoorbeeld Voorschoten en is tegenwoordig tamelijk dynamisch te noemen. We geven een stuk zekerheid In welke zin, dynamisch? Om te beginnen kennen we een zogenaamde Koopgarantregeling. Daarmee maken we het voor mensen, die anders nooit aan een koopwoning zouden kunnen komen, mogelijk om bij ons een woning te kopen. Als dan na enkele jaren door onvoorziene omstandigheden, men de woning onverhoopt toch weer moet verkopen, kopen wij de woning terug. Daarbij bekijken we in redelijkheid wat de bewoner sindsdien aan de woning verbeterd heeft en nemen dat mee in de terugkoopsom. Echter, evenzeer is redelijk dat we kijken naar eventuele ernstige beschadigingen of verwaarlozing van noodzakelijk onderhoud en verrekenen we ook dat. Met deze regeling geven we de aspirant-koper een stuk zekerheid en dat is precies wat nu zo hard nodig is. >> Rosalien; jou kennen we eigenlijk al net zo lang als Techem en de Sleutels met elkaar samenwerken. Dat kan kloppen, want ik ben op 1 juni 1980 begonnen bij één van de rechtsvoorgangers van de Sleutels, te weten de C.B.W. (Centrale Boekhouding voor Woningcorporaties). Vanuit een fusie van een drietal woningcorporaties, P.C.W., voluit de Protestants Christelijke Woningbouwvereniging, Ons Belang en de Tuinstadwijk ontstond in 1988 de Sleutels. Dat werd door een fusie met Woningbouwvereniging Zijl en Vliet in 2003 voluit de Sleutels van Zijl en Vliet, en is sinds 2009 bekend als de Sleutels. En Sikko, gaat jouw dienstverband met de Sleutels ook zo ver terug? Vergeleken met Rosalien ben ik eigenlijk nog een groentje binnen de organisatie, want ik werk er pas 15 jaar. Tegenwoordig houd ik me als planmatig opzichter o.a. intensief bezig met het legionella vraagstuk. Dat was >> Rosalien van der Poel & Sikko Janssen 6 7

5 INTERVIEW DE SLEUTELS VVE & TECHEM En wat houdt die dynamiek nog meer in? Het logisch vervolg is dat we met de verkoopopbrengsten nieuwe projecten kunnen financieren. We denken daarbij aan aankoop van bestaande complexen, zoals de Rouboslaan in Voorschoten en het Sint Joris Poorthuis in Leiden. Maar ook plegen wij nog steeds nieuwbouw. Zo zijn we juist klaar met een mooi nieuwbouwproject in de Alexanderstraat hier in Leiden. Wij zijn ook volop bezig met een aantal Stadsvernieuwingsprojecten in de wijken Tuinstadwijk en de Kooi. En vanzelfsprekend ten slotte, vergeten we ook het reguliere onderhoud niet. Dat hebben jullie bijvoorbeeld kunnen zien aan de complexen aan De Molens, waar we ook jullie bemetering hebben. Die zien er nu echt weer heel aantrekkelijk uit. De klant staat bij ons centraal. Dáár gaat het bij ons om. Kunnen jullie iets vertellen over de ambities van de Sleutels? Het zal wellicht bekend in de oren klinken, maar wij streven naar degelijkheid in en bij onze werkzaamheden in de ruimste zin des woords. Dat begint bij onze dagelijkse werkzaam heden en dat moet ook doorklinken in de samenwerking tussen de medewerkers onderling. Die degelijkheid zie je dan als vanzelf terugkomen in het eindresultaat, nl. de woonsituatie van onze huurders. Want daar bestaat geen misverstand over. De klant staat bij ons centraal. Het gaat om zijn of haar woonsituatie. Dáár gaat het bij ons om. Wat wij willen is goede kwaliteit leveren, tegen een betaalbare prijs, voor verschillende doelgroepen. Waar wij naar streven is dat de wijken, waarin wij actief zijn, duurzaam en leefbaar zijn en blijven. Dat doen wij met het realiseren van aantrekkelijke woningen, van verschillende typen en groottes. Kan Techem daar ook nog iets in betekenen? Zeker wel. Daar waar sprake is van blokverwarming vervangen we momenteel jullie elektronische kostenverdelers door de nieuwe radiografische variant. We maken daarbij gebruik van het Techem Smart System, zodat we zelf ook voortdurend oog kunnen houden op de verbruikssituatie in de woningen. Belangrijk, als we denken aan de komende Warmtewet. Niet alleen de blokverwarming valt hieronder, maar ook het collectieve waterverbruik. Mede door de warmtewet bekijken we nu ook de mogelijkheden van de Energiecoach in het complex Paramaribohof. Dus we gaan voorlopig samen nog wel even verder. Wat ons betreft wel. We zijn tevreden met Techem, dus laten we er samen voor zorgen dat dat zo blijft! Samenwerking VvE Belang Op de VvE Belangdagen is Techem al vele jaren een bekende verschijning. Op alle landelijke informatiedagen was en is Techem te vinden. Dit mondde in 2008 uit in een overeenkomst, waarbij VvE Belang en Techem gezamenlijk zich sterk maakten voor energiebesparing door middel van individuele verbruiksmeting. Dit leidde ertoe dat vele VvE s overgingen tot invoering van verbruiksmeting of hun traditionele (verdampings) meetsysteem vervingen door de moderne radiografische kostenverdelers van Techem. In februari 2010 heeft pionier Techem dan ook juist hier de succesvolle Verdamperactie geïntroduceerd. In het VvE magazine heeft Techem de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan slimme bemetering. Het Techem Smart System staat daar garant voor en reeds vele VvE s hebben daarmee kennis gemaakt. Ook de Energiecoach onderdeel van het Techem Smart System mag zich in een groeiende populariteit verheugen. Eigenaren vinden het belangrijk hun verbruik van maand tot maand op internet te kunnen volgen en te kunnen vergelijken met het gemiddelde verbruik in hun complex. Onplezierige verrassingen bij de eindafrekening kunnen daarmee voorkomen worden. Techem staat natuurlijk ook voor het zesde opeenvolgende jaar weer op de jaarlijkse informatiebijeenkomsten van VvE Belang. Een bekend gezicht voor u dus! De informatiebijeenkomsten die dit jaar nog plaatsvinden zijn in Amsterdam, Rotterdam, Apeldoorn, Nieuwegein en Utrecht. Er is er altijd wel een bij u in de buurt. Als VvE kunt u zich gratis inschrijven op en het programma bekijken. Ons thema voor deze informatiebijeenkomsten is: Warmtemeting verplicht. Wij zullen u dan meer toelichten over Europese richtlijnen en de warmtewet. Beursdeelname Techem VSK, Verwarming, Sanitair en Klimaat. Wellicht wat vroeg en denkt u er nog niet aan, maar noteert u vast in de agenda: VSK te Utrecht, stand 10.D002 van maandag 3 tot en met vrijdag 7 februari Techem kan bij deze beurs niet ontbreken en neemt deel aan de belangrijkste vakbeurs voor verwarming, sanitair, klimaatbeheersing en koudetechniek in Nederland. Een beurs die eerder plaatsvindt en waar Techem ook deel aan neemt is de Energiebeurs in de Brabanthallen te s-hertogenbosch. Deze vindt plaats van 24 t/m 26 september Wij kijken er dan ook naar uit u op een van deze beurzen te ontmoeten. Techem zal u uitgebreid informeren over de wetgeving en verdere ontwikkelingen op het gebied van warmtemeting. Uiteraard wordt u op de hoogte gehouden. ENERGIEINFO April Grootste onderzoek in Europa naar warmteverbruik in gebouwen gepubliceerd De omslag in energiebeleid zal worden bepaald in onze nationale woonkamers. Door Oliver Mertens In geïsoleerde gebouwen wordt meer energie verspild als in niet geïsoleerde!! Het totale energieverbruik zal continu dalen naarmate er energiebesparende maatregelen worden toegepast, maar het effect van bewoners en hun neiging om energie te verspillen groeit gelijkertijd. Dat is het resultaat van het grootste Duitse onderzoek ooit naar energie-efficiëntie in gebouwen. Uitgevoerd door de gerenommeerde Prof. Dr. Clemens Felsmann. Zijn conclusie: Des te beter de energetische situatie in gebouwen, des te minder bekommeren haar bewoners zich om het gebruik van warmte. Om deze reden is de onderzoeker een groot voorstander van individuele verbruiksafrekening van de totale verwarmingskosten, zelfs in zwaar geïsoleerde gebouwen. Deze studie geeft ook een duidelijk inzicht in een hoge CO 2 - besparing door verbruiksafhankelijk afrekenen. >> 8 9

6 ONDERZOEK WARMTEVERBRUIK OPRICHTING BRANCHEVERENIGING Felsmann presenteerde de grootste Duitse studie tot nu toe: het effect van verbruiksafhankelijk afrekenen in verhouding tot de energetische gebouwkwaliteit. Felsmann is professor op het gebied van energietechnologie en warmtelevering. Hij geeft ook lezingen op het instituut voor energietechnieken: de Technische Universiteit van Dresden. Het instituut geniet een zeer goede reputatie en verricht vaak werkzaamheden voor de Duitse regering. De werkgroep warmte- en waterkosten verdeling e.v. (coöperatie voor warmte- en waterdistributiekosten) heeft Felsmann voorzien van anoniem gemeten gegevens uit 3,3 miljoen huizen. Er zijn 18 miljoen woningen in meergezins gebouwen in Duitsland. Laagste CO 2 -bestrijdingskosten De studie bevestigt dat een groot potentieel aan CO 2 -uitstoot via de afrekeningen van verwarmingskosten kan worden gereduceerd. Sinds de wettelijke verplichting (1981 in Duitsland) tot warmteverbruiksmeting is er ongeveer 350 miljoen ton CO 2 -uitstoot bespaard!! De meeste energieefficiëntie maatregelen die leiden tot CO 2 -reductie resulteren in aanzienlijke investeringskosten. Echter, de individuele afrekening verwarmingskosten gebaseerd op individueel verbruik resulteert in een besparing van bijna 200, - per ton bespaarde CO 2 -uitstoot. Geen enkel andere vergelijkbare maatregel (zoals extra isolatie) heeft dergelijke lage investerings kosten dan een op individueel verbruik gebaseerde facturering, zegt Felsmann. Volgens zijn berekeningen, is besparing op stookkosten vele malen effectiever dan bijvoorbeeld bij energie besparende lampen. Bewoners van oudere gebouwen veel energiebewuster! Uit de analyse blijkt dat de gemeten temperatuur van de kamers in tweederde van alle onderzochte woningen in c ollectieve verwarmingsinstallaties aanzienlijk lager ligt dan de theoretische norm van 20 C. De helft van alle opgenomen waarden waren zelfs onder 19 C. Dit betekent dat bewoners van oudere gebouwen dan ook meer energiebewust zijn dan dat eerder werd gedacht. Tevens heeft hun stookgedrag een veel grotere invloed op het algehele verbruik in het gebouw dan dat werd aangenomen. Het gemeten energieverbruik van oudere gebouwen is gemiddeld veel minder dan de eisen die zijn berekend in overeenstemming met de EnEv. Dit betekent dat de potentiële besparingen van energie gerelateerde maatregelen die toegepast zijn aan de schil van het gebouw en de technische installaties duidelijk zijn overschat. Uit de Felsmann studie blijkt dat de gemiddelde kamertemperatuur aanzienlijk toeneemt zodra er in of aan het gebouw energetische besparingsmaatregelen worden doorgevoerd. Gebouwen die tussen 1958 en 1967 werden gebouwd, hebben gemiddeld een kamertemperatuur van 18.1 C. Gebouwen tussen 1978 en 1995 worden op een iets hogere temperatuur verwarmd. Gebouwen die gebouwd zijn tussen 1996 en 2001 worden echter aanzienlijk warmer gehouden: 19.4 C. Gebouwen die conform de EnEV norm 2002 zijn gebouwd, hebben een nog hogere gemiddelde kamertemperatuur, namelijk 20 C. In gebouwen gebouwd volgens de huidige EnEV zijn de kamertemperaturen gemiddeld wederom hoger o C 18.4 o C Gemiddelde ruimtetemperatuur van de kamers afhankelijk van ouderdom gebouw o C Energieverbruik voor warmwater onderschat Een ander resultaat van de studie is het feit dat de energetische toestand van het gebouw geen effect heeft op de energie- eisen voor het verwarmen van water. Het relatieve aandeel van het totale verbruik van warmte stijgt als het gebouw van energiebesparende maatregelen wordt voorzien. 20 o C EnEV 2002 standard Voor nieuwe gebouwen ligt dit aandeel boven de 30%. Felsmann berekende dat er 26 kilowattuur per vierkante meter per jaar (kwh /(m2 a)) voor het verwarmen van water wordt gebruikt. Dit verbruikscijfer is meer dan het dubbele van de energiebehoefte van 12,5 kwh /(m2 a) welke in de DIN V deel 10 wordt aangenomen. In een ouder gebouw, gebouwd vóór 1977, is ongeveer 17% van het warmte verbruik te wijten aan het verwarmen van water. In gebouwen gebouwd volgens EnEv norm2002, is dit maar liefst 28%!! In sommige gevallen kan het aandeel van het verbruik als gevolg van het verwarmen van water oplopen tot 50%. Om deze reden adviseert Felsmann om zowel in nieuwbouw als in energetisch opgewaardeerde oudbouw gebruik te maken van verbruiksafhankelijk warmtekostenafrekeningen. Hiermee wordt de eindgebruiker bewogen om energie te besparen. Energiecertificaat voert de boventoon, (terecht?) Omdat de berekeningsgrondslag (DIN V 18599) gebruik maakt van verschillende onderliggende aannames, wordt het berekende energieverbruik in nieuwe gebouwen niet bereikt. Het bleek dat potentiële besparingen in oudere gebouwen alleen met enige zekerheid kon worden voorspeld als de werkelijke verbruikssituatie voor elk afzonderlijk geval werd onderzocht. De gevolgen van de energie gerelateerde voorschriften van de EnEv zijn voor zowel nieuwe gebouwen alsmede voor oudere gebouwen overschat. De wetenschapper beweert dat het stookgedrag van de gebruiker / bewoner de belangrijkste reden hiertoe is. Vooral in nieuwe gebouwen met een lage energiebehoefte verbruiken de bewoners, als gevolg van hun verwarming- en ventilatiegewoonten, meer warmte dan berekend. Conclusie Het gedrag van de gebruiker is van beslissende invloed. Alleen als gebruikers weten hoeveel energie ze verbruiken kunnen zij hun gewoonten in verdere overweging nemen en hierop naar wens aanpassingen doen. En alleen als ze nadenken over hun gewoonten zal dit een verandering in hun gedrag bewerkstelligen. Volgens Felsmann kan dit leiden tot bewust minder warmtegebruik of geen warmtegebruik meer in diverse kamers, minder verbruik van warmwater en meer op daadwerkelijke behoefte gestuurde ventilatie. Bent u geïnteresseerd in het complete Felsmann onderzoek (Duitstalig) dan kunt u dit aanvragen via svb@techem.nl. OPRICHTING BRANCHEVERENIGING NL.V.V.E. Op 18 april jl. is de Nederlandse Vereniging voor Verbruiksafhankelijke Energieafrekening (NL.V.V.E.) opgericht. Deze is opgericht door de Nederlandse dienstverleningsbedrijven, waaronder Techem Energy Services B.V., die actief zijn op het gebied van verbruiksafhankelijke afrekening in gebouwen met een collectieve energievoorziening. Persbericht Branchevereniging NL.V.V.E. opgericht voor Warmtewet en EED Warmtewet en EED Schiedam, 19 april 2013 Na goedkeuring door de Eerste Kamer zal de Nederlandse Warmtewet in werking treden. De wet reguleert belangrijke zaken voor warmtelevering en afrekening in Nederland. Aanvullend hierop zal vanuit Europa de Energy Efficiency Directive (EED) worden ingevoerd, waardoor meting van het individuele verbruik van warmte en warmwater ook in gebouwen met collectieve energievoorziening per 2015 verplicht wordt. Op 18 april 2013 is de Nederlandse Vereniging voor Verbruiksafhankelijke Energie afrekening (NL.V.V.E.) opgericht door de Nederlandse dienstverleningsbedrijven die actief zijn op gebied van verbruiksafhankelijke afrekening in gebouwen met een collectieve energievoorziening. Hiermee profileert de NL.V.V.E. zich, in het kader van de veranderende energiewetgeving, als gesprekspartner van de Nederlandse overheid, teneinde te voor komen dat de sub-meteringbranche onderbelicht blijft. Transparant De bedrijven die zich hebben verenigd in de NL.V.V.E. zijn ista Nederland B.V., Techem Energy Services, Warmtemeterservice B.V. en VWV Nederland. Hun grootste klantengroep, de woningcorporatiebranche, wordt duidelijk geraakt door de invoering van de eerder genoemde wetgeving. De NL.V.V.E. ziet het dan ook als haar taak om de consequenties van de invoering van deze wet- en regelgeving voor de >> 10 11

7 INTERVIEW WOONWAARD INTERVIEW WOONWAARD corporaties maar ook voor VvE beheerders zo transparant mogelijk te maken. Ook andere stakeholders, zoals de corporatiekoepel Aedes en de Woonbond, zijn uitgenodigd om in de branchevereniging te participeren. In eerste termijn zullen Jörg Plönissen (ista Nederland) en Marcel Zwaans (Techem Energy Services) de rol van resp. voorzitter en vicevoorzitter vervullen. NL.V.V.E. De Nederlandse Vereniging voor Verbruiksafhankelijke E nergieafrekening heeft tot doel om gesprekspartner te zijn voor de overheid inzake wet- en regelgeving voor sub- metering in gebouwen met een collectieve energievoorziening. WOONWAARD PERSOONLIJK CONTACT MET BEWONER Enige tijd geleden ontmoetten we Ronald Bloemendaal van Woonwaard al op een informatiebijeenkomst waar ook de Energiecoach werd toegelicht. Naar aanleiding van een door Ronald gemaakte vlijmscherpe opmerking vroegen we hem zich nader te verklaren in de Aktueel. Maar eerst, wie is Ronald Bloemendaal? Nog maar vijf jaar geleden ben ik begonnen bij Woonwaard als, toen nog, woonconsulent. Inmiddels is die naam gewijzigd naar wijkconsulent waarbij de bewoners nog meer nummer één zijn. Van nature ben ik een bemiddelaar en dat komt meer dan goed van pas. Als wijkconsulent ben ik een spin in het web tussen de huurders en Woonwaard. Maar ook op het gebied van techniek, bewonersparticipatie en leefbaarheid ben ik actief. Mijn functie kan ik daarom wel typeren als nooit saai en altijd anders. En wat is Woonwaard voor een organisatie? Het is alweer 100 jaar geleden dat de rechtsvoorgangers van Woonwaard deze stichting hebben opgezet. Woonwaard is een middelgrote woningcorporatie met ca woningen en ca verhuureenheden, in de regio Alkmaar. Wij hebben daarbij speciale aandacht voor degenen die niet zelfstandig in passende huisvesting kunnen voorzien. Kenmerkt zich dat in een specifieke doelgroep? Onze doelgroep bestaat voor 90% uit huishoudens met een inkomen lager dan , -. Een inkomen waarbij het dus moeilijk is om een woning te kopen of te huren. Bovendien richten wij ons op bijzondere doelgroepen. Zo begeleid ik GGZ ers. Die mensen gaan me echt aan t hart. Met zo n 24 zorginstellingen waar we mee samenwerken hebben we een gezamenlijk doel, namelijk het welzijn van de cliënten. Woonwaard is inderdaad een klant van het eerste uur In hoeverre komt dit terug in de drijf veren en ambities binnen Woonwaard? Dit komt terug in onze missie; het zorgen voor betaalbaar wonen in de regio Alkmaar, in een huis dat bij je past, in een buurt die je bevalt, nu en in de toekomst. Ook hebben wij duurzaamheid, CO 2 -reductie en milieuoverwegingen hoog in het vaandel staan. Zo worden bouwmaterialen geretourneerd aan de fabriek voor hergebruik, krijgen oude voordeuren een nieuw leven als kas en stellen we samen met collega- corporaties daken beschikbaar voor zonne panelen. In het kader van duurzaamheid en CO2-reductie, komt daar Techem om de hoek kijken? Woonwaard is inderdaad een klant van het eerste uur. Dat is allemaal opgestart lang voordat ik bij Woonwaard kwam werken. Men zocht een partner voor meting en die is gevonden. Op dit moment is er nog maar een gebouw niet voorzien van meters, maar de plannen om dit wel te voorzien zijn al volop bezig. En in hoeverre speelt de Energiecoach van Techem hierin een rol? Sinds de introductie van de Energiecoach+ werken wij hier al mee en de coach speelt een grote rol binnen CO 2 -reductie en milieuoverwegingen. Maar de meeste winst halen we eigenlijk uit het feit dat we discussies met bewoners over hoge afrekeningen kunnen weerleggen. Er wordt vaak gezegd: dat heb ik niet gebruikt. Met de Energiecoach kunnen we verbruiken per maand zien en tonen we aan dat dit wel verbruikt is. Zo voorkomen we 1 op 1 discussies, hoeven we minder vaak de afrekeningen uit te leggen en worden verbruiken transparanter. We merken dat het stookgedrag verandert en dat er aanzienlijk minder wordt gestookt. Bewoners zijn je dankbaar als je ze komt uitleggen hoe ze minder kunnen verbruiken Wat levert de Energiecoach jou en Woonwaard dan concreet op? Mensen worden bewuster en gaan minder stoken. Dit levert toch al een besparing op van 30% op de energierekening. Tijdens die informatie bijeenkomst heb ik gezegd dat het mij 80 uur per jaar bespaart. Dat is nogal wat. Ik moet zeggen dat we er zelf ook actief mee zijn. Wanneer we hoge verbruiken constateren, gaat er een huismeester langs het betreffende gezin. Persoonlijk contact dus. We kunnen dan face to face uitleggen wat ze kunnen doen. Het levert een betere synergie op tussen bewoner en Woonwaard en verbetert de leefbaarheid. En wat betekent dit voor de bewoners? De energielasten gaan omlaag en dat scheelt natuurlijk in de portemonnee. Bewoners zijn je dankbaar als je ze komt uitleggen hoe ze minder kunnen verbruiken. Huishoudens met een hoog verbruik worden ook aangeschreven door Techem. Dit geeft weleens een schrikeffect; is er wat stuk, gebruik ik teveel, wat is er aan de hand. Het maakt mensen wel bewust. Als we bij deze mensen langs gaan en we leggen uit wat zij kunnen doen om een hoog verbruik te voorkomen, is er gelukkig acceptatie. Kortom, het levert voor zowel de bewoner als voor Woonwaard als voor mij nogal wat op. Als je daar niet enthousiast van wordt, mis je wat. Hebt u, als laatste, nog punten die we in deze uitgave van de Aktueel mee kunnen nemen? Ja, ik ben er trots op dat we koploper zijn in ketensamenwerking. Het is echt mooi om te zien hoe verschillende partijen samenwerken, bijvoorbeeld bij een renovatie, zodat iedereen werk heeft en niet op elkaar hoeft te wachten. Verder hebben we het traject Stroomversnelling. Een erg ambitieus plan wat al in een ver gevorderd stadium is. Het komt erop neer dat we woningen betaalbaar houden door energiekosten laag te houden is. Huurders betalen de energierekening als onderdeel van woonlasten aan ons in plaats van aan het energiebedrijf en in ruil daarvoor krijgen zij een hoog-niveau-renovatie naar een comfortabele woning. Met de binnengekomen gelden kunnen wij partijen inschakelen die de renovaties uitvoeren die leiden tot woningen met een 0-energienota. Als bewoner zou ik zeggen: Zo, en dat is mijn bijdrage aan het milieu! 12 13

8 TECHEM DICHTBIJ TECHEM DICHTBIJ Techem dichtbij Al een tijdje, of sinds kort, ontvangt u onze. In deze editie willen wij u graag aan de afdelingen Montage en Klantenservice voorstellen. Wist u dat: - Techem met eigen monteurs werkt die allen sinds kort het certificaat VCA hebben behaald? - Zij daarnaast ook de basiscursus installatietechniek hebben gevolgd en met succes hebben afgerond? Afdeling Klantenservice Wist u dat: Afdeling Montage Miranda Bos, teamleider losse opdrachten, werkt inmiddels De afdeling Klantenservice van Techem bestaat inmiddels - Techem sinds kort een eigen Facebook pagina heeft? Deze afdeling, bestaande uit 8 personen op het kantoor in al 7 jaar voor Techem. Zij zorgt ervoor met haar team dat uit 6 enthousiaste medewerkers. Met Rian van Malsen Bewoners, klanten en andere volgers worden via deze pagina Breda en 10 Techem monteurs zorgen er dagelijks voor dat alle losse opdrachten van onze klanten worden aan- als teamleider, en moeder van haar 3-jarige dochter, voorzien van handige stooktips en informatie over actuele en het gehele montagetraject op rolletjes verloopt. Tussen genomen, ingepland, uitgevoerd en verwerkt. Hierbij beant woorden zij dagelijks allerlei vragen en handelen nieuwe innoverende ontwikkelingen. Hiernaast kunnen er via januari 2012 en januari 2013 zijn er op de afdeling montage worden ook de bewoners aangeschreven en uiteraard de zij zaken af van zowel klanten als bewoners. Bovendien Facebook ook vragen en opmerkingen geplaatst worden. Het aanzienlijke wijzigingen doorgevoerd om deze afdeling monteurs van Techem aangestuurd. Een losse opdracht is verzorgen wij ook het debiteurenmanagement en de Energie- doel van deze pagina is met name het inspelen op energie- nog professioneler te laten werken. Zo is er een splitsing bijvoorbeeld het plaatsen van een meter of overzetten van coach, voegt Rian eraan toe. besparing en een extra aanspreekpunt te creëren voor vragen gemaakt tussen projecten en losse opdrachten met elk een eigen teamleider en eigen verantwoordelijkheden. een bestaande meter als er een nieuwe radiator is geplaatst, aldus Miranda. Bij Techem voel ik me thuis. Dit merkte ik al De laatste tijd gaan we steeds vaker mee over de afrekening en/of het meetsysteem. Neem gerust een kijkje op Ruud Schouten, teamleider projecten, is sinds december 2011 werkzaam voor Techem. Met zijn team zorgen zij ervoor dat bij het eerste gesprek. Hard werken en aanpakken, maar toch gemoedelijk, daar houd ik wel van. om klanten te bezoeken om zo onze dienstverlening op een hoog peil te houden! - Techem u volledig kan ontzorgen? Met het Techem Debiteurenmanagement gaan we net een een geheel complex wordt voorzien van ons meetsysteem. De belangrijkste verantwoordelijkheden zijn het voorkomen Na mijn opleiding ben ik bij Techem begonnen op de afde- stukje verder en zullen wij ook de financiële kant van de Van het inventariseren van een complex en het aanschrijven van achterstanden, met andere woorden; hoe kunnen we ling afrekeningen. Samen met nog 3 collega s was het mijn afrekeningen verzorgen. Denk hierbij aan het incasseren van de bewoners tot het aansturen van de Techem monteurs. pro actief en snel acteren zodat we alle opdrachten tijdig taak om de afrekeningen stookkosten binnen een gesteld van de voorschotten bij de afnemers en het betalen van de De verantwoordelijkheden als teamleider projecten zijn breed uitgevoerd hebben. Een hele uitdaging, kan ik zeggen. Hierbij wordt ook gekeken of we de systemen beter kunnen gebruiken waardoor er efficiënter gewerkt kan worden. Andere verantwoordelijkheden zijn het bijhouden van de termijn op te stellen en te versturen aan de beheerders van deze complexen. Het is mijn eerste baan en eigenlijk weet je dan nog helemaal niet wat je kunt verwachten van een bedrijf! Maar het bedrijf en de collega s bevielen mij echter zo goed rekeningen aan de leveranciers. Voor meer informatie en een aanbieding op maat, kunt u contact opnemen met Techem onder het telefoonnummer of een sturen naar klantenservice@techem.nl. Eigen initiatief nemen en een open bedrijfsstructuur status van de losse opdrachten en het bewaken van de dat ik er op dit moment, na bijna 14 jaar, nog steeds werk. zijn zaken die mij aanspreken. Deze kenmerken, verant- tijdsduur tussen aanname en terugkoppelen werkzaamheden woordelijkheden en werkzaamheden hebben mij doen naar de klant. In haar vrije tijd houdt Miranda vooral van Rian heeft in de loop der jaren ook op andere afdelingen besluiten om voor Techem te gaan werken, legt Ruud uit. voetbal en ook de Bredase voetbalclub. >> binnen Techem gewerkt. Als eerste op de afdeling montage De verantwoordelijkheden als teamleider projecten zijn en op de afdeling aflezingen waar zij bovendien teamleider breed, maar de belangrijkste zijn toch wel het bewaken van geweest is. Door de werkzaamheden op deze afdelingen de voortgang klantgerelateerde zaken, troubleshooter, con- is mijn kennis over Techem en het reilen en zeilen van de trole en eventueel aanpassen van onze werkprocessen op de verschillende afdelingen flink uitgebreid. Er kwam begin afdeling en het analyseren waar de knelpunten liggen alleen naar voren dat er duidelijk behoefte was aan één afdeling waar zowel de klanten als de bewoners hun vragen In zijn vrije tijd houdt Ruud zich bezig met sport, zowel actief kunnen stellen en waar alles gecentraliseerd wordt. en passief. Denk bij actieve sport aan mountainbiken. Verder houd ik ervan om wat klusjes in en om het huis te verrichten, Er werd gevraagd of Rian de afdeling Klantenservice wilde uit eten te gaan en een mooie reis te maken. Helaas is het opzetten. Ik ga natuurlijk geen uitdaging uit de weg en voelde voetbalseizoen afgelopen, maar ik ga graag naar de Bredase me zeer vereerd dat ik dit mocht gaan doen. In oktober 2008 voetbalclub. is de afdeling Klantenservice dan ook een feit, waarbij Rian teamleider van deze afdeling is. Miranda & Ruud Rian 14 15

9 Warmtemeting wettelijk verplicht! Hiermee bespaart u energie! Is uw appartementencomplex voorzien van collectieve verwarming zoals blokverwarming? U moet per appartement het warmte-en warmwaterverbruik gaan meten en verrekenen. Zorg dat u op tijd klaar bent! Techem informeert en begeleidt u volledig. LET OP: Ook wijzigingen voor bestaande meetsystemen zonder slimme meters! Bezoek onze website voor meer informatie: maar nog beter; bel ons voor persoonlijk advies. Takkebijsters 17 A BL Breda Postbus CD Breda Newtonstraat 11a 1704 SB Heerhugowaard Postbus AD Heerhugowaard info@techem.nl 16