EERSTE LEERJAAR.
|
|
- Gabriël van de Velde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EERSTE LEERJAAR 1
2 Op de boerderij Werkwijze: Vertel het verhaal. Bespreek met de kinderen het verschil tussen de haan, de hen en het kuiken. Gebruik het werkblad als verwerking van de les. Tip: Misschien is het mogelijk om met de kinderen een kinderboerderij te bezoeken waar ze de haan, de hen en het kuiken kunnen bekijken en eventueel tactiele ervaringen opdoen. Het kan mogelijk ook bij de buur die wat scharrelkippen kweekt. Eventueel kun je ook kuikentjes meebrengen naar de klas. Kinderen de werkelijkheid laten observeren en verwoorden is belangrijker dan luisteronderwijs met tweedimensionale afbeeldingen. En de betrokkenheid ligt hoger. Doelen genietend van het verhaal, kenmerken en eigenschappen van kippen vernemen; het verschil kennen en verwoorden tussen een haan, hen en kuiken; passende afbeeldingen bij elkaar brengen via dominospel. Dit hier zijn Tuur en Mit. Papa Tuur heeft mooie veren, een grote staart in alle kleuren en een grote, rode kam. En hij kan prachtig kraaien! Dat moet ook, want anders ben je geen echte haan, zegt hij. Elke ochtend wekt hij zijn vrouw Mit. Weet je hoe hij dat doet? Juist! Kukelekuu!!! Mit schrikt wakker! Ze lag net zo heerlijk te dromen Mama Mit is een bruine hen, ze heeft ook een rode kam, maar niet zo n grote als die van papa Tuur, ook haar staart is een beetje kleiner. Mit kan ook niet kraaien! Ze kakelt, de hele dag door. Al snel is Mit klaarwakker. Vandaag is het de 21ste dag dat ze aan het broeden is op negen van haar eieren. Dat wil zeggen dat vandaag die eitjes gaan uitkomen. Wat is het spannend! Ook Tuur is erg nieuwsgierig. 21 dagen lang zijn de kuikentjes in het ei elke dag wat gegroeid. Nu zijn ze klaar om op eigen pootjes te staan... kip en ei eerste leerjaar pagina 1
3 Op de boerderij Krrakk kkkraaakk krak Héél langzaam komt er een klein snaveltje door de schaal piepen. Kijk, dat is Trees, kakelt Mit vrolijk. Krrakk kkkraaakk krak Ook het tweede kuiken breekt langzaam het ei open. Dag kleine Fien! kraait Tuur. Al snel komen er nog zes kuikentjes uit hun ei gekropen. Het zijn Kaat, Toon, Juul, Vik, Loes en Flor. Ze worden allemaal hartelijk begroet door Mit en Tuur. Wat zijn ze lief, schattig en donzig! klinkt het bij mama en papa Eén ei brak niet open, daarin zat waarschijnlijk een kuikentje dat ziek was en stierf... De acht kuikentjes mogen nog niet onmiddellijk buiten spelen. Ze moeten eerst nog warm gehouden worden in het nest bij Mit, tot ze groot en sterk genoeg zijn om buiten op avontuur te gaan. Na enkele dagen is het eindelijk zo ver. Dat vinden ze erg fijn! Ze maken een mooie rij en lopen vrolijk piepend achter Mit aan. Ze smullen volop van de graantjes die ze van boer Jan krijgen en kijken verwonderd naar de andere dieren op het erf. Elke dag worden ze groter en groter en maakt hun gele dons plaats voor bruine veren. Ook hun rode kam begint te groeien. Daar zijn ze best trots op, de vier hennetjes De haantjes daarentegen groeien nog sneller dan hun zussen. Hun dons is veranderd in bruine veren, maar zij hebben ook een prachtige staart gekregen, in alle kleuren van de regenboog. Nu is hun staart nog klein, maar binnen enkele maanden is hij net zo groot en mooi als die van hun papa. Daar kijken de heren echt naar uit! Ook hun kleine, rode kammetjes zijn al flink gegroeid. Zo zijn de kleine kuikens veranderd in flinke hennen en hanen. En wanneer ze oud genoeg zijn, worden Trees, Fien, Kaat, Toon, Juul, Vik, Loes en Flor zelf mama of papa van enkele kleine, schattige, donzige kuikens Verwerking: Knip de woordjes uit en plak ze op de juiste plaats bij de tekening. GROTE STAART GEKLEURDE VEREN KRAAIEN GROTE, RODE KAM LEGT GEEN EIEREN KLEINERE STAART EEN KLEUR VAN VEREN KLEINERE, RODE KAM KAKELEN BROEDEN EIEREN LEGGEN DONZIG GEEN KAM GEEL OF ZWART PIEPEN KLEINE SNAVEL LEGGEN GEEN EIEREN HAANTJE OF HENNETJE kip en ei eerste leerjaar pagina 2
4 Op de boerderij kip en ei eerste leerjaar pagina 3
5 Rekeneieren Opdracht: Kleur de eitjes die je nodig hebt om de doos vol te maken en doorstreep ze bij de losse eieren. Je hebt er nu al 10. Hoeveel eitjes heb je nog over? Hoeveel eitjes zijn er dan samen? Schrijf dat op. Doelen optellingen en aftrekkingen tot en met 20 met de brug over 10 correct en inzichtelijk kunnen oplossen; de opdrachten handelend uitvoeren en verwoorden. Werkwijze: De kinderen lossen de oefeningen zelfstandig of onder begeleiding op. Behandel bij de aanvang enkele opdrachten klassikaal. Differentiatie: zwakke rekenaars neem je apart in de zorghoek en krijgen verder extra instructie en begeleiding. 7+8= Tip: Er kan ook met concreet materiaal gewerkt worden. Zorg dan voor eierdozen van 10 en eitjes van piepschuim. Gebruik twee verschillende kleuren voor de eitjes, zo wordt het inzichtelijk duidelijker voor de kinderen. 4+9= 8+3= kip en ei eerste leerjaar pagina 4
6 Rekeneieren 9+6= 7+4= 9+8= 8+5= 6+6= 3+9= kip en ei eerste leerjaar pagina 5
7 Rekeneieren Opdracht: Doorstreep eerst alle eieren, zodat je nog een volle doos overhoudt. Hoeveel eieren heb je nu al weggedaan? Hoeveel moet je er nog doorstrepen? Hoeveel houd je er over? Na enkele oefeningen: doorstreep alle eieren die je moet aftrekken. Begin bij de laatste doos. 12 8= 15 7= 13 9= 14 6= 17 8= kip en ei eerste leerjaar pagina 6
8 Rekeneieren 15 9= 12 4= 14 5= 11 7= 17 9= kip en ei eerste leerjaar pagina 7
9 Woorden met ei Vooraf: Zet de eitjes-woorden in rijen op het bord. Werkwijze: De kinderen lezen de woorden die op het bord staan. De kinderen werken zelfstandig of onder begeleiding de opdrachten af. Opdracht 1: Trek een lijn van het woord naar de tekening. Doelen de eitjes-woorden kunnen lezen; de eitjes-woorden met de juiste tekeningen kunnen verbinden; de eitjes-woorden visueel onderscheiden van andere; de eitjes-woorden correct kunnen schrijven. reis kei zeil geit eik wei trein mei klei ei kip en ei eerste leerjaar pagina 8
10 Woorden met ei Opdracht 2: Lees de zinnetjes. Omkring het juiste woord. Die boom is een eik iek ijk. Ik ga op ries reis met de trijn trien trein. In de wie wei wij staat een geit giet. De kip legt een ei ij ie. Ik maak een kie kei met klie klei - klein. De boot heeft een ziel zeil zlei. Is het maart of mei mie eim? Opdracht 3: Schrijf de woordjes netjes over. reis trein geit ei eik wei kei mei zeil klei kip en ei eerste leerjaar pagina 9
11 Mmmm... ei Vooraf: Zorg voor een klassikale actieve voedingsdriehoek. De voedingsdriehoek leert ons hoe een evenwichtige voeding eruit ziet. Dat is niet zo vanzelfsprekend. Er is zoveel dat je kunt kiezen om te eten, maar het is niet allemaal even gezond. Het onderste deel van de driehoek is heel breed, je hebt het heel veel nodig. Gaan we hoger in de driehoek, dan heb je het ook nodig, maar let op, niet te veel. Voorzie eveneens een lege actieve voedingsdriehoek Werkwijze: Bespreek met de kinderen de actieve voedingsdriehoek aan de hand van de plaat. Focus op de plaats van het ei in de driehoek. rechtsboven in de driehoek, in hetzelfde vak van vlees en vis. Bied daarna een lege voedingsdriehoek en de verschillende niveaus aan. Laat de kinderen de driehoek opnieuw samenstellen. Kleur de plaats van het ei in de actieve voedingsdriehoek. Wijs de kinderen erop dat eieren eten gezond is. Ze bevatten veel vitaminen en eiwit. Dit kun je doen door volgend versje voor te dragen. Doelen de plaats van het ei in de actieve voedingsdriehoek kunnen duiden; enkele bereidingen met eieren kunnen opnoemen (+ wat ze lusten / niet lusten); een visueel stappenplan uitvoeren i.v.m. de bereidingswijze van een roerei. Kringgesprek: Wie lust (geen) eieren? Hoe worden ze bij jullie bereid (denk aan omelet, roerei, spiegelei...)? Maak met de kinderen een omelet (roerei past meer voor het 1 lj). Werk in groepjes. Voorzie per groep de verschillende benodigdheden en een stappenplan voor de bereiding. Een eitje lekker gezond, een eitje bijna rond, met veel vitamientjes en eiwit, dank u, kippetje Mit! kip en ei eerste leerjaar pagina 10
12 Mmmm... ei kip en ei eerste leerjaar pagina 11
13 Mmmm... ei VOORBEELD VAN DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK kip en ei eerste leerjaar pagina 12
14 Mmmm... ei Opdracht: Bereid met de kinderen een roerei. Werk in groepjes. Voorzie een visuele voorstelling van: de ingedriënten: bv. bakboter of -olie, zout, 4 (...) eieren; een stappenplan: schaal breken en de eieren klutsen- pan op het vuur - bakboter erin - eieren toevoegen - zout toevoegen - even roeren - klaar: vuur afzetten. kip en ei eerste leerjaar pagina 13
15 Wat maak je van ei? Werkwijze: Laat de kinderen voorbeelden geven van producten waarin eieren verwerkt zijn; De kinderen verbinden met een lijn het ei met de voedingsproducten, waarin eieren verwerkt zijn. Doelen enkele producten kunnen aangeven waar eieren verwerkt worden; de relatie leggen tussen een voedingsproduct en een ei als ingrediënt. kip en ei eerste leerjaar pagina 14
16 Kippen-rap Werkwijze: Leer de spreektekst aan. Enkele mogelijkheden: het ritme voor- en naklappen de tekst voor- en nazeggen. de tekst ritmisch begeleiden met (lichaams)- instrumenten: tikken, stappen,... Doelen de tekst ritmisch correct uitspreken; de tekst van het lied kunnen zingen op een gekende melodie. Bespreek nadien met de kinderen. Enkele richtvragen: Waarover gaat het lied? Waar zitten de kippen? Wat doen de kippen? Over welke soorten eitjes wordt er gepraat? Wat wordt er bedoeld met allemaal zo anders, denk je? Wie vindt eitjes lekker? Wat eet je graag? Verwerking: Wanneer de kinderen de spreektekst goed kennen, begin je aan de verwerking van het lied. Enkele suggesties hiervoor zijn: Kinderen geven voorbeelden van woorden uit de tekst die kunnen uitgebeeld worden. Eventueel reik je zelf enkele suggesties aan. Bv. kippen, eitjes, lekker, één groep zingt het lied of spreekt het ritmisch uit, een andere groep beweegt op het ritme. Wissel van groep; wisselzang en -beweging: idem als hierboven maar in 4 groepen: groep 1 en 2 spreken en bewegen op regel 1 en 3 zoals hierboven; groep 3 en 4 op regel 2 en 4. Zing de tekst van het lied met begeleiding van de cd Aapjes (Notenpaleis-Abimo) Kip - pen in de stal - len leg- gen heel veel ei - tjes. Wit - te ei - tjes! Lek - ker! Brui - ne ei - tjes! Lek- ker! Al - le - maal zo an - ders, hoe moet ik ze ma - ken? Het is zo ge - zond en daar bij nog lek - ker ook! kip en ei eerste leerjaar pagina 15
17 Kwak Doelen het gedicht expressief kunnen voordragen en/of dramatiseren; een vervolgverhaal tekenen. Werkwijze: Draag het gedicht expressief voor. Bespreek het nadien samen met de kinderen. Enkele richtvragen: Wat voor dier zou Kwak zijn? Hoe weet je dat? Wat zou het nog kunnen zijn? Welke naam zou je het kuikentje kunnen geven? Waarom koos de auteur voor Kwak, denk je? Wat gebeurde er? Wat voor huisje is dat? Van waar komt die krak? Waarom wil niemand het huisje kopen? Nu ligt het open. Wat bedoelt de auteur met deze zin? Bespreek ook de illustratie die bij het gedicht hoort. Enkele richtvragen: Wat gebeurt er op de tekening? Wie verdwijnt er uit het beeld? Waarom heeft de tekenaar het zo getekend? Bij welk deeltje van het gedicht past de tekening? Verwerking: Herhaal het laatste vers. Wat is kuikentje Kwak gaan doen denk je? De kinderen tonen aan elkaar wat kuikentje Kwak volgens hen gaat doen. Bespreek de beeldspraak of figuurlijke betekenis van huisje Teken het vervolgverhaal. Waar gaat kuikentje Kwak naartoe? Wat gaat het daar doen? Je kunt de kinderen individueel, per 2 of in groep aan de tekening laten werken. Nadien kunnen ze het vervolgverhaal voorstellen aan de andere kinderen. Organiseer een waarderingsronde, wijs kinderen op de positieve elementen en voeg verrijkende suggesties toe. Tip: Werk met prenten om het gedicht aan te leren. kip en ei eerste leerjaar pagina 16
18 Kwak Kwak Krak! deed kuikentje Kwak en z n huisje brak Nu ligt het open en niemand wil het kopen. En kuikentje Kwak? Kuikentje Kwak, die is gaan lopen kip en ei eerste leerjaar pagina 17
Auditieve oefeningen bij het thema:
Auditieve oefeningen bij het thema: Boek van de week: 1; Kom uit het ei, kleintje 2; Dottie s eieren 3; Dottie s kuikens 4; Mijn kuiken Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat
Nadere informatieKijken in het kippenhok. en het verhaal van Annemei
Kijken in het kippenhok en het verhaal van Annemei In het kippenhok Wanneer de zon opkomt, fladdert Harold de haan naar het hoogste punt van het kippenhok. Kukeleku, kraait hij. Wakker worden! Annemei
Nadere informatieBewegingsactiviteit : spelles thema Pasen - de kip
Bewegingsactiviteit : spelles thema Pasen - de kip Activiteit 1:bewegingsverhaal: Een dag uit het leven van een kip De kls verzamelen allemaal in het kippenhok. Ik maak afspraken i.v.m. orde, veiligheid
Nadere informatieWerkbundel Poelien laat haar kuikens zien
Werkbundel Poelien laat haar kuikens zien 1 inhoud Voorwoord Uitleg boerderijkoffer Ontwikkelingsdoelen Gebruikte iconen Werkblaadjes De haan en de hen 7 Ik zie 8 Zo worden kuikens geboren 9 Van ei tot
Nadere informatieeerste leerjaar www.lessenpakket.be
eerste leerjaar 1 De boer zorgt goed voor zijn koeien Info voor de leerkracht Vooraleer we een lekker stuk rundfilet op ons bord krijgen, is er op de boerderij al heel wat werk verzet. De boer verzorgt
Nadere informatieTWEEDE LEERJAAR. www.lessenpakket.be
TWEEDE LEERJAAR 2 De pluimveehouderij Doelen via een informatieve tekst vaststellen dat kippen worden onderverdeeld in legkippen en vleeskippen; zich inleven in een rol en de tekst passend kunnen lezen
Nadere informatieDERDE LEERJAAR. www.lessenpakket.be
DERDE LEERJAAR 3 Puzzel een ei weer bij elkaar Doelen in een schets en in een schema, de delen van een ei onderscheiden weergeven en benoemen; begrijpen dat de verschillende delen van het ei een eigen
Nadere informatieLiefde in het kippenhok
Liefde in het kippenhok Kippentalk deel 1, groep 3, tekst en illustraties Ingrid Huijbregts 1 Theaterlezen Karakters Pink Hipkip: Pink is een hippe kippenmeid. Titia Tutkip: Titia is een kippendame van
Nadere informatieActieve voedingsdriehoek: Een gezond gedicht
Actieve voedingsdriehoek: Een gezond gedicht Doelgroep: onderbouw - Doelstelling: Kennis maken met de actieve voedingsdriehoek. De verschillende groepen van de actieve voedingsdriehoek leren kennen en
Nadere informatieZuivel is belangrijk. Melk is goed voor... ELK!
tweede leerjaar 2 Zuivel is belangrijk Melk is goed voor... ELK! Plaats de passende leeftijd bij elke tekening. Kies uit: 6 tot 12 jaar, 1 tot 3 jaar, 0 jaar, meer dan 60 jaar, 12 tot 18 jaar, 6 maanden
Nadere informatieDieren deel 1 luisteren en noteren X Muziek noteren X Luisteren O Individueel X Duo 1. Inleiding: Oriëntatie: 3. Delen oefenen:
Dieren deel 1 luisteren en noteren Groep 3-6 Eindproduct Kinderen maken grafische notaties van muziek die over dieren gaat. Onderdeel O Zingen O Muziek maken X Muziek noteren X Luisteren O Bewegen Leerdoelen
Nadere informatieLiefde in het kippenhok
Liefde in het kippenhok Kippentalk deel 1, groep 4, tekst en illustraties Ingrid Huijbregts 1 Theaterlezen Wat is theaterlezen? Theaterlezen is een heerlijke manier om het lezen te oefenen. Je oefent het
Nadere informatieTussendoortjes boerderijklas
Tussendoortjes boerderijklas Beginsituatie 65 leerlingen: mogelijkheid tot verdelen in 2 e (34 lln) en 3 e leerjaar (31 lln) Grasveld/pleintje ter beschikking 1) Muziek: zoek het dierengeluid (10min) Elke
Nadere informatieKRUISWOORDRAADSEL 1: WILDE DIEREN
KRUISWOORDRAADSEL 1: WILDE DIEREN KRUISWOORDRAADSEL 1: WILDE DIEREN Vul de benamingen van onderstaande dieren in rooster 1 in. 10 3 6 18 16 12 8 23 21 22 19 5 9 17 4 15 14 20 27 1 7 2 13 26 24 25 11 KRUISWOORDRAADSEL
Nadere informatieEen les cardboards maken in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school.
TITEL: Leerjaar Groep 1 en 2. Type les Lesduur Omschrijving van de les Cardboardles - kartonbeest (lesformat) Een les cardboards maken in aansluiting op het dag project Een beestenboel op school. 90 Minuten.
Nadere informatieAuditieve oefeningen bij het thema: de kinderboerderij
Auditieve oefeningen bij het thema: de kinderboerderij Boek van de week: 1; Kinderboerderij; Betty Sluyzer 2; Kinderboerderij/kijkdoosserie 3; Het grote voorleesboek van de Kinderboerderij 4; Boeken over
Nadere informatieEen. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 3-5
Een hoort erbij! Over dieren uit een ei groepen 3-5 1. Een ei hoort erbij Veel dieren leggen eieren: vogels en vissen. Maar ook insecten leggen kleine eitjes. Uit dat eitje komt een klein diertje. Dat
Nadere informatieDoei! œ œ œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ & # # # # # ## # Œ œ œ œ œ œ œ # # & b œ œ œ Œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ Œ
oktober 2011 vanaf 4 jaar Doei! tekst en muziek: Chris Winsemius Intro & E G A E G A œ Couplet & E G œ Doei roept de boer, A ik ga weg!' E Jam-merjam-mer jam - mer, & A E wat een pech. G C œ Hé roeptde
Nadere informatieeerste leerjaar www.lessenpakket.be
eerste leerjaar 1 Wat voor lekkers zwemt daar? Opdracht Plaats de letters in de juiste volgorde en schrijf de naam van de vis onder de passende tekening. namen van vissen samenstellen a.d.h.v. losse door
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen spelenderwijs de verschillende groepen voedingsmiddelen van elkaar onderscheiden. De leerlingen kunnen iets over elk onderdeel van de actieve voedingsdriehoek
Nadere informatiemei 2014 vanaf 4 jaar tekst: Judith Nieken muziek: Ton Kerkhof Vogeltje, vogeltje - BVP Hint Music 2014
mei 2014 vanaf 4 jaar Vogeltje, vogeltje tekst: Judith Nieken muziek: Ton Kerkhof - Vogeltje, vogeltje 1 ben je gevallen? Boem, op je snavel, doet t ook pijn? waar is je mama? Waar is je mama? Waar zou
Nadere informatieTHEMA LENTE Auditieve oefeningen
THEMA LENTE Auditieve oefeningen Auditieve synthese Lettergrepen samenvoegen tot een woord Tulp Gras Wei Letters samenvoegen tot een woord Kalfje Krokus Lente Narcis Zaaien Veulen Groeien Paashaas je Poesje
Nadere informatieAuditieve oefeningen. Boek van de week: 1; De boerderij 2; De koe die in het water viel 3; 4;
Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; De boerderij 2; De koe die in het water viel 3; 4; Auditieve synthese (Henk Hak en Piet Plak) Lettergrepen samenvoegen tot een woord Letters samenvoegen tot een
Nadere informatieDit is het lenteboekje van:
Dit is het lenteboekje van: Goed en snel! 15 + 9 =... 12 + 21 =... 18 + 20 =... 10 + 14 =... 15 + 30 =... 14 + 5 =... 18 + 29 =... 13 + 5 =... 10 + 28 =... 12 + 15 =... 15 + 30 =... 17 + 14 =... 10 +
Nadere informatieS p e e l t i p s b i j K i n d e r b o e r d e r i j
S p e e l t i p s b i j K i n d e r b o e r d e r i j Idee en tekst: Betty Sluyzer Tekeningen: Esther van Gijn Voorlezen Kinderboerderij is geschikt voor baby's, peuters en kleuters. Je kunt het prentenboek
Nadere informatieDADA EN POMPIDOM GROEP 1-2
DADA EN POMPIDOM GROEP 1-2 Klankhoogte Een eigen liedje Bron: Alma ten Bruin Opstelling: De kinderen zitten in een kring in het speellokaal Benodigdheden: CD: Klankhoogte Bijlage 1 2 3 4 Melodie instrumenten
Nadere informatiePaasspeurtocht. Veel plezier!
Paasspeurtocht Vier het paasfeest met deze gezellige speurtocht. De kinderen speuren in groepjes op of rondom de school naar grote, kartonnen paaseieren. Op elk paasei staat een opdracht. De opdracht wordt
Nadere informatieH E T R I J M T TED VAN LIESHOUT V E E L V E R S J E S & L I E D J E S 1 9 8 4 2 0 1 4 LEOPOLD / AMSTERDAM
H E T R I J M T TED VAN LIESHOUT V E E L V E R S J E S & L I E D J E S 1 9 8 4 2 0 1 4 V E R B E E L D D O O R T E D V A N L I E S H O U T LEOPOLD / AMSTERDAM KAATJE KOE 1 Ik ben het zat! Wat doe ik hier!
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatieDe ezel. Ezels worden gehouden als :... Van ezelinnenmelk maakt men :...
De ezel Dit weet ik over mijn dier Het mannetje: Een kruising tussen een ezelhengst en een paardenmerrie noemt men een. Een kruising tussen een paardenhengst en een ezelin noemt men een Er zijn 3 zichtbare
Nadere informatieElk van deze oefeningen kan aangevuld worden met het stappenplan: boterham smeren (zie bijlage) het knutselblad De berenbakker (zie bijlage)
smeert een boterham 1. De voedingsdriehoek kennismaken met en ontwerpen van een voedingsdriehoek Samen met de kinderen bekijk je wat een mens van voeding nodig heeft om gezond te leven. Je tekent met de
Nadere informatieHet Gouden Ei. De Voorstelling. Illustraties en tekst: Marijke Meyer
De Voorstelling Het Gouden Ei Illustraties en tekst: Marijke Meyer Inlichtingen en boekingen: Impresariaat Jongsma en Hartgring Kerkstraat 35b 2271CP Voorburg Tel.: 070-3867430 of 070-3871761 Fax : 070-3877277
Nadere informatieHoenders: Herkomst en aanschaf
Hoenders: Herkomst en aanschaf Kippen zijn al zo oud als de wereld, zul je weggen. Hoe zijn al die rassen ontstaan, wil je weten. Het doet niet ter zake of de kip er nu eerder was of het ei. De Bankiva
Nadere informatieIn de aanbieding: Pot omelet bieslook, pot soep kipcurry en beschuit donker
In deze nieuwsbrief: De gehele maand mei 20% korting op de pot omelet bieslook, pot soep kipcurry en beschuit donker Natuurlijk met lekker recept Een kleine wijziging in het supplement kalium Nieuw! Column
Nadere informatieBLIJ MET EEN EI. Blij met een ei, april 2011 Speel-o-theek De Dobbelsteen www.dedobbelsteen.nl
BLIJ MET EEN EI Deze speur- en speltocht is niet alleen bedoeld voor rond de paastijd. Doordat iedereen moet proberen zijn of haar ei heel te houden wordt er een extra spelelement in de speurtocht gebracht.
Nadere informatieSchrijfpalet. Denk goed na! 8. Wie komt me redden?
8. Wie komt me redden? Ontspannende tekst: brief Schrijfpalet Na een ongeluk met een boot zit je op een onbewoond eiland. Je bent er helemaal alleen. Je slaapt in een zelfgemaakte hut. Er is een vulkaan
Nadere informatieDino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.
Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen
Nadere informatieWat zit er in die doos juf?
5B s Quadroproject 5B Mater Dei Leuven Voor ons begon het project toen er plots een grote kartonnen doos achteraan in de klas stond. Alle blikken waren dan ook gericht naar deze doos, tot er plots iemand
Nadere informatieWat doen de kleuters deze week?
maandag 14 maart tot vrijdag 18 maart Wat doen de kleuters deze week? Bij juf Nathalie in de instap- 1 e kleuterklas : Na ons bezoekje aan Pluimvee Schouppe zitten er nu 3 schattige kuikentjes in onze
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen. De leerlingen kunnen de actieve voedingsdriehoek opbouwen.
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen kennen de verschillende voedselgroepen en kunnen deze correct binnen de actieve voedingsdriehoek plaatsen. De leerlingen kunnen de actieve voedingsdriehoek opbouwen.
Nadere informatieKorte cursus sinterklaasgedichten schrijven
Taal actief 3 Handleiding groep 6 en 7 Korte cursus sinterklaasgedichten schrijven Dit is een extra activiteit die past binnen het thema sinterklaas. Tijdsduur 45 minuten Tip: De kinderen die moeite hebben
Nadere informatieThema de kip en haar kuikens
Kip en haar kuikens De zonnestralen zien we weer in de klas, de eerste bloemen groeien Het is lente! Een periode van nieuw leven.. Met het thema de kip en haar kuikens kun je aandacht besteden aan de volgende
Nadere informatieWe hebben voor de verschillende ontwikkelingsgebieden activiteiten en ideeën verzameld.
Thema Lente 1 Hierbij presenteren wij het thema lente! We hebben voor de verschillende ontwikkelingsgebieden activiteiten en ideeën verzameld. Het boek dat dit thema centraal staat is Moederdag valt ook
Nadere informatieDe kip en het ei. Een kip gaat eieren leggen als ze ongeveer zes maanden oud is. Eén maal per anderhalve dag legt ze een ei.
De kip en het ei Een kip gaat eieren leggen als ze ongeveer zes maanden oud is. Eén maal per anderhalve dag legt ze een ei. Komt er nog wat van? De haan vrijt met de vrouwtjeskip. Hij zorgt voor de kuikentjeseieren.
Nadere informatieTik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.
Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het
Nadere informatiemaken de kinderen vogelnestjes die zij in de dierenhoek kunnen gebruiken.
14. Vogelnestjes Tijdens deze activiteit: maken de kinderen vogelnestjes die zij in de dierenhoek kunnen gebruiken. Rekenen Getallen Groep 1 Groep 2 Omgaan met de telrij Telt akoestisch heen en terug t/m
Nadere informatieWat maak je van melk?
eerste leerjaar 1 Wat maak je van melk? Werkwijze Verzamel in de klas allerlei melkproducten evenals voedingswaren waaraan geen melk te pas komt. Bespreek met de kinderen welke producten wel/ niet gemaakt
Nadere informatieDe kinderen zochten zelf informatie op over de dieren die ze dagelijks verzorgen.
Dag kinderen, om jullie weer te zien! Deze krant staat volledig in het teken van! De kinderen zochten zelf informatie op over de dieren die ze dagelijks verzorgen. 1 zochten info over Ik heb honger. Weten
Nadere informatieAmfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.
Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign
Nadere informatieVandaag een Bijzondere Dag: Feest van de Vlaamse Gemeenschap
11 juli Vakantieoefeningen Vandaag een Bijzondere Dag: Feest van de Vlaamse Gemeenschap Bijbelhoekje: het verhaal van de verloren zoon. Deel 5. Lees het verhaal, dan kun je de vraagjes oplossen. Er wordt
Nadere informatieEen nest vol ooievaars
Vogels in de klas Leerkracht groep 1-4 Een nest vol ooievaars Voorleesgedicht met taalactiviteiten veer paal Inhoud in het kort Voorleesgedicht waarbij kinderen kennismaken met begrippen rond een thema
Nadere informatieSpel 0 Adam woont in het paradijs. God praat elke dag met Adam. Hij mag alle dieren een naam geven. Wij gaan Adam helpen.
Genesis 2:18-20 0 Leeftijd: 4-8 jaar Wat heb je nodig? 0 Lied: Adam geeft de dieren namen 0 Estafette: touw en attributen, bijvoorbeeld: pionnen, emmers, tafel 0 Speel het spel in 2 groepen Spel 0 Adam
Nadere informatieKlassenkrant. De regenboog. Kleuterpraat. Wij kunnen mooie zinnen bedenken over pasen.
Klassenkrant groep 1 & 2 Redactie: Demi, Eeltje, Imme, Levy, Lisa, Lyan, Readbad, Sam, Thymen, Tygo, Bear, Bram, Djurre, Dynke, Hugo, Marie, Nica, Robin, Mirthe, Floortje, Birk Nieuws van / uit de klas
Nadere informatieKinder- en poppentheater PROPOP Steenweg op Oosthoven 114 2300 Turnhout tel 014/42.33.22 fax 014/42.43.55 email info@propop.be website www.propop.
LESMAP BIJ DE VOORSTELLING Kinder- en poppentheater PROPOP Steenweg op Oosthoven 114 2300 Turnhout tel 014/42.33.22 fax 014/42.43.55 email info@propop.be website www.propop.be ZIE GINDS ZINKT DE STOOMBOOT
Nadere informatieEen. hoort erbij! Over dieren uit een ei. groepen 5-6. uitgave 2013
Een hoort erbij! Over dieren uit een ei uitgave 2013 groepen 5-6 inhoud blz 1 Een ei hoort erbij 3 2 De kip en het ei 4 3 Eitjes op een blad 5 4 Eieren op het strand 6 5 Op zoek naar een ei 7 6 Eitjes
Nadere informatieTom zingt taal. Oefenmateriaal. Tom Clement. Tom Clement
Tom zingt taal Oefenmateriaal Beste leerkracht Je gaat naar de voorstelling Tom zingt taal kijken. Als smaakmaker geeft Tom 2 liedjes prijs die je op voorhand in de klas kan beluisteren. In deze bijlage
Nadere informatieGertrude van Walstijn
Gertrude van Walstijn 21 lange dagen 21 lange dagen zat ik in een kippenei, Ik wil eruit, ik wil vrij, Ik prik een gaatje in het ei. Ik wil eruit, ik wil vrij, Ik prik een gaatje in het ei. Nog een stukje,
Nadere informatielespakket voor het eerste en het tweede leerjaar Gijzelstraat 14, 9031 Drongen 09 227 60 24 schoolhoeve @gent.be
lespakket voor het eerste en het tweede leerjaar Gijzelstraat 14, 9031 Drongen 09 227 60 24 schoolhoeve @gent.be 1 inhoud Beste leerkracht In deze bundel kan u een aantal werkblaadjes vinden voor het eerste
Nadere informatieWe zullen chocolademousse maken!
We willen onze vrienden verrassen met iets lekkers. Het mag niet moeilijk zijn. Iedereen moet het lusten. Wat zouden we zoal kunnen bereiden?... We zullen chocolademousse maken! Project Chocolademousse
Nadere informatieBOER KLAS. zkt. lesboekje eerste graad. dit boekje is van: ...
BOER zkt KLAS lesboekje eerste graad dit boekje is van:... Rondom de boerderij Kleef in het kader een foto van de boerderij die jullie gaan bezoeken. Schrijf onder de foto de naam van de hoeve. Wat denk
Nadere informatieInfofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen weten welke voedingsstoffen het lichaam nodig heeft en waarom ze zo belangrijk zijn. De leerlingen zien in dat een gezonde voeding alle essentiële voedingsstoffen
Nadere informatieKippenboutje of kippenei... Over het verschil tussen een legkip en een vleeskip.
L E E S T E K S T Legkip aan het woord Braadkip aan het woord Kippenboutje of kippenei... Over het verschil tussen een legkip en een vleeskip. Kippen kunnen natuurlijk niet praten. Kakelen wel, ja, maar
Nadere informatieAuditieve oefeningen herfst. Hakken en plakken
Auditieve oefeningen herfst Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) eek-hoorn vlie-gen-zwam ka-stan-jes pad-den-stoel ka-bou-ter beu-ken-noot e-gel spin-nen
Nadere informatieEen gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie
Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.
Nadere informatieNoach. moest een ark gaan bouwen. 2009 Ans Heij - de Boer / www.bijbelidee.nl
Noach moest een ark gaan bouwen 2009 Ans Heij - de Boer / www.bijbelidee.nl 1 2 De ark van Noach Vouw een ( bruin) vel karton dubbel. Vouw de beide zijkanten 3 cm om. Plak deze plakstroken (A) tegen de
Nadere informatieKopieer dit e-boek en stuur het door naar anderen.
Lente groep 3/4 inhoud blz Lente 3 1 Langer licht 4 2 Bollen 5 3 Wakker worden 6 4 Frisse blaadjes 7 5 Kikkerdril 8 6 Op reis 9 7 In de wei 10 8 Er op uit! 11 9 Filmpjes 12 Werkblad winter 13 Schrijf je
Nadere informatieIn de rij. Warming-up Doel: Losmaken van lijf en stem; concentratie vergroten; richten op leraar voor de klas.
Groep: 1/2 en 3/4 Thema: Boerderijdieren/Supermarkt Inhoud: Een liedje in twee heel verschillende versies: Pop- en klassiek, twee verschillende teksten. Ritme en maat, spelen op instrumenten, (her)kennen
Nadere informatieLesbrief Kikker viert de lente. Kikkertiendaagse: 21 t/m 30 maart Thema: Kikker viert de lente Leeftijd: voor kinderen van 3 tot en met 6 jaar
Lesbrief Kikker viert de lente Kikkertiendaagse: 21 t/m 30 maart 2018 Thema: Kikker viert de lente Leeftijd: voor kinderen van 3 tot en met 6 jaar Van 21 t/m 30 maart kleurt heel Nederland groen met het
Nadere informatieKern 3: doos-poes-koek-ijs
Kern 3: doos-poes-koek-ijs In deze kern leert uw kind: Letters: d - oe - k - ij z Woorden: doos, poes, koek, ijs, zeep Herhaling van de letters van kern 1 en 2 Deze nieuwe woorden en letters worden aangeboden
Nadere informatieAuditieve oefeningen - lente. Hakken en plakken
Auditieve oefeningen - lente Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) len-te kro-kus tul-pen lam-me-tje bloe-men zaai-en tuin-tje ro-zen vo-gel tuin-man bij-en
Nadere informatieLimburgs Landschap. natuurboekje van
Limburgs Landschap natuurboekje van lente 2014 Hoi! Spreeuwen zijn druktemakers. Ze kwetteren, fluiten en piepen. Ze kletsen samen heel wat af. En ze apen de gekste geluiden na. Denk je dat je een kikker
Nadere informatie- we maandag Kleine Raaf kwijt waren? Ze was verdwenen en de kleuters gingen naarstig op zoek om te kijken waar ze kon zijn.
Week van 20 tot 24 maart 2017 project: kleine raaf Wist je dat?????? - we maandag Kleine Raaf kwijt waren? Ze was verdwenen en de kleuters gingen naarstig op zoek om te kijken waar ze kon zijn. Toen we
Nadere informatieInhoudstafel Werkbundel:
2 Inhoudstafel 1 Inleiding... 3 2 Eindtermen en leerplandoelen... 3 3 Enkele ideeën en activiteiten... 4 3.1 Ontbijt:... 4 3.2 Overloopspel... 4 3.3 Eieren schilderen... 4 3.4 Baby uit een ei... 4 3.5
Nadere informatieGezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten
Gezonde recepten Gezonde recepten Vraag jij je ook wel eens af wat gezonde recepten zijn en wat nu gezond is en wat niet? Er zijn zoveel geluiden in voedingsland, dat je soms de weg kwijt kunt raken. Wat
Nadere informatieOok voor een aantal wilde zwijnen is de tijd om. Nog nooit waren er zoveel als dit jaar.
Wat vliegt de tijd Alweer 3 dagen in het nieuwe jaar maak ik weer een foto boven de ezel-wei. Dezelfde wolkenlijn maar nu prachtig gekleurd. Doordat de hogere Morvan de luchtlagen als het ware tegenhoudt.
Nadere informatiedecember 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart
december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart Kerstkaart Refrein: Ik stuur een kerstkaart naar oom Rob en één naar tante Fee. Zeg postbezorger, breng je ook voor mij een
Nadere informatieStap voor stap: Het Preventief Medisch Onderzoek voor het 1 ste leerjaar
Stap voor stap: Het Preventief Medisch Onderzoek voor het 1 ste leerjaar Doelstelling van deze presentatie De leerlingen van je klas krijgen dit schooljaar een medisch onderzoek op school. Wat gebeurt
Nadere informatietweede leerjaar www.lessenpakket.be
tweede leerjaar 2 Vlees op je bord... Lekker en gezond! Lees de tekst Zet de nummers in de tekst bij de juiste tekening. Vertel in de juiste volgorde de weg van het vlees tot op je bord. de weg die het
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek. Bekijk aandachtig de menu s van Jana en Stef. Wie heeft volgens jou het lekkerste menu? Waarom?
Het werkblad sluit aan bij de infofiches waarin je ook meer informatie vindt bij de verschillende opdrachten. Gebruik de infofiches en het werkblad naast elkaar. Opdracht 1 (aansluitend bij infofiche 1)
Nadere informatieLiefde in het kippenhok
Liefde in het kippenhok Kippentalk deel 1, groep 5, tekst en illustraties Ingrid Huijbregts 1 Theaterlezen Wat is theaterlezen? Theaterlezen is een heerlijke manier om het lezen te oefenen. Je oefent het
Nadere informatieShake Song Fort van de Verbeelding. Bovenbouw Groep 7 en 8
Shake Song Fort van de Verbeelding Bovenbouw Groep 7 en 8 1. Shake Song overzicht Alle kinderen hebben een zelfgemaakte shaker. Die is in het begin nog niet nodig want we leren eerst het liedje en daarna
Nadere informatieveilig leren Veilig leren lezen Artikelen - Letterkennis, aanpak b/d-probleem lezen Auteur: Susan van der Linden Stap 1
veilig leren lezen Letterkennis Aanpak b/d-probleem Auteur: Susan van der Linden De letters b en d zijn voor veel kinderen een bron van verwarring. Dit komt door hun gelijke vorm. Toch kunt u dit probleem
Nadere informatieSta in je recht. Lessen over (kinder)rechten voor PO
Sta in je recht Lessen over (kinder)rechten voor Speed-date Wij hebben een rechtsysteem waar iedereen zich aan moet houden. Maar welke rechten zijn dat dan? Welke ken je en welke rechten lijken jou vanzelfsprekend?
Nadere informatieLou en Lena in Ecuador
Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena in Ecuador Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, wij zijn Lou en Lena! Kom, we nemen je mee naar
Nadere informatieIn de volgende les gaan de cursisten met de gemaakte figuurtjes/objecten een paastak versieren in een vaas/pot en creëren daarmee een sfeerhoekje.
De cursisten hebben de afgelopen maanden verschillende creatieve technieken met mij geoefend. Ik wil in deze les op een leuke manier verschillende van deze technieken terug laten komen, maar dan in een
Nadere informatieGedichten werkboekje. Naam: Groep:
Gedichten werkboekje Naam: Groep: Gedichten lezen 1. Wat valt je als eerste op bij dit gedicht? Bang Bang, dat ik het nooit vergeten zal. Ik zal het nooit vergeten. Ik zag hem daar voor het laatst in de
Nadere informatieEEN APPELTJE VOOR DE DORST
EEN APPELTJE VOOR DE DORST Deze les gaat over appels en kippen. Je hebt heel veel verschillende appels. Appels in allerlei kleuren: groen, geel, knalrood. En in heel veel smaken: zoet, een beetje zurig,
Nadere informatieDe leessleutel Begrijpend luisteren-lezen thema 5 verhaal 1 groep 3. Thema 5 Verhaal 1 bladzijde 2 t/m 5 van het leesboek
De leessleutel Begrijpend luisteren-lezen thema 5 verhaal 1 groep 3 Thema 5 Verhaal 1 bladzijde 2 t/m 5 van het leesboek Het wiel doet raar! 1 Naar wie gaat Daan? a Naar school b Naar Loes c Naar Rik 2
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, jongens en meisjes, Hé Joyce, ga je mee? Emma rent achter Joyce aan als ze van het schoolplein lopen. Joyce, wij gaan vanmiddag op bezoek bij mijn oom,
Nadere informatieKinderopvang De Palmboom Professionele kinderopvang in je eigen buurt! Programma
Kinderopvang De Palmboom Professionele kinderopvang in je eigen buurt! Programma Week 15 Datum 7 tot en met 11 April 09.15 uur - Kring: Kern 0 1½ fruit eten. Fruit onder een doek verstoppen. Wat ligt er
Nadere informatieAdam geeft de dieren namen
Adam geeft de dieren namen Adam geeft de dieren namen, alle dieren die er zijn. Help je mee, heb jij een idee hoe al die namen zijn? Spelvorm: Zing de raadsels, de laatste zin is een spreektekst. De kinderen
Nadere informatieGa daar dan staan. Hou je meer van geel, dan kies je de kant van de muur. Ga daar dan staan.
Rood of geel? Joris Denoo Ik ken een heel leuk spel, zegt juf Lotte. Je kunt het doen hier in de klas. Wie doet mee met mij? Ik juf! Ik! Ik! Ik ook! Juf! Ik! Ik! Ja, ik ook! Dat is prima, knikt de juf.
Nadere informatieMAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. Magda op school? Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden
Nadere informatieWat weet jij over biologisch en over de bodem?
Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant
Nadere informatieD E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout
D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk
Nadere informatietaal portfolio Taalportfolio 9+
taal portfolio Taalportfolio 9+ Inhoud bladzijde 3 bladzijde 4 bladzijde 5 bladzijde 8 bladzijde 11 bladzijde 12 bladzijde 13 Jouw naam en school Welke taal of dialect spreek je met wie Wat kun je in de
Nadere informatieJonge dieren. Dieren hebben jongen. Hoe noem je ze? Kies uit: big, lam, kuiken, kalf, puppy, veulen, kuiken
Groep 4 Naam:. Jonge dieren Dieren hebben jongen. Hoe noem je ze? Kies uit: big, lam, kuiken, kalf, puppy, veulen, kuiken Het jong van een paard is een Het jong van een koe is een Het jong van een hond
Nadere informatieBruine bananen. Doelstellingen
Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld
Nadere informatieDe Gloob-Fanfare. eerste leerjaar CORRECTIESLEUTEL - AFVAL
De Gloob-Fanfare eerste leerjaar CRRECTIESLEUTEL - AFVAL De Gloob-Fanfare! onze uitdagingen: 1. wat hebben die brikjes te maken met de verjaardag van mama? 2. word uitvinder van nieuwe dingen! 3. organiseer
Nadere informatieIk plaats mijn boog in de wolken; die zal het teken zijn van het verbond tussen mij en de aarde.
De regenboog God heeft een boog in de wolken geplaatst om ons aan het verbond te laten herinneren. Er zal nooit meer zo n grote zondvloed komen, dat heel de aarde onder water staat. Laten we een regenboog
Nadere informatie