Veranderopgave: Impuls Onderkant Arbeidsmarkt (IOA)

Transcriptie

1 Bijlage II : Samenvatting Veranderopgaven Veranderopgave: Impuls Onderkant Arbeidsmarkt (IOA) Naar verwachting wordt in 2013 de Wet werken naar vermogen (Wwnv) ingevoerd. Uitgangspunt van deze wet is dat iedereen met loondispensatie deel kan nemen aan het arbeidsproces. De huidige wetten Wajong en WSW zullen worden aangepast in die zin dat alleen de mensen die absoluut niet deel kunnen nemen aan het arbeidsproces nog een beroep kunnen doen op de voorzieningen van deze wetten. Dit betekent dat mensen die nu nog een Wajong of WSW indicatie krijgen, straks onder de Wwnv zullen vallen (de huidige groepen Wajong en WSW blijven onder de huidige wetgeving vallen). Voor de uitvoering van de Wwnv betekent dit dat er een bepaalde groep uit de Wwnv (verdiencapaciteit < 20%) naar verwachting geen deel zal gaan uitmaken van de reguliere arbeidsmarkt. Teneinde deze groep in de gelegenheid te stellen toch een prestatie te kunnen leveren voor hun uitkering zal er een voorziening getroffen moeten worden. In de rapportage over het project IOA is er voor gekozen om een basisvoorziening op te bouwen die bestaat uit een reeks van publieke en/of private leerwerkbedrijven. Deze leerwerkbedrijven geven aan de Wwnv-groep (in beginsel de groep < 20 % verdiencapaciteit) de mogelijkheid om sociale-, werknemers- en vakvaardigheden op te doen om van daaruit door te stromen alsnog naar werk, naar een vrijwilligersfunctie of uiteindelijk een beroep te doen op dagbesteding. Vooruitlopend op de invoering van de Wwnv kan deze voorziening van leerwerkbedrijven beschikbaar zijn vanaf 2012 voor de moeilijk te plaatsen mensen vanuit WWB en Wajong. De leerwerkbedrijven werken voor hun scholingsbehoefte samen met de ROC s die gevestigd zijn in Dordrecht of regio Drechtsteden. De leerwerkbedrijven (circa 26) richten zich op een bepaalde branche van werkzaamheden (groen, zorg, dierverzorging, schoonmaak en catering). Inhoudelijk betekent dit dat de leerwerkbedrijven leerlingen vaardigheden aanleren om in deze branche werkzaam te kunnen zijn. Om maatschappelijk te kunnen profiteren van deze leerwerkbedrijven kunnen zij gevestigd zijn in centra in wijken (bijvoorbeeld brede scholen, bejaardencentra) om daar een deel van de facilitaire en zorgondersteunende werkzaamheden uit te voeren (territoriale leerwerkbedrijven). Anderzijds kunnen zij leerlingen leveren voor inzet in de openbare ruimte (groen) om daar net even iets meer te doen dan wat we nu gewend zijn (functionele leerwerkbedrijven). In alle gevallen zijn de leerwerkbedrijven arbeidsvolgend en daarmee is hun inzet bij reguliere arbeid mogelijk. Door toepassing van SROI bij met name gemeentelijke opdrachten kan een borging van de inzet van de leerwerkbedrijven worden bereikt. Dit vraagt wel om een extra inspanning en aandacht van de gemeentelijke inkopers. Door een branchegerichte samenwerking tussen leerwerkbedrijven en werkbedrijven (publiek en privaat) wordt de uitvoering geborgd. Leerwerkbedrijven zijn vaak vanuit ideële motieven opgezet met als gevolg dat er een bepaalde mate van professionalisering in brede zin (administratieve organisatie etc) ontbreekt. In alle gevallen is er de bereidheid om in administratief opzicht samen te werken. Dit betekent dat er een basis is om een centrale leerlingenadministratie te gaan voeren (om zo de ontwikkelingen van de leerlingen goed te kunnen volgen), er een bereidheid is de financiële administratie centraal uit te laten voeren (hierdoor 1

2 kunnen regelingen beter benut worden) en collectief scholing te volgen zodat alle leerwerkbedrijven over goed opgeleid personeel beschikken (praktijkbegeleiders en assessors). Doordat leerwerkbedrijven verspreid gevestigd zijn in het gebied, kan iedereen min of meer in de eigen omgeving een leerwerkomgeving vinden. Nadat het leerproces is afgerond (circa 18 tot 24 maanden) kan iemand doorstromen naar werk of als dat niet mogelijk is, als geschoolde vrijwilliger (via de Welzijnsorganisatie) aan de slag. Voor een deel van de mensen zal vast komen te staan dat zij uiteindelijk aangewezen zijn op dagbesteding. De leerwerkbedrijven kunnen voor een deel deze dagbesteding bieden, zodat men in de inmiddels vertrouwde omgeving dagbesteding kan genieten. Door de veilige en realistische werkomgeving bieden de leerwerkbedrijven ook mogelijkheden samen te werken met andere projecten uit het arbeidsmarktbeleid (werkschool en werk naar werk). Inmiddels tekent zich al een beeld af dat leerwerkbedrijven in een bepaalde branche nauwe samenwerking zoeken om leerlingen verticale doorstroming aan te kunnen bieden. Met name in de bouw en de zorg is deze tendens waarneembaar. Niet alleen in Dordrecht is de belangstelling groot om aan deze samenwerking deel te nemen, maar ook binnen de Drechtsteden vanuit zowel het gemeentebestuur als private organisaties. In Dordrecht is een werkgroep gevormd vanuit verschillende disciplines (SDD, UWV, Gemeente, Drechtwerk, DWO) om zo vanuit het beginsel om kennis te ontschotten en te delen een aantal speerpuntprojecten in 2012 uit te gaan voeren. Door het bijeenbrengen van kennis in dit Dordtse Smaldeel, wordt gezocht naar een optimale vorm waarin de leerwerkbedrijven kunnen gaan functioneren en profiteren van de diverse regelingen. Vanuit deze groep wordt voorgesteld om met onderstaande speerpuntprojecten een begin te maken. Vanuit het Smaldeel vindt sturing op hoofdlijnen plaats. 2

3 Naam Typering in functionaliteit Branche Initiatiefnemer De Plint Leren en werken Facilitair catering Drechtwerk Stapvoets Dagbesteding, stages werkschool en leeromgeving Dierverzorging - groen Stapvoetsbestuur Koloriet Ontwikkeling community Facilitair-catering community DWO De Wielborgh Leren en werken ontwikkeling c.j. Zorg facilitair - community Stichting Wielborgh Aanbevelingen Te besluiten om het voorgestelde model van leerwerkbedrijven in te stellen als basisvoorziening voor de doelgroep (in beginsel Wwnv <20%) De huidige samenwerkingsbereidheid tussen partijen te borgen door een door alle deelnemende partijen te ondertekenen samenwerkingsovereenkomst. In het eerste kwartaal 2012 te starten met de speerpuntprojecten: o De Plint o De Koloriet o Stapvoets o De Wielborgh Samenwerking zoals die thans al plaatsvindt in het Dordtse Smaldeel, gebaseerd op het bijeenbrengen van diverse instituten met als doel het ontschotten van kennis en het doorontwikkelen van het beleid, te institutionaliseren en uit te breiden met ambtelijke deelname uit de overige Drechtsteden gemeenten. Het is van belang om dit construct een bestuurlijke prudente positie te geven. De opzet van een apart administratiekantoor (publiek/privaat) met als taak het beheren van een collectieve leerlingen- /deelnemersadministratie, het benutten van alle mogelijke financieringsmogelijkheden en het voeren van de financiële administratie van die leerbedrijven die daar behoefte aan hebben. Dit administratiekantoor wordt daarmee de uitvoeringsorganisatie van de hiervoor genoemde beleidsclub. De eisen voor leerwerkbedrijven om aan de samenwerking deel te nemen te definiëren, passend binnen de normen van de brancheorganisatie en de opleidingsvoorwaarden van de ROC s waarmee wordt samengewerkt. Veranderopgave: Werkschool DOEL 3

4 Een groot aantal jongeren is niet in staat een startkwalificatie te behalen en mist daardoor aansluiting met de arbeidsmarkt en loopt risico op uitval. Het gaat hierbij om jongeren van de volgende onderwijstypen: In het voortgezet onderwijs (Vso) met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking of chronische ziekte en kinderen met psychiatrische of gedragsstoornissen Kinderen van de praktijkschool (Pro), Leerlingen van het mbo die de opleiding Arbeidsmarktgekwalificeerd Assistent (AKA), Door het Pro, Vso en AKA worden alle veel inspanningen verricht om jongeren succesvol duurzaam naar de arbeidsmarkt te begeleiden. Er is echter een categorie jongeren waarmee dit niet lukt. Voor deze jongeren de werkschool bedoeld. Doel van de werkschool is daarom: Voorkomen van Jeugdwerkloosheid Jongeren helpen aan werk, ontzorgen van werkgevers en coördineren van (zorg)middelen en begeleiding Betere aansluiting onderwijs arbeidsmarkt door verantwoordelijkheid van de werkschool te leggen bij onderwijs en bedrijfsleven In 2011 bedraagt het aantal Wajongers in Drechtsteden Met de nieuwe Wwnv wordt in 2013 een instroom van het aantal Wajongers verwacht van 80 tot 100 jongeren. De jeugdwerkloosheid bedraagt 953 jongeren per augustus Hiervan hebben er 536 geen startkwalificatie. WERKWIJZE WERKSCHOOL De werkschool garandeert voor deze jongeren gedurende 3 jaar scholing, stage, leerwerkplek, werk, begeleiding en ontzorgt de leerling en werkgever. De werkschool is een landelijk concept dat uitgerold wordt over de 30 arbeidsmarktregio s. Iedere regio kan zijn invulling kiezen, die aansluit bij de regionale situatie. De werkschool is hiermee: kortste en snelste weg naar werk voor leerlingen die geen startkwalificatie behalen en zonder begeleiding geen werk vinden deelname leidt duurzame tot opbouw van CV en arbeid op de werkplek worden EVC s en certificaten behaald voor CV-opbouw partijen: deelnemende onderwijsinstellingen, leerplicht, gemeente, UWV, COLO ondersteuning vanuit landelijke stichting landelijk Werkschoolformule, met basisarrangementen (financiering), producten (zoals modelovereenkomsten, methodiek) en netwerk (zoals werkgevers, O&O fondsen Rendement van de werkschool is: jongere: werkt in plaats van afhankelijkheid van een uitkering, werkgever: heeft de beschikking over gekwalificeerde werknemers overheid: de invoering van de werkschool is budget neutraal. Door ontschotte inzet van middelen zou de werkschool moeten leiden tot een besparing van ten minste 20%. 4

5 AANPAK/ STAND VAN ZAKEN In het najaar van 2011 is verkend hoe de werkschool formule in de regio gestart kan worden. Duidelijk is geworden dat alle betrokken scholen positief staan tegenover de ontwikkeling van de Werkschool. Scholen zijn echter kritisch over de meerwaarde van de Werkschool als aanvulling op de bestaande instrumenten om jongeren duurzaam naar werk te begeleiden. Belangrijk is daarom dat de meerwaarde van de werkschool wordt aangetoond door te starten met 8 casussen vanuit ieder schooltype en dat voldoende vertouwen in de Werkschool als instrument wordt ontwikkeld. Tevens is van belang dat helder wordt hoeveel van het onderwijsbudget door onderwijsinstellingen beschikbaar wordt gesteld. Daarnaast is van belang dat inzichtelijk wordt gemaakt de wijze waarop de Werkschool exploitabel wordt gemaakt en de wijze waarop monitoring en sturing op de werkschool wordt ingericht. Bestuurlijk zal in 2012 de werkschool worden ondergebracht bij nieuw te vormen commissie onderwijs en bedrijfsleven die voortkomt uit de verbinding van stuurgroep Actieplan Jeugdwerkloosheid, Werkschool en VSV. Hieronder volgt een overzicht van wat tot heden is gebeurd en wordt de planning voor 2012 in beeld gebracht. A. Voorbereiding (oktober november, 2011) Regioscan (wie, wat, waar en hoe) Verwacht aantal in Pro, VSO, AKA: Coalition of the willing B. Intentiebijeenkomst met onderwijs bestuurders (25 november, 2011) C. Ontwikkelen van een uitvoeringsplan (december, 2011)) Regionale werkformule ontwikkelen Onderdelen uitvoeringsplan: o.a. aantaal leerlingen en werkgevers, organisatievorm/toezicht, begroting totaal, casussen financieringsarrangementen, verbindingen met andere beleidsvelden en initiatieven Verbinding met bestaande initiatieven Toezeggingen van scholen over financiering D. Go-no go moment onderwijsbestuurders (26 januari 2012) Start van casussen Afspraken maken over overdracht van middelen bij bewezen meerwaarde en vertrouwen in het instrument Werkschool Inzicht in het exploitatiemodel regionale Werkschool Duidelijkheid over monitoring en regionale sturing op de Werkschool E. Operationeel (februari -april 2012 ) Werven van werkplekken Matchen van jongeren aan een baan Verbinden met overige initiatieven betreffende werkgeversbenadering/urgentiebesef Verbinden lokaal en regionaal VSV beleid. Inbedding van de werkschool op Zuid-Holland Zuid niveau. 5

6 EFFECT EN MEETBAAR RESULTAAT Effect: Reductie van instroom van jongeren in de WWB en Wajong Resultaat en fasering ontwikkeling Werkschool Werkschool in de regio Drechtsteden/Zuid-Holland Zuid is in 2012 gerealiseerd Fasering ontwikkeling werkschool zie hieronder Datum Januari 2012 April 2012 Juli 2012 Oktober 2012 Januari 2013 Aantal leerlignen Onderwijs Pro/MBO Pro/MBO/VSO/O Pro/MBO/VSO/O Pro/MBO/VSO/O Pro/MBO/VSO/ O 6

7 Veranderopgave: Maritieme Campus Drechtsteden INLEIDING Vanuit de economische agenda s van zowel Rijk als Zuidvleugel is de aanwezigheid van voldoende talent voor de maritieme sector benoemd als één van de belangrijkste knelpunten om de ambities voor de toekomst te kunnen realiseren. Ook is recent een masterplan beroepsonderwijs opgesteld waarin de onderwijsinstellingen in de regio zich committeren aan de verder vormgeving van vraaggestuurd onderwijs. In het licht van deze twee ontwikkelingen is een kwartiermaker gevraagd een rondgang te maken langs marktpartijen en andere relevante spelers om inzichtelijk te maken wat de vraagarticulatie vanuit de markt is met betrekking tot het aanbod van opleidingen en de vormgeving van het curriculum. De afgelopen anderhalve maand heeft de kwartiermaker gesproken met ca. 30 personen, waarvan ongeveer de helft uit bedrijven of brancheverenigingen. Op basis van deze gesprekken is de behoefte van het veld gepeild om richting te kunnen geven aan het initiatief met de werktitel Maritieme Campus. De input is divers en kent verschillende aspecten, maar biedt voldoende aanknopingspunten om vervolgstappen te zetten. De uitkomsten van deze gesprekken zijn gecombineerd met de inzichten uit een aantal rapporten (bijv. Trek in Techniek van OCD/IVA) en bijeenkomsten (bijv. Maritieme Innovatiecontracten voor de Topsector aanpak ). Uit de gesprekken is gebleken dat marktpartijen beperkt behoefte hebben aan wat zij zien als nóg een initiatief op het terrein van arbeidsmarkt en onderwijs. Wel zien alle partijen het belang van het maritieme cluster en het voorzien in voldoende talent voor deze sector. Vanuit deze signalen is doorgevraagd naar verdere ideeën, behoeftes en wensen op dit bredere vlak. Dit alles leidt tot het volgende beoogde doel, aanpak, planning en resultaat voor het vervolgtraject om te komen tot het initiatief De Maritieme Campus Drechtsteden. BEOOGD DOEL De maritieme campus wordt een platformorganisatie waarin ondernemers en onderwijsinstellingen, gefaciliteerd door de overheid, tot een zo goed mogelijke structurele verbinding en samenwerking om te komen tot: A. Regie en coördinatie - Er is behoefte aan regie op de veelheid aan initiatieven, activiteiten, programma s en organisaties die al actief zijn op dit gebied - Maak inzichtelijk voor welke subsectoren wat nodig is en kijk binnen de bestaande initiatieven of er al een goed lopend initiatief is wat daarbij zou passen - Maak inzichtelijk welke initiatieven succesvol zijn en voorzie die van continuïteit of versterk/verbreed ze naar andere sectoren - Zorg dat succesvolle initiatieven elkaar kennen, van elkaar leren, de krachten bundelen en naar elkaar verwijzen B. Structurele verbindingen vanuit maatwerkoplossingen - Er is behoefte aan een structurele verbinding van praktijk, kennis en kunde; niet enkel vraagsturing richting de opbouw van een curriculum. - Maatwerk en kleinschaligheid van initiatieven is belangrijk een regierol of coördinatie moet waken voor uniformiteit en one-size-fits-all oplossingen. - Initiatieven moeten kleinschalig en gericht op specifieke groepen bedrijfsleven, maar om de uiteindelijke bredere doelstellingen te kunnen verwezenlijken is het zinvol als kleinschalige initiatieven wel onderdeel uitmaken van een groter geheel - Elk initiatief valt of staat met bevlogen en betrokken trekkers die anderen mee kunnen krijgen ( champions ) 7

8 C. De Maritieme Campus: van Maasmond tot en met Gorinchem - De problematiek van voldoende talent voor de sector is een regionale problematiek die hoort bij het maritieme economische systeem van Maasmond tot en met Gorinchem, inclusief het bijbehorende onderwijssysteem en de bijbehorende arbeidsmarkt - Een breed gedragen wenkend perspectief van het cluster kan bijdragen aan het vergroten van de instroom AANPAK Op basis van de gevoerde gesprekken kunnen de volgende aanbevelingen voor vervolgstappen worden geformuleerd: A. Verbreding De behoeftes vanuit de markt zijn breder dan enkel inhoudelijke vraagsturing richting onderwijs. Het gaat ook om regie en coördinatie van de veelheid aan initiatieven, om andere bronnen voor personeel dan het onderwijs en om het vergroten van de aantrekkelijkheid van de sector. Daarom is het raadzaam de invulling van de maritieme campus ook te verbreden naar deze onderwerpen. B. Meer inzicht en analyse Om een beter beeld te krijgen op de uitdagingen en mogelijke acties die leiden tot een succesvolle Maritieme Campus, is extra informatie gewenst. Daarvoor kunnen de volgende acties worden ondernomen: 1. Verdiep het onderzoek Trek in Techniek van OCD/IVA naar de Maritieme sector en maak zo inzichtelijk: a. Wat de definitie is van de Maritieme sector en breng de economische betekenis van deze sector in beeld voor de gehele regio (Maasmond tot en met Gorinchem) b. Wat de bestaande en verwachte werkgelegenheid bij deze bedrijven is, uitgesplitst naar opleidingsniveaus c. Wat het totaal aanbod van maritieme opleidingen in de regio is, inclusief in- en uitstroom aantallen d. Wat de belangrijkste bestaande initiatieven, programma s en organisaties zijn die zich nu al richten op een betere aansluiting tussen arbeidsmarkt en onderwijs (zoals bijvoorbeeld Metalent, KMR, LPI s, PMI, Prego, etc) en welke daarvan kunnen worden benoemd als de pareltjes met bewezen resultaten 2. Bekijk vanuit deze gegevens de belangrijkste knelpunten op de arbeidsmarkt in de maritieme sector en bekijk vanuit de lopende initiatieven en de gevonden pareltjes wat mogelijke aanpassingen in onderwijsaanbod, onderwijslocatie en curriculum kunnen zijn 3. Bekijk ook de mogelijkheden om eventuele knelpunten op de arbeidsmarkt aan het pakken vanuit werk-naar-werk en zij-instroom maatregelen 4. Inventariseer vanuit de hierboven beschreven stappen waar mogelijkheden zijn om bestaande initiatieven elkaar te laten versterken en indien nodig te ontdubbelen en te ontschotten C. Verbinding 3 O s De maritieme campus zal een samenwerkingsverband worden tussen ondernemers, overheid en onderwijsintellingen. Daarom zullen we bij de vormgeving van de campus nadrukkelijk samenwerken met (vertegenwoordigers van) marktpartijen en onderwijsintellingen zodat het eigenaarschap van dit initiatief niet enkel bij de overheid komt te liggen. D. Governance Het initiatief zal in samenwerking met ondernemers en onderwijsinstellingen logisch gepositioneerd worden ten opzichte van bestaande initiatieven en organisaties zoals bijvoorbeeld de Proeftuin Maritieme Innovatie, KMR, Masterplan Beroepsonderwijs en de Duurzaamheidsfabriek. PLANNING

9 - Verdiepingsslag en onderzoek: half januari tot en met eind maart - Vormgeven Projectplan: April - Organiseren commitment: half januari tot en met eind mei - creëren business case (begroting, middelen, dekking:) Mei/Juni - Start Maritieme Campus: 1 september EFFECT EN MEETBAAR RESULTAAT Effect: - Een structurele verbinding van praktijk, kennis en kunde - Vanuit een samenhangende set van kleinschalige maatwerkoplossingen - Als onderdeel van een logisch samenhangende groter geheel waarbij er binnen twee Maritieme Kernen in het cluster (Rotterdam en Drechtsteden) met twee sterke fysieke locaties waarin praktijk en onderwijs elkaar structureel ontmoeten (RDM Campus en Duurzaamheidsfabriek) wordt gewerkt aan één complementair onderwijs- en arbeidsmarktsysteem ter versterking van het Maritieme Cluster - Waarbij vanuit het grotere geheel ook zal worden gewerkt aan het neerzetten van een wervend perspectief voor het Maritieme Cluster ( De Maritieme Campus ) om een aanzuigende werking te creëren op bedrijvigheid, investeerders èn talent. Meetbaar resultaat: nnb 9