Officieel orgaan van de VVCM Vereniging voor Credit Management eenentwintigste jaargang nummer

Transcriptie

1 de Credit Manager Officieel orgaan van de VVCM Vereniging voor Credit Management eenentwintigste jaargang nummer negende CREDIT MAnAGEMEnT TREnDMETER CREDIT MAnAGEMEnT En EXCEL (DEEL 2) KREDIETCRISIS: WAT hebben WE GELEERD? DE PASSIE VAn CREDIT MAnAGER WILLEM DE BRuYn EConoMISChE CRISIS BEVESTIGT BELAnG CREDIT MAnAGEMEnT DATABASE MAnAGEMEnT En RAPPoRTEREn In EXCEL BETER PRESTEREn MET GoEDE FACTuRATIE MAnnES WESThuIS En WIM MuL: VVCM IS KLAAR VooR DE VoLGEnDE STAP

2 Klaar voor een tandje extra? Geld is de brandstof voor elke onderneming. Daarom zijn cash flow en een laag DSO essentieel. OnGuard gaat zelfs verder: slimme software, ervaren consultants en full support zorgen voor significante financiële en operationele voordelen. Dus volg de weg van meer dan 850 klanten in 25 landen en zet ook uw credit management in de hoogste versnelling. OnGuard Nederland B.V. T +31 (0) Taking credit management to the next level

3 Voorwoord het zijn gedenkwaardige dagen: na een succesvol verlopen WK is het nederlands elftal, jammer genoeg zonder de wereldtitel, weer terug op eigen bodem en de VVCM heeft haar vierde lustrum achter de rug, compleet met een geslaagd congres en diner in de nieuwe Kerk in Den haag. het was tevens de dag van het afscheid van Mannes Westhuis als voorzitter, en natuurlijk van de installatie van zijn opvolger Rien van Poelgeest. De redactie heeft deze feestelijke mijlpaal aangegrepen om de twee aanvoerders samen met captain-van-het-eerste-uur oswald Royaards een prominente plaats te geven op de cover. Met het aantreden van Rien van Poelgeest gaat de vereniging een nieuwe fase in. Ik heb er veel vertrouwen in dat Rien, net als Bert van Marwijk, uit de groep haalt wat erin zit! In deze Credit Manager nemen we afscheid van Mannes in een dubbelinterview met vertrekkende bestuurslid Wim Mul. Wim heeft acht jaar samen met Mannes in het bestuur gezeten en heeft in die tijd de VVCM-opleidingen op de kaart gezet. Samen blikken de heren terug op de hoogte- en dieptepunten van hun regeerperiode. namens de redactie bedank ik beide heren voor hun goede werk en inspirerend leiderschap. In deze editie vindt u verder een keur aan vakinhoudelijke artikelen waarmee u de lange, zwoele zomeravonden aangenaam en nuttig kunt vullen. Zoals een uitgebreide beschouwing over het Credit management onderzoek 2010 dat de VVCM in samenwerking met Robert half heeft laten uitvoeren. uw speciale aandacht vraag ik voor een nieuwe rubriek: de passie van. onder het motto credit managers zijn creatieve duizendpoten belichten we voortaan de mens achter de professional. Willem de Bruyn, manager Credit Control bij Corus en in z n vrije tijd fervent jager, bijt de spits af. heeft u een bijzondere passie of hobby waarover u in ons blad wilt vertellen? of kent u een collega die voor deze rubriek in aanmerking komt? Laat het ons weten en stuur een mailtje naar secretariaat@vvcm.nl! 3 De Credit Manager nummer mr.drs. Pieter Postmus hoofdredacteur ColofoN De Credit Manager is hét vakblad in nederland op het gebied van credit management en tevens officieel orgaan van de Vereniging voor Credit Management (VVCM). De redactie heeft als missie het promoten van het vakgebied credit management op een actuele, professionele, kritische, onafhankelijke en informatieve manier. adres Bisonspoor 343, 3605 JW Maarssen, Telefoon (0346) , fax (0346) redactie mr.drs. P. Postmus (hoofdredacteur), mr. J. Beeuwkes CCM, mw. R. Drost-Lubach, mw. E. de Jager redactie secretariaat@vvcm.nl eindredactie G.C. de Vries advertenties Bisonspoor 343, 3605 JW Maarssen, telefoon (0346) , fax (0346) abonnementen e 50,00 per jaar (incl. verzendkosten en btw). het abonnement kan elk gewenst moment ingaan en wordt automatisch verlengd. het beëindigen van het abonnement dient schriftelijk te geschieden. het magazine verschijnt 4x per jaar VorMgeViNg h. Tijbosch drukwerk Boom & van Ketel. Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden auteur(s), redactie en uitgever geen aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen informatie houden zij zich gaarne aanbevolen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder toestemming van de VVCM. InhouD 5 NegeNde Credit MaNageMeNt trendmeter Was de kredietcrisis a blessing in disguise voor de credit manager? Ofwel blijkt het drama achteraf een zegen? Het betaalgedrag sinds het uitbreken van de crisis laat een kanteling zien, de verslechtering zet niet verder door. De resultaten van de negende Credit Management Trendmeter tonen dat er nog genoeg werk aan de winkel is, maar zeker ook reden 14 om de situatie van de positieve kant te bekijken. KredietCrisis: wat hebben we geleerd? In juni 2007 manifesteerden zich in de Verenigde Staten de eerste tekenen van de kredietcrisis. Inmiddels zijn we drie jaar verder en kunnen we voorzichtig de balans opmaken. Wie heeft fouten gemaakt? Is er fundamenteel iets veranderd? En wat hebben we er als credit managers van geleerd? 22 economische Crisis bevestigt belang Credit MaNageMeNt Credit managers ervaren in hun werk dagelijks de gevolgen van de financiële en economische crisis. Het aantal dubieuze debiteuren stijgt en rekeningen staan langer open dan voorheen. Om hun eigen organisatie voor financiële problemen te behoeden, besteden credit managers meer aandacht aan liquiditeit. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten uit het Credit management onderzoek en Verder: 10 CM Automatisering: Excel en credit management (deel 2) 13 Credit&Debet: Bedankt! 16 CM Actueel: Regeling Tijdelijke Willekeurige Afschrijving 18 De passie van... Willem de Bruyn 20 Uit de pers 28 Creditkronkels: Geachte heer Reutiforp 29 CM Opinie: Vechtlust 29 CM Cursief: Vereniging van Professionele Wanbetalers 30 CM Literatuur: Database management en rapporteren in Excel 31 CM Automatisering: Beter presteren met goede facturatie 34 CM Opleidingen: De visitatie 34 CM Politiek: Incassokosten op de formatietafel! 35 Verenigingsnieuws

4 CM ACTuEEL Succes komt nooit vanzelf Finance en Credit Professionals samen op pad De CCM opleiding van de VVCM is geregistreerd bij de Stichting Post Hoger Beroeps Onderwijs Nederland! Investeer in de toekomst Volg een VVCM Opleiding Credit Management opleidingen sinds 1993 CCP (Certified Credit Practitioner), de basisopleiding op MBO+ niveau. Het betreft hier een kortdurende (22 weken) intensieve op de praktijk gerichte opleiding. CCM (Certified Credit Manager), de all round opleiding op HBO+ niveau. 2-jarige opleiding waarin alle aspecten van Credit Management diepgaand aan de orde komen. Naast een algemene inleiding Credit Management komen de volgende vakken aan de orde als accounting, (bedrijfs)economie, administratieve organisaties, ondernemings- en handelsrecht, ondernemingsfinanciering, marketing etc. Voor informatie bel met de VVCM ( ) of kijk op

5 CM ACTuEEL negende Credit Management Trendmeter: de credit manager mag meer op zijn strepen staan Was de kredietcrisis a blessing in disguise voor de credit manager? ofwel blijkt het drama achteraf een zegen? het betaalgedrag sinds het uitbreken van de crisis laat een kanteling zien, de verslechtering zet niet verder door. De resultaten van de negende Credit Management Trendmeter tonen dat er nog genoeg werk aan de winkel is, maar zeker ook reden om de situatie [pagina 5/6/8 + ¼ advertentie RedBOX] van de positieve kant te bekijken CM ACTUEEL ruby drost-lubach is redacteur van de Credit Manager. [chapeau] De Negende credit manager Credit Management ervaart meer Trendmeter: werkdruk dan vóór de zes credit managers stelde zelf voor langere termijnen te wereldwijde [kop] kredietcrisis, maar het werk is er wel leuker hanteren om meer omzet mogelijk te maken. Houden credit De credit manager mag meer op zijn strepen staan op geworden! Het feit dat inmiddels 70% van de klanten managers zichzelf hiermee voor de gek of zijn ze commercieel strategisch? binnen [intro] de gestelde termijn betaalt, lijkt echter positiever Was de kredietcrisis a blessing in disguise voor de credit manager? Ofwel blijkt dan het het drama is. De achteraf gemiddelde een betalingstermijn zegen? Het betaalgedrag is sinds 2008 sinds het uitbreken van de crisis laat een kanteling zien, de verslechtering zet niet verder door. De opgekropen van 28 naar 31 dagen. Dit is een greep uit de betalingsmoraal resultaten van de negende Credit Management Trendmeter tonen dat er nog bevindingen genoeg werk van de aan negende winkel Credit is, Management maar zeker Trendmeter, een onafhankelijk onderzoek onder een representatieve moraal positiever in. Vorig jaar dacht bijna driekwart dat ook reden Credit om managers de situatie schatten van de de toekomst van de betalings positieve kant te bekijken. groep [auteur credit + managers foto; zie ] in Nederland. Het onderzoek richt de betalingsmoraal zou verslechteren; nu is dat nog 37%. Ruby Drost-Lubach is redacteur van De Credit Manager. zich niet alleen op trends en ontwikkelingen in betaaltermijnen, het werk betaalgedrag is er wel leuker en verschillen op geworden! in sectoren, Het feit maar dat ook inmiddels gehoorde 70% reden van de (61%) klanten voor binnen late betaling is het besluit om De kredietcrisis is geen populaire smoes meer, meest De credit manager ervaart meer werkdruk dan vÿ ÿ r de wereldwijde kredietcrisis, maar op de de gestelde rol van de termijn credit manager betaalt, lijkt en hoe echter hij die positiever zelf ervaart. dan het gewoon is. De gemiddelde een andere termijn te hanteren. Bijna zeven van betalingstermijn is sinds 2008 opgekropen van 28 naar 31 dagen. Dit is een greep uit de bevindingen van de negende Credit Management Trendmeter, de tien een credit onafhankelijk managers vinden het MKB te bescheiden bij onderzoek onder een representatieve groep credit managers in Nederland. Het onderzoek VerbeteriNg dankzij VersoepeliNg? het innen van late betalingen. richt zich niet alleen op trends en ontwikkelingen in betaaltermijnen, betaalgedrag en Constateerde verschillen vorig in sectoren, jaar 53% maar van ook de respondenten op rol van nog de een credit manager en hoe hij die zelf ervaart. verslechtering van de DSO, inmiddels is dit ruim gehalveerd naar 24%. De daling is echter mogelijk te danken aan Sectoren zonder problemen lijken niet te bestaan. Op de sectoren Verbetering dankzij versoepeling? Constateerde vorig jaar 53% van de respondenten nog een verslechtering van de DSO, soepelere inmiddels betalingstermijnen is dit ruim gehalveerd van de naar credit 24%. managers De daling zelf. is echter vraag welke mogelijk sector te danken de minste aan betaalproblemen heeft, staat soepelere betalingstermijnen van de credit managers zelf. In vergelijking met anderhalf In jaar vergelijking terug krijgen met anderhalf klanten jaar nu drie terug dagen krijgen langer klanten de nu tijd om het te antwoord betalen. Bijna geen ÿenkele ÿ n op sector de zes (17%) bovenaan. Financiële dienstverlening om meer omzet en mogelijk de overheid volgen hierop met drie credit dagen managers langer de stelde tijd om zelf te voor betalen. langere Bijna termijnen één op de te hanteren te maken. Houden credit managers zichzelf hiermee voor de gek of zijn ze commercieel strategisch? ieder 14%. Ruim een derde (40%) van de credit managers noemt de bouwsector boven alle andere als het gaat om de grootste betalingsproblemen. politiek Zou de overheid een rol kunnen of moeten spelen in de verbetering van het betaalgedrag? Van de credit managers die aan het onderzoek hebben deelgenomen, pleit 84% voor wetgeving in Nederland die buitensporige betalingstermijnen beboet. De VVD wordt door het merendeel (68%) van [Insert grafiek ÿ Betalingstermijn klantÿ, p. 9, linksonder] de credit managers gezien als dé politieke partij die de betalingsmoraal kan verbeteren. Een samenwerking met D66 en de [tekst gemiddelde bij grafiek] betalingstermijn is sinds Credit Management trendmeter 6 (november 2008) opgekropen van 28 naar 31 dagen. CDA komt als gunstigste uit de bus. 5 De Credit Manager nummer

6 [Tekst bij grafiek] Welke politieke partij is het best in staat de betalingsmoraal te verbeteren? (De partijen welke die minder politieke dan partij 10% is scoorden, het best in zijn staat hier de betalingsmoraal niet genoemd.) te verbeteren? Rol credit (de manager partijen die minder dan 10% scoorden, zijn hier Wat is het profiel van de credit manager? De Credit Management Trendmeter geeft het niet volgende genoemd.) beeld: de credit manager heeft vaker een adviserende (54%) informatie [Tekst bij grafiek] dan een is dé manier om inzicht te krijgen in risico s; de tevredenheid informatiebronnen Informatie is dÿ manier om inzicht te krijgen in risicoÿ s; de tevredenheid over beslissende rol, beslist vaker over klantacceptatie (34%) dan over het afscheid nemen van een klant (30%) en vindt dat hij binnen zijn vakgebied meer risicoÿ s moet over durven informatiebronnen laat nog wel te laat wensen nog wel over. te wensen over. nemen. Hij werkt samen met bijna alle afdelingen binnen zijn organisatie Van (85%), de organisaties ervaart met vestigingen in het buitenland heeft 72% meer klantinformat meer werkdruk dan voor de wereldwijde kredietcrisis, maar het werk ingewonnen, is er wel leuker bij puur op Nederlandse bedrijven is dit 59%. De internationale geworden! ondernemingen zijn er ook meer van overtuigd dat ze klantenrisicoÿ s beter in zicht rol Risicoÿ Credit s nemen MaNager versus informatievoorziening hebben dan organisaties met alleen vestigingen in Nederland (84% versus 67%). Bijna de helft van de credit managers vindt dat ze binnen hun vakgebied meer risicoÿ s Wat moeten is het durven profiel nemen. van de In credit werkelijkheid manager? heeft De bijna Credit driekwart Management Trendmeter geeft het volgende beeld: de credit mana het vestigingen afscheid in Nederland nemen van en ondernemingen een klant (30%) die tevens en vindt het dat buitenland hij gevestigd z het afgelopen sende Bedrijven rol, halfjaar zonder beslist grenzen vaker over zijn klantacceptatie vooruitstrevender (34%) dan over Het onderzoek heeft gemeten of er verschillen bestaan tussen ondernemingen met a Credit management bij internationale ondernemingen lijkt op een aantal punten voor ger heeft vaker een adviserende (54%) dan een beslis binnen te lopen. zijn Credit vakgebied managers van meer deze risico s ondernemingen moet durven hebben vaker nemen. een beslissende ro De betalingstermijn die zij hanteren, is gemiddeld maar liefst negen dagen korter dan de nationale spelers (26 versus 35 dagen). Ook hebben organisaties met buitenlands vestigingen vaker een plan opgesteld voor faillissementen dan organisaties met uitsluitend Nederlandse vestigingen (62% versus 41%). betaalproblemen heeft, staat het antwoord ÿ geen enkele sectorÿ (17%) bovenaan. FinanciÔ le dienstverlening en de overheid volgen hierop met ieder 14%. Ruim een derde (40%) van de credit managers noemt de bouwsector boven alle andere als het gaat om de grootste betalingsproblemen. negende CREDIT MAnAGEMEnT TREnDMETER Politiek Zou de overheid een rol kunnen of moeten spelen in de verbetering van evenveel het of minder risicoÿ s genomen. Drie van de tien credit managers weigeren zon betaalgedrag? Van de credit managers die aan het onderzoek hebben meer deelgenomen, klanten aan pleit wie geen kredietlimiet is afgegeven. Informatie is dÿ manier om in 84% voor wetgeving in Nederland die buitensporige betalingstermijnen te beboet. krijgen in De risicoÿ VVD s. Driekwart (74%) van de credit managers geeft echter aan dat wordt door het merendeel (68%) van de credit managers gezien als dÿ klantinformatie politieke partij van externe bronnen onvoldoende up-to-date is. Organisaties zijn in die de betalingsmoraal kan verbeteren. Een samenwerking met D66 en vergelijking CDA komt met als een halfjaar terug wel steeds actiever informatie gaan inwinnen ove hun klanten. \ gunstigste uit de bus. [Insert grafiek ÿ Kabinet dat betalingsmoraal kan verbeterenÿ, p. 13] [Insert grafiek ÿ Informatie inwinnenÿ, p. 24] Trendmeter maakt de tongen los De resultaten van de negende Credit Management Trendmeter werden op 22 juni jl. bekendgemaakt tijdens het OnGuard Ervarium. Tijdens dit driedaagse evenement namen vele creditmanagementprofes sionals plaats aan diverse kasteeltafels om de onderzoeksresultaten te bediscussiëren aan de hand van pittige stellingen, zoals: De positie van de credit manager is gegroeid maar zal sterk terugvallen na de crisis. Dat de rol en daarmee ook de positie van de credit manager in de afgelopen jaren is gegroeid, beaamt het merendeel. Toch is er voldoende gespreksstof: Het is aan de credit manager om zijn verantwoordelijkheid te nemen en vast te houden. In hoeverre staat het creditmanagementbeleid? Een aantal aanwezigen werkt binnen een internationale organisatie en ervaart hier dat er sterk, of misschien zelfs star, wordt vast gehouden aan het beleid. De discussie krijgt een interessante wending: Is de credit manager wel voldoende geëquipeerd om te voldoen aan wat er van hem wordt gevraagd? Heeft hij de kennis en vaardigheden in huis om ervoor te zorgen dat hij zijn verworvenheden niet weer kwijtraakt zodra de economie serieus gaat aantrekken? Draagvlak van de directie is onmisbaar voor (het vasthouden van) succesvol credit management. Is die steun er, Meer initiatief voor groei verantwoordelijkheid Dat de kredietcrisis heeft bijgedragen aan de positie van ons vak credit management een feit. Nu dan het staat economische de credit tij manager lijkt te keren, zeker is het zijn zaak mannetje. deze vooruitgang vast te houden. Kunnen we concluderen dat de Nederlandse credit manager zijn eigen positi kan verbeteren Je moet door meer klanten op zijn opvoeden, strepen te gaan duidelijke staan? Kijkend afspra naar collegaÿ s die i internationale ondernemingen werkzaam zijn, lijkt het erop dat de credit manager die kortere betalingstermijnen hanteert, meer risicoÿ s durft nemen en plannen opstelt vo ken maken en vastleggen. Credit managers zien zichzelf echt als de spin in het web: het evenwicht tussen commerciële en financiële belangen. Andere stellingen die op tafel kwamen: Externe informatie is waardeloos (en zonder de juiste, up to date informatie kan een credit manager helemaal niets). Oprekken betaaltermijnen door sales maakt credit manager machteloos. Credit manager is naïef, maatregelen zijn niet structureel. 6 De Credit Manager nummer

7 VEGHEL AMSTERDAM DÜSSELDORF NEW YORK BARCELONA PARIS *ÿb usinessÿt oÿb usinessÿt oÿb ierensÿx ÿi nternationaalÿ

8 negende CREDIT MAnAGEMEnT TREnDMETER over de Credit MaNageMeNt trendmeter De Credit Management Trendmeter is een onderzoek dat twee keer per jaar de trends en ontwikkelingen op het gebied van credit management in kaart brengt. De Credit Management Trendmeter wordt door onafhankelijk onderzoeksbureau Blauw Research uitgevoerd in opdracht van OnGuard. Aan dit negende Credit Management Trendmeter onderzoek heeft een representatieve groep van 125 Nederlandse credit managers meegedaan. Wilt u ook meedoen aan de volgende Credit Management Trendmeter, dan kunt u zich aanmelden als panellid via of via info@onguard.com. Als panellid krijgt u het volledige onderzoeksrapport toegestuurd. Hij werkt samen met bijna alle afdelingen binnen zijn organisatie (85%), ervaart meer werkdruk dan voor de wereldwijde kredietcrisis, maar het werk is er wel leuker op geworden! risico s NeMeN Versus informatievoorziening Bijna de helft van de credit managers vindt dat ze binnen hun vakgebied meer risico s moeten durven nemen. In werkelijkheid heeft bijna driekwart het afgelopen halfjaar evenveel of minder risico s genomen. Drie van de tien credit managers weigeren zonder meer klanten aan wie geen kredietlimiet is afgegeven. Informatie is dé manier om inzicht te krijgen in risico s. Driekwart (74%) van de credit managers geeft echter aan dat klantinformatie van externe bronnen onvoldoende up to date is. Organisaties zijn in vergelijking met een halfjaar terug wel steeds actiever informatie gaan inwinnen over hun klanten. Van de organisaties met vestigingen in het buitenland heeft 72% meer klantinformatie ingewonnen, bij puur Nederlandse bedrijven is dit 59%. De internationale ondernemingen zijn er ook meer van overtuigd dat ze klantenrisico s beter in zicht hebben dan organisaties met alleen vestigingen in Nederland (84% versus 67%). AD Credit Manager 105x148mm.pdf :56:01 bedrijven zonder grenzen zijn VooruitstreVeNder Het onderzoek heeft gemeten of er verschillen bestaan tussen ondernemingen met alleen vestigingen in Nederland en ondernemingen die tevens in het buitenland gevestigd zijn. Credit management bij internationale ondernemingen lijkt op een aantal punten voorop te lopen. Credit managers van deze ondernemingen hebben vaker een beslissende rol. De betalingstermijn die zij hanteren, is gemiddeld maar liefst negen dagen korter dan bij de nationale spelers (26 versus 35 dagen). Ook hebben organisaties met buitenlandse vestigingen vaker een plan opgesteld voor faillissementen dan organisaties met uitsluitend Nederlandse vestigingen (62% versus 41%). Meer initiatief Voor groei VeraNtwoordelijKheid Dat de kredietcrisis heeft bijgedragen aan de positie van ons vak credit management is een feit. Nu het economische tij lijkt te keren, is het zaak deze vooruitgang vast te houden. Kunnen we concluderen dat de Nederlandse credit manager zijn eigen positie kan verbeteren door meer op zijn strepen te gaan staan? Kijkend naar collega s die in internationale ondernemingen werkzaam zijn, lijkt het erop dat de credit manager die kortere betalingstermijnen hanteert, meer risico s durft nemen en plannen opstelt voor faillissementen zijn kansen om meer beslissingsbevoegdheid te krijgen inderdaad vergroot. 8 De Credit Manager nummer

9

10 raktijk Excel Vervolgens kan vanuit de Veldlijst / Field List zelf CM AuToMATISERInG uit het financiô le (ERP) systeem laat vaak te wensen geen specifieke creditmanagementsoftware beschikbaar oplossing bieden? Hoe kun je met dit bekende Officepenstaande postenlijsten, aanmaningen, rapportages maken? In dit artikel het tweede deel van el kan worden ingezet voor de dagelijkse praktijk. Tips voor de dagelijkse praktijk Credit management en excel nt als freelancer onder de naam ÿ Miralupaÿ organisaties op het ement en finance. Ook verzorgt zij trainingen, workshops en rken en rapporteren met Excel binnen het vakgebied credit eiten zijn we vaak aangewezen op de (on)mogelijkheden van eem. En aangezien we het werken met een kladblok, stapel endering via bijvoorbeeld Outlook niet echt als een oplossing ogelijkheden moeten zoeken. Bijvoorbeeld in Excel. De Credit Manager nummer 1, jaargang 2010) hebben we oad vanuit het bestand dat voor een printer bedoeld is, kunnen Excel werkbaar bestand. Deze data hebben we verrijkt met de ning van de ouderdom in dagen en een ouderdomscategorie. En l deze data hebben we een ouderdomsanalyse gemaakt. kijken hoe we een ouderdomsanalyse kunnen gebruiken en hoe tenregistratie en aantekeningen Voor in de dagelijkse Excel kunnen activiteiten bijhouden. zijn we vaak aangewezen op de (on)mogelijkheden van ons financiële (ERP) systeem. En uur omsanalyse at standaard gesorteerd op abc. aangezien Veelal we het zullen werken we met een klanten kladblok, niet stapel post it van abc, maar op basis van oudste briefjes en en een agendering grootste via vordering. bijvoorbeeld Outlook Daar niet echt ld te halen dan wel het risico het als een grootst. oplossing zien, Door zullen in we de andere draaitabel mogelijkheden moeten vervolgens zoeken. Bijvoorbeeld in de in Excel. werkbalk te ekeurige cel in de kolom 91 en n Aflopend / Sort Decending, irma de bruijn In zal het vorige de grootste artikel (zie De post Credit in Manager deze nummer kolom 1, jaargang 2010) hebben we gezien hoe we een download vanuit n. In ons voorbeeld ondersteunt als freelancer uit het vorige artikel heeft klant Heemstede t r van meer onder dan de naam 90 dagen Miralupa oud met een bedrag van 3.523,-. Na organisaties op het gebied het bestand dat voor een printer bedoeld is, kunnen bewerken iek blijkt dat dit de op ÿ ÿ n na grootste post is. Heemstede BV en die we van met credit gebruikmaking management en naar van een de voor rapportagenaam Excel werkbaar bestand. Deze hebben data hebben we finance. ook verzorgt e willen weten welke vestigingen verrijkt er met allemaal de rapportagenaam, onder berekening Heemstede van ouderdom in dagen zijn, en dienen een ouderdomscategorie. we ook de En met gebruik zij trainingen, workshops arvan er oude en presentaties openstaande over posten n in de draaitabel het werken en zichtbaar rapporteren te t making maken. van al Dit deze doen data hebben we we door een ouderdomsanalyse de aaitabel te met verslepen. excel binnen het Doordeze achter de rapportagenaam te vakgebied credit gemaakt. ht in de vestigingen die bij Heemstede BV horen. Ook zien we management. + saldo door twee vestigingen In wordt dit artikel veroorzaakt. zullen we bekijken hoe Heemstede we een ouderdomsanalyse kunnen gebruiken en hoe we ook actielijsten, klachten ie figuur 1 registratie en aantekeningen in Excel kunnen bijhouden. lyse gesorteerd op vorderingen ouder dan 90 dagen en ende vestigingen. werken Met de ouderdomsanalyse n De ouderdomsanalyse staat standaard gesorteerd op abc. Veelal zullen we klanten niet gaan aanmanen op basis van n abc, maar op basis van oudste en grootste vordering. Daar e is immers het meeste geld te halen dan wel het risico het grootst. Door in de draaitabel te gaan staan op een willekeurige cel in de kolom 91 en vervolgens in de werkbalk te ar tip 1 kiezen voor icoon Sorteren Aflopend / Sort Decending, zal l In de werkbalk Standard de grootste post in deze kolom bovenaan komen te staan. In idebruijn m zijn sorteerknoppen 9:15 al ons voorbeeld uit het vorige artikel heeft klant Heemstede BV Comment: Tip 1 e In opgenomen. de werkbalk Standard zijn de sorteerknoppen een al openstaande post van meer dan 90 dagen oud met een a opgenomen. bedrag van 3.523,. Na het sorteren in deze rubriek blijkt dat dit de op één na grootste post is. Heemstede BV heeft e idebruijn :15 meerdere vestigingen die we met gebruikmaking van de rapportagenaam Comment: Tip 2 Een informatieveld opnemen in een draaitabel kan hebben getotaliseerd. Wanneer we willen weten door eerst de Veldlijst / Field List vanuit de welke vestigingen er allemaal onder Heemstede BV vallen en werkbalk te selecteren. Debiteurenbeheer vanuit het financiële (ERP) systeem laat vaak te wensen over. Wat als er (nog) geen specifieke creditmanagementsoftware beschikbaar is? Kan Excel dan een oplossing bieden? hoe kun je met dit bekende office-programma leesbare openstaande postenlijsten, aanmaningen, ouderdomsanalyses en rapportages maken? In dit artikel het tweede deel van een serie over hoe Excel kan worden ingezet voor de dagelijkse praktijk. bij welke daarvan er oude openstaande posten zijn, dienen we ook de onderliggende vestigingen in de draaitabel zichtbaar te maken. Dit doen we door de kolom naam naar de draaitabel te verslepen. Door deze achter de rapportagenaam te plaatsen, krijgen we inzicht in de vestigingen die bij Heemstede BV horen. Ook zien we dat het totaal van het 90+ saldo door idebruijn :15 twee Comment: vestigingen Tip wordt 1 veroorzaakt. Heemstede BV zelf en Hengelo In de werkbalk BV. Zie Standard figuur 1. zijn de sorteerknoppen al opgenomen. tip 2 idebruijn :15 Een informatieveld opnemen in een draaitabel kan Comment: Tip 2 Een door informatieveld eerst de Veldlijst opnemen / Field List in een vanuit draaitabel de werkbalk kan door eerst de Veldlijst / Field List vanuit de te selecteren. werkbalk te selecteren. Vervolgens kan vanuit de Veldlijst / Field List zelf de gewenste informatie gesleept worden naar de gewenste plek in de draaitabel. Vervolgens kan vanuit de Veldlijst / Field List zelf de gewenste informatie gesleept worden naar de gewenste plek in de draaitabel. het bijhouden VaN acties Nu we weten bij welke klanten we in actie moeten komen, willen we die acties natuurlijk ook bijhouden. Op het tabblad waar al onze openstaande posten staan, kunnen we achter de factuur onze aantekeningen vermelden. Ook kunnen we door een extra kolom toe te voegen bijhouden of er een klacht is over een factuur en bij wie deze in behandeling is. Ook willen we natuurlijk de voortgang volgen en voor onszelf een actielijst maken met wanneer we weer naar deze factuur willen kijken. Bijvoorbeeld om intern de status van de klacht te vragen of de klant te willen bellen omdat de toegezegde betaling niet is ontvangen. Afhankelijk van de hoeveelheid informatie waarop je wilt kunnen filteren, dien je extra kolommen toe te 10 De Credit Manager nummer

11 CREDIT MAnAGEMEnT En EXCEL figuur 1. ouderdomsanalyse gesorteerd op vorderingen ouder dan 90 dagen en aangevuld met onderliggende vestigingen. Het bijhouden van acties Nu we weten bij welke klanten we in actie moeten komen, willen we die acties natuurlijk ook bijhouden. Op het tabblad waar al onze openstaande posten staan, kunnen we achter de factuur onze aantekeningen vermelden. Ook kunnen we door een extra kolom toe te voegen bijhouden of er een klacht is over een factuur en bij wie deze in behandeling is. Ook willen we natuurlijk de voortgang volgen en voor onszelf een actielijst maken met wanneer we weer naar deze factuur willen kijken. Bijvoorbeeld om intern de status van de klacht te vragen of de klant te willen bellen omdat de toegezegde betaling niet is ontvangen. Afhankelijk van de hoeveelheid informatie waarop je wilt kunnen filteren, dien je extra kolommen toe te voegen. Als voor jou het aantal verzonden aanmaningen van belang is en je wilt een overzicht kunnen maken van klanten die een eerste, tweede of derde brief hebben ontvangen, maak je daar een afzonderlijke kolom voor. Wanneer alleen een datum met de vermelding aanmaning verzonden voldoende is, zou je ze ook in een tekstveld kunnen zetten. Belangrijkste voor de keuze hoe je de informatie wilt vastleggen is eigenlijk of je wilt kunnen rapporteren en filteren. Op een tekstveld waar veel informatie in staat, kan niet gerapporteerd worden omdat dit niet uniform is. Op een aparte kolom waarin alleen het nummer van de brief staat, kan wel worden gerapporteerd. Zie figuur 2. Figuur 2. Openstaande posten inclusief aantekeningen. knop staat in de werkbalk figuur 2. openstaande posten inclusief aantekeningen. Informatie filteren of gebruiken voor rapportages Wanneer we de informatie systematisch bijhouden, kunnen we voor onszelf ook actielijsten gaan maken. Het totaliseren van de uitstaande klachten en de afdeling die deze in behandeling heeft, kan eenvoudig in de draaitabel. Hiervoor hoeven we alleen het voegen. Als voor jou het aantal verzonden aanmaningen van voor de keuze hoe je de informatie wilt vastleggen is eigenlijk veld klacht en behandelende afdeling erbij te zetten. Zie figuur 3. belang is en je wilt een overzicht kunnen maken van klanten of je wilt kunnen rapporteren en filteren. Op een tekstveld idebruijn :1 Figuur 3. Klachtenanalyse. Comment: Tip 3 die een eerste, tweede of derde brief hebben ontvangen, maak waar veel informatie in staat, kan niet gerapporteerd worden Een draaitabel kan eenvou je daar een afzonderlijke kolom voor. Wanneer alleen een in een willekeurige cel te omdat dit niet uniform is. Op een aparte kolom waarin alleen datum met de vermelding aanmaning verzonden voldoende het nummer van de brief staat, kan wel worden gerapporteerd. is, zou je ze ook in een tekstveld kunnen zetten. Belangrijkste Zie figuur 2. met het uitroepteken te kl 11 De Credit Manager nummer

12 CREDIT MAnAGEMEnT En EXCEL velden te slepen naar de draaitabel, kunnen we ÿ spelenÿ met de informatie die we ctuurniveau hebben verzameld. figuur 3. Klachtenanalyse. eer we onze eigen actielijst willen afwikkelen, Door velden kunnen te slepen we ook naar de de draaitabel, kunnen we ÿ spelenÿ met de informatie die we iken. Wanneer we echter contact gaan op factuurniveau zoeken met de hebben klant, zullen verzameld. we toch alle urinformatie erbij willen hebben. Eenvoudiger is het daarom om een filter te sen op de openstaande posten of de Wanneer openstaande we onze posten eigen te sorteren actielijst op willen de kolom afwikkelen, kunnen we ook de draaitabel in de actiedatum vermeld staat. Sorteren gebruiken. informatie kan op filteren Wanneer dezelfde of we gebruiken wijze echter als eerder Voor contact rapportages in gaan de zoeken met de klant, zullen we toch alle tabel. Een filter factuurinformatie erbij willen hebben. Eenvoudiger is het daarom om een filter te tip kan 3 geplaatst worden Wanneer via de we menuoptie de informatie Data systematisch / Filter / AutoFilter. bijhouden, kunnen tip 4 t het filter geplaatst is, kunnen we met plaatsen behulp op van de het openstaande pijltje naast posten het filter of de een openstaande posten te sorteren op de kolom e maken uit Een de draaitabel informatie kan die eenvou- we inzichtelijk waarin we voor de onszelf willen actiedatum ook krijgen. actielijsten vermeld gaan staat. maken. Sorteren Het totaliseren kan op dezelfde Sorteren kan wijze ook als eerder in de dig worden geupdate door in draaitabel. van de uitstaande Een klachten filter kan en de geplaatst afdeling die worden deze in via behandeling we een heeft, maken bestand kan uit eenvoudig de dat informatie voor de een draaitabel. die printer we Hiervoor inzichtelijk bedoeld hoeven willen krijgen. de menuoptie via idebruijn het filter Data / Filter 9:15 / AutoFilter. lot Nadat het filter geplaatst is, kunnen we met behulp van Comment: het pijltje Tip 4 naast Sorteren het kan ook filter via het een filter t eerste artikel een willekeurige hebben we cel gezien te gaan hoe keuze nnen bewerken idebruijn :15 staan en naar op de een knop voor met Excel het werkbaar alleen het bestand. veld klacht In en dit behandelende artikel hebben afdeling we erbij te Tot slot Comment: Tip 4 Sortere ndeld hoe we onze actielijsten en aantekeningen kunnen bijhouden. In de volgende elen zullen we uitroepteken onder meer te klikken. het Deze koppelen In zetten. het van Zie eerste Excel figuur artikel aan 3. Word hebben voor we het gezien maken hoe van we een bestand dat voor een printer bedoeld :15 aningen behandelen. knop staat in Ook de werkbalk zullen we is, aandacht kunnen besteden bewerken aan naar het een beheren voor Excel van de werkbaar bestand. In dit artikel hebben we p 3 rie behandeld hoe we onze actielijsten en aantekeningen kunnen bijhouden. In de volgende an eenvoudig en het worden maken geupdate van door rapportages in Excel. Draaitabel / PivotTable artikelen Door velden zullen te slepen we naar onder draaitabel, meer het kunnen koppelen we spelen ige cel te gaan staan en op de knop van Excel aan Word voor het maken van r] aanmaningen met de informatie behandelen. die we op factuurniveau Ook zullen hebben we verzameld. aandacht besteden aan het beheren van de ldoende belangstelling wil de VVCM in historie samenwerking het maken met Miralupa van rapportages een workshop in Excel. it Management en Excel organiseren. Heeft u daar belangstelling voor of wilt u meer matie? eken te klikken. Stuur dan een Deze mail naar secretariaat@vvcm.nl. [kader] Wanneer we onze eigen actielijst willen afwikkelen, kunnen voor Excel werkbaar bestand. In dit artikel hebben we behandeld werkbalk Draaitabel / PivotTable Bij voldoende belangstelling wil de VVCM in samenwerking met Miralupa een workshop Credit we ook Management de draaitabel gebruiken. en Excel Wanneer organiseren. we echter Heeft contact u daar belangstelling hoe we onze voor actielijsten of wilt en u aantekeningen meer kunnen informatie? gaan zoeken met Stuur de klant, dan een zullen mail we toch naar alle secretariaat@vvcm.nl. factuurinformatie erbij willen hebben. Eenvoudiger is het daarom om een het koppelen van Excel aan Word voor het maken van aan bijhouden. In de volgende artikelen zullen we onder meer filter te plaatsen op de openstaande posten of de openstaande maningen behandelen. Ook zullen we aandacht besteden aan posten te sorteren op de kolom waarin de actiedatum vermeld het beheren van de historie en het maken van rapportages in staat. Sorteren kan op dezelfde wijze als eerder in de draaitabel. Een filter kan geplaatst worden via de menuoptie Data Excel. / Filter / AutoFilter. Nadat het filter geplaatst is, kunnen we met behulp van het pijltje naast het filter een keuze maken uit Bij voldoende belangstelling wil de VVCM in de informatie die we inzichtelijk willen krijgen. samenwerking met Miralupa een workshop Credit Management en Excel organiseren. Heeft u daar tot slot belangstelling voor of wilt u meer informatie? Stuur In het eerste artikel hebben we gezien hoe we een bestand dan een mail naar secretariaat@vvcm.nl. dat voor een printer bedoeld is, kunnen bewerken naar een 12 De Credit Manager nummer

13 CREDIT&DEBET bedankt! we hebben een Mooi lustrum achter de rug Als één ding duidelijk is geworden, dan is het wel dat de ontwikkeling van het vak nog lang niet aan haar einde gekomen is en de VVCM dus nog volop bestaansrecht heeft. Het congres betekende voor mij persoonlijk ook een mooi afscheid. Ik heb het erg gewaardeerd dat ik samen met mijn vrouw mocht genieten van de aandacht, de lovende woorden en de cadeaus. Ik wil dan ook graag mijn dank overbrengen aan iedereen die het mij mogelijk heeft gemaakt mijn rol als voorzitter te vervullen. Te beginnen bij mijn vrouw. Met Karin achter mij wist ik mij verzekerd van het feit dat, ondanks mijn veelvuldige afwezigheid, de opvoeding van onze kinderen geen gevaar zou lopen en het huishouden strak gemanaged zou blijven. Zij was een onmisbare basis de afgelopen jaren. daarnaast zijn er NatuurlijK MijN werkgevers geweest die het credit management een warm hart toedragen en mij de vrijheid hebben gegeven het voorzitterschap uit te voeren. Ook de sponsoren wil ik niet vergeten. Zij hebben de noodzakelijke funding voor veel activiteiten opgebracht. Activiteiten die het mogelijk maken dat leden elkaar ontmoeten en dat er kennis en ervaringen kunnen worden uitgewisseld. hetzelfde geldt Voor al die Vrijwilligers die pro deo energie steken in de VVCM. Zonder jullie inzet zou de VVCM slagzij maken. Een vereniging bestaat bij de gratie van leden die een steentje willen bijdragen aan de ontwikkeling van hun vakgebied. Ook jullie hartelijk dank! het secretariaat wil ik ook Niet VergeteN. Eerst een extern secretariaat en inmiddels hebben we een eigen secretariaat. En dan is het misschien wel jullie werk, maar mij is inmiddels duidelijk dat we door Mr. Mannes westhuis. jullie enthousiasme en verbondenheid een secretariaat plus hebben! Collega-bestuursledeN, bedankt Voor de inspiratie en voor de momenten dat jullie mij beschermd of geremd hebben. Dat zal dan zeker nodig geweest zijn. Ook bedankt dat we ondanks scherpe discussies en oplopende emoties altijd weer door één deur naar buiten konden. Ik zal de bestuursvergaderingen missen. (CoMMissie)ledeN, bedankt Voor het VertrouweN dat jullie in mij gesteld hebben. Ik ben blij dat ik heb mogen ervaren hoe trots jullie zijn op jullie vak. Houden zo, want het is en blijft een mooi vak dat credit management. Tot slot, ik weet dat ik zelden mijn persoonlijke kant laat zien in mijn columns, maar acht jaar voorzitter zijn, is een lange tijd. In die periode heb ik vakgenoten ziek zien worden en zijn er ook (soms plotseling) overleden. En dat viel wel eens zwaar. Gezondheid en leven zijn niet vanzelfsprekend. Ik ben God dankbaar dat Hij mij de kracht en gezondheid heeft gegeven om de VVCM te dienen als voorzitter. rien, ik wens je Veel plezier bij deze prachtige Club. Ik heb er alle vertrouwen in dat jij samen met jouw bestuur en de schouders van vele leden de VVCM weer naar een hoger plan zult trekken. Veel succes! Mr. Mannes Westhuis Ex-voorzitter VVCM! 13 De Credit Manager nummer

14 CM AnALYSE Kredietcrisis: wat hebben we geleerd? In juni 2007 manifesteerden zich in de Verenigde Staten de eerste tekenen van de kredietcrisis. Inmiddels zijn we drie jaar verder en kunnen we voorzichtig de balans opmaken. Wie heeft fouten gemaakt? Is er fundamenteel iets veranderd? En wat hebben we er als credit managers van geleerd? ludo theunissen is voorzitter van het instituut voor Kredietmanagement. KredietCrisis? Over de oorzaken en het verloop van de kredietcrisis dienen we niet echt uit te weiden. Er is al (te) veel inkt gevloeid en papier verspild met al dan niet juiste diagnoses. Voor veel ondernemers in West Europa is de zaak vrij duidelijk: het is de schuld van de Amerikanen, de banken, de overheid, de kredietverzekeraars, Maar wijzelf hebben er in ieder geval geen schuld aan. Dat we ons hiermee iets te gemakkelijk in de rol van onschuldig slachtoffer plaatsen, is in feite niet zo gunstig, want het zou een vrijgeleide kunnen zijn om door te gaan zoals voorheen, zonder over onze eigen rol en verantwoordelijkheid na te denken. Vandaar dat ik enkele bedenkingen wil formuleren over de lessen die we uit de afgelopen periode mogen en moeten trekken. Een nieuwe kredietcrisis tegenhouden zal voor de wereld van de credit managers wellicht te hoog gegrepen zijn. Ervoor zorgen dat we er beter op voorbereid zijn, kan echter wel nuttig zijn. Tenzij we ervan uitgaan dat dit de laatste crisis is geweest. wie heeft fouten gemaakt? Er zijn verschillende partijen die in deze crisis een belangrijke rol hebben gespeeld en er misschien intussen iets van hebben geleerd. Beginnen we waar het allemaal begon: de banken. Er zijn dingen gebeurd in de bankwereld die we met enige zin voor relativering als onvoorzichtigheden kunnen omschrijven. In eerste instantie zijn te veel kredieten toegestaan met twijfelachtige dekkingen. De herverpakking van de reeds herverpakte herverpakkingen heeft geleid tot een situatie waarin bankinstellingen, ook (misschien zelfs vooral) in Europa, grote bedragen aan onvoldoende veilige investeringen in portefeuille hadden. En waarbij het lang duurde voor men inzicht had in het juiste risicoprofiel van deze portefeuille. Hier is duidelijk dat de banken zich hebben laten verleiden misschien wel gedwongen door de sterke concurrentie tot het nemen van te veel risico. Een harde les, want verscheidene banken hebben de crisis niet overleefd of zijn in andere handen overgegaan. De voorbeelden hiervan zijn genoegzaam bekend. Zeker in België is het verdwijnen van Fortis een stuk naar Nederland, het overschot naar Frankrijk in een intussen zeer winstgevende BNP Paribas voor kleine en grote aandeelhouders een traumatiserende ervaring! Daarnaast groeit de vraag naar meer controle op de bankwereld. De toezichthouders worden strenger, de regels zullen worden uitgebreid. Basel III is al in voorbereiding! Al met al wellicht een goede zaak, zowel voor de banken als voor het vertrouwen van hun klanten. De banken hebben zelf intussen ook wel gereageerd. Ze zijn voorzichtiger geworden in het toestaan van kredieten. In sommige gevallen begrijpelijk: nogal wat ondernemingen hebben hun financiële situatie sterk zien verslechteren. Maar ook echt kredietwaardige bedrijven hebben het moeilijker dan vroeger om aan bankleningen te geraken. De graaicultuur bij de banken is publiek veroordeeld. Sommige banken gaven ook schoorvoetend toe dat het misschien wel eens te ver ging. Er zijn dan ook stevige beperkingen opgelegd aan... de communicatie over de bonussen. Want intussen zijn ze terug! Op dat vlak dient dus gezegd dat de banken de boodschap niet echt begrepen hebben. Of er toch niet de juiste conclusie uit hebben getrokken. KredietVerzeKeriNg Een andere partij, voor ons credit managers veel dichterbij, is die van de kredietverzekeraars. Ook daar heeft de crisis zware gevolgen gehad. Tijdens een panelgesprek over dit thema met de kredietverzekeraars naar aanleiding van de Dag van De Kredietmanager van IvKM bleken interessante vaststellingen. Om te beginnen hebben veel credit managers zich door hun 14 De Credit Manager nummer

15 KREDIETCRISIS: WAT hebben WE GELEERD? kredietverzekeraar in de steek gelaten gevoeld. Net op het moment dat ze extra dekkingen nodig hadden, werden de limieten massaal gereduceerd, in sommige gevallen gewoonweg geannuleerd. Tezelfdertijd werden premies opgetrokken. Dus minder dekking voor hogere premies! De kredietverzekeraars gaven zelf eerlijk toe dat er ernstige problemen zijn geweest. Zeker in België was de concurrentiestrijd in de goede jaren zo hevig, dat de kredietverzekeraars met minieme marges werkten en dus nauwelijks reserves konden opbouwen. Toen de crisis in alle hevigheid toesloeg en de schadeclaims snel ongeziene hoogtes bereikten, was er wel degelijk sprake van paniekreacties. Opvallend: veel credit managers hebben wel begrip voor de moeilijke situatie van de kredietverzekeraars, maar waren niet te spreken over de soms te summiere en onhandige communicatie door hun verzekeraar. Bovendien was het erg moeilijk goede informatie te krijgen, of een motivatie van de reductie van sommige limieten. Opnieuw moesten de kredietverzekeraars toegeven dat zij (niet in alle gevallen) wel voldoende mankracht in huis hebben om in normale situaties de achtergrond en motivatie van bepaalde beslissingen aan hun klanten uit te leggen, maar dat zoiets in de crisissituatie met massale veranderingen van limieten gewoon niet haalbaar was. Intussen is sprake van een herneming van de activiteiten en een voorzichtige terugkeer naar een normale situatie. Toch hoorden we kredietverzekeraars verklaren dat de concurrentie tussen de spelers op de markt toeneemt, waardoor premies opnieuw onder druk komen. Met ander woorden, de weinige reserves die er waren, zijn opgebruikt en het ziet er niet naar uit dat nieuwe kunnen worden opgebouwd. De kredietverzekeraars hebben dus wellicht wel geleerd dat ze in crisissituaties beter moeten communiceren met hun klanten, maar een oplossing voor de verstikkende concurrentiestrijd hebben ze intussen nog niet gevonden. rating agencies Deze hebben stevig onder vuur gelegen, en worden vaak in een adem met de banken genoemd als medeschuldigen aan de kredietcrisis. Hier zijn zeker gevolgen op lange termijn te verwachten. De rating agencies hebben aan geloofwaardigheid ingeboet en mogen voor de nabije toekomst rekenen op meer controle. Of de roep naar een Europees Rating agentschap ook tot resultaat zal leiden, is vandaag nog niet echt duidelijk. en wat hebben de Credit MaNagers geleerd? Vooreerst dat hun vak belangrijk is. Wie tot nu toe geen aandacht besteedde aan credit management, zal het extra moeilijk hebben om met deze crisis om te gaan. En een snelle implementatie van een degelijk credit management is nauwelijks haalbaar. Alle ondernemingen hebben intussen het belang van credit management kunnen vaststellen. De verhoogde strengheid van de banken heeft ertoe geleid dat ondernemingen minder of duurdere kredieten verkregen. In een crisisperiode gaat men dan ook op zoek naar alle andere mogelijke (liefst ook goedkope) financieringsbronnen. De leveranciers zijn daarbij een evidente mogelijkheid. Dat heeft geresulteerd in verhoogde betalingstermijnen, al dan niet met het akkoord van de leverancier. De verminderde dekking door de kredietverzekering heeft er bovendien toe geleid dat credit managers zelf meer tijd aan kredietwaardigheidsanalyse van hun klanten moesten besteden. Dus meer faillissementen, meer betalingsachterstanden bij klanten en minder dekking vanwege de kredietverzekeraars; het scenario dat menig credit manager heeft moeten verwerken. Een cynicus zou hieraan kunnen toevoegen dat de omzetten gelukkig vaak stevig naar beneden gingen, zodat het werkvolume toch nog onder controle bleef. Meer werk, meer controle nodig, meer nood aan goede samenwerking met ons salesteam. Hebben de credit managers dat allemaal gerealiseerd? Ik hoor uit de markt positieve signalen. Veel ondernemingen hebben het grote belang van een degelijk credit management ingezien en zijn er naar gaan werken. Het is ook een uitgelezen kans geweest om aan alle collega s binnen de organisatie duidelijk te maken en met concrete voorbeelden te bewijzen dat een bewust omgaan met risico s een absolute noodzaak is. Of dit effect ook op lange termijn zal blijven meespelen, is niet zo duidelijk op dit ogenblik. We kunnen alleen maar hopen dat credit managers van de crisis gebruik hebben gemaakt om hun vak onder de aandacht te brengen en de waarde van een goed onderbouwd credit management te bevestigen. 15 De Credit Manager nummer

16 CM ACTuEEL regeling tijdelijke willekeurige afschrijving verruimd om ondernemers tijdens de economische crisis tegemoet te komen, hebben de ministers van Financiën en Economische Zaken eind 2008 de Regeling Tijdelijke Willekeurige Afschrijving (TWA) voor investeringen ingevoerd. onlangs is de regeling verruimd. hierdoor kunnen investeringen in toegestane bedrijfsmiddelen uit 2009 en/of 2010 volledig en versneld worden afgeschreven. drs. jean gieskens ac CCM Qt is als hoofddocent verbonden aan de VVCM-opleidingen. daarnaast is hij bestuurslid van de Nora, de Nederlandse orde voor rating advisory & analysis. jean gieskens is docent aan diverse universiteiten en hogescholen in Nederland en Vlaanderen. De Regeling Tijdelijke Willekeurige Afschrijving (TWA) beoogt de liquiditeits en financieringspositie van bedrijven die in 2009 en/of 2010 investeren in een bedrijfsmiddel te verbeteren. De regeling vormt een uitbreiding op de Uitvoeringsregeling willekeurige afschrijving 2001 en geldt zowel voor de Inkomstenbelasting als de Vennootschapsbelasting. Naast de gewone afschrijvingsregeling onderkent de belastingwetgeving sinds 2001 een faciliteit voor willekeurige afschrijvingen. In de praktijk is deze faciliteit voor veel ondernemers bijna onbereikbaar. De oorzaak ligt in de wet (IB art t/m 3.39 en de Uitvoeringsregeling willekeurige afschrijving), die slechts een zeer beperkte reeks van bedrijfsmiddelen aanwijst waarop willekeurige afschrijvingen kunnen worden toegepast: milieubedrijfsmiddelen; andere aangewezen bedrijfsmiddelen (ter bevordering van de economische ontwikkeling en/of structuur); bepaalde bedrijfsmiddelen van startende ondernemers (onder voorwaarden); zeeschepen; ARBO bedrijfsmiddelen (in 2003/2004); investeringen in Nederlandse films (tot 1 juli 2007). Met de introductie van de Regeling TWA is de range van andere aangewezen bedrijfsmiddelen waarop willekeurig kan worden afgeschreven aanzienlijk uitgebreid. De regeling is van toepassing op alle bedrijfsmiddelen met uitzondering van: gebouwen (bedrijfsgebouwen en woningen); woonschepen; grond, weg en waterbouwkundige werken; dieren; bromfietsen, motorrijwielen en personenauto`s, met uitzondering van zeer zuinige personenauto`s (raadpleeg documenten belastingdienst: Lagere bijtelling voor zuinige auto en Verlaging bijtelling voor zeer schone auto ) en taxi`s; immateriële vaste activa; bedrijfsmiddelen die hoofdzakelijk bestemd zijn voor terbeschikkingstelling aan derden. Volledig en VersNeld afschrijven Sinds de introductie van de regeling heerst er bij ondernemers onduidelijkheid over het aanvangstijdstip waarop zij met de willekeurige afschrijving kunnen starten, het aantal jaren waarover willekeurig mag worden afgeschreven, de periode waarin de regeling van kracht is en het maximale toegestane jaarlijkse afschrijvingspercentage. Op 18 mei 2010 maakte de Staatscourant een einde aan deze onzekerheid met de publicatie van reparatieregelgeving met de naam: Wijziging van de Uitvoeringsregeling willekeurige afschrijving Door de verruiming van de regeling kunnen investeringen in toegestane bedrijfsmiddelen uit 2009 en/of 2010 volledig en versneld worden afgeschreven. Bij de toepassing van de regeling moet evenwel rekening worden gehouden met de volgende cumulatief werkende eisen: De willekeurige afschrijving op bedrijfsmiddelen bedraagt in het jaar waarin de verplichting is aangegaan of de voortbrengingskosten zijn gemaakt ten hoogste 50% van de af te schrijven aanschaffingsprijs of voortbrengingskosten. Betalingscriterium: het bedrag van de willekeurige afschrijving dat plaatsvindt vóór de ingebruikneming 16 De Credit Manager nummer

17 REGELInG TIJDELIJKE WILLEKEuRIGE AFSChRIJVInG Voorbeeld toepassing twa Een ondernemer gaat eind 2009 verplichtingen aan voor de aankoop van een machine. In 2010 wordt 60% betaald en in 2011 de overige 40%. Begin 2011 wordt de machine geleverd en in gebruik genomen. van het bedrijfsmiddel, kan niet hoger zijn dan het bedrag dat ter zake van die verplichting is betaald of aan voortbrengingskosten is gemaakt (IB art. 3.35). Het restant aan afschrijvingen op het bedrijfsmiddel dient in één of meer van de volgende jaren willekeurig te worden afgeschreven. De ondernemer dient de investering vóór 1 januari 2012 (investeringen 2009) respectievelijk 1 januari 2013 (investeringen 2010) in gebruik te nemen. De Regeling TWA heeft terugwerkende kracht tot en met 1 januari Op 1 januari 2011 eindigt de regeling. toepassing afschrijvingsmethoden Ondernemers die opteren voor willekeurige afschrijvingen conform de Regeling TWA zullen veelal kiezen voor een zo snel mogelijke afschrijvingsperiode (binnen twee boekjaren) en een zo hoog mogelijke afschrijving in het eerste en daaropvolgende jaar (50% resp. 50%). Reden voor deze handelswijze vormt de optimale contante waarde van het te behalen belastingvoordeel. Enkel het betalingscriterium kan hierbij een beperking opwerpen en resulteren in een afschrijving over meer boekjaren. Mocht de ondernemer besluiten om over een periode van drie of meer boekjaren af te schrijven, dan hoeft dit niet op lineaire wijze te geschieden. Bovendien hoeft de ondernemer géén rekening te houden met een restwaarde. De keuze voor een concrete invulling van de willekeurige afschrijvingsmethode kan fiscaal gedreven zijn (winststuring) maar ook gebaseerd zijn op bedrijfseconomische uitwerking: Als investeringsjaar geldt hier het jaar 2009, het jaar van ingebruikname is 2011; de ondernemer voldoet hiermee aan de eisen van de Regeling TWA en kan derhalve opteren voor toepassing van willekeurige afschrijvingen. Het jaar waarin de verplichting wordt aangegaan is 2009, het jaar waarin de eerste (aan)betaling wordt gedaan is 2010 en het jaar van ingebruikname is Conform het betalingscriterium geldt nu dat de afschrijvingen pas kunnen starten in het jaar dat de eerste betaling geschiedt, in casu: Het investeringsjaar is 2009 (aangaan verplichting). Dit is het eerste jaar waarin normaliter tot maximaal 50% zou mogen worden afgeschreven. In onderhavig voorbeeld kan dit echter niet vanwege de beperkende voorwaarden van het betalingscriterium. Het tweede jaar is In dit jaar kan normaliter het restantbedrag volledig worden afgeschreven. In dit voorbeeld kan echter maximaal 60% worden afgeschreven vanwege de beperkende voorwaarden van het betalingscriterium. Het derde jaar is In dit jaar wordt de machine geleverd en in gebruik genomen; er kan maximaal worden afgeschreven over de resterende 40% van de verkrijgingsprijs. principes. Onder de willekeurige afschrijvingsregeling is het immers ook mogelijk om af te schrijven naar rato van het gebruik van de investering (het zogenoemde afschrijven op basis van verbruik van productie eenheden). Daarnaast zijn onder de willekeurige afschrijvingsregeling ook de degressieve afschrijvingsmethoden toegestaan. Noot De letterlijke teksten van de in dit artikel genoemde wetten en regelgevingen zijn terug te vinden op: Besluiten_beleidsregels. Nadere informatie over toegestane zeer zuinige en zeer schone personenauto`s is te verkrijgen via: onder de tab afschrijvingen. 17 De Credit Manager nummer

18 DE PASSIE VAn... de passie van willem de bruyn Wat hebben credit management en jagen met elkaar gemeen? Willem de Bruyn kan er gepassioneerd over vertellen. overdag bewaakt hij het debiteurenbeheer bij Corus en in z n vrije tijd houdt hij zich, samen met labrador Kim, bezig met wildbeheer in het poldergebied. Een jager staat net als een credit manager met zijn voeten in de klei. 18 De Credit Manager nummer

19 CREDIT MAnAGER WILLEM DE BRuYn 'als jager of credit manager ben je nooit uitgeleerd' ruby drost-lubach is redacteur van de Credit Manager. Jagen is beheren. Het doel is een gezonde en gevarieerde wildstand. Daarnaast streeft een jager naar optimale diversiteit aan diersoorten in het veld ofwel soortenrijkdom. Pas dán kun je in het jachtseizoen enkele wildsoorten bejagen voor consumptie zonder risico voor de populatie. Jagers werken intensief samen met boeren, natuurorganisaties en overheidsinstanties. Gezamenlijk zorgen we voor biotoopverbetering, het bestrijden van landbouwschade en het beschermen van kwetsbare diersoorten, zoals de weidevogels. Credit management is ook een vorm van beheer en samenwerking. De credit manager werkt binnen zijn bedrijf samen met andere partijen en schept zo de randvoorwaarden voor tijdige betaling door de klant. Ook de jager kan alleen door Naam: Willem de Bruyn Functie: Manager Credit Control and Sales Invoicing bij Corus Packaging Plus Leeftijd: 37 Opleiding: heao en opleiding tot Registered credit professional via CMI Loopbaan: Gestart als assistent controller en office manager. Credit manager bij nederlands Bureau voor Toerisme. Interim credit manager via Adficon Finance & Control bij o.a. Interpolis, Woonbron, Mercedes Benz Leasing en Athlon Car Lease. nu ruim vier jaar werkzaam bij Corus als manager Credit Control and Sales Invoicing van de business unit Packaging Plus. samenwerking de voorwaarden creëren voor een optimale wildstand en balans in het veld. Tijdige betaling van de klant is de beloning voor een goed creditmanagement beheer en beleid. Het verantwoord kunnen bemachtigen van wild, is het eindresultaat als je het jachtveld goed beheert. Een gepassioneerd jager staat net als een credit manager graag met zijn voeten in de klei. De jager heeft hierdoor direct contact met de natuur en beleeft deze intens. De credit manager staat dicht op de operationele processen in het bedrijf en voelt en ziet uit eerste hand alle ontwikkelingen. Alleen als je middenin het speelveld staat, ben je in staat om zo nodig direct in te grijpen of bij te sturen. Kijk je van een afstand, dan mis je belangrijke details en ontwikkelingen, en is het vaak te laat... Een andere parallel is dat je als jager of credit manager nooit bent uitgeleerd. De natuur maar ook bedrijven zijn continu in beweging en staan bloot aan veranderingen. Je moet je hieraan kunnen aanpassen. Het bijhouden van (praktijk)kennis is daarom essentieel voor zowel een jager als een credit manager. de toekomst? KeNNis, structuur en respect Het belang van credit management blijft groeien. Bedrijven worden in toenemende mate beoordeeld op cashflow en werkkapitaal, en steeds minder op winst ( cash is king, profit an opinion ). Terugdringen van de voorraden, het voorkomen van debiteurenrisico s en het tijdig ontvangen van de betalingen zijn hierin essentieel. Het vakgebied credit management profileert zich via diverse platforms steeds beter als een professionele en onmisbare schakel in het bedrijfsproces. Kortom de erkenning is er! In de toekomst verwacht ik dat de credit manager nog meer moet meedenken met de klant over financieringsvraagstukken. Het nut van goed wildbeheer wordt ook steeds meer gezien. Ook hier is de organisatie rondom wildbeheer sterk verbeterd. Jagers hebben zich lokaal verenigd in wildbeheereenheden (WBE s). Per provincie werkt een Fauna Beheereenheid (FBE) samen met natuurorganisaties (Natuurmonumenten/Staatsbosbeheer), boeren, terreineigenaren en de genoemde WBE s van de jagers. Zij stellen gezamenlijk een faunabeheerplan op. Er is dus erkenning dat natuurbeheer gezamenlijke belangen heeft en dat er moet worden samengewerkt. Jagers zijn professionele partners met veel kennis van het betreffende gebied. Een onderdeel van wildbeheer is uiteraard ook het bejagen en doden van dieren. Dit heeft een emotionele lading, wat in het verleden de politieke discussies of de publieke opinie sterk beïnvloedde. Tegenwoordig zijn we in staat om te laten zien welke doelen de jager nastreeft en wat de toegevoegde waarde is van de jager bij duurzaam natuurbeheer. Het bejagen van wildsoorten is daar uiteindelijk een onderdeel van, maar alleen als er sprake is van nut en noodzaak. Er is ook een groeiend besef dat wild voor consumptie in feite het ultieme predicaat biologisch heeft. In zijn natuurlijke omgeving en met volledige vrijheid is het dierenwelzijn van wild zeer groot. Mits het wordt uitgevoerd met kennis, respect voor de natuur en groot verantwoordelijkheidsbesef heeft de jacht in mijn ogen daarom zeker toekomst. 19 De Credit Manager nummer

20 uit DE PERS groenewegen en partners fietst Voor Kwf Incasso en gerechtsdeurwaarderorganisatie Groenewegen en Partners heeft op 3 juni met 14 collega s aan Alpe d HuZes deelgenomen. Alpe d HuZes is een actie waarbij fietsers, alleen of in een team, geld bij elkaar fietsen waarmee zij een bijdrage leveren aan de strijd tegen kanker. Tijdens factureren en betalen Via definitief doorgebroken Op het Factuurcongres 2010 in het Evoluon in Eindhoven heeft Accept met de Tele2 case twee Gouden Facturen gewonnen. De juryprijs in de categorie business to consumer en de publieksprijs die door stemmen van de 450 bezoekers plaatsvond, mochten mee terug naar Amsterdam. De jury gaf bij de uitreiking aan dat ze de combinatie van inzet in facturatie én in debiteurenbeheer met Accept bij Tele2 sterk vond, waardoor het gehele invoice to cash proces kan worden gedigitaliseerd. friendship award Voor NaCM Van 16 tot en met 19 mei was een delegatie van de VVCM aanwezig bij het 114de NACM Credit Congress 2010 in Las Vegas. Dit grote creditmanagementcongres van de Amerikaanse vereniging van credit management is een jaarlijks terugkerend spektakel. Ook dit keer was het evenement deze actie beklommen de Groenewegenrenners in totaal 45 keren de legendarische Alpe d Huez. Dit heeft een bedrag opgeleverd van bijna ,. Groenewegen en Partners heeft dit initiatief vol overgave ondersteund. een groot succes. Tijdens de slotbijeenkomst reikte Mannes Westhuis namens de VVCM de Friendship Award uit aan de NACM vanwege de goede banden tussen de Nederlandse en de Amerikaanse creditmanagementvereniging. slecht betaalgedrag remt economisch herstel Het betaalgedrag in Nederland moet beter om economisch herstel te stimuleren. In 2009 boekten Nederlandse bedrijven 10 miljard af aan niet betaalde rekeningen. Daarenboven deden bedrijfsleven en overheid er vorig jaar ook nog eens een dag langer over om hun uitstaande vorderingen te voldoen. Opvallend genoeg werd wel een groter aantal rekeningen binnen de wettelijke termijn van 30 dagen betaald. Dat blijkt uit de European Payment Index 2010 van Intrum Justitia. Deze periodieke meting brengt het betaalgedrag van bedrijven in 25 Europese landen in beeld. Juist in deze crisis is het cruciaal dat rekeningen op tijd worden betaald, licht Marcel van Es, directeur Intrum Justitia Nederland toe. Omdat banken nog steeds mondjesmaat leningen verstrekken moeten bedrijven diep in hun financiële reserves tasten. Wanneer afnemers dan ook nog eens de rekening te laat betalen kan dat funest zijn en leiden tot faillissementen. Duidelijk is dat ondernemers investeringen uitstellen omdat ze geen geld hebben. Eerder berekende Intrum Justitia al dat betaling binnen dertig dagen leidt tot een verbetering van de kaspositie van het Nederlandse bedrijfsleven met 15 miljard, het wordt tijd dat op tijd betalen bij wet wordt geregeld, aldus Marcel van Es. 20 De Credit Manager nummer