Brandveilig Leven - pilot aandachtswijken. Resultaten van een veldonderzoek naar de effectiviteit van voorlichting aan huis

Transcriptie

1 Brandveilig Leven - pilot aandachtswijken Resultaten van een veldonderzoek naar de effectiviteit van voorlichting aan huis

2

3

4 Nieuwe focus brandweer Hoe kunnen we brand voorkomen? Brandveilig Leven Verschillende doelgroepen aangewezen

5 Zelfontwikkelde methode

6 Handboek Veilig Wonen Preventiegerichte aanpak in Amersfoort: Mensen in hun woning bezoeken Hen wijzen op brandgevaar in huis Een gratis rookmelder plaatsen Doel: Kennis over brandpreventie vergroten Bewoners aanzetten hun woning brandveiliger te maken Bewoners aanzetten zich brandveiliger te gedragen

7 Vraag aan Tabula Rasa: werkt het? Veel positieve reacties aanpak Amersfoort Effect voorlichting aan huis tot nog toe niet onderzocht Toets effectiviteit in een pilotsetting Focus op aandachtswijken

8 Niet alles onderzocht Selectie uit Handboek Uniforme aanpak Wetenschappelijk verantwoorde opzet

9 Welke effecten zagen we?

10 Belangrijkste conclusies Voorlichting zorgt voor verbeteringen op het gebied van brandveiligheid Situatie in huis Gedrag bewoner Kennis bewoner Plaatsen rookmelders zinvol

11 Overwegingen voor de besluitvorming Maatschappelijke legitimatie Zichtbaarheid brandweer Laten zien actief met preventie bezig te zijn Samenwerking externe partijen zinvol Woningcorporaties Oog- en oorfunctie Andere mogelijkheden voor bereiken doelgroep beperkt Sociale netwerkmethode

12 Opzet onderzoek

13 Twee deelnemende veiligheidsregio s Haaglanden Wijk Morgenstond: naoorlogse wijk in het stadsdeel Den Haag Zuidwest. Stond op de 20 ste plek van de landelijke Vogelaarwijken en was als 2 e benoemd in Den Haag Type bebouwing: jaren 50 woningen, veelal portiek en kleine rijtjeswoningen Aantal inwoners : Brabant Zuidoost Wijk Helmond-West: buurt met hoge werkloosheid, verouderde woningvoorraad, eenzijdige samenstelling van de bevolking, weinig sociale samenhang en veel gevoelens van onveiligheid. Type bebouwing: meest huurwoningen (68%). Veel eenpersoonshuishoudens. 25% voor 1950, 35% tussen 1950 en 1980 en 40% na Aantal inwoners: 4.500

14 Onderzoeksopzet Veldexperiment met huisbezoek in 4 verschillende groepen: Experimentele groep 1: Huisbezoek + voorlichting + plaatsen gratis rookmelder Experimentele groep 2: Huisbezoek + voorlichting + aanbevelen rookmelder Controlegroep 1: Huisbezoek (2x) Controlegroep 2: Huisbezoek (1x) 80 huizen per groep per regio

15 Meetmethode Meten aan de hand van scoreformulier Vragen over brandveiligheid met betrekking tot: Situatie woning (observatie inspecteur) Gedrag bewoner (zelfgerapporteerd en observatie) Kennis bewoner Twee meetmomenten Voorafgaand aan de voorlichting: 0-meting Achteraf: 1-meting (3 weken later)

16 Resultaten

17 Uitkomst: beide methoden effect Beide vormen van voorlichting aan huis hebben effect. Effecten verschillen per regio en per experimentele groep Vergelijking tussen de regio s was niet mogelijk vanwege aangetroffen verschillen Ook binnen de regio s zelf waren verschillen aanwezig

18 Effecten Groep 1 (voorlichting + plaatsen rookmelder) Toename aantal rookmelders (zoals verwacht) Toename brandveilig gedrag Haaglanden: 3 onderdelen Brabant Zuidoost: 2 onderdelen

19 Haaglanden - Effecten Groep 1 aanwezigheid beschadigde snoeren 35% 30% 33,3% (3) 25% 20% 15% 10% 5% 0% 0-meting 0% (0) 1-meting Haaglanden - beschadigde snoeren

20 Haaglanden - Effecten Groep 1 kaarsen 100% 90% 96,4% (27) 80% 70% 67,9% (19) 60% 50% 40% Groep 1 - Haaglanden - kaarsen 0-meting Groep 1 - Haaglanden - kaarsen 1-meting 30% 20% 10% 0% kaarsenstandaarden 16% (4) 0% (0) kaarsen branden

21 Brabant Zuidoost Effecten Groep 1 ruimte CV-ketel vrij 100% 90% 89,1% (41) 97,8% (45) 80% 70% 60% Brabant Zuidoost - ruimte cvketel 0-meting Brabant Zuidoost - ruimte cvketel 1-meting 50% 40% 0-meting 1-meting Brabant Zuidoost - ruimte cv-ketel

22 Brabant Zuidoost Effecten Groep 1 schoonhouden afzuigkap 100% 90% 84,1% (37) 95,0% (40) 80% 70% 60% Brabant Zuidoost - schoonhouden afzuigkap 0- meting Brabant Zuidoost - schoonhouden afzuigkap 1- meting 50% 40% 0-meting 1-meting Brabant Zuidoost - schoonhouden afzuigkap

23 Effecten Groep 2 (voorlichting + aanbevelen rookmelder) Verbetering wat betreft niet-werkende rookmelders. Geen toename aantal rookmelders. Toename brandveilig gedrag Haaglanden: 3 onderdelen Brabant Zuidoost: geen veranderingen

24 Haaglanden - Effecten groep 2 kamer verlaten terwijl kaarsen branden 50% 45% 40% 35% 33,3% (2) 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 0-meting 0% (0) 1-meting Groep 2 - Haaglanden - kaarsen laten branden

25 Haaglanden - Effecten groep 2 keuken verlaten terwijl eten opstaat 60% 50% 53,3% (8) 40% 30% 20% 20% (3) Groep 2 - Haaglanden keuken verlaten 0-meting Groep 2 - Haaglanden keuken verlaten 1-meting 10% 0% 0-meting 1-meting Groep 2 - Haaglanden keuken verlaten

26 Haaglanden - Effecten groep 2 stekkers uit stopcontact bij onweer 80% 70% 66,7% (10) 60% 50% 40% 30% 20% 33,3% (5) Groep 2 - Haaglanden stekkers uit stopcontact 0-meting Groep 2 - Haaglanden stekkers uit stopcontact 1-meting 10% 0% 0-meting 1-meting Groep 2 - Haaglanden stekkers uit stopcontact

27 Toename van kennis in beide groepen Na de interventie Meer mensen wisten wat een vluchtplan is en welke afspraken ze daarvoor moeten maken Meer mensen wisten hoe ze vlam in de pan moeten doven Bewoners wisten vaker waar de hoofdafsluiters van gas en elektra zich bevonden

28 Plafondeffect M.b.t. situatie woning Is de elektrische installatie beveiligd door één (of meer) aardlekschakelaars? Is de hoofdafsluiter van het gas goed bereikbaar? Is de hoofdafsluiter van de elektriciteit goed bereikbaar? Is de vluchtroute vrij van obstakels? Ligt de sleutel van de deur van de vluchtroute dichtbij de deur? Zijn er apparaten met teveel wattage op één stekkerdoos aangesloten? Lopen er snoeren onder het tapijt? Zie je snoeren met kroonsteentjes aan elkaar zitten? M.b.t. (zelfgerapporteerd) gedrag bewoner Laat u de cv-ketel regelmatig (jaarlijks of tweejaarlijks) controleren en reinigen?

29 Geen effecten M.b.t. situatie woning Wordt de meterkast gebruikt als bergruimte of opbergkast? Indien er een gaskookplaat is, Is de gasslang van het fornuis in goede conditie? M.b.t. (zelfgerapporteerd) gedrag bewoner Wordt er gebruik gemaakt van kabelhaspels en of verlengsnoeren en zo ja, worden deze helemaal afgerold?

30 Vragen vaak niet van toepassing M.b.t. situatie woning Is er een tweede vluchtroute en zo ja, ligt de sleutel dichtbij de deur? Is er een afzuigkap aanwezig en zo ja, is het filter schoon? Is er een geiser en zo ja, is deze goed afgesteld? Is er een wasdroger en zo ja, is deze schoongemaakt? M.b.t. (zelfgerapporteerd) gedrag bewoner Bewaart u lucifers en aanstekers buiten het bereik van kinderen? Rookt u wel eens in bed?

31 Opvallend aan nulsituatie: weinig rookmelders Substantieel deel van de bezochte huizen had geen rookmelder in nulsituatie Haaglanden 30,1% geen rookmelder 28,4% van de aanwezige rookmelders werkte niet Brabant Zuidoost 46,2% geen rookmelder 43,3% van de aanwezige rookmelders werkte niet

32 Opvallend: woningcorporaties bepalend voor veiligheid Woningcorporaties hebben zichtbaar invloed op brandveiligheid van woningen Grote verschillen tussen huizenblokken (gerenoveerd versus slooplijst) Soms brandonveilige aanpassingen aangetroffen Aandachtspunt brandweer: kelderboxen

33