EEN KOUDESTRATEGIE ONTWIKKELEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "EEN KOUDESTRATEGIE ONTWIKKELEN"

Transcriptie

1 PRINCIPES BENADERING EEN KOUDESTRATEGIE ONTWIKKELEN Gegarandeerd zmercmfrt met een z laag mgelijk energieverbruik De terugkerende hitteglven van de afgelpen jaren heeft ervr gezrgd dat het zmercmfrt een belangrijk aspect is in elk architecturaal cncept. Systematisch een berep den p klimaatregeling leidt niet altijd tt cmfrt, maar wel tt een aanzienlijk energieverbruik.deze fiche tnt he men aircnditining kan vermijden f beperken dr hierver na te denken in een vreg stadium van het buwcncept. Cncepten vr een kudestrategie De cncepten die meespelen in een kudestrategie zijn de vlgende: De nd aan kude beperken dr de znnewinning en de warmteverlast aan de binnenzijde te beperken. Natuurlijke afkeling van de lkalen dr een intensieve luchtverversing en een aanzienlijke thermische inertie. Een beredeneerd gebruik van een eventueel aircnditiningsysteem dr een ged cncept en een gede regeling. DOELSTELLINGEN Minstens: In gebuwen met aircnditining de nd aan afkeling beperken dr het gebruik van efficiënte znwerende middelen en het beheer van aircnditininginstallaties vereenkmstig de principes van een ratineel energieverbruik. BLZ 1 VAN 8 EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN JULI 2010

2 In gebuwen znder aircnditining, meer bepaald in wningen, in de zmer een minimaal thermisch cmfrt bieden p basis van de ververhittingsindicatr zals beschreven in de rdnnantie betreffende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebuwen. Aangeraden: in gebuwen die beschikken ver aircnditining, het zmercmfrt garanderen znder die aircnditining te gebruiken, dankzij de cmbinatie van: efficiënte znwering minder interne warmtelasten (minder dan 40 W/m²) intensieve luchtverversing dankzij vldende peningen, die minstens 4 % vertegenwrdigen van de ppervlakte van het lkaal aanzienlijke thermische inertie Optimaal : Bvenp de aangeraden maatregelen: inwerken p het micrklimaat dr een tuin aan te leggen, waterbekkens, beplante daken f gevels, enz. de kelte van de aarde aanwenden dr middel van een aardwarmtewisselaar. De meeste van deze punten wrden meer in detail behandeld in aparte praktische fiches. Deze fiche behandelt meer algemeen de kwestie van de natuurlijke afkeling (k "passieve" afkeling genaamd) en haar relevantie ten aanzien van aircnditining. KEUZE-ELEMENTEN TECHNISCHE ASPECTEN > Het ptentieel van de natuurlijke afkeling De keuze vr aircnditining f vr een natuurlijk afkelingssysteem met gebaseerd zijn p een analyse van de activiteiten binnen het lkaal. Indien de warmteprductie in een kantr aanzienlijk is, bijvrbeeld dr de kantrapparatuur f dr een grt aantal aanwezige persnen, zal het meilijk gaan znder mechanische prductie van kude. In wningen daarentegen, f in smmige tertiaire lkalen, is het mgelijk het gebruik van aircnditining te vermijden f te beperken. In kantren schat men dat bven 40 W/m² interne belasting verdag, het niet langer mgelijk is het cmfrt te garanderen met behulp van natuurlijke keling. Zals de nderstaande waarden aangeven, is die limiet vldende hg vr een "nrmale" bezetting van de lkalen: Bezetting:70 W/persn Verlichting: 10 W/m² vr een efficiënte installatie, 20 W/m² vr een udere installatie. Kantrbendigdheden: Vrijgegeven warmte 1 vaste cmputer 100 Watt 1 vaste cmputer flat screen 60 Watt 1 draagbare cmputer 30 Watt 1 printer 140 Watt 1 televisie 150 Watt Het is k ndig m te beschikken ver efficiënte znwering (zie fiche ENE13 "De juiste znwering"). Ten sltte kunnen andere elementen, zals het risic p indringing f lawaai, een remmende factr vrmen m de ramen pen te zetten teneinde het gebuw af te kelen. Verderp zien we dat er ng andere plssingen bestaan. BLZ 2 VAN 8 EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN JULI 2010

3 MILIEUASPECTEN > Gevlgen vr het energieverbruik Aircnditining in gebuwen verslindt elektriciteit. De ververzadiging van de elektriciteitsnetten en het gebrek aan prductiecapaciteit dat de afgelpen jaren werd vastgesteld tijdens de hitteglven zijn daarvan een bewijs. De verbruikspiek valt eigenlijk samen met een prductiezwakte van de elektrische centrales mdat die p dat genblik hinder ndervinden van een gebrek aan debiet van de rivieren die wrden gebruikt vr de afkelingscircuits. > Eclgisch gevlg van de kelvleistffen Met het prtcl van Mntreal zijn de kelvleistffen in aircnditininginstallaties niet meer zó schadelijk (vreger genereerden zij gassen die de znlaag aantastten), maar helemaal nschadelijk zijn de nieuwe vleistffen k niet. Ok de milieukst van hun prductie is niet verwaarlsbaar. MAATSCHAPPELIJKE EN CULTURELE ASPECTEN > Orzaken van het prbleem Ingevlge de petrleumcrisissen hebben architecten ernaar gestreefd m het energieverbruik tt een minimum te den dalen dr te zrgen vr een alsmaar betere islatie, maar k dr de weg in te slaan van een "znnearchitectuur", f gewn een architectuur met veel glas: er kwamen meer wintertuinen, serres en grte glazen peningen. Daarbij kmt k ng de vrliefde vr cnstructies met een huten geraamte, die slechts een zwakke inertie bieden. Deze cmbinatie van factren en de verhging van de interne belasting (de warmteafgifte van huishudtestellen en cmputers, vral in kantren), zrgen ervr dat deze gebuwen uiterst gevelig zijn vr ververhitting. Met de therieën inzake biklimatische architectuur is men mmenteel getuige van het in evenwicht brengen van de bezrgdheden inzake energie en zmercmfrt. > De gemakkelijkheidsplssing Dr de terugkerende hitteglven is zmercmfrt vrtaan niet alleen een architecturale, maar k een maatschappelijke uitdaging. Men schat p het aantal vregtijdige sterfgevallen Frankrijk tijdens de hitteglf van Sindsdien steeg de verkp van afznderlijke aircnditiningapparaten enrm. Z schat men bijvrbeeld dat het aantal wningen met aircnditining bij nze zuiderburen 4% bedreg in 2000, terwijl dit aantal is gestegen tt 10% in 2004 (tegenver 65 % in de VS en 85% in Japan!). Nchtans kn men, tijdens diezelfde hitteglven, zwel in kantrgebuwen als in wningen aan de aanwezige persnen cmfrtabele mstandigheden aanbieden p een vlledig natuurlijke wijze. Het is dus belangrijk dat mensen weten dat er k alternatieven bestaan vr aircnditining. > De cmfrtcriteria De kelinstallaties meten een temperatuur van ngeveer 24 C garanderen in de lkalen. Wanneer je de mgelijkheid hebt m een venster te penen, m een beetje verkeling p te zeken, dan zijn hgere temperaturen perfect verdraagbaar, vral wanneer het buiten heel warm is. Tijdens een hitteglf is het beter m slechts een verschil van enkele graden na te streven in plaats van een permanent lage temperatuur, die een thermische schk verrzaakt als je binnengaat in het gebuw. Deze aspecten kmen aan bd in fiche CSS13 "Een nieuwe definitie van thermisch cmfrt". > Reglementering Vr individuele wningen biedt de rdnnantie betreffende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebuwen een prcedure vr het berekenen van een zmercmfrtindicatr, genaamd I verh,max. De indicatr duidt p de waarschijnlijkheid dat er een berep wrdt gedaan p aircnditining en beïnvledt het glbale prestatieniveau E naar rati van die waarschijnlijkheid: he hger het risic p ververhitting, he meer theretisch energieverbruik in rekening wrdt gebracht vr de aircnditining, wat weegt p de E-waarde. De berekening van de indicatr gebeurt autmatisch in de EPB-sftware, rekening hudend met alle aspecten die in deze fiche staan beschreven: bltstelling aan de zn en znwering, thermische massa, thermische islatie en interne belasting, en tt slt heveelheid verluchting van de lkalen. BLZ 3 VAN 8 EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN JULI 2010

4 Bij de evaluatie van het E-niveau in tertiaire gebuwen hrt steeds een theretische berekening van het verwachte verbruik vr de keling, f er nu aircnditining is geïnstalleerd f niet. Dat energieverbruik vr de keling zal echter een stuk lager liggen als de ntwerper er zich te verbindt géén aircnditining te gebruiken en een efficiënte natuurlijkekelingstrategie te te passen. DE JUISTE KEUZE MAKEN > Wanneer kiezen vr aircnditining wanneer kiezen vr passieve keling? De haalbaarheid van natuurlijke keling hangt af van verschillende criteria, zals het akestische cmfrt en de veiligheid. De tabel hiernder helpt u een keuze te maken: Biedt de geluidsmgeving de mgelijkheid m p zijn minst s nachts de vensters te penen? Laat de kwaliteit van de buitenlucht een intensieve luchtverversing te (geur, vervuiling)? Kan intensieve luchtverversing gebeuren znder het risic p indringing in het gebuw te verhgen? Is het mgelijk vensters pen te zetten in tegenverliggende gevels f p verschillende verdiepingen m luchtdrstrming te creëren? Is de interne belasting beperkt (minder dan 40 W/m²)? Wrdt de znwinning tijdens de zmer beperkt dr een efficiënte znwering? Is de inertie van het gebuw aanzienlijk? NEEN In een wning zal natuurlijke afkeling in de slaapkamers niet mgelijk zijn. In een kantr zal de intensieve luchtverversing geautmatiseerd meten wrden, en enkel mgen werken als de mensen afwezig zijn. Het luchtverversingssysteem zal enkel kunnen wrden gebruikt als de persnen afwezig zijn, en wanneer de kwaliteit van de lucht beter is ( s nachts bijvrbeeld). Daarvr kunnen middelen wrden ingezet zals tralies, alarminstallaties en kipramen. De ppervlaktes van de peningen meten z grt mgelijk zijn, m te kunnen beschikken ver een vldende grt luchtverversingsdebiet. De cmbinatie van hge en lage vensters in een lkaal is een tref. Natuurlijke afkeling zal niet vlstaan. Natuurlijke afkeling zal niet vlstaan. Een intensieve luchtverversing s nachts zal niet vlstaan. JA Natuurlijke keling is mgelijk. Als het kan, de je dit zwel verdag als s nachts. Natuurlijke keling is mgelijk. Natuurlijke keling is mgelijk. Natuurlijke keling is mgelijk. Natuurlijke keling is mgelijk. Natuurlijke keling is mgelijk. Natuurlijke keling is mgelijk. Indien vr de vragen waarp u NEEN antwrdt de vrgestelde maatregelen niet tepasbaar zijn, f als er staat dat "intensieve luchtverversing niet zal vlstaan", dan zal een aircnditininginstallatie ndig zijn. Tch zal het gebruik van een intensief luchtverversingssysteem in die situaties de mgelijkheid bieden m de gebruikstijd van de aircnditining te beperken, en dus aanzienlijk te besparen p het energieverbruik. > Cncreet vrbeeld:het Pléiadehuis Het betreft een particulier gebuw dat werd gebuwd in Luvain-la-Neuve in Het huis is zwaar geïsleerd, heeft een gede znwering, een aanzienlijke thermische massa, en s nachts kan de lucht intensief wrden ververst, en de trap dient als natuurlijke schrsteen. Een BLZ 4 VAN 8 EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN JULI 2010

5 mnitring heeft aangetnd dat de binnentemperatuur in het hartje van de zmer perfect aanvaardbaar blijft. Drsnede van het huis en ft van de centrale trap, die kan wrden afgeslten m van de zlder een bufferzne te maken ('s winters) f m te dienen als kker vr intensieve luchtverversing ('s zmers). Temperaturen gemeten in de verschillende kamers: dr de aanzienlijke thermische inertie zijn de temperaturen mi stabiel, binnen marges die ged zijn te verdragen dankzij de luchtverversing s nachts en de znwering. IN DE PRAKTIJK Er meten maatregelen wrden genmen tijdens de verschillende ntwikkelings- en realisatiefasen van het prject: SCHETS Ruimtes waar er aan de binnenkant veel warmtewinst is, zals keukens, kantren, vergaderzalen en cmputerzalen, zullen aan de nrdkant liggen m de znne-energie te beperken. Om het binnendringen van znlicht in een gebuw te beperken maar tch vldende lichtcmfrt te bieden, met men een glasppervlakte trachten te bereiken van m en bij 20% van het grndppervlak van ruimtes die aan de stkant f de westkant liggen (minimale vereiste van de Gewestelijke Stedenbuwkundige Verrdening), vral als er geen efficiënte znwering is. Aan de zuidkant mag het beglaasde ppervlak grter zijn m te prfiteren van de warmte tijdens de winter, p vrwaarde dat er een uitstekende znwering is. Eventueel: technieken als een aardwarmtewisselaar en het aanleggen van tuinen en waterbekkens kunnen bijdragen tt het creëren van een cmfrtabele sfeer in de BLZ 5 VAN 8 EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN JULI 2010

6 zmer. Een apart fiche legt uit waarm een aardwarmtewisselaar in wningen minder vrdeel plevert. In luchtdichte ruimtes (bepaalde kantren bijvrbeeld) kan z'n wisselaar wel interessant zijn m verdag hygiënische lucht te kelen. VOORONTWERP > He kan men zich beschermen tegen de zn? Aangezien de zn in het sten en het westen tamelijk laag aan de hrizn staat, zal enkel een verticale znwering efficiënt zijn (buitenstres, claustra s, blinden, enz.). In het zuiden staat de zn hg in de zmer en laag in de winter. Een grt afdak kan dan efficiënt zijn. Vegetatie kan eveneens een gede bescherming bieden, met name dr lfbmen. Kantrgebuw in Luvain-la-Neuve en passief huis Cbbart in Gent > He kan men zrgen vr intensieve luchtverversing? Elke ruimte met een verblijfsfunctie met beschikken ver een raam dat pen kan f een buitendeur. Z kan men zrgen vr een intensieve luchtverversing, bijvrbeeld m geuren en/f warmte snel te evacueren. Deze peningen meten peratineel kunnen blijven znder de bescherming tegen indringing in de wning in gevaar te brengen. Vr een efficiëntere luchtverversing zal men in een appartement prberen m tegenver elkaar liggende vensters pen te zetten, m te prfiteren van de druk van de wind. In een huis zal men eveneens vensters penzetten p de laatste verdieping f p de dakverdieping, m een schrsteeneffect te creëren in het gebuw. Idealiter wrdt deze nachtelijke luchtverversing behuden, zdat de massa van het gebuw kan afkelen.overdag zal die kude massa, als ze mvangrijk geneg is, mgevingswarmte kunnen absrberen en een cmfrtabele temperatuur in stand kunnen huden. > He kan men vldende thermische inertie garanderen? In een ruimte die verdag wrdt bezet, is inertie belangrijk m de warmte die verdag aanwezig is in de materialen te absrberen, m zdende temperatuurpieken te beperken. De pgeslagen warmte wrdt dan s nachts geleidelijk afgeverd. Daarm zijn lichte tussenwanden te vermijden. In kantren f handelszaken met men verlaagde plafnds, verhgde vleren en kamerbreed tapijt vermijden. In een ruimte waar enkel s nachts mensen zijn, zals een slaapkamer vr vlwassenen, met de inertie daarentegen zwak zijn m de warmte die verdag wrdt pgeslagen in de materialen te beperken, en m snel de mgevingstemperatuur te den dalen dr warme lucht te verversen via aanver van verse buitenlucht. > He evalueert men het zmercmfrt? Vr kleine gebuwen heeft men zelden de bijstand van een gespecialiseerd studiebureau, dat een dynamische thermische simulatie zu kunnen den, wat nchtans de enige manier is m het warmtecmfrt van een gegeven prject in te schatten. Maar er bestaan enkele vereenvudigde tls: BLZ 6 VAN 8 EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN JULI 2010

7 Vr kantren is er het prgramma alter-clim van Leefmilieu Brussel, dat gebaseerd is p een gegevensbank met resultaten van dynamische simulaties (zie bibligrafie). Vr wningen kan de prestatie van een prject vlt wrden ingeschat aan de hand van de ververhittingsindicatr zals beschreven in de EPB-rdnnantie. In te zetten tijdens het vrprject, m de betere alternatieven te kennen. Ok vr wningen verwijzen we naar de sftware die hrt bij de Energieadviesprcedure (EAP), met pnieuw een mdule, in ptie, in verband met ververhitting, die leidt naar de juiste aanbevelingen. Zwel vr wningen als vr kantren wrdt het berekeningstl PHPP in het bijznder gebruikt bij het ntwerp van "passieve" gebuwen (zie fiche ENE12 "Een passieve wning verwegen"); een van de resultaten is de waarschijnlijkheid van gebrekkig cmfrt, waar men een maximum van 5% vrpstelt. Dit prgramma vergt wel een specifieke pleiding en is afgestemd p thermisch zeer perfrmante gebuwen. BLZ 7 VAN 8 EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN JULI 2010

8 AANVULLENDE INFORMATIE ANDERE AANDACHTSPUNTEN Hierna vlgt een lijst van fiches waarvan de thema s betrekking hebben p de kudestrategie: ENE06 - Optimaal ntwerpen van vensters ENE07 - Zrgen vr een intensieve luchtverversing ENE08 - Zrgen vr thermische inertie ENE13 - Zrgen vr een gede znwering CSS13 - Een nieuwe definitie van warmtecmfrt BIBLIOGRAFIE Infrmatie ver de natuurlijke afkeling van tertiaire ruimtes. Alter-clim: hulpmiddel m natuurlijk gekelde ruimtes te ntwerpen: Natvent-studie: Hybvent-studie: Infrmatie ver de kudestrategieën in een wning Architecture et Climat, Les cnclusins de Pleiade, Elisabeth Gratia, AMCO2361 Physique appliquée au bâtiment ntes de curs, Cd-rm Cncevir avec le climat La maisn individuelle, beschikbaar bij het Waalse Gewest, Wegwijzer vr het energetisch en duurzaam ntwerpen van cllectieve wningen, BIM, 2006 Infrmatie ver ratineel energiebeheer en aircnditining Architecture et Climat, Guide énergétique des installatins Manuel d explitatin des bâtiments tertiaires, 2002, te dwnladen via Energie+, Reglementering: Ordnnantie van 11/07/2007 van de Regering van het Brussels Hfdstedelijk Gewest ver de energieprestatie en het binnenklimaat van gebuwen, beschikbaar p de website van Leefmilieu Brussel: BLZ 8 VAN 8 EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN JULI 2010

ZORGEN VOOR THERMISCHE INERTIE

ZORGEN VOOR THERMISCHE INERTIE ZORGEN VOOR THERMISCHE INERTIE Zware materialen kiezen en ze in rechtstreeks cntact laten met de mgeving van het lkaal, m te beschikken ver een gede thermische buffer PRINCIPES BENADERING Om tijdens de

Nadere informatie

EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN

EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN EEN WARMTESTRATEGIE ONTWIKKELEN PRINCIPES BENADERING Wintercmfrt gegarandeerd tegen een z laag mgelijk energieverbruik Als je een gebuw buwt f renveert, wil je cmfrt bieden, zwel tijdens de winter als

Nadere informatie

EEN ADEQUAAT VERWARMINGSLICHAAM KIEZEN

EEN ADEQUAAT VERWARMINGSLICHAAM KIEZEN - - EEN ADEQUAAT VERWARMINGSLICHAAM KIEZEN PRINCIPES BENADERING Een efficiënt en vrdelig systeem kiezen m warmte uit te stralen Naast de prductiewijze, een kwaliteitsvlle verdeling en een efficiënte regeling,

Nadere informatie

DE "MANUELE VENTILATIE" OPTIMAAL ORGANISEREN

DE MANUELE VENTILATIE OPTIMAAL ORGANISEREN - - DE "MANUELE VENTILATIE" OPTIMAAL ORGANISEREN Wanneer en he lang meten kamers verlucht wrden wanneer er geen installatie vr hygiënische ventilatie aanwezig is? PRINCIPES CONTEXT De luchtkwaliteit hangt

Nadere informatie

HET VERDEELNETWERK VOOR DE VERWARMING OPTIMALISEREN

HET VERDEELNETWERK VOOR DE VERWARMING OPTIMALISEREN - - HET VERDEELNETWERK VOOR DE VERWARMING OPTIMALISEREN Het algemeen rendement van de verwarmingsinstallatie verbeteren dr te zrgen vr een efficiënte verdeling van de energie PRINCIPES BENADERING Naast

Nadere informatie

PRAKTISCHE HANDLEIDING VOOR DE DUURZAME BOUW EN RENOVATIE VAN KLEINE GEBOUWEN - PRAKTISCHE AANBEVELING ENE13 - DE JUISTE ZONWERING

PRAKTISCHE HANDLEIDING VOOR DE DUURZAME BOUW EN RENOVATIE VAN KLEINE GEBOUWEN - PRAKTISCHE AANBEVELING ENE13 - DE JUISTE ZONWERING - - DE JUISTE ZONWERING Het binnenkmend znlicht tijdens de zmer beperken en prfiteren van de warmte tijdens de winter PRINCIPES BENADERING Het znlicht dat binnenkmt in een gebuw mag dan wel het verwarmingsverbruik

Nadere informatie

KOUDEBRUGGEN BEPERKEN

KOUDEBRUGGEN BEPERKEN KOUDEBRUGGEN BEPERKEN Details ntwerpen die de cntinuïteit van de thermische islatie garanderen, een crrecte tepassing p de werf garanderen en de bestaande kudebruggen pheffen PRINCIPES BENADERING Kudebruggen

Nadere informatie

ZORGEN VOOR EEN INTENSIEVE LUCHTVERVERSING

ZORGEN VOOR EEN INTENSIEVE LUCHTVERVERSING Om nline kennis te maken met de nieuwe versie 2016 van de Gids Duurzame Gebuwen, surft u naar: http://www.gidsduurzamegebuwen.brussels - - ZORGEN VOOR EEN INTENSIEVE LUCHTVERVERSING In het kader van een

Nadere informatie

EFFICIENTE REGELING VAN DE VERWARMINGSINSTALLATIE

EFFICIENTE REGELING VAN DE VERWARMINGSINSTALLATIE - - EFFICIENTE REGELING VAN DE VERWARMINGSINSTALLATIE Een ged geregeld verwarmingssysteem zrgt vr een ideaal evenwicht tussen de behefte aan energie en de werkelijk geprduceerde heveelheid warmte PRINCIPES

Nadere informatie

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012

Veel gestelde vragen huurbeleid 18 oktober 2012 Veel gestelde vragen huurbeleid 18 ktber 2012 Algemeen: 1. Waarm kmt er een nieuw huurbeleid? Een aantal ntwikkelingen heeft ervr gezrgd dat wij ns huurbeleid hebben aangepast. Deze ntwikkelingen zijn:

Nadere informatie

OPTIMALISATIE VAN HET NATUURLIJK LICHT

OPTIMALISATIE VAN HET NATUURLIJK LICHT - OPTIMALISATIE VAN HET NATUURLIJK LICHT De vrm en de ppervlakte van de peningen bepalen, evenals de binnenhuisinrichting, vr ptimaal lichtcmfrt en gebruik van natuurlijk licht PRINCIPES BENADERING Het

Nadere informatie

EEN NIEUWE DEFINITIE GEVEN AAN HET THERMISCH COMFORT

EEN NIEUWE DEFINITIE GEVEN AAN HET THERMISCH COMFORT - PRAKTISCHE AANBEVELING CSS13 - EEN NIEUWE DEFINITIE GEVEN AAN HET THERMISCH COMFORT Ons gedrag ten pzichte van verwarmings- en kelingsinstallaties in vraag stellen PRINCIPES Het thermisch cmfrt is waarschijnlijk

Nadere informatie

OPTIMAAL ONTWERPEN VAN VENSTERS

OPTIMAAL ONTWERPEN VAN VENSTERS OPTIMAAL ONTWERPEN VAN VENSTERS De ptimale glasppervlakte vinden vereenkmstig de riëntaties en het srt lkaal, en de adequate srt beglazing kiezen vr een ptimaal lichtcmfrt en akestisch cmfrt PRINCIPES

Nadere informatie

SPREEKBEURT BAARDAGAME

SPREEKBEURT BAARDAGAME SPREEKBEURT BAARDAGAME l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BAARDAGAME

Nadere informatie

De voorraad fossiele brandstoffen is eindig. Op termijn zullen we andere bronnen voor onze energievoorziening moeten gebruiken.

De voorraad fossiele brandstoffen is eindig. Op termijn zullen we andere bronnen voor onze energievoorziening moeten gebruiken. 5.2.7 Energie Wat is het thema en waarm is het belangrijk? Het thema energie gaat ver het gebruik van energie in de gebuwde mgeving vr verwarming, keling, verlichting en industriële en agrarische prcessen.

Nadere informatie

Intensieve nachtventilatie Evaluatie van de prestaties. Hilde Breesch Onderzoeksgroep Duurzaam Bouwen KULeuven - KAHO

Intensieve nachtventilatie Evaluatie van de prestaties. Hilde Breesch Onderzoeksgroep Duurzaam Bouwen KULeuven - KAHO Intensieve nachtventilatie Evaluatie van de prestaties Hilde Breesch Onderzeksgrep Duurzaam Buwen KULeuven - KAHO Situering Ontwikkeling NZEB-gebuwen -> grtere vraag naar keling gedurende hele jaar Oververhitting

Nadere informatie

Bouwbedrijf Beneens. Stadsestraat 43 2250 Olen

Bouwbedrijf Beneens. Stadsestraat 43 2250 Olen Buwbedrijf Beneens Stadsestraat 43 2250 Olen 1 Alles heeft een levensduur. Alles dient vervangen te wrden. Bill McDnnuch C2C Livespan f Materials 2 3 Renvatie in de Praktijk 4 Renvatie in de Praktijk 5

Nadere informatie

geothermie, welke toepassingen en gebouwen?

geothermie, welke toepassingen en gebouwen? gethermie, welke tepassingen en gebuwen? prf. ir. Wim Bydens gedelegeerd bestuurder, studiebureau bydens nv gastdcent Ugent, Faculteit tegepaste wetenschappen vakgrep architectuur en stedenbuw Hasselt

Nadere informatie

Fabels in isolatieland Wat waar is of niet waar

Fabels in isolatieland Wat waar is of niet waar Fabels in islatieland Wat waar is f niet waar Fabels verleven de tijden. Sms is dat ged. Maar het kan k verkeerd uitpakken. Eind jaren '70 bracht Sven (Stichting vrlichting energiebesparing nederland)

Nadere informatie

Project Claes Luc - BPC

Project Claes Luc - BPC X-ECO Ing. Gert Vanden Ber Lenard Meesstraat 16 3970 Lepldsburg 0472-32.20.98 www.x-ec.net Prject Claes Luc - BPC EPB ENERGIE PRESTATIE EN BINNENKLIMAAT Nieuwbuwwning Ligging: Steenweg 273, 3570 Alken

Nadere informatie

Technische en bouwkundige voorschriften voor meterlokalen

Technische en bouwkundige voorschriften voor meterlokalen Technische en buwkundige vrschriften vr meterlkalen Referentie: SIB10 CCLB 110 Datum:22/10/2010 Pagina 1/9 Inhudstafel 1 INLEIDING... 3 2 AFKORTINGEN... 3 3 TOEGANKELIJKHEID INSTALLATIES... 3 4 LOKAAL...

Nadere informatie

VOOR AL UW VRAGEN EN PROBLEMEN KAN U IN EERSTE INSTANTIE TERECHT BIJ ONS KANTOOR.

VOOR AL UW VRAGEN EN PROBLEMEN KAN U IN EERSTE INSTANTIE TERECHT BIJ ONS KANTOOR. De Neve Advieskantr inf@deneveadvieskantr.be - Tel: 051/60 63 60 - Fax: 051/63 52 30 - www.deneveadvieskantr.be Financieel verzicht - Vragenlijst vr de cliënt ( = verzekeringnemer): Naam: Vrnaam: Vr welke

Nadere informatie

ENERGIE-EFFICIËNTE LUCHTVERVERSINGSYSTEMEN

ENERGIE-EFFICIËNTE LUCHTVERVERSINGSYSTEMEN - - ENERGIE-EFFICIËNTE LUCHTVERVERSINGSYSTEMEN Zrgen vr een gede luchtkwaliteit met een z beperkt mgelijke energiekst PRINCIPES BENADERING Om luchtkwaliteit te kunnen garanderen, met er wrden gezrgd vr

Nadere informatie

Schadeverzekeringen Zakelijk Zorgverzekeringen. o o

Schadeverzekeringen Zakelijk Zorgverzekeringen. o o Dienstenwijzer Z zijn wij u graag van dienst Op de dienstverlening van ns kantr is de Wet p het financieel tezicht van tepassing. Eén van de eisen die uit deze wet vlgt is dat wij u tijdig infrmeren ver

Nadere informatie

SPREEKBEURT GRIEKSE LANDSCHILDPAD

SPREEKBEURT GRIEKSE LANDSCHILDPAD SPREEKBEURT GRIEKSE LANDSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE

Nadere informatie

Uitgebreid voorstel Masterproef Informatica

Uitgebreid voorstel Masterproef Informatica DEPARTEMENT TOEGEPASTE INGENIEURSWETENSCHAPPEN CAMPUS SCHOONMEERSEN - GENT Uitgebreid vrstel Masterpref Infrmatica Titel van het prject Ontwikkeling uitbreidingsmdules vr cntact center scripting applicatie

Nadere informatie

Strategisch gelegen kantorencomplex met ondergrondse parking in Mechelen.

Strategisch gelegen kantorencomplex met ondergrondse parking in Mechelen. 1 Inf Strategisch gelegen kantrencmplex met ndergrndse parking in Mechelen. Het prject Pure M situeert zich in het stadsgedeelte van het Raghen-Park, dat mmenteel ntwikkeld wrdt. Het bevindt zich net ten

Nadere informatie

Onze aarde in gevaar!

Onze aarde in gevaar! Auteur: Jeren Defauw Genieten, genieten, genieten De gevaren vr nze planeet Onze blauwe planeet is in grt gevaar. Onze planeet wrdt warmer en warmer. De temperatuur stijgt. Ga jij sms in het bs wandelen

Nadere informatie

U heeft ons verzocht, om gezamenlijk, een gedegen voorstel ten aanzien van uw hypotheek uit te brengen.

U heeft ons verzocht, om gezamenlijk, een gedegen voorstel ten aanzien van uw hypotheek uit te brengen. Vragenfrmulier Klant Beeld U heeft ns verzcht, m gezamenlijk, een gedegen vrstel ten aanzien van uw hyptheek uit te brengen. Onze bedrijfsfilsfie is, m samen met nze relaties, een inventarisatie te maken

Nadere informatie

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014

CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 Inhud Respns... 1 Samenvatting van de resultaten... 1 Vragen ver de pleiding... 2 Vragen ver de stagiair... 3 Wat ziet u als sterke punten van de pleiding CMD?... 4 Wat

Nadere informatie

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken

Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hera? De rl van de OR bij de invering van Het Nieuwe Werken De kans is grt dat er in uw rganisatie al wrdt gesprken ver de invering van Het Nieuwe Werken. En z niet, dan

Nadere informatie

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas.

Succesvol samenwerken met ouders. Onderzoek Ouderbetrokkenheid. Bundel in te kijken in de leraarskamer. http://flob.sint-niklaas. Onderzek Ouderbetrkkenheid V.U. : Lieve Van Daele, Grte Markt 1, 9100 Sint-Niklaas Succesvl samenwerken met uders Bundel in te kijken in de leraarskamer http://flb.sint-niklaas.be ONDERZOEK GOK-PROJECT

Nadere informatie

Huisbereiding in de kijker

Huisbereiding in de kijker NIEUWSBRIEF NUMMER 5 JANUARI 2010 P1 In dit nummer 1 Inleiding 2 Huisbereiding in de kijker 2 Stppen met rken 4 Zelftest 5 Vrdelen van stppen met rken Inleiding Beste nieuwslezer, 2009 det zijn uittrede,

Nadere informatie

Les Hernieuwbare energie

Les Hernieuwbare energie LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Hernieuwbare energie Werkblad Les Hernieuwbare energie Werkblad "100% duurzaam", "Hllandse wind", "Kies bigas!": wie de reclames van energiebedrijven bekijkt zu bijna denken

Nadere informatie

5.2.3 Klimaatbestendigheid ontwikkelen

5.2.3 Klimaatbestendigheid ontwikkelen 5.2.3 Klimaatbestendigheid ntwikkelen Wat is het thema, waarm is het belangrijk? Bij duurzame sntwikkeling streven we naar een tekmstbestendige ntwikkeling. Dit betekent dat we bij de ntwikkeling van en

Nadere informatie

PROJECT : IN DER OSTERBACH

PROJECT : IN DER OSTERBACH Brusselsesteenweg 6-2800 Mechelen tel 0475/478.477 - fax 015/340.310 www.vac-nline.be e-mail: inf@vac-nline.be U kan ns van maandag tem zaterdag bereiken van 8u tt 22u PROJECT : IN DER OSTERBACH ROUTE

Nadere informatie

Huiswerk Informatie voor alle ouders

Huiswerk Informatie voor alle ouders Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen

Nadere informatie

prijsaanvraag prairietuin - inlichtingenformulier -

prijsaanvraag prairietuin - inlichtingenformulier - prijsaanvraag prairietuin - inlichtingenfrmulier - Datum: Gegevens Klant Naam :... Adres :......... Tel /GSM:... Fax:... @:... Particulier Prfessineel Berep:... ON nr:... Handelaar Eigenschappen tuin in

Nadere informatie

Wie verkoopt uw huis?

Wie verkoopt uw huis? Wie verkpt uw huis? Accuntnet Verkp Vertruwens Persn Service Accuntnet V V P Service Wie verkpt uw huis? Als u uw huis wilt verkpen, schakelt u k in Spanje een makelaar in. Echter in Spanje geeft men nrmaal

Nadere informatie

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD

VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er

Nadere informatie

KOUDEBRUGGEN BEPERKEN

KOUDEBRUGGEN BEPERKEN KOUDEBRUGGEN BEPERKEN Details ntwerpen die de cntinuïteit van de thermische islatie garanderen, een crrecte tepassing p de werf garanderen en de bestaande kudebruggen pheffen PRINCIPES BENADERING Kudebruggen

Nadere informatie

Procedure om de vraag naar elektriciteit in gebouwen te verminderen

Procedure om de vraag naar elektriciteit in gebouwen te verminderen AD Energie Rev 7 04/12/2014 Prcedure m de vraag naar elektriciteit in gebuwen te verminderen INHOUD CONTEXT... 2 DOELSTELLINGEN... 2 TOEPASSINGSGEBIED... 3 PRAKTISCH... 3 A) MAATREGELEN OM HET ELEKTRICITEITSVERBRUIK

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT HAMSTER ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT HAMSTER ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT HAMSTER ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE HAMSTER BIJ ELKAAR

Nadere informatie

SPREEKBEURT PLECO ALGENETER

SPREEKBEURT PLECO ALGENETER l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT PLECO ALGENETER VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE PLECO ALGENETER

Nadere informatie

Aan: de gemeenteraad Vergadering: 06 oktober 2014

Aan: de gemeenteraad Vergadering: 06 oktober 2014 Aan: de gemeenteraad Vergadering: 06 ktber 2014 Onderwerp: Vaststelling: gemeente ntwikkelt zelf kpwningen Agendapunt: STATUS RAADSVOORSTEL 1. Beslten werkvergadering van de gemeenteraad en gemeenteraad.

Nadere informatie

OUDERBLIK. Een rugzak vol ideeën voor ouders en school SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS

OUDERBLIK. Een rugzak vol ideeën voor ouders en school SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS OUDERBLIK Een rugzak vl ideeën vr uders en schl SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS 2012 1. Schriftelijke cmmunicatie met anderstalige uders Schriftelijke cmmunicatie gaat ver alle cmmunicatie naar uders

Nadere informatie

SPREEKBEURT ZOETWATERGARNAAL

SPREEKBEURT ZOETWATERGARNAAL SPREEKBEURT ZOETWATERGARNAAL l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE ZOETWATERGARNAAL

Nadere informatie

Rollenspel Jezus redt

Rollenspel Jezus redt Rllenspel Jezus redt Krte mschrijving prgrammanderdeel De leerlingen spelen samen een bestuursrechtzaak bij de Raad van State na. De Raad van State is de hgste bestuursrechter van Nederland. In deze rechtszaak

Nadere informatie

Protocol: Pestprotocol

Protocol: Pestprotocol Prtcl: Pestprtcl Inleiding Pesten kmt p iedere schl in mindere f meerdere mate vr. Het is een prbleem dat vr de betrkkenen verstrekkende gevlgen kan hebben in de lp van hun levens. Uit nderzek blijkt dat

Nadere informatie

DE TECHNISCHE INSTALLATIES OPTIMAAL DIMENSIONEREN

DE TECHNISCHE INSTALLATIES OPTIMAAL DIMENSIONEREN Om nline kennis te maken met de nieuwe versie 2016 van de Gids Duurzame Gebuwen, surft u naar: http://www.gidsduurzamegebuwen.brussels PRAKTISCHE AANBEVELING ENE18 - DE TECHNISCHE INSTALLATIES OPTIMAAL

Nadere informatie

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar

Maak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke

Nadere informatie

TOELICHTING KOSTEN MOZAÏEKBEHEER OPEN GRASLAND

TOELICHTING KOSTEN MOZAÏEKBEHEER OPEN GRASLAND STICHTING COLLECTIEF AGRARISCH NATUURBEHEER SCAN TOELICHTING KOSTEN MOZAÏEKBEHEER OPEN GRASLAND BESCHRIJVING De ksten mzaïekbeheer zijn een vergeding vr de ksten die p bedrijfsniveau gemaakt wrden vr het

Nadere informatie

UITGEBREIDE STANDAARDVOORWAARDEN M.B.T. ERELOON, KOSTEN EN UITGAVEN (MR. LUC DECEUNINCK ADVOCAAT 1 juli 2014)

UITGEBREIDE STANDAARDVOORWAARDEN M.B.T. ERELOON, KOSTEN EN UITGAVEN (MR. LUC DECEUNINCK ADVOCAAT 1 juli 2014) 1 UITGEBREIDE STANDAARDVOORWAARDEN M.B.T. ERELOON, KOSTEN EN UITGAVEN (MR. LUC DECEUNINCK ADVOCAAT 1 juli 2014) I. HET ERELOON: Ereln dient begrepen als de dr de cliënt aan de advcaat verschuldigde en

Nadere informatie

SPREEKBEURT GEWONE DOOSSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEWONE DOOSSCHILDPAD SPREEKBEURT GEWONE DOOSSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GEWONE

Nadere informatie

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een basisschool

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een basisschool Energie besparen dr een crrecte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvrbeeld in een basisschl 1. INLEIDING Veel verwarmingsinstallaties in schlgebuwen draaien p vlle teren, k wanneer er geen

Nadere informatie

DE PRODUCTIE VAN SANITAIR WARM WATER VERBETEREN

DE PRODUCTIE VAN SANITAIR WARM WATER VERBETEREN PRAKTISCHE GIDS VOOR DE RENOVATIE EN DE DUURZAME CONSTRUCTIE VAN KLEINE GEBOUWEN DE PRODUCTIE VAN SANITAIR WARM WATER VERBETEREN Sanitair warm water verwarmen, verdelen en aftappen, rekening hudend met

Nadere informatie

Spaar energie! Zoals het klokje thuis tikt... Energie bij de vleet. Jeroen Defauw. Herken je dit? Je komt thuis van. school met de auto.

Spaar energie! Zoals het klokje thuis tikt... Energie bij de vleet. Jeroen Defauw. Herken je dit? Je komt thuis van. school met de auto. Jeren Defauw Zals het klkje thuis tikt... Herken je dit? Je kmt thuis van schl met de aut. Je papa drukt p een knpje aan de muur. De garageprt gaat pen. Je springt uit de aut en det het licht aan in de

Nadere informatie

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af

Stel uw inkomen zeker, sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af Stel uw inkmen zeker, sluit een arbeidsngeschiktheids af Eindelijk geniet u van een heerlijke skivakantie. En natuurlijk verkmt het u niet, want u bent een ervaren skiër. Maar laat dat ngeluk nu net in

Nadere informatie

EEN ZONNEBOILER OVERWEGEN

EEN ZONNEBOILER OVERWEGEN - - EEN ZONNEBOILER OVERWEGEN Een deel van het warm water verwarmen met een znneverwarmingsinstallatie PRINCIPES BENADERING Het energieverbruik m sanitair water p te warmen kan met meer dan 75% wrden verminderd

Nadere informatie

Veiligheidsinstructie voor opslag van gevaarlijke producten in recipiënten

Veiligheidsinstructie voor opslag van gevaarlijke producten in recipiënten Interne Dienst vr Preventie en Bescherming p het Werk Afdeling Risicbeheer Veiligheidsinstructie vr pslag van gevaarlijke prducten in recipiënten Datum 20 januari 2011 Inleiding Opslag wrdt gedefinieerd

Nadere informatie

Resultaten Enquête Bedrijven 2008

Resultaten Enquête Bedrijven 2008 Resultaten Enquête Bedrijven 2008 Gedrag & ervaringen van bedrijven p de vrijgemaakte Vlaamse energiemarkt resultaten met betrekking tt slimme meters Rapprt vr de Vlaamse Reguleringsinstantie vr de Elektriciteits-

Nadere informatie

Stappenplan BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012

Stappenplan BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012 Stappenplan BTW-verhging van 19 naar 21% per 1 ktber 2012 Supprt ID: 57354 Versies: AccuntView Windws Dit stappenplan hebt u ndig m uw administraties in AccuntView gereed te maken vr het nieuwe BTW-percentage.

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Zon-Privé gemeente Utrecht

Veelgestelde vragen Zon-Privé gemeente Utrecht Veelgestelde vragen Zn-Privé gemeente Utrecht In dit dcument beantwrden we een aantal veel gestelde vragen. Deze zijn als vlgt gecategriseerd: Zn-Privé actie Utrecht Het plaatsen van znnepanelen p een

Nadere informatie

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders

Wegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders Wegwijzer Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Infrmatie vr kinderen en uders WELKOM! De kmende tijd kmen jij en je uders een dagbehandeling vlgen in Heideheuvel. In Heideheuvel werken we in een

Nadere informatie

Scènefotografie. Tips en trucs. Datum: Versie: 1.1

Scènefotografie. Tips en trucs. Datum: Versie: 1.1 Scèneftgrafie Tips en trucs Datum: 14-10-2016 Versie: 1.1 Picari scèneftgrafie tips en trucs Vereisten vr het maken van een gede ft, vr het visualiseren en genereren van ftrealistische afbeeldingen van

Nadere informatie

SPREEKBEURT KERKUIL VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT KERKUIL VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT KERKUIL l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KERKUIL BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Anamneseformulier Gezondheidstest

Anamneseformulier Gezondheidstest Anamnesefrmulier Gezndheidstest LET OP: Vr de kwaliteit van de gezndheidstest is het van belang m het anamnesefrmulier vlledig en naar waarheid in te vullen. Het is mgelijk m meerdere antwrden in te vullen.

Nadere informatie

Wilt u het volledige rapport van VROM inzien, klik dan hier. 2 Hoeveel kamers heeft uw woning? (de keuken telt niet mee)

Wilt u het volledige rapport van VROM inzien, klik dan hier. 2 Hoeveel kamers heeft uw woning? (de keuken telt niet mee) Vragenlijst VROM Dit is een vragenlijst vr het inventariseren van mgelijke knelpunten in uw eigen wning die een belemmering kunnen zijn vr bewning p hgere leeftijd. De vragenlijst geeft u infrmatie ver

Nadere informatie

LAC. Inspiratie LAC water. Organiseer je LAC-zitting. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting

LAC. Inspiratie LAC water. Organiseer je LAC-zitting. Maak afspraken met de watermaatschappijen. Organiseer je LAC-zitting Maak afspraken met de watermaatschappijen Organiseer je LAC-zitting Ken de WATER-rechten en plichten van je klant Vermijd afsluitingen Maak een draaibek vr je interne werking LAC Bied nazrg Betrek je cliënt

Nadere informatie

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?

Het Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om? Het Grte Geldnderzek: he ga je met je geld m? Natinaal Instituut vr Budgetvrlichting (Nibud) Tijdsduur: één les Werkvrm: individueel met een discussie in de klas Niveau: bedeld vr alle leerlingen van klas

Nadere informatie

In teamverband bouwen: kwaliteit, doeltreffendheid, snelheid! Leefmilieu Brussel

In teamverband bouwen: kwaliteit, doeltreffendheid, snelheid! Leefmilieu Brussel 1 In teamverband buwen: kwaliteit, deltreffendheid, snelheid! Leefmilieu Brussel Buwteam en raadgeving: Het studiebureau als cruciale partner bij het energientwerp van het prject Muriel BRANDT écrce, ingénierie

Nadere informatie

Preventie tegen chemische risico s in carrosseriebedrijven

Preventie tegen chemische risico s in carrosseriebedrijven Preventie tegen chemische risic s in carrsseriebedrijven Eind 2010 werd k een inspectiecampagne gehuden bij de carrsseriebedrijven. De campagne kaderde in een Eurpese SLIC-campagne Chemische agentia p

Nadere informatie

SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN

SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GRASMUIS

Nadere informatie

Opgave 4 Hout is een isolator. Aan een isolator kan je je niet branden. Wel aan een geleider!

Opgave 4 Hout is een isolator. Aan een isolator kan je je niet branden. Wel aan een geleider! Uitwerkingen 1 Opgave 1 Geleiding, strming en straling. Opgave 2 Metalen Kper, zilver, ld, ijzer, gud, nikkel, platin Hut, rubber, kurk, glas en zand. Opgave 3 Geleiding Strming Geleiding Opgave 4 Hut

Nadere informatie

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.

Zijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen. Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer

Nadere informatie

SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KALKOEN BIJ ELKAAR

Nadere informatie

UITGEBREIDE STANDAARDVOORWAARDEN M.B.T. ERELOON, KOSTEN EN UITGAVEN (MR. LUC DECEUNINCK ADVOCAAT 1 februari 2016)

UITGEBREIDE STANDAARDVOORWAARDEN M.B.T. ERELOON, KOSTEN EN UITGAVEN (MR. LUC DECEUNINCK ADVOCAAT 1 februari 2016) 1 UITGEBREIDE STANDAARDVOORWAARDEN M.B.T. ERELOON, KOSTEN EN UITGAVEN (MR. LUC DECEUNINCK ADVOCAAT 1 februari 2016) I. HET ERELOON: Ereln dient begrepen als de dr de cliënt(e) aan de advcaat verschuldigde

Nadere informatie

Hoe zet ik een tent op?

Hoe zet ik een tent op? He zet ik een tent p? 1. Een Gede plek vinden en vrbereiden Zek een plek die hger ligt dan de rest Ga als het mgelijk is niet nder lfbmen staan. Bij regen druppelen deze namelijk lang na. Hud rekening

Nadere informatie

OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo

OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017 Bertrand Russell Cllege hav en vw Overstap vmb naar 4-hav infrmatie 2016-2017 Waarm drstrmen naar 4hav? Stel, je zit in 4 VMBO-t. Je haalt gede resultaten, het ziet ernaar

Nadere informatie

ALGEMENE VOORWAARDEN RES PREPAID

ALGEMENE VOORWAARDEN RES PREPAID ALGEMENE VOORWAARDEN RES PREPAID 1. Inleiding & definities RES is een netwerk van lkale bedrijven, km's, handelaars en persnen, die vrije berepen uitefenen. Particulieren wrden gemtiveerd m aan te kpen

Nadere informatie

TECHNISCHE HANDLEIDING DELTA -THENE Toepassing als dampscherm in zwembaden.

TECHNISCHE HANDLEIDING DELTA -THENE Toepassing als dampscherm in zwembaden. TECHNISCHE HANDLEIDING DELTA -THENE Tepassing als dampscherm in zwembaden. Inleiding De luchtdichtheid van een hutskeletbuwwand f een geïsleerd hellend dak is van fundamenteel belang m de gede werking

Nadere informatie

Bijlage 4: Criteria en procedure sluiting jacht bij bijzondere weeromstandigheden

Bijlage 4: Criteria en procedure sluiting jacht bij bijzondere weeromstandigheden Bijlage 4: Criteria en prcedure sluiting jacht bij bijzndere weermstandigheden Beleid: GS nemen als uitgangspunt dat de jacht p alle wildsrten geslten wrdt bij sneeuwbedekking van minimaal 90% die langer

Nadere informatie

prijsaanvraag 'Kruidlaag in Woodland' - inlichtingenformulier -

prijsaanvraag 'Kruidlaag in Woodland' - inlichtingenformulier - prijsaanvraag 'Kruidlaag in Wdland' - inlichtingenfrmulier - Datum: Termijn: Beste klant Wij helpen u graag bij de creatie van uw schaduwtuin f schaduwbrder nder bestaande bmen f en heesters. Vul dit frmulier

Nadere informatie

Beleidsplan 2014 Versie Zomer 2014

Beleidsplan 2014 Versie Zomer 2014 Beleidsplan 2014 Versie Zmer 2014 Pagina 1 van 6 Beleidsplan 2014 Supprt t Cnnect Vraf Vr u ligt het beleidsplan van de Stichting SUPPORT TO CONNECT. Het plan mvat een verzicht van de delstellingen, activiteiten

Nadere informatie

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten

Beschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen

Nadere informatie

De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld

De Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld De Wet maatschappelijke ndersteuning eenvudig verteld Met de Wm det iedereen gewn mee VCP Zichtbare invled van mensen met een beperking p lkaal beleid Inleiding Dit bekje met infrmatie ver de Wet maatschappelijke

Nadere informatie

Onderwerp Wijziging van de Verordening tot het kunnen verlenen van een alleenrecht voor Concern voor Werk. Aan de raad. Status: ter besluitvorming

Onderwerp Wijziging van de Verordening tot het kunnen verlenen van een alleenrecht voor Concern voor Werk. Aan de raad. Status: ter besluitvorming N. 218419-1 Emmelrd, 14 januari 2014. Onderwerp Wijziging van de Verrdening tt het kunnen verlenen van een alleenrecht vr Cncern vr Werk. Advies raadscmmissie [ ] Aan de raad. Status: ter besluitvrming

Nadere informatie

Professional Coaching. Franck Struyf

Professional Coaching. Franck Struyf Prfessinal Caching Franck Struyf Ervaring is niet wat iemand verkmt, maar wat iemand det met wat hem verkmt. (Aldus Huxley) Persnlijke ervaring Mijn naam is Franck Struyf en ik ben life en- prfessinal

Nadere informatie

SPREEKBEURT GOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT GOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GOUDVIS l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GOUDVIS BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Project Be Home 3 woningen

Project Be Home 3 woningen X-ECO Ing. Gert Vanden Ber Lenard Meesstraat 16 3970 Lepldsburg 0472-32.20.98 www.x-ec.net Prject Be Hme 3 wningen EPB ENERGIE PRESTATIE EN BINNENKLIMAAT Ligging: Pater Asteerstraat 45 47 49 3970 Lepldsburg

Nadere informatie

KINDERRECHTEN 3 de graad

KINDERRECHTEN 3 de graad KINDERRECHTEN 3 de graad Bijlage krantenartikels + vragen bij pdracht 4 Kinderrechten uit het nieuws gegrepen Ter inf: per artikel wrden suggesties van vragen gegeven m de link met het kinderrecht te leggen.

Nadere informatie

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten)

Ekelmans & Meijer Advocaten (Rechten) Evaluatie-rapprt STEP In-husedag bij Ekelmans & Meijer Advcaten (Rechten) -- INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE. WOORD VOORAF. RESULTATEN VAN DE ATTITUDE-METING VÓÓR DE IN-HOUSEDAG. RESULTATEN VAN DE ATTITUDE-METING

Nadere informatie

1 INHOUDSOPGAVE 1 INHOUDSOPGAVE... 1.2 2 INLEIDING... 2.1. 2.1 Voorwoord... 2.1 2.2 Colofon... 2.2 3 INSTALLATIE ARCGIS 9.2... 3.1

1 INHOUDSOPGAVE 1 INHOUDSOPGAVE... 1.2 2 INLEIDING... 2.1. 2.1 Voorwoord... 2.1 2.2 Colofon... 2.2 3 INSTALLATIE ARCGIS 9.2... 3.1 1 INHOUDSOPGAVE 1 INHOUDSOPGAVE... 1.2 2 INLEIDING... 2.1 2.1 Vrwrd... 2.1 2.2 Clfn... 2.2 3 INSTALLATIE ARCGIS 9.2... 3.1 3.1 Installatie vrige versie ArcGIS ngedaan maken... 3.1 3.2 Installatie ArcGIS

Nadere informatie

BIJ RENOVATIE: DE WANDEN ISOLEREN

BIJ RENOVATIE: DE WANDEN ISOLEREN - - BIJ RENOVATIE: DE WANDEN ISOLEREN Bij renvatie de beste manier zeken m de islatie van de wanden te versterken PRINCIPES BENADERING Bij renvatie bieden islatie, luchtdichte wanden en efficiëntere verwarmings-

Nadere informatie

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool

PEST PROTOCOL. Prins Willem-Alexanderschool PEST PROTOCOL Prins Willem-Alexanderschl Wat is een pestprtcl? Een pestprtcl is een aantal vereenkmsten ver het tegengaan van pesten. Een afspraak tussen de schl, de kinderen en de uders. Waarm een pestprtcl?

Nadere informatie

SPREEKBEURT LANGSTAARTHAGEDIS

SPREEKBEURT LANGSTAARTHAGEDIS SPREEKBEURT LANGSTAARTHAGEDIS l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE LANGSTAARTHAGEDIS

Nadere informatie

OO: De sector van de verwerking van duurzame voeding ontwikkelen

OO: De sector van de verwerking van duurzame voeding ontwikkelen OO: De sectr van de verwerking van duurzame veding ntwikkelen Uitdagingen Op het vlak van milieu - Verwerkte duurzame vedingswaren aanbieden aan verbruikers: het aanbd vergrten m de milieu-impact van het

Nadere informatie

Meer koopkracht door echte banen

Meer koopkracht door echte banen Meer kpkracht dr echte banen Centen en prcenten vr een gelijkwaardige samenleving Arbeidsvrwaardenagenda FNV in Beweging 2015 Een gelijkwaardige samenleving werkt beter. Een samenleving waarin de verschillen

Nadere informatie

dat u gemakkelijker het huurcontract kunt opzeggen als u een koper voor de woning heeft gevonden.

dat u gemakkelijker het huurcontract kunt opzeggen als u een koper voor de woning heeft gevonden. Telichting huurcntract Tijdelijke verhuur p basis Leegstandwet behrende bij het huurcntract p de website van Vereniging Eigen Huis datum van pstellen telichting: 14 december 2012 Inleiding Het verhuren

Nadere informatie

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State

EVALUATIE TER STATE. Marion Matthijssen, Marn van Rhee. Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) juli 2005. In opdracht van Raad van State EVALUATIE TER STATE Marin Matthijssen, Marn van Rhee Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) juli 2005 In pdracht van Raad van State Centrum vr Onderzek en Statistiek (COS) Auteur: Marin Matthijssen en

Nadere informatie