7

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "7 www.observantonline.nl"

Transcriptie

1 6 Online college Maastricht doet ook mee aan Uni van Nederland 7 Cath. Pijlsprijs Van het prijzengeld gaat kinderarts Leroy een stoomoven kopen 5 Feike Sijbesma Are you rich? Oh no, you re students Komende week verschijnt er geen Observant. Het eerstvolgende nummer komt uit op donderdag 24 oktober Due to the fall break there will be no Observant in the coming week. The next issue will be published on Thursday 24 Oktober. 7 Onafhankelijk weekblad van de Universiteit Maastricht Redactieadres: Postbus MD Maastricht Jaargang oktober 2013 Het aantal inbraken in studentenpanden groeit. Zie deze pagina en 8-9. Foto: Thinkstock Meer inbraken in studentenwoningen Het aantal studentenpanden dat wordt bezocht door inbrekers groeit. We maken ons daar zorgen over, zegt studentenagent Paul Vermin. De maanden juni tot en met augustus zijn vrij rustig, maar als de donkere dagen beginnen, zoals nu, zien we een stijging, net als in de reguliere woningen. Harde cijfers heeft Vermin niet. Bij de aangifte nemen we vooralsnog niet apart op of het om een studentenpand gaat, maar we merken dat een aanzienlijk deel van de inbraken gelinkt kan worden aan studenten. Oorzaak is natuurlijk ook de toename van studenten in Maastricht. Inbraken vinden verspreid over de stad plaats. Panden met veel deurbellen of fietsen voor de deur zijn in trek. Het komt regelmatig voor dat Nick Bos nieuw collegelid Nick Bos wordt per 1 januari 2014 de vicevoorzitter van het college van bestuur. Hij volgt André Postema op. Bos, die in Utrecht geschiedenis studeerde en daar ook promoveerde, kent de UM al geruime tijd. Hij begon zijn loopbaan aan de UM in 1999 als directeur van het studentenservicecentrum, om in 2003 directeur Academic Affairs te worden. Sinds 2006 is hij algemeen directeur van de UM. Een commissie bestaande uit leden van de raad van toezicht (RvT), het college van bestuur en het managementteam, onder leiding van RvT-lid Truze Lodder, heeft hem voorgedragen bij de raad deuren open staan of niet goed op slot zitten. Het woninginbraakteam van de politie gaat zich deze maand waarin tevens de Week van de Woninginbraak plaatsvindt speciaal richten op studentenwoningen. Het donkere dagen-offensief, zegt Vermin. We observeren huizen en zullen er soms ook mocht de deur open staan binnenlopen om de bewoners te confronteren met hun slordigheid. We willen ze bewust maken van de onveilige situatie. Daarnaast probeert het politieteam inbrekers op heterdaad te betrappen. Zie ook pagina 8-9. Wendy Degens van toezicht. In een persbericht zegt de voorzitter van het college van bestuur, Martin Paul: Hij is bij een intensieve in- en externe wervingsprocedure na grondige weging als beste kandidaat naar voren gekomen. Nick heeft als algemeen directeur stevig meegebouwd aan de ontwikkeling van onze universiteit, en kan nu als bestuurder op dat fundament verder werken. De RvT-voorzitter, Ad Veenhof, roemt in datzelfde bericht Bos brede ervaring, grote deskundigheid en tomeloze inzet. André Postema verlaat na twee termijnen het college van bestuur. Riki Janssen No outsourcing for Guesthouse It would not be wise to outsource the Guesthouse. This, in a nutshell, is the message given by a group of SBE students who carried out a critical survey on behalf of the University Council regarding the Executive Board s intention. The survey was part of SBE s Marble project. The future of the Guesthouse organisation - which provides (furnished) accommodation for exchange students - has been unclear since General and Technical Services and the Executive Board expressed their desire to outsource this section to a third party outside the university. Printing facilities and catering were already handed over to market parties at earlier stages. General and Technical Services want to become a management organisation. Last year, the University Council was not convinced that outsourcing the Guesthouse was a good idea and wondered if this wasn t part of the university s core business, as it regards internationalisation as very important. The students Marble research project rejected this claim: from a business perspective, this cannot be called a core competency. But the specific nature of the service, with its many intangibles, few really specific tasks and the broad scope of the housing service, make outsourcing very difficult, they say. The possible impact on staff would not always be positive. All this was reason enough for the students not to recommend outsourcing. Instead, they argue in favour of a model of the strategic alliance with a market party, to reduce the risks. In the latest University Council meeting it became clear that the Executive Board, represented by André Postema, was not impressed with the analysis. This study contains a great deal of opinions, which weakens the recommendations, he said. He found the idea of strategic partnerships interesting, adding that there are hardly any providers in this market in Maastricht. They do exist at national level, and maybe it would be useful to ask General and Technical Services to collect information on experiences in other cities. We are in no rush to outsource, says Postema. University Council chairman Kingma emphasised that the council wishes to continue the debate. Wammes Bos Workshops Observant Become a better, more fluent and more accessible writer. Check page 6.

2 2 Observant 7 10 oktober 2013 Kijk ik om me heen, sta ik midden in mijn leven Loesje Achternaam: de Bont * Voornamen: Eefje Geertruida Petronella Maria * 26 jaar * In het dagelijks leven: huisarts in opleiding en promovenda bij huisartsgeneeskunde * Woonplaats: Stein * Geboren in Sittard * Burgerlijke staat: samenwonend met Sander Foto: Loraine Bodewes Toen Zelfstandig Ik was vroeger een wijsneus. De eerste twee woorden die ik achter elkaar zette waren zelf doen. Dat werd nog erger toen mijn moeder op mijn negende door een ongeluk in een rolstoel belandde. Ze viel in huis zes meter naar beneden tijdens een verbouwing. Toen ze in het ziekenhuis lag, zat ik als een moeder mijn oudere broers achter te vodden: ruim je beker op, veeg je voeten. Een van de jongens Ik ben opgegroeid in een leuke straat. Er was een veldje waar we gingen hardlopen, fietsen en voetballen. Ik had een paar vriendinnetjes, maar vooral vrienden. Ik hield meer van stoeien en legertje spelen. Ik keek erg tegen mijn twee broers op. Carl is zeven jaar ouder dan ik en Nik vijf; ik ben een nakomertje. We zijn nog steeds de allerbeste vrienden. We bellen vaak en zien elkaar een paar keer per week. Ook toen ik voor coschappen in Brabant zat, kwamen ze iedere week langs. Arts én onderzoeker Ik wist al heel jong dat ik dokter wilde worden. Met lego bouwde ik een huisartsenpraktijk. Mijn moeder was voor haar ongeluk kinderfysiotherapeut. Ik ging met haar mee naar patiëntjes. Voor mij was het spelen in de gymzaal, voor hen een behandeling. Mijn moeder legde ook veel uit: wat is er mis, hoe kun je dat zien. Aan tafel hadden we het vaak over biologie. Mijn ene broer is epidemioloog, de ander biochemicus. Ik heb ook altijd het onderzoek in gewild. Ik vraag me bij alles af: waarom? Daarom ben ik begonnen met gezondheidswetenschappen: ik wilde eerst het onderzoek doen, later arts worden. In mijn tweede jaar werd de arts-klinisch onderzoeker master opgericht. Nu Scouting Ik zit al bijna mijn hele leven bij de scouting. Eerst als kind en nu ben ik samen met mijn vriend leider bij de welpjes (jongens van 7-11 jaar) en explorers (jongens en meisjes van 14-18). Zeker bij die laatste groep is het leuk om te zien hoe ze de stap van puber naar jongvolwassene maken. Sander en ik hebben elkaar bij de scouting ontmoet; we kwamen in dezelfde groep terecht. Hij was totaal niet mijn type. Ik wilde dus niks van hem en daardoor voelde ik me veilig om met hem te praten. Uiteindelijk werd ik hoteldebotel verliefd. Als ik aan hem denk en aan ons huis en onze hond, dan krijg ik zo n warm gevoel. Ik kan met hem lachen, huilen, schreeuwen, ruzie maken. Hij voelt als thuis. Chihuahua Ik hou van grote honden. Toen zei mijn vriend een beer van een vent, twee meter lang, breed dat hij graag een chihuahua wilde. Ik zei: dat meen je niet. Maar nu ben ik helemaal verkocht. Penny, zo heet ze, voelt echt als onze dochter. Ze gaat mee naar de scouting, met sjaaltje en al. Ze is wel getraind als een grote hond. Dat zeg ik er altijd bij als ik vertel dat we een chihuahua hebben. Hardlopen Ik ga drie tot vier keer per week zo n tien kilometer hardlopen: de beste manier om mijn hoofd leeg te maken. Ik luister onder het lopen graag naar luisterboeken. Het liefst nog steeds Harry Potter. Die boeken zijn magisch. Ik las laatst een onderzoek waaruit bleek dat medische studenten die Harry Potter lazen minder stress hadden dan anderen. Ik doe expres niet meer mee aan wedstrijden. Dan ben ik teveel bezig met steeds harder lopen. Koorts Ik doe onderzoek naar de informatievoorziening voor ouders met kinderen met koorts. En dan vooral als ze bij de huisartsenpost terecht komen. Eén derde gaat daar weg met antibiotica, terwijl dat maar in 5 procent van de gevallen nodig blijkt te zijn. Naast het onderzoek, werk ik drie dagen in de week als huisarts in opleiding bij een praktijk in Brunssum. Ik vind het heel leuk om te zien hoe onderzoek in de praktijk gebruikt wordt. Later Marathon Ik heb mijn broer beloofd dat ik ooit met hem de marathon van New York ga lopen. Bij zoiets gaat het niet om de prestatie, maar om het doen. Dat vind ik zo geweldig mooi. Waar anderen een kick krijgen van bungeejumpen, krijg ik het van zoiets. Reis Ik wil nog graag een grote reis maken met mijn ouders. Ze hebben zoveel voor me gedaan, me altijd ondersteund en mijn lasten en zorgen weggenomen. Mijn vader stond op maandagen voor dag en dauw op om me op naar de trein te brengen om weer aan een week coschappen te beginnen. Mijn moeder houdt van erg van reizen. Toen ze in een rolstoel kwam is haar zo vaak verteld dat ze iets niet meer zou kunnen. Reizen dus, en autorijden, maar dat doet ze nu in een aangepaste auto. Ik wil haar graag meenemen naar Amerika of Australië. Maar we beginnen klein: volgend jaar gaan we een stedentrip maken. Kinderen Ik wil absoluut kinderen, we weten zelfs de namen al. Maar nu nog niet, daarvoor moet ik eerst meer rust in mijn leven krijgen. Het is nu al best een uitdaging om alles te combineren. Over een jaar of tien heb ik denk ik mijn eerste kind wel. Die kan dan mee naar de scouting. Dan ben ik gepromoveerd, maar doe ik hopelijk nog steeds onderzoek en werk ik een paar dagen in de week in een huisartspraktijk. Cleo Freriks Mijn vrouw en ik zijn een nieuwe fase ingegaan: het televisieloze tijdperk. Dat is geen grote stap maar het eindpunt van een geleidelijke ontwikkeling. We keken steeds minder; op het laatst zagen we alleen nog maar het nieuws en een enkele documentaire. En steeds vaker ging dat via Uitzending gemist op de ipad. Maar nu het abonnement is opgezegd staat de treurbuis met dank aan Komrij niet meer meestal, maar permanent op zwart. Dat is ook het einde van een tijdverdrijf dat in mijn studententijd begon: de draak steken met wat die fontein van onbenul dagelijks over ons uitstort. Ik herinner mij bijvoorbeeld een reclamespotje waarin een man verscheen met de duimen achter zijn vest dat van vloerbedekking was gemaakt. Mag ik eens wat zeggen?, klonk het vervolgens, Ik ben uw huis!. Verder is hij bij ons nooit gekomen, want daarna riepen wij in koor Dan stort maar in!. Treurbuis op zwart Ach en dan de NCRV. Die had in de tijd dat omroepsters nog de programma s aankondigden er eentje die er niet een beetje, maar er buitengewoon keurig uitzag. Maar van een schnabbeltje bleek ze niet vies. Ze verscheen tenminste later in een reclamespotje waarin ze de jeugd een fruitdrankje aanprees met de woorden: Wat fijn dat lekker zo gezond kan zijn!. Prompt verplaatste een huisgenoot haar naar het halfdonker voor een uitbundig verlicht pand op de Wallen waar ze, het bloesje als altijd hooggesloten, met dat zedige mondje dezelfde tekst uitsprak. Daarmee koelde hij zijn woede op de NCRV. Die omroep had namelijk in die jaren, behalve keurige omroepsters, een programma over onbekende stukjes mooi Nederland, waar de kijkers zelf niet naar toe hoefden omdat het toch al op de televisie geweest was. Ontdek je plekje, heette dat. Die huisgenoot kende het niet en daarom konden wij hem wijsmaken dat het om een inleidende cursus zelfbevlekking voor feministen ging. En dus zat hij op het aangekondigde tijdstip vol verwachting op de bank voor de buis om daar de afgang van zijn studententijd te bleven. Tussen hem en de NCRV is het daarna nooit meer wat geworden. Maar goed, dat behoort nu allemaal tot het verleden. Daarom, om het af te leren, de laatste oogst. Na Boer zoekt vrouw komt de KRO zelf met Inpakker zoek doos, de AVRO gaat Kaalkop zoekt muts uitzenden, Max kiest voor Loodgieter zoekt tang, en RTL maakt er Topfokker zoekt teef van. Ik wens u alvast veel kijkplezier. Nico Baakman, universitair docent European Studies

3 10 oktober 2013 Observant 7 3 nieuws Ook UM tegen Tapijnparkeergarage De Universiteit Maastricht is mordicus tegen een parkeergarage onder het terrein van de zojuist aangekochte Tapijnkazerne. Dat meldt René Verspeek, projectleider Tapijn. Deze week kondigde de gemeente aan dat er een nieuwe studie zal komen naar de parkeervoorzieningen in de stad en dat besluitvorming over een mogelijke parkeergarage onder de Tapijn daarmee is uitgesteld. Een eerdere studie concentreerde zich puur op het Tapijnterrein. Vertegenwoordigers van omliggende buurten zijn tegen een ondergrondse parkeergarage. De UM en ook de provincie, medefinancier van het project, willen die evenmin omdat het de ontwikkeling van het terrein stevig belemmert. Verspeek: Zo lang dat speelt kan het bestemmingsplan niet aangepast worden en kunnen wij niet verder. De enige parkeervariant waar we voor zijn is die aan de overkant van de Pr. Bisschopssingel, naast het politiebureau. Voor de UM op het Tapijnterrein zijn sowieso 125 parkeerplaatsen voorzien. Bovengronds. Verspeek: Die plaatsen en nog wat meer zouden naar de ondergrondse garage gaan en de UM zou daarvoor dan moeten betalen. Dat gaan we niet doen, dat is ook afgesproken met de gemeente. WB De Russen komen eraan Nauwere banden met Russische universiteiten, dat is het doel van het Ruslandproject dat vlak voor de zomer door het college van bestuur is goedgekeurd. Meer samenwerking op onderzoeksgebied en meer Russische studenten naar de UM. Een memo daarover prijkte onlangs op de agenda van de universiteitsraad. Opmerkelijk: over de politieke implicaties van samenwerking is met geen woord gerept. Het maakt deel uit van het strategische vijfjarenplan : de Universiteit Maastricht wil haar vleugels verder over de wereld uitslaan, inclusief de zogenoemde BRIC-landen. Maar waar India en China al langer in de aandacht staan, geldt dat niet of nauwelijks voor Brazilië en Rusland. Vorig jaar werd een projectgroep in het leven geroepen om de Russische mogelijkheden te verkennen. Rusland geldt als sterk in de natuurwetenschappen, iets waar de UM veel minder van in huis heeft. In de groep zitten een paar Russische wetenschappers en een student, voorzitter is prof. Herman Kingma, vestibuloloog en beroepsmatig al decennia regelmatig in Rusland, en tevens voorzitter van de universiteitsraad. Dat 2013 als jaar van de Nederlands-Russische vriendschap was bestempeld bleek een welkome bijkomstigheid, omdat daarmee het Maastrichtse initiatief in een breder landelijk kader kwam te vallen. Inmiddels zijn drie universiteiten in het vizier. De eerste is de Higher School of Economics in Moskou, een jonge (1992) universiteit maar wel een met aanzienlijke invloed, want daar zitten de economische adviseurs van het Kremlin, legde Kingma in de U-raadsvergadering van eind september uit. Van Maastrichtse zijde zijn het vooral de economen en bedrijfskundigen die belangstelling hebben voor de HSE, maar de UM voorziet ook onderwijskundige uitwisseling en export van het pgo-model, niet alleen naar deze universiteit maar ook naar de andere. Belangrijker dan de HSE echter is de universiteit van Tomsk, in Siberië. Die is 135 jaar oud en hoort tot de top in het land, zegt Kingma. Bovendien is er bij hen serieuze belangstelling voor de UM. Dat is niet overal zo; de Russische regering geeft extra fondsen aan universiteiten met internationale contacten, dus nu willen ze ineens allemaal samenwerken. Maastrichtse wetenschappers zijn in Tomsk zeer welkom; aan neurowetenschapper Harry Steinbusch en aan Kingma zelf (medische fysica) is gevraagd om er met Russische overheidssubsidie laboratoria op te zetten. Of dat doorgaat is nog de vraag, ze willen dat we voor langere tijd, maanden achtereen, naar Siberië komen, zegt Kingma. Hij vraagt zich wel af of de door Tomsk beleden interesse in het pgo oprecht is, ik geloof het eigenlijk niet, ze willen wel moderniseren maar zijn heel traditioneel. Een derde universiteit met wie contact is gelegd is die van Nizhny Novgorod, oostelijk van Moskou. Die had al connecties met het Maastrichtse gemeentebestuur, sterker, het zijn tweelingsteden, en ook Zuyd Hogeschool heeft connecties. Voorlopig is deze instelling het minst interessant, bleek uit de toelichting van Kingma in de U-raad: Hun rector kwam naar Maastricht en wilde met ons een contract tekenen. We hebben het vooral gedaan om de gemeente tegemoet te komen, we voelden ons bijna moreel verplicht. We gaan kijken wat mogelijk is. Het aantal Russische studenten aan de UM neemt intussen toe. Dit jaar zijn het er al vijftig, over drie jaar verwacht Kingma er zeker honderd. Tijdens de bespreking door de U-raad is met geen woord gerept over de politieke implicaties van samenwerking met de Russen terwijl toch, zo staat ook in de nota, de overheidsinvloed in de academische wereld er enorm is. Kingma: In de projectgroep was het geen onderwerp van discussie, dat de U-raad er niet mee kwam, verbaast mij ook. Het Russische homobeleid staat natuurlijk nogal in de belangstelling. Persoonlijk denk ik dat twee benaderingen mogelijk zijn, zeg maar de boycotgedachte of het omgekeerde, invloed uitoefenen door juist contacten te leggen. Ik kies voor het laatste, de studenten die hier komen gaan straks terug met een beeld van onze manier van omgaan met minderheden. Wammes Bos Nu ook studenten geneeskunde uit Koeweit en Oman De problemen rond de Saoedische studenten in het geneeskundecurriculum zijn niet opgelost maar er wordt hard aan gewerkt; dat was de boodschap van prof. Geertjan Wesseling aan de faculteitsraad FHML afgelopen dinsdag. Wesseling is voorzitter van de taskforce die in het voorjaar in het leven is geroepen na een nogal alarmerend rapport over de Saoedische studenten die de internationale variant van de geneeskundeopleiding volgen. Wesseling: De studieresultaten blijven achter bij die van de reguliere studenten. Afgelopen juli zouden er 34 afstuderen in de bachelor, maar slechts 18 waren er klaar voor. In jaar een en twee zijn grote aantallen blijven hangen. Die hebben remedial teaching nodig, speciale ondersteuning, en die is er niet altijd. Van begin af aan is het pad van deze studenten, een door de Saoedi-Arabische regering gefinancierd initiatief, niet over rozen gegaan, maar het programma wordt wel voortgezet. Sterker nog, zei Wesseling, de Berg [het college van bestuur; red.] heeft afspraken met Koeweit en Oman, die staan helaas niet op papier, dat zij elk nog tien studenten leveren. Of en wanneer die komen weet ik niet, er zitten er nu wel twee uit Koeweit in de bachelor. De beoogde veertig Saoedi s per jaar halen we al enige tijd niet, maar het worden er nu wel weer meer. In totaal zestig Arabische studenten in de internationale track zal overigens zwaar worden. Maastricht heeft intussen vier basisartsen afgeleverd die al in hun eigen land aan het werk zijn. De Rijksuniversiteit Groningen, die gelijkelijk meedoet in het programma van de Saoedische regering, switchte later dan de UM van Nederlands naar Engels in de bachelor en heeft nu pas een handjevol studenten in de masterfase. In Groningen is die overigens weer in het Nederlands, zodat de coschappen in de buurt worden gelopen, zegt de directeur van het onderwijsinstituut Remko Bezema. De UM koos voor een geheel Engelstalige opleiding, inclusief de coschappen, en daarvoor moeten ziekenhuizen in het buitenland gezocht worden. Dat is op zichzelf al lastig, maar ook de Saoedische regering bemoeide zich ermee in de persoon van de cultureel attaché in Berlijn. Twee jaar van buitenlandse coschappen was niet de bedoeling, de studenten worden geacht de cultuur te leren kennen van het land waar ze studeren, in casu Nederland, en dus zijn voortaan slechts 54 weken toegestaan. Wesseling: Dat betekent dat we meer klinisch onderwijs in Maastricht geven, daar hebben we speciale cursussen voor ontwikkeld. Wesseling benadrukte wel dat een verdere uitbouw van het internationale curriculum een zegen voor de faculteit zal zijn. Met het pgo zijn we al lang niet meer onderscheidend, hiermee wel. Wammes Bos NSK Wielrennen Het parcours is echt zwaar Op dunne bandjes zoeft het peloton over de nauwe landweggetjes. Afgelopen zondag diende het heuvellandschap van de gemeente Voerendaal en Gulpen-Wittem als toneel voor de Nederlandse Studenten Kampioenschappen Wielrennen (NSK), georganiseerd door Dutch Mountains, de Maastrichtse Studenten Mountainbike- en Wielervereniging. Eén van die renners uit het peloton in de wedstrijd heren niet-licentiehouders is Pim Jansma (23), student bewegingswetenschappen in Maastricht. Waarom hij eigenlijk meedoet? Omdat mijn broertje zei dat ik de wedstrijd niet kon volhouden en ik hem het tegendeel wilde bewijzen. Eigenlijk ben ik een roeier, maar omdat hij me uitdaagde ben ik op de fiets gestapt. Ook Ellen Hogerwerf (24), student werktuigbouwkunde uit Delft en de latere winnaar is eigenlijk roeier van huis uit. Ik ben pas sinds de zomer aan het fietsen. Eigenlijk meer als training voor het roeien, want je gebruikt dezelfde spiergroepen. Hoe schat ze haar kansen voor deze race in? Wel redelijk. In Delft kom ik altijd goed mee met de heren dus het zal wel loslopen. Kaj Raaijmakers (Dutch Mountains) wint bij de heren niet-licentiehouders Foto: Anouk de Kok De klim van het parcours is de Vrakelberg, een klim die soms ook tijdens de Amstel Gold Race wordt bedwongen. De wedstrijdomroeper vertelt dat de heuvel op een bepaald punt een stijgingspercentage van wel 11,4 procent heeft. En dat is niet mis. Jansma: Ik heb hier vaak getraind, dus de beklimming gaat nu beter. Maar de eerste keer dat ik m op fietste was hels. Bregtje Hermans (24), student arts-klinisch onderzoeker in Maastricht stemt daarmee in: Het parcours is echt zwaar. Bij wedstrijden met een vlak parcours zou je nog kunnen winnen met een tactische rit, maar hier wint de sterkste. Het is niet de eerste keer dat ze meedoet aan het NSK. In 2011werd ze tweede. Vorig jaar had ik een goede kans om de race te winnen, maar in de laatste training voor de wedstrijd maakte ik een val en brak daarbij mijn sleutelbeen. Doen de renners nog iets speciaals voor de wedstrijd? Hermans: Ik zou de sokken van mijn wedstrijdtenue niet zo snel gelukssokken noemen, maar ik heb ze toch alleen maar aan tijdens wedstrijden. Een beetje bijgeloof moet kunnen, toch? Iris Becx Bij de heren niet-licentiehouders won Kaj Raaijmakers, bij de dames Ellen Hogerwerf. Anouska Koster werd eerste bij de dames Elite/Belofte/ Amateur/Junior. Sjors de Waard won in de heren Amateur/Sportklasse en bij de heren Elite/Belofte/ Junior kwam Timo Roosen als eerste over de streep.

4 4 Observant 7 10 oktober 2013 When art meets science About the mantra of permanent growth Who: Thomas Thijssens, economist at the School of Business and Economics Book: Whatever, by Michel Houellebecq Target group: students of Economics and Business Administration What can I do? he asked. Jerk off. Do you think it s hopeless? Of course. It has always been hopeless, right from the start. You will never be the object of any girl s erotic dream, Raphaël. You will have to accept it; some things are not meant to be for you. This is one of the many morbid dialogues from the novel Whatever (1994) by Michel Houellebecq. The main character ( as much a misanthropist as the author himself ) is an IT worker, sent off to the country to provide software courses for civil servants working for the Ministry of Agriculture. He does this together with his colleague, Raphaël Tisserand. Houellebecq describes the ridiculous bureaucracy, the slogan-mongering managers and in general life as being one great big illusion, and does so with an vicious view, says Thomas Thijssens, lecturer of accounting. As far as he is concerned, neo-liberalism and the free market have changed life into a gigantic competition and struggle. In all areas, also in love. Beautiful Behind the status Interested in learning Dutch? I m starting new Dutch courses soon! All levels up to B1+ Have a look on my page for more info J It all started with a few people wanting to learn each other s language and meeting once a week for that reason. Today, the Language exchange/ tandem Maastricht Facebook group has 1,118 members and weekly meetings on Wednesdays at Café Zuid. In the beginning, we were very serious, says former student of Arts and Social Sciences Selma Boerrigter, who was there from the very first gettogether. Then an Arab joined us, but nobody wanted to learn Arabic; far too difficult. But you re not going to ignore a guy for the whole evening. So they switched to English and since then that has been the official language. We are a group of some ten to thirty people, depending on how busy students are with their studies. It is first and foremost good fun, the exchange of language occurs more between the tandems (groups of two people) who have found each other through the Facebook group. Boerrigter came to the group initially to learn Spanish. But there were no Spanish present. Eventually it was only my English that really improved. In other languages my level is too low Michel Houellebecq people get everything they desire, the ugly ones are condemned to masturbation and loneliness. The tone is funny and depressing at the same time. Thijssens considers the book a must for students from the School of Business and Economics. First of all, it is not too thick, 164 pages. Moreover, I feel that the philosophical thought about neo-liberalism generating struggle everywhere is a very interesting point of departure for a discussion. More so because criticism of market thinking is hardly touched upon in our programmes. We do have a subject that is called Business Ethics, but that is mainly about excesses to have a conversation. Then you have to ask what someone means after you have uttered your first sentence. So as far as that goes, she didn t gain very much from it, but the group gave her something unexpected: a career change. The students often complained about how expensive the courses at the Language Centre were. I have a copywriting agency and last year I didn t have a lot of work. So then I thought: why don t I try to set up a (cheaper) course for learning Dutch. It was a success. I wanted to start with one group, but straight away that turned into four. At the moment, I give ten group courses and a number of private lessons each week. I mainly teach foreign students, but also to a couple of expats. It has become 70 per cent of my work. 7 Face to face in the corporate world. The SBE lecturer feels that Houellebecq s reasoning is quite convincing. Up to and including the morbid consequences. The neo-liberal model has brought us a lot of affluence, but actually I don t agree with that unbridled consuming. I also wonder why many economists are so uncritical of the Utopian mantra of permanent growth. Why do we constantly have to grow? Apart from the personal dramas, zero percent growth means that as a society we are just as well off as we were last year; how bad is that? Unbalanced growth is worse: the ever-growing divide between the poor and the rich. Then there is another question: Why do we only measure progress by economic growth? It is all about the economy these days, but you could also define progress in terms of art and culture. Why not? If you look at what has survived from old civilisations, it is mainly art and culture. Economists and entrepreneurs often talk of innovation, but I think they could learn a lot from artists and their wild ideas. It is just a pity that these are totally different worlds, without the slightest interaction. Maurice Timmermans In this column lecturers recommend art that throws a different light on their field than textbooks do Cleo Freriks Twelve thousand kilometres and thirty hours later, I find myself in fifteen degrees Celsius at eight in the morning at the end of the world literally. Flying over the breathtaking cordillera of the Andes was one of the most surreal moments in my life. It s winter here, though most days the pollution makes it hard to tell what time of the day it even is. Nevertheless, the rain which falls a rare 3-4 times a year washes away the smog to reveal the beautiful snowy peaks of the Andes. That s right I m in Chile, the end of the world. Of course my first and most important mission here was to test whether the Coriolis effect is real. I can confirm that it is, in fact, a thing when flushing the toilet the water spins in an anti-clockwise direction. Crazy! I don t know if I can ever get used to that. Starting a life in a new place can be daunting, but it is certainly much less difficult than before a time when the internet and smartphones took over our lives. Making sense of the jungle of bus and metro lines, quickly converting the ridiculous foreign currency into one you can actually calculate in (1 Euro is around 665 Chilean pesos...on some days) and just generally finding your way around a massive foreign city has never been so easy with technology. As practical as they are, smartphones will never replace face-to-face communication. After all, it would be pretty ridiculous to quickly look up a word mid-conversation. And it certainly doesn t help me to understand the strange language spoken here, which is apparently Spanish, though it sounds nothing like anything I d been preparing for. Moving to a new country isn t easy, though some countries are easier to get accustomed to than others. Yet in a strange way, every place is the same, and the challenges are present everywhere. The greatest challenge is to simply turn off my computer and get out there. Sometimes, going vegetable shopping to the farmer s market turns out to be more rewarding than watching anime in bed. Rebecca Sereinig Student European Studies

5 10 oktober 2013 Observant 7 5 In the news Sustainable bike project Old or broken bicycles that have been abandoned around the city or in the backyard of a student house weesfietsen, in Dutch are getting a new life thanks to Jules & You, a student services company in Maastricht. They initiated the project in cooperation with TransferWerkt, which helps jobseekers who are short on qualifications, have problems finding jobs due to disability or have been jobless for some time. TransferWerkt will be responsible for restoring and repainting the bikes. Each bike will then be sold for 70. According to Jules & You owner Karin van der Ven, Many students, especially international ones, are looking for a bike as soon as they arrive. On the other hand we see lots of broken bikes just lying around, as rubbish in the city. It s a pity. Jules & You hopes to collect about 600 bicycles a year; last week they collected 20 during their first bike pick-up day, says Van der Ven. The next pick-up day will be on 17 January. Anyone who wants to get rid of a bike even if it s in perfect condition is invited to send an to info@julesmaastricht.com or to bring it in person to Jules & You in the Bouillonstraat in exchange for 15. WD More burglaries in student homes The number of student buildings that are targeted by burglars is on the rise. We are worried about this, says student liaison officer Paul Vermin. The months of June through to August are fairly quiet, but when the days get shorter, like now, we see an increase, just like with regular houses. Vermin doesn t have hard and fast figures. When we register burglaries, we don t specify if it concerns a student building, as yet, but we do notice that a considerable number of burglaries are linked to students. Of course the cause is also due to the increase in numbers of students in Maastricht. Break-ins take place throughout the city. Buildings with lots of doorbells or bicycles outside are favoured. Doors are regularly left open or not properly locked. This month which also includes Housebreaking Week the police s anti-housebreaking team will focus specifically on student accommodation. The darker days offensive, says Vermin. We will observe houses and sometimes if the door is open even enter to confront the inhabitants with their negligence. We want to make them aware of unsafe situations. The police team will also try to catch burglars in the act. Paul Vermin was appointed two years ago as student liaison officer. The police wanted to inform students in a more direct way and also gain more insight into how things were among the target group. So far we have mainly concentrated on Dutch students, but we will now put more effort into informing foreign students. Students with questions can always contact Vermin, through studentenaanspreekpunt@limburg-zuid.politie.nl. For a list of tips on prevention, see (English). WD Workshops Observant Become a better, more fluent and more accessible writer. Check page 6. DSM CEO Feike Sijbesma in debate with UM students It s Monday evening, 7 October. Sijbesma, CEO of Royal Dutch State Mines (DSM) and recipient of an honorary doctorate from UM, is clearly having fun. He has been invited to give a lecture and answer questions on the theme Leading business in the 21 st century: Sustainable entrepreneurship future or dreams? The audience can ask questions, but it is Sijbesma himself who takes the lead. Did you hear about the 3000 people who died this afternoon? No? Every six seconds a mother loses her child. If there s a plane or car crash and a few people are killed which is also very sad it s all over the news. But the tens of thousands in India, Bangladesh, Ethiopia, who die because of hunger and poverty every day? We get used to it. Are you rich? Oh no, you re students. You want to get a job? There s a big chance you ll be among the one billion richest people in the world, Sijbesma tells his audience. This stands in stark contrast to the billions who live in poverty and suffer from hunger and the effects of climate change. Who s responsible for all of this? In the past the answer was simple: the governments. But that doesn t work anymore. We now have companies that have a big impact on the world both bad and good. They re creating these problems too. If you have impact, if you have power, you d better show responsibility. Otherwise it s a very dangerous combination. I don t think that only the governments and the companies are responsible, a student replies. It s also the consumers. If we want change, we need to not buy certain items, for example. Sijbesma fully agrees. But, he says, Consumers don t always have a choice. Can you choose real green electricity in the Netherlands? Sijbesma s employer, DSM, was founded more than hundred years ago as a coal mining company and, after the mines closed in the sixties and early seventies, became a petrochemical company. In the last fifteen years we reinvented ourselves for the second time in a hundred years. The focus is now on life science and materials science. The emerging markets in China and India are becoming more and more important. I grew up with Darwin, who said the fittest will survive. The fittest are those who adapt most. Dare to change, dare to stop and dare to focus. DSM is happy to take responsibility, the CEO argues. Our mission is to create brighter lives for people today and generations to come. We have three primary goals: People, Planet, Profit. DSM is joining the United Nations World Food Programme ( It s a drop in the ocean, I know, but if only every company would join ); it is dealing with climate change by developing products and innovations that meet global needs; and it is making money and ranking among the leaders of the Dow Jones Sustainability Index. Here the discussion starts, says Sijbesma. People say the main goal is to make profit and only then to do good for the world. That s not my philosophy. I want these three goals all at once. What do you want from governments? asks a student. Didn t Sijbesma accuse them of being unwilling? Now, don t put words in my mouth, he responds with a smile. I didn t say they re unwilling. We have to recognise the environment they re trying to operate in. english Did you hear about the 3000 people who died this afternoon? First question: are you happy? Silence. This is a very interactive audience, Feike Sijbesma laughs. He looks up to the balcony of the Aula at the Minderbroedersberg: Are you happy upstairs? Feike Sijbesma Photo: archive Observant There are voters, future elections. I d like to see a stronger leadership with a clear vision. I m not saying no one s doing it. But when I look at this country I see that only 4 percent of our energy is sustainable; in China that s 7 percent, on average in Europe 8. We can do better. Every six seconds a mother loses her child Photo: Thinkstock How do you manage to keep this vision in times of economic crisis?, comes the question from the audience. What did DSM sacrifice? Not a lot, to be honest, replies Sijbesma. If you let go of your values when it really counts, then you don t have values. What can universities do, asks a student (the UM Executive Board, meanwhile, is seated in the first row). They have three main goals: education, research and development, and making a contribution to society. Many universities do so per definition. But they could raise their voices, sell their vision with stronger arguments. Finally, the last question from the audience: what about students? You re the people of tomorrow; some of you will be the future leaders. You get the best education of all, almost for free okay, let s say, not fully paid. There s a big responsibility on your shoulders. I hope you take it and help to shape this world. Before you know it and I know this from experience you ll be fifty and the next generation will be asking what you did for this world. Riki Janssen

6 6 Observant 7 10 oktober 2013 nieuws, brief Maastricht doet mee aan Uni van Nederland Waarom tolt de wereld als je dronken bent? Waarom krijg je irritante deuntjes niet meer uit je hoofd? En is computeren slecht voor je hersenen? Dinsdagavond ging De Universiteit van Nederland online met een college van neuropsycholoog Erik Scherder van de Vrije Universiteit Amsterdam. Ook Maastrichtse wetenschappers zijn binnenkort op het web te bewonderen. Tijdens opnames in de Amsterdamse club AIR geeft steeds een andere hoogleraar of docent een inkijkje in zijn vakgebied. Dat hoorcollege wordt vervolgens opgeknipt in vijf filmpjes van een kwartier één voor elke werkdag en online gezet. Voor iedereen die van een heleboel dingen een beetje wil weten, reageert Marten Blankesteijn. Hij bedacht samen met Alexander Klöpping (bekend van De Wereld Draait Door) het concept. We volgen het televisieseizoen, dus zetten we 36 weken per jaar filmpjes online. Zeventien hoogleraren en docenten zijn al gestrikt: tien Amsterdammers, twee van de Universiteit Utrecht, één uit Leiden, Nijmegen en Tilburg, en twee van de Universiteit Maastricht: prof. Herman Kingma en dr. Roy Erkens. Kingma en Erkens hebben de opnames in AIR achter de rug. Het was heel gestructureerd, vertelt Kingma, hoogleraar klinische vestibulologie Wanneer het evenwichtsorgaan niet goed werkt, krijg je het gevoel dat alles draait. Balanceren wordt dan een lastige klus. Foto: Thinkstock en voorzitter van de Universiteitsraad. Ik moest vijf korte colleges geven en het ene mocht niet aan het andere refereren. En dat is moeilijk, zeker omdat ik gewend ben om één lang verhaal op te bouwen. Erkens, Veni-onderzoeker en docent biologie bij het Maastricht Science Program, herkent zich in het verhaal. In een normaal college volg je een logische lijn, zodat je aan het eind de lastigste dingen kunt uitleggen. Nu ging het om mini-introductie-colleges. Desondanks kun je de diepte in, mits je het publiek in kleine stapjes meeneemt. Erkens vertelt over de evolutie, Kingma over het evenwichtsorgaan. Beide heren werden gevraagd vanuit de Universiteit Maastricht; initiatiefnemers Blankesteijn en Klöpping vroegen aan elke instelling om een aantal geschikte kandidaten. Daarnaast mogen studenten via de site hun meest inspirerende hoogleraar opgeven. Erkens: Ik werk hier pas anderhalf jaar en heb begrepen dat een aantal oud-studenten uit Utrecht me hebben opgegeven. Dat vind ik een groot compliment. De financiering van De Universiteit van Nederland is in handen van sponsoren. Blankesteijn: We hadden de begroting met allerlei subsidies kunnen dichtfietsen, maar dat hebben we niet gedaan. Ongeveer de helft van de bedrijven die we hebben benaderd, wilde meewerken. Overigens krijgen Alexander en ik niet betaald en de hoogleraren ook niet. Wendy Degens/HOP Brieven mogen maximaal 300 woorden bevatten. De redactie behoudt zich het recht voor om brieven in te korten of niet te plaatsen. Brieven zonder vermelding van naam en telefoonnummer worden niet geplaatst. Rankings We staan weer in de rankings en wel op de 98 ste (sic) plaats van een prestigieuze rankinglijst. Fantastisch nieuws. Terecht is het college van bestuur uitgelaten en dankt uitbundig de medewerkers. Het is ook terecht dat Bureau Communicatie meteen in de pen klimt en persberichten rondstuurt. Maar was het niet hetzelfde college dat recentelijk nog, bij de opening van het academisch jaar, sprak over de betrekkelijkheid van ranglijsten en hierbij woorden gebruikte als rankingmania? Observant schreef daarover: En als het aan Paul ligt, zal deze universiteit zich ook niet meer zo druk maken om de lijstjesmanie, de rankings ( ). In dezelfde week kwam weekblad Elsevier uit met waarderingen van studenten over opleidingen. De drie opleidingen aan de FHML eindigden alle dramatisch laag op de ranking, een historisch dieptepunt. Het zou consequent, en misschien wel passend zijn, wanneer het college de medewerkers van deze faculteit een publieke schrobbering geeft voor deze wanprestatie. Dit alles is natuurlijk onzin. Daargelaten of rankings zinvol zijn of niet, de positie op de ranking is niet te herleiden naar de prestaties van individuele medewerkers. Die hebben daar weinig invloed op. Kwalitatief goede organisaties worden gekenmerkt door een cultuur waar het leveren van kwaliteit systematisch ingebed is. Universiteiten en opleidingen stellen zich doelen. De mate waarin ze die doelen bereiken is een indicatie voor de kwaliteit. Daarbij is het niet verstandig je blind te staren op meningen van op zichzelf verstandige buitenstaanders. Henk van Berkel, hoofddocent onderwijskunde FHML Student pakt wereldrecord freediven Iets langer dan vier minuten moest tweedejaars geneeskunde Jeanine Grasmeijer haar adem inhouden tijdens het onderdeel Free Dive Immersion op de wereldkampioenschappen Freediven (duiken zonder zuurstofflessen) eind september in Griekenland. Ze dook negentig meter diep en zette daarmee heel even een wereldrecord op haar naam. Er zijn verschillende manieren om te duiken: ik trok me naar beneden met een touw, vertelt Grasmeijer. Ook won ze een zilveren medaille op het onderdeel Constant Weight No Fins, waarbij je naar de diepte zwemt zonder vinnen of andere hulpmiddelen. Grasmeijer begon twee jaar geleden met freediven, tijdens een backpackreis door Thailand. Harde conclusies VIA 2018 Het ontbreken van een heldere artistieke visie die laat zien hoe cultuur bijdraagt aan een beter Europa, een mismatch tussen de zeer grote ambities en de veertig vaak kleine projecten, en te veel sturing van bovenaf: top down. De jury die op 6 september Leeuwarden - en niet Maastricht of Eindhoven - uitriep tot Europees culturele hoofdstad in 2018, windt er geen doekjes om. In het rapport dat afgelopen maandag naar buiten kwam is er lof voor de Maastrichtse focus op het bestrijden van de jeugdwerkloosheid, de samenwerking over de landsgrenzen, en Beter, vlotter en toegankelijker schrijven? Schrijf je in voor één of meerdere Observant-workshops effectief schrijven. Je krijgt een vlottere pen, bepaalt scherper de invalshoek van je verhaal en kunt het beter opbouwen. Tegelijkertijd vormen de zes workshops een mooie inleiding in de journalistiek. De workshops staan open voor UM-studenten, UM-medewerkers en belangstellenden van buiten de UM. De workshops worden in het Nederlands én Engels gegeven. Het maximum aantal deelnemers per workshop is acht. Deadline inschrijving: maandag 21 oktober 9.00 uur Meer weten: of mu.lms.crossknowledge.com Daar heb je scholen die hierin cursussen geven. Ik zwem al mijn leven lang en had voordat ik wegging bedacht dat ik het graag wilde leren. Ze bleek talent te hebben. Tijdens mijn eerste statische, dat is in het zwembad liggen met je hoofd voorover in het water, hield ik het vijf minuten vol. Dat is heel bijzonder voor een eerste keer. Tijdens de cursus leerde ze een speciale ademhalingstechniek. Je maakt je hartslag zo laag mogelijk, soms maar veertig slagen per minuut, en gebruikt de zuurstof heel efficiënt. Ook moet je goed kunnen ontspannen, het is een mentale sport. Dat ze een wereldrecord kon halen had ze toen niet kunnen bedenken. Voor het WK heb ik de grote rol die de jongeren (Génération Maastricht) zouden krijgen. Tegelijkertijd vraagt de dertienkoppige internationale jury zich af waaruit die rol nu precies zou moeten bestaan. Ook mist de jury de minderheden in het bidboek, en is er kritiek op de Europese lentereis die in de jaren vóór 2018 door schrijvers als Geert Mak, Joris Luyendijk en David Van Reybrouck gemaakt zou worden. Zij zouden bouwstenen moeten aandragen voor projecten voor en in Dit plan is volgens het rapport een manier om de artistieke visie te outsourcen. een paar weken getraind in Egypte. Iedere keer een beetje verder naar beneden. Tijdens een kleine wedstrijd daar haalde ik 85 meter. Toen besefte ik pas dat ik maar drie meter van het wereldrecord afzat, dat toen op 88 meter stond. Haar eigen record is ze overigens al weer kwijt. Aan een 51-jarige Russin die bij de vrouwen alle records op haar naam heeft staan. Ze is een soort machine, niemand kan tegen haar op. Toch hoopt Grasmeijer haar enige concurrentie te blijven bieden. Ik heb nu bewezen dat het kan. En na alle Nederlandse records die ik inmiddels heb, is dit de volgende stap. Cleo Freriks Meteen na de uitslag begin september gingen er veel stemmen op voor een plan B waarvoor twintig van de beoogde tachtig miljoen zou worden uitgetrokken. Inmiddels is duidelijk dat verschillende politieke partijen in de Provinciale Staten niets zien in een plan B. Ook houdt de organiserende stichting VIA 2018 per 1 januari 2014 op te bestaan. De gemeenteraad moet zich nog uitspreken over deze kwestie. Riki Janssen Become a better, more fluent and more accessible writer Sign up for one or more of Observant s Effective writing workshops. Develop a facile pen, learn to focus your angle of approach and improve the structure of your writing. The six workshops are also a great introduction to journalism. The workshops are open to students, UM staff and anyone from outside the UM who is interested. The workshops will be both in Dutch and English. The maximum number of participants per workshop is eight. Deadline registration: Monday 21th Oktober 9:00 hrs Do you want to know more: or mu.lms.crossknowledge.com

7 10 oktober 2013 Observant 7 7 onderzoek, kenniscafé Kinderarts Piet Leroy ontvangt de Catharina Pijlsprijs Een speciale stoomoven uit Zwitserland om brood te bakken. Dat is wat Piet Leroy (Gent, 1969) gaat kopen met het geldbedrag dat hoort bij de Catharina Pijlsprijs: 10 duizend euro, vrij te besteden. De Belg heeft al twee gasovens waarin hij croissants en vele soorten brood bakt. Waarom? Omdat hij het lekker vindt, maar ook omdat het hem inspiratie geeft. Het was een tip van zijn moeder om een writer s block te verdrijven: blijf niet op een leeg vel papier turen maar steek de handen uit de mouwen! Sindsdien kneedt Leroy brooddeeg als de gedachten niet vanzelf komen. En ze kwamen. Het proefschrift Improving procedural sedation and/or analgesia in children is geselecteerd voor de Catharina Pijlsprijs voor wetenschappers. De prijs - vernoemd naar de gelijknamige Geleense farmaceute ( ) beperkt zich tot de gezondheidswetenschappen. Op dat terrein ligt ook het onderzoek van Leroy, die zelf kinderarts is. De dissertatie, waarop de kinderarts van het MUMC vorig jaar cum laude promoveerde, is volgens de stichting Catharina Pijls uniek. Het is namelijk veel meer dan een bundeling artikelen, aldus het juryrapport, het draagt bij aan de oplossing voor een maatschappelijk probleem. En wel dat van de onveilige toediening van roesjes, een dosis slaapmiddelen om kinderen licht te verdoven voorafgaand aan een medische behandeling. Een roesje klinkt onschuldig maar dat is schijn, zegt Leroy, die verwijst naar de drie dodelijke slachtoffertjes eind vorige eeuw, die in een te diepe slaap belandden. Roesjes worden bijvoorbeeld gebruikt om kinderen te kalmeren die de MRI-scanner in gaan, waar ze een uur stil moeten liggen. Of om de pijn te verzachten bij het zetten van een breuk of een beenmergpunctie. Het probleem is dat deze slaapmiddelen toegediend worden door artsen die kinderen behandelen, niet door de experts: de anesthesiologen. Voor hen is verdoven buiten de operatiekamer vloeken in de kerk. Terwijl kinderartsen toch een vorm van lichte verdoving nodig hebben. Het gevolg is een troebele praktijk van artsen die allemaal hun eigen favoriete middelen gebruiken, vaak afkomstig uit de psychiatrie. Ze worden twee uur van te voren toegediend in de hoop dat het kind op het juiste moment in slaap valt. Wat vaak niet gebeurt. Uit een vragenlijst onder zo n zevenhonderd kinderartsen blijkt dat veel van hen vooraf geen risicoanalyse maken, geen bewaking regelen en niets registreren. De drie dodelijke incidenten vormen dan ook het topje van de ijsberg. Talrijker zijn de bijna-ongelukken, waarbij kinderen in ademnood raken en Kenniscafé over regeneratieve geneeskunde Hoe vervang je een kapotte knie, een verstopt bloedvat of een verbrande huid? En liefst op een duurzame manier, zonder bijwerkingen? Die vragen probeert de regeneratieve geneeskunde te beantwoorden. Alleen is het vakgebied tien jaar geleden nogal rooskleurig voorgesteld, zegt prof. Leo Koole, een van de sprekers in het Kenniscafé van Studium Generale. Tot voor kort mislukte 40 procent van de MRI-scans bij kinderen Een dosis slaapmiddelen om een kind te kalmeren voor een medische behandeling, oftewel een roesje. Het is vaste prik in elk ziekenhuis maar veilig is het allerminst. Dat toonde de Maastrichtse kinderarts Piet Leroy aan in zijn proefschrift dat vandaag bekroond wordt met de Catharina Pijlsprijs. Dat gebeurt op het jaarlijkse Symposium on Global and European Health, met als thema gepersonaliseerde geneeskunde. nog op tijd worden gered. Naast de veiligheid heeft Leroy ook het ongemak aan de kaak gesteld. Elke dag worden kinderen in Nederland blootgesteld aan duizenden, onnodig pijnlijke verrichtingen. Een voorbeeld van drie weken geleden: een jongen van zeven, met een ontstoken knie, maakte een getraumatiseerde indruk. Wat was er gebeurd? Een arts in een ander ziekenhuis vertelde hem dat slechts één prik in zijn knie nodig was om vocht af te nemen. Uiteindelijk heeft de arts vijf keer zonder verdoving een spuit gezet, en geloof maar dat een prik in een ontstoken knie pijnlijk is. Een arts is dan gefixeerd op de behandeling, met weinig oog voor het kind. Als het zich verzet, gaat menig arts over tot dwang. We hebben dat juridisch getoetst. Wat blijkt: dwang is alleen gerechtvaardigd als dat leidt tot de beste zorg voor het kind. En dat is dus vaak niet het geval. Samen met Maastrichtse collega s heeft Leroy de PPSU-unit opgericht (Pediatrische Procedurele Sedatie Unit) waar alles draait om een pijn- en stressloze behandeling van kinderen. Daar proberen we ook een veilige sfeer te scheppen, geen kille maar een warme ruimte, waar een arts ongemerkt kan binnenlopen. We werken samen met mensen van de opleiding Industrial Design in Eindhoven, die zich bijvoorbeeld buigen over het licht. In plaats van zo n lamp waarmee kruisverhoren worden afgenomen, hebben we iets wat lijkt op een zon ingebouwd in het plafond. Als de kroon op het werk heeft het promotieon- derzoek geleid tot een landelijke richtlijn over sedatie van kinderen. Met vertegenwoordigers van 21 beroepsverenigingen zijn nieuwe evidence-based regels opgesteld die sinds vorig jaar gelden als de landelijke standaard in Nederland. Belangrijk is dat verdoving bij kinderen alleen nog gebeurt door artsen die een speciale opleiding hebben gevolgd. Ik ben die opleiding, die volgend jaar start, nu aan het voorbereiden. Enkele ziekenhuizen in het land doen al mee, net zoals de beroepsgroep van de anesthesiologen. Behalve veiligheid ligt het accent ook op effectiviteit. Nog niet zo lang geleden mislukte 40 procent van de MRI-scans bij kinderen. Daar willen we van af. Leroy legt zijn werk in het ziekenhuis voor twee jaar neer om zich volledig op de opleiding te concentreren. Maar eerst gaat hij op reis, eveneens met dank aan de stichting Catharina Pijls. Ik ga enkele kopstukken bezoeken op mijn vakgebied, onder wie een psychiater in Parijs en een anesthesioloog in Florence. Kortom, ik ga een kijkje nemen in de keuken van de chef-koks. Maurice Timmermans Lees in de volgende Observant meer over de scriptie van Isabel Mank die ook in de prijzen is gevallen Bolletjes die de bloedtoevoer naar een tumor afsluiten In de regeneratieve geneeskunde vervang je weefsels niet door dode protheses maar door levend materiaal, zegt Leo Koole, UM-hoogleraar. Materiaal dat tijdelijk voor een oplossing zorgt en het lichaam zo de kans geeft om te herstellen, om zelf nieuw weefsel aan te maken. Dat doet het lichaam al op vele fronten: de binnenkant van de darmen en de maag worden elke twee dagen volledig vernieuwd, net zoals de huid om de drie weken. In het begin van deze eeuw leken de mogelijkheden eindeloos, zegt Koole. Onderzoekers zouden in het lab implantaten kweken op basis van lichaamseigen cellen van de patiënt. Men onderschatte alleen de moeilijkheden als gevolg van afstoting en celdood na implantatie. Ook bleek de techniek nogal kostbaar. Al met al is de regeneratieve geneeskunde voor een aanzienlijk deel toekomstmuziek. Wat wel redelijk goed gaat is het transplanteren van huid en kraakbeen, weefsels die weinig bloedtoevoer nodig hebben. Aansluiting op de bloedcirculatie is vaak hét grote probleem. Koole houdt zich strikt genomen bezig met wat hij degeneratieve geneeskunde noemt. Meer in het bijzonder bestudeert hij een techniek die goedaardige tumoren kan verschrompelen. Met behulp van een katheterbuis worden microbolletjes naar de tumor genavigeerd om de omringende bloedtoevoer af te sluiten. De bolletjes zijn gemaakt van een nieuw soort biomateriaal dat voor artsen zichtbaar blijft via röntgenapparatuur. Dat is een hele verbetering, zegt Koole. Ook omdat artsen vroeger nooit wisten of de bewuste dosis hoog genoeg was. Voor patiënten heeft deze ingreep ook voordelen, ze is namelijk weinig belastend omdat de katheterbuis via de lies wordt ingebracht. Een punt voor verbetering is dat de bolletjes weliswaar van biomateriaal zijn Piet Leroy Foto: archief Piet Leroy maar niet na verloop van tijd verdwijnen uit het lichaam. Dat is stof voor vervolgonderzoek, al zijn de bolletjes niet schadelijk. De andere twee sprekers tijdens het Kenniscafé zijn Mark Post en Chris Arts. Post - bekend vanwege de gekweekte hamburger zoals afgelopen zomer gepresenteerd in Londen - werkt aan een behandeling waarbij een verstopte ader wordt vervangen door een in het lab gekweekt exemplaar van biomateriaal. Arts onderzoekt een techniek om de ruggengraat bij kinderen met scoliose te corrigeren via kunststofvezels. Maurice Timmermans Het kenniscafé over regeneratieve geneeskunde is op woensdag 23 oktober om uur, MBB 4-6

8 8 Observant 7 10 oktober 2013 Week van de Woninginbraak Als het inbrekers te wordt, lopen ze door Ieder jaar als het vroeger donker begint te worden, stijgt het aantal inbraken. Om deze trend tegen te gaan organiseert de Politie Zuid-Limburg de Week van de Woninginbraak van 22 tot en met 24 oktober. Het merendeel van de inbraken is een gelegenheidsmisdrijf. Dieven komen langs een slecht afgesloten deur of een open raam en grijpen hun kans. Als inbrekers echt binnen willen komen lukt dat wel, maar als het te lastig wordt lopen ze al snel door, zegt Marlie Kraesgenberg, masterstudent forensica, criminologie en rechtspleging, die de afgelopen maanden stage liep bij het woninginbrakenteam van de Politieregio Limburg-Zuid (locatie Maastricht). Ze is medeverantwoordelijk voor de Week van de Woninginbraak. De politie geeft dan veel voorlichting, gaat extra surveilleren, zet een politiehelikopter in en verricht extra inspanningen om verdachten van inbraken van lopende onderzoeken aan te houden. Twee belangrijke doelgroepen voor voorlichting zijn ouderen en studenten. Ouderen worden vaak het slachtoffer van de babbeltruc: iemand doet zich voor als bijvoorbeeld een pakketbezorger, gaat naar binnen en laat de deur open voor een tweede persoon. Studentenhuizen zijn populair bij inbrekers omdat er relatief veel te halen valt en de sociale controle klein is. Als iemand die je niet kent binnenloopt en gewoon hoi zegt, denk je waarschijnlijk dat het bezoek voor een van je huisgenoten is. En op iedere kamer liggen dingen die je makkelijk mee kunt nemen: een telefoon, beurs, laptop, tablet, ipod. Kraesgenberg is tijdens de Week van de Woninginbraak eigenlijk al klaar met haar stage. Maar ik blijf nog even naast mijn studie hier werken. Ik heb dit project van begin af aan mee opgezet, dan wil ik het ook afmaken. Ze koos voor een stage bij de politie, omdat de opsporing haar aanspreekt. Ik heb eerder strafrecht gestudeerd in Groningen en heb toen ook meegelopen op een advocatenkantoor. Daar ben je achteraf bezig met het dossier: is alles correct gedaan? Wat kan ik gebruiken om mijn cliënt te helpen? Hier wordt het bewijs verzameld, hier is de actie. Volgens haar moet je als stagiair van de universiteit (en dus niet van de politieacademie) meer eigen initiatief tonen. Je hebt geen rang binnen de politie en geen bevoegdheden zoals een proces verbaal opmaken. Maar ik heb wel bijvoorbeeld juridische vragen kunnen beantwoorden of kunnen uitleggen hoe een advocaat denkt en welke punten ze uit een dossier gaan halen. En ze vinden het heel interessant om de mening te horen van iemand met een frisse blik op de organisatie. Cleo Freriks Kijk voor meer informatie op (klik op het onderwerp woninginbraak)

9 10 oktober 2013 Observant 7 9 lastig Foto: Thinkstock Maar mijn ipod lieten ze liggen! In een studentenpand kan een slimme inbreker vrij makkelijk zijn slag slaan: deuren en ramen zijn niet altijd goed afgesloten en bovendien valt er altijd wel iets mee te nemen. Twee Maastrichtse (oud) studenten vertellen hun verhaal. Mijn kleren lagen door het hele huis. Twee inbrekers die midden in de nacht een ipod laten liggen, maar wél vijf flesjes nagellak meenemen, vallen in de categorie sukkels, meent Sabine Lenz, onderzoeksassistent aan de Universiteit Maastricht. Nu kan ze erom lachen, maar als psychologiestudent maakte ze de nodige inbraakpogingen en diefstallen mee in haar huis in Wittevrouwenveld. In en rond die woning is al zó vaak van alles gebeurd. Alsof men weet: daar wonen studenten, daar valt iets te halen. Het is oktober De in Bonn opgegroeide Lenz is net in Maastricht komen wonen. Haar studentenhuis, een omgebouwde eengezinswoning, op de hoek van de Koning Clovisstraat en Amalbergastraat deelt ze met zes huisgenoten. Het was midden in de nacht, ik kwam terug van een feestje, parkeerde mijn fiets achterom en zag licht branden in mijn kamer op de begane grond. De gordijnen waren dicht, dus verder kon Lenz niets zien. Bij het openen van de voordeur voelde ze iets van weerstand. Ze schrok zich rot, rende weg en belde een paar straten verderop de politie. Wat bleek? Er waren al agenten langs geweest; er was eerder die nacht in haar kamer ingebroken. Mijn Chinese huisgenoot was blijkbaar alleen thuis geweest en had zich opgesloten terwijl hij de inbrekers beneden hoorde rommelen. Zijn achtergrond telefoontje naar 112 waarbij je eerst wordt doorverbonden met een callcenter had niets opgeleverd, omdat hij door zijn niet-nederlandse achtergrond niets van de vragen begreep, weet Lenz. Uiteindelijk belde hij de huisbaas die op zijn beurt een melding deed. De twee inbrekers zijn door de politie gestoord en later in de kraag gevat. Lenz: Mijn laptop stond in de tuin. Klaargezet om mee te nemen, denk ik. Verder miste ik 50, een oude gsm met een uitgeschakelde Duitse sim-kaart en vijf flesjes nagellak. Ze wilden nog wat klein meidenspul meenemen voor hun vriendinnen, hoorde ik later van de politie. Mijn ipod lieten ze liggen! Lenz kamerdeur en die van haar buurman waren geforceerd met een hamer. De twee heren zijn veroordeeld, weet Lenz. Het was niet hun eerste woninginbraak. Niemand vermoord Een paar maanden later, Nieuwjaarsnacht, werd het slot van de achterdeur geforceerd. Ze zijn niet binnengekomen omdat studenten door de jaren heen extra dievenklauwen op die deur hebben gezet. Lenz huisbaas deed weinig om de boel beter te beveiligen, zegt ze. In 2009 volgde weer een poging tot inbraak, diefstal van drie geparkeerde fietsen (inclusief het rek) vanuit de achtertuin en lingerie dat op een rek hing te drogen. Nadat er in oktober 2010 was geschoten en een kogel een gat achterliet in een raam, was de maat vol. De politie kon niet veel doen. Er was niemand vermoord, kreeg ik te horen. Lenz verhuisde naar Heugem. We hebben twee bejaarde buren die alles goed in de gaten houden. Ook in het studentenhuis in Randwyck waar de Nederlandse Jenny Rutten woont, wist een vreemde binnen te komen. Het gebeurde afgelopen juni. Ik was thuis en werd rond kwart over vijf wakker van gebonk en geschreeuw. Het leek op spider spider ; ik dacht dat er iemand bang was voor spinnen. Ik hoorde een harde klap en toen was het stil. Vervolgens ben ik weer in slaap gevallen. Rutten, masterstudent psychologie, woont met drie huisgenoten in Randwyck, dat over het algemeen een superveilige buurt is. Rutten omschrijft het voorval als pech. De dader was hoogstwaarschijnlijk verward en niet op zoek naar waardevolle spullen. Hij is de kamer van een huisgenote op de tweede verdieping binnengelopen, waarop zij wakker werd en begon te schreeuwen. Hij ging weg, maar draaide zich snel om toen ze de deur achter hem dicht wilde maken. Hij betastte haar. Zij heeft zich geweerd, hem uiteindelijk naar buiten weten te werken en de deur dichtgesmeten. De volgende dag deed Ruttens huisgenote aangifte. De dader is niet gepakt. Wendy Degens Laat waardevolle spullen niet in het zicht liggen. Sluit ramen en deuren, ook als je even weg bent of bijvoorbeeld in de tuin of op het balkon zit. Zorg dat de voordeur goed dicht is (dus niet alleen achter je dichttrekken maar ook de extra beveiliging erop doen) en laat de sleutels niet in het slot zitten. Voorkom dat de voordeur via de brievenbus geopend kan worden (het zogenoemde hengelen: met een kleerhanger of stukje metaal de klink naar beneden duwen). Dit kan door bijvoorbeeld een bak Tips om inbraak te voorkomen /zak te maken om de post in op te vangen of door een brede rand boven de gleuf te monteren waardoor hengelen moeilijker/ onmogelijk wordt gemaakt. Overleg met je medebewoners over het nachtslot /extra slot op de deur. Nu wordt dit vaak niet gebruikt omdat studenten niet weten of iedereen al thuis is. Komt er iemand binnen die je niet kent, vraag dan bij wie hij of zij op bezoek is. Kijk of jullie huis een slot heeft dat makkelijk open te maken is door middel van de flippermethode (inbrekers kunnen met een (bank)pasje tussen de deur en het kozijn het slot indrukken en openen). Zo ja, vraag je huisbaas dan om een veiliger slot. Vraag je huisbaas of het huis het Politiekeurmerk Veilig Wonen kan krijgen. Dit is een keurmerk voor woningen die voldoen aan een aantal eisen op het gebied van inbraakpreventie. In Nederland hebben 18 duizend huizen een Politiekeurmerk. In slechts twee van deze huizen werd vervolgens ingebroken. Maak regelmatig een back-up van je werk en sla dat ergens anders op. Als je laptop gestolen wordt heb je in ieder geval nog je data. Installeer track and trace software of apps. Zorg voor een inboedelverzekering en fotografeer waardevolle spullen (en hun serienummers). Het is moeilijk om na een inbraak kenmerken te geven van gestolen goederen. Waarschuw de politie bij verdachte situaties en doe bij diefstal altijd aangifte.

10 10 Observant 7 10 oktober 2013 colofon Redactieadres St. Servaasklooster 32 Postbus MD Maastricht (volg routebordjes) T E observant@maastrichtuniversity.nl W Stichtingsbestuur Joan Muysken (vz), Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, Tibor Nussy, Sandra Daas, Mary Peters Redactieraad Harald Merckelbach (vz), Piet Eichholtz, Chahinda Ghossein, Ton Hartlief, Stefan Meuleman, Alexandra Rosenbach Redactie Riki Janssen (hoofdredacteur) Wammes Bos Wendy Degens Cleo Freriks Maurice Timmermans Redactie-assistent Marion Janssens Aan dit nummer werkten verder mee: Anne Moraal, Hans Philipsen, Mark Vluggen Fotografie Loraine Bodewes, Joey Roberts Illustraties Simone Golob Opmaak/Basisontwerp Simone Golob, Vertalingen o.a. door B. Wall & P. Nekeman Druk Janssen/Pers Gennep Mededelingen Voor het inleveren van mededelingen zie aanhef op mededelingenpagina Advertenties Voor regionale en interne adverteerders: Marion Janssens, , marion.janssens@maastrichtuniversity.nl Voor overige adverteerders: Bureau Van Vliet, , m.dewit@bureauvanvliet.com Internet: (Voor Paarltjes zie info bij Paarltjes) Abonnementen Leden van de universitaire gemeenschap ontvangen het blad gratis. Afgestudeerden en andere belangstellenden kunnen zich abonneren voor 37,00 per jaar. Losse nummers 1,00 HOP Observant is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau Stichting Observant Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur geheel of gedeeltelijk worden overgenomen Beter, vlotter en toegankelijker schrijven? Schrijf je in voor één of meerdere Observant-workshops effectief schrijven. Je krijgt een vlottere pen, bepaalt scherper de invalshoek van je verhaal en kunt het beter opbouwen. Tegelijkertijd vormen de zes workshops een mooie inleiding in de journalistiek. De zes workshops zijn apart te volgen. Ze worden gegeven door professionele journalisten. Voor sommige workshops wordt vooraf om een artikel of column gevraagd. De workshops staan open voor UM-studenten, UM-medewerkers en belangstellenden van buiten de UM. De workshops worden in het Nederlands én Engels gegeven. Het maximum aantal deelnemers per workshop is acht. Deadline inschrijving: maandag 21 oktober 9.00 uur Meer weten: of mu.lms.crossknowledge.com Voor hetzelfde geld staan de paarltjes iedere donderdag om 8.00 uur ook op internet: INTERESSE IN RECHTSBESCHERMING STUDENTEN? WORDT LID VAN HET COLLEGE VAN BEROEP VOOR DE EXAMENS!! Zie careerservices database student jobs voor info Restaurant Sukhothai Tongersestraat 54 is giving 10% discount on the bill for students + staff of UM. Take away meals 7,50 from till TRILANDIS IS LOOKING FOR A MARKET RESEARCH INTERN IN COOPERATION WITH CITY OF HEERLEN AND ING REAL ESTATE. MANAGEMENT@TRILANDIS.COM OR Fred Rompelberg zoekt administratief vrouw snel typen IN WEEKENDEN. Contacten: fredrompelberg@planet.nl PART TIME JOB FOR NATIVE ENGLISH SPEAKERS! DO YOU HAVE EXCELLENT WRITING SKILLS AND WANT TO WORK AT LEAST 14 HOURS A WEEK? VISIT SELFSERVICECOMPANY.COM De Jeugd van Tegenwoordig geven een groots feestje op zaterdag 16 oktober in de LIMBURGzaal! Kijk voor kaarten en meer informatie op www. limburgzaal.nl paarltjes Vrijwilligerswerk in het buitenland? Met straatkinderen over de hele wereld! Kom naar ons informatieweekend november. Meer info op JOHN MULLINS IRISH PUB & RESTAURANT YOUR PLACE FOR FISH,STEAKS,BURGERS AND VEGETARIAN FOOD. SPORTSPUB EVERY TUESDAY QUIZNIGHT LIVE MUSIC EVERY WEEKEND Te HUUR: karakteristieke benedenwoning HERTOGSINGEL 51A ook geschikt voor 2 studenten 750 ex royale stadstuin RENT HOUSEBOAT + GARD WWW. MARKTPLAATS.NL Mindfulness na de diagnose kanker, ook voor partners. 27 nov. start. Voor meer info: Toon Hermans Huis Maastricht Fred Rompelberg zoekt: administratie vrouw flexibele tijden snel typen GOEDE VERDIENSTEN. Contacten: fredrompelberg@planet.nl www. fredrompelberg.com Paarltjes Per letter, leesteken of spatie een apart hokje gebruiken. Regels volschrijven tot het einde. Voor langere teksten geldt het advertentietarief. Inleveren bij de redactie kan maandag tot en met donderdag van tot uur / contant betalen. Bezoekadres: loop de Minderbroedersberg omhoog, vóór de ingang van nummer 4 rechts af en loop het appartementencomplex (rode baksteen) binnen. Volg de bordjes naar de 2e verdieping. Digitaal inleveren kan ook, zie Vóór dinsdag uur ingeleverde Paarltjes verschijnen de donderdag daarop in de krant. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de Paarltjes en behoudt zich het recht voor om zonder opgaaf van reden Paarltjes te weigeren. 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 Become a better, more fluent and more accessible writer Sign up for one or more of Observant s Effective writing workshops. Develop a facile pen, learn to focus your angle of approach and improve the structure of your writing. The six workshops are also a great introduction to journalism. The six workshops, presented by professional journalists, can be taken separately. For certain workshops, prior submission of a column or article will be required. The workshops are open to students, UM staff and anyone from outside the UM who is interested. The workshops will be both in Dutch and English. The maximum number of participants per workshop is eight. Deadline registration: Monday 21th Oktober 9:00 hrs Do you want to know more: or mu.lms.crossknowledge.com 10 oktober 2013 cinema Lumière Bogaardenstraat 40b Borgman: do, vr, zo, di 21.10; za, ma, wo 21.30; ook: do t/m zo Blue Jasmin: do, vr, zo t/m wo 21.00; za 19.20, Mud: za Gloria: do t/m zo, di, wo 19.20; ma 19.00; ook: do, vr 16.20; zo Camille Claudel 1915: dag ; ook: do t/m zo Wolf: do, vr, zo, di, wo Jeune et jolie: do t/m zo, di Jimmy P.: do t/m zo, wo De nieuwe Wildernis: dag ; ook: do t/m zo 16.10; zo 14.10; wo Mr. Morgan s last Love: do t/m zo, di Buitenkampers: wo La Vie d Adèle: do, vr, zo t/m wo 19.30; za 21.00; ook: do, vr, za, wo 16.00; zo Stories we tell: do t/m zo, di, wo 21.30; ma 19.10; zo ook De Sneeuwkoningin: do, vr, za Dresden-SG: ma Freier Fall: di Cinekid: diverse films: zo t/m wo Pathé Wilhelminasingel 39 We re the Millers: do 13.30, 19.30; vr t/m wo De nieuwe Wildernis: do 13.15, 16.30, 18.50, 21.20; vr t/m wo 13.45, 17.30, Guns: do 17.00, 21.10; vr 17.00, 22.00; za t/m wo 16.45, Chez nous: do 19.00; vr t/m wo Hoe duur was de Suiker: do 18.30; vr t/m wo White House down: do 16.00; vr t/m ma, wo Sneak Preview: Don Jon: do 13.00, 15.40, 21.40; vr 15.00, 21.40; za t/m wo About Time: do 13.45, 16.15, 19.00, 21.00; vr, za, ma, wo 16.00, 19.00, 21.00; di Gravity: do 14.00, 17.00, 19.45, 21.30; vr 15.00, 17.00, 19.45, 21.30; za t/m wo 11.10, 15.00, 17.00, 19.45, Runner, Runner: do 15.00, 17.40, 21.50; vr 13.30, 17.45, 21.50; za t/m wo 17.45, Turbo (2D): vr 14.45; za t/m wo 11.40, Turbo (3D): do 14.50; vr 13.00, 17.10; za t/m wo 12.45, 15.30, Planes (3D): vr 14.00; za t/m wo 11.50, Planes (2D): vr 15.45; za t/m wo 15.10

11 10 oktober 2013 Observant 7 11 Film: La Vie d Adèle Cinema wordt niet beter dan dit Het verhaal: Het leven van de middelbare scholiere Adèle (Adèle Exarchopoulos) wordt volkomen overhoop gehaald als ze Emma (Léa Seydoux) ontmoet, een zelfverzekerde kunstacademiestudente. Dankzij Emma ontdekt Adèle wat er tot nu toe in haar relaties met jongens ontbrak: passie, affectie, intimiteit en totale seksuele vervoering. Maar is hun relatie sterk genoeg om hun verschil in leeftijd en sociale achtergrond te overbruggen? Een film die je leven kan veranderen, want: - We just all felt this was a profound love story, aldus juryvoorzitter Steven Spielberg in Cannes, waar La Vie d Adèle dit jaar de Gouden Palm won. In Frankrijk woedde destijds een verhit debat over het homohuwelijk en Spielberg was gevraagd of de beslissing van de jury ook door politieke motieven was ingegeven. Zijn repliek behoort nog altijd tot het verstandigste wat over deze film is gezegd. La Vie d Adèle is geen politiek statement, geen hoe-kom-ik-uit-de-kast film, geen gay/lesbian-doelgroepfilm, maar een universeel liefdesverhaal: een verbluffend intiem, levensecht meesterwerk over de eerste grote liefde van je leven, en de eerste keer dat je hart gebroken wordt. En reken maar dat jouw hart ook gebroken gaat worden. - De piepjonge Adèle Exarchopoulos is een revelatie. Wees getuige van de ultieme symbiose van personage en actrice: Adèle is Adèle. - La Vie d Adèle baart opzien met één van de langste en meest ongegeneerde seksscènes die de juiste snaar ik ooit in een film zag. Adèle vrijt met dezelfde gulzigheid waarmee ze de spaghetti bolognese van haar vader naar binnen slurpt. - De Frans-Tunesische regisseur Abdellatif Kechiche geeft opnieuw (zie ook La Graine et le Mulet) een masterclass in het gebruik van close-ups in cinema. Ik ken geen enkele andere cineast die de mens zo precies en nauwkeurig weet te observeren. Er moet altijd wat te klagen zijn, want: - Sommige mensen zullen de speelduur van drie uur te lang vinden. Zij dwalen. Still uit La Vie d Adèle Het salomonsoordeel: Drie uur duurt La Vie d Adèle, maar dat hadden er ook gerust zeven mogen zijn. Of tien, of veertien, of tweeëndertig. Cinema wordt niet beter dan dit. Mark Vluggen Het 50-statenproject is bij twee staten gebleven Het is even doorzetten, maar dan heb je ook een bijzondere titel te pakken: Black Hawk War, or, How to Demolish an Entire Civilization and Still Feel Good About Yourself in the Morning, or, We Apologize for the Inconvenience but You re Going to Have to Leave Now, or, I Have Fought the Big Knives and Will Continue to Fight Them Until They Are Off Our Lands! Maarten Michielse (1984), promovendus bij de faculteit cultuur- en maatschappijwetenschappen, is een groot bewonderaar van de Amerikaanse singer songwriter Sufjan Stevens, in het bijzonder van zijn album Come On, Feel The Illinoise uit Het album heeft ontzettend lange titels, soms nog langer dan het lied duurt. De achtste track One Last Whoo-Hoo for the Pullman duurt maar 15 of 20 seconden. Je hoort één keer whoo-hoo. Trots toont hij de cd- en elpeeversie. Opvallend detail: op de cd-cover vliegt Superman door de lucht terwijl hij ontbreekt op de plaat. Dit is een uniek exemplaar, wijzend naar zijn cd. Ik weet thuisreiziger dat er een copyright-strijd is geweest. Superman is vervangen door ballonnen. We hebben hier te maken met een ware muziekliefhebber. Als ik een album echt goed vind, koop ik het liefst zowel de plaat als de cd. Foto: Archief Maarten Michielse Michielse houdt van Stevens vrolijke muziek met strijkers, banjo s, violen, et cetera. Ik hoorde Illinoise voor het eerst op Luisterpaal van 3voor12. Bij het tweede nummer ging hij helemaal los met een orkest. Fantastisch. Maar ik moet toegeven Orgels en gravinnen dat het geen muziek is die je op verjaardagen draait of tijdens het afwassen. Je wordt gek. Het is bombastisch, een explosie van geluid. Voor Michielse voelt het als een album uit het pre-mp3-tijdperk. Je moet zijn nummers niet in de afspeellijst zetten tussen allerlei andere liedjes. Stevens dwingt je eigenlijk rustig te gaan zitten met de LP-hoes op schoot. Sufjan Stevens is gefascineerd door de geschiedenis van Amerika, weet Michielse. Hij maakte het album Illinoise en daarvoor Greetings From Michigan, The Great Lake State als onderdeel van een 50-statenproject. De liedjes gaan ook over deze staten; over de cultuur en de geschiedenis. Wat dat betreft zijn de lyrics eigenlijk vooral voor mensen van daar begrijpelijk. Het 50-statenproject is nooit voltooid. Het is bij Michigan en Illinois gebleven, helaas. Ik had het prachtig gevonden om vijftig platen aan mijn muur te hangen. Wendy Degens Met zo n tachtig mensen maakten wij een orgelreis. Een week lang, nu al voor de tiende keer. Het is een gezelschap met een grote vaste kern aan liefhebbers en professionals. Dit jaar naar Thüringen. Een Duitse bondsstaat half zo groot als Nederland, waar elke stad en elk dorp met trots laat weten wanneer, hoe lang en met welk doel Luther, Bach en/of Goethe er geweest is. De meerderheid van de kerken is er Luthers. Voor mij zeer aangenaam omdat die visueel een aantrekkelijk compromis vormen tussen roomse overdaad en calvinistische kaalslag. Wanneer ze na de gruwelen van de Dertigjarige Oorlog zijn ontstaan vormen kerk en orgel vaak een barokke eenheid. In de achttiende eeuw bestond Thüringen uit een kleine honderd vorstendommetjes. Het wemelde er van de graven, hertogen en prinsen. Het meest in het oog lopende exportartikel waren adellijke telgen. Vooral huwbare dochters waren een must voor de vorst. Die moesten naast hun vruchtbaarheid nog aan een andere voorwaarde voldoen. Welopgevoed moesten ze zijn. Daarom bestreden de vorstjes elkaar niet met het zwaard, maar met de pracht van hun hofleven inclusief muziekleraren, huisfilosofen, tuinen en kastelen. Rijk waren de vorsten overigens zelden. Mocht u ooit in Thüringen komen dan is de kasteelkerk in Eisenberg een omweg waard. In 1677 vestigde zich aldaar hertog Christian van Sachsen Eisenberg. Hem ontvielen twee echtgenoten. Om hen te eren en voor eigen glorie bouwde hij een hofkapel dat al snel faam kreeg als Theatrum Sacrum. In barockokko -stijl. Vanuit een kleine zaal kijkt men naar een zeker vijftien meter hoge en nog bredere ruimte die oogt als een priesterkoor. Maar dan volgens de lutherse gewoonten. Het woord, zijn bedienaar en het orgel staan centraal en boven elkaar. Alles uitgevoerd met zuilen en galerijen van nepmarmer. Uiteraard hangen er als halve heiligen de portretten van de echtgenotes. Het orgel is kolossaal, gebouwd door twee van de beroemdste orgelbouwers uit het land. In 1692 was het geheel klaar. In 1707 stierf de hertog. Het was wegens schulden gedaan met het hertogdom. Na het concert hield een actrice als zijn dochter Christiana een vrolijke monoloog. Ze had het vanuit Eisenberg nog wel gebracht tot gravin van Hollstein-Sonderberg-Glücksburg. Maar ze had geld moeten meebrengen. Hetgeen de ondergang van het vorstelijk hof versnelde. De wonderbare kapel, nog steeds een protestantse kerk, overleeft al drie eeuwen. Hans Philipsen

12 12 Observant 6 3 oktober 2013 mededelingen van de faculteiten en servicecentra / announcements Kopij voor het Bulletin inleveren bij onderstaande contactpersonen voor het gemelde tijdstip, in de week voorafgaand aan de publicatie. Met vragen of opmerkingen kunt u daar ook terecht. Faculty of Humanities (FHS): Kennistechnologie/ Knowledge Engineering, Student Affairs Office DKE, Bouillonstraat 8-10, room 0.004, tel , bo-dke@maastrichtuniversity.nl, before Friday hours ABVAKABO-FNV Trade union officer: Annemie Capellen Opening hours office: Tuesday, and Thursday, Consulting hours: Visiting address: Minderbroedersberg 8, room 2.001, 6211 LK Maastricht Telephone: +31 (0) abvakabofnv@maastrichtuniversity.nl Please contact the Trade Union Officer preferable by to make an appointment Inloopspreekuur Advocatenpraktijk UM Aan onze eigen UM-studenten met juridische problemen bieden wij vanaf 1 april 2013 een inloopspreekuur aan op (iedere) donderdag van 16 tot 17 uur. Tijdens dit spreekuur kan in een kort, kosteloos gesprek met de advocaten van de praktijk bezien worden of en in hoeverre rechtsbijstand kan worden geboden. Soms zal direct een passend advies kunnen worden gegeven. Als dat niet zo is, kunnen de advocaten in ieder geval aangeven welke vervolgacties mogelijk zijn. Studenten die gebruik willen maken van het inloopspreekuur wordt verzocht hun UM-kaart mee te nemen naar het spreekuur, alsmede de voor hun rechtsvraag relevante documenten. De Advocatenpraktijk is te bereiken via de ingang aan de Lenculenstraat 26 te Maastricht en dan bordjes volgen. Melden aldaar aan de balie. Walk in consulting-hours at legal advice clinic As a service to our own UM students who have legal questions, we offer, starting in April 2013, walk-in consulting-hours on (all) Thursdays between and hours. During these walk-in consulting-hours, our lawyers will be available to counsel students in a short, free of charge intake-consultation whether legal action is an option. If not, the lawyer may suggest an alternate course of action. Students visiting our office are requested to bring their UM id-card along, as well as the documents pertaining to their legal question. Our Legal Advice Clinic is located at the entrance of Lenculenstraat 26. Please follow the signs Advocatenpraktijk, where you will be received at the counter. Alumni Relations/ Alumni Office Faculty of Arts and Social Sciences (FaSoS): FASoS maakt geen gebruik van deze rubriek behoudens de statische informatie die u daar terugvindt. Maastricht University School of Business and Economics (SBE): Marketing and Communications, Tongersestraat 53, tel , kopij voor vrij. 12,00 uur, publicrelations-sbe@maastrichtuniversity.nl Faculty of Health, Medicine and Life Sciences: Sandra Habets, tel , voor vrij uur, sandra.habets@maastrichtuniversity.nl Faculty of Psychology and Neuroscience: Bureau Onderwijs, aanleveren kopij vóór vrijdag uur bij bureauonderwijs-fpn@maastrichtuniversity.nl tel Education Offfice, Universiteit Maastricht onderhoudt een levendige band met haar alumni. Centraal hierin staan de Alumnikringen. Er zijn nu ruim 24 kringen in Nederland en daarbuiten. Zij organiseren regelmatig themabijeenkomsten workshops, masterclasses en borrels en vormen zo de basis voor een sterk netwerk. Ook als bijna afgestudeerde kun je al eens een kijkje komen nemen bij een kringbijeenkomst. Kijk voor meer informatie op www. maastrichtuniversity.nl/alumni of bel met Laura Buskens of Charlotte Evers, T /5220 of stuur een mail naar alumni@maastrichtuniversity.nl. Gezond en veilig werken Preventiemedewerkers Hebt u vragen of opmerkingen over uw arbeidsomstandigheden dan kunt u terecht bij uw preventiemedewerker. De preventiemedewerker heeft als taken; eerste lijnopvang voor vragen en opmerkingen op gezondheid en veiligheid voor medewerkers en studenten; gevraagd en ongevraagd advies aan medewerkers en leidinggevenden; signaleren van risico s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn; adviseren en samenwerken met de medezeggenschapsraad bij het uitvoeren van maatregelen op het Arbo-beleid. Voor meer informatie en een overzicht van de van de preventiemedewerkers van de verschillende eenheden zie: Medewerkers>>Gezond en veilig werken>>preventiemedewerker. Occupational Health and Safety Prevention officers Questions or comments about your working conditions please consult your prevention officer. Whose tasks include: being the first point of contact for staff and students with questions and comments relating to health and safety; advising staff and line managers, whether on request or otherwise; signaling risks in the areas of safety, health and wellbeing; advising and cooperating with the council in implementing health and safety policy measures. For additional information and an overview of the prevention officers of the various administrative units see: Staff>>Occupational Health and Safety>> Prevention Officers. Kennis- en Behandelcentrum Het KANS (RSI) Kennis- en Behandelcentrum (KKB) verzamelt, ontwikkelt en verspreidt kennis op het gebied van klachten aan de arm, nek en/of schouder (KANS). Het KKB dient tevens als eerste (triage) punt voor behandeling en verwijzing (voor medewerkers en studenten van de Universiteit Maastricht (UM). Bij vragen over arm nek en schouder KANS (RSI)-klachten of vragen hierover kunt u terecht bij het KKB. U kunt contact met ons opnemen via e- mail, KKB@maastrichtuniversity.nl of provide copy on Fridays before 12 a.m. to the above mentioned adresses Faculty of Law: Georgia Kalivas, Education Office, Bouillonstraat 1-3, tel , g.kalivas@maastrichtuniversity.nl before Friday hours Studenten (sport)ver./studentenpastoraten: Front office & Call centre, Kim Possen, Bonnefantenstraat 2, tel , kim.possen@ maastrichtuniversity.nl voor vrij uur Maandagenda: Patricia Hofman, Marketing & Communications, Bonnefantenstraat 2, tel , patricia.hofman@maastrichtuniversity.nl voor vrij uur Instituten behorend bij een faculteit: bij bovengenoemde facultaire contactpersoon. Berichten die niet onder een van bovenstaande categorieën vallen: Observant tel: telefonisch (op woensdag, donderdag en vrijdag). Knowledge and Treatment Centre The UM Knowledge and Treatment Centre (KKB) for arm, neck and shoulder complaints (KKB) gathers, generates and distributes information in the field of arm, neck and shoulder complaints (CANS, or KANS (RSI) in Dutch). The KKB also serves as a triage point for treatment and referral for employees and students of Maastricht University (UM). I you have any queries regarding arm, neck and shoulder complaints or if you are experiencing complaints yourself. You can contact us via , KKB@maastrichtuniversity.nl or telephone +31 (0) (Wednesdays, Thursdays and Fridays). Language Centre What s the language of your choice? Language skills are a vital asset, for each and every one of us. A new round of language courses starts end of October/beginning of November. Check out the course offer of the Language Centre and let us help you to become more fluent in the language of your choice. Extra French and Spanish courses The French courses (module 2 and 4), and Spanish 1 (for beginners) filled up very quickly this year! Therefore, the Language Centre offers an extra round of courses. Are you interested to take the challenge? Make sure to register on our website before 20 October 2013: New round of B@sic Dutch (module 1 and 2) Would you like to learn Dutch for beginners? Then make sure to sign up for the new round of B@sic Dutch end of October. This course is free of charge for 1st year bachelor s students. For those of you who are about to finish the course, you can now register for B@sic Dutch module 2 and delve a little deeper in the Dutch language and culture. Check our course offer at Loopbaancentrum Bij het Loopbaancentrum van de Universiteit Maastricht kunnen medewerkers terecht met vragen over hun huidige werksituatie, toekomstige loopbaanontwikkeling (binnen of buiten de UM) en een opleidingsadvies. Heb je behoefte aan meer informatie of een persoonlijk loopbaanadvies, raadpleeg dan de website van het Loopbaancentrum: ga vervolgens naar Medewerkers en klik daarna op Loopbaan en ontwikkeling. U kunt ook direct contact opnemen met een van de loopbaanconsulenten, tel / Studium Generale Lectures, Concerts, Comedy, Debates, Movies - Do 10 okt., uur: Wagner en Verdi: verschillen en overeenkomsten tussen twee giganten van de opera, Prof. dr. F. Maes, lezing. - Fri 11 Oct., 8.30pm: Dhoad Gypsies, concert - Mon 14 Oct., 7.30pm: Dresden, film - Mon 14 Oct., 8pm: The Dutch, Russell Shorto, lecture - Wed 16 Oct., 4pm: The Bombardment of Dresden, Prof. dr. G. Verbeeck, lecture - Wo 16 okt., uur: Het bombardement van Dresden, Prof. dr. G. Verbeeck, lezing - Do 17 okt., uur: Van wie is de natuur eigenlijk?, Prof. dr. M. Schouten, lezing - Mon 21 Oct., 7.30pm: Die Wand, Film - Mon 21 Oct., 8pm: Cell therapy for Articular Cartilage Damage in the Knee, Dr. Lars Peterson & Prof. A. Lindahl, lecture - Wo 23 okt., uur: Regeneratieve Geneeskunde, dr. Ch. Arts, prof. dr. L. Koole, prof. dr. M. Post en gespreksleider M. Timmermans, Kenniscafé - Do 24 okt., uur: Het atoommodel van Bohr, Prof. dr. G. Vanpaemel, lezing Voor meer informatie / for more information SWOL Universiteitsfonds Limburg/ Subsidies Het Universiteitsfonds Limburg verstrekt onder bepaalde voorwaarden subsidie aan congressen, projecten en onderzoek. Bent u bezig met het organiseren van een congres? Een symposium? Of heeft u een bijzonder nieuw onderzoeksvoorstel? Dan kan het Universiteitsfonds Limburg u wellicht helpen uw ambitie te realiseren. Een subsidie aanvragen kan door middel van het aanvraagformulier. Deze is te downloaden van de website: www. ufl-swol.nl: Deadline: 22 november Activiteit mag niet plaatsvinden voor 12 december 2013 Universiteitsbibliotheek Extra openingstijden Bibliotheek Binnenstad: maandag 7 oktober t/m vrijdag 11 oktober: (vanaf beperkte dienstverlening) zaterdag 12 oktober: (van en vanaf beperkte dienstverlening) zondag 13 oktober: (beperkte dienstverlening) maandag 14 oktober t/m vrijdag 18 oktober: (vanaf beperkte dienstverlening) zaterdag 19 oktober: (van en vanaf beperkte dienstverlening) zondag 20 oktober: (beperkte dienstverlening) maandag 21 oktober t/m woensdag 23 oktober: (vanaf beperkte dienstverlening) Extra openingstijden Bibliotheek Randwyck zaterdag 12 oktober: (beperkte dienstverlening) zondag 13 oktober: (beperkte dienstverlening) zaterdag 19 oktober: (beperkte dienstverlening) zondag 20 oktober: (beperkte dienstverlening) agenda Promotie mw. Diana Schaafsma, 10.00uur, MBB Promotie mr. Biniam Egu Bedasso, 12.00uur, MBB Promotie mw. Irene A. Glinos, 16.00uur, MBB Promotie dhr. Matthias Jüliger, 10.00uur, MBB Promotie mr. Jun Hou, 12.00uur, MBB Promotie drs. Tom Melai, 14.00uur, MBB Inauguratie van prof.dr. Dr. Ernst-Jan M. Speel, 16.30uur, MBB Promotie dhr. Harald U. Pfeifer, 12.00uur, MBB Promotie dhr. Feljandro P. Ramos, 16.00uur, MBB Promotie dhr. Pim A.M. Peeters, 12.00uur, MBB Promotie dhr. Christoph Rausch, 14.00uur, MBB Promotie drs. Sander Bramer, 16.00uur, MBB Promotie van mw.drs. Ine Rayen, 12.00uur, MBB Promotie dhr. Peter Michael Viehs, 14.00uur, MBB Promotie drs. Alberto Alves de Lima, 16.00uur, MBB Promotie mw.drs. Noëlle Junod Perron, 10.00uur, MBB Promotie mw. Astrid Pratidina Susilo, 12.00uur, MBB Promotie mw. Nwamuhohova Hilda Shilubane, 14.00uur, MBB Afscheidscollege Prof.dr. P.W. de Leeuw, 16.00uur, St. Janskerk/vertrek vanuit MBB Promotie mw.drs. Hanneke J.B.H. Beijers, 10.00uur, MBB Promotie mw. Elnaz Bajoori, 12.00uur, MBB Promotie mw.drs. Laura van Dommelen, 14.00uur, MBB Promotie mw.drs. Nynke M.G. Bodde, 16.00uur, MBB 4-6

13 3 oktober 2013 Observant 6 13 University Library Extra opening hours Inner City Library: Monday 7 October until Friday 11 October: (from limited service) Saturday 12 October: (from and from limited service) Sunday 13 October (limited service) Monday 14 October until Friday 18 October: (from limited service) Saturday 19 October: (from and from limited service) Sunday 20 October (limited service) Monday 21 October until Wednesday 23 October: (from limited service) Extra opening hours Randwyck Library Saturday 12 October: (limited service) Sunday 13 October: (limited service) Saturday 19 October: (limited service) Sunday 20 October: (limited service) Vertrouwenspersoon Als student of medewerker kun je op je studie of werkplek last hebben van ongewenst gedrag, zoals (seksuele) intimidatie, agressie, pesten, of ongelijke behandeling. De ervaring leert dat de meeste mensen dit eerst zelf proberen op te lossen. In sommige situaties kun je de hulp van de vertrouwenspersoon goed gebruiken. Zij is volstrekt onafhankelijk, en kan je tips en adviezen geven, maar ook tot een interventie besluiten. Schroom daarom niet om haar te benaderen. Marloes Rikhof is bereikbaar via (m.rikhof@maastrichtuniversity.nl) of tel ( ). Confidential advisor Being a student or employee you can experience undesirable behavior, like (sexual) harassment, aggression, bullying or unequal treatment. Usually people try to solve this by their selves, but sometimes it is wise to call in the confidential advisor. She works totally independent, she may give you advise and she also can decide to intervene. Don t hesitate to contact her. Marloes Rikhof is available by mail (m.rikhof@ maastrichtuniversity.nl) or by phone ( ). Studenten / Students Studenten (sport)ver./studentenpastoraten: Front office & Call centre, Kim Possen, Bonnefantenstraat 2, tel , kim. possen@maastrichtuniversity.nl voor vrij uur Studenten Service Centrum Visitors Centre - Informatiebalie: Bonnefantenstraat 2 De bezoektijden zijn: maandag t/m vrijdag uur. Callcentre: De openingstijden zijn: maandag t/m vrijdag uur. Voor vragen m.b.t. (her)inschrijvingen en voor het maken van afspraken met studentendecanen en studentenpsychologen; of study@ maastrichtuniversity.nl. Studentendecanen: Een afspraak met de studentendecaan kun je maken via het Callcentre tel of bij de Informatiebalie Visitors Centre. Voor meer informatie: Steunpunt Disability Management: Voor studenten, docenten en andere geïnteresseerden: Alles wat je wilt weten over studeren met een functiebeperking. Bel of stuur een . Meer informatie is ook te vinden op Openingsuren: maandag tot en met donderdag van tot uur tel Studentenpsychologen: Voor een gesprek met de studentenpsychologen Maddy Meijers, Wendy Geijen of Greet Kellens kun je een afspraak maken bij voorkeur via het Callcentre tel en anders via het secretariaat tel (iedere donderdagmiddag). UM Career Services UM Career Services begeleidt studenten op een professionele en persoonlijke manier met vragen over studiekeuze & loopbaanplanning. Een Quick Career Advice wordt aangeboden als eerste service. Wanneer je dieper op je vragen in wilt gaan biedt UM Career Services ook andere diensten, zoals individuele loopbaanbegeleiding, informatie & voorlichting, trainingen & workshops. Bezoek de website: careerservices Quick Career Advice Helder krijgen wat je wilt, hulp bij het exploreren van je studie- of loopbaanopties, ondersteuning bij je sollicitatiebrief of cv? Voor al deze en andere loopbaan- of studiekeuzevragen maak je gewoon een afspraak voor een gesprek van 15 minuten. Bel voor een afspraak: Online Career Library Op zoek naar online informatie over studie, stage of carrière in binnen- of buitenland? Bezoek de Online Career Library op onze website: www. maastrichtuniversity.nl/careerservices. Workshops oktober 2013 (Nederlandstalig) Er zijn nog plaatsen beschikbaar bij: - CV & Sollicitatiebrief, 14 oktober - Onderhandelen over je arbeidsovereenkomst, 22 oktober - Talenten en onbegrensde beperkingen, 22 oktober Informatie en inschrijven via Student Services Centre Visitors Centre - Information desk: Bonnefantenstraat 2 Visiting hours: Monday through Friday 8:30-18:00 hrs. Callcentre: The opening hours are: Monday through Friday 8:30-17:00 hrs. For questions about registration, study information packages and appointments with student deans and student psychologists: or study@maastrichtuniversity.nl. Student deans: For an appointment with a student dean, call: (callcentre) or go to the Information Desk of the Visitors Centre. For more information: studentguidance Service Desk Disability Management For students, faculty and everyone else who is interested: Everything you want to know about studying with a disability. Call or send an . More information: disability Office Hours: Monday until Thursday from 11:00 till 13:00 hrs. Tel Student psychologists: For an appointment with one of the student psychologists Maddy Meijers, Wendy Geijen or Greet Kellens, preferably call: (callcentre). If you are not comfortable with that, call the secretary: (every Thursday afternoon). UM Career Services UM Career Services provides students with professional counselling and advice on all issues of career planning & study program. A Quick Career Advice is offered as a first service. When you need a more in-depth consultation to your questions, UM Career Services also offers other services: individual career counselling, information & education, workshops & training. Visit the website: careerservices Quick Career Advice Do you need help with the exploration of your career options, with the identification of what you want, or support with your letter of application or CV? For these and all other career questions, just book a 15 minute face-to-face session. For an appointment, call: Online Career Library Looking for online information on study or career in the Netherlands or abroad? Visit the Online Career Library on our website: Workshops October 2013 (in English) There are still places available for the following workshops: - CV & Letter of Application, 15 October - Assessment Centre, 17 October - Take a pick! But how?, 21 October For information + subscription: UM SPORT Lidmaatschappen per oktober: Tarieven regulier lidmaatschap (oktober 13 t/m 31 augustus 14): Word UM Promoteamer! Enthousiast over de universiteit en PGO? Vind je studeren en wonen in Maastricht een aanrader? Wil je je ervaringen delen met aankomende studenten? Uitdagende job en een leuke bijverdienste Stuur je CV vóór 11 november naar promoteam-mc@maastrichtuniversity.nl Become a UM Promoteamer! Enthusiastic about the university and PBL? Enjoy studying and living in Maastricht? Want to share your experiences with prospective students? Nice job and even get paid Send your CV before 11 November to promoteam-mc@maastrichtuniversity.nl Meer info / More info:

14 14 Observant 6 3 oktober 2013 Sign Up: 30 Sports: 65 (studenten) 94 (medewerkers en alumni) Gym: 110 (studenten) 136 (medewerkers en alumni) Voor tarieven van andere ledencategorieën en uitleg lidmaatschappen, zie website. NB. Nieuw in de fitness? Eerst de verplichte introductieles volgen 5. Zweit veur Leid Start Running cursus Het jaarlijkse hardloop event Zweit veur Leid vindt dit keer op zaterdag 4 januari 2014 plaats. Ben je een beginnend hardloper en lijkt het je een uitdaging mee te doen (4/8/12km), doe dan mee aan de 10-weekse Start Running cursus onder leiding van een ervaren hardloper. De cursus start maandag 14 oktober, uur bij het Sportcentrum Randwyck. Inschrijven kan via de webshop, of aan de balie. UM SPORT webshop: De webshop is beschikbaar voor UM studenten en UM medewerkers, 24 uur per dag, 7 dagen per week, om lidmaatschappen te bestellen en in te schrijven voor cursussen. Openingstijden balie Sportcentrum Randwyck: Maandag t/m vrijdag: Zaterdag en zondag: Neem je bankpas mee, contant geld wordt niet aangenomen. Internet: um-sport@maastrichtuniversity.nl Facebook: UM SPORT Memberships October 2013 Rates regular membership (October 13 till 31 August 2014) Sign Up: 30 Sports: 65 (students) 94 (employees and alumni) Gym: 110 (students) 136 (employees and alumni) For rates other member categories and information about the memberships, see UM SPORT website. Note! New gym member? Sign up for the mandatory introduction class 5. Zweit veur Leid Start Running course The yearly running event Zweit veur Leid takes place on Saturday 4 January Are you a beginning runner and would you like to take part in this event (4/8/12km)? Join the 10-week Start Running course, under guidance of a experienced runner. The course starts Monday 14 October, PM at Sports Centre Randwyck. You can sign up via the webshop, or at the service desk. UM SPORT webshop: Available to UM students and UM employees to order and pay memberships online and sign up for courses. Interne vacatures Opening hours front desk Sports Centre Randwyck: Monday through Friday: 8.30AM PM Saturday and Sunday: 10.00AM 5.00PM Bring your bank or credit card, sorry, no cash! Internet: um-sport@maastrichtuniversity.nl Facebook: Studentenverenigingen en studentenorganisaties Tafelstraat 13 There is another world, but it is inside this one Tafelstraat 13 is the Ecumenical Student Chaplaincy of Maastricht. It is both a place and a team of people. The chaplaincy provides spiritual and personal guidance and organizes social, cultural and religious activities, events and workshops. Tafelstraat 13 is available for all students of any faith or background. The chaplaincy is there to help students find their place in the world. We do this by hosting dinners, discussions, activities and by offering spiritual support. Upcoming activities: - Film and Philosophy series on how to lead a simple life, October, 1, 8 and 15, 7 pm. - Tafelen, our weekly dinner, Every Thursday at 6.30 pm. - Second-hand shop tour, October 12, 1 pm. For more information about these activities, or to sign up go to: or visit (and like) our Facebook page: tafelstraat13 Tafelstraat 13 Join the conversation Sports Council MUSST The board of the MUSST consists of: Imke Verbeek (president) Denise Leenders (secretary) Cato Vrouwenraets (treasurer) Anita Engels (PR & Sponsorship) The office is located at Sportcentre Randwyck. Opening hours: Monday-Friday bestuur@musst.nl Webpage: AIESEC AIESEC is een internationale studentenorganisatie die internships faciliteert in 111 landen verspreid over de hele wereld. Wil jij andere culturen ervaren en je horizon verbreden? Wil jij weten hoe is het om in landen als Maleisië, Argentinië, Kenia of Nieuw Zeeland te wonen? Met AIESEC kun je zowel ontwikkelings- als management internships doen variërend van 6 weken tot 1,5 jaar! Wil je geen studievertraging oplopen? Doe dan een zomerinternship van 6 Medewerker Studentzaken voor het Bureau Onderwijs (EEO), SBE, 38 uur, schaal 7, sluitingsdatum 15 oktober Vacaturenummer: AT Post-Doc Position in Data Mining and Machine Learning at Department of Knowledge Engineering, FHS, 38 hours, scale 10 Vacancy number: AT Zelfredzame elektrotechnicus/service technicus, FHML, 38 uur Vacaturenummer: AT Chair University Council of Maastricht University, MUO, 20 hours, Vacancy number: AT International Relations Officer (incoming students), SBE, 38 uur Vacaturenummer: AT Voor uitgebreide informatie, raadpleeg de website Ga naar de link Medewerkers en vervolgens naar Vacatures. Klik daarna op Vacatures bij de Universiteit Maastricht. Aan de rechterkant zijn de vacante functies onderverdeeld in interne en externe vacatures. Schriftelijke sollicitaties o.v.v. vacaturenummer op brief en envelop (of elektronisch solliciteren via de vacaturewebsite) binnen 10 kalenderdagen richten aan de afdeling HRM van de betreffende faculteit of beheerseenheid (Postbus 616, 6200 MD Maastricht). De vacatures staan open voor interne kandidaten (medewerkers en uitkeringsgerechtigden van de UM). 8 weken! Met alle studierichtingen kun je bij ons terecht. Geïnteresseerd? Kijk op onze website ( voor onze eerstvolgende informatieavond, bel naar of stuur een naar ogxmaastricht@gmail. com. Integrand Maastricht: Stages Integrand is een landelijke non-profit organisatie, geleid door en voor studenten, die voor jou de juiste stage regelt! Via ons is het mogelijk om stage te lopen bij de grote multinationals of de meer regionale bedrijven. Wij bemiddelen voor alle studie richtingen, dus of je nou Economie, Rechten of Gezondheidswetenschappen studeert, Integrand heeft een stage voor jou! Daarbij regelen wij ook business courses bij verschillende grotere bedrijven! Op zoek naar een uitdagende Economische en Rechten stage of liever iets doen op een ander gebied? Stages in alle soorten en maten van 2 tot 6 maanden met uiteenlopende vergoedingen ( ) zijn te bekijken op onze website! Interesse in een stage? Schrijf je in via en reageer! Mocht je nog vragen hebben, kun je ons bereiken via tel: of maastricht@integrand.nl. Faculty of Arts and Social Sciences (fasos) Office of Student Affairs: Grote Gracht Visiting hours: Monday/Tuesday/Thursday/ Friday: 10:00 12:30 hrs and 13:30 16:00 hrs during course periods. On Wednesday s and during course free periods closed. Adjusted opening hours during summer: check the Student Intranet. All information for students is available on the Student Intranet: My UM -> My FASoS -> Student Intranet. Not found the answer on your question? Please go to: Important study related announcements will be communicated via the weekly digital newsletter (MAS) on your student account. You can find the (MAS) newsletter Archive at: My UM -> My FASoS -> Student Intranet -> Study related communication sources. Student advisor Bachelor Arts and Culture / Cultuurwetenschappen, Masters in Arts and Culture: Miranda van den Boorn: m.vandenboorn@maastrichtuniversity.nl Tel: Visiting hours: Monday, Thursday, Friday, and by appointment Location: Room E-0.01, Grote Gracht Student advisor Bachelor European Studies and Masters in Social and Political Sciences: Drs Pia Harbers: p.harbers@maastrichtuniversity.nl Tel: Visiting hours: Daily and by appointment. Location: Room B-0.14, Grote Gracht Student Association Concordantia Open office hours: Monday Friday Contact us: Concordantia@maastrichtuniversity.nl Check out our website for daily updates: Join us on facebook: com/concordantia. Orakel Study Association for Arts & Culture and Cultuurwetenschappen. orakel@maastrichtuniversity.nl Tel.: Website: Maastricht Orakel on internet: The Student Representatives We are the legal advisory board to the faculty and subdivided in various subgroups. Each of the committees consists of students who are representative for their own field and meet on a regular basis with the faculty staff. Contact us for any concerns surrounding study programmes of facilities. Visiting Address: Grote Gracht 86, 6211 SZ Maastricht Postal Address: P.O. Box 616, 6200 MD Maastricht studentrep@maastrichtuniversity.nl Faculty of Humanities and Sciences Faculty of Humanities and Sciences (comm./ study associ.) Kennistechnologie/ Knowledge Engineering, Student Affairs Office DKE, Bouillonstraat 8-10, room 0.004, tel bo-dke@maastrichtuniversity.nl, before Friday hours The Department of Knowledge Engineering Opening hours Student Affairs office: Monday till Friday: & hours. Schedules: Eleum or the informationboard in the hall. Faculty of Law FdR/ Faculty of Law (vakgr./comm. studiever): Education Office, Georgia Kalivas, Bouillonstraat 1-3, T , g.kalivas@maastrichtuniversity. nl before Friday hours Actuele informatie van het Opleidingsinstituut kun je raadplegen via My UM Portal > Mijn FdR. Openingstijden Onderwijsbalie De openingstijden van de Onderwijsbalie zijn: Maandag t/m vrijdag van uur. Voor vragen kun je ons ook telefonisch bereiken ( ) of via esc. Stages Informatie: My UM Portal > Mijn FdR > Onderwijs > Stages. How to (studentenintranet) Hoe je gebruik maakt van de onderwijs- en communicatiesystemen binnen de universiteit vind je in verschillende presentaties en video s op de website via My UM > Mijn FdR > banner How to. Zorg dat je weet hoe je de systemen moet gebruiken, ze zijn van belang bij je studie! TOETSROOSTER FDR BLOKPERIODE 1 EXAMINATION SCHEDULE LAW FACULTY COURSE PERIOD 1 MONDAY 21 OCTOBER MECC IER4008 International dispute settlement PRI3001 Goederenrecht (Bachelor) PRI4007 Ondernemingsrecht PUB3003 European administrative law(jean Monnet) MECC CRI4024 Advanced criminal procedure CRI4002 Verdieping strafprocesrecht IER4006 Advanced European law PRI3009 Comparative property law TAX4005 European Value Added Tax TUESDAY 22 OCTOBER MECC MET1001 Inleiding in de Rechtswetenschap PUB4014 Arbeidsrecht TAX3001 Bedrijfseconomie voor juristen MECC IER3005 International Organisations MET4008 Rechtspsychologie en Bewijs PRI1002 An Introduction to law PUB4020 Verdieping Bestuurs(proces)recht WEDNESDAY 23 OCTOBER MECC CRI4015 Psychology and law IER4007 Advanced international law PRI4005 European property law TAX2001 Hoofdzaken formeel belastingrecht TAX4001 Fiscaal concernrecht MECC LAW4006 Law and economics IER2011 International and European Law THURSDAY 24 OCTOBER MECC LAW2006 European human rights PRI3002 Inleiding ondernemings- en faillissementsrecht PRI4001 Rechtshandeling en overeenkomst MECC CRI3005 Concepts of criminal procedure CRI4010 Professionele ethiek IER4015 International Investment Law LAW4042 European environmental law EXAMS IPKM 1 (LAW5013/LAW5014/ LAW5026/LAW5032) TOETSLOCATIES / EXAM LOCATIONS: MECC: Forum 100; Maastricht

15 3 oktober 2013 Observant 6 15 mededelingen van de faculteiten en servicecentra / announcements OPMERKINGEN / PLEASE NOTE De mogelijkheid bestaat dat de Examencommissie alsnog besluit dat een of meerdere toetsen mondeling zullen worden afgenomen. De overige blokken zullen op een andere manier getoetst worden, gelieve contact op te nemen met de blokcoördinator of diens secretariaat. The Board of Examiners can still decide that examinations are being held orally. Examination of the remaining courses will be held otherwise, please contact the course coordinator or his/her secretary. VOOR MEER INFORMATIE OVER EXA- MENS RAADPLEEG MY UM PORTAL / STU- DENTENINTRANET MIJN FDR / TOETSING FOR MORE INFORMATION CON- CERNING EXAMS CHECK MY UM PORTAL / STUDENT INTRANET MY LAW / EXAMINATIONS TOETSWEEK PERIODE 1 (WEEK VAN 21 OKTOBER 2013) REGLEMENT VAN ORDE tijdens tentamens van Universiteit Maastricht met o.a. - Na de officiële aanvangstijd van de toets wordt de student géén toegang verleend tot de ruimte waarin de toets wordt afgenomen. - Indien een student zich niet kan legitimeren tijdens de toets, is hij/zij niet gerechtigd deel te nemen aan de toets dan wel de deelname voort te zetten. - NIEUW: Toiletbezoek beperkt t/m 3 keer bij toetstijd van 3 uur en lager, met toiletkaart te verkrijgen bij surveillant, na inleveren UMkaart (legitimatiebewijs). Zie studentenintranet Mijn FdR voor Reglement van orde Maastricht University bij toetsen. ORGANISATIE IN DE TOETSHAL - Studenten dienen in de toetshal plaats te nemen in het (de) voor de toets bestemde blok(ken). - Let op de plattegrond, die buiten de toetshal hangt. Daarop zal per toets worden aangegeven waar studenten dienen plaats te nemen. - Zijn er meerdere blokken gereserveerd voor een toets, dan mag u plaatsnemen in een van de blokken op volgorde van ID-nummers (indeling aangegeven op de plattegrond). GEBRUIK BOEKEN/ WETTENBUNDELS BIJ SCHRIFTELIJKE TENTAMENS Ten aanzien van alle boeken en/of wettenbundels die zijn toegestaan bij schriftelijke toetsen geldt dat er niets in de boeken mag zijn bijgeschreven. Dit betekent ook dat er op de tabbladen (behorende bij bepaalde boeken of zelf meegenomen) of op zelf gebruikte memoblaadjes/-stickers NIETS mag zijn bijgeschreven. EXAMINATION WEEK PERIOD 1 (WEEK OF OCTOBER 21 st, 2013) MAASTRICHT UNIVERSITY RULES OF PROCEDURE AND CONDUCT DURING EXAMINATIONS such as: - Once the exam has officially started, students are not allowed to access to the room in which the exam is being held. - If a student cannot provide proof of identity during the examination, s/he is not entitled to take part in or further complete the examination - NEW: The toilet visit is limited. It is allowed 3 times during the exam time of 3 hours and longer using a toilet pass students will receive from the invigilator after handing in their UMcard (identity pass) See student intranet My LAW for the whole procedure Rules of conduct during examinations Maastricht University ORGANIZATION IN THE EXAMINATION HALL - Students are requested to take place in the examination hall in the block(s) allocated for the exam. This will be indicated on the map hanging outside the exam hall. - If there are more blocks indicated for the same exam you will choose a place in order of IDnumber (as indicated on the map). USING BOOKS/ LAW BOOKS / DURING WRITTEN EXAMS With relation to all books and/or law books you are allowed to use during written exams the rule applies that these books may not contain any handwritten notes or other additions. This also means that the accompanying post-its/ debate fun tips & tricks exchange inspiration file tabs (or tabs / memo cards / stickers added by the student) may not contain handwritten notes or other additions. Recent information from the Education Desk can be found via My UM Portal > My LAW. Opening hours Education Desk The opening hours at the Education Desk are: Monday to Friday from hours. For questions you can also reach us by phone ( ) or via esc. Internships Information: My UM Portal > My LAW > Education > Internships. How to (student intranet) How to use the university s educational and communication systems is explained on the website in several presentations and video s via My UM > My Law > banner How to. Be sure how to use these systems, they are very important tools in your study! Registration Registration period 1, 2 and 3 Bachelors Last week period 1 of the new academic year has started. For the new 1st year Bachelor students, it is the case that you will be registered for education of period 1 up to period 3. From period 4 onwards also the new 1st year Bachelor students have to register themselves for the courses of each education period. The registration period for period 4 runs from 28 October up to 24 November For more information concerning registration for education, you should log into My UM Portal, click on My Law and subsequently click on How to. For the remaining students; you should register for education of period 2 no later than 15 September 2013 via My UM Portal. INFORMATIE BETREFFENDE HET ROOS- TERSPREEKUUR / Het roosterspreekuur van periode 2 vindt plaats op dinsdag 29 oktober van uur in ruimte C0.308 Enkel de volgende categorieën studenten komen in aanmerking voor omroosteren indien voldaan wordt aan de hierbij behorende criteria: - topsporters (svp verklaring meenemen) - minder valide studenten die in een ruimte zijn geroosterd die niet toegankelijk is voor hen - studenten die om medische redenen niet kunnen deelnemen aan de groepen zoals ze zijn ingedeeld (svp doktersverklaring e.d ) - studenten die een voltijdsstudie volgen buiten de UM (svp bewijs van inschrijving meenemen) - studenten met een full-time baan die toestemming hebben van hun werkgever om onder werktijd te kunnen studeren op bepaalde dagen (svp werkgeversverklaring meenemen) - studenten die zich hebben ingeschreven in My UM en hun naam niet op een rooster zien (svp print inschrijving overhandigen) INFORMATION CONCERNING THE SCHEDULE CONSULTING HOUR The schedule consulting hours will take place on Tuesday October 29 from hrs in room C The following students are allowed to come to the schedule consulting hour, according to the following criteria: - top(-class) sportsmen - students who are physically unable to attend the tutorial in a room that is not suitable for their special needs - students who can cannot participate in their tutorial due to a medical reason (please show a doctors prescription) - students who are participating in a full-time study outside of the UM (please show certificate of enrollment) - students with a full-time job who have permission from their boss to study during working hours on certain days (please show a statement from your employer declaring this) - students who have enrolled in My UM and cannot find their schedule (please show a print of enrollment) Faculty of Psychology and Neuroscience (0) Openingstijden: op werkdagen van 9.00 tot uur en van tot uur. Afwijkende openingstijden worden via Eleum bekend gemaakt. Post Post voor bureau onderwijs kan gedeponeerd worden in de rode brievenbus bij de ingang van de Service Desk. EleUM Raadpleeg altijd EleUM voor het laatste nieuws met betrekking tot onderwijs en toetsen. Ask Psychology (only for bachelor students, not available in English) De FPN heeft voor haar bachelorstudenten een elektronisch service centrum: Ask Psychology. In dit geavanceerde informatiesysteem zijn antwoorden te vinden op alle studiegerelateerde vragen en/of vragen te stellen waarop door de juiste medewerker antwoord wordt gegeven. Op de web homepage van FPN staat een doorklik link naar studenten. Service Desk Universiteitssingel 40, 1st Floor, foyer, tel (0) Open on working days from 9 to 12 a.m. and from 1 to 5 p.m. Opening hours that differ from these times will be published on Eleum. Post At the entrance of the Service Desk is a red post box where you can deposit your mail. EleUM Always consult EleUM for the latest news concerning education and exams. Maastricht University School of Business and Economics (sbe) SBE: Marketing and Communications, Tongersestraat 53, tel , kopij voor vrij. 12,00 uur, publicrelations-sbe@maastrichtuniversity.nl Looking for interesting internships? Try SBE s internship database!z - Bachelor internships at Rabobank (@Utrecht) - Various internships at Heineken International (@Africa & Middle East) - Internship for bachelor/master student at Peek & Cloppenburg (@Düsseldorf) For more information please check ELEUM > My SBE > Internships > Internship Search. SBE Internship Office: looking forward to meeting you! The Internship Office staff is available at the Information Desk in the entrance hall every Monday from hrs hrs for walk-in questions. An appointment is not needed. For longer or more complex questions, or if you want more privacy, you can make an appointment for a meeting with the Internship Office on Thursdays (between hrs hrs) via the Information Desk. Vilt/Valkenburg Ruime High tech woning, Prijs Bureau Onderwijs, aanleveren kopij vóór vrijdag uur bij bureauonderwijs-fpn@ maastrichtuniversity.nl tel Education Offfice, provide copy on Fridays before 12 a.m. to the above mentioned adresses De Service Desk bureau onderwijs FPN Universiteitssingel 40, niveau 1, foyer, tel Tel observant-rathenau indd :49

16 16 Observant 7 10 oktober 2013 Ronnie Voor wie niet vies is van wat leedvermaak - zoals ik zelf - zal de aankondiging van een nieuw televisieprogramma, The Undateables, met gejuich zijn ontvangen. In het programma worden mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking gevolgd in hun zoektocht naar de liefde. Een jongen van 25 met het syndroom van Down, Ronnie, is het zat om alleen te zijn. Zijn beste vriend is een papegaai en al kan het beest de lambada zingen, Ronnie wil - heel begrijpelijk - een ander soort gezelschap. Dus wordt een dating agency ingeschakeld en binnen twee weken is er een match voor Ronnie gevonden. Het meisje heeft eveneens een verstandelijke handicap en ze gaan picknicken. Ronnie heeft echt heel erg zijn best gedaan. Met gel in zijn haar, een roos onder de arm en dertig boterhammen met kaas in een broodzak loopt hij het park binnen. Het meisje blijkt lactoseintolerant te zijn, maar dat maakt niet uit. Ronnie heeft altijd wel honger en propt dus zelf de boterhammen een voor een naar binnen. Het meisje heeft moeite met menselijk contact en zit de gehele date wezenloos voor zich uit te kijken. Ondertussen bunkert Ronnie nog even door en stelt onbeantwoorde vragen met een mond vol brood. Na een uurtje komt een begeleider zeggen dat het tijd is om naar huis te gaan. Ronnie duwt snel de laatste boterham naar binnen en geeft het meisje een ongemakkelijke kus op haar wang. In het volgende shot geeft Ronnie met een gezicht vol kruimels een reactie. Ze is een heel sprankelende persoon, zegt hij, dit zou weleens het begin van iets moois kunnen zijn. Het meisje heeft in de laatste beelden niets te zeggen. De programmamakers zoomen nog wel even in op Ronnie s kus, afgedrukt in boter op haar wang. Stennislid Roma Fourmanov ging in een bikini met kokosnootbovenstukje naar de kroeg. Aike Bosschers koos voor Donald Dick. Ja, Dick en niet Duck, leggen de heren van studententennisvereniging Stennis vrolijk uit. Een normaal eendenkostuum maar met een dick van wel een meter lang, grinnikt Bosschers (27), de masterstudent Global Health die zich de zege(n) van Stennis mag noemen. Ik had hem met visdraad aan mijn arm bevestigd. Elke keer als ik bewoog ging dat ding op en neer. Het is maar dat we het weten: Stennis is veel meer dan alleen tennis. De themafeesten zijn beroemd, net als de wekelijkse borrel in Ma van Sloun en de jaarlijkse leden- en commissieweekenden. Daar toonde Bosschers opnieuw zijn voorliefde voor de waggelende, gevederde dieren. Het was vijf uur s ochtends, Aike had genoeg op en besloot de eendjes in de vijver te gaan begroeten, met een kwek, kwek, kwek, vertellen zijn tennisvrienden. Veel indruk maakte hij niet, eenden houden kennelijk alleen van goeie humor. Bosschers is erelid van Stennis. Niet omdat hij alle ballen raak slaat, maar omdat hij in ongeveer iedere commissie heeft gezeten, een jaar bestuurslid was ( dat is veel werk, wij zijn na Saurus de grootste sportvereniging met zo n 250 leden ), geen feestje laat lopen en tijdens de traditionele cantus van het ledenweekend graag optreedt als strafmeester. De jongens: We zingen, drínken bier, gooien daar niet mee, en geven straf aan leden die bijvoorbeeld met een vrouwelijk lid hebben gezoend. Zij krijgen iets vies te drinken, een mix van bier en knoflook, of peperkoek of blauwe kaas. Dat gooien we in de blender. We verslijten een blender per jaar. Huize Broeders en Loeders Een zege(n) voor Stennis Aike Bosschers Foto: Joey Roberts Een tennisser (man of vrouw) moet atletisch zijn en het liefst afgetraind, klinkt het. Maar lukt dat niet, dan is dat voor Stennis geen ramp. Studenten die meer bier- dan balgevoel hebben zijn ook welkom. We hebben geen ontgroening, geen ballotagecommissie, we zijn heel open. Alles mag. Ook als je geen lid bent, kun je op woensdagavond met ons tennissen. Op dit moment telt Stennis tachtig nieuwe leden. Ja, dat is veel, maar het sportpark van tennisclub Ready bij de Geusselt het speelterrein van Stennis kan dat wel aan. Is de tennisbaan ook een jachtterrein? Niet voor Aike Bosschers, weten Fourmanov en Emiel van Maren. Hij zoekt het buiten de vereniging, zoals in de Feesfebrik. Riki Janssen Ik geef toe dat ik schaterend naar de aflevering heb gekeken. Toch word ik door The Undateables geconfronteerd met mijn eigen geweten. Wat voor mij leedvermaak is, is voor Ronnie een bloedserieuze zaak. Ik zou natuurlijk niet kunnen kijken, maar ik vind dat er ook een beroep gedaan moet worden op de integriteit van de makers. Geef die jongen op z n minst een servetje. Diana Illustratie: Simone Golob AMoraal Vijf studenten wonen in studentenhuis Broeders en Loeders op Sint Pieter. In dit wekelijkse vervolgverhaal is het vandaag de beurt aan Diana, een eerstejaars cultuurwetenschappen die net in het huis is komen wonen. Diana grijpt een groot kartonnen hart van haar muur. Stomme Ze scheurt het doormidden. Achterlijke In vieren. Zelfingenomen In achten. Klootzak. Gaat-ie lekker, drama queen?, informeert Thierry vanuit de deuropening. Natuurlijk niet, snauwt Diana terug terwijl ze de doorgescheurde foto s bij het kapotte hart in de doos gooit. Hij heeft een ander. De lul heeft een ànder. Iemand die hem begrijpt, die zoveel heeft meegemaakt, die zoooohooo volwassen is. Arrrgh. Met een woeste beweging trekt ze in één keer het hoofd van een Forever Friends-beertje af. Gekken, mompelt Thierry. Ik woon in een huis vol gekken. Een vernietigende blik van Diana Sta daar niet zo stom. Help liever. legt hem het zwijgen op. Sta daar niet zo stom, help liever. Ze duwt hem een grote hoop dure overhemden in de armen en pakt zelf de doos met kapotte spullen. Wat gaan we doen?, vraagt Thierry terwijl hij achter haar aan de trap af hobbelt. Verbranden, roept Diana, die al naar de tuin is gestormd. Jerry kijkt haar na vanaf de bank. Waar heeft zij last van? Perfecte Nicolai heeft een ander, zegt Thierry. Nee Jerry kan een grijns van leedvermaak niet onderdrukken. Jawel. En nu gaan we blijkbaar al zijn spullen verbranden. Zonde van die overhemden. Ziet eruit als mijn maat, zegt Jerry en pikt er een van de stapel. Hij slaat Thierry op de schouder. Nu is ze weer helemaal vrij, gast. Grijp je kans! Grinnikend loopt hij weg. Thierry loopt wat aarzelend naar de tuin, waar Diana inmiddels de vuurkorf uit de schuur heeft gesleept. Vind je dit niet een tikkeltje overdreven?, vraagt hij, terwijl ze de overhemden van hem overneemt en onderin de korf stopt. Mijn moeder zegt dat het helpt. Ze doet het altijd als haar vriendjes er weer eens vandoor gaan. Natuurlijk neemt zij ze weer terug. Een bosje bloemen en een paar mooie oorbellen en hop, iedereen weer gelukkig. Nou, zo stom ben ik niet. Ik hoef Nicolai nooit meer te zien. Ze probeert een lucifer af te strijken. Kom, laat mij maar even. Thierry pakt het doosje uit haar handen. Een tijdje kijken ze zwijgend naar het brandende vuur. Weet je, zegt Diana dan. Hij was ook vaak heel lief. Toen ik eindexamen deed stuurde hij me iedere dag een kaartje. En toen mijn opa overleed, kon ik m altijd bellen. Ook s nachts. En Ze begint te snikken. Jezus, zucht Thierry, maar hij slaat toch een arm om haar heen.

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other

Dutch survival kit. Vragen hoe het gaat en reactie Asking how it s going and reaction. Met elkaar kennismaken Getting to know each other Dutch survival kit This Dutch survival kit contains phrases that can be helpful when living and working in the Netherlands. There is an overview of useful sentences and phrases in Dutch with an English

Nadere informatie

voltooid tegenwoordige tijd

voltooid tegenwoordige tijd SirPalsrok @meestergijs It has taken me a while to make this grammar explanation. My life has been quite busy and for that reason I had little time. My week was full of highs and lows. This past weekend

Nadere informatie

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE

THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE DUTCH THE LANGUAGE SURVIVAL GUIDE 4 0 0 W O R D S T O G E T S T A R T E D I N A N Y L A N G U A G E BY THE FOREIGN LANGUAGE COLLECTIVE Verbs Werkwoorden To be zijn I ik ben You jij bent He/She/It hij/zij/het

Nadere informatie

Group work to study a new subject.

Group work to study a new subject. CONTEXT SUBJECT AGE LEVEL AND COUNTRY FEATURE OF GROUP STUDENTS NUMBER MATERIALS AND TOOLS KIND OF GAME DURATION Order of operations 12 13 years 1 ste year of secundary school (technical class) Belgium

Nadere informatie

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition)

De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) De grondbeginselen der Nederlandsche spelling / Regeling der spelling voor het woordenboek der Nederlandsche taal (Dutch Edition) L. A. te Winkel Click here if your download doesn"t start automatically

Nadere informatie

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : ANGSTSTOORNISSEN EN HYPOCHONDRIE: DIAGNOSTIEK STAFLEU

Nadere informatie

Vertaling Engels Gedicht / songteksten

Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling Engels Gedicht / songteksten Vertaling door een scholier 1460 woorden 23 januari 2002 5,4 399 keer beoordeeld Vak Engels Songtekst 1 Another day in paradise Artiest: Brandy & Ray J She calls

Nadere informatie

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2

Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 167 Appendix A: List of variables with corresponding questionnaire items (in English) used in chapter 2 Task clarity 1. I understand exactly what the task is 2. I understand exactly what is required of

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord

1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord FUTURE TENSE ( TOEKOMENDE TIJD ) Hoe? 1. will + hele werkwoord (Future Simple) 2. shall + hele werkwoord 3. to be (am/is/are) going to + hele werkwoord Wanneer? Ad 1. Als iets in de toekomst zal gebeuren

Nadere informatie

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel.

Puzzle. Fais ft. Afrojack Niveau 3a Song 6 Lesson A Worksheet. a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. Puzzle a Lees de omschrijvingen. Zet de Engelse woorden in de puzzel. een beloning voor de winnaar iemand die piano speelt een uitvoering 4 wat je wil gaan doen; voornemens 5 niet dezelfde 6 deze heb je

Nadere informatie

Comics FILE 4 COMICS BK 2

Comics FILE 4 COMICS BK 2 Comics FILE 4 COMICS BK 2 The funny characters in comic books or animation films can put smiles on people s faces all over the world. Wouldn t it be great to create your own funny character that will give

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story

Read this story in English. My personal story My personal story Netherlands 32 Female Primary Topic: SOCIETAL CONTEXT Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS IDENTITY Year: 1990 2010 marriage/co-habitation name/naming court/justice/legal rights

Nadere informatie

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2

Love & Like FILE 2 LOVE & LIKE BK 2 Love & Like I Like You Come a little closer Honey, come a little closer, let me whisper in your ear. Let me tell it to you quietly, So that no one else will hear. 1 File 2 - Love & Like BK2.indd 1 22-7-2014

Nadere informatie

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen.

Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Lesbrief Les 2.1: My family Main language Dit is de basiswoordenschat. Deze woorden moeten de leerlingen zowel passief als actief kennen. Nouns: brother, sister, cousin, mother, father, aunt, uncle, grandmother,

Nadere informatie

Stars FILE 7 STARS BK 2

Stars FILE 7 STARS BK 2 Stars FILE 7 STARS BK 2 Of course you have seen X-Factor, The Voice or Got Talent on TV or via the Internet. What is your favourite act? Do you like the dancing performances or would you rather listen

Nadere informatie

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt.

Teksten van de liederen die gospelkoor Inspiration tijdens deze Openluchtdienst zingt. Don t you worry There s an eternity behind us And many days are yet to come, This world will turn around without us Yes all the work will still be done. Look at ever thing God has made See the birds above

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM

RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM Read Online and Download Ebook RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN GENEESMIDDELEN (DUTCH EDITION) FROM BOHN STAFLEU VAN LOGHUM DOWNLOAD EBOOK : RECEPTEERKUNDE: PRODUCTZORG EN BEREIDING VAN STAFLEU

Nadere informatie

It s all about the money Group work

It s all about the money Group work It s all about the money Group work Tijdsduur: 45 minuten Kernwoorden: money (geld) coin (munt), banknote (bankbiljet), currency (munteenheid) Herhalings-/uitbreidingswoorden: debate (debat), proposal

Nadere informatie

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate.

3 I always love to do the shopping. A Yes I do! B No! I hate supermarkets. C Sometimes. When my mother lets me buy chocolate. 1 Test yourself read a Lees de vragen van de test. Waar gaat deze test over? Flash info 1 In the morning I always make my bed. A Yes. B No. C Sometimes, when I feel like it. 2 When I see an old lady with

Nadere informatie

Vergaderen in het Engels

Vergaderen in het Engels Vergaderen in het Engels In dit artikel beschrijven we verschillende situaties die zich kunnen voordoen tijdens een business meeting. Na het doorlopen van deze zinnen zal je genoeg kennis hebben om je

Nadere informatie

B1 Woordkennis: Spelling

B1 Woordkennis: Spelling B1 Woordkennis: Spelling Bestuderen Inleiding Op B1 niveau gaan we wat meer aandacht schenken aan spelling. Je mag niet meer zoveel fouten maken als op A1 en A2 niveau. We bespreken een aantal belangrijke

Nadere informatie

Free Electives (15 ects)

Free Electives (15 ects) Free Electives (15 ects) Information about the Master RE&H (and the free electives) can be found at the following page: http://www.bk.tudelft.nl/en/about-faculty/departments/real-estate-and-housing/education/masterreh/free-electives/

Nadere informatie

150 ECG-problemen (Dutch Edition)

150 ECG-problemen (Dutch Edition) 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse Click here if your download doesn"t start automatically 150 ECG-problemen (Dutch Edition) John R. Hampton, Piet Machielse 150 ECG-problemen

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE

NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NUCHTER, EEN HELDERE KIJK EN NO-NONSENSE NATUURLIJK SAMEN NATURALLY DUTCH. Koolhaas Natuurlijk is a typically Dutch company: Sober, with a clear vision and no-nonsense. That s what our customers may expect

Nadere informatie

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland?

1. In welk deel van de wereld ligt Nederland? 2. Wat betekent Nederland? First part of the Inburgering examination - the KNS-test Of course, the questions in this exam you will hear in Dutch and you have to answer in Dutch. Solutions and English version on last page 1. In welk

Nadere informatie

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois

Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wij beloven je te motiveren en verbinden met andere studenten op de fiets, om zo leuk en veilig te fietsen. Benoit Dubois Wat mij gelijk opviel is dat iedereen hier fietst. Ik vind het jammer dat iedereen

Nadere informatie

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g

S e v e n P h o t o s f o r O A S E. K r i j n d e K o n i n g S e v e n P h o t o s f o r O A S E K r i j n d e K o n i n g Even with the most fundamental of truths, we can have big questions. And especially truths that at first sight are concrete, tangible and proven

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst. Wat is de prijs die je kunt winnen? early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have a special

Nadere informatie

irregular verbs onregelmatige werkwoorden

irregular verbs onregelmatige werkwoorden SirPalsrok @meestergijs Wanneer je een zin maakt, zul je iets moeten doen met een werkwoord. Je kan tenslotte niet het hele werkwoord gebruiken bij elk onderwerp. Bijvoorbeeld: spelen Wij spelen volleybal.

Nadere informatie

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition)

Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C. Huizinga-Arp Click here if your download doesn"t start automatically Zo werkt het in de apotheek (Basiswerk AG) (Dutch Edition) C.R.C.

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016

Ius Commune Training Programme 2015-2016 Amsterdam Masterclass 16 June 2016 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to attend the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Thursday 16 June 2016. During this

Nadere informatie

In the classroom. Who is it? Worksheet

In the classroom. Who is it? Worksheet In the classroom 1 Lees wat de meester doet als hij s morgens op school komt. Lees ook wat een leerling doet. Wie van de twee doet het meest voordat de les begint? First, I go to my desk and take out my

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance

Online Resource 1. Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Online Resource 1 Title: Implementing the flipped classroom: An exploration of study behaviour and student performance Journal: Higher Education Authors: Anja J. Boevé, Rob R. Meijer, Roel J. Bosker, Jorien

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017

Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten. Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Het Asterix project: methodologie van onderzoek bij zeldzame ziekten Charlotte Gaasterland, Hanneke van der Lee PGO support meeting, 20 maart 2017 Er is veel vraag naar nieuwe medicijnen voor zeldzame

Nadere informatie

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1

Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Grammatica uitleg voor de toets van Hoofdstuk 1 Vraagzinnen: Je kunt in het Engels vraagzinnen maken door vaak het werkwoord vooraan de zin te zetten. Bijv. She is nice. Bijv. I am late. Bijv. They are

Nadere informatie

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant

een kopie van je paspoort, een kopie van je diploma voortgezet onderwijs (hoogst genoten opleiding), twee pasfoto s, naam op de achterkant Vragenlijst in te vullen en op te sturen voor de meeloopochtend, KABK afdeling fotografie Questionnaire to be filled in and send in before the introduction morning, KABK department of Photography Stuur

Nadere informatie

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2

Buy Me FILE 5 BUY ME BK 2 Buy Me FILE BUY ME BK Can you resist all those incredible products that all seem to be screaming: Buy Me! Every day we see them on TV during the commercial break: the best products in the world. How would

Nadere informatie

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition)

Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit van de projectmanager (Dutch Edition) Ron Schipper Click here if your download doesn"t start automatically Duurzaam projectmanagement - De nieuwe realiteit

Nadere informatie

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition)

Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker Click here if your download doesn"t start automatically Borstkanker: Stichting tegen Kanker (Dutch Edition) Stichting tegen Kanker

Nadere informatie

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesnt start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Angststoornissen en hypochondrie: Diagnostiek en behandeling (Dutch

Nadere informatie

Uw mening telt! Onderwerp: aankondiging vragenlijst wel of niet afsluiten groene hoven. Beste bewoner(s),

Uw mening telt! Onderwerp: aankondiging vragenlijst wel of niet afsluiten groene hoven. Beste bewoner(s), Uw mening telt! Is het afsluiten van de groene hoven een goed idee? Wij horen het graag van u. Vanaf maandag 11 juni komen enquêteurs bij u langs om u daarover een aantal vragen te stellen. Onderwerp:

Nadere informatie

possessive determiners

possessive determiners personal pronouns possessive determiners SirPalsrok @meestergijs Ik = I (altijd met een hoofdletter schrijven) I am William. I have no brothers or sisters. I play tennis and love to play videogames. I

Nadere informatie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie

Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze. in Relatie tot Depressie 1 Keuzetwijfels in de Keuzetwijfels in de Emerging Adulthood rondom Studie- en Partnerkeuze in Relatie tot Depressie Open Universiteit Nederland Masterscriptie (S58337) Naam: Ilse Meijer Datum: juli 2011

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed!

VOORZETSELS. EXERCISE 1 Bestudeer de bovenstaande voorzetsels en zinnen goed! ENGLISH, WE WILL DO BETTER! LESSON EIGHT VOORZETSELS at three o'clock = om drie uur around three o'clock = rond drie uur by three o'clock = tegen drie uur before Saturday = voor zaterdag for a week = voor

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend

> hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is. bevestigend vragend ontkennend PRESENT SIMPLE TENSE ( onvoltooid tegenwoordige tijd ) Hoe? > hele werkwoord > werkwoord +s, als het onderwerp he, she of it is!! als een werkwoord eindigt op een s-klank ( s,ch x) werkw. + es!! als een

Nadere informatie

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet

Free time! Better skills. Free time with Brenda and Brian. Worksheet 1 Free time! read a Stel je hebt een dag vrij van school. Schrijf op wat je dan gaat doen. b Lees de tekst en schrijf op welke dingen Brian en Brenda voorstellen om te doen op een vrije dag. Free time

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2

Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Buy Me! FILE 5 BUY ME KGT 2 Every day we see them during the commercial break: the best products in the world. Whether they are a pair of sneakers, new mascara or the latest smartphone, they all seem to

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren

(1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs. (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (1) De hoofdfunctie van ons gezelschap is het aanbieden van onderwijs (2) Ons gezelschap is er om kunsteducatie te verbeteren (3) Ons gezelschap helpt gemeenschappen te vormen en te binden (4) De producties

Nadere informatie

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda

University of Groningen. Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda University of Groningen Stormy clouds in seventh heaven Meijer, Judith Linda IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

Persoonlijke informatie / Personal information

Persoonlijke informatie / Personal information LOB-cv Answers Persoonlijke informatie / Personal information Naam / Name Place of residence Woonplaats Country of residence School / School Nationaliteit / Nationality Geboortedatum / Date-of-birth Place-of-birth

Nadere informatie

News: Tours this season!

News: Tours this season! 1 Do you remember? Lees de zinnen en vul de juiste woorden in. Kies uit: like listen presenter too loud great show number next crowd singer. Let op: je houdt twee woorden over. Welcome back to the best

Nadere informatie

APPROACHING THE FAMILY

APPROACHING THE FAMILY 1 Journalists Workshop Organ Donation and Transplantation APPROACHING THE FAMILY COLENBIE LUC TRANSPLANTATION COORDINATION 9 October 2012 2 Everybody arriving hospital Start the fight for saving life Family

Nadere informatie

Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically

Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesnt start automatically Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Duiding Strafuitvoering (Larcier Duiding) (Dutch Edition) Duiding Strafuitvoering (Larcier

Nadere informatie

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment project Awasi Kenya Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment*van* kinderen*in*kenia De#afgelopen#drie#jaren# hebben#we#met#steun#van#de# Rotaryclub##Rhenen: Veenendaal#een#

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick

Example. Dutch language lesson. Dutch & German Language Education Pieter Wielick Example Dutch language lesson Demonstrative Adjectives Close: dit and deze `dit' agrees with `het' and is used to indicate objects that are close, like `this' in English. `deze' agrees with `de' and is

Nadere informatie

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition)

Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid Van Nederland, Volume 8... (Romanian Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Archief Voor Kerkelijke Geschiedenis, Inzonderheid

Nadere informatie

Grammatica overzicht Theme 5+6

Grammatica overzicht Theme 5+6 Past simple vs. Present perfect simple Past simple: Ww + ed OF 2 e rijtje van onregelmatige ww. I walked I went Ontkenningen past simple: Did not + hele ww He did not walk. Present perfect: Have/has +

Nadere informatie

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn

Chapter 4 Understanding Families. In this chapter, you will learn Chapter 4 Understanding Families In this chapter, you will learn Topic 4-1 What Is a Family? In this topic, you will learn about the factors that make the family such an important unit, as well as Roles

Nadere informatie

Programmaoverzicht Bachelor Open dag

Programmaoverzicht Bachelor Open dag Programmaoverzicht Bachelor Open dag 11 2017 Ronde en tijd Openingsronde 09.00-09.30 uur Sessies en activiteiten Waarom Tilburg University? Informatiesessie met de rector magnificus en een student van

Nadere informatie

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right.

My Inspiration I got my inspiration from a lamp that I already had made 2 years ago. The lamp is the you can see on the right. Mijn Inspiratie Ik kreeg het idee om een variant te maken van een lamp die ik al eerder had gemaakt. Bij de lamp die in de onderstaande foto s is afgebeeld kun je het licht dimmen door de lamellen open

Nadere informatie

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text.

20 twenty. test. This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. 9006625806_boek.indd 1 31/08/16 15:26 1 6 test This is a list of things that you can find in a house. Circle the things that you can find in the tree house in the text. living room kitchen bedroom toilet

Nadere informatie

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED

2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 2019 SUNEXCHANGE USER GUIDE LAST UPDATED 0 - -19 1 WELCOME TO SUNEX DISTRIBUTOR PORTAL This user manual will cover all the screens and functions of our site. MAIN SCREEN: Welcome message. 2 LOGIN SCREEN:

Nadere informatie

Preschool Kindergarten

Preschool Kindergarten Preschool Kindergarten Objectives Students will recognize the values of numerals 1 to 10. Students will use objects to solve addition problems with sums from 1 to 10. Materials Needed Large number cards

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition)

De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman Click here if your download doesn"t start automatically De ondernemende psychotherapeut (Dutch Edition) Dick Bouman De ondernemende psychotherapeut

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships?

You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships? 1 Animal friends read Lees de tekst. Waar gaat deze tekst over? Animal friends You probably know animals can have best friends too. But what do you think about these special friendships? Look at this mouse

Nadere informatie

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder?

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Paul Louis Iske Professor Open Innovation & Business Venturing, Maastricht University De wereld wordt steeds complexer Dit vraagt om

Nadere informatie

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST

GOVERNMENT NOTICE. STAATSKOERANT, 18 AUGUSTUS 2017 No NATIONAL TREASURY. National Treasury/ Nasionale Tesourie NO AUGUST National Treasury/ Nasionale Tesourie 838 Local Government: Municipal Finance Management Act (56/2003): Draft Amendments to Municipal Regulations on Minimum Competency Levels, 2017 41047 GOVERNMENT NOTICE

Nadere informatie

Global TV Canada s Pulse 2011

Global TV Canada s Pulse 2011 Global TV Canada s Pulse 2011 Winnipeg Nobody s Unpredictable Methodology These are the findings of an Ipsos Reid poll conducted between August 26 to September 1, 2011 on behalf of Global Television. For

Nadere informatie

International Leiden Leadership Programme

International Leiden Leadership Programme International Leiden Leadership Programme Information Evening 1 November 2016 Universiteit Leiden.. LLP Programme team Menno Mennes Lucille Brakefield Janna van Helden Ratna Lachmansingh Programme Bij

Nadere informatie

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015

Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Programma Open dag zaterdag 28 februari 2015 Program Open Day Saturday 28 February 2015 Tijd 09.15 09.45 Je bent op de Open dag, wat nu? Personal welcome international visitors 10.00 10.45 Je bent op de

Nadere informatie

Travel Survey Questionnaires

Travel Survey Questionnaires Travel Survey Questionnaires Prot of Rotterdam and TU Delft, 16 June, 2009 Introduction To improve the accessibility to the Rotterdam Port and the efficiency of the public transport systems at the Rotterdam

Nadere informatie

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition)

Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Click here if your download doesn"t start automatically Een vrouw, een kind en azijn (Dutch Edition) D.J. Peek Een vrouw, een kind en azijn (Dutch

Nadere informatie

Lists of words from the books, and feedback from the sessions, are on

Lists of words from the books, and feedback from the sessions, are on Vocabulairetrainer www.quizlet.com - handleiding 1. Woordenlijsten van de boeken en de feedback van de les staan op http://www.quizlet.com. Lists of words from the books, and feedback from the sessions,

Nadere informatie

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City!

Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! 1 Meet and greet read Lees de tekst Wat is de prijs die je kunt winnen? Flash info early too late on time vroeg te laat op tijd Win a meet and greet with Adam Young from the band Owl City! Do you have

Nadere informatie

A2 Workshops Grammatica Heden

A2 Workshops Grammatica Heden Bestuderen Present Simple Normaal Hoe maak je de Present Simple? Kijk eerst maar even naar het volgende rijtje. I You He She It We You see see sees sees sees see see They see Je ziet dat het heel eenvoudig

Nadere informatie

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD

DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 1 Grammatica les 11 THE FUTURE PERFECT TENSE DE VOLTOOID TEGENWOORDIGE TOEKOMENDE TIJD 11.1 FUTURE PERFECT The Future Perfect oftewel de Voltooid Tegenwoordig Toekomende Tijd bestaat uit "will" of "shall"

Nadere informatie

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018

Ius Commune Training Programme Amsterdam Masterclass 15 June 2018 www.iuscommune.eu Dear Ius Commune PhD researchers, You are kindly invited to participate in the Ius Commune Amsterdam Masterclass for PhD researchers, which will take place on Friday, 15 June 2018. This

Nadere informatie

Read this story in English. My personal story. I: But you are planning to built up a professional career? As an independent or employee?

Read this story in English. My personal story. I: But you are planning to built up a professional career? As an independent or employee? My personal story Netherlands 23 Female Primary Topic: PROFESSIONAL CAREER Topics: IDENTITY Year: 2010 age appearance/physical beauty career path competences promotion/selection reconciliation private/professional

Nadere informatie

BISL EEN FRAMEWORK VOOR BUSINESS INFORMATIEMANAGEMENT (DUTCH LANGUAGE) (GERMAN EDITION) (DUTCH EDITION) BY REMKO VAN DER POLS, RALPH DONA

BISL EEN FRAMEWORK VOOR BUSINESS INFORMATIEMANAGEMENT (DUTCH LANGUAGE) (GERMAN EDITION) (DUTCH EDITION) BY REMKO VAN DER POLS, RALPH DONA Read Online and Download Ebook BISL EEN FRAMEWORK VOOR BUSINESS INFORMATIEMANAGEMENT (DUTCH LANGUAGE) (GERMAN EDITION) (DUTCH EDITION) BY REMKO VAN DER POLS, RALPH DONA DOWNLOAD EBOOK : BISL EEN FRAMEWORK

Nadere informatie

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf!

Luister alsjeblieft naar een opname als je de vragen beantwoordt of speel de stukken zelf! Martijn Hooning COLLEGE ANALYSE OPDRACHT 1 9 september 2009 Hierbij een paar vragen over twee stukken die we deze week en vorige week hebben besproken: Mondnacht van Schumann, en het eerste deel van het

Nadere informatie