Lesmap Resolution. Vlaams Fruit Educatief

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lesmap Resolution. Vlaams Fruit Educatief"

Transcriptie

1 Lesmap Resolution Vlaams Fruit Educatief

2 Inhoudsopgave 1. Voorwoord: Derde graad secundair onderwijs Vlaams Fruit Educatief Resolution Het verhaal Medewerkers Auteur: Pip Utton Acteur: Roger Wijnen Regie en vertaling: Catrien Hermans Andere medewerkers Resolution, een moreel dilemma zonder oplossing? De titel Resolution Belangrijke thema's Interpretatie Actualisering: krantenartikels Fysieke en mentale gevolgen van alcoholmisbruik Alcohol en de hersenen Alcohol en het verkeer Alcohol en verantwoordelijkheid Creativiteit Recensie Alternatief einde Vakoverschrijdende eindtermen Tip Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

3 1. Voorwoord: Derde graad secundair onderwijs In de derde graad beginnen de meeste leerlingen echt vorm te geven aan hun eigen identiteit. Dit verloopt niet zonder problemen en kan gepaard gaan met de nodige opstandigheid. Het is nu eenmaal een beetje zoeken. Langzaam aan wordt hun zelfbeeld en zelfwaarde positiever. Hun ware identiteit krijgt vorm. De meeste leerlingen slagen er dan ook in weloverwogen beslissingen te nemen en zelf verantwoordelijkheid op te nemen voor hun eigen leefwereld en omgeving. Sommigen nemen sociale, politieke of culturele taken op zich. Zoals bijvoorbeeld een functie in de leerlingenraad, de organisatie van een schoolfeest, Deze keuzes maken hen tot wat ze zijn. Nu slagen ze erin om onafhankelijker en zelfstandiger te handelen en te denken. De theatervoorstelling Resolution kan inspelen op de groei naar zelfstandigheid en de ontwikkeling van eigen denkbeelden en verantwoordelijkheid. Eén van de doelstellingen van het vak Nederlands in de derde graad is het op een beoordelend niveau kunnen luisteren en kijken naar teksten. Een beoordeling vraagt altijd een tweede perspectief. De visie van een deskundige of toetsing van de eigen ideeën. Resolution is een voorstelling vol vragen die de toeschouwer uitdaagt na te denken over zijn eigen standpunt rond verschillende universele thema s als wraak en vergeving, schuld en boete, 2. Vlaams Fruit Educatief Vlaams Fruit Educatief is de educatieve tak van Kunstencentrum Vlaams Fruit en staat onder leiding van intendante Catrien Hermans en productieleider Yves de Lathauwer, tevens actief als auteur en acteur. Wij werken rond actuele thema s en maken situatieschetsen die dicht bij de leefwereld staan van kinderen en jongeren. Met Vlaams Fruit Educatief verzorgen wij een mooi aanbod, waarbij aan alle leeftijden gedacht wordt en sociale thema s zoals pesten en drugsgebruik aangekaart worden. Onze voorstellingen zijn zo gemaakt dat ze zowel in onze eigen theaterzaal als op locatie kunnen gespeeld worden. 3. Resolution 3.1 Het verhaal Resolution is een stuk van de Britse acteur en auteur Pip Utton. Het stuk legt de ziel bloot van een vader die zijn achttienjarige dochter heeft verloren in een verkeersongeval veroorzaakt door een dronken chauffeur. De vader is verblind door woede, pijn en verdriet. Meedogenloos plant hij zijn wraak. Hij wil de dader hetzelfde aandoen als wat die man zijn dochter heeft aangedaan: hem van het leven beroven. Uiteindelijk staakt de vader zijn plan. Zijn wraakzucht slaat om in wanhoop en uiteindelijk zelfs in de eigen dood of dat wordt toch gesuggereerd. Ook de dader kan het niet langer aan, het schuldgevoel wordt voor hem ondragelijk. Een tweevoudige zelfmoord is dat dan de oplossing? Een oplossing die niets oplost. 3.2 Medewerkers 3 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

4 3.2.1 Auteur: Pip Utton Pip Utton is geboren en opgegroeid in de Engelse stad Cannock. Hij begon pas op late leeftijd met acteren. In 1996 besloot hij een professioneel toneelspeler te worden en schreef hij met zijn goede vriend Jeremy Towler een stuk waarmee ze het Edinburgh Fringe Festival wilden bestormen. Helaas liep dit niet zoals gepland waardoor Pip genoodzaakt was zijn gewone carrière aan te houden. Een jaar later behaalde hij zijn eerste grote succes met het toneelstuk Hancock s Last Half Hour waarvoor hij alleen maar lovende recensies ontving. Vanaf toen kon hij zich volop concentreren op het theater! Hij kreeg rollen aangeboden in stukken als Amadeus, Twelfth Night en Henry IV Part I. Voor deze laatste rol won hij de Bristol Evening Post een prijs voor de beste acteur. Ook internationaal oogst hij veel lof met solo s waarin hij overtuigend in de huid van historisch belangwekkende figuren kruipt. Degenen die deze wonderlijke en fantastische acteur al langer volgen hebben hem al als Adolf Hitler, Roy Orbison, Francis Bacon en Charlie Chaplin op de planken zien staan. De solo s van Pip Utton zijn masterclasses in acteren. (British Theatre Guide) The bible says "an eye for an eye" but also advocates forgiving one's enemies. In America, you can carry a gun for self-defence, but they also advocate the death penalty for murderers. Where does the ordinary victim stand? Can a wrong ever be righted by another wrong? Can retribution ever be termed "justifiable homicide" or will it always be "murder"? Pip Utton - Resolution Acteur: Roger Wijnen Roger Wijnen was jaren verbonden aan het Hofpoortteater in Turnhout. Daar speelde hij in Children of a lesser God de rol van James Leeds, een spraakleraar in een dovenschool. De moeilijkheid van dit stuk was dat de hoofdacteur de tekst ook in gebarentaal moest beheersen. De laatste 10 jaar was Roger vooral actief in Nederland met Theater Het Slot. Hij speelde daar de titelrol in eigenzinnige voorstellingen van Faust en Hamlet. Die producties waren ook in Het Klokhuis te zien. Ook met Romeo en Julia van Peter Verhelst en met Dodendans van Strindberg ging Roger aan de slag. Met deze voorstellingen vond hij zelfs de weg naar Duitsland en dus een Duitstalig publiek. In 2012 speelde hij in Het Klokhuis met De Grönholm-methode Regie en vertaling: Catrien Hermans Jongleren met taal zit er bij Catrien Hermans al van kleins af in. Toen ze verder ging studeren was haar keuze snel gemaakt. Alles wat met 4 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

5 Romaanse filologie te maken heeft kent voor haar geen geheimen meer. Vanaf 1983 proefde ze van het leven als dramaturge bij het Theater Ivonne Lex en ging ze aan de slag als vertaalster. In 1987 waagde ze haar eerste stappen als regisseur met De kip, een stuk van Frank Geerk met Lucas Van den Eynde in de hoofdrol. Sindsdien heeft ze de smaak te pakken en er volgden een hele reeks andere stukken zoals: Omtrent Mortin van Robert Pinget (1990), 8 vrouwen van Robert Thomas (2005), Menuet naar de gelijknamige roman van Louis Paul Boon (2008) alsook De Grönholm-methode van Jordi Galcerán (2012). In 1991 werd Catrien benoemd tot voorzitter van de Raad van Bestuur van het Europees Festival. Deze vereniging zorgde ervoor dat kleinschalige voorstellingen vanuit Europa in hun originele taal in Het Klokhuis konden opgevoerd worden. In 1997 onderging het Europees Festival een aantal veranderingen. Deze vereniging nam de werking van Theater Ivonne Lex over en kennen we nu als Kunstencentrum Vlaams Fruit. Bij de overname werd Catrien verantwoordelijke voor het artistieke gebeuren Andere medewerkers Muziek: Philip Glass Techniek: Pieter Carels 3.3 Resolution, een moreel dilemma zonder oplossing? De titel Resolution De titel heeft een duidelijke ironische connotatie, aangezien we niet van een bevredigend einde kunnen spreken. Letterlijk betekent resolution natuurlijk oplossing, maar op welke manier past de term oplossing binnen de voorstelling? Zo wordt het morele dilemma eigen aan de problematiek van de voorstelling duidelijk in de verf gezet, met name door duidelijk het verwijzen naar een term die tijdens het stuk onbestaande is. Dit stuk wilt dan ook geen pasklare antwoorden bieden, maar het wilt vragen en morele dilemma s oproepen. Men spreekt van een moreel dilemma wanneer verschillende waarden en normen met elkaar in botsing komen. Geef de studenten even de tijd om zelf een titel te verzinnen (individueel of in groep), deze voor te stellen en te verklaren. 5 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

6 Dilemma: Eén man, twee gezichten. Eén man met afschuwelijke pijn, zijn dochter is hem ontnomen. Eén man met afschuwelijke spijt, hij ontnam een vader zijn dochter. Krampen van spijt en pijn trekken door het gelaat van één man. Vrouwe Justitia is blind voor de pijn, maar opent de ogen voor spijt. Het daderschap wordt verzacht, Het slachtoffer wordt verhardt. Drink and drive, Worden al bij al licht bestraft. De man met pijn moet vergevingsgezind zijn. Hij zet een masker op, een tweede gezicht. Ondertussen beraamt hij zijn moorddadig plan. De man met spijt zette zijn advocaat in voor een lichte straf, Maar binnenin voelt hij zich heel klein en verschrikkelijk laf. De man met pijn is te laf voor zijn plan. De man met spijt is te laf om weer naar huis te gaan. Er is geen uitweg meer... In het hierboven geschreven tekstje komen verschillende waarden en normen van de voorstelling aan bod. Bespreek het tekstje met de leerlingen en laat ze deze er uithalen. Welke vragen roept de voorstelling bij hen op? Kunnen ze ook begrijpen waarom dader en slachtoffer door één en dezelfde persoon gespeeld wordt? Belangrijke thema's Laat de leerlingen eerst voor zichzelf uitmaken welke thema s zij als belangrijkste beschouwen. Meningen kunnen altijd verschillen en vormen zo de mogelijkheid tot discussie. 1. Spijt en pijn Wat heeft de meeste rechten? Spijt of pijn? De dader heeft recht op verdediging, maar in welke mate? Is het nog moreel dat de advocaat bijna de schuld in de schoenen van de aangereden jongeren schuift? Het slachtoffer heeft toch recht op genoegdoening. De rechter kan hem een schadevergoeding toekennen, maar is dat genoeg? Het slachtoffer moet toch de kans krijgen om zijn verhaal voor de rechter te doen. In België is er over de status van het slachtoffer in een strafzaak veel stof opgewaaid in het proces Dutroux. Er is toen een nieuwe regeling ingevoerd zodat slachtoffers veel meer bij het strafrechtelijk onderzoek worden betrokken en gehoord. Ze mogen het dossier van de dader inzien en er wordt bemiddeld tussen slachtoffer en dader. Kunnen de leerlingen inzien dat de betrokkenheid van het slachtoffer bij een proces belangrijk is om de gevoelens van wraak en pijn een beetje te verzachten? 6 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

7 2. Wraak en vergeving De wraakgevoelens van de vader die zijn kind verloor zijn begrijpelijk, maar eigenlijk zou hij de dader ook moeten vergeven. The bible says "an eye for an eye" but also advocates forgiving one's enemies. (Pip Utton) Dit is het thema waar de hele voorstelling rond opgebouwd wordt. Moraliteit draait rond het maken van keuzes die ethisch het meest verantwoord zijn. De vader van het meisje wordt verscheurd door het dilemma waar hij in vastzit, tussen twee mogelijke oplossingen. De eerste is zeer emotioneel geladen, namelijk wraak. De tweede is een veel rationelere keuze, namelijk vergeving Kan je de wraakgevoelens die de vader voelt jegens de dader begrijpen? Is dit volgens jou de juiste ingesteldheid? De wraakgevoelens van de vader zijn zeker begrijpbaar. Het is ten slotte zijn bloedeigen dochter die door een dronken chauffeur is doodgereden, maar de dood van de dader gaat zijn dochter niet terugbrengen. Het is een impulsieve en ondoordachte keuze die de man maakt en waar hij later op terugkomt. Zou de vader de dader moeten kunnen vergeven dan? Waarom wel / waarom niet? Vergeving is in deze zaak een zeer moeilijke kwestie. Langs de ene kant was het nooit de bedoeling om haar aan te rijden, maar langs de andere kant had hij wel gedronken. Het feit dat hij gedronken had, geeft een hele nieuwe dimensie aan het ongeval, namelijk het had misschien vermeden kunnen worden en dat is de factor die vergeving enorm bemoeilijkt. 3. Schuld en boete Dit thema van schuld en boete is een thema dat vaak in de literatuur wordt behandeld. Zo is er het meesterwerk van de Russische schrijver Dostojevski: Schuld en boete. In dat verhaal begaat de hoofdfiguur Raskalnikov een moord, maar zijn misdaad gaat niet gepaard met een schuldgevoel. Hij vindt immers dat hij het recht had een oude vrouw, een woekeraarster, een maatschappelijke parasiet die niets meer te betekenen had ten behoeve van een hoger doel uit de weg te ruimen. Bestaat er zo n hoger doel om iemand van het leven te ontnemen? In Resolution is er duidelijk geen hoger doel, maar ook geen voorbedachte rade van de dader. De dader is duidelijk in de fout gegaan. Hij is dronken zijn auto in gestapt en hij pleegde vluchtmisdrijf. Moet deze man hiervoor heel zijn leven lang gestraft worden? Wordt hij zo niet zelf een slachtoffer? Hij had bovendien maar één drankje gedronken, geldt dit als verzachtende omstandigheid? Op een bepaalde manier wordt de dader zijn hele leven lang gestraft: hij zal tot het einde van zijn dagen de schuld dragen die zijn daad met zich meebracht. Hij heeft, in dronken toestand, een onschuldig meisje van het leven beroofd. De vraag of de vader hem tot levenslangs veroordeelt, is hier buiten de kwestie. Relevanter is hier de vraag of hij het verdient om op een normale manier terug in de maatschappij te kunnen integreren. Is dit niet het geval dan wordt hij inderdaad zelf slachtoffer, maar iedereen verdient een tweede kans op een normaal leven. Of hij al dan niet verzachtende omstandigheden verdient is een zeer delicate vraag. Sommigen zullen zeggen van wel en andere van niet. 7 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

8 De vader draagt natuurlijk ook een schuld met zich mee. Op welke manier? Als ouder voel je je steeds verantwoordelijk voor je kind, dus in principe draagt hij ook een grote schuld met zich, al doet hij dat zichzelf aan, want eigenlijk valt hem niets te verwijten. Laat de leerlingen zelf beslissen welke factoren zij het belangrijkste zouden vinden in een rechtszaak. Je kan ze bijvoorbeeld ook vragen hoe zwaar de straf zou zijn die zij zouden geven en waarom. De afweging van waarden brengt geen oplossing voor de morele dilemma s die Resolution opwerpt. Resolution biedt een inkijk in de complexe emotionele wereld van dader en slachtoffer. 4. Interpretatie Buiten de tekst zijn er nog tal van andere betekenisconstruerende elementen. In de meeste gevallen zijn deze tekens ondergeschikt aan de tekst en dienen ze dus om de woorden kracht bij te geven. Elke theatervoorstelling werk ook met deze tekens. Hieronder vindt u een lijst met de belangrijkste tekensystemen. Deel voor de voorstelling de leerlingen in groepjes en geef ze een tekensysteem waaraan ze extra aandacht schenken tijdens de voorstelling. Nadien in de les kunnen ze een kleine voorstelling geven over hoe zij de tekensystemen hebben geïnterpreteerd en hoe deze bijdragen tot het karakter van het personage en de voorstelling. 1. Gestiek (de gebaren van het lichaam) bijvoorbeeld: wanneer iemand kwaad wordt, dan zal hij korte en strakke bewegingen maken en bijvoorbeeld zijn vuisten ballen. Dit zijn gestische tekens die tonen dat hij kwaad is. 2. Mimiek (de gelaatsuitdrukkingen) bijvoorbeeld: wanneer iemand met een brede glimlach rondloopt, dan is het duidelijk dat hij gelukkig is. Het is deels aan de glimlach toe te schrijven. 3. Paraverbale middelen (specifieert de manier waarop de tekst door de acteur wordt uitgesproken, vb. intonatie, accenten, ritme, etc.) bijvoorbeeld: als iemand verdrietig is, dan kan het gebeuren dat die persoon begint te stotteren, wat blijk geeft van dat verdriet. 4. Muziek (extradiëgetisch geluid (= geluid waarvan de bron niet visueel zichtbaar is) dat deel uitmaakt van de voorstelling) bijvoorbeeld: in horrorfilms of thrillers wordt vaak zeer suspenderende muziek gebruikt vlak voor een spannende gebeurtenis. Die muziek op zich zorgt voor spanning en geeft de kijker een aanwijzing van wat er gebeuren zal. 5. Licht/projecties (lichtbronnen, projecties en fragmenten) bijvoorbeeld: als je bijvoorbeeld naar een muziekoptreden gaat, dan zal het vaak zo zijn dat de frontman zeer uitgelicht wordt om zo de volledige aandacht naar hem te trekken. 6. Decor en objecten (de speelvloer en de rekwisieten) bijvoorbeeld: objecten kunnen in een bepaalde context een betekenis krijgen. Als iemand een wandelstok vastheeft dan kan dat betekenen dat de acteur in kwestie een oudere man speelt, of een man die een ongeluk heeft gehad. 8 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

9 5. Actualisering: krantenartikels Artikel 1 Emotionele getuigenis vader op proces sms-moord ANTWERPEN - Gilbert De Mulder is woensdag voor het Antwerpse hof van assisen komen getuigen over de sms die hij van zijn dochter Stefanie kreeg in de nacht van 11 op 12 augustus De boodschap luidde "Ppa gelp maura doet dood". "Ik dacht eerst dat het een grap was," sprak hij. "Het weekend voor de feiten hadden Maura en ik nog hand in hand gelopen op en straatfeest en twee dagen later doet ze dan mijn kind dood." Dat Maura achter de dood van zijn dochter zat, was voor Gilbert een bijzonder grote klap. "Twee dagen voor de feiten hadden we nog hand in hand op een straatfeest in Terneuzen gelopen. We hadden een fantastische tijd samen, het was heel gezellig", verklaarde De Mulder met een krop in de keel. "De gedachte dat de vrouw die je graag ziet, tegelijkertijd de moordenaar van je kind is, is om zot van te worden. Ik had liever gehad dat ze mij gedood had. Ik heb mijn leven gehad, dat van Stefanie moest nog beginnen. Maar goed dat de politie toen mijn vuurwapens in beslag had genomen, want ik had me gewoon een kogel door de kop geschoten", zei vader De Mulder geëmotioneerd. Het Nieuwsblad 13/09/2006 Wat is het verschil tussen dit verhaal en het verhaal van Resolution? De vader heeft zijn emotionele getuigenis mogen doen op het proces. De vader zit met tegenstrijdige gevoelens tegenover de moordenaar van zijn dochter, het is namelijk de vrouw van wie hij hield. Artikel 2 Dubbele moord uit wraak voor misbruik Twee jonge mannen staan vandaag in Brussel terecht voor de dubbele moord op de man die twintig jaar geleden een van hen misbruikte en op diens echtgenote, die het misbruik liet gebeuren. Het Nieuwsblad 09/10/2006 Kan je het begrijpen dat mensen zich twintig jaar later nog wreken? [vrij antwoord] Artikel 3 GENT - Een negentienjarig meisje uit Wondelgem werd zaterdagmiddag aan de Nieuwe Vaart doodgereden door een dronken bestuurder. De man probeerde nog te vluchten. Hij reed met een gestolen auto. De 37-jarige chauffeur maaide, na het couperen van een wagen tegen een veel te hoge snelheid, de negentienjarige fietsster Jolien Verniers uit Wondelgem weg. Het meisje en haar 9 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

10 fiets werden tientallen meters verder gekatapulteerd. Diezelfde avond nog overleed ze in het UZ in Gent. De bestuurder probeerde nog te vluchten. Maar in zijn haast raakte hij de macht over het stuur kwijt, ramde een bushokje, raasde door een afsluiting en kwam ten slotte terecht op de personeelsparking van het bedrijf Vynckier. Daar probeerde hij te voet weg te geraken, maar hij werd vrijwel meteen opgepakt door de politie. Welke normen worden hier overschreden door de chauffeur? Vluchtmisdrijf, hij had het meisje misschien nog kunnen redden als hij niet aan zijn eigen hachje dacht. Hij reed met een gestolen auto. Artikel 4 Dronken bestuurder rijdt fietsster dood Een dronken automobilist heeft in het Zuid-Hollandse Noordwijkerhout een elfjarig meisje doodgereden. Het meisje werd aangereden, nadat ze met haar fiets was gevallen. De man bleek twee keer zoveel te hebben gedronken als toegestaan. Het meisje raakte zaterdagavond op de Leidsevaart waarschijnlijk het achterwiel van haar vader die voor haar reed. Door deze tik week ze uit naar links en kwam voor de auto terecht. De bestuurder verklaarde dat hij haar niet meer kon ontwijken. Uit een blaastest bleek dat de 31-jarige man uit Noordwijkerhout te veel had gedronken. Zijn rijbewijs is in beslag genomen. Elsevier 22/04/2007 Moet deze man zwaarder bestraft worden dan de man in Resolution omdat hij veel meer heeft gedronken? [vrij antwoord] Artikel 5 Moordenaars moeten hun volledige straf uitzitten GERAARDSBERGEN - Vijf jaar geledn werden in café 't Vraagteken op de Markt de lijken aangetroffen van uitbater Brian Van Den Brempt (30), zijn dienster Cynthia Ronsse (19) en stamgast Bjorn Van Weymeersch (18). Wij spraken met de ouders van Brian. 'Met het proces rond Joe Van Holsbeek is het allemaal weer bovengekomen.' Mireille De Smet, de moeder van Brian, zal de rampdag nooit kunnen vergeten. 'Brian was zondag met mijn auto naar het café getrokken. Maandagochtend kreeg ik om 6.30 uur een telefoontje van de politie. Die meldde me dat mijn wagen nog voor de herberg stond en dat die dringend verplaatst moest worden. De wekelijkse markt ging beginnen en de auto stond in de weg van de marktkramers.' Mireille De Smet en haar echtgenoot Willy Van Den Brempt zijn zelf marktkramers en stonden net klaar om voor de marktdag naar Geraardsbergen te vertrekken. 'Ik reed voorop om de auto te gaan verplaatsen met de reservesleutel, mijn man volgde met de marktwagen. Willy opende het café en zag meteen dat er iets niet pluis was. Hij dacht aan een vechtpartij, waardoor de herberg overhoop was geraakt. Maar toen zag hij Brian liggen, verschikkelijk!' Later die dag werden ook de lijken van Cynthia Ronsse en Bjorn Van Weymeersch ontdekt. 10 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

11 Wat volgd was een grootscheepse klopjacht op de daders. De gebroeders Sven (24) en Steven (19) Vlassenbroeck, die op het moment van de feiten in Overboelare woonden, werden ontmaskerd en het moordende duo kreeg een levenslange gevangenisstraf. 'We hebben het nog elke dag moeilijk. Het verlies van Brian kunnen we niet verwerken. Ik sta er mee op en ga er mee slapen. En nu, met het proces rond Joe Van Holsbeek, is het allemaal weer bovengekomen', vertellen de ouders. Mireille en Willy kunnen niet aanvaarden dat de moordenaar van Joe geen levenslange gevangenisstraf kreeg. 'Nu komt hij er van af met twintig jaar. En dan heeft hij nog het lef om zijn straf niet in Polen te willen uitzitten. Die kerel heeft niets meer te willen. Hij heeft iemands kind afgepakt en moet gestraft worden en die periode volledig uitzitten.' Ook met het feit dat de moordenaars van Brian door de wet Lejeune vervroegd kunnen vrijkomen, heeft Mireille het moeilijk. 'De gebroeders Vlassenbroek kregen levenslang, maar mogen na 12,5 jaar cel al een aanvraag indienen voor vrijlating. De wet Lejeune moet afgeschaft worden. Voor zware feiten moet de maximumstraf helemaal uitgezeten worden. Wij hebben als ouders immers levenslang gekregen door het verlies van onze zoon. Ik hoop dat de daders nooit meer vrijkomen. Dat zou ik niet aankunnen.' Ook Hans Van Den Bremt, de broer van Brian, kan geen streep trekken onder het gruwelijke verleden. 'Hans baat zelf een herberg uit op de Markt. Hij heeft het café 'Fratello' genoemd, het Italiaans voor broer. Het is een blijvend eerbetoon aan onze Brian.' Vandaag staan Willy en Mireille met hun textielkraam op de Markt. Ze kijken er uit op de moordlocatie. Intussen werd 't Vraagteken wel afgebroken en staat er een nieuwe herberg, maar voor de ouders van Brian blijft het heel pijnlijk om er op die manier mee geconfronteerd te worden. 'Het lijkt misschien vreemd, maar wij kunnen door ons werk even onze gedachten verzetten. Thuis blijven zitten en voortdurend aan Brian moeten denken, dat is te zwaar. Daarom gaan we toch maar liever naar de markt, ook al valt ook dat ons heel erg zwaar.' De Standaard 30 september 2008 Moeten moordenaars hun straf volledig uitzitten of zijn er redenen denkbaar waarom dat niet hoeft? [vrij antwoord] Artikel 6 'Ik vraag geen vergelding voor Luna' ANTWERPEN - In brieven aan Hans Van Themsche, de moordenaar van haar kleindochter Luna, heeft oma Suzanne Van Well haar verdriet een plaats te geven. 'Het is mijn manier om met de dingen om te gaan', zegt ze. 'Ik had in de aanloop naar het proces al enkele dingen neergeschreven', zegt Suzanne Van Well in haar statige herenwoning in de wijk Klein Antwerpen, nabij het stadspark. 'Enkele mensen hebben me dan aangemoedigd om er een boek van te maken. Dat boek is nu af. Het wordt gelanceerd op de Boekenbeurs begin volgende maand. Behalve een dagboek over de dagen, weken en maanden na de schietpartij van 11 mei 2006, bevat Hans, na de dodentocht van Van Themsche ook brieven aan de schutter en notities die Suzanne Van Well maakte tijdens het proces. 'Het dagboek was eigenlijk louter therapeutisch bedoeld', zegt ze. 'Het was mijn manier om met de dingen om te gaan, om de dingen in perspectief te zetten. Schrijven helpt me. Ook 11 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

12 tijdens het proces had ik altijd een boekje bij. Als ik de dingen daarin neerschreef, was ik ervan af. Dat heb ik altijd al gedaan, als ik het neerschrijf, zit het niet meer in mijn hoofd. Heeft u de brieven aan Hans Van Themsche ook echt verstuurd? Suzanne Van Well: 'Nee. Ik heb alleen voor brieven gekozen omdat ik iemand wil aanspreken. Het is gewoon een vorm. En hij is toch de oorzaak van alles.' Was het moeilijk om alles op papier te zetten? 'Het dagboek moest ik voor publicatie nog herwerken en dat was emotioneel erg zwaar. Ik heb het de ouders van Luna pas laten nalezen wanneer ik vond dat het klaar was. Dan moesten ze het allemaal maar één keer nalezen. Maar ook zonder het schrijven komen de herinneringen aan Luna en haar oppas N'Douye vaak terug. De dodentocht van Van Themsche en het proces blijven zeer ingrijpende momenten in ons leven.' Door het boek zullen mensen u opnieuw aanspreken over de feiten. Schrikt u dat niet af? 'We worden hoe dan ook aangesproken, dus dat maakt niet uit. Waar ik het wel moeilijk me heb, is om voorgesteld te worden als de grootmoeder van Luna. Dat zou ik liever niet willen. Maar ik ben niet bang voor de reacties op het boek. Er zullen mensen zijn die er iets aan hebben, en er zullen mensen zijn die het maar niets vinden.' 'Luna is een icoontje geworden. Dat heb ik altijd bizar gevonden. Waarom blijft het de moord op Luna en niet de moord op N'Douye Olemala of de moordpoging op Songul Koç? Het komt onrechtvaardig over. Ik heb er twee verklaringen voor. Kinderen spreken natuurlijk me aan. Maar het komt volgens mij ook omdat Luna een blond, Vlaams meisje was. Dat staat dichter bij onze leefwereld.' Heeft u nog veel contact met de familie van N'Douye? 'Dat gebeurt nog wel, maar niet zo veel. Haar tante woont nog hier. Ze voelt zich verschrikkelijk schuldig. Zij had N'Douye naar hier gehaald.' In oktober is het precies een jaar geleden dat het proces Van Themsche plaatsvond. Is dat toeval? 'Ja. Het boek komt nu uit omdat ik het tussen ander werk door moest afwerken. En nu wou de uitgever het uitbrengen in de aanloop naar de Boekenbeurs.' Hoe kijkt u terug op het proces? 'Het proces was voor ons veel gemakkelijker dan het proces rond de dood van Joe was voor de ouders van Joe Van Holsbeeck. Bij ons was alles zo duidelijk. Het was technisch gezien een gemakkelijk proces, maar niet op emotioneel vlak.' 'Ik bewaar er ook een mooie herinnering aan. Er was zo'n eensgezindheid in het rustig en zonder haat blijven. We waren een hechte groep. Mensen blijken dat bizar te vinden. Velen denken in onze plaats dat we op vergelding uit zijn: Jullie willen toch wel dat hij streng gestraft wordt? Terwijl voor mij een straf pas zin heeft als de dader er ook iets aan heeft. Vergelding maakt alleen ongelukkiger, de ultieme gerechtigheid bestaat niet.' Laat Hans Van Themsche u dan helemaal koud? 'Het enige waar ik soms aan denk is wat er gebeurt als hij over dertig jaar vrijkomt. Wat soort mens is hij als hij vrijgelaten wordt? Ik denk soms ook wel aan zijn ouders. Een van de kleinkinderen zei ooit: Voor zijn broers moet het ook erg zijn. Het doet me ook nadenken 12 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

13 over opvoeding. Over de vraag hoe het zo kan mislopen. Hoe vermijden we dat het in de adolescentie zo misloopt?' De Standaard 1 oktober 2008 Suzanne Van Well, de oma van Luna vraagt geen vergelding, ze kent zelfs geen wraakgevoelens. Hoe kan dat denk je? [vrij antwoord] Artikel 7 Hoeveel zorg geef je een dronken bestuurder die net iemand heeft aangereden? Artikel 8 Studente overleden na aanrijding door dronken chauffeur in Gent GENT- Iris Aper, de 21-jarige studente die donderdag van de weg werd gemaaid door een dronken chauffeur in het centrum van Gent, is in het ziekenhuis bezweken aan haar verwondingen. De onderzoeksrechter heeft de chauffeur, een 26-jarige Gentenaar, aangehouden. De man verschijnt maandag voor de Gentse raadkamer. Het ongeval gebeurde donderdag rond 8 uur voor de stadbibliotheek aan het Woodrow Wilsonplein. Zoals elke ochtend was het er razend druk. Duizenden mensen nemen er elke dag de bus of de tram op weg naar hun werk of school, ouders zetten er hun kinderen af en fietsers slalommen er tussen de auto's en voetgangers. Niet voor niets mag je er niet sneller dan dertig per uur. Van die snelheidsbeperking trok de 26-jarige Gentenaar Julien D. zich niets aan. Met liefst 80 per uur vlamde hij rond 8 uur in zijn grijze Audi A4 de kiss-and-ride-strook op. Net op dat moment kwam Iris Aper uit Lokeren, een kotstudente verpleegkunde aan Sint-Vincentius, uit de tegenovergestelde richting aangefietst op weg naar de les. 13 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

14 Te voet gevlucht Honderden pendelaars zagen hoe Iris werd opgeschept door de wagen van de dronken barman, bijna door de voorruit ging en meters weggekatapulteerd werd. Na de aanrijding ramde de Audi eerst nog een andere auto om uiteindelijk al tollend tot stilstand te komen tegen een koffiebar op het plein. Daarbij botste de auto ook nog tegen een 15-jarig meisje, dat lichtgewond raakte. In plaats van te wachten op de politie of te kijken hoe het met het slachtoffer ging, vluchtte Julien D. weg in de richting van het Zuidpark. In dezelfde buurt kon de politie hem een halfuur later oppakken. Al snel werd duidelijk dat de brokkenpiloot veel te diep in het glas gekeken had. Hij was zo dronken dat hij pas in de late namiddag voor het eerst ondervraagd kon worden. Vijf jaar cel De onderzoeksrechter besliste donderdagavond om de dronken chauffeur aan te houden. Maandag verschijnt hij voor de Gentse raadkamer. De man riskeert vijf jaar cel. Er hangt hem ook een lang rijverbod boven het hoofd. Belga 8 februari 2013 Welke normen worden hier overschreden door de chauffeur? Vluchtmisdrijf, hij had het meisje misschien nog kunnen redden als hij niet aan zijn eigen hachje dacht. Moet deze man zwaarder bestraft worden dan de man in Resolution omdat hij veel meer heeft gedronken? Vind je in dit geval vijf jaar maximumstraf hoog genoeg? [vrij antwoord] Artikel 9 Jaar rijverbod voor man die 5-jarig meisje doodreed in Drongen GENT- De Gentse correctionele rechtbank heeft een 36-jarige man die in 2011 een 5- jarig meisje doodreed in Drongen en vluchtmisdrijf pleegde, veroordeeld tot één jaar rijverbod. In eerste aanleg veroordeelde de politierechtbank van Gent hem ook tot het betalen van een morele schadevergoeding aan de familie van het slachtoffer, maar in beroep oordeelde de rechtbank anders. Het ongeval gebeurde op 5 februari 2011 in Drongen. Marie-Alixe, het vijfjarige meisje uit Maasmechelen werd voor de ogen van haar moeder, tante en broer opgeschept door een terreinwagen. Ze werd meegesleurd door de wagen en overleed ter plaatse. De bestuurder pleegde vluchtmisdrijf, maar kon later worden opgepakt. Uit het onderzoek bleek dat de bestuurder de aanrijding niet had kunnen vermijden, maar dat hij wel doorreed na het ongeval. De man kreeg in eerste aanleg één jaar rijverbod opgelegd. Hij moest de ouders van het kind ook een morele schadevergoeding van 250 euro betalen, omdat de onzekerheid door het vluchtmisdrijf psychologisch leed veroorzaakt zou hebben. De Gentse correctionele rechtbank bevestigde het rijverbod maar legde in beroep geen schadevergoeding op. Belga 12 februari Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

15 De dader moest in eerste aanleg een morele schadevergoeding betalen van 250. De correctionele rechtbank legde de schadevergoeding niet op. Representeert het bedrag van de initiële schadevergoeding het verlies van een dochter? Zou in Resolution een morele schadevergoeding aan bod moeten komen? [vrij antwoord] Wat is het meest opmerkelijke gegeven uit het artikel? Het feit dat er onzekerheid bestaat rond het feit dat het vluchtmisdrijf psychologisch leed veroorzaakt zou hebben. Marie-Alixe is voor de ogen van haar familie aangereden én de chauffeur reed gewoon door. Daarbij kan een bedrag van 250 onmogelijk het verlies van een kind compenseren. Het vorig antwoord in het achterhoofd houdend, kan je dan begrijpen dat zulke gerechtelijke incompetentie wraakgevoelens, zoals die aan bod komen in Resolution, in de hand werken? [vrij antwoord] Laat de leerlingen zelf een artikel zoeken dat overeenkomt met de problematiek van Resolution. Dit artikel hoeft niet de hele voorstelling te behandelen. Eén aspect voldoet, zolang het maar relevant is. Spoor de leerlingen aan om creatief te zijn en zelf na te denken waar de voorstelling nog allemaal overgaat behalve hetgeen duidelijk aan bod komt. 6. Fysieke en mentale gevolgen van alcoholmisbruik 6.1 Alcohol en de hersenen Alcohol is een verdovend middel en werkt dus ook verdovend op de hersencellen, waardoor de communicatie tussen deze cellen vertraagt. Reeds vanaf zes glazen is er een verlies aan hersenweefsel. Dit verlies heeft te maken met het feit dat alcohol giftig is en het feit dat alcohol zorgt voor een vitamine B1 tekort. Op lange termijn zorgt alcoholgebruik voor het krimpen van de hersenen, waarbij het volume tot 15% kan afnemen. Alcohol oefent zijn grootste invloed uit op het voorste deel van de hersenen, dat verantwoordelijk is voor zelfcontrole, sociaal functioneren, handelen en redeneren. Schade aan dit deel zorgt dan ook onvermijdelijk voor achteruitgang bij deze functies. Het verlies van zelfcontrole is zeer kenmerkend voor dronkenschap. Het zorgt voor impulsievere beslissingen en een remmingloos gevoel. Alsof dat nog niet genoeg is, heeft alcohol ook een nefast effect op de kleine hersenen achteraan het hoofd, wat resulteert in stoornissen in motoriek coördinatie en evenwicht. De welbekende black-outs vinden hun oorsprong ook in de hersenen. Als men veel alcohol in een korte tijdspanne nuttigt, begint het ook in te werken op de hippocampus, waardoor herinneringen van het korte termijn geheugen niet doorgegeven aan het lange termijn geheugen. De hersenen blijven zich ontwikkelen tot men ongeveer 23 jaar is en tot die leeftijd zijn ze erg kwetsbaar voor giftige stoffen. Overmatig drinken vanaf jonge leeftijd kan onomkeerbare schade veroorzaken. 15 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

16 6.2 Alcohol en het verkeer Rijden onder invloed van alcohol blijft een van de voornaamste verkeersveiligheidsproblemen in het verkeer. De cijfers zijn ontzagwekkend: in België speelt alcohol een rol in meer dan 4000 ongevallen, waarbij meer dan 200 doden vallen. Over het algemeen spreken we van ongeveer 6000 slachtoffers per jaar. Zoals hierboven gezegd heeft alcohol een grote invloed op het voorste gedeelte van de hersenen en de kleine hersenen. Tijdens het autorijden spelen deze hersendelen een belangrijke rol. Wanneer men onder invloed rijdt, neemt de concentratie en het inschattingsvermogen af en de reactietijd wordt veel trager. Tunnelzicht is ook zeer kenmerkend voor mensen die rijden onder invloed. Dit wil zeggen dat je je focus legt op wat er recht voor je gebeurt zonder rekening te houden met de rest van je omgeving. De rijstijl van de chauffeur kan veel agressiever worden, doordat alcohol zorgt voor een gevoel van onoverwinbaarheid. Al deze factoren duiden meer dan duidelijk genoeg aan dat rijden onder alcohol of meerijden met iemand die onder invloed is levensgevaarlijk is. Hoe zit het nu met de wettelijke normen omtrent alcohol? Deze is vastgesteld op 0,5 promille, ongeveer het equivalent van twee pintjes. Toch is de kans dat je met deze hoeveelheid alcohol als bestuurder een ongeval veroorzaakt al 2,5 keer hoger. Natuurlijk is het moment wanneer je deze wettelijke norm overschrijdt zeer individueel. Het hangt ondermeer af van het geslacht, het gewicht en de tijd tussen het laatste glas en het beginnen rijden. Om zeker te zijn kan men dus best gewoon geen alcohol nuttigen wanneer men met de auto rijdt. 6.3 Alcohol en verantwoordelijkheid Alcohol maakt een deel uit van het uitgaansleven. De cijfers van beginnende bestuurders die betrokken zijn bij zogenaamde weekendongevallen liggen ontzettend hoog. De maatregelen die je zelf kan treffen om niet betrokken te worden bij dergelijke ongevallen zijn simpel. Als je zelf chauffeur bent, is het best om gewoonweg geen alcohol te nuttigen. Natuurlijk kan het zijn dat je met veel vrienden naar een fuif gaat. Spreek in zo n gevallen steeds een BOB af en hou die BOB dan ook af en toe in het oog om zeker te zijn dat hij/zij zich wel degelijk aan de regels houdt. Ruik je toch onraad, dan kan je beter een taxi bellen of het openbaar vervoer nemen. Verantwoordelijkheid is hierbij een sleutelbegrip. Door zelf dronken te rijden, breng je je eigen leven en dat van anderen, vrienden die met je meerijden of andere bestuurders, in gevaar. Met een dronken chauffeur meerijden is al net even gevaarlijk. In situaties waarbij een vriend(in) of kennis dronken achter het stuur wil kruipen, is het verstandig zijn/haar sleutels af te pakken en de ouders of een taxi te bellen. In principe kan iedereen terecht komen in een ongeval veroorzaakt door een dronken chauffeur. Zulke situaties berusten puur op toeval. De inspanning van de politie inzake dronken rijden zijn erg belangrijk. Met de BOB campagne die ze twee maal per jaar doorvoeren en de gewone alcoholcontroles zetten ze de gevaren ervan duidelijk in de verf. De boetes voor het rijden onder invloed zijn in januari 2012 nog maar eens gestegen. De maximumboete voor het overschrijden van de wettelijke limiet bedraagt nu al Deze campagnes werpen hun vruchten af, want tijdens de laatste campagne is het percentage van 16 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

17 chauffeurs onder invloed gedaald tot 2,9 procent. Dit is een mooi cijfer, maar het streefdoel is natuurlijk nul percent. Wat je zelf kan doen om niet bij zulke ongevallen betrokken te geraken is hierboven al uitvoerig uitgelegd. 7. Creativiteit 7.1 Recensie Laat de leerlingen een recensie schrijven over de voorstelling. Een recensie bestaat meestal uit drie onderdelen: 1. De analyse (een bespreking van de voorstelling, wat hebben we nu eigenlijk gezien?) 2. De interpretatie (hoe heb je het begrepen, welke boodschap wil de theatermaker overbrengen?) 3. De evaluatie (positieve en negatieve kritiek) Behalve deze drie grote onderdelen die voornamelijk het waardeoordeel vormen is het belangrijk dat de bekritiseerde voorstelling goed gesitueerd wordt. Zo kan de lezer een goed beeld schetsen over de voorstelling: datum, locatie, regisseur, auteur, gezelschap, eventueel namen van acteurs, In de analyse moet de verhaallijn van de voorstelling worden geschetst, waarover gaat het? Hoe wordt het verhaal verteld: in bedrijven of chronologisch. Ook moet in de analyse worden nagegaan wat voor soort theater er werd opgevoerd: bewegingstheater, teksttheater, experimenteel, traditioneel, veel of weinig personages, Alle theatrale middelen kunnen worden besproken: licht, geluid, rekwisieten, decor en eventuele projecties, acteerstijl, het ritme van de voorstelling, stem- en taalgebruik, kostuum en het gebruik van de ruimte. In de interpretatie komt voornamelijk de thematiek van de voorstelling aan bod. Wat heeft de theatermaker willen vertellen? Waarom koos hij voor een bepaalde vormgeving en onderstreept deze de thematiek? In de evaluatie evalueert men de theatrale middelen die werden ingezet. Werkte het voor jou, is de boodschap overgekomen? Je kan ook zeggen wat je mooi, goed, interessant, lelijk of overbodig vond en uitleggen waarom. Tenslotte is het belangrijk om weten dat een recensie één doorlopende tekst is. De analyse, interpretie en evaluatie horen niet strikt van elkaar gescheiden te zijn. Alineaverdeling blijft echter een must alsook de verdeling: inleiding, midden en slot. Bij een recensie hoort uiteraard ook een passende en pakkende titel. U vindt hierna enkele goede recensies van leerlingen uit de derde graad over Resolution. 17 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

18 18 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

19 19 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

20 20 Lesmap Resolution - Kunstencentrum Vlaams Fruit

Het verhaal van een veroorzaker van een verkeersongeval: les 2 SECUNDAIR ONDERWIJS. Doelgroep. VOETen. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie

Het verhaal van een veroorzaker van een verkeersongeval: les 2 SECUNDAIR ONDERWIJS. Doelgroep. VOETen. Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie SECUNDAIR ONDERWIJS Het verhaal van een veroorzaker van een verkeersongeval: les 2 Doelgroep Leerlingen van de derde graad secundair onderwijs VOETen Gemeenschappelijke

Nadere informatie

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren

Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Ben je slachtoffer? Folder voor jongeren Mijn leven veranderde zo n drie jaar geleden. Juist de dag voor mijn mama s verjaardag kreeg ze van mijn vader een kogel door het hoofd. Wonder boven wonder overleefde

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

De leerkracht voorziet papier, enveloppes en eventueel materiaal om de enveloppes te versieren.

De leerkracht voorziet papier, enveloppes en eventueel materiaal om de enveloppes te versieren. LESFICHE - Brief van de getuige Lesonderwerp De leerlingen schrijven een brief aan zichzelf om te openen op het moment dat ze hun rijbewijs behalen. Ze houden de brief zelf bij of geven hem aan hun ouders

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf

Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht door een scholier 1930 woorden 14 maart 2003 6,2 18 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 0. Geef een korte argumentatie waarom jij tegen of voor de doodstraf

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

De bruiloft van Simson

De bruiloft van Simson De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar

Nadere informatie

Schuld Mel Wallis de Vries

Schuld Mel Wallis de Vries Schuld Mel Wallis de Vries Gemaakt door: Daniëlle Star Datum: 4 maart 2019 Het Boek schuld heeft de genre Jeugdthriller omdat er heel erg veel spanning in terugkomt en er woorden in het boek schuld moorden

Nadere informatie

6,4. Boekverslag door N woorden 23 februari keer beoordeeld. Eerste uitgave 2008 Nederlands

6,4. Boekverslag door N woorden 23 februari keer beoordeeld. Eerste uitgave 2008 Nederlands Boekverslag door N. 1549 woorden 23 februari 2013 6,4 9 keer beoordeeld Auteur Maren Stoffels Genre Jeugdboek Eerste uitgave 2008 Vak Nederlands Opdracht 1. Welke verwachtingen had je toen je het boek

Nadere informatie

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16

Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16 Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen.

Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Als je ouders uit elkaar gaan, zit je met heel wat vragen. Kan ik kiezen bij wie ik ga wonen? Is het mijn schuld? Ben ik verplicht om op bezoek te gaan bij papa of mama? Waarom hebben mijn ouders elk een

Nadere informatie

Bemiddeling tussen slachtoffers en daders van misdrijven

Bemiddeling tussen slachtoffers en daders van misdrijven Bemiddeling tussen slachtoffers en daders van misdrijven INHOUD De handtas van Marie-Claire werd van haar schouder gerukt. Ze vindt dat de dader gestraft moet worden, maar ze heeft ook heel wat vragen

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

Oriëntatie 1. Hieronder zie je de voorkant van de originele uitgave (1) en die van de lijsteruitgave (2) (afbeelding zie bijlage).

Oriëntatie 1. Hieronder zie je de voorkant van de originele uitgave (1) en die van de lijsteruitgave (2) (afbeelding zie bijlage). Boekverslag door M. 1448 woorden 20 november 2014 5,9 54 keer beoordeeld Auteur Lydia Rood Genre Jeugdboek Eerste uitgave 2011 Vak Nederlands Party! Lydia Rood Verwerkingsopdrachten Oriëntatie 1. Hieronder

Nadere informatie

13 Jij en pesten. Ervaring

13 Jij en pesten. Ervaring 82 13 Jij en pesten Wat doe ik hier vandaag? P Ik word me ervan bewust hoe erg het is om iemand te pesten en gepest te worden. P Ik leer dat ik met anderen steeds weer respectvol moet omgaan. P Ik ken

Nadere informatie

Dossier : jongeren en het verkeer

Dossier : jongeren en het verkeer Dossier : jongeren en het verkeer 1 Nooit had ik gedacht dat mij zoiets kon overkomen, is een bedenking die wel meer jongeren die betrokken raakten in een ongeval zich maken. Nochtans, als de media op

Nadere informatie

Dossier: rijden onder invloed van alcohol

Dossier: rijden onder invloed van alcohol Dossier: rijden onder invloed van alcohol 1 1. Rijden onder invloed van alcohol bij de jongeren Bij nachtelijke weekendongevallen wordt alcoholgebruik vaak met de vinger gewezen. Er doen heel wat clichés

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005

Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005 Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

HOTEL MALARIA LESBRIEF VOOR LEERKRACHTEN DEEL II: NAVERWERKING

HOTEL MALARIA LESBRIEF VOOR LEERKRACHTEN DEEL II: NAVERWERKING HOTEL MALARIA LESBRIEF VOOR LEERKRACHTEN DEEL II: NAVERWERKING!! OPGELET!! Wij gaan er bij Publiekswerking steeds van uit dat er geen vaststaande antwoorden zijn op onderstaande vragen. De associaties

Nadere informatie

Over de doodstraf (Uit: Mensenrechteneducatie in Niet-confessionele zedenleer)

Over de doodstraf (Uit: Mensenrechteneducatie in Niet-confessionele zedenleer) Over de doodstraf (Uit: Mensenrechteneducatie in Niet-confessionele zedenleer) Doelstellingen: Reflecteren over pro en contra s van de doodstraf De eigen mening over de doodstraf toetsen aan de mening

Nadere informatie

Zand erover. verzoeningsviering voor de tweede graad. VAN IN 2013 Tuin van Heden.nu - Viering

Zand erover. verzoeningsviering voor de tweede graad. VAN IN 2013 Tuin van Heden.nu - Viering Zand erover verzoeningsviering voor de tweede graad Zand erover Verzoeningsviering voor de tweede graad Vooraf in de klas Wat heb je nodig? - twee grote bladen papier, schrijf op het eerste blad het kernwoord

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT

WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Enkele vragen aan Kristin Harmel

Enkele vragen aan Kristin Harmel Enkele vragen aan Kristin Harmel Waar gaat Zolang er sterren aan de hemel staan over? Zolang er sterren aan de hemel staan gaat over Hope McKenna- Smith, eigenaresse van een bakkerij in Cape Cod. Ze komt

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1

2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1 2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1! " #$% & #& '$' '& + ()" *% $, $ -% 1 H. Jagersma en M. Vervenne, Inleiding in het Oude Testament, Kampen, 1992. J. Bowker, Het verhaal

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht

De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht Lees : Mattheüs 18:21-35 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was,heeft Hij gelijkenissen verteld

Nadere informatie

Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk.

Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk. Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk. We gedenken vanavond Ramón Smits Alvarez. We staan stil bij zijn leven, we staan stil

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C OBSERVATIE Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt Robbert Kooiman G&I 1-C Contents Inleiding... 2 Covert of Overt... 2 Analyse... 3

Nadere informatie

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1.

Eerwraak. Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman. Blz 1. Eerwraak Naam: Paul Rustenhoven Klas: 4GTL1 Inlever datum : Titel: Eerwraak Schrijver: Karin Hitlerman Blz 1. Vra!n. 1) Wat voor soort verhaal is je boek? Mijn boek is een eigentijdsverhaal/roman 2) Waar

Nadere informatie

Als paarden konden spreken

Als paarden konden spreken Als paarden konden spreken Eerste druk, maart 2012 2012 Julie Beirens isbn: 978-90-484-2338-5 nur: 285 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

De ander vergeven. les 7B FOLLOW MENTOR

De ander vergeven. les 7B FOLLOW MENTOR De ander vergeven les 7B DEEL 2B FOLLOW MENTOR Wat als je niet vergeeft? Lees nogmaals het tweede deel van het verhaal in Matt 18:23-35. Hier zien we dat de knecht die van zijn schuld werd vrijgesproken,

Nadere informatie

Toneelstuk Harde noten : nabespreking

Toneelstuk Harde noten : nabespreking Toneelstuk Harde noten : nabespreking Ondanks alle campagnes en initiatieven blijft pesten een moeilijk uit te roeien probleem dat ook de dertienjarige Kaat, hoofdpersonage uit de boeken Harde noten en

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Boek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem

Boek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem Het overlijden van een broer of zus is een ingrijpende gebeurtenis. Toch wordt het onderwerp in de rouwliteratuur doodgezwegen. Tot verbazing van Minke Weggemans. De pastoraal therapeute schreef er daarom

Nadere informatie

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Het circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België)

Het circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België) lesbrief Het circus komt 3+ Clair de Lune Théâtre (België) onderbouw (groep 1 t/m 4) bezoekadres Markendaalseweg 75a Het doek gaat op. Er komt een schaduwcircus aan en alles is ineens mogelijk! Schaduwen

Nadere informatie

Over de grens bij (on)toerekeningsvatbaarheid, slachtoffer- en daderschap in de forensische psychiatrie. Swanny Kremer

Over de grens bij (on)toerekeningsvatbaarheid, slachtoffer- en daderschap in de forensische psychiatrie. Swanny Kremer Over de grens bij (on)toerekeningsvatbaarheid, slachtoffer- en daderschap in de forensische psychiatrie Swanny Kremer 24 November 2017 Programma 2 Wie is Swanny Kremer? Vooraf Daderschap en slachtofferschap

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113 Inhoud Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling

Nadere informatie

Werkvormen: Lesdoelen: Filmpjes: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 8: Verliefd. Lesoverzicht

Werkvormen: Lesdoelen: Filmpjes: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 8: Verliefd. Lesoverzicht Les 8: Verliefd Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten dat gevoelens van verliefdheid leuk maar ook lastig kunnen zijn; Kinderen zijn zich ervan bewust dat je op verschillende types mensen verliefd kunt

Nadere informatie

Gemeente van Christus, mensen van God,

Gemeente van Christus, mensen van God, Gemeente van Christus, mensen van God, Het lijkt vanmorgen over kloven te gaan, kloven tussen mensen. Mensen die niet meer bij elkaar kunnen komen, die elkaar niet meer kunnen bereiken. Geen weg meer terug,

Nadere informatie

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35

OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer

Nadere informatie

EEN DIERBARE VERLIEZEN

EEN DIERBARE VERLIEZEN EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

levend en dood tegelijk

levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk lezing over NAH in een gezin 9 april 2015 Carina van Welzenis alias Karin van Leeuwen 28 december 2004 rtl nieuws Twee bomen geraakt Een enorme klap, daarna

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden.

A. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden. Bidden met jongeren Voorbede Ben je teleurgesteld in het leven? Ben je gekwetst door anderen? Draag je vervelende herinneringen met je mee? A. God, wij bidden U voor alle mensen die hun leven graag anders

Nadere informatie

Theater Speelman DO (8+)

Theater Speelman DO (8+) Theater Speelman DO (8+) Met dank aan Hanne Moors Beste leerkracht, Deze lesmap is bedoeld voor kinderen van de tweede en derde graad lager onderwijs. Er zijn een aantal aspecten die je kunt bespreken

Nadere informatie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie SPREEKBEURT POLITIE Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie Wat doet een politieagent? WELKOM DE POLITIEPRAKTIJK helpen bij een ongeluk pak de winkeldief! bekeuren en aanhouden

Nadere informatie

De Bijbel open 2013 44 (09-11)

De Bijbel open 2013 44 (09-11) 1 De Bijbel open 2013 44 (09-11) Als ouders zondigen, dan worden hun kinderen daarvoor gestraft. Is dat zo? Dat kan toch niet waar zijn. Toch lijkt dat wel zo te staan in Deut. 5:9 en Ex. 20:5. In deze

Nadere informatie

HC zd. 6 nr. 32. dia 1

HC zd. 6 nr. 32. dia 1 HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen

Nadere informatie

Ga niet naar de hel. Een jonge Koreaanse artiest meegenomen naar de hel. PIT www.divinerevelations.info/dutch

Ga niet naar de hel. Een jonge Koreaanse artiest meegenomen naar de hel. PIT www.divinerevelations.info/dutch Ga niet naar de hel Een jonge Koreaanse artiest meegenomen naar de hel PIT www.divinerevelations.info/dutch In 2009 werd een jonge artieste, die een nachtbidstond bijwoonden, bezocht door Jezus Christus.

Nadere informatie

Wrede pesters hebben. mijn vriendinnen uit de school weggejaagd. Brief aan de HELP rubriek

Wrede pesters hebben. mijn vriendinnen uit de school weggejaagd. Brief aan de HELP rubriek Brief aan de HELP rubriek Wrede pesters hebben mijn vriendinnen uit de school weggejaagd. Twee van mijn vriendinnen zijn te bang om naar school te komen omdat ze uitgescholden worden. De leerkrachten weten

Nadere informatie

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar

Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.

Nadere informatie

LESFICHE sensibiliseringsfilmpje

LESFICHE sensibiliseringsfilmpje Lesonderwerp De leerlingen maken een sensibiliseringsfilmpje. Dit toont de risico s in het verkeer en de impact van een ongeval op het slachtoffer en zijn omgeving. De leerlingen stellen het filmpje op

Nadere informatie

NOOIT GENOEG DE KWETSBAARHEID VAN

NOOIT GENOEG DE KWETSBAARHEID VAN TEKST: Annick Geets DE KWETSBAARHEID VAN NOOIT GENOEG Kwetsbaarheid is niet een kwestie van winnen of verliezen, maar een kwestie van inzien en accepteren dat beide bij het leven horen. Een kwestie van

Nadere informatie

Leerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com

Leerdoelen. Voorafgaand aan de film. Jaar: 2005. Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Living Rights Toti Opdrachtenblad Regie: Duco Tellegen Jaar: 2005 Duur: 26 minuten Filmkeuring: Alle leeftijden Website: www.livingrights.com Leerdoelen Je kunt Kenia aanwijzen op een kaart. Je kunt beschrijven

Nadere informatie

Dossier : snelheid 1

Dossier : snelheid 1 Dossier : snelheid 1 Overdreven of onaangepaste snelheid verhoogt het risico op en de ernst van verkeersongevallen aanzienlijk. Niets nieuws, aangezien het om een basisgegeven van de verkeersveiligheid

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

een dierbare verliezen

een dierbare verliezen een dierbare verliezen een dierbare verliezen U heeft kort geleden iemand verloren. Dat kan heel verwarrend zijn. Vaak is het moeilijk te accepteren dat iemand er niet meer is. Soms is het verdriet of

Nadere informatie

Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus

Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus Seksueel misbruik Eerste druk, februari 2011 2011 Elisabeth Nymus isbn: 978-90-484-1685-1 nur: 248 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave

Nadere informatie

Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf?

Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? Les 5 - Redding Vier feiten die je moet kennen om het Evangelie goed te begrijpen In deze bijbelstudies wordt gebruik gemaakt van de NBG-vertaling Dag 1 Waarom was het noodzakelijk dat Jezus stierf? In

Nadere informatie

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Medewerker CJG bereikbaar op school

Nieuwsbrief. Medewerker CJG bereikbaar op school Januari 2016 Jaargang 6, nr. 3 Nieuwsbrief In dit nummer: Medewerker CJG 1 Veilige schoolomgeving 2 Cito toetsen 3 Vragen stellen 4 Interessante informatie: Vrijdag 5 februari viering Carnaval. Voorjaarsvakantie

Nadere informatie

De olifant die woord hield

De olifant die woord hield De olifant die woord hield Een voorstelling van verhalenverteller Peter Faber www.peterfaber.eu Inleiding Aan het eind van haar leven las Annie MG Schmidt al haar sprookjes nog eens door. Genadeloos streepte

Nadere informatie

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen

1Help: faalangst! 1.1 Verkenningen 11 1Help: faalangst! Karel heeft moeite met leren. Dat zal wel faalangst zijn! zegt iemand. Een gemakkelijk excuus, want Karel is wel erg snel klaar met zijn huiswerk. Ellen, die ook moeite heeft met leren,

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Vragende oogjes Een mondje dat zwijgt Alleen op een bankje En het grote gevoel van eenzaamheid

Vragende oogjes Een mondje dat zwijgt Alleen op een bankje En het grote gevoel van eenzaamheid Wat doe je als grootouder wanneer je kleinkinderen een scheiding meemaken? Scheiding, Grootouders, Kleinkinderen Hilde Van Roeyen Als kleuterjuf kwam Hilde Van Roeyen van nabij in contact met kinderen

Nadere informatie

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:

Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt

Nadere informatie