ABC van de topsector HTS&M
|
|
- Jacobus de Lange
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ABC van de topsector HTS&M Veel gebruikte bedrijfskundige afkortingen en begrippen uit de High Tech Systems & Materials-wereld Joost Krebbekx Wouter de Wolf Laurens Barten Pieter Theeuwes
2
3 ABC van de topsector HTS&M Veel gebruikte bedrijfskundige afkortingen en begrippen uit de High Tech Systems & Materials-wereld
4
5 5 ABC van de topsector HTS&M Voorwoord Berenschot en de industrie zijn één. Berenschot komt uit Dit alles betekent dat we de taal van die industrie spreken de industrie voort en dan met name de textielindustrie in en dat willen we graag met u delen door middel van dit Twente. Net zoals deze tak van de industrie, heeft Beren- ABC-boekje. Hierin zijn veel gebruikte definities en termen schot zich sindsdien ook verder ontwikkeld. Daar waar we op een overzichtelijke wijze gepresenteerd. Natuurlijk is dit vroeger als raadgevend ingenieursbureau veel aan arbeids- boekje niet uitputtend, maar in combinatie met een aantal kundige opdrachten werkten, zijn we nu tot een breed en belangrijke trends is het wel een mooi overzicht geworden. klassiek adviesbureau doorgegroeid. Hierbij bieden wij u dit boekje graag aan. Al die jaren hebben onze medewerkers vele opdrachten Joost Krebbekx gedaan op de werkvloer, in ondersteunende kantoren en Wouter de Wolf directiekamers. We zijn meegegroeid met de industrie. Laurens Barten Sterker nog, we hebben zelfs geholpen om de industrie te Pieter Theeuwes behouden voor ons land. Soms betekent dat helpen bij groeien, andere keren helpen om te snoeien. Sinds een zestal jaren heeft de sector weer nieuw plan opgedaan en mag zich dan ook met recht High Tech Systems & Materials noemen.
6 6
7 7 ABC van de topsector HTS&M Definitie van High Tech Systems Veel Nederlandse maakbedrijven maken deel uit van de hoogtechnologische maakindustrie: de topsector High Tech Systems & Materials (hierna HTSM). Onder High Tech Systems verstaan we in algemene zin bedrijfsactiviteiten gericht op de productie en ontwikkeling van apparaten, instrumenten, machines, mechanisaties, automotive, trucks en bussen, vliegtuigen en schepen. Karakteristieke eigenschappen van hightechsystemen zijn: zeer intelligent (embedded systemen, software, sensors) zeer nauwkeurig (nano-elektronica, high precision manufacturing) zeer efficiënt (mechatronica). Figuur 1 de negen topsectoren
8 8 Het Nederlandse hightech ecosysteem Het HTSM-topgebied is te verdelen in twaalf subsectoren die als volgt zijn afgebeeld in het zogenaamde Innovatiecontract Deze sector is van groot belang voor de Nederlandse econo- van de topsector uit december mie en de komende jaren een van de weinige groeimotoren voor onze economie die nu zwaar onder druk staat door Exportwaarde 32 miljard 77 miljard Productiewaarde 73 miljard 128 miljard R&D investering 2,2 miljard 3,5 miljard Aantal werknemers Semicon equipment Printing Lighting Energie Solar LS&H Health care High Tech Systems High Tech Materials 35 miljard Embedded Systems 23 miljard High Tech Materials Toegevoegde waarde Embedded Systems Ambitie 2020 Photonics Stand 2009 Nanotechnology Topsector HTSM Mechatronics/manuf overgenomen. Components/circuits door Berenschot berekende macro-economische kengetallen HTSM IC: roadmaps en ecosystemen Nanotechnology de crisis. In het visiedocument van HTSM (2011) zijn de Holst als GTI binnen High Tech Systems ESI valt binnen Embedded systems M2i valt binnen High Tech Materials Security Automotive Aeronautics Space Automotive Aerospace Tabel 1 Onderzoek Berenschot t.b.v. topteam HTS&M Andere topsectoren Figuur 2 De samenhang van de verschillende subsectoren in het HTSM-topgebied
9 9 ABC van de topsector HTS&M Het HTSM-ecosysteem is echter ook onder te verdelen in Groot bedrijf Midden- en kleinbedrijf OEM er ASML Philips FEI ASMI Océ Mapper Nucletron De Koningh Assembleon PANalytical Toeleveranciers Frencken NTS groep VDL-ETG Norma groep Festo SKF Brandt Meijer Plaatbewerking Bies Variass Labo primaire keten en ondersteunende partijen. Op deze manier komen de samenhang en overeenkomsten van deze subsectoren meer tot hun recht. De primaire keten zelf is in vijf soorten ketenspelers of rollen te verdelen. OEM ers, eigenaren van het eindsysteem en uitbesteders in de supply chain, zijn ketenspelers die ieder een eigen markt kennen en daaruit de eisen voor hun productpakket afleiden. De markt van productiemachines kent vele bekende spelers, zoals Hembrug, ASML, ASMI, FEI, Assembleon en PANalytical, maar ook minder bekende Nederlandse spelers, zoals Timesavers en Voortman. Bekende apparatenbouwers Tabel 2 Voorbeeld van bekende Nederlandse hightechbedrijven (soort en grootte) zijn bijvoorbeeld Philips Health Care, Neopost en Océ. Toeleverende ketenspelers zijn onder te verdelen in vier OEM ers hoeven niet per se groot te zijn, maar kunnen ook archetypen. Het door Berenschot ontwikkelde classificatie- in de categorie MKB vallen. Omgekeerd hoeven toeleveran- model (in opdracht van de NEVAT) gaat uit van twee assen: ciers geen MKB-bedrijven (meer) te zijn. De verticale as geeft de betrokkenheid in de stuklijst (in dit geval van het totale product c.q. de totale productfamilie) aan. Onderaan
10 10 de as mag men losse onderdelen leveren, bovenaan levert men een compleet systeem. De horizontale as geeft de betrokkenheid in het ontwerpproces aan. Geheel links worden nieuwe systeemconcepten of delen daarvan ontworpen en geheel rechts maakt men alleen alles volgens tekening. De combinatie van deze twee assen resulteert in vier kwadranten en in elk kwadrant is een archetyperol te benoemen. Er zijn dus vier rollen: Innovator: op een hoog stuklijstniveau werkend aan de ontwerpkant. Integrator: op een hoog stuklijstniveau werkend aan de maakkant. Processpecialist: op een laag stuklijstniveau werkend aan de maakkant. Productspecialist: op een laag stuklijstniveau werkend aan de ontwerpkant.
11 11 ABC van de topsector HTS&M Complete stuklijst OEM Mate van betrokkenheid in stuklijst OEM Technologie en Organisatieapplicatiekennis capaciteit en projectmanagement Productspecialist Processpecialist OEM Conceptueel ontwerpen System System innovator integrator Alleen uitvoeren Product- en applicatie- Gespecialiseerde kennis fabricage-technologie OEM Losse onderdelen Figuur 3 Vier soorten rollen van toeleveranciers Mate van betrokkenheid in het creatieproces
12 12 OEM ers omvatten en regisseren de complete supply chain, gevisualiseerd in de groene ring. Anteryon: partssupplier van wafer optics en lenzen, maar ook processpecialist optische precisieproducten voor derden. Let op: in één organisatie kunnen soms twee of zelfs drie rollen voorkomen. In vroegere tijden was het zelfs heel gewoon om binnen één onderneming alle rollen te hebben. Het gaat erom welke rol in de markt wordt gezet. Elk kwadrant kent zijn eigen businessmodel, daarom is het ook SKF: partsspecialist van lagers. Wijdeven: partsspecialist van electromotoren en spoelen. Helvoet: processpecialist van rubber- en kunststofdelen. Brandt Fijnmechanische Industrie: processpecialist van draai- en freesonderdelen. lastig om zomaar van rol te veranderen in de markt. Naast deze primaire keten kennen we ook de volgende spehierna volgen enkele voorbeelden om duidelijker te maken lers als belangrijk onderdeel van het ecosysteem: wat wordt bedoeld: Kennisinstituten: bijvoorbeeld TNO, NLR en M2I. Opleidingsinstituut: Mikrocentrum. Universiteiten: bijvoorbeeld TU/e, UT en TU Delft. Belangenorganisaties: bijvoorbeeld DSPE, NEVAT, FHI, TNO: systeeminnovator voor onder Spark Holland: systeeminnovator van auto-samplers. andere modulen van ASML. CCM: systeeminnovator voor systemen van Océ, ALSI. Stork Fokker: systeeminnovator van (bewegende) vleugeldelen en processupplier composietproducten. Nedcar: systeemintegrator assemblage auto s. Vacutech: systeemintegrator van vacuümassies. FME, Metaalunie en Platform High Tech Systems. Overheden: nationale en regionale overheden, maar ook regionale ontwikkelingsmaatschappijen en Syntens.
13 13 ABC van de topsector HTS&M Macrotrends zorgen voor een vraag Hieronder volgt een overzicht van belangrijke langetermijn- naar meer en nieuwe hightechsystemen trends die de vraag naar systemen mede bepalen: Ontwikkeling Beschrijving Kansen/bedreigingen Bevolkingsgroei Groei van de wereldbevolking zal komende decennia verder toenemen. Schatting VN: meer dan 8 miljard mensen in 2050 Wereldwijde economische groei Schaarste van grondstoffen, energie, voedsel, water Globalisering en opkomende economieën Opkomen van BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India, China) Groei van afzetmarkten wereldwijde economie Meer concurrentie Duurzaamheid Toenemende aandacht voor goede verhouding van people, planet, profit Kansen voor duurzame producten, businessmodellen en energiebezuinigingen Beperkende wetgeving en geen level playing field Klimaatverandering Grote veranderingen in klimaat met uiteenlopende gevolgen per gebied Producten en diensten ter bescherming tegen zeespiegelstijging Grote rampen Lokalisering Toename van lokale productie door veiligheidsissues, protectionisme en voordelen, zoals meer kennisuitwisseling en reductie van transportkosten Meer economische groei van clusters in Nederland Rem op wereldwijde economische groei Veiligheid Meer aandacht voor veiligheid door groeiend onveiligheidsgevoel Groei van veiligheidsproducten Verstedelijking Meer dan de helft van de wereldbevolking woont tegenwoordig in een stad Toename van vervuiling, congestie en criminaliteit Producten die deze problemen oplossen
14 14 Vergrijzing Toename van het aantal ouderen in de westerse wereld en relatieve afname van het aantal werkende mensen Groei in sectoren gericht op ouderen, zoals health, zorg en leisure Afname van de welvaart door relatief minder aantal werkzame personen Gezondheid Toename van gezondheidsproblemen, zoals overgewicht, chronische ziekten en patiënten met meerdere aandoeningen Belang van gezondheid toegenomen Medische en zorgsector zullen sterk groeien Toename (hightech) medische apparaten Groeiende kosten gezondheidszorg Beleveniseconomie, internet en entertainment Vermaak is steeds belangrijker en groeit daardoor Verdere groei van sectoren die mensen vermaken Bottom of the pyramid Nieuwe businessconcepten voor de grote groep armsten van de wereld Nieuwe businessconcepten In control Toenemende neiging om risico s te mijden c.q. te voorkomen Veel complexe sensor-/actuatornetwerksystemen met hoge mate van regelkringen Veel van deze trends zorgen voor directe marktontwikkelingen die voor het Nederlandse HTSM-cluster van belang zijn: Meer en nieuwe soorten systemen (soms ook als dienst: leasen in plaats van aanschaffen). Systemen die rekening houden met verschillende culturele settings (andere human interfaces). Duurzaamheid wordt belangrijker: hergebruik, minder gebruik energie en (schadelijke) materialen. Systemen die op afstand te bedienen en te onderhouden zijn. Systemen als onderdeel van een netwerk (via internet).
15 15 ABC van de topsector HTS&M New additive Manufacturing systems New medical devices New bottom-of-the piramid products New information & communication generations New simulators New cars New robots New unmanned planes Figuur 4 Nieuwe hightechsystemen
16 16 Ook hebben deze trends steeds meer invloed op de manier van ontwerpen (van deze groeiende hoeveelheid) van Steeds meer model based design en koppeling CAE-CAD-CAM. hightechsystemen: Gezien de samenhang van de verschillende subfuncties is Precies en klein; maar hoe te verbinden met de rest van de systeemwereld? een multidisciplinaire/architectuuraanpak een vereiste. Deze puzzels dienen niet alleen bij de OEM ers opgelost te Om snelheid te maken bij de ontwikkelprocessen is de kwaliteit van functiedenken (functioneel kunnen opdelen en op de juiste wijze specificeren: bouwblokken) cruciaal om beheerst parallel te kunnen werken. Door deze werkwijze is interfacemanagement (wijzigingsbeheer op de overeengekomen interfaces) erg belangrijk. Hightechsystemen worden steeds meer sensornetwerken (storingen en up-time). Energie in gebruiksfase en materiaalgebruik in aanmaakfase en recyclefase gaan de ontwerpen van hightechsystemen beïnvloeden binnen nu en vijf jaar. worden, maar ook steeds meer in de keten als een toeleveren uitbesteedprobleem.
17 17 ABC van de topsector HTS&M BEGRIPPENLIJST 1st tier supplier vaak zes sigma. Dit staat voor een 99,99966% foutloos pro- Dit begrip komt oorspronkelijk uit de automotive en geeft ces, oftewel 3 tot 4 fouten per miljoen. Motorola stelde dit de diepte van de keten aan. Vaak worden 1st, 2nd en 3rd doel op zes sigma voor alle productieprocessen. Deze term tier gebruikt om aan te geven hoe de relatie vanuit de werd later overgenomen als bijnaam voor alle bedrijfskun- OEM er wordt gezien. De 1st tier supplier is de eerstelijns dige en technische activiteiten om dit doel te bereiken. toeleverancier en direct toeleverend aan de OEM er. De 2nd tier supplier levert aan de 1st tier supplier, etc. Me as u re fine De Six sigma Six sigma (zes sigma in het Nederlands) is een manage- fouten te ontdekken en te verwijderen, de procesvariatie te A n aly is om evidence based, door de oorzaken van defecten of C o n tr ol ola in de VS ontwikkeld in Het doel van six sigma se mentstrategie. Oorspronkelijk is deze strategie door Motor- reduceren. De term six sigma komt vanuit de statistiek- en productie- I m p ro v e processen. De mate van sigma duidt de volwassenheid van een proces aan; hoe foutloos is het proces? Het hoofddoel is figuur 5 DMAIC stappenplan van SixSigma
18 18 ASL: approved supplier list Lijst van toeleveranciers die door een bepaalde organisatie gescreend zijn op bepaalde eisen/prestaties en daarmee vrij te gebruiken zijn bij alternatieve inkoopafwegingen. Asset recovery Asset recovery, ook wel investeringsherstel of bronherstel genoemd, is het proces van het maximaliseren van de waarde van activa aan het einde van de levensduur door middel van effectief hergebruik, modificatie of recycling van grondstoffen. Steeds meer hightech OEM ers denken na over het opzetten van asset recovery-activiteiten. Businesscase Een businesscase een zakelijke rechtvaardiging van een Black belt project of andersoortige investeringen, zoals new business Black belt of master black belt zijn de experts die de six developmentactiviteiten of acquisities. De essentie is dat de sigmamethodiek uitdragen binnen de organisatie. Deze opbrengsten (baten) van een project of investering inzichte- behoren tot de special six sigma-infrastructuur van mensen lijk worden gemaakt en vervolgens worden gekwantificeerd binnen de organisatie ( black belts, green belts, orange (in Euro s). De opbrengsten worden vervolgens gerelateerd belts, etc.). Een black belt leidt green belts op, en pakt de aan de investeringen (kosten) van het project. Dat betreft grote projecten aan als projectleider. zowel eenmalige kosten (CAPEX) en wederkerende kosten (OPEX). Vervolgens kan daarmee de return on investment of de terugverdientijd van het project worden uitgerekend.
19 19 ABC van de topsector HTS&M Naast de financiële onderbouwing, worden in een busines- CAD (Computer Aided Design) scase ook andere projectmanagementaspecten beschreven, CAD is een afkorting voor computergesteund ontwerpen. zoals risicobeheersing, organisatie en planning. Met behulp van 2D- en 3D-softwaresystemen kan een ontwerp worden getekend. 2D-ontwerpen worden gebruik voor BPR (Business Process Redesign) technische tekeningen, 3D-ontwerpen voor onder andere BPR is het compleet herontwerpen van een bestaand proces. het aansturen van CNC-machines. Met verbetertechnieken, zoals lean en six sigma wordt een bestaand proces via kleine stappen geoptimaliseerd. Het kan CAE (Computer Aided Engineering) echter zijn dat men tegen weeffouten aanloopt, waardoor CAE is een allesomvattende term voor het gebruik van com- een herontwerp van het proces nodig is om een grote(re) puters bij de ontwerp-, analyse- en productiefase. Bij de ont- verbeterstap te maken. werpfase wordt verwezen naar CAD (tekenprogramma s). Bij analyse kan men denken aan programma s voor het BtB/BtC (Business to Business/Business to Consumer simuleren, valideren en optimaliseren van statische, dyna- Er wordt vaak onderscheid gemaakt in de eindmarkten van mische, thermische eigenschappen van een (samengesteld) High Tech Systems. De professionele klanten (business- product. Ook kan het gebruikt worden om een gietproces te to-business) en de consument (business-to-consumer zijn simuleren. Bij de productiefase wordt verwezen naar CAM. eindmarkten met een grote invloed op het samenstellen van een productportfolio en de marketing (communicatie) van CAM (Computer Aided Manufacturing) het bedrijf naar zijn klanten. CAM typeert het gebruik van software om machines en tools (numeriek) te besturen. Een 2D-/3D-ontwerp vanuit een CAD-tekening wordt omgezet in een productieopdracht,
20 20 bijvoorbeeld CNC-machines. Rapid prototyping (zoals visualiseren. Het certificeringsprogramma is van toepassing 3D-printen) gebruikt ook CAM. op materialen, deelassemblages en kant-en-klare producten. Call rate Het cradle-to-cradle-certificeringsprogramma bevat eisen Deze kwaliteitsindicator wordt vaak bij consumentenpro- voor: ducten gebruikt en geeft het aantal klantenklachten weer product-/materiaaltransparantie; mens-/ die in de garantieperiode zijn ontstaan. Cradle-to-cradle (gate-to-cradle, cradle-to-gate) Bij cradle-to-cradle houdt een ontwerper van producten rekening met de productie- en gebruiksfase van een product,. maar vooral ook met de afdankfase. Bij het ontwerp milieugezondheidsveilige eigenschappen van materialen product-/materiaalhergebruik productie van schone energie watergebruik tijdens het fabricageproces sociale eerlijkheid en bedrijfsethiek. van een cradle-to-cradle -product wordt nagedacht over Closed loop hoe de materialen na de gebruiksfase weer goed benut kun- In overeenstemming met de cradle-to cradle-gedachte kan nen worden,. zonder verlies van kwaliteit of functionaliteit. een materiaalketen volledig gesloten worden. Er is dan sprake Het boek Cradle to Cradle, Remaking the Way we Make van een closed loop. Dit houdt in dat alle materialen en Things, is geschreven door Braungart en McDonough. onderdelen volledig zijn her te gebruiken voor nieuwe producten, of biologisch afbreekbaar zijn. Bij hergebruik mag geen Cradle-to-cradle-certificering is een vierlaagsbenadering downcycling optreden, wat betekent dat de eigenschappen van die bestaat uit een basic-, silver-, gold-, en platinumniveau het gerecyclede materiaal niet minder zijn dan de virgin-mate- om constante verbetering van het cradle-to-cradle-traject te rialen. Bij biologisch afbreekbaar betreft het materialen die in de natuur (relatief) snel kunnen worden gecomposteerd.
21 21 ABC van de topsector HTS&M problemen te identificeren, voordat men doorgaat in de volgende fase van het proces. De uiteindelijke design review Groei geeft akkoord voor het lanceren van het product. Recycling DoE (Design of Experiments) Grondstof Biosfeer Consument Technosfeer Grondstof Dit begrip, experimenteel ontwerpen, is een ontwerpmethode gebaseerd op de statistiek. Aan de hand van experimenten worden processen verbeterd. In de verschillende experimenten wordt aan de hand van parameters een experi- Biologische afbraak Productie ment gewijzigd. Door deze wijzigingen probeert men inzicht te krijgen in bepaalde (on)gewenste effecten en correlaties. Figuur 6 Closed loop Een DoE wordt vaak in een six sigma-aanpak gebruikt. Om een keten volledig te sluiten, zal het inwinnen, schei- Normaal experimenteren: Design of experiments: den en herwinnen van onderdelen en materialen volledig Instelparameters één voor één testen, d.w.z.: Varieer parameter 1 tot de optimale instelling, en daarna, varieer parameter 2 tot de optimale instelling. Grafisch is b.v. het volgende gebeurd: De Instelparameters worden samen gevarieerd. Grafisch gebeurt b.v. het volgende: parameter 2 parameter 2 ingericht moeten zijn. Design review = geteste instelling Een design review is een mijlpaal in een productontwikkelingsproces, waarbij het ontwerp wordt geëvalueerd aan de hand van gekozen requirements. Het doel is om de resultaten van de gedane activiteiten te verifiëren en eventuele parameter 1 Bron: Quality target.com Figuur 7 DOE Wat is het verschil? parameter 1
22 22 Ecodesign Bij ecodesign wordt de volledige levenscyclus van een pro- Ecodesign is een relatief nieuw begrip, dat het streven duct of proces bekeken en worden de hoogste milieubelas- uitdrukt om bij het ontwerp van een proces of product niet tingen het eerst aangepakt. Ecodesign kan plaatsvinden door alleen rekening te houden met economische, technische en een product te herontwerpen of door de markt te analyseren menselijke criteria, maar ook met milieucriteria. Vroegere en bij te sturen. methodologieën zorgden er vooral voor dat milieuschade werd hersteld na het vrijkomen van schadelijke stoffen ERP (Enterprise Resource Planning) (ontwikkeld sinds het groeiende milieubewustzijn en de Met ERP wordt in de regel een softwareprogramma bedoeld. opkomst van de groene beweging in de jaren 1970). Dit Dit soort computerprogramma s wordt voornamelijk bin- worden end-of-pipe-oplossingen genoemd. Een typisch nen organisaties gebruikt ter ondersteuning van alle proces- voorbeeld hiervan is een autokatalysator, die schadelijke sen binnen het bedrijf. Een ERP-programma bestaat meestal stoffen afbreekt net voor deze de uitlaat verlaten. uit kleine deelprogramma s (modules) die allemaal een specifieke taak ondersteunen. Bij ecodesign wordt een proces volledig herontworpen zodanig dat schadelijke stoffen in veel mindere mate, of hele- Een voordeel van een ERP-systeem is dat gegevens van maal niet, aangemaakt worden. Ecodesign streeft naar het bijvoorbeeld klanten en producten slechts eenmaal inge- vermijden van afval door middel van preventie. Dit bespaart voerd hoeven te worden, omdat een enkele database wordt niet alleen materiaal om de vervuilende stoffen aan te gehanteerd. Naast het feit dat de kans op inconsistente data maken, maar ook tijd, geld en energie om de vervuilende wordt verkleind, kan een ERP-systeem veel andere voordelen stoffen weer af te breken. bieden, zoals een efficiëntere manier van werken, betere communicatie en kostenreductie.
23 23 ABC van de topsector HTS&M Early supplier involvement ductportfolio meegenomen (opzet marketingplan). Oftewel, Hiermee wordt bedoeld dat het verstandig is om bij inno- zit de businesscase goed in elkaar? Focus op de klantwensen vatie- en productontwikkelprojecten in een vroegtijdig is daarbij het sleutelwoord. stadium belangrijke toeleveranciers te betrekken. FTR (First Time Right) Engineering Vanuit de lean-filosofie is FTR een niet weg te denken term. Engineering kan worden samengevat als het toepassen van Het gaat erom dat binnen het productieproces het kwa- wetenschappelijke, economische, sociale en praktische liteitsniveau dusdanig is, dat alles in een keer goed gaat. kennis voor het kunnen ontwerpen, produceren en onder- Oftewel: alle producten worden foutloos geproduceerd en houden van onder andere machines, producten, systemen, diensten foutloos geleverd. materialen en processen. FCP (Functie Creatie Proces) FCP is het verder uitwerken van ideeën voor nieuwe producten en diensten. Na het genereren van haalbare ideeën (er is vaak al een eerste screeningfase waar ideeën afvallen) worden de behoeftes in het voorontwikkelproces of Functie Creatie Proces vertaald in haalbare functies voor het product of de dienst. De vraag is: wat zijn precies de functies die een product of dienst moet uitvoeren en welke eisen worden daaraan gesteld? In deze fase wordt ook de slaagkans in de markt, de financiële aantrekkelijkheid en de fit met het pro- Figuur 8 First time right
24 24 FMEA (Failure Mode Effect Analysis) Mogelijk falen: van elk uniek deel worden op een In een FMEA onderzoekt men het gevolg van mogelijk falen brainstorm -achtige wijze mogelijke faaltoestanden van een product of een proces. Daardoor kunnen op voor- opgesomd. hand constructieve of procesmaatregelen worden getroffen die dit mogelijk falen voorkomen. Oorzaak: van elk mogelijk falen wordt de oorzaak vermeld. Effect van het falen: elk mogelijk falen wordt Het FMEA-proces doorloopt de volgende opeenvolgende stadia: onderzocht op de gevolgen ervan. Ontdekkingswijze van het falen: gezamenlijk worden door het multidisciplinair team de kans, Modelvorming. Het systematisch opdelen van een product, werktuig of proces in de ontdekking en het gevolg op het mogelijk falen ingeschat. unieke delen. Dit wordt, door de deskundige, vooraf aan het FMEA-proces gedaan. Aan de inschattingen worden, door vergelijking met bekende zaken, waarden toegekend. Deze waarden worden FMEA-proces. Door een team, met deelnemers met elkaar vermenigvuldigd. Aldus wordt het totale risico van verschillende achtergronden, wordt elk berekend: T = K x O x G (Totaal risico = Kans op x Ontdek- uniek deel beoordeeld op de volgende zaken: kingswijze x Gevolg schade). Functie: de opsomming van functies van het product, werktuig of proces. Dit wordt primair Forecasting gedaan om de teamleden die niet bekend zijn met de Forecasten is het voorspellen van benodigdheden, resulta- materie, de kans te geven zich in te leven. ten of gebeurtenissen die nog niet hebben plaatsgevonden. Forecasten kan worden gedaan op basis van kwalitatieve
25 25 ABC van de topsector HTS&M data (marktonderzoek, enquêtes, etc.) of kwantitatieve data ISO (historische data en/of trends). Er is altijd een mate van ISO is een richtlijn voor het implementeren van risico s en onzekerheden aanwezig bij forecasten. Forecasten MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) in een is gekoppeld aan het opslingereffect. organisatie. De richtlijn gaat hierbij uit van zeven MVOprincipes, en zeven MVO-kernonderwerpen die vallen onder Green belt maatschappelijke verantwoordelijkheid. Deze principes Een green belt is een expert die de six sigmamethodiek vormen de basis bij elk besluit en elke activiteit van een uitdraagt binnen de organisatie. Deze behoren tot de special organisatie. Het gaat om de volgende principes: six sigma-infrastructuur van mensen binnen de organisatie 1. Accountability (verantwoordelijkheid nemen ( black belts, green belts, orange belts, etc.). Een green en verantwoording afleggen). belt voert projecten uit onder leiding van een (master black 2. Transparantie. belt). Dit zijn vaker de middelgrote projecten. 3. Ethisch gedrag. 4. Respect voor stakeholderbelangen. Installed base 5. Respect voor wet- en regelgeving. OEM ers leveren hightech systemen af aan hun klanten 6. Respect voor internationale gedragsnormen. die vervolgens hun systemen in gebruik nemen. Over het 7. Respect voor mensenrechten. algemeen weten OEM ers wie hun systemen gebruiken en waar ze waar ook ter wereld - staan. Deze verzameling van Naast de MVO-principes, benoemt ISO zeven MVO- actieve systemen wordt de installed base genoemd. kernthema s die in elke organisatie aandacht moeten krijgen. Deze kernthema s zijn onderverdeeld in 36 subthema s, de zogeheten MVO-issues. Organisaties moeten zelf bepalen of en in hoeverre een bepaald MVO-issue relevant is, maar
26 26 ze moeten in elk geval iets doen met deze zeven kernon- JIT (Just In Time) derwerpen. Per subthema geeft ISO richtlijnen om JIT is een logistieke methode voor voorraadbeheersing beho- invulling te kunnen geven aan de thema s. rend tot lean. Het betekent precies op tijd leveren wat de klant of ketenpartner nodig heeft. 7 2 Maatschappelijke betrokkenheid Mensenrechten Het doel van JIT is om levering en productie zodanig op elkaar af te stemmen dat voorraad geminimaliseerd wordt. Dit zorgt uiteindelijk voor lagere (voorraad)kosten. Behoorlijk bestuur 6 Milieu Jobber 1 3 Organisatie Arbeidsomstandigheden Toeleveranciers in de HTSM-keten die alleen machinecapaciteit verhuren en verder geen toegevoegde waarde leveren. KPI (Key Performance Indicator) KPI is een variabele om de prestatie van een (deel)proces 5 4 Consumenten aangelegenheden Eerlijk zaken doen Bron: website Ahrend Figuur 9 ISO of organisatie te meten. Het is een managementinstrument om de strategische doelstellingen te vertalen naar de praktijk (operationele doelstellingen). Een KPI voldoet aan het SMART-principe: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Een voorbeeld van een KPI is de interne afkeur, als percentage van de gerealiseerde omzet.
27 27 ABC van de topsector HTS&M Interne afkeur (% van de omzet) in week 48 Extra materiaal verbruik (% van de omzet) in week 48 Lean Voor lean is een aantal benamingen te noemen: lean manufacturing (slanke productie), lean production of het Toyota 40% 30% 50% 60% 70% 20% 80% 10% 0% 90% 100% 40% 30% 50% Production System (TPS). De methode komt van origine 60% 70% 20% 80% 10% 0% 90% 100% uit Japan, van Toyota. Door een slanke productie moet de kwaliteit van het product omhoog gaan en de kosten gereduceerd worden. Dit moest leiden tot een verbetering van het bedrijfsresultaat. Lean manufacturing is ontstaan vanuit denken in processen en is een bottom-up verbetermethodiek. Herstelkosten ext. afkeur (% van de omzet) in november 40% 30% 20% 50% 60% 8 70% 80% 10% 0% Gemiddeld aantal dagen later verzonden van orders 90% 100% 10 Reduceren van Muda (verspilling), Mura (doorstroom) De belangrijkste aspecten van lean zijn: en Muri (overbelasting). Waarde voor klanten staat centraal, betrekking hebbend op primaire processen zoals: engineering, manufacturing, distributie en services. Figuur 10 Voorbeeld KPI-weergave Processen benaderen vanuit de gedachte wat het doel van het proces is en welke waarde dit toevoegt voor klanten.
28 28 Een nulmeting van processen en kijken hoe processen beter kunnen verlopen. LCA (Life Cycle Analysis) Dit is een methode om de milieu-impact van producten te meten over de gehele levensfase van een product (van De oorsprong van lean manufacturing is terug grondstof tot end-of-lifefase). te leiden naar een lange serie van innovaties: Venetiaans Arsenaal (1450) flowproductie van koopvaardijschepen. Franse Leger (1780s) uitwisselbaarheid van onderdelen. Henry Ford (Highland Park, 1914) seriematige productie van Ford T-model. Duits concept taktzeit (eind jaren 30 vorige eeuw) een station verricht alle voorgeschreven handelingen binnen de afgesproken (op output afgestemde) tijd alvorens aan een volgend product te beginnen Figuur 11 LCA
Brainport Industries. Towards integrated supply networks. John Blankendaal Managing Director. Turnhout, 27 februari 2014
1 Brainport Industries Towards integrated supply networks Turnhout, 27 februari 2014 John Blankendaal Managing Director Coöperatie van 85 suppliers 2 Brainport Industries richt zich primair op 5 markten
Nadere informatie14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM
14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM Topteam HTSM: advies Toename private èn publieke R&D investeringen in HTSM Herkenbaar en attractief technisch vakonderwijs Overheid als innovatieve
Nadere informatiePLM & CAD Consultancy
2 Over USG 3 Facts & Figures PARTNERS Elke maand helpen we 90.000 mensen aan het werk via ons netwerk van 5.195 medewerkers in 944 kantoren in 8 landen. Dit maakt ons de 2de grootste speler in de Nederlandse
Nadere informatieHolland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen
Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen Amandus Lundqvist Voorzitter Topteam HTSM 21 maart 2014 Topteam HTSM advies toename private én publieke
Nadere informatieKetenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos
Ketenregisseur: hoe managet u het schaap met de vijf poten? Technology meets Business dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Inhoud Grote resultaten middels een unieke aanpak Bewezen resultaten in de industriële praktijk
Nadere informatieEen Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot:
Jac. Gofers 16 april 2015 1 Smart Industry Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot: de productvraag (specificaties,
Nadere informatieWorkshop Community Service Logistiek
Workshop Community Service Logistiek vlm Voorjaarscongres Houten, 28 april 2010 Organisatie community Service Logistiek: Maarten Pruijmboom Jürgen Donders Programma Inleiding 13.00 13.10 Trends in service-
Nadere informatieTopsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie Samen naar de top! Drs. G.M. Landheer Directeur Topsectoren en Industriebeleid
Nadere informatieOok een lange reis begint met een eerste stap (Mao Zhe Dong) PRIMA Kansenkaart 2030
Ook een lange reis begint met een eerste stap (Mao Zhe Dong) PRIMA Kansenkaart 2030 1 Aanleiding: Megatrends 2010-2030 Bevolkingsgroei Globalisering en opkomende economieën Duurzaamheid Klimaatverandering
Nadere informatieCMM 3: levert het wat op?
CMM 3: levert het wat op? Philips Analytical De noodzaak en voordelen van Software Process Improvement Wie is Philips Analytical? Waarom is voor ons software proces verbetering zo essentieel? Hoe hebben
Nadere informatieICT & Logistiek 2017 ishare, noodzakelijk voor de succesvolle supply chain van de toekomst. UC Group
ICT & Logistiek 2017 ishare, noodzakelijk voor de succesvolle supply chain van de toekomst UC Group Supply chain management als filosofie Hoeveel bedrijven zien supply chain management als onderdeel van
Nadere informatieVOICE OF THE CUSTOMER
4/20/ E-BOOK VOICE OF THE CUSTOMER Gratis e-book leansixsigmatools.nl Introductie Bij Six Sigma staat het denken vanuit de behoeften van de klant centraal. Juist de vertaling van de stem(men) van de klant(en)
Nadere informatieerbeterdezaak.nl Processen managen Een inleiding erbeterdezaak.nl
Processen managen Een inleiding Proces cultuur De klant komt eerst Zorg dat je altijd waarde toevoegt Moedig eigen initiatief aan Geef medewerkers ruimte Moedig teamwerk aan Beloon team prestaties Werk
Nadere informatieLESSEN UIT DE AUTOMOTIVE
LESSEN UIT DE AUTOMOTIVE ir. drs. Jan Wouters VGN 14-10- 16 CONTENT Automotive Industry Dynamisch Speelveld Hoe spelen we daarop in? Focus onderwijs / triple helix 1 AUTOMOTIVE INDUSTRIE Themagebieden
Nadere informatieEnterprise Resource Planning. Hoofdstuk 1
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 1 Een basis om inzicht te krijgen in Enterprise Resource Planning-systemen Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen
Nadere informatieEnterprise Resource Planning. Hoofdstuk 4 ERP-systemen: verkoop en marketing. Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 4 ERP-systemen: verkoop en marketing Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen Inzicht krijgen in de werking van de
Nadere informatieHet implementeren van een value-model als kader voor innovatie in de gezondheidszorg: Productontwikkeling van testapparaten in de medische sector.
Het implementeren van een value-model als kader voor innovatie in de gezondheidszorg: Productontwikkeling van testapparaten in de medische sector. De ontwikkeling van een Value Creation Strategy. DOVIDEQ
Nadere informatieR&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie?
R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? Hans Pol, PBF Group B.V., Almelo 15 Oktober 2009 Even voorstellen. Hans Pol, Directeur, PBF Group B.V. Voorzitter vereniging
Nadere informatieInnovatie-management
De Innovator Stage-Gate Hoe maak je innovatieprocessen beheersbaar? Innovatie-management Stage-Gate De Stage-Gate methode is een onderdeel van het innovatiemanagement; hiermee kunt u het hele innovatieproces
Nadere informatieInformatie de sleutel tot Excellente Service Logistiek! Zijn we er klaar voor?
Informatie de sleutel tot Excellente Service Logistiek! Zijn we er klaar voor? Jacques Adriaansen Director Every Angle UAMS Executive Professor Service Logistics Forum 24 april 2008 j.adriaansen@everyangle.com
Nadere informatieUw specialist in technisch management
IP-Solutions Het technisch beheer van installaties staat onder druk. De toenemende concurrentie, kostendruk en veranderende wet- en regelgeving vraagt om grotere transparantie, flexibiliteit en efficiency.
Nadere informatieDuurzame automatiseringsoplossingen
A u t o m a t i o n S o l u t i o n s B u s i n e s s o p t i m a l i s a t i e d o o r P r o c e s I n t e g r a t i e Duurzame automatiseringsoplossingen Door mondiale ontwikkelingen en steeds sneller
Nadere informatieWat is de impact van operationele KPI s op uw productie?
Discussieforum Productie Rapportering Deel uw ervaringen en leer uit die van anderen! Wat is de impact van operationele KPI s op uw productie? Johannes Cottyn, XiaK-UGent Doelstelling van de presentatie
Nadere informatieDuurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs
Duurzaamheid: speerpunt voor industrie en onderwijs Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie Nelo Emerencia, Speerpuntmanager Onderwijs & Innovatie Utrecht, 9 februari 2012 DAS Docentenconferentie
Nadere informatieMES geïntegreerd binnen ERP in productie is de sleutel tot betaalbare flexibiliteit
MES geïntegreerd binnen ERP in productie is de sleutel tot betaalbare flexibiliteit VRAAG: Hoe implementeer je betaalbare en uitvoerbare Real-time-business-optimized-flexibility in uw productiebedrijf?
Nadere informatieIntegrale productontwikkeling
Integrale productontwikkeling uitdagingen in techniek en markt Pepijn Herman, Brabantse Ontwikkelings Maatschappij 4 e industriële revolutie Complexiteit van connected producten Toegevoegde waarde Complexiteit
Nadere informatieKracht door samenwerking. VDL Industrial Modules
Kracht door samenwerking VDL Industrial Modules IN DE HIGH-TECH WERELD WAARIN U EN WIJ OPEREREN, DRAAIT ALLES OM EFFICIENCY: STREVEN NAAR REDUCTIE VAN KOSTEN EN UITBESTEDING VAN NIET KERNCOMPETENTIES.
Nadere informatieLean. Lean denken in lokale besturen
Lean Lean denken in lokale besturen Vonk www.apbvonk.be Basis van lean: continu verbeteren van efficiëntie Vertrekken vanuit het bestaande. Stap voor stap verbeteren. Het continue verbeteren werkbaar en
Nadere informatieDe 17 principes van lean working
De 17 principes van lean working Lean working kan samengevat worden in 17 basis principes. De totale aanpak is hieruit opgebouwd. Het kennen en beheersen van de principes is belangrijk voor de continu
Nadere informatieInleiding Logistiek, Hoofdstuk 2 13 april 2007
Comptenties Inleiding Logistiek Hoofdstuk 2 Logistieke concepten Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je vertellen wat: een regelkring is; het doel is van logistiek; wat Value-Added Partnership inhoudt;
Nadere informatieEnterprise Resource Planning
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 2 Re-engineering en systemen voor Enterprise Resource Planning Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen De factoren
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieINNOVATIEVE PROCESSEN in de voertuigindustrie in Vlaanderen
INNOVATIEVE PROCESSEN in de voertuigindustrie in Vlaanderen Prof.dr.ir.. Hendrik Van Landeghem Onderzoekscentrum voor In-Plant Logistics (AoG) Lean Enterprise Research Center Vakgroep Industrieel Beheer
Nadere informatieOperational Excellence
Operational Excellence Totaal oplossing voor Operational Excellence biedt inzage in verbeteringspotentieel For more information visit us at www.novotek.com 12/02/2015 Page 2 Agenda Wat is Operational Excellence?
Nadere informatieProcess Solutions Process Installations. The smart way forward in food and beverage. Find your optimum
Process Solutions Process Installations The smart way forward in food and beverage Find your optimum Find your optimum The smart way forward in food and beverage. In de food & beverage-industrie bent u
Nadere informatieCentre of expertise. voor samenwerking. B&C Bout&Co. structuur in samenwerking
B&C Bout&Co structuur in samenwerking Centre of expertise voor samenwerking Centre of expertise Bout & Co vergroot de performance door verbetering van de structuur in samenwerking tussen ondernemingen,
Nadere informatieVan Inkoop naar SCM: Naar een nieuw managementparadigma?
Inkoop Vs. SCM: Zijn dagen CPO geteld? Van Inkoop naar SCM: aar een nieuw managementparadigma? Prof.dr. Jack AA van der Veen EVO Leerstoel Supply Chain Management yenrode Business Universiteit EVI Kring
Nadere informatieGoedkoper, beter en duurzamer produceren met Smart Manufacturing
Goedkoper, beter en duurzamer produceren met Smart Manufacturing Even voorstellen Pim Berends, 1963 Business Consultant, ICT Automatisering. > 25 jaar ervaring in de industriële automatisering. MES scans
Nadere informatieNee verkopen of voorraadoverschot? IBP S&OP in uw organisatie!
Nee verkopen of voorraadoverschot? IBP S&OP in uw organisatie! Agenda 1. Introductie 2. IBP S&OP 3. Architectuur IBP 4. Rapid Deployment Solution IBP 5. Samenvatting Introductie Quinso Focus op Integrated
Nadere informatieToekomst van pijnrevalidatie vanuit het managementperspectief Efficiënter selecteren voor pijnrevalidatie. Leo D. Roorda 24 oktober 2014
Toekomst van pijnrevalidatie vanuit het managementperspectief Efficiënter selecteren voor pijnrevalidatie Leo D. Roorda 24 oktober 2014 Voorstellen Leo D. Roorda Reade Achtergrond Revalidatiearts, fysiotherapeut
Nadere informatieWorkshop Low Cost High Value Service Delivery Models
Workshop Low Cost High Value Service Delivery Models 9 februari 2012 2011 - All rights reserved Noventum Service Management Consultants Ltd. 1 Low Cost High Value Service Delivery Models Low cost delivery
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2014 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 6 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van Hef & Hijs Nederland. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam Ondernemen is
Nadere informatieISO 9001: Business in Control 2.0
ISO 9001: 2015 Business in Control 2.0 Waarom Geintegreerd toepassen verschillende management normen Betere aansluiting normen op de strategie; zorgen voor een goede inbedding in de bedrijfsvoering WAAROM
Nadere informatieOperational Excellence & Lean. De belofte van Lean Management Prof.dr.ir. M.F. van Assen 逆 説
Operational Excellence & Lean De belofte van Lean Management Prof.dr.ir. M.F. van Assen 逆 説 Eén pet? Belang van consistente definities en het hebben van een gemeenschappelijke verbetertaal Bron onbekend
Nadere informatie3D SUPPLY CHAIN VISIBILITY TRENDS & CHALLENGES IN THE HIGH TECH WORLD IR. EMILE VAN GEEL
3D SUPPLY CHAIN VISIBILITY TRENDS & CHALLENGES IN THE HIGH TECH WORLD IR. EMILE VAN GEEL CONTENTS 1. trends in high tech supply chain management... 3 1. trends & uitdagingen... 3 2. omgaan met de huidige
Nadere informatieLean Labs. Benjamin Kemper (b.p.h.kemper@uva.nl) Six Sigma, Lean, en innovatie. Consultant en trainer IBIS UvA
Lean Labs Six Sigma, Lean, en innovatie Benjamin Kemper (b.p.h.kemper@uva.nl) Consultant en trainer IBIS UvA Onderzoeker Kwantitatieve Economie Universiteit van Amsterdam Instituut voor Bedrijfs- en Industriële
Nadere informatieBestellen Omdat er nog vaak vragen zijn over de levertijd en bestelprocedure, zullen we deze hier uiteenzetten:
Voorwoord Dit is het overzicht van de studiestof Supply Chain Operations. Het betreft hier een overzicht van de verplichte literatuur. Hoofdstuk A tot en met E bestaat uit de verplichte literatuur van
Nadere informatieDuurzame Ontwikkeling
Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..
Nadere informatieDuurzaamheidsdialoog. Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid
Duurzaamheidsdialoog Strategisch richten en inrichten van duurzaamheid Duurzaamheid U kunt waarschijnlijk bijna alle woorden relateren aan uw organisatie. Maar welke zijn echt relevant en significant?
Nadere informatieWim Ottenhoff, Jan Verbeek, 4 december 2012. PLM in de keten Overzicht en status project
Wim Ottenhoff, Jan Verbeek, 4 december 2012 PLM in de keten Overzicht en status project Agenda 1. Achtergrond 2. Problematiek 3. Het project 4. Aanpak 5. De pilots 6. Conclusies 7. Actuele status 8. Vragen
Nadere informatieDe essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij
De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er
Nadere informatieCleantech Markt Nederland 2008
Cleantech Markt Nederland 2008 Baken Adviesgroep November 2008 Laurens van Graafeiland 06 285 65 175 1 Definitie en drivers van cleantech 1.1. Inleiding Cleantech is een nieuwe markt. Sinds 2000 heeft
Nadere informatieGlobalisatie, met nieuwe opkomende economieën als China, Brazilië en
Globalisatie, met nieuwe opkomende economieën als China, Brazilië en India, heeft de wereld in veel opzichten in hoog tempo veranderd. Voor veel bedrijven betekent dit een strategische herbezinning op
Nadere informatieVerbeter uw operationele rendement. Joris Aalberse BDO Consultants
Verbeter uw operationele rendement Joris Aalberse BDO Consultants Joris Aalberse Professionele ervaring: Procesoptimalisatie in service en productie Lean Six Sigma Black Belt Ruime ervaring in diverse
Nadere informatieDenken in processen. Peter Matthijssen. Business Model Innovation. Business Process Management. Lean Management. Enterprise Architecture
Denken in processen Peter Matthijssen Introductie BiZZdesign Consultancy Training Tools Best practices Business Model Innovation Business Process Management Lean Management Enterprise Architecture Wereldwijd
Nadere informatieDe goede requirements goed bij Philips Handheld Diagnostics Venture
De goede requirements goed bij Philips Handheld Diagnostics Venture Een groeipad voor het professionaliseren van werken met requirements Edwin Schumacher Managing partner Synergio B.V. e.schumacher@synergio.nl
Nadere informatieSLIM WORKSHOP STORK LEAN IN MAINTENANCE WORKSHOP
SLIM WORKSHOP STORK LEAN IN MAINTENANCE WORKSHOP Agenda Stork Lean in Maintenance De stoommachine Evaluatie Doelstelling in een praktijksimulatie: kennismaken met lean principes, methoden en tools. toepassen
Nadere informatieINNOVATIEMANAGEMENT HOOFDSTUK 2. Door Nienke Rusticus en Fleur Zumbrink
INNOVATIEMANAGEMENT HOOFDSTUK 2 Door Nienke Rusticus en Fleur Zumbrink 2.1 SUCCES IS NIET TE KOOP Succesfactoren van innovatieprojecten Het nieuwe product- gaat om de inschatting die klanten maken van
Nadere informatiefysieke beveiliging onder controle Fysieke beveiliging Lean & Agile Thimo Keizer
fysieke beveiliging onder controle Fysieke beveiliging Lean & Agile www.fysiekebeveiliging.nl Thimo Keizer Fysieke beveiliging Lean & Agile 2016 www.fysiekebeveiliging.nl Thimo Keizer Niets uit deze uitgave
Nadere informatieOntwikkeling in de High TechSystemIndustrie
Ontwikkeling in de High TechSystemIndustrie Verslag van het industrieonderzoek 2007 Prof. ir. Math de Vaan Drs. Klaas de Gier & drs. Laurens Friso Download op www.berenschot.com/innovatie Informatie en
Nadere informatieDe cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren
KPMG Lean Six Sigma De cruciale rol van cijfers voor Continu Verbeteren Landelijk Congres V&J 18 Februari 2016 Wij zijn wij? http://www.linkedin.com/in/sajburgers https://nl.linkedin.com/in/markkopmels
Nadere informatieTips & Tricks: Tip van de maand januari 2009
Tips & Tricks: Tip van de maand januari 2009 Project Management met Teamcenter 2007 Door: Ramon van Raak Beheert u complexe projecten dan weet u als geen ander dat de projectvoorbereiding de basis legt
Nadere informatieInternet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder besluitvormers uit 12 landen
Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder 7.500 besluitvormers uit 12 landen Joseph Bradley Jeff Loucks Andy Noronha James Macaulay
Nadere informatieAct-in RTI Software Suite
Act-in RTI Software Suite Die Act-in RTI Software Suite Wij helpen U op Food weg Industrie naar betere 4.0 resultaten! 29-9-2015 Aandachtspunten Industrie 4.0 in perspectief Realtime Improvement Suite
Nadere informatieHet toepassen van LEAN op het laboratorium. Hoe doe je dat?
Het toepassen van LEAN op het laboratorium. Hoe doe je dat? Michiel de Ruiter De wereld verandert 1 Crisis?%Welke%crisis?% Toepassen van Lean 2 WAT is LEAN Lean is een andere wijze van denken. Lean bestaat
Nadere informatieCONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN
CONSTANT ONDERHANDEN WERK ZORGT VOOR STABIELE DOORLOOPTIJDEN Klanten verwachten tegenwoordig een grotere leverbetrouwbaarheid, tegen lagere kosten, met betere kwaliteit en dat allemaal tegelijk. Diegenen
Nadere informatieOefenvragen Ondernemerskunde A - Businessplan & strategie
Oefenvragen Ondernemerskunde A - Businessplan & strategie 1. Michael Porter onderscheidt 3 basisstrategieën, waar volgens hem iedere organisatie een keuze uit dient te maken, om op een gezonde wijze een
Nadere informatiePRODU-TECH ALGEMEEN:
Produ-Tech De enige aanvaardbare norm voor verliezen is nul! Pagina 1 van 5 De start voor een hogere productiviteit. Produ-Tech helpt productieteams maximaal te presteren. Methodes en technieken richten
Nadere informatieSmart Industry in Brabant
Smart Industry in Brabant 1 Waarom is (Smart) Industry belangrijk voor Brabant? Vergelijking met Nederland ~20% ~30% ~50% Industrial employment manufacturing industry Company R&D spending Bron: BOM 2 HTSM
Nadere informatieartikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL
SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH is een Europees project, gericht (op het verbeteren van) de milieuprestaties van Europese Grafimediabedrijven binnen de productlevenscyclus van hun grafimedia
Nadere informatieOpschaling van Innovatie
15 SEPTEMBER 2016 Opschaling van Innovatie NRC Live Zorgtechnologie Felix Meritis - Amsterdam Edwin Dekker, Joris van den Hurk 14-9-2016 I 1 Overzicht: Voorstellen FME, Edwin, Joris De uitdaging: obstakels
Nadere informatieDe toegevoegde waarde van een duurzame werkplek
De toegevoegde waarde van een duurzame werkplek Zó maakt u automatisering onderdeel van uw duurzaamheids-doelstelling Dat duurzaamheid een belangrijke kernwaarde is binnen het bedrijfsleven spreekt voor
Nadere informatieKetenbesturing. Ketenbesturing. 1. SCOR SCOR-model
Ketenbesturing Meten is weten The concept of SCM requires measuring the overall supply chain performance rather then only the performance of the individual chain members. Handfield 1991 K. Melaerts - KHLeuven,
Nadere informatieISO Crises! What Crises?
30 maart 2006 ISO Crises! What Crises? kennisteam kwaliteitsmanagement Agenda 13.00 uur opening DB ISO, crises, what crises GB discussie olv DB afronding/conclusies 15.00 uur einde GB 1 Onderwerp KKT-enquête
Nadere informatieDuurzaamheid in Agrologistiek
Duurzaamheid in Agrologistiek Prof. dr. ir. Jack G.A.J. van der Vorst Wageningen Universiteit Doel sessie Gezamenlijk inzicht verkrijgen in duurzame logistiek. Discussie resulterend in: Actiepunten voor
Nadere informatieFactsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau
Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau CONTINUOUS VALUE DELIVERY We zorgen ervoor dat u in elke volwassenheidsfase van uw digitale platform snel en continu waarde kunt toevoegen voor eindgebruikers.
Nadere informatieSamenvatting M&O Marketing & logistiek hoofdstuk 3
Samenvatting M&O Marketing & logistiek hoofdstuk 3 Samenvatting door Joelle 1347 woorden 24 juni 2018 6,3 3 keer beoordeeld Vak M&O M&O Samenvatting hoofdstuk 3 Logistiek = integrale goederenstroombeheersing
Nadere informatie2 volgens het boekje
10 balanced scorecard 2 volgens het boekje Hoeveel beleidsplannen leven alleen op de directieverdieping, of komen na voltooiing in een stoffige bureaula terecht? Hoeveel strategische verkenningen verzanden
Nadere informatieFiguur 1 Model Operational Excellence
1. Management samenvatting Ondanks de groeiende populariteit process redesign, is er maar weinig bekend over de strategieën die organisaties kunnen volgen om te bereiken. Een redesign strategie bevat de
Nadere informatieAchterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1
Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Dutch industry fit for the future?! onze wereld verandert en dus ook onze industrie. met impact op economie en samenleving smart industry agenda
Nadere informatieGeld verdienen met groen
Geld verdienen met groen 11 maart 2009 Congres Concrete Duurzaamheid Corus Congrescentrum r.holland@tebodin.nl Duurzaam Duurzaam ondernemen is de voorwaarde voor overleven op de lange termijn Het is geen
Nadere informatieThe digital transformation executive study
The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.
Nadere informatieMAKE-PowerScan voor bedrijven in de maakindustrie. Concrete aanpakpunten voor innovatie en procesverbetering in de waardeketen
U R C MAKE-PowerScan voor bedrijven in de maakindustrie Concrete aanpakpunten voor innovatie en procesverbetering in de waardeketen MAKE-PowerScan RICHTING Ambitie en strategie UITVOERING Waardeketen,
Nadere informatieInnovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e
Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e Twente is een innovatieve regio die nationaal en internationaal sterk in opkomst is. Daarom is op initiatief van de provincie Overijssel
Nadere informatieEvenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT
Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT WAAROM INVESTEREN IN DUURZAAMHEID? 1. Omdat bedrijven een betekenisvolle bijdrage willen leveren aan een leefbare
Nadere informatieContinue Procesverbetering Presentatie COPE
Continue Procesverbetering Presentatie COPE ir. Jekele H.Raukema vrijdag 1 november 2013 www.raukema.nl www.leanproductioncontrol.nl Raukema, Van Elk 1 Raukema Bedrijfsprocessen sinds 1994 Uitgevoerde
Nadere informatieSmart Industry Event KPN ervaringen Fokker 4.0 project en next steps
Smart Industry Event KPN ervaringen Fokker 4.0 project en next steps 4 februari 2016 Theater Orpheus - Apeldoorn 1 Agenda Introductie Smart Industry Ervaringen Smart Factory project Fokker 4.0 Aanpak Smart
Nadere informatieBeschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013. Grafimedia en Creatieve Industrie. Versie: augustus 2016
Beschrijving van de generieke norm: ISO 27001:2013 Grafimedia en Creatieve Industrie Versie: augustus 2016 Uitgave van de branche (SCGM) INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 INLEIDING... 4 1. ONDERWERP EN
Nadere informatieMichigan State University inkoopbenchmarkmodel
pag.: 1 van 5 Michigan State University inkoopbenchmarkmodel In 1993 is Professor R. Monczka aan de Michigan State University (MSU) een benchmarking initiatief gestart, waarin circa 150 (multinationale)
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2015-2016 Van verbruik naar gebruik Pagina 1 van 5 Inleiding: Voor u ligt het MVO beleid van ABIRD Industrial Rental Services. Maatschappelijk Verantwoord en Duurzaam
Nadere informatieGrenzeloze Workflows: Bedrijfsprocessen in Dynamic Virtual Enterprises. Paul Grefen School of Industrial Engineering
Grenzeloze Workflows: Bedrijfsprocessen in Dynamic Virtual Enterprises Paul Grefen School of Industrial Engineering De wereld wil meer en meer Dus. Ontwikkel meer bedrijfsfuncties Neem meer medewerkers
Nadere informatieERP & Lean: Hoe kunnen ze elkaar versterken. 7 juni 2007
ERP & Lean: Hoe kunnen ze elkaar versterken 7 juni 2007 Even voorstellen. Erik Meevis, partner bij KCLA KCLA: Groep onafhankelijke organisatieadviseurs Afkomstig uit MKB Gericht op productiebedrijven in
Nadere informatieEnterprise Resource Planning. Hoofdstuk 6 ERP-systemen: productie en materials management
Enterprise Resource Planning Hoofdstuk 6 ERP-systemen: productie en materials management Pearson Education, 2007; Enterprise Resource Planning door Mary Sumner Leerdoelstellingen Kennismaken met de modules
Nadere informatieWORLDWIDE MONITORING & CONTROL
WORLDWIDE MONITORING & CONTROL HOE ZORGT U VOOR PROACTIEVE ONDERHOUD EN SERVICE? 2 KANSEN EN BEDREIGINGEN VAN DEZE TIJD Globalisering: Digitalisering: Customization: Automatisering: Technologieën: Internationaal
Nadere informatieKaizen, Lean en Six Sigma. Verschillen en overeenkomsten. Bert van Eekhout
Kaizen, Lean en Six Sigma Verschillen en overeenkomsten Bert van Eekhout Van Eekhout Consulting Lean, Six Sigma & Supply Chain Optimisation Telefoon +31 318 641387 Mobiel +31 6 46241071 E-mail: beekhout@wxs.nl
Nadere informatieKosten verlaging: Slank en slagvaardig Over de levenscyclus
Kosten verlaging: Slank en slagvaardig Over de levenscyclus Inleiding : de uitdaging van lean production Denken in toegevoegde waarde ( value ) Organiseren in stromen ( flow ) De afnemer bepaalt wat nodig
Nadere informatieSmart Factory: Voordelen communicatieve infrastructuur
Smart Factory: Voordelen communicatieve infrastructuur Wereldwijde veranderingen vereisen nieuwe manieren van denken en doen op het gebied van wereldwijde megatrends Demografische veranderingen Globale
Nadere informatieIN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM
IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder
Nadere informatieCirculaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel
Circulaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel Niveaus van circulariteit (10 R s) 1. Refuse: weigeren/voorkomen gebruik 2. Reduce: gebruik
Nadere informatie