Handelingsgericht werken in het secundair onderwijs. Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde

Transcriptie

1 + Handelingsgericht werken in het secundair onderwijs Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde

2 + Inspiratiebronnen

3 + Algemeen Reflecties over HGW

4 + Uitgangspunten HGW We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken doelgericht. Doen we enkel onderzoek als het ons helpt om beter te handelen, m.a.w. passen we de als-dan-redenering toe? Vertalen we onze onderzoeksresultaten naar reële en haalbare doelen? Bekijken we of elke stap in de begeleiding een tussendoel is (haalbaar en realiseerbaar voor iedereen) We streven naar een systematische en voor iedereen transparante werkwijze. Maken we gebruik van bestaande stappenplannen? Maken we steeds aan alle betrokkenen duidelijk welke stappen we zetten en waarom? Is voor iedereen duidelijk wie wat doet? We richten ons op het benutten van kansen, krachten en positieve factoren. Hebben we aandacht voor wat goed gaat? Benutten de positieve aspecten ook in onze aanpak? Schrijven we de positieve zaken op in verslagen en rapporten? We denken, kijken, praten en handelen in termen van onderwijsbehoeften. Wat heeft deze leerling met deze vraag nodig om beter te kunnen functioneren? INSTRUCTIE DIE / OPDRACHTEN OF MATERIALEN DIE / LEERKRACHTEN DIE / FEEDBACK DIE / EEN LEERKRACHT NODIG DIE Welke ondersteuning helpt de ouders/de leerkracht om het kind te geven wat het nodig heeft?

5 + Uitgangspunten HGW De leerkracht doet ertoe. We maken het belang van de rol van de leerkracht zichtbaar. Als leerkracht maak je het verschil: hoe kunnen leerkrachten hierin ondersteund worden? We gaan uit van een voortdurende samenwerking tussen leerkracht, kind, ouders en begeleiders. Vertrekken we steeds van de hulpvragen van de leerling, leerkracht en ouders? Benutten we de eigen oplossingen en tips van leerkrachten, leerlingen en ouders? We werken vanuit een transactioneel referentiekader. Wat weten we over deze leerling, in deze klas, met deze leerkracht, met deze medeleerlingen en met deze ouders?

6 + Pluspunten van HGW HGW biedt kansen We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken doelgericht. HGW doet je nadenken over de zin van een onderzoek. ALS-DAN-PRINCIPE: heeft een onderzoek zin? HGW zorgt voor bruikbare adviezen. Is het een advies waarvan de andere zegt: DAT ZIE IK ZITTEN? Need to know en niet nice to know. We streven naar een systematische en voor iedereen transparante werkwijze. HGW doet je nadenken over mogelijke stappenplannen en procedures. HGW dient als reflectiemodel voor bestaande formulieren. HGW doet je stilstaan bij het gegeven of het voor iedereen wel duidelijk is wie wat doet. We richten ons op het benutten van kansen, krachten en positieve factoren. HGW is een middel om als school na te denken of er voldoende aandacht is voor het positieve. Schrijven we dit in verslagen en rapporten? Ik denk hierbij aan: inschrijvingsdocumenten, attituderapporten, positieve nota s, formulering van regels en afspraken in schoolbrochure, sanctiebeleid,. We denken, kijken, praten en handelen in termen van onderwijsbehoeften. HGW zorgt ervoor dat je loskomt van het probleemdenken. We vragen ons niet af wat het probleem is maar wel wat een leerling nodig heeft. ZOEK GERICHT NAAR INFORMATIE DIE JOUW VOORKEURSVERMOEDEN TEGENSPREEKT.

7 + Pluspunten van HGW HGW biedt kansen De leerkracht doet ertoe. We maken het belang van de rol van de leerkracht zichtbaar. Als leerkracht maak je het verschil. HGW is werken aan gelijke onderwijskansen. We gaan uit van een voortdurende samenwerking tussen leerkracht, kind, ouders en begeleiders. HGW zorgt ervoor dat je oog hebt voor alle partijen. Leerkrachten zijn onderwijsprofessionals én ouders zijn ervaringsdeskundigen. HGW maakt dat je ouderbetrokken werkt en méér aandacht hebt voor oudercommunicatie (charter). We werken vanuit een transactioneel referentiekader. HGW doet ons reflecteren over het effect van de aanpak van een leerling en hoe die aanpak beter kan afgestemd worden op wat die leerling nodig heeft. HGW doet ons stilstaan bij de context (leerling, school (klas en leerkracht) en ouders) en de wederzijdse beïnvloeding ervan.

8 + Interessante hulpmiddelen Een goed hulpmiddel om de ernst van een klacht te taxeren zijn de CRITERIA VAN RUTTER. Deze criteria geven aan of een bepaalde klacht ook echt een probleem is en hoe ernstig het probleemgedrag bij een bepaald kind is. Hoe minder positieve kenmerken er zijn, hoe ernstiger de situatie doorgaans is. Het gedrag is leeftijdsadequaat Type problemen en mate van voorkomen Duur van het probleemgedrag Intensiteit Omstandigheden Verandering van gedrag Socioculturele setting Situatiegebonden heid Hoeveelheid en frequentie Belemmering van ontwikkeling Wanneer is een klacht een probleem?

9 + Interessante hulpmiddelen KIJKWIJZERS: instrumenten die een kader kunnen bieden bij een gesprek over of observatie van de onderwijsleersituatie. Ze bieden een goede ondersteuning bij gesprekken, observaties en het geven van adviezen. Kijkwijzer effectief onderwijsgedrag

10 + Interessante hulpmiddelen STERKTE-ZWAKTEANALYSE: een instrument om per uitgangspunt een analyse te kunnen maken over de sterktes en zwaktes van een school op het gebied van HGW. Wat doen wij al? Wat zou handelingsgerichter kunnen? Hoe handelingsgericht werken we op onze school?

11 + Kritische reflectie HGW is tijdsintensief. In secundair onderwijs niet één maar verschillende leerkrachten per leerling. Spanningsveld rond klasobservatie. Vraag om classificatie of label.

12 + Specifiek Ons verhaal

13 +

14 Hoe met HGW in contact gekomen?

15 Hoe met HGW in contact gekomen?

16 + Motivatie HGW biedt perspectieven voor aanpak. HGW doet je méér oplossingsgericht werken. Dankzij HGW méér aandacht voor de positieve aspecten en samenwerking. Méér efficiënte aanpak. Onderwijsbehoeften (wat heeft leerling nodig) staan centraal. Bij HGW zijn ouders belangrijke partner. HGW maakt dat je bedachtzamer te werk gaat (wat willen we weten en wat als we het weten.

17 + Implementatie Het gemak waarmee de verschillende uitgangspunten van HGW toegepast worden varieert per school. Volgende 3 uitgangspunten zijn doorgaans binnen een redelijke termijn toe te passen.

18 + Implementatie Het gemak waarmee de verschillende uitgangspunten van HGW toegepast worden varieert per school. Er zijn echter 3 uitgangspunten die meer tijd en energie vergen..

19 + Implementatie Stappenplan 1.Sterkte-zwakteanalyse + prioriteiten bepalen. 2.HGW-gerichte leerlingenbespreking. 3.Gefaseerde HGW-aanpak bij complexe leerlingendossiers. 4.Verhelderen van de vraag vanuit klassenraden.

20 + Implementatie Verhelderen van de vraag MEN WIL DE SITUATIE BETER BEGRIJPEN EN/OF WETEN WELKE AANPAK HET KIND NODIG HEEFT Onderkennende vraag WAT IS ER AAN DE HAND? OM WELK TYPE PROBLEEM GAAT HET? Verklarende vraag WE BEGRIJPEN DEZE SITUATIE NIET, WAAROM ZIJN DEZE PROBLEMEN ER? WELKE FACTOREN VAN KIND, ONDERWIJSLEERSITUATIE OF OPVOEDINGSSITUATIE KUNNEN HET VERKLAREN? Adviserende vraag WELKE AANPAK HEEFT DEZE LEERLING NODIG? HOE KAN DIT KIND HET BESTE GEHOLPEN WORDEN?

21 Onze hulpmiddelen

22 Actie! +