VERTROUW OP JE IDEEËN NIEUWE STIJL ANTOINET WIJNAKKER, SOCIAAL WERKER VAN HET JAAR. Ondersteunt professionals in het sociaal domein

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VERTROUW OP JE IDEEËN NIEUWE STIJL ANTOINET WIJNAKKER, SOCIAAL WERKER VAN HET JAAR. Ondersteunt professionals in het sociaal domein"

Transcriptie

1 NIEUWE STIJL Ondersteunt professionals in het sociaal domein 31 JANUARI 2014 JAARGANG 20 ANTOINET WIJNAKKER, SOCIAAL WERKER VAN HET JAAR VERTROUW OP JE IDEEËN 8 Andries Baart: Wees aanklampbaar 11 Gebrek aan visie op sociale wijkteams 32 Als je baan op de tocht staat

2 25 maart 2014 Carlton President Maarssen 22 ste editie Congres Actualiteiten Schuldhulpverlening INSCHRIJVEN Schuldhulpverlening binnen het sociaal domein In het sociaal domein moeten drie decentralisaties worden doorgevoerd op het terrein van jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en arbeidsparticipatie vanaf Op ieder van die terrein komen schuldproblemen voor. De gemeente heeft een spilfunctie. Uitgangspunt is integrale zorg: het leven van de debiteur moet op de rails worden gezet met aandacht voor zijn vaardigheden, werk, en de daarbij noodzakelijke ondersteuning. Nieuwe samenwerkingsverbanden zullen daarbij worden gevormd. Maak vóór 1 februari 2014 gebruik van de vroegboekkorting! 22 ste editie congres Actualiteiten Schuldhulpverlening Tijdens de alweer 22 ste editie van dit unieke congres geeft Erica Schruer een overzicht van de laatste ontwikkelingen op het gebied van zowel in termen van beleid, bij schuldeisers en in de incassowereld. Nadja Jungmann neemt u mee in het vraagstuk rondom preventie. Wat weten we over de effectiviteit van schuldpreventie en hoe kunnen we preventie zien als centraal thema binnen de decentralisaties? Na het bezoeken van deze dag is uw kennis weer up-to-date. Daarnaast weet u hoe u de hulpverlening aan mensen in schuldproblemen zo goed mogelijk kan worden ingericht. Initiatiefnemers: Punten in aanvraag:

3 INHOUD ACTUEEL 5 REDACTIONEEL 7 IN DE PRAKTIJK: ARMOEDE, DAT GAAT VANZELF 8 INTERVIEW: ANDRIES BAART Het lijkt helder: zorg en welzijn dichtbij, op maat, vanuit de cliënt. Maar gaat het werken? Hoogleraar Baart twijfelt. 11 ONDERZOEK: gebrek aan visie op sociale wijkteams 14 KOMT EEN KIND BIJ DE DOKTER De zorg voor kinderen en jongeren met een lichte verstandelijke beperking valt vanaf volgend jaar onder de verant woordelijkheid van de gemeente. Ze hebben hun professionele hulp vaak hard nodig. Hoe zorg je voor goede ondersteuning van deze kinderen en hun omgeving? 17 DIGITALIA 18 INTERVIEW: MARJET VAN HOUTEN Arbeidsmatige dagbesteding dreigt het kind van de transitierekening te worden, vreest Marjet van Houten van Movisie. 20 HET KEUKENTAFELGESPREK: met Nico Boogaards 22 TRANSITIES Nederland kan leren van eigen kracht in ontwikkelingslanden; Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl doen nog weinig voor cliënt. 24 VENRAY IN VERANDERING: hoe de gemeente haar jeugdzorg leert kennen. 27 INSTITUUT VOOR PUBLIEKE WAARDEN: De Waarheid van TUSSEN DE OREN 30 ANTOINET WIJNAKKER IS SOCIAAL WERKER VAN HET JAAR 2013 Soms hebben mensen ondersteuning nodig. Daar zijn wij voor. 32 ONZEKERHEID OP DE WERKVLOER: HOUD IK MIJN BAAN? Reorganisaties en ontslagrondes brengen veel onzekerheid met zich mee. 36 MEDIA 38 INTERVIEW: ALICE DE BOER EN MIRJAM DE KLERK Vrijwilligerswerk en mantelzorg hebben de toekomst. Wil het kabinet. De samenleving zoekt naar een antwoord. 40 UPS EN DOWNS VAN EEN BURGERINITIATIEF Vertegenwoordigers van de gemeente dragen weinig bij aan bewoners initiatieven. DoorDeWijks bestaat drie jaar. 42 AGENDA EN COLOFON 31 januari

4 ACTUEEL Vrijwilligersacademie Amsterdam en Hospice De Luwte vallen in de prijzen Oranje Fonds Jeannette Schols Het Oranje Fonds heeft op 13 december 2013 de Helffer Kootkar Prijs uitgereikt aan twee organisaties. Hospice De Luwte in Soest ontving ,- en Stichting Vrijwilligersacademie uit Amsterdam ,-. Tien genomineerden stuurden een plan in voor methodiekontwikkeling of onderzoek op het gebied van informele zorg. Hospice De Luwte zal een methodiek ontwikkelen om vrijwilligers voor te bereiden op en toe te rusten voor levensbeschouwelijke en zingevingsvraagstukken. De jury kende de prijs toe omdat deze zorg in hospices, weinig structureel verankerd is. Een goede methodiek kan daarom breed ingezet worden. De vrijwilligersacademie zal met de prijs een onderzoek laten uitvoeren naar de beste methoden voor de inzet van vrijwillige buurthulpnetwerken en de rol van ICT bij dit vraagstuk. Deze kennis draagt bij aan het efficiënt en toekomstbestendig maken van lokaal zorgvrijwilligerswerk, een ontwikkeling die voor heel Nederland van belang is. De Vrijwilligersacademie Amsterdam geeft samen met partner organisaties professionele trainingen, themabijeenkomsten en masterclasses aan Amsterdamse vrijwilligers in zorg en welzijn. Door de combinatie van leren en praktijkervaring hebben vrijwil ligers direct veel baat bij de training. Kennis en ervaring is van toepassing in het (vrijwilligers)werk en dagelijks leven. Door het ruilen van de expertise is er een duidelijke meerwaarde, voor vrijwilligers én hun organisaties. De Vrijwilligersacademie verbindt niet alleen kennis maar ook organisaties. Dat is in het kader van de brede Wmo-doelstelling een constructief uitgangspunt. Bij het maken van dit nummer was directeur Karin Hanekroot ook nog genomineerd door Het Parool voor de titel van Amsterdammer van het Jaar. De Helffer Kootkar Prijs heeft als doel sociaal burgerschap te stimuleren. Het wordt om de twee jaar uitgereikt aan personen en organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van maatschappelijke participatie van groepen mensen die door ziekte, gebrek, of sociale en culturele achtergrond een marginale positie in de samenleving hebben. De prijs is sinds 2007 als Fonds op Naam ondergebracht bij het Oranje Fonds. NIEUWE STIJL Meest gelezen blog De blog van Mellouki Cadat (Movisie) werd de afgelopen maand het meest gelezen op zorgwelzijn.nl: In Amsterdam Oost doen burgers het zelf. De bewoners wachten niet op een aanbod van de overheid. Ze willen geen betutteling, ze willen het zelf doen. Ze weten dat veel burgers die zorg nodig hebben onzichtbaar blijven voor zorgaanbieders. En ook welke potentie aanwezig is in de wijk. Ze laten zien dat buurtbewoners zelf heel goed in staat zijn om lokaal zorgbeleid te ontwikkelen en uit te voeren, samen met sociale professionals, ambtenaren en vooral ook raadsleden. Zoals u reeds heeft gezien, heeft Zorg+Welzijn een transformatie doorgemaakt. Niet alleen de formule en de vormgeving gingen op de schop, ook de redactie werd uitgebreid om de lezer, de professional in het sociaal domein, beter van dienst te kunnen zijn in deze roerige tijden. Op de foto de vernieuwde redactie (v.l.n.r.) Herman Keppy (eindredacteur), Marike Vroom (algemeen hoofdredacteur Welzijn), Alexandra Sweers (webredacteur), Carolien Stam (redacteur) en Piet-Hein Peeters (hoofdredacteur). Claudia Kamergorodski Lees de blog op januari 2014

5 Volg Zorg + Welzijn Zorg en Welzijn verhoogt pensioenen Als eerste grote pensioenfonds gaat Zorg en Welzijn de pensioenen (licht) verhogen. RTL Z meldde in januari dat na berekeningen alle pensioenen met terugwerkende kracht per 1 januari met 0,94 procent omhoog gaan. Eind januari besluit het bestuur van Zorg en Welzijn, het op een na grootste pensioenfonds van Nederland, definitief over de indexering. Het pensioenfonds is verantwoordelijk voor het pensioen en de pensioenopbouw van 2,5 miljoen medewerkers en oud-medewerkers in de sectoren zorg en welzijn. Op jaarbasis krijgen zij op een pensioen van euro 94 euro meer als de verhoging doorgaat. Het bestuur van het pensioenfonds heeft december vorig jaar al aangekondigd dat zij de pensioenen graag wil verhogen (indexeren) op basis van de algemene loonontwikkeling in de sector zorg en welzijn. Elk jaar besluit het bestuur of en in hoeverre dat kan. Daarbij kijken ze naar de huidige financiële situatie en de te verwachten ontwikkelingen. Omdat het herstelplan in 2013 afliep, neemt het bestuur dit besluit eind januari 2014, als de dekkingsgraad van 31 december 2013 bekend is. Deze moet volgens het herstelplan dan ten minste 104,3 procent zijn. Als dat niet het geval zou zijn, moet pensioenfonds Zorg en Welzijn een premieverhoging en een verlaging van de pensioenen aankondigen. Asscher pakt werkstress aan Een derde van het ziekteverzuim in Nederland wordt veroorzaakt door een verstoorde balans tussen werk en privé, werkdruk, baan onzekerheid en agressie op de werkvloer. Zorg en onderwijs zijn de sectoren waarin werknemers een hoog risico lopen. Minister Asscher wil deze werkstress aanpakken. Asscher trekt 1 miljoen euro uit voor de aanpak van psychosociale arbeidsbelasting om verzuim en uitval terug te brengen. Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) is al jaren een van de grootste arbeidsrisico s, zo blijkt uit werkgeversen werknemersenquêtes en cijfers van het CBS. Vanaf april 2014 gaat Asscher ANP Foto/Robin Utrecht samen met werkgevers en werknemers vier jaar lang extra aandacht besteden aan het voorkomen van uitval door PSA. De minister schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat werkstress en de gevolgen daarvan bij veel bedrijven nog onvoldoende bespreekbaar zijn. Dat moet volgens hem veranderen. Er moet extra aandacht komen voor de balans tussen werk en privé, de positie van mantelzorgers, en flexwerkers die vaak te maken hebben met een hoge werkdruk en een onzeker perspectief. Verder wil de minister stimuleren dat afspraken over de aanpak van werkdruk ook in de cao s worden vastgelegd. REDACTIONEEL PIET-HEIN PEETERS Nieuw EEN DIK HALF JAAR GELEDEN sprak ik voor een artikel in het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken met een aantal jongerenwerkers. Onderwerp: de nieuwe sociale professional. Wetenschappers en beleidsmakers hadden vastgesteld waar de sociale professional anno nu aan moet voldoen. Versterkt zelfregie, gaat op mensen af, stimuleert verantwoordelijk gedrag, verheldert vragen en behoeften, stuurt op participatie, beweegt zich binnen uiteenlopende systemen, benut professionele ruimte, verbindt gezamenlijke en individuele aanpak, doorziet verhoudingen en nog zo wat. Ik dacht: schaap met vijf poten. De reacties van de jongerenwerkers waren nogal ontnuchterend. Kern: Zo werken we allang. Ze haalden er nog net niet hun schouders bij op. Mensen die werken in wat tegenwoordig het sociaal domein heet, krijgen met niet aflatende regelmaat nieuwe ideeën op hun bord. Er staan inmiddels dan ook veel bomen in het bos. Zoals een van die mannen grijnzend opmerkte: moet ik van die slimme mensen nou achter de voordeur komen of meer ruimte geven aan Eigen Kracht? Het maffe was dat de jongerenwerkers constateerden dat de belangrijkste eigenschap er niet eens bij stond: kan contact maken. Daar begint het in de relatie met de jongere. Ik vermoed dat dit geldt voor iedere cliënt van een sociale professional. Maakt contact. Ik vind dat dat ook de essentiële kwaliteit van dit vernieuwde blad moet zijn. Maar dan met al die professionals die in de komende jaren én de verzorginggsstaat redden én zichzelf verregaand overbodig maken én mensen met problemen vooruit helpen. Die kunnen wel een goed maandblad gebruiken. 31 januari

6 ACTUEEL Geld minder statussymbool voor jongeren COLUMN #OMG ALEXANDRA SWEERS is Z+W-redacteur en verbaast zich regelmatig over het sociaal domein. Zelfbewustzijn, eigenzinnigheid en authenticiteit zijn de nieuwe statussymbolen onder jongeren. Ze vervangen oude symbolen als geld en macht. Dit meldt YoungWorks, het bureau voor jongerencommunicatie. Jaarlijks brengt dat de jongerentrends in kaart. Het doen en laten van jongeren van nu kenmerkt zich door een tweestrijd: diepgaande ambities en idealen botsen met de oppervlakkige verleidingen in het leven van alledag. Het bureau ziet een opkomst van de zogenaamde slashies : jongeren die 1001 dingen tegelijk doen om hun droom te verwezenlijken. Jongeren van nu zijn positief, ondanks de crisis. Ze zijn ambitieus en geloven Delicious Flickr Facebook Slash Dot Reddit sterk in zichzelf, zo stellen de onderzoekers. Een eigen bedrijf en altijd je eigen boontjes kunnen doppen leveren status op in onzekere tijden. Ouders hebben deze generatie gevoed met zelfvertrouwen: alles kan, zolang je maar je best doet. Daarom willen jongeren op alle terreinen gelukkig zijn: studie, werk, vriendschap, familie en liefde. Maar deze zelfmaakbaarheid oefent ook een hoge druk op jongeren uit. Zelfbewustzijn, eigenzinnigheid en authenticiteit vervangen de oude statussymbolen zoals geld en macht. Geluk zit voor jongeren steeds minder in materiële zaken. Ze streven naar intrinsiek geluk en dat gaat gepaard met een gezonde en bewuste leefstijl en bezinning. Twitter Retweet Snoozing Memories MySpace StumbleUpon Studenten van de communicatie-opleiding van de Hogeschool Utrecht hebben onlangs een Facebook-pagina gelanceerd om aandacht te vragen voor verschillende manieren van zintuigactivering, voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Hiermee willen zij dit onderwerp bekender maken. Mixx Skype De studenten denken dat mensen met dementie en/of Alzheimer en niet-aangeboren hersenletsel, en hun naasten hier erg mee zullen worden geholpen. De Facebook-pagina heet Snoozing Memories en is te vinden op FriendFeed YouTube Digg Technorati LinkedIn Gratis geld DERTIEN NOTOIRE DAKLOZEN in Londen kregen van de Britse overheid ieder 3000 pond (zo n 3600 euro). Zonder verplichtingen. Ze werden wel gevraagd: Wat denk je dat goed voor je is? En nee, het geld ging dus niet op aan blikken bier, drugs en hamburgers. Ze smeten het niet over de balk, maar gingen er juist heel bedachtzaam mee om. Ze accepteerden hulp, kickten af, volgden cursussen en maakten toekomstplannen. Na een jaar was er zelfs nog geld over. De beste manier om geld te besteden aan arme mensen is het ze gewoon geven. Gewoon gratis geven. Want gratis geld brengt arme mensen verder in hun leven dan jarenlang aanmodderen in hulptrajecten met allerlei verplichtingen, las ik in een artikel van Rutger Bregman op decorrespondent.nl. (Lees die site!) 1,3 miljoen Nederlanders leven onder de armoedegrens. Wat als zij, ondanks alle prikkels van Jetta Klijnsma, gewoon niet in staat zijn zichzelf te helpen? Gerenommeerd psycholoog Eldar Shafir zegt in een interview tegen Bregman: Schaarste neemt bezit van je geest. Wat eten we vanavond, hoe betaal ik het schoolgeld, hoe betaal ik de huur? Dit soort zorgen slokt al je eigen kracht op, waardoor er geen ruimte is voor een langetermijnvisie. Uit onderzoek blijkt bovendien dat je door armoede zo n 13 punten aan IQ verliest. Je wordt dus dommer door een schraal banksaldo en jezelf uit deze situatie participeren is veel te ingewikkeld. Ik ben opgevoed met het credo: Geen werk, geen geld; no work, no pay. Het zomaar weggeven van geld ligt voor mij dus een beetje gevoelig. Maar het is wel een interessante kijk op de maatschappij. Ik stel voor het gratisgeld-concept te testen in het Utopia van John de Mol. Dan hebben we tenminste een reden om toch te kijken januari 2014

7 IN DE PRAKTIJK Carolien Stam De werkelijkheid van kwetsbare mensen ARMOEDE, GAAT VANZELF ELKE WEEK kom ik hier met knikkende knieën binnen. Adriane, 59 jaar, bezoekt nu anderhalve maand wekelijks de voedselbank. Ze zit wat onwennig om zich heen te kijken, naar de andere gezinnen die deze week twee tassen met boodschappen uitgereikt krijgen. Het voelt heel vervelend, ik schaam me verschrikkelijk. Er ligt een kerststol bovenop haar boodschappentas. Kerstdiner? Wij eten een gehaktbal met sperzieboontjes. Of boerenkoolstamppot. Als er geen vlees meer is, doe ik er een hardgekookt ei bij. Nee, we gaan niet weg, we hebben geen kinderen. Ze hebben het altijd goed gehad, zij en haar man. Geen geldproblemen, altijd genoeg op tafel, vijf jaar geleden verhuisd naar een mooie nieuwbouwwoning. Adriane werkt nog vijf dagen in de week. Maar sinds haar man twee jaar geleden met pensioen is gegaan, slaat het noodlot toe. Het bleek dat het beveiligingsbedrijf, waar hij 31 jaar werkte, nauwelijks pensioen had opgebouwd voor hem. En dan kom je ineens geld tekort, steeds meer. De huur is te hoog. Gas, water en elektriciteit zijn zo veel duurder geworden. Alle prijzen gaan maar omhoog. We konden het niet meer bolwerken. Probeer je een regeling te treffen voor schulden bij de energiemaatschappij of bij de zorgverzekering. Ik hang uren aan de telefoon met zo n mevrouw. Als ik de telefoon neerleg, denk ik: En ben ik nu verder gekomen? De definitieve klap komt als bij haar man kanker wordt geconstateerd. Hij belandt in het ziekenhuis: Ik was bezig met die ziekte, had nergens anders aandacht voor. Ik ben het overzicht kwijtgeraakt over onze financiële situatie. Nu zitten we bij de voedselbank. Ik besteed 35 euro per week aan andere noodzakelijke dingen, vlees voor het hondje of de eigen bijdrage voor de medicijnen die we beiden nodig hebben. Het moeilijkst? Dat is om naar de voedselbank te gaan, daar zijn Adriane en haar man het over eens. Soms ga ik naar een winkel om iets te halen wat we in huis nodig hebben. Als je dan je bankpas in dat dingetje stopt, denk je: Maar hopen dat er genoeg op de rekening staat. Gaat dat apparaat af: piep. piep, piep. Laat maar zitten, zeg ik dan met een rode kop tegen de kassière. Hoe we het volhouden? Adriane kijkt vragend om zich heen. Kijk naar deze mensen. Er zijn gezinnen met kinderen die het veel erger hebben. Je legt je erbij neer, dat gaat vanzelf. En de mensen van de voedselbank hier zijn geweldig. Moet je kijken wat we allemaal meekrijgen. En er staat elke week iets lekkers klaar als we hier komen. Nee, je mag pas klagen als je in de winter buiten in een tent zit. Adriane en haar man hebben inmiddels hulp van een budgetbeheerder. Geweldige jongen, naar hem kun je echt iedereen sturen. Wat kan hij wat wij niet kunnen? Nou, hij weet bij instanties binnen te komen via deuren die wij nooit zullen ontdekken. Wat me echt aan het hart gaat, zegt Adriane s echtgenoot ineens, is dat ik nooit iets extra s voor mijn vrouw kan doen. Vroeger nam ik regelmatig een bloemetje mee. Nu kan dat niet eens met de feestdagen. Je relatie lijdt onder de omstandigheden. We zijn al negen jaar niet op vakantie geweest, terwijl het ons wel goed zou doen er eens uit te zijn. Maar dat zit er effe niet in. Kijk, we zijn op elkaar aangewezen. Nu, tijdens deze winteravonden is het best moeilijk, je komt nergens meer want het is vroeg donker. Wij moeten het van de zomer hebben, dan pak je de fiets en ga je gewoon even ergens naar toe. De naam van Adriane is gefingeerd. Meer weten over budgetbeheer, kom naar het 22e Congres Actualiteiten Schuldhulpverlening - 25 maart Carlton President, Maarssen. Zie 31 januari

8 8 31 januari 2014

9 INTERVIEW Piet-Hein Peeters Claudia Kamergorodski Andries Baart, hoogleraar presentie en zorg ZIJN PROFESSIONALS AANKLAMPBAAR? In theorie en op papier is het helder: zorg en welzijn dichtbij, op maat, vanuit de cliënt. Maar gaat het in de praktijk zo werken? Andries Baart twijfelt. Ik vraag me af of dit transitiebeleid echt bedoeld is om mensen te helpen. H et is voor een hoogleraar presentie en zorg een opvallende werkomgeving. Een bedrijfsverzamelgebouw in de Utrechtse wijk Kanalen eiland. Het voormalige ROC-gebouw ligt tussen de corporatieflats en stukjes gemeentegroen. Diverse start-ups en kleine maatschappelijk verantwoorde ondernemingen huizen er én het kantoor van stichting Presentie waar Andries Baart de oprichter van is. Baart, lange man, zachtaardig, open, zit er aan een grote, robuuste vergadertafel, enige computers op bureaus tegen de ramen. Hij sprak begin december op het Welzijnsdebat van Zorg+Welzijn. Einde van de dag, Baart vergat ook nog eens de tijd, maar de deelnemers ervoeren zijn bijdrage als een verademing en beloonden zijn verhaal met een 9. Baart is als weinig anderen in staat de essentie van het werk van professionals in het sociaal domein te verwoorden. Of zoals het in zijn al veelvuldig geprezen presentietheorie staat: de presentie zoekt de trouwe nabijheid en de relatie met de ander die op hulp en steun is aangewezen als plek om te bepalen wat er gedaan zal worden (...) Deze manier staat minder in het teken van stoerdoen, scoren en oplossen dan van samen werken aan een bevredigende relatie tot je leven of dat leven nu lukt, vastzit of afloopt. Als we niets meer kunnen doen voor de ander, kunnen we altijd nog bij hem of haar blijven. Met de transities in het sociaal domein en kernwoorden als dichtbij en maatwerk lijkt het er nu op dat Baarts al meer dan een decennium oude pleidooi eindelijk door beleidsmakers wordt erkend. U moet een gelukkig man zijn? Baart lacht: Ja, ik vind dat er in het beleid nu woorden gebruikt worden die impliciet erkennen waar ik jarenlang voor gepleit heb, termen als leefwereld, maar of de praktijk daar werkelijk mee gaat corresponderen? U twijfelt? Bijvoorbeeld omdat die hele transitie gerealiseerd moet worden door een bepaald slag professional. Zijn die er? Worden ze goed ondersteund, goed opgeleid? Is de aansturing passend? Weten ze waar ze oog voor moeten hebben? Waar moeten professionals oog voor hebben? Wat betekent het als je in beleid zegt dicht bij cliënten te willen gaan werken? Je kunt als professional heel dicht bij mensen zijn en toch totaal niet aanspreekbaar. Kan een cliënt je bijvoorbeeld aan de mouw trekken als het hem of haar past. Ik ken hier in Utrecht een corporatie die een winkeltje in de wijk heeft gemaakt met heel precieze openingstijden, dan kun je net zo goed in een torenflat kantoor houden. De professional moet beschikbaar zijn? Ik noem het liever aanklampbaar. Iemand moet een hand op je arm kunnen leggen en zeggen: ik heb wat, luister eens effe. Je moet als professional je werk, je organisatie inrichten naar het ritme van de mensen voor wie je werkt. En dat ziet u te weinig? Al die professionals die nu die slag moeten maken, komen ergens vandaan. We lijken dat maar gewoon vergeten. Vele professionals in het sociaal domein hebben jarenlang gewerkt volgens de regels van de bureaucratie, volgens productieafspraken, waren 31 januari

10 gehoorzaam aan de baas. En tegen die mensen zeg je nu ga de leefwereld in, stem af op die mensen en o ja, we willen nog wel een paar resultaten. Dat gaat dus niet zomaar. Reflectieruimte Baart vindt, in navolging van SCP-directeur Kim Putters, dat professionals in het sociaal domein scharrelruimte moeten krijgen. Hij betwijfelt zeer of er nu echt ruimte is om als werker te ontdekken hoe de wereld van hun cliënten nu echt werkt. Waar willen die bewoners mee bezig zijn, wat zijn hun klachten, waar zit hun energie? Krijgen de professionals ruimte om te leren? Baart ziet het zelden. Hij ziet wel beleid waarin bepaald is waar burgers aan toe zijn, wat ze meer zouden moeten doen en wat professionals daarvoor moeten leveren. Burgers maken voor allerlei initiatieven tijdelijke groepjes die dus ook weer uit elkaar vallen. Dan wil een buurt bijvoorbeeld een barbecue organiseren. Veel mensen leveren een bijdrage en na de barbecue houdt het weer op. Nou, daar kan de beleidswereld dus niets mee. Die vindt dat het duurzaam moet worden of zo. Een belangrijke vraag binnen deze transities is of beleidsmakers, bestuurders, professionals werkelijk het ritme en de logica van de leefwereld willen respecteren. Al dat beleid is toch bedoeld om mensen te helpen? Is dat zo? Niet? Ik denk dat beleid met name een geordende samenleving in stand wil houden. Dat de buurt veilig blijft, er geen rotzooi op straat ligt, mensen een beetje naar elkaar omkijken, dat er continuïteit is. Dat is heel begrijpelijk, maar dan wil je nog niet dat het goed gaat met mensen zelf. Wat is belangrijker: die sociale ordening of recht doen aan en werken vanuit de leefwereld van mensen zelf? Kan dat samengaan? Of is het eerste strijdig met het tweede? Daar moeten we echt over nadenken. Volgens mij staat dat niet in het gemiddelde lokale beleidsstuk over de transities. Inderdaad, inderdaad! We hebben goede intenties, we willen die leefwereld in, maar Degenen die er doorheen komen, zeggen dat ze eindelijk het werk doen waarvoor ze oorspronkelijk gekozen hebben dat is een cultuuromslag van heb ik jou daar. In werken, in aansturen, in beleidsontwikkeling. Ik zou willen dat professionals de komende jaren worden afgerekend op de vraag of ze die slag inderdaad kunnen maken, of ze het willen, of ze het doen. En niet meteen op resultaten die uit die nieuwe werkwijze moeten voortvloeien. Professionals moeten de tijd krijgen na te denken over hun nieuwe werkstijl, te experimenteren, ze hebben reflectieruimte nodig. Dus geen targets voor het aantal gerealiseerde burgerinitiatieven? Bijvoorbeeld ja. Want dan stuur je professionals aan met de logica van het produceren. Maar je moet ze voorlopig, en misschien wel heel lang, aansturen op de logica van afstemmen, van dichterbij komen. Je ziet nu dat gemeentes hun vragen in aanbestedingen uitzetten, dat betekent dus productieafspraken en productieafspraken gaan niet gepaard met lerende professionals. Veeleisend Vraag is wel of professionals het zelf eigenlijk wel willen. Zich aanpassen aan de leefwereld en het ritme van hun cliënten. Aanklampbaar zijn. Baart betwijfelt of professionals het nu al kunnen, maar is hij sowieso niet te veeleisend? Is de moderne professional wel zo idealistisch als Baart lijkt te wensen? Als ik u hoor, moet ik aan de klassieke huisarts denken die 24/7 beschikbaar was voor zijn patiënten. Dat kun je tegen woordig toch niet vragen van professionals? Ik vind inderdaad dat professionals veel radicaler moeten afstemmen op de mensen voor wie ze er zijn. Maar je moet in dat afstemmen wel jezelf laten zien. Je zegt tegen die mensen: we gaan ervoor, maar ik bewaak ook mijn eigen tijd. We hebben hier onderzoek naar gedaan en telkens weer blijkt dat mensen dat heel goed begrijpen. Sterker nog, ze zeggen moet jij onderhand niet naar huis? De logica die jij als professional in de relatie brengt, krijg je terug. De door u gevraagde stijl van werken lijkt hoe dan ook zeer veeleisend Er is onderzoek gedaan naar verpleegkundigen die zwaar werk hebben, bijvoorbeeld bij stervende kinderen en die zijn af en toe echt verdrietig. Branden die professionals nou vaker af? Nee, integendeel. Ze huilen wel vaker, de tong hangt soms op de schoenen, maar ze houden ook meer van hun werk. Ze houden meer van hun werk? Ja, want het is de zin van hun werk. Als ze hun ervaringen maar kunnen delen met anderen. Bij Vlaamse verpleegkundigen in de palliatieve zorg is een nagesprek standaard onderdeel van het werk. Dan gaat het over al die deuken en krassen. Dat hoort er wel bij. Baart is even stil. Trommelt met een paar vingers op de tafel. Dan: Weet je, ik gun het professionals. Als je de stap naar de leefwereld van je cliënten maakt, dan is dat in eerste instantie wellicht een verzwaring van het werk. Je moet het uitzoeken, de routine wordt eruit gehaald, je wordt aangeklampt. Dan lopen de ziektecijfers ook even op en verlies je een aantal mensen. Maar degenen die daar doorheen komen, zeggen dat ze eindelijk het werk doen waarvoor ze oorspronkelijk gekozen hebben. Meer lezen van Andries Baart? Op staat de uitgebreide versie van het vraaggesprek. Baart gaat onder meer in op het keukentafelgesprek en de gebrekkige professionele autonomie van sociale professionals januari 2014

11 ONDERZOEK José van der Waerden ANP Foto/Lex van Lieshout GAAT HET OM MENSEN HELPEN OF OM MKBA S? Doel en effect van sociale wijkteams vaak onduidelijk Gemeenten rekenen sociale wijkteams vooral af op kostenvermindering. Of ze inhoudelijk effectief zijn, wordt nauwelijks aangetoond. Vaak ontbreekt vooraf een heldere, concrete visie op de doelen van de wijkteams. De beleidsnota s zijn te algemeen en missen een lokale inkleuring, aldus Vasco Lub en Silke van Arum. Veel nota s blinken uit in tekstuele verwarring en contradicties. D e inzet van sociale wijkteams lijkt hét antwoord op de transities in het sociaal domein. Vrijwel elke gemeente is ermee bezig, in papieren beleidsnota s of stap voor stap in de praktijk. De verwachtingen zijn hooggespannen. Rechtvaardigen praktijkervaringen dit, zijn beleidsdoelstellingen realistisch of is er vooral sprake van wishful thinking? Hoe potentieel effectief zijn sociale wijkteams? Vasco Lub en Silke van Arum deden er voor Movisie onderzoek naar. Hun kritische bevindingen komen op een saillant moment, want 2014 is een cruciaal jaar in de aanloop naar de decentralisaties: de laatste ambtelijke voorbereidingen, contracten met zorg- en welzijnspartijen en besluitvorming in gemeenteraden. We zijn zeker kritisch, maar met een constructief doel, vertelt Vasco Lub. 31 januari

12 ONDERZOEK Er is veel meer open discussie nodig over sociale wijkteams. Hier en daar hoor je wel voorzichtige waarschuwingen over valkuilen, maar dat is vooral achter de coulissen. Burgerkracht Vasco Lub en Silke van Arum analyseerden eerst gemeentelijke beleidsnota s over sociale wijkteams. Een aantal zaken viel op. Gemeenten blijken de teams vooral te zien als hét middel om burgerkracht aan te boren. Dat verbaasde ons, aldus Lub, wij dachten dat sociale wijkteams een antwoord zijn op het niet slagvaardig opereren van professionals. Dat ze moeten voorkomen dat er bij gezinnen twintig verschillende mensen over de vloer komen. Maar hierover hebben we weinig teruggevonden. Verder wordt het stimuleren van burgerkracht weinig concreet uitgewerkt, constateren de onderzoekers. Lub: In de nota s staan veel algemene formuleringen. Dat mensen dingen zelf moeten doen, over creatief kijken naar de eigen omgeving, over co-productie, enzovoorts. Duidelijke kaders en beschrijvingen ontbreken. Waar begint en eindigt Over het onderzoek: Vasco Lub (Bureau voor Sociale Argumentatie) en Silke van Arum (Movisie) onderzochten veronderstellingen over de werkzaamheid van sociale wijkteams: Stap 1: een analyse van 32 gemeen telijke beleidsnota s over sociale wijkteams (de theorie); Stap 2: toetsing van de praktijk aan de hand van quickscans en MKBA s, opgesteld door gemeenten en/of landelijke kenniscentra. Het onderzoek is te lezen op burgerkracht, in welke situaties kan iets wel en niet? Wie zijn betrokken bij co-producties, wie heeft een mandaat bij doorverwijzing? Het blijft vaag. Opmerkelijk is de afwezigheid van een lokale inkleuring, toch de kern van de decentralisaties. Specifieke doelgroepen of problemen in de eigen gemeente worden zelden benoemd. Contradicties Een andere observatie is dat in de beleidsnota s veel als vaststaand feit wordt gepresenteerd. Leden van sociale wijkteams zijn specialistische generalisten. Schapen met vijf poten die blijkbaar voldoende beschikbaar zijn, want nergens staat wat er moet gebeuren om ze te creëren. Wel blinken veel nota s uit in tekstuele verwarring en contradicties. Vaak blijft onduidelijk of het sociale wijkteam zich richt op lichte of juist zware gevallen, of de professionals vraaggericht werken of via een erop af -instelling, of de teamleden generalisten of spe cialisten zijn, en welke professionals er nou precies inzitten. Zeker bij iets nieuws als sociale wijkteams is een beleidsnota belangrijk, benadrukken de onderzoekers. Dat moet voor alle betrokkenen een anker zijn, een heldere basis om op terug te kunnen vallen. Bij te veel algemeenheden en onduidelijkheid loop je het risico op willekeur. De een legt het beleid zus uit, de ander zo. En als de doelen niet helder zijn, waar reken je een sociaal wijkteam dan op af? Systeemgericht Ook van de evaluaties over bestaande wijkteams werden Lub en Van Arum niet vrolijk. Erg gericht op systeem en financiën, verzucht Lub. De quickscans lezen als beleidsnota s. Het gaat vooral over het samenwerken van de professionele organisaties. Er staat heel weinig in over de gevolgen voor de leefwereld van de burgers. Wat gebeurt er nou echt, wat ervaren burgers, waar lopen leden van een wijkteam tegenaan? Het is jammer dat die inhoudelijke analyse ontbreekt. Lub en Van Arum pleiten voor diepgaand onderzoek naar deze aspecten. Moeilijk? Lub denkt van niet. Eén rapport vermeldde dat er 40 procent minder huisuitzettingen waren. Meer niet. Komt dat door de sociale Wat gebeurt er nou echt, wat ervaren burgers, waar lopen leden van een wijkteam tegenaan? wijkteams? Dat wil je weten. Toen ik doorvroeg, werden daar verschillende argumenten voor aangedragen. Zet die dan in zo n rapport! Geef aan wat werkt en waarom het werkt. Anderen kunnen daar hun voordeel mee doen. Waar de onderzoekers zich vooral zorgen over maken is de wijze waarop tot nu toe de effectiviteit van sociale wijkteams zijn beoordeeld. Een populair meetinstrument is de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA). Daarin staat bijvoorbeeld dat er een x-aantal minder doorverwijzingen zijn, waarmee een x-bedrag is bespaard. Het zegt niets over het effect op het leven van burgers. Als minder doorverwijzen de graadmeter is voor een positief effect, loop je het risico dat hulpbehoevende mensen verdwijnen in een zwart gat. Want je weet niet wat er met zo n gezin gebeurt. Ronduit kwalijk vindt hij dat er in MKBA s soms gestoeid wordt met aannames en prognoses. Een beleidstheorie wordt dan omgerekend naar een praktijkrealiteit in euro s. Er ontstaat daardoor een vertekend beeld. Voorbij hollen Nogmaals benadrukt Vasco Lub dat de onderzoekers sociale wijkteams niet willen afvallen. Het kan best een goed idee zijn, maar het lijkt erop dat gemeenten zichzelf voorbij hollen. Er is te weinig inzicht in de sterke kanten en de faalfactoren. Het gaat om een ingewikkelde verandering en een kwetsbare doelgroep. Dan wil je het toch op een doordachte manier invoeren? januari 2014

Zijn professionals aanklampbaar?

Zijn professionals aanklampbaar? Zijn professionals aanklampbaar? In theorie en op papier is het helder: zorg en welzijn dichtbij, op maat, vanuit de cliënt. Maar gaat het in de praktijk zo werken? Andries Baart twijfelt. Ik vraag me

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2 Nieuwsbrief sociaal domein, #1 Vernieuwing welzijn, (jeugd)zorg en werk Inhoud Voorbereiden door krachten te bundelen... 2 Visie op nieuwe taken... 2 Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN

&Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN &Ons Tweede Thuis VOLWASSENEN & & VOLWASSENEN Ondersteuning voor mensen met een beperking Heb je een beperking of heeft je zoon of dochter een beperking? Dan is wat ondersteuning soms erg welkom. Ons Tweede

Nadere informatie

Het keukentafelgesprek

Het keukentafelgesprek Het keukentafelgesprek Informatie over het keukentafelgesprek Waarom een keukentafelgesprek? De Wmo heeft andere uitgangspunten dan de AWBZ. De AWBZ kent een recht op zorg. Er zijn landelijke richtlijnen

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt.

Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt. VRAGENLIJST Quickscan voorbereiding decentralisatie begeleiding Algemene gegevens Om te beginnen willen wij graag wat algemene informatie van u ontvangen. Uw gegevens worden geanonimiseerd verwerkt. Vraag

Nadere informatie

Samen voor een sociale stad

Samen voor een sociale stad Samen voor een sociale stad 2015-2018 Samen werken we aan een sociaal en leefbaar Almere waar iedereen naar vermogen meedoet 2015 Visie VMCA 2015 1 Almere in beweging We staan in Almere voor de uitdaging

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement

Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Onderwerpen Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Wat is sociaal isolement? Oorzaken en gevolgen De leefsituatie van sociaal geïsoleerden Wat kunnen we doen aan sociaal isolement? Conclusies

Nadere informatie

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen.

Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Leerstijlentest van David Kolb Mensen, scholieren dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Voor

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

De 3 decentralisa.es in het nieuws van 2015

De 3 decentralisa.es in het nieuws van 2015 De 3 decentralisa.es in het nieuws van 2015 Evelien Tonkens Hoogleraar burgerschap en humanisering van ins6tu6es en organisa6es Universiteit voor Humanis6ek, Utrecht De Staat van Nederland, 22 september

Nadere informatie

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten? Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking

Nadere informatie

Niet alles verandert in de zorg

Niet alles verandert in de zorg Over wat blijft en wat er verandert in de zorg 15 september 2014, Hercules Diessen Niet alles verandert in de zorg. Gelukkig maar! Er gaat veel veranderen in de zorg. Maar er blijft gelukkig ook veel hetzelfde;

Nadere informatie

Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE

Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE Sport- en beweegvragen van kwetsbare doelgroepen/ mensen met een beperking in het sociale wijkteam en de rol van MEE Dordrecht 17 maart 2016 Nynke Tilstra, Sportconsulent Introductie MEE Uitleg Wijkteams

Nadere informatie

Mats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.

Mats Werkt! WWW.MATSWERKT.NL DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. WWW.MATSWERKT.NL Mats werkt: Dé cursus voor het begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking op de werkvloer.

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

Inspiratiediner Wij in de Wijk. Bora Avric, Senior Adviseur Movisie

Inspiratiediner Wij in de Wijk. Bora Avric, Senior Adviseur Movisie Inspiratiediner Wij in de Wijk Bora Avric, Senior Adviseur Movisie 6/23/2014 Sportquiz Vraag 1: Hoeveel procent van de Nederlanders sport minimaal 1 x per maand? 64% of 75 % Sportquiz Vraag 1: Hoeveel

Nadere informatie

De gemeenteraad aan zet Wat wilt u weten over de jongeren met een beperking in uw regio?

De gemeenteraad aan zet Wat wilt u weten over de jongeren met een beperking in uw regio? De gemeenteraad aan zet Wat wilt u weten over de jongeren met een beperking in uw regio? Transities sociale domein Gemeenten staan zoals bekend aan de vooravond van drie grote transities: de decentralisatie

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Regelgeving & Geldzaken

Regelgeving & Geldzaken MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Regelgeving & Geldzaken Regelgeving & Geldzaken Hoe regel ik mijn geldzaken? Ik vind het moeilijk om overzicht te houden en wil geen schulden maken. Wie zorgt

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Opvoeding & Ontwikkeling

Opvoeding & Ontwikkeling MEE Utrecht, Gooi & Vecht Ondersteuning bij leven met een beperking Opvoeding & Ontwikkeling Opvoeding & Ontwikkeling MEE is een organisatie voor iedereen met een beperking of chronische ziekte. MEE biedt

Nadere informatie

Durf jij het aan? Nieuwe eisen aan de sociale professies

Durf jij het aan? Nieuwe eisen aan de sociale professies Durf jij het aan? Nieuwe eisen aan de sociale professies 3/11/2014 Paul Vlaar, Movisie Vakmanschap Movisie, kennis en aanpak sociale vraagstukken Afdeling vakmanschap: - Wat moeten professionals kunnen

Nadere informatie

Sociale wijkteams en wijkpilots in Nijmegen

Sociale wijkteams en wijkpilots in Nijmegen Sociale wijkteams en wijkpilots in Nijmegen Budgetaanvraag NIM - Tandem Linda Jansen ZZGzorggroep Els Bremer projectbureau MAAT Opzet van deze workshop Introductie : hoe transformeren Korte aftrap: wat

Nadere informatie

1-meting NEDERLANDERS EN DE DECENTRALISATIES IN HET SOCIALE DOMEIN. I&O Research

1-meting NEDERLANDERS EN DE DECENTRALISATIES IN HET SOCIALE DOMEIN. I&O Research NEDERLANDERS EN DE DECENTRALISATIES IN HET SOCIALE DOMEIN I&O Research Peter Kanne en Rachel Beerepoot Congres Transformatie in het sociaal domein Jaarbeurs Utrecht, 18 juni 2015 1-meting 1-meting De decentralisaties

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

De toekomst van gezondheid, zorg, wonen, opvoeden, werk en inkomen

De toekomst van gezondheid, zorg, wonen, opvoeden, werk en inkomen Inhoudsopgave Titel beleidsnota onder titel (optioneel) De toekomst van gezondheid, zorg, wonen, opvoeden, werk en inkomen Stap voor stap op weg naar een nieuwe samenleving 1 Stap voor stap naar een nieuwe

Nadere informatie

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond

Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Voor en met elkaar : burgerinitiatieven worden beloond Verenigingen, stichtingen en instellingen barsten doorgaans van de ambities en toekomstplannen. Maar om ze te realiseren heb je financiële middelen

Nadere informatie

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken

Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken (in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 2 De Wet maatschappelijke ondersteuning 13 Ben je ouder dan 18 jaar? Woon je in je eigen

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Coach voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Coach voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Coach voor patiënten met niet-aangeboren hersenletsel UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord U begint binnenkort met een poliklinisch revalidatietraject.

Nadere informatie

Ontwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013,

Ontwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013, KOERS 2014-2015 3 Het (zorg)landschap waarin wij opereren verandert ingrijpend. De kern hiervan is de Kanteling, wat inhoudt dat de eigen kracht van burgers over de hele breedte van de samenleving uitgangspunt

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk...

Ik heb een vraag over. zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... Ik heb een vraag over zorg... ondersteuning... opvoeding... jeugdhulp... mijn arbeidsbeperking... mijn uitkering... werk... 1 Ik heb een laag inkomen en vind het moeilijk om werk te vinden... Ik wil me

Nadere informatie

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.

Nadere informatie

10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren

10 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren 0 tips voor begrijpelijke AWBZ-formulieren Dit is een uitgave van: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Directie Postbus 0011 00 ea Den Haag www.rijksoverheid.nl Maand 0 B-0000 0 tips

Nadere informatie

Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda

Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda 2012-2013 Inleiding M&S Breda bestaat uit acht organisaties die er voor willen zorgen dat de kwetsbare burger in Breda mee kan doen. De deelnemers in M&S Breda delen

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid:

Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid: 2 juni 2014 Sociaal Domein Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid: Jeugdzorg, AWBZ-begeleiding naar Wmo, Participatiewet. Samenhang met ontwikkelingen Publieke Gezondheidszorg en Passend

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT E-blog OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT Reeks: bestuurders over vitaliteit Colofon: einde artikel Wilma de Jong, lid van de Raad van Bestuur van BrabantZorg, is een kordate

Nadere informatie

Ik werk en maak mijn eigen keuzes. Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn

Ik werk en maak mijn eigen keuzes. Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Ik werk en maak mijn eigen keuzes. Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Mensen met een hulpvraag krijgen ondersteuning thuis en in de wijk. Het wijkteam regelt dit. Soms is er gespecialiseerde

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Ambtenaren / managers Ambtenaren die werken met moeilijk bereikbare groepen

Ambtenaren / managers Ambtenaren die werken met moeilijk bereikbare groepen Bijlage Overzicht Doelgroepen Overzicht Doelgroepen participerend in Wmo-werkplaatsen Wmo werkplaats Participerende doelgroepen praktijken Actieve burgers Actieve burgers Actieve buurtbewoners / managers

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS

vooruitkomen OUDERS & OPVOEDERS > vooruitkomen + OUDERS & OPVOEDERS ! Via Bureau Jeugdzorg of uw huisarts bent u bij Rubicon jeugdzorg terecht gekomen. Soms zijn er problemen in het gezin die u niet zelf kunt oplossen. Uw kind is bijvoorbeeld

Nadere informatie

De mantelzorg DER LIEFDE

De mantelzorg DER LIEFDE De mantelzorg DER LIEFDE Ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders zorgen onbetaald en langdurig voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner of familielid. Ook op de HAN zijn veel medewerkers

Nadere informatie

Het verhaal van Careyn Het Dorp

Het verhaal van Careyn Het Dorp Het verhaal van Careyn Het Dorp Het Dorp staat voor een nieuwe manier van werken. Een werkwijze die de klant en kwaliteit van leven centraal stelt en waarbij onze zorgprofessional aan zet is. Het Dorp

Nadere informatie

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel Onderzoek Stress 5 Juni 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 20 mei tot en met 5 juni 2014 in samenwerking met 7Days, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 949 scholier en

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst zorg & ondersteuning 22 maart 2017

Verslag bijeenkomst zorg & ondersteuning 22 maart 2017 Verslag bijeenkomst zorg & ondersteuning 22 maart 2017 In Zaanstad kan iedereen meedenken én praten over (goede) zorg en ondersteuning. Dit jaar heeft de gemeente haar werkwijze vernieuwd. Om zo beter

Nadere informatie

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven

Allereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de

Nadere informatie

Kansen en kracht creëren we samen. RMC Radius 1

Kansen en kracht creëren we samen. RMC Radius 1 RMC radius verbindt Kansen en kracht creëren we samen RMC Radius 1 We staan dicht bij de mensen, wijk en leefomgeving. Jeroen Rovers Directeur bestuurder RMC Radius verbindt - RMC Radius staat voor de

Nadere informatie

Transitie en transformatie van de zorg voor jeugd

Transitie en transformatie van de zorg voor jeugd Transitie en transformatie van de zorg voor jeugd Een geslaagde transformatie & transitie? Vanaf januari 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor het preventieve en curatieve jeugdbeleid. Hieronder

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Nieuwsbrief nr. 3, september 2013. Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Nieuwsbrief nr. 3, september 2013 Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen Amstelveen, donderdagochtend 29 augustus om 7.45 uur s ochtends op het plein voor het raadhuis. Een vriendelijk

Nadere informatie

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012

Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Zelfmanagement, gedeelde zorg of ontzorgen. Congres Chronische zorg Jacques Loomans (ZB NH) Jeanny Engels (Vilans) 29 juni 2012 Programma Inleiding Inleefoefening zelfmanagement met nabespreking Rol patiëntenverenigingen

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht)

Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) Verslag basiscursus Wmo d.d. 12 april 2013 LSR in (Utrecht) De vier cursisten, die aanwezig waren, begonnen zich aan elkaar voor te stellen onder leiding van de cursusleidster. Van de vier cursisten waren

Nadere informatie

Ik werk en maak mijn eigen keuzes. Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn

Ik werk en maak mijn eigen keuzes. Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Ik werk en maak mijn eigen keuzes. Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Mensen met een hulpvraag krijgen ondersteuning thuis en in de wijk. Het wijkteam regelt dit. Soms is er gespecialiseerde

Nadere informatie

Verslag participatiedebat deel 2. Het werknemersperspectief

Verslag participatiedebat deel 2. Het werknemersperspectief Verslag participatiedebat deel 2. Het werknemersperspectief Datum: Plaats: Gespreksleiding: Gastsprekers: Participanten: Bezoekers: Thema: vrijdag 17 oktober 2014, 15:00-17:00 uur De Gouden Zaal van DROOMvilla

Nadere informatie

Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg

Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg Vragen uit de SOL bijeenkomst de nieuwe rol van uw gemeente woensdag 29 augustus regio Zuid-Limburg 1. Is het de bedoeling dat de gemeente straks met iedere thuiswonende mens met een verstandelijke beperking,

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER.

Mats Werkt!   DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. Mats Werkt! DÉ CURSUS VOOR HET BEGELEIDEN VAN MENSEN MET EEN ARBEIDSBEPERKING OP DE WERKVLOER. WWW.MATSWERKT.NL Mats Werkt: Dé cursus voor het begeleiden van mensen met een arbeidsbeperking op de werkvloer.

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen.

Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen. Weten wat er verandert in de jeugdhulp in 2015? Deze lijst geeft antwoord op de meest gestelde vragen. Vanaf 1 januari 2015 zijn wij als gemeente verantwoordelijk voor de jeugdhulp in Hendrik-Ido- Ambacht.

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis

Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden

Nadere informatie

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out

Online Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg

Nadere informatie

Armoede & Veerkracht: Hoe vinden mensen met weinig geld hun weg?

Armoede & Veerkracht: Hoe vinden mensen met weinig geld hun weg? Armoede & Veerkracht: Hoe vinden mensen met weinig geld hun weg? Ruim 10% van de Nederlandse bevolking leeft in armoede. Ongeveer 7% van de kinderen in de provincie Groningen groeit op in een gezin dat

Nadere informatie

Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams

Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams Tijd: 2 ½ uur Sociale Wijkteam leden Een collectieve leerbijeenkomst staat in het teken van participatie van jongeren die

Nadere informatie

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny

Nadere informatie

Belangrijk nieuws. voor alle inwoners van Leiden

Belangrijk nieuws. voor alle inwoners van Leiden Belangrijk nieuws voor alle inwoners van Leiden ONDERSTEUNING - ZORG - JEUGDHULP - WERK IN 2015 Meedoen en zelf aan zet Nieuwe taken voor de gemeente Iedereen doet mee Mensen gaan naar school, zijn aan

Nadere informatie

Training Persoonlijke Kracht!

Training Persoonlijke Kracht! Training Persoonlijke Kracht! Zet binnen acht weken stevige stappen in je persoonlijke ontwikkeling en leer te werken vanuit jouw persoonlijke kracht! Training Persoonlijke Kracht! Persoonlijk leiderschapsprogramma

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom?

Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Wat gaat er in de zorg veranderen en waarom? Het ministerie van VWS heeft wee websites in het leven geroepen die hierover uitgebreid informatie geven www.dezorgverandertmee.nl en www.hoeverandertmijnzorg.nl

Nadere informatie

VAN DE WIJK VALT NIET ZOVEEL TE VERWACHTEN.

VAN DE WIJK VALT NIET ZOVEEL TE VERWACHTEN. VAN DE WIJK VALT NIET ZOVEEL TE VERWACHTEN. INTERVIEW MET PROMOVENDA FEMMIANNE BREDEWOLD in dit artikel: > geven en ontvangen > afstand > begrensde contacten > aangepaste wederkerigheid > andere aanbevelingen

Nadere informatie

De perspectief nota en de najaarsnota lieten een positief beeld zien.(+137.000).

De perspectief nota en de najaarsnota lieten een positief beeld zien.(+137.000). Begroting 2015-2018 Begroting 2015-2018 11-11-2014 voor ons ligt de begroting 2014 2018. Voor de PvdA zijn de mensen belangrijk. Mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt die nu buiten spel staan, maar

Nadere informatie

'Gratis' mantelzorg (m/v)

'Gratis' mantelzorg (m/v) 'Gratis' mantelzorg (m/v) Presentatie Eelco Wierda bij NVR-expertmeeting 'Gendersensitief beleid bij gemeenten' 11 juni 2015 Vorig jaar ben ik mij vanuit Atria als Kenniscentrum voor Emancipatie verder

Nadere informatie

Gluren bij de 3D buren Een kijkje in het huis van sociaal werk

Gluren bij de 3D buren Een kijkje in het huis van sociaal werk Gluren bij de 3D buren Een kijkje in het huis van sociaal werk 5/13/2016 Wie ben ik? Wat was ook al weer de bedoeling van 3D? Het echte gluren: wie, wat en hoe doen ze het? Aantal dilemma s Discussie Wie

Nadere informatie

Welkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht

Welkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht Welkom Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht Inhoud Inrichting werkwijze wijkteams Leeuwarden Verdieping in schuldhulpverlening Verdieping

Nadere informatie

Leerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B

Leerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B Leerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B Inleiding Mensen, studenten dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Als je dat weet, begrijp je beter waarom een student iets aanpakt,

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

Bora Avric, Senior Adviseur Movisie 6/2/2015

Bora Avric, Senior Adviseur Movisie 6/2/2015 Gezonde wijk in wording: Sport als middel tot participatie Bora Avric, Senior Adviseur Movisie 6/2/2015 Sportquiz Vraag 1: Hoeveel procent van de Nederlanders sport minimaal 1 x per maand? 64% of 75 %

Nadere informatie