Neuromodulatie voor acute en chronische pijn: van MET tot tdcs. Dr. Liesbeth Teugels
|
|
- Antoon Thys
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 van MET tot tdcs Dr. Liesbeth Teugels
2 van MET tot tdcs Basisprincipes neuromodulatie technieken Werkingsmechanisme - historiek Soorten neuromodulatie in de pijnbehandeling Evidentie neuromodulatietechnieken Specifieke technieken TENS MET SCS = Transcutanous Electrical Nerve Stimulation = Microcurrent Electrical Therapy = Spinal Cord Stimulation
3 Basisprincipes neuromodulatie Principe Modulatie van zenuwen (perifeer centraal) Modulatie van pijnzenuwen Klinisch effect Pijnverlichting Historisch Egyptenaren: electriciteit (jellyfish) voor allerlei kwalen Gate control theorie van de pijn (Wall-Melzac) dorsal collumn stimulation Vandaag: nieuwe SCS- implantaties / jaar wereldwijd Werkingsmechanisme neuromodulatie? Kliniek niet te verklaren via gate control theory SCS Geen effect op acute nociceptieve pijn Wel effect op neuropathische pijn sympathisch gemedieerde pijn viscerale pijn Zones van allodynie en/of hyperesthesie : beste analgetisch effect Effect ontstaat pas na enkele minuten Complexe mechanismen; Afhankelijk van plaats (perifeer-centraal) type zenuwvezels
4 Soorten neuromodulatie Soorten neuromodulatie Chemische neuromodulatie: Intrathecale morfine e.a. medicatie Clonidine, lokaal anesthetica, andere medicatie bij infiltraties Systemische analgetica e.a. medicatie (ismelineblock, xylocaïne-infuus) Elektrische neuromodulatie Kleine zenuwvezels: TENS: Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation MET: Microcurrent Electrical Therapy Elektro-acupunctuur Grotere zenuwen: PRF: Pulsed RadioFrequency Peripheral nerve, n. occipitalis, dorsal root stimulation Centraal zenuwstelsel SCS - DCS: Spinal Cord Stimulation - Dorsal Collumn Stimulation MCS: Motor Cortex Stimulation DBS: Deep Brain Stimulation TMS: Transcranial Magnetic Stimulation tdcs: transcranial Direct Current Stimulation Eenmalige technieken vs. elektrode implantatie voor intermittente of continue stimulatie via IPG
5 Evidentie neuromodulatie technieken EFNS Guidelines on neurostimulation therapy for neuropathic pain G. Cruccu, T.Z. Aziz, L. Garcia-Larrea, P. Hansson, T.S. Jensen, J-P. Lefaucheur, B.A. Simpson and R.S. Taylor; European Journal of Neurology 2007, 14: SCS: Spinal Cord Stimulation Efficaceous in FBSS and CRPS type I (level B) Other indications Further controlled trials warranted High-frequency TENS: Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation Better than placebo (level C) Worse than electro-acupuncture (level B) Non-invasive and suitable as preliminary or add-on therapy rtms: repetitive Transcranial Magnetic Stimulation non-invasive and suitable as preliminary or add-on therapy transient efficacy in peripheral and central neuropathic pain (level B) MCS: Motor Cortex Stimulation Only in experienced centres Further controlled trials warranted Efficaceous in central post-stroke pain and facial pain (level C) DBS: Deep Brain Stimulation Only in experienced centres Further controlled trials warranted Implanted peripheral Nerve Stimulation Inadequate evidence
6 TENS: Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation TENS Werkingsmechanisme rechtstreeks afgeleid uit gate control theorie van de pijn Klinische evidentie? Meta-analyse: Gebrek aan RCT s: geen goede controlegroep mogelijk: elektrische stimulatie is voelbaar Stimulatieparameters (intensiteit, frequentie en lokatie) spelen rol in graad van bereikte hypo-algesie = dosis-respons relatie Dose-specific effects of transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) on experimental pain: a systematic review. Clin J Pain Sep;27(7):635-47Claydon LS, Chesterton LS, Barlas P, Sim J
7 TENS: Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation Toepassingen TENS in de medische literatuur Neurologische pijnen: neuropathie, plexuslaesies, reflexdystrofie, migraine, (cluster)hoofdpijn, trigeminusneuralgie of faciale pijn, (post)herpetische neuralgie, fantoompijn Chirurgie: acuut trauma, (acute) postoperatieve pijn Spierpijn: algemeen, nek-/schouder-/lage rugpijn Orthopedie: (osteo)artritis Rheumatologie: revalidatie bij reumatoïde artritis Gynaecologie: gynaecologische pijn / neoplasmata, pijn tijdens de bevalling, pijn na sectio Tandartsgeneeskunde: tijdens tandheelkundige ingrepen Urologie: Oncologie: Cardiologie: Overige: urologische stoornissen, pijn in het kleine bekken, incontinentie palliatieve pijn, botmetastasen angina pectoris algemene chronische pijnen, weefseldoorbloedingsstoornissen, chronische pancreatitis, brandwonden
8 MET: MicrocurrentElectrical Therapy MET: Microcurrent Electrical Therapy = MENS: Microcurrent Electrical Nerve Stimulation = APS: Action Potential Stimulation Klinische toepassingen MET Maculadegeneratie Wondgenezing, veneuze ulcera Peesruptuur en herstel Cosmetische behandelingen Wereldwijd meest gebruikt in de sportgeneeskunde: herstel van blessures
9 MET: MicrocurrentElectrical Therapy Wat doet APS of MET therapie? Prikkeling van de actiepotentiaal toename van ATP (Adenosinetrifosfaat) Stroom gaat dieper in de weefsels dan bij TENS Verhoging bloedfow in de behandelde weefsels Aanpassing stroomparameters andere klinische effecten Toestel UZA: instellingen voorgeprogrammeerd per pijntype Pijntypes: Spierweefsel mee betrokken in het pijnpatroon Lumbalgie, dorsalgie, cervicalgie Schouderpijn Gelokaliseerde pijnsyndromen ledematen Postoperatieve en posttraumatische pijn Sportgeneeskunde: herstel blessures
10 tdcs: transcranial Direct Current Stimulation Indications tdcs: Enhancement of cognitive skills Depression, Alzheimer's disease, Parkinsonism, Stroke recovery Chronic neuropathic pain, CRPS, Migraine Tinnitus rtms: repetitive Magnetic Transcranial Stimulation: aangetoond effect in centrale en perifere neuropathische pijn (Gruccu, Aziz, 2007)
11 Transcutane technieken Transcutane technieken: Contra-indicaties Elektroden op de huid: eenvoudig toepasbaar Herwinnen zelfcontrole over pijn bij subjectieve analgesie Ambulant of thuis toe te passen Belangrijkste beperking: huidirritatie Demand type pacemaker of AICD: raadpleeg firma: contactnummer Huidaandoeningen, sensibiliteitsstoornissen in het gebied van elektrodeplaatsing Eerste trimester zwangerschap (abdominaal en lumbaal gebied) Stimulatie in het gebied van de sinus carotis en stimulatie op de ogen
12 Spinal Cord Stimulation Werkingsmechanisme Mode of action of Spinal Cord Stimulation in Neuropathic Pain B.A. Meyerson, B. Linderoth Journal of Pain and Symptom Management Vol 31, April 2006 Orthodrome activatie Antidrome activatie Dorsale hoorn Collateralen Primaire afferenten Supraspinale mechanismen (niet voorgesteld) Modulatie orthosympathische zenuwstelsel (niet voorgesteld)
13 Spinal Cord Stimulation Indicaties Volgens de nomenclatuur zoals gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad kan ruggenmergstimulatie uitgevoerd worden bij 3 indicaties: 1. Neurogene pijn 2. Trombo-angitis obliterans (ziekte van Buerger) 3. Perifeer kritiek niet-opereerbaar ischemisch vaatlijden Ruggenmergstimulatie voor chronische pijn moet actueel kunnen uitgevoerd worden bij actueel bestaande of vroegere aantasting van weefselstructuren resulterend in: - neuropathische pijn - ischemische pijn Ruggenmergstimulatie voor nociceptieve pijn is niet geïndiceerd.
14 Spinal Cord Stimulation Indicaties Indien het gaat om een gemengd pijnsyndroom dan kan ruggenmergstimulatie aangewend worden voor neuropathische pijn en/of ischemische pijn. Indien het gaat om een gemengd pijnsyndroom omwille van de aanwezigheid van een nociceptief pijnsyndroom dan dient de component neuropathische pijn of ischemische pijn de dominante te zijn in het klinisch verhaal en qua intensiteit van de pijn. Onder een gemengd pijnsyndroom word t ook sympathisch gemedieerde pijn beschouwd zoals bij het Complex Regionaal Pijnsyndroom. Meest voorkomende indicatie in de pijnkliniek: Failed Back Surgery Syndrome = FBSS Andere indicaties neurogene pijn: Beste analgesie: radiculaire klachten > LBP unilaterale uitstraling allodynie hyperalgesie Goede analgesie pijn na CRPS partiële plexuslesies perifeer neurotrauma Minder goed te beheersen met SCS: rugpijn zelf bilaterale uitstraling mechanische pijntypes Slechte respons op SCS: complete plexuslesies complete ruggenmerglesie nociceptieve pijn
15 Spinal Cord Stimulation Verloop 1. Multidisciplinair overleg neurochirurgie en pijncentrum: Pijntype komt in aanmerking Andere therapeutische opties uitgeput Meest geschikte type elektrode en plaatsing: chirurgisch of percutaan 2. Intake psychiater: geen contra-indicatie 3. Intake psycholoog: Pre-stimulatie meting van o.m. pijn, functionele impact en analgeticagebruik 4. Implantatie van de proefelektrode met uitwendige extensie ziekenhuisopname 1 nacht - enkele dagen 5. Proefperiode: 4 weken waarvan minimum 3 weken thuis, Dagelijkse verzorging en controle door thuisverpleging 6. Psycholoog na 4 weken: herevaluatie pijnparameters - Verwijderen proefelektrode + Implantatie IPG
16 Spinal Cord Stimulation Verloop: elektrodeplaatsing Installatie patiënt in operatiekamer: Buiklig over kussen Lichte sedatie, wakkere coöperatieve patiënt Röntgen-apparatuur Plaatsen epidurale proefelektrode Verdoven huid en punctietraject Incisie 2 3 cm Aanprikken epidurale ruimte tussen L1L2 Inbrengen epidurale elektrode: actieve tip thoraal Controle Rx: posterieure plaatsing
17 Spinal Cord Stimulation Verloop: elektrodeplaatsing Elektrodetip thoracale dorsale epidurale ruimte Th 9 10: rugpijn Th 10 11: pijn in het been Th 11: pijn in de voet Intra-operatieve testfase Wakkere patiënt Stimulatie in juiste gebied? Goede coverage Afwerking procedure Fixeren elektrode aan fascia Aankoppelen extensie - elektrode Tunnelen extensie naar flank Sluiten huid mediane incisie
18 Spinal Cord Stimulation Verloop: proefperiode SCS: proefperiode thuis Thuisverpleging: dagelijks controle uittredeplaats extensie en wondzorg Stimulatieparameters optimaliseren indien nodig: ambulant op PCT Na 4 weken stimulatie: herevaluatie bij psycholoog Gunstig effect op pijn: moet op meerdere vlakken aangetoond zijn 1. VAS scores 2. Funcionaliteit verbetert 3. Analgeticagebruik daalt Extensie wordt afgeknipt, huid gesloten Beslissing mutualiteit afwachten Andere mogelijkheden Externe stimulatie behouden tot beslissing: cave infectie Definitieve implantatie voor goedkeuring IPG plaatsing: kleine ingreep (dagopname) onder lokale algemene verdoving Extensie wordt vervangen en gekoppeld aan IPG
19 Spinal Cord Stimulation Verloop: opvolging Complicaties SCS Technische en medische complicaties Dislocatie en malfunctie van de onderdelen Stimulatie dorsale wortel met motorisch antwoord Het toestel kan worden uitgeschakeld door de patiënt Infectie Perforatie van de dura en postdurale punctie hoofdpijn Epidurale bloeding en hematoom Pijn over de onderhuids geïmplanteerde batterij: frequent Frequente bezoeken PCT blijven vaak noodzakelijk, ook bij gunstig effect SCS Aanpassen stimulatieparameters Pijnklachten op andere plaatsen Rugpijn: recidiveert frequent Na verloop van tijd neemt tevredenheid over bereikte effect af Ondersteunende zorg: psychologische opvolging, fysiotherapie, revalidatieprogramma
20 Toekomst neuromodulatie Spinal Cord Stimulation vóór invasieve heelkunde? Nieuwe stimulatieparameters voor LBP: high frequency, burst, chaotic burst Cave: batterijcapaciteit Occipitalis stimulatie Trigeminusneuralgie: elektrode in Ganglion van Gasser Cluster headache: elektrode in ganglion pterygopalatinum Perifere zenuwen: Evidentie ontbreekt, veel technische problemen Klinische studies lopende PNS: Peripheral Nerve Field Stimulation: subcutane elektroden in onderrug bij LBP: Klinische studies lopende
ITDD intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)
ITDD intake Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis Naam revalidatiearts(en)
Nadere informatieEpidurale Neurostimulatie
Epidurale Neurostimulatie Click to add title Multidisciplinair Pijncentrum Ziekenhuis Oost-Limburg Click to add subtitle Dr. Buyse Klaas Modulaire opleiding pijn Geschiedenis Epidemiologie Indicaties Procedure
Nadere informatieSCS intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)
SCS intake Algemeen Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis
Nadere informatieNeurostimulatie en intrathecale pijnpompen bij de chronische pijnpatiënt
Neurostimulatie en intrathecale pijnpompen bij de chronische pijnpatiënt Dr Geert Buyse AZ Damiaan Oostende Neurochirurgisch Centrum Noord West Vlaanderen Symposium pijnteam AZ Damiaan 13-12-2011 Neurostimulatie
Nadere informatiePijncentrum. Neurostimulatie
Pijncentrum Neurostimulatie Inleiding Op het pijncentrum is met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden door middel van ruggenmergstimulatie. In deze folder willen wij u graag informeren
Nadere informatieEpiduroscopie: van high-tech diagnostiek naar oorzakelijke behandeling. Dr. Liesbeth Teugels
van high-tech diagnostiek naar oorzakelijke behandeling Dr. Liesbeth Teugels van high-tech diagnostiek naar oorzakelijke behandeling 1. Principes van epiduroscopie en adhesiolyse 2. Epiduroscopie materiaal
Nadere informatieVERMINDER CHRONISCHE PIJNKLACHTEN. VERBETER KWALITEIT VAN LEVEN. Electrostimulatie
Electrostimulatie VERMINDER CHRONISCHE PIJNKLACHTEN. VERBETER KWALITEIT VAN LEVEN. Op het pijncentrum heeft de anesthesioloog-pijnspecialist met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden door
Nadere informatieNeurostimulatie, zonder brein geen pijn. Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare
Neurostimulatie, zonder brein geen pijn Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare - Definities pijn - Classificaties volgens duur & oorsprong - Chronische
Nadere informatieInhoudsopgave. Cervicaal. Hoofdstuk I Wervelkolomgerelateerde pijn 35. Personalia 15 Woord vooraf 19 Samenvatting - Kernpunten 21 Verantwoording 29
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Personalia 15 Woord vooraf 19 Samenvatting - Kernpunten 21 Verantwoording 29 Hoofdstuk I Wervelkolomgerelateerde pijn 35 Cervicaal I.1 Cervicaal radiculaire pijn 37 J. Van Zundert,
Nadere informatieNathalie Bracke, Kinesiste Dr. Ingrid Dekelver, Revalidatie arts
Nathalie Bracke, Kinesiste Dr. Ingrid Dekelver, Revalidatie arts Wat is TENS? TENS = Transcutane = door de huid Elektrische = met elektrische impulsen Neuro Stimulatie = stimuleren van de zenuwen / zenuwuiteinden
Nadere informatieSCS intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)
- SCS intake - SCS intake Algemeen Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en)
Nadere informatieToepassing van patiënt-gecontroleerde analgesietechnieken. Martine De Loof Gespecialiseerd pijnverpleegkundige AZ Alma Eeklo
Toepassing van patiënt-gecontroleerde analgesietechnieken in de transmuralepijnzorg Martine De Loof Gespecialiseerd pijnverpleegkundige AZ Alma Eeklo Doelstelling Brengen van hoogtechnologische pijnzorg
Nadere informatieRF/PFD en de PRF behandeling
RF/PFD en de PRF behandeling Inleiding Zoals in elk vakgebied, volgen de technologische ontwikkelingen elkaar in snel tempo op. De pijnbestrijding is hierop geen uitzondering. Ik wil u graag in het kort
Nadere informatieDr. Liesbeth Teugels Multidisciplinair Pijncentrum UZA. Algologisch Lentesymposium 24 mei 2014
Dr. Liesbeth Teugels Multidisciplinair Pijncentrum UZA Algologisch Lentesymposium 24 mei 2014 1. Plaats van infiltraties bij diverse pijnsyndromen 2. Infiltraties bij wervelzuilpathologie 3. Andere infiltraties
Nadere informatieDokter, de pijn werkt op mijn zenuwen! De plaats van interventionele pijntherapie in de behandeling van neuropathische pijn.
Dokter, de pijn werkt op mijn zenuwen! De plaats van interventionele pijntherapie in de behandeling van neuropathische pijn. 1 2 Overzicht Aanbevelingen van NeupSIG Behandelingen met gepulseerde radiofrequentie
Nadere informatieVERMINDER CHRONISCHE PIJNKLACHTEN. VERBETER KWALITEIT VAN LEVEN. Neurostimulatie
Neurostimulatie VERMINDER CHRONISCHE PIJNKLACHTEN. VERBETER KWALITEIT VAN LEVEN. Op het pijncentrum is met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden door middel van neurostimulatie. In deze
Nadere informatieNeurostimulatie. Versie augustus objectid vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt,
Versie augustus 2016 - objectid 234786 vzw Jessa Ziekenhuis Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt, www.jessazh.be Inhoud 1. Inleiding p. 2 2. De therapeutische ladder p. 3 3. Ruggenmergstimulatie p. 4 4. Hoe
Nadere informatieRuggenmergstimulatie of spinal cord stimulation
Chronische neuropathische pijn Neuropathische pijn is pijn die optreedt ten gevolge van een beschadiging van zenuwweefsel en komt voor bij 3% van de bevolking. Typisch hierbij is het chronisch of langdurig
Nadere informatieDr. Du Chau (Huisarts)
CASUS Chondrosarcoom Dr. Du Chau (Huisarts) Dr. Huysentruyt (Pijnarts) Niet-medische context Vrouw 21 jaar Gehuwd Medische voorgeschiedenis Sinds 2j intermittente last in de regio van het RECHTER SI-gewricht,
Nadere informatieSCS behandeling. Algemeen Patientcode
SCS behandeling Algemeen Patientcode Proefbehandeling SCS Datum SCS proefbehandeling / / dd / mm / yyyy AB profylaxe? (0) nee (1) ja Duur antibiotica (1) eenmalig (2) 24 uur (3) meerdere dagen Werd de
Nadere informatieNeuromodulatie: van science fiction tot praktijk. Erkan Kurt, neurochirurg, Radboud UMC Nijmegen
Neuromodulatie: van science fiction tot praktijk Erkan Kurt, neurochirurg, Radboud UMC Nijmegen Neuromodulatie is een proces waarbij neurofysiologische signalen actief geïnitieerd of beïnvloed worden met
Nadere informatieInterventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap?
Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Dr. Veerle Dirckx mariaziekenhuis.be Mensen zorgen voor mensen Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Radiculair pijnsyndroom Symptomen
Nadere informatieDRG-STIMULATIE VOOR CHRONISCHE PIJN FOCUS OP UW LEVEN, NIET OP UW PIJN
FOCUS OP UW DRG-STIMULATIE VOOR CHRONISCHE PIJN LEVEN, NIET OP UW PIJN Focus op uw vrienden, niet op uw pijn. FOCUS OP UW LEVEN, NIET OP UW PIJN. Chronische pijn is persoonlijk en verlichting van de pijn
Nadere informatiePIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN. Neurostimulatie. Innovating for life.
PIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN Innovating for life. Wat is neurostimulatie? is een bewezen, veilige en effectieve behandeling die de pijn onder controle kan houden en die weer een leven kan bieden dat
Nadere informatieBotulinetoxine bij neuropathische pijn. Sander Wout AIOS Anesthesiologie 06 mei 2019
Botulinetoxine bij neuropathische pijn Sander Wout AIOS Anesthesiologie 06 mei 2019 Botulinetoxine (BTX of BoNT) Botuline(neuro)toxine kent zeven serotypes: BoNT [A-G] Botox = BoNT type A Inhibitie acetylcholine
Nadere informatieZorg rondom neuromodulatie patient. Chronische pijn Chronische pijn vormt een groot probleem welk in omvang zal toenemen
Chronische pijn vormt een groot probleem welk in omvang zal toenemen Zorg rondom neuromodulatie patient H.J.A. Nijhuis, anesthesioloog/pijnspecialist Ralph Aarsman, pijnconsulent Chronische pijn Kosten
Nadere informatiePijn bij patiënten met een dwarslaesie
Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Incidentie op IC en mechanisme 26 januari 2018 Quirine Habes Casus Patient, 30 Traumatische dwarslaesie C5-C6 met central cord lesion na trauma Spondylodese en miami
Nadere informatiev27; FK Neuropathische pijn Pagina 1 van 9
2016065607 v27; FK Neuropathische pijn Pagina 1 van 9 5 Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 30 april 2017 van de registratiehouders die volgens de
Nadere informatieJasper Kal Anesthesioloog-pijnspecialist Pijncentrum OLVG
Jasper Kal Anesthesioloog-pijnspecialist Pijncentrum OLVG Pijncentrum OLVG AIOS Huisartsgeneeskunde Kengetallen pijncentrum OLVG Oost 1300 eerste polikliniek bezoeken 4000 herhaalbezoeken 100 intercollegiale
Nadere informatieVeilig. Effectief. Eenvoudig. Snelle werking. Geen bijwerkingen. www.takecare.nl www.takecare.be
Veilig Effectief Eenvoudig Snelle werking Geen bijwerkingen www.takecare.nl www.takecare.be Pain heeft effect bij zowel acute als chronische pijnen. Opmerkelijk goede resultaten heeft de pen bij tenniselleboog/arm
Nadere informatiePijn is geen luxeprobleem! In Europa gaan er 500 miljoen werkdagen verloren als gevolg van chronische pijn, dat kost de economie 34 miljard euro.
Lage Rugpijn en de diverse mogelijkheden van pijnbestrijding o.a door de neurostimulator. 17 februari 2007 Dokter J.P.Van Buyten, geneesheer anesthesist en coördinator van het multidisciplinair pijncentrum
Nadere informatieEen niet-medicamenteuze pijnbehandeling Patiënteninformatie
Transcutane Electrische Neuro-Stimulatie (TENS) Een niet-medicamenteuze pijnbehandeling Patiënteninformatie Inhoudsopgave Wat is TENS?...3 Hoe werkt TENS?...3 Bij welke pijnklachten helpt TENS?...4 Zo
Nadere informatieMultidisciplinaire behandeling van lagerug pijn
Multidisciplinaire behandeling van lagerug pijn Jens François Groep Orthopedie @ OLV Multidisciplinaire behandeling van lagerug pijn Zaterdag 23 maart 2013 LAGERUG PIJN Lagerug pijn is frequent in de Westerse
Nadere informatieIk krijg er buikpijn van
Ik krijg er buikpijn van Anterior cutaneous nerve entrapment syndrome Duodagen 2018 Niels Heins & Annemarie Boer Jelmer Bergsma & Steven Buijk Vrouw 31 jaar VG/ sectio Pijn ROB, Stekend, hevig & kortdurend.
Nadere informatiePijnbehandelingen dagverpleging 2 juli 2015
Pijnbehandelingen dagverpleging 2 juli 2015 Inhoud 1. Algemene voorbereiding / bijwerkingen. 2. Epiduraal / Sleeve. 3. PRF gepulseerde radiofrequente behandeling. 4. RF Radiofrequente behandeling. 5. RACZ.
Nadere informatieDe mogelijkheden van invasieve technieken in de palliatieve pijnbestrijding. Erich Ohlsen, anesthesioloog-pijnbehandelaar
De mogelijkheden van invasieve technieken in de palliatieve pijnbestrijding Erich Ohlsen, anesthesioloog-pijnbehandelaar TEAM Behandelingen zoals: Plexus coeliacusblokkade Plexus hypogastricusblokkade
Nadere informatieNeurostimulatie. Informatiebrochure
Neurostimulatie Informatiebrochure Inhoud 1 Algemene informatie 3 2 Redenen voor het toepassen van neuromodulatie/stimulatie 4 3 Wanneer wordt deze behandeling overwogen en hoe gaat het dan verder? 4 4
Nadere informatiePIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN. Neurostimulatie. Innovating for life.
PIJN VERLICHTEN LEVEN HERSTELLEN Neurostimulatie Innovating for life. Wat is neurostimulatie? Neurostimulatie is een bewezen, veilige en effectieve behandeling die de pijn onder controle kan houden en
Nadere informatieRuggenmergstimulatie. Pijnpoli. mca.nl
Ruggenmergstimulatie Pijnpoli mca.nl Inhoudsopgave Wat is ruggenmergstimulatie? 3 Voorbereiding op de ingreep 3 De ingreep 4 Na de ingreep 7 Uw vragen 7 Colofon Redactie: pijnpolikliniek afdeling communicatie
Nadere informatieInterventionele pijnbehandelingen: wanneer zinvol? Koen Van Boxem, MD, PhD, FIPP, Ziekenhuis Oost-Limburg
Interventionele pijnbehandelingen: wanneer zinvol? Koen Van Boxem, MD, PhD, FIPP, Ziekenhuis Oost-Limburg Interventioneel: zinvol? I. Cervicobrachialgie 1. Subacuut: epidurale corticosteroiden 2. Chronisch:
Nadere informatiePijn en MS in de medische literatuur. Omschrijving probleem. Prevalentie. Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %)
Pijn en MS in de medische literatuur Roger Haenen, Revalidatiearts Orbis Medisch Centrum Sittard - Geleen Omschrijving probleem Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %) RRMS 50% PPMS 70% SPMS 70 % 25 % ervaart
Nadere informatieOccipitale Zenuwstimulatie biedt een perspectief voor refractaire hoofdpijn.
Occipitale Zenuwstimulatie biedt een perspectief voor refractaire hoofdpijn. Dr. Jean-Pierre Van Buyten* Prof. Koen Paemeleire** Dr. Iris Smet* *Multidisciplinair Pijncentrum AZ Nikolaas (campus SM) Sint-Niklaas
Nadere informatieNeuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014
Neuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014 Wat is neuropathische pijn? Wat is neuropathische pijn? Neuropathische pijn = pijn die veroorzaakt wordt door een primaire laesie of disfunctie van het perifere
Nadere informatieChirurgische technieken voor fecale incontinentie
Chirurgische technieken voor fecale incontinentie Dr. S. Van den Broeck Dienst Abdominale-, Kinder- en Reconstructieve Heelkunde UZ Antwerpen Chirurgische technieken Anterieur Sfincterherstel Sacral Nerve
Nadere informatieNeuromodulatie. Pijnbestrijding
Neuromodulatie Pijnbestrijding Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat is ruggenmergstimulatie?...4 Stimulatiesysteem veilig?...5 Wat mag u verwachten?...6 De proefstimulatie...7 De operatie...7 Na de operatie...8
Nadere informatieNeuromodulatie. Pijnbestrijding
Neuromodulatie Pijnbestrijding Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat is ruggenmergstimulatie?...4 Stimulatiesysteem veilig?...5 Wat mag u verwachten?...6 De proefstimulatie...7 De operatie...7 Na de operatie...8
Nadere informatiePIJN DOOR- LEVEN BROKEN GETRANS- FORMEERD BURSTDR -STIMULATIE VOOR CHRONISCHE PIJN
PIJN DOOR- BURSTDR -STIMULATIE VOOR CHRONISCHE PIJN BROKEN LEVEN GETRANS- FORMEERD p Sam B. kan 18 maanden na implantatie het roer weer in handen houden in de baai van San Francisco. BEELD U IN, UW LEVEN
Nadere informatie26 semper juni 2005. olgens de Europese pijnstudie uit
Chronische pijn kent verschillende gezichten Pijn kan als chronisch worden gedefinieerd als ze meer dan zes maanden duurt en niet meer beantwoordt aan de standaardtherapie van acute pijn. In tegenstelling
Nadere informatieDr. Hilde Van Kerckhoven
Dr. Hilde Van Kerckhoven S 1. Inleiding Bandvormige pijn ter hoogte van de onderrug met uitstraling naar 1 of 2 benen kan te wijten zijn aan facetartrose. 1. Inleiding 15-45% van de patiënten met lage
Nadere informatieTENS. Pijncentrum Tel mensen zorgen voor mensen
Infobrochure TENS Pijncentrum Tel. 011 826 227 mensen zorgen voor mensen Wat is TENS? TENS staat voor Transcutane Elektrische zenuw (Nerve) Stimulatie. TENS is een niet invasieve behandelingstechniek waarbij
Nadere informatieEnkele vragen als opwarmer: II. Enkele vragen als opwarmer: I. Enkele vragen als opwarmer: IV. Enkele vragen als opwarmer: III
De richtlijn pijn bij patiënten met kanker. K.Vissers, K. Besse. R. van Dongen Academisch centrum voor pijn- en palliatieve geneeskunde. UMC St Radboud, Nijmegen Enkele vragen als opwarmer: I Acute pijn
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten. Implantatie van een neurostimulator (Ruggenmergstimulatie)
Informatiebrochure voor patiënten Implantatie van een neurostimulator (Ruggenmergstimulatie) Inleiding U heeft in het verleden al meerdere behandelingen ondergaan om uw pijnklachten te verlichten. Deze
Nadere informatieRAPPORT TASK FORCE SPINAL CORD STIMULATION FOR CHRONIC PAIN BELGIAN PAIN SOCIETY
RAPPORT TASK FORCE SPINAL CORD STIMULATION FOR CHRONIC PAIN BELGIAN PAIN SOCIETY DEFINITIEVE VERSIE VAN 23 MAART 2009 INHOUDSTAFEL HOOFDSTUK 1. TASK FORCE LEDEN HOOFDSTUK 2. INLEIDING HOOFDSTUK 3. BEPALINGEN
Nadere informatieLEVEN MET EEN NEUROSTIMULATOR
LEVEN MET EEN NEUROSTIMULATOR INLEIDING U werd ingelicht over het neurostimulatie-systeem. De arts heeft u hierover de nodige informatie gegeven. Daarnaast raden wij u aan deze brochure te lezen. In deze
Nadere informatiePijnbestrijding via een spinale katheter. Informatiebrochure
Pijnbestrijding via een spinale katheter Informatiebrochure Inhoud 1 Indicatie 3 2 Algemeen 3 3 Plaatsing katheter: procedure 4 4 Mogelijke nevenwerkingen 5 5 Evaluatie en opvolging 6 6 Plaatsing interne
Nadere informatieTranscutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS)
Patiënteninformatie Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) rkz.nl Wat is Pijn? Pijn is in eerste instantie een waarschuwingssignaal dat aangeeft of ons lichaam beschadigd is of dreigt te worden.
Nadere informatieEvidence based behandeling van cervicobrachialgie
Evidence based behandeling van cervicobrachialgie Dr. Niels-Jan Hendrickx 7de Herfstsymposium Fysische Geneeskunde en Revalidatie CERVICOBRACHIALGIE: diagnose en behandeling 20/10/2018 Evidence-based medicine?
Nadere informatieDRG-THERAPIE VOOR CHRONISCHE PIJN PIJN DOOR- BROKEN LEVEN GETRANS- FORMEERD
PIJN DOOR- BROKEN DRG-THERAPIE VOOR CHRONISCHE PIJN LEVEN GETRANS- FORMEERD EEN ANDER SOORT PIJN VRAAGT OM EEN ANDERE BENADERING. Chronische pijn* is een veelvoorkomende aandoening die bijna één op vijf
Nadere informatieBasisbegrippen in de anesthesie tijdens verdiepende stage (groep 2 - startend 8 april 2019):
Basisbegrippen in de anesthesie tijdens verdiepende stage (groep 2 - startend 8 april 2019): Aanpassingen op 19/03/2019 in t groen Aanpassingen op 25/03/2019 in t rood Maandag 8 april leslokaal 1 (1400-1830)
Nadere informatieAnesthesiologische behandelmogelijkheden schouderpijn
Anesthesiologische behandelmogelijkheden schouderpijn Xander Eijsbouts Anesthesioloog Pijnspecialist GOED Medisch Centrum Breda Bravis Ziekenhuis Roosendaal Picavet, Schouten. Klachtern van het bewegingsapparaat
Nadere informatieINLEI D I NG TOT SPI NAL CORD STIMULATION
INLEI D I NG TOT SPI NAL CORD STIMULATION Inhoudsopgave Introductie Wat is Spinal Cord Stimulation (SCS)? Wat is Dorsal root ganglion stimulatie? Introductie tot het Axium neurostimulator Systeem Stap
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER Ruggenmergstimulatie bij chronische pijn Neurostimulator
PATIËNTENFOLDER Ruggenmergstimulatie bij chronische pijn Neurostimulator Inleiding Een neurostimulator is een apparaat, lijkend op een pacemaker, dat door middel van een operatie wordt geïmplan-teerd.
Nadere informatieKinesitherapie bij patiënten met centrale sensitisatie: The pain revival
Kinesitherapie bij patiënten met centrale sensitisatie: The pain revival Jo Nijs, Kelly Ickmans, Jessica Van Oosterwijck, Filip Struyf, Nathalie Roussel, Liesbeth Daenen & Mira Meeus ECT 23th September
Nadere informatieProefbehandeling met neuromodulatie
Anesthesiologie & Pijngeneeskunde Proefbehandeling met neuromodulatie www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Neuromodulatie in het kort... 3 Proefsimulatie... 4 Voorbereiding thuis... 4 De operatie... 5 Na
Nadere informatieBeleidsvisie over de nieuwe structuur van de Spine Units. Rob van den Oever CM Brussel
Beleidsvisie over de nieuwe structuur van de Spine Units Rob van den Oever CM Brussel 28-4-2016 Motivatie Stijgend aantal ingrepen wervelzuilchirurgie Hoog aantal ingrepen wervelzuilchirurgie hoog aantal
Nadere informatiePijnbehandeling: epidurale neurostimulatie
Pijnbehandeling: epidurale neurostimulatie Beste patiënt Ons pijncentrum is een door de overheid erkend multidisciplinair centrum voor de behandeling van chronische pijn. In overleg met uw arts, krijgt
Nadere informatieDOSSIER PIJNBEHANDELING
DOSSIER PIJNBEHANDELING Universitair Medisch Centrum Anesthesiologie, Pijn en Palliatieve Geneeskunde Pijnbehandelcentrum Wat is pijn? Pijn is essentieel voor het behoud van leven. Het heeft een signaalfunctie.
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten Spinale of intrathecale pijnbestrijding met morfinepomp
Informatiebrochure voor patiënten Spinale of intrathecale pijnbestrijding met morfinepomp Inleiding Op het pijncentrum is met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden door middel van een continue
Nadere informatieSpine Unit 2.0 Management van lumboischialgie op spoedgevallen
Spine Unit 2.0 Management van lumboischialgie op spoedgevallen Dr. Pascal Vanelderen, MD, PhD Kritieke Diensten Multidisciplinair Pijn Centrum Ziekenhuis Oost-Limburg 600 500 Aantal spoedbezoeken 1023
Nadere informatieFysiotherapie bij CRPS-1 (posttraumatische dystrofie)
Fysiotherapie bij CRPS-1 (posttraumatische dystrofie) Deze folder geeft u informatie over de behandeling van Complex Regionaal PijnSyndroom, type 1 (CRPS-1), ook wel bekend als posttraumatische dystrofie.
Nadere informatieBelang van een interprofessioneel team en katheterkeuze
Inhoud Woord vooraf 11 Inleiding 13 Auteurs 15 DEEL I. Belang van een interprofessioneel team en katheterkeuze 1. Belang van een interprofessioneel team 19 1.1 Medische visie 19 1.2 Verpleegkundige visie
Nadere informatieProeftherapie met een neurostimulator. Pijnkliniek Harmoniestraat Antwerpen 03/
Proeftherapie met een neurostimulator Pijnkliniek Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen 03/2402268 pijnkliniek@azmonica.be 1 Beste Mevrouw, Mijnheer U komt in aanmerking voor een proefbehandeling met een uitwendige
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ANESTHESIOLOGIE & PIJNPOLI TENS-behandeling
PATIËNTENFOLDER ANESTHESIOLOGIE & PIJNPOLI TENS-behandeling Uw arts heeft voorgesteld een behandeling door middel van TENS uit te voeren. In deze folder geven wij u hier informatie over. Uw arts bespreekt
Nadere informatieArtikel 35. Interpretatieregel 01 VRAAG
Artikel 35 Interpretatieregel 01 Kan een neurostimulator ingeplant in geval van CRPS (Complex Regional Pain Syndrom) in aanmerking komen voor een terugbetaling van de verplichte verzekering via de verstrekking
Nadere informatieCentrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS)
Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Het verloop, de symptomen en de behandeling Centrum voor Revalidatie Inleiding Uw arts heeft bij u de diagnose Complex Regionaal Pijn Syndroom
Nadere informatieProeftherapie met een neurostimulator. Pijnkliniek AZ Monica Harmoniestraat Antwerpen 03/
Proeftherapie met een neurostimulator Pijnkliniek AZ Monica Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen 03/2402268 pijnkliniek@azmonica.be 1 Beste Mevrouw, Mijnheer U komt in aanmerking voor een proefbehandeling
Nadere informatiePatiënteninformatie. Behandeling van de sympaticusketen (infiltratie, (P)RF en alcoholisatie)
Patiënteninformatie Behandeling van de sympaticusketen (infiltratie, (P)RF en alcoholisatie) 2 Inhoud Inleiding... 5 Omschrijving en doel van de behandeling... 5 Voorbereiding op de behandeling... 6 Verloop
Nadere informatieVoorpagina. Steve, patiënt met HF10-therapie. De beste therapie voor chronische pijn die patiënten SPRAKELOOS MAAKT.
Voorpagina Steve, patiënt met HF10-therapie De beste therapie voor chronische pijn die patiënten SPRAKELOOS MAAKT. CHRONISCHE PIJN Als u pijn lijdt, bent u niet alleen. Pijn is de vaakst voorkomende reden
Nadere informatiePijnbehandeling. Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven
Pijnbehandeling Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven Het centrum voor pijngeneeskunde heeft zijn polikliniek en behandelcentrum op locatie Eindhoven. Binnen dit centrum zijn anesthesiologen/pijnspecialisten
Nadere informatieNEUROMODULATIE BIJ CHRONISCHE PIJN: INGEPLANTE RUGGENMERG STIMULATOREN EN POMPEN VOOR DE INTRATHECALE TOEDIENING VAN ANALGETICA SYNTHESE
KCE REPORT 189AS NEUROMODULATIE BIJ CHRONISCHE PIJN: INGEPLANTE RUGGENMERG STIMULATOREN EN POMPEN VOOR DE INTRATHECALE TOEDIENING VAN ANALGETICA SYNTHESE 2012 www.kce.fgov.be KCE REPORT 189AS HEALTH TECHNOLOGY
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER Ruggenmergstimulatie De Proefstimulatie
PATIËNTENFOLDER Ruggenmergstimulatie De Proefstimulatie Inleiding Na de multisidciplinaire beoordeling heeft u van de neurochirurg te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor ruggenmergstimulatie.
Nadere informatieSCS revisie. Algemeen Patientcode
SCS revisie Algemeen Patientcode Vervanging/ Revisie SCS Datum van de revisie SCS / / dd / mm / yyyy AB profylaxe? (0) nee (1) ja Duur antibiotica (1) eenmalig (2) 24 uur (3) meerdere dagen In welke fase
Nadere informatieLage rugpijn naar snellere en effectieve therapie. Pijnbehandeling door pijnspecialist. 24-4-2015 Aart Jan Teunissen, Anesthesioloog-pijnspecialist
Lage rugpijn naar snellere en effectieve therapie. Pijnbehandeling door pijnspecialist 24-4-2015 Aart Jan Teunissen, Anesthesioloog-pijnspecialist 2 Probleem: 3 Probleem: 4 De Uitdaging Dermatologie COPD
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding tot Spinal Cord Stimulation
Inleiding Tot Spinal Cord Stimulation Inhoudsopgave Introductie Wat is Spinal Cord Stimulation (SCS)? Wat is Dorsal Root Ganglion stimulatie? Introductie tot het Axium Neurostimulator Systeem Stap 1: Proef
Nadere informatieDutch Spine Surgery Registry DSSR
pagina 1 Dutch Spine Surgery Registry DSSR Vetgedrukte items zijn verplicht Lumbale wervelkolom - Ongeïnstrumenteerd, versie: 2015-6-1 - v3.0.0 Identificatie Het BSN-nummer bestaat uit 9 cijfers, inclusief
Nadere informatieVeneuze toegangswegen Dr. A. Janssen Oncologische heelkunde en Senologie AZ Damiaan Oostende Veneuze toegangswegen Indicaties Overzicht katheters en poortsystemen Chirurgische aspecten Problemen Onderhoud
Nadere informatieErector spinae plane blok
Erector spinae plane blok Pijnstilling bij (oa.) ribfracturen Casuistiekbespreking IC 12-09-2018 Lianne van de Wetering AIOS Anesthesiologie Vraagstelling Wat is het precies? Hoe werkt het? Hoe prik je
Nadere informatieInhoudsopgave. Cervicaal. Hoofdstuk I Wervelkolomgerelateerde pijn 35. Personalia 15 Woord vooraf 19 Samenvatting - Kernpunten 21 Verantwoording 29
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Personalia 15 Woord vooraf 19 Samenvatting - Kernpunten 21 Verantwoording 29 Hoofdstuk I Wervelkolomgerelateerde pijn 35 Cervicaal I.1 Cervicaal radiculaire pijn 37 J. Van Zundert,
Nadere informatiePijnbehandeling PRF en proefblokkade van de zenuwwortel
Pijnbehandeling PRF en proefblokkade van de zenuwwortel Pijnbehandeling PRF en proefblokkade van de zenuwwortel Beste patiënt Ons pijncentrum is een door de overheid erkend multidisciplinair centrum voor
Nadere informatiePROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN. o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B.
PROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B. MERTENS PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN o PROJECT AZ DELTA o K. VERMEULEN PIJN EN AMPUTATIE Een onafscheidelijk
Nadere informatieTENS. Pijncentrum Tel. 011 826 227. mensen zorgen voor mensen
Infobrochure TENS Pijncentrum Tel. 011 826 227 mensen zorgen voor mensen Wat is TENS? TENS staat voor Transcutane Elektrische zenuw (Nerve) Stimulatie. Een TENS-apparaat is een toestel dat zachte elektrische
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal TENS. Transcutane Elektrische Zenum Stimulatie Handleiding voor verpleegkundigen, verzorgenden en mantelzorgers
TENS Transcutane Elektrische Zenum Stimulatie Handleiding voor verpleegkundigen, verzorgenden en mantelzorgers TENS INLEIDING U of uw patiënt/familielid wordt behandeld door middel van Transcutane Elektrische
Nadere informatieFARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN
NEUROBIOLOGIE EN FARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN BART MORLION DOELSTELLING Inzicht verwerven in de processen van perifere/centrale sensitisatie en descenderende modulatie als basismechanismen voor het
Nadere informatieRode vlaggen. in neurochirurgie. Klinische navormingsavond 4 april 2019 Dr. Joris Van Oostveldt
Rode vlaggen in neurochirurgie Klinische navormingsavond 4 april 2019 Dr. Joris Van Oostveldt Spinaal: 3 casussen Craniaal: 3 casussen Spinaal casus 1 Man, 70 jaar, wandelt sinds enkele maanden met stok,
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn... 1
Nadere informatiePerifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014
Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014 Vraag Maskeert een perifere zenuwblokkade het optreden van
Nadere informatieBeoordelingsrapport lidocaïnepleister (Versatis ) bij de indicatie therapieresistente postherpetische neuralgie
Nr. 28097894 Beoordelingsrapport lidocaïnepleister (Versatis ) bij de indicatie therapieresistente postherpetische neuralgie 1. Samenvatting De Commissie Farmaceutische Hulp heeft een beoordelingsrapport
Nadere informatieChapter 12. Samenvatting
Salkantay Trek, Peru Chapter 12 Samenvatting 182 I Chapter 12 Radiculaire beenpijn veroorzaakt door een lumbale hernia komt wereldwijd vaak voor en bij de meeste patienten is het natuurlijke beloop gunstig.
Nadere informatieInvasieve pijnbestrijding
Zo wordt je een (nog) betere pijnbestrijder Mark Two Academy 26 maart 2015 Utrecht Invasieve pijnbestrijding Hans Aukes MD Anesthesioloog / pijnspecialist Albert Schweitzer Ziekenhuis Sliedrecht Technieken
Nadere informatie