Opleiden, trainen en oefenen sleutelfuncties crisiscommunicatie. Project GROOTER. Opleidingskaders

Transcriptie

1 Opleiden, trainen en efenen sleutelfuncties crisiscmmunicatie Prject GROOTER Opleidingskaders 1

2 Clfn Dit dcument beschrijft de kaders vr de pleidingen vr zeven sleutelfuncties binnen de crisiscmmunicatie, p basis van de binnen het prject GROOTER pgestelde kwalificatieprfielen. Opdrachtgever Landelijk Overleg Cördinerend Gemeentesecretarissen (Veiligheidsberaad) Ministerie van Veiligheid en Justitie Opdrachtnemer Dhr. M. Dewachter, adjunct cördinerend gemeentesecretaris, Veiligheidsregi Midden- en West-Brabant Onderwijskundige ndersteuning Mw. M. Dekker-Regelink en mw. A. Znneveld, PLATO (Universiteit Leiden) Expertteam m.b.t. de kwalificatieprfielen Mw. M. Delfgaauw, cördinatr risic- en crisiscmmunicatie, NCC, Ministerie van Veiligheid en Justitie Mw. M. Draisma, cmmunicatieadviseur, gemeente Sittard-Geleen Mw. D. Leppens, cmmunicatieadviseur, Brandweer Brabant-Nrd Dhr. P. Niekerk, cmmunicatieadviseur, gemeente Almere Mw. S. van Petten, cördinerend ambtenaar penbare veiligheid, Veiligheidsregi Gelderland-Zuid Mw. M. Pst, senir cmmunicatieadviseur, Plitie Gelderland-Zuid Mw. L. Schtman, senir cmmunicatieadviseur, Veiligheidsregi Rtterdam-Rijnmnd Mw. C. Smeets, teammanager Cmmunicatie, gemeente Maastricht Met dank aan dhr. W. Jng, adviseur crisisbeheersing, Nederlands Gentschap van Burgemeesters Expertteam m.b.t. de pleidingskaders Mw. M. Delfgaauw, cördinatr risic- en crisiscmmunicatie, NCC, Ministerie van Veiligheid en Justitie Mw. D. Leppens, cmmunicatieadviseur, Brandweer Brabant-Nrd Mw. S. van Petten, cördinerend ambtenaar penbare veiligheid, Veiligheidsregi Gelderland-Zuid Mw. L. Schtman, senir cmmunicatieadviseur, Veiligheidsregi Rtterdam-Rijnmnd Adres Waar in dit dcument hij staat geschreven wrdt bedeld: hij/zij. Waar zijn staat wrdt bedeld zijn/haar. Waar hem staat wrdt bedeld hem/haar. Vr de leesbaarheid is steeds vr de verkrte vrm gekzen. Datum: Januari 2013 Versie: 1.1 Status: Definitief Prjectgrep GROOTER 2

3 Inhudspgave Inleiding 4 1. Opleidingskader vr de functie cmmunicatieadviseur BT 6 2. Opleidingskader vr de functie cmmunicatieadviseur ROT Opleidingskader vr de functie cmmunicatieadviseur CPI Opleidingskader vr de functie hfd taakrganisatie Cmmunicatie Opleidingskader vr de functie teamleider Pers- en publieksvrlichting Opleidingskader vr de functie mgevingsanalist Opleidingskader vr de functie redacteur web en scial media 58 Bijlage 1. Lijst met afkrtingen 66 3

4 Inleiding In dit dcument wrden de kaders geschetst vr pleidingen vr de vlgende sleutelfuncties binnen de crisiscmmunicatie: 1. Cmmunicatieadviseur BT 2. Cmmunicatieadviseur ROT 3. Cmmunicatieadviseur CPI 4. Hfd taakrganisatie Cmmunicatie 5. Teamleider Pers- en publieksvrlichting 6. Omgevingsanalist 7. Redacteur web en scial media Deze pleidingskaders zijn mede gebaseerd p de kwalificatieprfielen die in het prject GROOTER vr de genemde functies zijn pgesteld. De (vrlpige) pleidingsstructuur vr crisiscmmunicatiefunctinarissen nder bevlkingszrg wrdt weergegeven p de vlgende bladzijde. 4

5 Nt: Dit betreft de Basispleiding Bevlkingszrg uit GROOT. Is de functinaris niet afkmstig uit de gemeentelijke klm maar uit een hulpverleningsdienst, dan betreft dit de Basispleiding Crisisbeheersing uit CENS2. 5

6 1. Opleidingskader vr de functie cmmunicatieadviseur BT In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr sleutelfuncties binnen de crisiscmmunicatie. Een daarvan is de functie cmmunicatieadviseur BT 1. Aan de basis van een pleidingskader ligt een kwalificatieprfiel van de betreffende functie. Dit dcument beschrijft het pleidingskader vr de functie cmmunicatieadviseur BT. Beschrijving van de functie cmmunicatieadviseur BT 1.1. Kwalificatieprfiel Vr deze functie is een kwalificatieprfiel beschikbaar: zie het dcument Opleiden, trainen en efenen sleutelfuncties crisiscmmunicatie - Kwalificatieprfielen van het prject GROOTER (januari 2013) Cntext Taakrganisatie Cmmunicatie Analyse en advies / Pers- en publieksvrlichting (Reginaal) Beleidsteam Cmmunicatieadviseur BT HOOFD COMMUNICATIE Reginaal Operatineel Team Cmmand Plaats Incident Cmmunicatieadviseur ROT Stafsectie Bevlkingszrg Cmmunicatieadviseur CPI ANALYSE EN ADVIES AANPAK TEAMLEIDER ANALYSE EN TEAMLEIDER PERS- EN ADVIES LOGGER/ ASSISTENT HOOFD/ INFORMATIECOÖRDINATOR PUBLIEKSVOORLICHTING OMGEVINGSANALISTEN PERS- EN COMMUNICATIEADVISEUR PUBLIEKSVOORLICHTERS CONTACTPERSOON CALAMITEITENZENDER REDACTEUREN WEB EN SOCIAL MEDIA 1 BT: beleidsteam (gemeentelijk f reginaal) 6

7 De cmmunicatieadviseur BT is lid van het (gemeentelijk f reginaal) beleidsteam en maakt deel uit van de taakrganisatie Cmmunicatie. Hij adviseert en infrmeert het BT ver de (strategische) cmmunicatieaanpak, mede p basis van het adviesrapprt mgevingsanalyse. Verder adviseert hij de burgemeester en/f vrzitter van de veiligheidsregi ver het vervullen van zijn rl als begbeeld en burgervader. De cmmunicatieadviseur BT: - ntvangt peratinele leiding van de burgemeester f vrzitter van de veiligheidsregi; - ntvangt functinele leiding van het hfd taakrganisatie Cmmunicatie 2 ; - stemt de cntactmmenten af met / geeft genmen besluiten dr aan het HT Cmmunicatie; - is vr het HT Cmmunicatie het aanspreekpunt vr de besluitvrming ver cmmunicatie; - is vr leden van het beleidsteam het aanspreekpunt vr de crisiscmmunicatie Kerntaken De cmmunicatieadviseur BT heeft de vlgende kerntaken: 1. Adviseren en infrmeren van het beleidsteam ver de (strategische) cmmunicatieaanpak 2. Adviseren van het beleidsteam ver cmmunicatieve implicaties van wat ter tafel kmt tijdens de vergadering van het beleidsteam 3. Adviseren van de burgemeester en/f vrzitter van de veiligheidsregi ver het vervullen van zijn rl als begbeeld en burgervader (betekenisgeving) 4. Infrmeren van het hfd taakrganisatie ver de besluiten van het beleidsteam Uitwerking kerntaken cmmunicatieadviseur BT 1. Adviseren en infrmeren van het beleidsteam ver de (strategische) cmmunicatieaanpak Werkzaamheden De cmmunicatieadviseur BT: Wijst het beleidsteam p de kaders (strategie en delstellingen) en mandaten waarbinnen de cmmunicatieperatie plaatsvindt (infrmatievrziening, schadebeperking, betekenisgeving). Deelt infrmatie ver het mgevingsbeeld. Meldt welke cmmunicatieactiviteiten al zijn ndernmen en welke in vrbereiding zijn. Adviseert en infrmeert ver de cmmunicatieaanpak p basis van een actueel adviesrapprt mgevingsanalyse. Is in staat te anticiperen p de nieuwsstrm en nieuwsgaring van de buitenwereld. Meldt p welke van de cmmunicatiedelstellingen het accent ligt. Bepaalt f er aanvullende besluiten van het BT ndig zijn ten aanzien van de cmmunicatieaanpak. Adviseert welke rl en bijdrage van de BT-leden wrdt verwacht in de cmmunicatieperatie. 2. Adviseren van het beleidsteam ver cmmunicatieve implicaties van wat ter tafel kmt tijdens de vergadering van het beleidsteam Werkzaamheden De cmmunicatieadviseur BT: Adviseert ver cmmunicatieve implicaties van strategische infrmatie, knelpunten en dilemma s. Vertaalt BT-besluiten in verleg met het HT naar inzetpdrachten vr de taakrganisatie. 3. Adviseren van de burgemeester en/f vrzitter van de veiligheidsregi ver het vervullen van zijn rl als begbeeld en burgervader (betekenisgeving) Werkzaamheden De cmmunicatieadviseur BT: Adviseert en faciliteert de burgemeester en/f vrzitter van de veiligheidsregi bij de vrbereiding en uitvering van pers- en publieksptreden. Frmuleert kernbdschappen (p basis van het Benemen, Aansluiten, Meenemen-principe) vr de 2 Afgekrt: HT Cmmunicatie 7

8 burgemeester en/f vrzitter van de veiligheidsregi. Adviseert de burgemeester en/f vrzitter van de veiligheidsregi ver de cmmunicatie tijdens prtcllaire bijeenkmsten. Weet parallellen te trekken tussen vergelijkbare incidenten. 4. Infrmeren van het hfd taakrganisatie ver de besluiten van het beleidsteam Werkzaamheden De cmmunicatieadviseur BT: Deelt infrmatie en (in verleg met het HT) inzetpdrachten binnen de taakrganisatie Kwaliteiten (inclusief berdelingscriteria) Om succesvl in de genemde taken te kunnen functineren, zijn nderstaande kwaliteiten met bijbehrende berdelingscriteria het meest relevant: Meest relevante kwaliteiten vr de cmmunicatieadviseur BT (met pririteitsvlgrde) 1. Met plitiek bestuurlijk inzicht 2. Overtuigend 3. Stressbestendig 4. Onafhankelijk 5. Cmmunicatief Deze kwaliteiten wrden als vlgt ingevuld: Met plitiek bestuurlijk inzicht (Anticiperen p,) nderkennen/herkennen en begrijpen van plitiek-bestuurlijke prcessen en besluitvrming die van invled zijn p de vrliggende crisis. De cmmunicatieadviseur BT: Berdelingscriterium Kent bestuurlijk krachtenveld, belangen, standpunten Begrijpt en herkent welke feiten beleidsmatig relevant zijn Infrmeert degenen p bestuurlijk niveau die geïnfrmeerd meten wrden Overtuigend Verkrijgen van instemming, enthusiasme en medewerking vr bepaalde delen, plannen f ideeën, zdat deze wrden geaccepteerd f gedragen (znder hiërarchische macht f sancties). De cmmunicatieadviseur BT: Berdelingscriterium Treedt standvastig p bij verschillende f tegengestelde meningen, belangen f verwachtingen Wisselt invledstijl m zwaarwegende belangentegenstellingen/cnflicten te verbruggen Enthusiasmeert anderen vr zijn standpunten, k wanneer sprake is van fundamentele verschillen van inzichten f cnflictsituaties, en hudt de relatie daarbij in stand

9 Stressbestendig Kalm en zelfverzekerd reageren in lastige situaties. Gede prestaties blijven leveren nder druk, bij tegenslag f tegenstand. Om kunnen gaan met weerstanden. De cmmunicatieadviseur BT: Berdelingscriterium Handelt in lastige situaties rustig en relativerend, ndanks nzekerheid en meilijke mstandigheden Vermindert druk dr verzicht te creëren Blijft nder druk/tegenslag/tegenstand gecncentreerd en gede prestaties leveren Geeft bij (tijds)druk vrrang aan de juiste zaken Laat zich niet meeslepen dr emtie Onafhankelijk Zelfstandig en zelfbewust werken. Om kunnen gaan met eisen, veranderingen en hindernissen. Eigen standpunten innemen en verdedigen. De cmmunicatieadviseur BT: Berdelingscriterium Tnt vertruwen in eigen kunnen Hudt bij druk vast aan persnlijke vertuiging, znder star te wrden Neemt verantwrde risic s Vraagt p het juiste mment feedback en hulp Cmmunicatief Ideeën, meningen en infrmatie aan anderen verdragen in duidelijke taal, nn-verbale cmmunicatie en/f p schrift. Tactvl en effectief reageren p beheften en gevelens van anderen, taal en terminlgie aanpassen aan verschillende niveaus. De cmmunicatieadviseur BT: Berdelingscriterium Deelt relevante infrmatie Besteedt aandacht aan verbale en nn-verbale signalen Luistert, vat samen en vraagt dr Geeft aandacht en ruimte Frmuleert krt, bndig en t-the-pint Cntrleert f de bdschap is vergekmen als bedeld Kppelt besluiten terug 1.5. Keuzes en dilemma s Cmmunicatieadviseur BT Keuzes Maakt een keuze in de priritering van werkzaamheden. Maakt een keuze in welke infrmatie hij deelt met het BT ( nice t knw en need t knw ). Maakt een keuze in de wijze / het mment waarp hij het BT adviseert. Geeft tijdig aan wanneer hij afgelst met wrden. Kan gecnfrnteerd wrden met het ntbreken van randvrwaarden (faciliteiten en dergelijke), waardr een berep wrdt gedaan p het imprvisatievermgen van de cmmunicatieadviseur BT. Maakt een keuze in de nderwerpen en taken waarmee het BT zich met bezighuden (niet verliezen in peratinele zaken). 9

10 Dilemma s Kan gecnfrnteerd wrden met tegengestelde (plitiek-bestuurlijke) belangen in het BT (bijvrbeeld cmmerciële belangen, juridische belangen, pspringsbelangen, maatschappelijke infrmatiebehefte, schadebeperking). Kan gecnfrnteerd wrden met beperkte / niet gevalideerde / tegenstrijdige / geen infrmatie (gebrekkige f nvlledige mgevingsanalyse). Kan gecnfrnteerd wrden met tegengestelde pdrachten van de peratineel leidinggevende en de regulier leidinggevende. Kan gecnfrnteerd wrden met een verschil in de peratinele beleving versus de plitieke werkelijkheid. Kan gecnfrnteerd wrden met nbekwame medewerkers van de taakrganisatie en BT-leden. Kan gecnfrnteerd wrden met tegenstrijdigheden in de besluitvrming, bijvrbeeld p basis van plitiek gemtiveerde keuzes, waardr de cmmunicatiebd- schap bemeilijkt wrdt Kan gecnfrnteerd wrden met het niet accepteren van cmmunicatiekaders en - mandaten dr het BT, waardr vertraging ptreedt in het cmmunicatieprces. Kan gecnfrnteerd wrden met een gebrek aan persnlijk draagvlak bij de vrzitter van het BT-verleg. Kan gecnfrnteerd wrden met tegenstrijdigheden in visie en infrmatie. Beschrijving van de pleiding cmmunicatieadviseur BT 1.6. Titel van de pleiding Cmmunicatieadviseur Beleidsteam Opzet De pleiding maakt deel uit van een geheel van pleidingen met betrekking tt bevlkingszrg. Het deel van die pleidingsstructuur dat betrekking heeft p crisiscmmunicatie, is weergegeven in de inleiding van dit dcument Opleidingskaders. In het prject GROOTER wrdt de (cncept)pleidingsstructuur vr de ttale bevlkingszrg nader uitgewerkt Delgrep Delgrep van deze pleiding is: cmmunicatieadviseurs BT Instrmeisen vr de pleiding M.b.t. wenselijke algemene kennis en vaardigheden: - werk- en denkniveau: HBO+/WO. M.b.t. wenselijke eerder gevlgde pleidingen: in ptima frma: - een cmmunicatiepleiding (buiten GROOT/GROOTER); - Basispleiding Bevlkingszrg, delgrep leidinggevenden/sleutelfunctinarissen, uit GROOT (vr 10

11 cmmunicatieadviseurs BT vanuit de gemeentelijke klm). Basispleiding Crisisbeheersing, delgrep leidinggevenden/sleutelfunctinarissen, uit CENS2 (vr cmmunicatieadviseurs BT vanuit een hulpverleningsdienst); - Prcespleiding Crisiscmmunicatie. M.b.t. de verige randvrwaarden 3 : - stressbestendigheid 4 ; - geen 9-tt-5-mentaliteit 5 ; - aantnbare aanwijzing dr gemeente f hulpverleningsdienst, m de functie en de daarbij behrende pleidingen in de crisiscmmunicatierganisatie te mgen uitveren Minimumeisen m.b.t. de pleiding De pleiding met minimaal vlden aan de vlgende eisen: - Inhud Onder de kp Beschrijving van de functie cmmunicatieadviseur BT is de landelijke invulling van deze functie weergegeven. In de pleiding leert de deelnemer in principe kerntaak 1, 2 en 3 (zie paragraaf 1.3) uit te veren met de daarvr bendigde (kern)kwaliteiten (zie paragraaf 1.4) en uitgaande van de aangegeven cntext (zie paragraaf 1.2), mede aan de hand van de vr de functie specifieke keuzes en dilemma s (zie paragraaf 1.5). Met andere wrden: in de pleiding dient de deelnemer de betreffende landelijke, functiespecifiek ingevulde cmpetenties te ntwikkelen, zdat hij kan mgaan met de aangegeven keuzes en dilemma s. Vr wat betreft kerntaak 4 en de bijbehrende cmpetentie geldt, dat deze niet uitgebreid in de functiegerichte pleiding Cmmunicatieadviseur Beleidsteam aan de rde heven te kmen. Deze kerntaak kmt namelijk al vldende aan de rde in de prcespleiding Crisiscmmunicatie, die de cmmunicatieadviseur BT k dient te vlgen. In de functiegerichte pleiding met wel aan de rde kmen dat kerntaak 4 k tt de kerntaken van de functinaris behrt en wat deze glbaal inhudt, maar de kerntaak heft niet verder uitgewerkt te wrden; daarvr kan wrden verwezen naar de betreffende prcespleiding. Naast de landelijke invulling van de functie, dient in de pleiding z ndig k de lkale en reginale invulling aan de rde te kmen. Het gaat hierbij m eventuele lkale/reginale aanvullingen p de landelijke invulling. Bijvrbeeld: He wrdt de functie lkaal/reginaal ingevuld? He rganiseert men hier de prcessen? In welk team zit men? Op welke lcatie? He vindt de aansturing plaats? Wat is het mandaat / wat zijn de bevegdheden? He en met welke partijen vindt infrmatie-uitwisseling plaats? Het is de verantwrdelijkheid van de regi m aan de dcent mee te geven, dat en he de lkale en reginale invulling in de pleiding wrdt meegenmen. - Opleidingsinstituut Het pleidingsinstituut dient een rechtspersn te zijn. - Dcent De dcent dient minimaal hetzelfde werk- en denkniveau te hebben als de deelnemers aan de pleiding (zie paragraaf 1.9). De dcent dient zicht te hebben p het werkveld van de deelnemers aan de pleiding. De dcent dient aantnbare kennis en ervaring te hebben met betrekking tt de aangegeven kernkwaliteiten vr deze functinarissen (zie paragraaf 1.4). 3 Deze randvrwaarden zijn in het dcument Kwalificatieprfielen gedefinieerd als randvrwaarden vr de inzetbaarheid in de functie. Derhalve wrden ze hier k al als instrmeis vr de pleiding gehanteerd. 4 Deze randvrwaarde dient dr het pleidingsinstituut als instrmeis te wrden aangegeven, maar heft niet als instrmeis te wrden getetst. 5 Idem 11

12 - Didactiek De pleiding met cmpetentiegericht wrden pgezet. Bij cmpetenties gaat het m het geïntegreerd kunnen uitveren van bepaalde taken, in een bepaalde cntext, met bepaalde kwaliteiten. Vanwege deze cmpetentiegerichtheid is in de pleiding een mix van theretische en praktische werkvrmen ndig, waarbij de berepspraktijk als uitgangspunt dient. De cmpetenties meten in nderlinge relatie met elkaar beprefd wrden in situaties, die den denken aan en vergelijkbaar zijn met de daadwerkelijke werksituatie Dr pleidingsinstituut aan te geven aspecten Ter erkenning van de pleiding dient het pleidingsinstituut dat deze pleiding wil aanbieden keuzes te maken en te te lichten m.b.t. de vlgende nderdelen: - Opbuw van de pleiding Uit welke nderdelen (nderwerpen) zal de pleiding bestaan? De inhud van de nderdelen met helder zijn aangegeven. - Uitwerking van de leerdelen per nderdeel van de pleiding Per nderdeel dient het pleidingsinstituut de leerdelen aan te geven: wat meten de deelnemers na deelname aan het betreffende nderdeel bereikt hebben? De leerdelen meten duidelijk en relevant zijn en tezamen (minimaal) de in dit prfiel aangegeven eindtermen dekken. - Werkvrmen/leermethden Welke mix van werkvrmen/leeractiviteiten/ervaringen wrdt gebruikt m de leerdelen te bereiken? Vanwege de cmpetentiegerichtheid meten gevarieerde werkvrmen wrden ingezet: theretisch, praktisch en gecntextualiseerd. - Greperingsvrmen He wrdt de deelnemersgrep ingedeeld? Mgelijkheden zijn: klassikaal; in kleine grepjes; individueel. - Opdrachtvrmen binnen de pleiding Na aflp van de pleiding kan de deelnemer bij een tetsende instantie een preve van bekwaamheid afleggen. De pleiding dient hierp vr te bereiden. Dit kan k dr binnen de pleiding reeds vrbereidende pdrachten p de preve van bekwaamheid p te nemen. Het pleidingsinstituut dient daarm aan te geven welke pdrachtvrmen/studietaken binnen de pleiding wrden ingezet, afgestemd en vrbereidend p de tetsvrmen die in de preve van bekwaamheid wrden gehanteerd. - Mnitring en evaluatie He hudt het pleidingsinstituut vinger aan de pls ver de vrtgang van de deelnemers ten aanzien van de eindtermen, he wrdt feedback gegeven en he wrdt de pleiding geëvalueerd? - Uitwerking van de studielast In paragraaf 1.14 is een indicatie van de ttale studielast vr deze pleiding weergegeven. Het pleidingsinstituut dient de verdeling hiervan ver cntacturen en zelfstudie-uren aan te geven. - Organisatie van de pleiding Hierbij wrden de meer praktische kanten van de pleiding aangegeven, bijvrbeeld: lcatie; (studie)materialen zals mdules, handuts, beken, preftetsen en practicummaterialen; cmmunicatie; planning in de tijd; deelnemersksten Eindtermen Na het vlgen van de pleiding dient de deelnemer aantnbaar de bedelde cmpetenties te beheersen, mede in relatie tt de aangegeven keuzes en dilemma s. Dat wil zeggen: hij met in staat de aangegeven kerntaken in de aangegeven cntext uit te veren met de daarvr bendigde aangegeven kernkwaliteiten, mede in relatie tt de aangegeven keuzes en dilemma s. De eindtermen mvatten zwel de landelijke invulling van de functie, als z ndig k de lkale en reginale invulling. Verder geldt met betrekking tt de eindtermen, vrtbuwend p paragraaf 1.10, het vlgende nderscheid: 12

13 - 1, 2 en 3 en de bijbehrende cmpetenties dienen vldende uitgebreid aan de rde te kmen in de functiegerichte pleiding Cmmunicatieadviseur Beleidsteam. Deze kerntaken en bijbehrende cmpetenties behren dus tt de eindtermen van de functiegerichte pleiding. - 4 en de bijbehrende cmpetentie heven niet uitgebreid (maar slechts glbaal) aan de rde te kmen in de functiegerichte pleiding Cmmunicatieadviseur Beleidsteam. Deze kerntaak kmt al vldende aan de rde in de (vrafgaande) prcespleiding Crisiscmmunicatie. Deze kerntaak en bijbehrende cmpetentie zijn dus geen (uitgebreid) nderdeel van de eindtermen van de functiegerichte pleiding, maar behren met name tt de eindtermen van de genemde prcespleiding. NB. In de preve van bekwaamheid na deze functiegerichte pleiding wrdt het vlgende getetst: - de eindtermen van de functiegerichte pleiding, dus de eindtermen m.b.t. kerntaak 1, 2 en 3 en de bijbehrende cmpetenties; - tevens: de eindtermen m.b.t. kerntaak 4 en de bijbehrende cmpetentie, die met name tt de inhud van de (vrafgaande) prcespleiding Crisiscmmunicatie behren. Deze eindtermen wrden in deze preve van bekwaamheid getetst, ndanks het feit dat kerntaak 4 en de bijbehrende cmpetentie dus geen (uitgebreid) nderdeel zijn van de eindtermen van de functiegerichte pleiding. Ze zijn echter wel nderdeel van de eindtermen van de (vrafgaande) prcespleiding Crisiscmmunicatie en meten vr het vervullen van de functie cmmunicatieadviseur BT k aantnbaar en geïntegreerd beheerst wrden. In de preve van bekwaamheid na de functiegerichte pleiding met de functinaris dus laten zien de eindtermen m.b.t. alle betreffende kerntaken te beheersen. Daarnaast zijn de in paragraaf 1.9 genemde instrmeisen (m.b.t. wenselijk werk- en denkniveau, wenselijke eerder gevlgde pleidingen en verige randvrwaarden) een vrwaarde vr het vlgen van de pleiding, en daarmee dus k indirect vr het afleggen van de preve van bekwaamheid. In de preve van bekwaamheid dient daarm k impliciet getetst te wrden, f de functinaris aan deze instrmeisen vldet Tetsing Na aflp van de pleiding kan de deelnemer bij een tetsende instantie een preve van bekwaamheid afleggen. Daarin wrdt getetst f de deelnemer de aangegeven eindtermen (uitgeznderd de lkale/reginale invulling daarvan) beheerst. Tetsing van de beheersing van de lkale en reginale invulling (zie paragraaf 1.10) kan niet plaatsvinden vanuit een centrale preve van bekwaamheid. De preve van bekwaamheid richt zich p de landelijk geldende aspecten. Het beheersen van de lkale/reginale invulling dient tijdens de pleiding dr de dcent zelf te wrden getetst. De dcent dient vervlgens aan de tetsende instantie dr te geven, f de deelnemer vldet aan de lkale/reginale eisen. Is dit het geval, dan kan de deelnemer de centrale preve van bekwaamheid afleggen Studielast Een indicatie van de cntacturen vr deze pleiding is: 4 dagdelen. Het exacte aantal cntacturen hangt met name af van de invulling van de werkvrmen in de pleiding: smmige werkvrmen vergen meer tijd, andere minder tijd. De regi bepaalt met het pleidingsinstituut de mvang van de exacte studielast. Eventueel in te plannen zelfstudie-uren meten in verhuding staan tt het aantal cntacturen Minimum- en maximumaantal deelnemers Het minimum- en maximumaantal deelnemers per pleiding hangt af van de wijze waarp de pleiding wrdt ingericht. Hierbij gelden verschillende eisen: - Vr grepswerk/werkgrepen: ngeveer deelnemers (p 1 dcent). 13

14 Dit betreft bijeenkmsten waarin de deelnemers in therie met de stf mgaan en daar allen actief (cgnitief) aan meten meeden, bijvrbeeld dr het bespreken van casussen f stellingen. - Vr echt praktische werkzaamheden: ngeveer 5 8 deelnemers (p 1 dcent). Dit betreft bijeenkmsten waarin de deelnemers zelf actief en praktisch aan cncrete taken werken vr een gezamenlijk eindprduct. - Vr klassieke lesgrepen/hrclleges: vanaf ngeveer 25/30 deelnemers. Dit betreft bijeenkmsten waarbij sprake is van infrmatieverdracht van de dcent naar de deelnemers (eenrichtingsverkeer). 14

15 2. Opleidingskader vr de functie cmmunicatieadviseur ROT In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr sleutelfuncties binnen de crisiscmmunicatie. Een daarvan is de functie cmmunicatieadviseur ROT 6. Aan de basis van een pleidingskader ligt een kwalificatieprfiel van de betreffende functie. Dit dcument beschrijft het pleidingskader vr de functie cmmunicatieadviseur ROT. Beschrijving van de functie cmmunicatieadviseur ROT 2.1. Kwalificatieprfiel Vr deze functie is een kwalificatieprfiel beschikbaar: zie het dcument Opleiden, trainen en efenen sleutelfuncties crisiscmmunicatie - Kwalificatieprfielen van het prject GROOTER (januari 2013) Cntext Taakrganisatie Cmmunicatie Analyse en advies / Pers- en publieksvrlichting (Reginaal) Beleidsteam Cmmunicatieadviseur BT HOOFD COMMUNICATIE Reginaal Operatineel Team Cmmand Plaats Incident Cmmunicatieadviseur ROT Stafsectie Bevlkingszrg Cmmunicatieadviseur CPI ANALYSE EN ADVIES AANPAK TEAMLEIDER ANALYSE EN TEAMLEIDER PERS- EN ADVIES LOGGER/ ASSISTENT HOOFD/ INFORMATIECOÖRDINATOR PUBLIEKSVOORLICHTING OMGEVINGSANALISTEN PERS- EN COMMUNICATIEADVISEUR PUBLIEKSVOORLICHTERS CONTACTPERSOON CALAMITEITENZENDER REDACTEUREN WEB EN SOCIAL MEDIA De cmmunicatieadviseur ROT is lid van het reginaal peratineel team en maakt deel uit van de taakrganisatie Cmmunicatie. Hij adviseert en infrmeert het ROT ver de (peratinele en tactische) aspecten van de cmmunicatieaanpak, mede p basis van het adviesrapprt mgevingsanalyse. 6 ROT: reginaal peratineel team 15

16 De cmmunicatieadviseur ROT: - ntvangt peratinele leiding van de peratineel leider ROT; - ntvangt functinele leiding van het hfd taakrganisatie Cmmunicatie 7 ; - stemt de cntactmmenten af met / geeft genmen besluiten dr aan het HT Cmmunicatie; - is vr het HT Cmmunicatie het aanspreekpunt vr de besluitvrming ver cmmunicatie; - is vr leden van het ROT het aanspreekpunt vr de crisiscmmunicatie Kerntaken De cmmunicatieadviseur ROT heeft de vlgende kerntaken: 1. Adviseren en infrmeren van het reginaal peratineel team ver de (peratinele en tactische) aspecten van de cmmunicatieaanpak p basis van het adviesrapprt mgevingsanalyse 2. Actief halen en brengen van infrmatie tijdens de vergadering van het reginaal peratineel team en adviseren ver de cmmunicatieve implicaties 3. Infrmeren van het hfd taakrganisatie ver de besluiten van het reginaal peratineel team Uitwerking kerntaken cmmunicatieadviseur ROT 1. Adviseren en infrmeren van het reginaal peratineel team ver de (peratinele en tactische) aspecten van de cmmunicatieaanpak p basis van het adviesrapprt mgevingsanalyse Werkzaamheden De cmmunicatieadviseur ROT: Wijst het ROT p de kaders (strategie en delstellingen) en mandaten waarbinnen de cmmunicatieperatie plaatsvindt (infrmatievrziening, schadebeperking, betekenisgeving). Deelt infrmatie ver het mgevingsbeeld. Meldt welke cmmunicatieactiviteiten al zijn ndernmen en welke in vrbereiding zijn. Adviseert en infrmeert ver de cmmunicatieaanpak p basis van een actueel adviesrapprt mgevingsanalyse. Meldt p welke van de cmmunicatiedelstellingen het accent ligt. Bepaalt f aanvullende besluiten en bijdragen (duiding) van het BT ndig zijn ten aanzien van de cmmunicatieaanpak. Weet parallellen te trekken tussen vergelijkbare incidenten. 2. Actief halen en brengen van infrmatie tijdens de vergadering van het reginaal peratineel team en adviseren ver de cmmunicatieve implicaties Werkzaamheden De cmmunicatieadviseur ROT: Schetst de infrmatiebehefte van de buitenwereld. Verzamelt peratinele infrmatie ten beheve van de delstellingen infrmatievrziening en schadebeperking. Verzamelt peratinele infrmatie ten beheve van kernbdschappen en handelingsperspectieven. Berdeelt de impact van peratinele besluiten p hun cmmunicatieve gevlgen en randvrwaarden. 3. Infrmeren van het hfd taakrganisatie ver de besluiten van het reginaal peratineel team Werkzaamheden De cmmunicatieadviseur ROT: Deelt (in verleg met het HT) infrmatie, besluiten en inzetpdrachten binnen de taakrganisatie. 7 Afgekrt: HT Cmmunicatie 16

17 2.4. Kwaliteiten (inclusief berdelingscriteria) Om succesvl in de genemde taken te kunnen functineren, zijn nderstaande kwaliteiten met bijbehrende berdelingscriteria het meest relevant: Meest relevante kwaliteiten vr de cmmunicatieadviseur ROT (met pririteitsvlgrde) 1. Onafhankelijk 2. Overtuigend 3. Analytisch 4. Met plitiek bestuurlijk inzicht 5. Cmmunicatief 6. Stressbestendig Deze kwaliteiten wrden als vlgt ingevuld: Onafhankelijk Zelfstandig en zelfbewust werken. Om kunnen gaan met eisen, veranderingen en hindernissen. Eigen standpunten innemen en verdedigen. De cmmunicatieadviseur ROT: Berdelingscriterium Tnt vertruwen in eigen kunnen Hudt bij druk vast aan persnlijke vertuiging, znder star te wrden Neemt verantwrde risic s Overtuigend Verkrijgen van instemming, enthusiasme en medewerking vr bepaalde delen, plannen f ideeën, zdat deze wrden geaccepteerd f gedragen (znder hiërarchische macht f sancties). De cmmunicatieadviseur ROT: Berdelingscriterium Treedt standvastig p bij verschillende f tegengestelde meningen, belangen f verwachtingen Wisselt invledstijl m zwaarwegende belangentegenstellingen/cnflicten te verbruggen Enthusiasmeert anderen vr zijn standpunten, k wanneer sprake is van fundamentele verschillen van inzichten f cnflictsituaties, en hudt de relatie daarbij in stand Analytisch Systematisch nderzeken (en allceren/tewijzen) van prblemen en vragen. Ontleden van relevante infrmatie, achtergrnden en structuren. Verbanden leggen tussen gegevens en verzien van relaties tussen rzaak en gevlg. De cmmunicatieadviseur ROT: Berdelingscriterium Maakt nderscheid tussen feitelijke infrmatie en aannames Maakt nderscheid tussen relevante en irrelevante infrmatie Legt verbanden p basis van beschikbare infrmatie Verzamelt en raadpleegt infrmatie en bepaalt wie de prbleemhebber is Past scenaridenken te vr de lange termijn (meer dan 12 uur vruit) Werkt systematisch Signaleert (ptentiële) knelpunten Schetst verschillende plssingsrichtingen, die realistisch en haalbaar zijn Geeft infrmatiestrmen duidelijk en gestructureerd weer Bedenkt wie welke infrmatie ndig heeft en geeft infrmatie dr Tetst (vrgenmen) besluit/advies p praktische uitverbaarheid 17

18 Met plitiek bestuurlijk inzicht (Anticiperen p,) nderkennen/herkennen en begrijpen van plitiek-bestuurlijke prcessen en besluitvrming die van invled zijn p de vrliggende crisis. De cmmunicatieadviseur ROT: Berdelingscriterium Kent bestuurlijk krachtenveld, belangen, standpunten Begrijpt en herkent welke feiten beleidsmatig relevant zijn Cmmunicatief Ideeën, meningen en infrmatie aan anderen verdragen in duidelijke taal, nn-verbale cmmunicatie en/f p schrift. Tactvl en effectief reageren p beheften en gevelens van anderen, taal en terminlgie aanpassen aan verschillende niveaus. De cmmunicatieadviseur ROT: Berdelingscriterium Deelt relevante infrmatie Besteedt aandacht aan verbale en nn-verbale signalen Luistert, vat samen en vraagt dr Geeft aandacht en ruimte Frmuleert krt, bndig en t-the-pint Cntrleert f de bdschap is vergekmen als bedeld Kppelt besluiten terug Stressbestendig Kalm en zelfverzekerd reageren in lastige situaties. Gede prestaties blijven leveren nder druk, bij tegenslag f tegenstand. Om kunnen gaan met weerstanden. De cmmunicatieadviseur ROT: Berdelingscriterium Handelt in lastige situaties rustig en relativerend, ndanks nzekerheid en meilijke mstandigheden Vermindert druk dr verzicht te creëren Blijft nder druk/tegenslag/tegenstand gecncentreerd en gede prestaties leveren Geeft bij (tijds)druk vrrang aan de juiste zaken Laat zich niet meeslepen dr emtie 2.5. Keuzes en dilemma s Cmmunicatieadviseur ROT Keuzes Maakt een keuze in de priritering van werkzaamheden. Maakt, indien de taakrganisatie ng niet is ingezet, een keuze welke cmmunicatiemiddelen wrden pgestart en ingezet. Maakt een keuze in welke infrmatie hij deelt met het ROT ( nice t knw en need t knw ). Maakt een keuze in de wijze / het mment waarp hij het ROT adviseert. Geeft tijdig aan wanneer hij afgelst met wrden. Kan gecnfrnteerd wrden met het ntbreken van randvrwaarden (faciliteiten en dergelijke), waardr een berep wrdt gedaan p het imprvisatievermgen van de adviseur ROT. Maakt een keuze in de nderwerpen en taken waar het ROT zich mee bezig met huden (geen betekenisgeving). 18

19 Dilemma s Kan gecnfrnteerd wrden met tegengestelde belangen in het ROT (bijvrbeeld cmmerciële belangen, juridische belangen, pspringsbelangen, maatschappelijke infrma- tiebehefte, schadebeperking). Kan gecnfrnteerd wrden met beperkte / niet gevalideerde / tegenstrijdige / geen infrmatie (gebrekkige f nvlledige mgevingsanalyse). Kan gecnfrnteerd wrden met tegengestelde pdrachten van de peratineel leidinggevende en de regulier leidinggevende. Kan gecnfrnteerd wrden met nbekwame medewerkers van de taakrganisatie en ROT-leden. Kan gecnfrnteerd wrden met tegenstrijdigheden in de besluitvrming, waardr de cmmunicatiebdschap bemeilijkt wrdt. Kan gecnfrnteerd wrden met het niet accepteren van cmmunicatiekaders en - mandaten dr het ROT, waardr er vertraging ptreedt in het cmmunicatieprces. Kan gecnfrnteerd wrden met een gebrek aan persnlijk draagvlak bij de peratineel leider. Kan gecnfrnteerd wrden met tegenstrijdigheden in visie en infrmatie. Beschrijving van de pleiding cmmunicatieadviseur ROT 2.6. Titel van de pleiding Cmmunicatieadviseur Reginaal Operatineel Team Opzet De pleiding maakt deel uit van een geheel van pleidingen met betrekking tt bevlkingszrg. Het deel van die pleidingsstructuur dat betrekking heeft p crisiscmmunicatie, is weergegeven in de inleiding van dit dcument Opleidingskaders. In het prject GROOTER wrdt de (cncept)pleidingsstructuur vr de ttale bevlkingszrg nader uitgewerkt Delgrep Delgrep van deze pleiding is: cmmunicatieadviseurs ROT Instrmeisen vr de pleiding M.b.t. wenselijke algemene kennis en vaardigheden: - werk- en denkniveau: HBO+/WO. M.b.t. wenselijke eerder gevlgde pleidingen: in ptima frma: - een cmmunicatiepleiding (buiten GROOT/GROOTER); - Basispleiding Bevlkingszrg, delgrep leidinggevenden/sleutelfunctinarissen, uit GROOT (vr cmmunicatieadviseurs ROT vanuit de gemeentelijke klm). Basispleiding Crisisbeheersing, delgrep leidinggevenden/sleutelfunctinarissen, uit CENS2 (vr cmmunicatieadviseurs ROT vanuit een hulpverleningsdienst); - Prcespleiding Crisiscmmunicatie. 19

20 M.b.t. de verige randvrwaarden 8 : - stressbestendigheid 9 ; - geen 9-tt-5-mentaliteit 10 ; - aantnbare aanwijzing dr gemeente f hulpverleningsdienst, m de functie en de daarbij behrende pleidingen in de crisiscmmunicatierganisatie te mgen uitveren Minimumeisen m.b.t. de pleiding De pleiding met minimaal vlden aan de vlgende eisen: - Inhud Onder de kp Beschrijving van de functie cmmunicatieadviseur ROT is de landelijke invulling van deze functie weergegeven. In de pleiding leert de deelnemer in principe kerntaak 1 en 2 (zie paragraaf 2.3) uit te veren met de daarvr bendigde (kern)kwaliteiten (zie paragraaf 2.4) en uitgaande van de aangegeven cntext (zie paragraaf 2.2), mede aan de hand van de vr de functie specifieke keuzes en dilemma s (zie paragraaf 2.5). Met andere wrden: in de pleiding dient de deelnemer de betreffende landelijke, functiespecifiek ingevulde cmpetenties te ntwikkelen, zdat hij kan mgaan met de aangegeven keuzes en dilemma s. Vr wat betreft kerntaak 3 en de bijbehrende cmpetentie geldt, dat deze niet uitgebreid in de functiegerichte pleiding Cmmunicatieadviseur Reginaal Operatineel Team aan de rde heven te kmen. Deze kerntaak kmt namelijk al vldende aan de rde in de prcespleiding Crisiscmmunicatie, die de cmmunicatieadviseur ROT k dient te vlgen. In de functiegerichte pleiding met wel aan de rde kmen dat kerntaak 3 k tt de kerntaken van de functinaris behrt en wat deze glbaal inhudt, maar de kerntaak heft niet verder uitgewerkt te wrden; daarvr kan wrden verwezen naar de betreffende prcespleiding. Naast de landelijke invulling van de functie, dient in de pleiding z ndig k de reginale invulling aan de rde te kmen. Het gaat hierbij m eventuele reginale aanvullingen p de landelijke invulling. Bijvrbeeld: He wrdt de functie reginaal ingevuld? He rganiseert men hier de prcessen? In welk team zit men? Op welke lcatie? He vindt de aansturing plaats? Wat is het mandaat / wat zijn de bevegdheden? He en met welke partijen vindt infrmatie-uitwisseling plaats? Het is de verantwrdelijkheid van de regi m aan de dcent mee te geven, dat en he de reginale invulling in de pleiding wrdt meegenmen. - Opleidingsinstituut Het pleidingsinstituut dient een rechtspersn te zijn. - Dcent De dcent dient minimaal hetzelfde werk- en denkniveau te hebben als de deelnemers aan de pleiding (zie paragraaf 2.9). De dcent dient zicht te hebben p het werkveld van de deelnemers aan de pleiding. De dcent dient aantnbare kennis en ervaring te hebben met betrekking tt de aangegeven kernkwaliteiten vr deze functinarissen (zie paragraaf 2.4). - Didactiek De pleiding met cmpetentiegericht wrden pgezet. Bij cmpetenties gaat het m het geïntegreerd kunnen uitveren van bepaalde taken, in een bepaalde cntext, met bepaalde kwaliteiten. Vanwege deze cmpetentiegerichtheid is in de pleiding een mix van theretische en praktische werkvrmen ndig, 8 Deze randvrwaarden zijn in het dcument Kwalificatieprfielen gedefinieerd als randvrwaarden vr de inzetbaarheid in de functie. Derhalve wrden ze hier k al als instrmeis vr de pleiding gehanteerd. 9 Deze randvrwaarde dient dr het pleidingsinstituut als instrmeis te wrden aangegeven, maar heft niet als instrmeis te wrden getetst. 10 Idem 20