de zingende sloper Belangrijke debatten over Nederlands pensioenstelsel BPF Bouw investeert in vastgoed om risico s te spreiden

Transcriptie

1 Magazine voor deelnemers en gepensioneerden van BPF Bouw. Verschijnt vier keer per jaar. Bouwpensioen is een uitgave van BPF Bouw. Zesde jaargang nummer 1, 31 maart Frans Duijts, de zingende sloper Belangrijke debatten over Nederlands pensioenstelsel Wanneer ontvangt u uw pensoenoverzicht? BPF Bouw investeert in vastgoed om risico s te spreiden Jan ruilt nabestaandenpensioen in voor hoger pensioen

2 In dit nummer: voorwoord Foto: ANP Jan ruilt nabestaandenpensioen in voor hoger pensioen. Pagina 6-7 BPF Bouw moet beleggen 61% van de Nederlanders wil dat pensioenfondsen hun geld op een spaarrekening zetten. Beleggen is te riskant, vinden ze. Slechts 29% is van mening dat pensioenfondsen hun geld mogen beleggen. BPF Bouw investeert in vastgoed om risico s te spreiden. Dat blijkt uit een representatieve steekproef die de Nederlandse Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen (VB) heeft laten houden onder 500 Nederlanders van 25 jaar of ouder. Pagina 8-9 Angst De uitslag wijst op een sterke angst om te beleggen. Deze heeft ongetwijfeld te maken met de crisis die de beurzen wereldwijd heeft laten Deeltijd-WW door crisis? Volledige opbouw ouderdomspensioen kelderen. De pensioenfondsen hadden daar veel last van. Hun dekkingsgraden zakten diep weg. Dat was ernstig, omdat dekkings graden aangeven in hoeverre fondsen aan hun huidige en toekom stige 2010 wordt spannend jaar in de timmerindustrie. Pagina 10 Crisismaatregel Afbouw. Gedeeltelijk werklozen bouwen volledig ouderdomspensioen op. Pagina 10 verplichtingen kunnen voldoen. Inmiddels hebben de dekkingsgraden zich gedeeltelijk hersteld. Cijfers Angst is een slechte raadgever. BPF Bouw wil zich daar niet door laten leiden. Wij baseren ons beleid liever op cijfers. Die pleiten ervoor dat we blijven beleggen. Anders halen we onvoldoende rendement. Het volgende voorbeeld van de VB is veelzeggend. Stel dat een pensioenfonds zijn geld de laatste 25 jaar Henk de Pagter Foto s: Bert Strootman Belangrijke debatten over Nederlands pensioenstelsel De Tweede Kamer beraadt zich op verschillende onderdelen van ons pensioenstelsel. Het hoogtepunt van de financiële crisis lijkt voorbij. Toch heerst er geen juichstemming. Pensioenverplichtingen: pensioenfondsen Frans Duijts krijgt kippenvel van eigen liedjes. Pagina 11 op een spaarrekening had gezet. Dan zou de dekkingsgraad nu zo n 40% lager zijn. Zou het fonds zijn pensioenen toch op peil hebben willen houden? Dan zou het circa 70% meer premie hebben moeten vragen! Rendement Integendeel, de crisis lijkt eerder een fundamentele discussie over het Nederlandse pensioenstelsel te hebben aangewakkerd. Het parlement debatteert dit jaar met minister Donner. De meningen verschillen soms hevig. De minister heeft daarom ter voorbereiding een aantal onderzoekscommissies aan het werk gezet. moeten voldoende vermogen hebben om ook in de toekomst de pensioenen te kunnen blijven betalen. Ze kunnen zelf vaststellen hoeveel geld ze daarvoor nodig hebben. Hoe doen ze dat? Door uit te rekenen over hoeveel geld ze nu moeten beschikken om de pensioenen van de deelnemers levenslang Slechts weinig deelnemers aan de steekproef Waar gaan de debatten tussen het parlement is, krijgt dat fonds het lastig om eventuele te kunnen blijven uitkeren. Ze zijn wettelijk weten dit. Dat blijkt als de onderzoekers hun John Kerstens en de minister over? Het bekendste onderwerp nieuwe tegenvallers op te vangen. verplicht om in deze rekensom uit te gaan vragen om de rendementen van pensioen fondsen is de AOW-leeftijd. Donner wil deze in twee van de marktrente. Als deze rente laag is, Vaste rubrieken te schatten. Ze mochten raden hoeveel 100 euro nu waard zou zijn als dat bedrag 25 jaar geleden was belegd. Maar stappen verhogen naar 67 jaar. Daarnaast gaan de debatten over de gevolgen van Beleggingsrisico s: de commissies benadrukken dat pensioenfondsen in hun hebben pensioenfondsen meer vermogen nodig om in de toekomst aan hun pensioen- 2 Voorwoord 4 Eethoek 5 Hoe heette dit gereedschap? ook als dat bedrag 25 jaar geleden op een spaarrekening was gezet. Donners plannen voor: A- mensen met een beleggingsbeleid een goede afweging moeten verplichtingen te kunnen blijven voldoen. 5 Vraag & antwoord 8 Adressenboekje 8 Zet in uw agenda zwaar beroep, B- mensen met een lang maken tussen het beoogde rendement en de 10 Deelnemersraad 10 Colofon 12 Xtreem 12 Blikvanger De meeste deelnemers schatten het beleggingsrendement te laag in arbeidsverleden, C- mensen die op late leeftijd daarmee gepaard gaande risico s. Maatschappelijk verantwoord: pensioen- 12 Sudoku en het spaarrendement te hoog. Het goede antwoord is volgens de werkloos of gedeeltelijk arbeidsongeschikt fondsen moeten aandacht hebben voor de VB dat de belegde 100 euro nu 514 euro waard zou zijn. De gespaarde zijn geworden. Deskundigheid: het bestuur van een pen- maatschappelijke gevolgen van hun beleg- Wilt u reageren op Bouwpensioen? Stuur dan een naar redactie@bouwpensioen.nl. U kunt ook een brief sturen. Ons adres is: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. U krijgt zo spoedig mogelijk antwoord. 100 euro zou daarentegen zijn aangegroeid tot slechts 308 euro. Voorzichtig BPF Bouw blijft beleggen om goede pensioenen te kunnen blijven uitkeren. We weten dat dit risico s met zich meebrengt. Daar zullen we dan ook uiterst voorzichtig mee omgaan. Verder gaan de debatten over de constateringen en aanbevelingen van de onderzoekscommissies. We zetten de belangrijkste op een rij: Vergrijzing: de Nederlandse bevolking wordt sioenfonds moet beschikken over voldoende deskundigheid op het gebied van beleggen en risicobeheersing. Verantwoording: het bestuur van een pensioenfonds moet zich bovendien in gingsbeleid. Ze kunnen dan bijvoorbeeld bewust rekening houden met het milieu en de mensenrechten. Let op! John Kerstens en Henk de Pagter, bestuursvoorzitters BPF Bouw respectievelijk namens werknemers en werkgevers steeds ouder. De pensioenfondsen moeten daardoor langer dan verwacht pensioen uitkeren. Dit kán de financiële positie van begrijpelijke taal verantwoorden voor het gevoerde beleid. Het moet deze verantwoording publiceren op de website van het fonds Dit artikel gaat over het Nederlands pensioenstelsel in het algemeen. Het gaat niet specifiek over BPF Bouw. een fonds kwetsbaar maken. Als dat het geval en in het jaarverslag. 2 - bouwpensioen bouwpensioen

3 eethoek Kleine zoute lettertjes Wie te veel zout eet, heeft meer kans op hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten. Toch eten we gemiddeld 10 gram zout per dag, terwijl 6 gram het gezonde maximum is. Voldoende reden dus om wat minder met het zoutvaatje te schudden! Er is echter een probleem. Aan snelklaar voedingsmiddelen is al zout toegevoegd. Daar hebt u geen invloed meer op. Wel kunt u op het etiket kijken hoeveel zout erin zit. U kunt dan zelf uitrekenen wanneer u de maximum hoeveelheid bereikt. Helaas hebben etiketten soms een toelichting nodig. Neem kant-en-klare nasi. Het etiket vermeldt de voedingswaarde per 100 gram. Er staat bijvoorbeeld: 0,39 gram natrium en 0,99 gram toegevoegd zout. Om deze informatie te begrijpen, moet u twee dingen weten. Ten eerste dat zout en toegevoegd zout hetzelfde is. En ten tweede dat natrium het ongezonde bestanddeel van zout is. Maar waarom zo ingewikkeld? Laten we het eenvoudig houden. Als u niet meer dan 6 gram zout per dag eet, krijgt u nooit te veel natrium binnen. Stel dat u twee ons van de nasi uit ons voorbeeld eet. Dan krijgt u 1,98 gram zout binnen. U mag dan de rest van de dag nog 4,02 gram zout eten. Loethe Olthuis Foto: Roy Beusker Deelnemers willen meer uitleg bij beeldmerk BPF Bouw verbetert zijn logo De Bestuurlijke Commissie Communicatie van BPF Bouw heeft het nieuwe logo laten ontwerpen. De commissieleden Kees Scheepens en Gijs Lokhorst zijn er trots op. In 2009 heeft BPF Bouw een steekproef onder zijn deelnemers gehouden. We doen dat regelmatig, omdat we willen weten wat er onder onze deelnemers leeft. Er kwam onder meer uit dat ons logo best wat duidelijker mocht worden. We hebben ons de kritiek aangetrokken en een nieuw logo laten ontwerpen. Wat zijn de belangrijkste verbeteringen? In het oude logo waren de letters bpf met hoofdletters geschreven en het woord bouw met kleine letters. In het nieuwe logo is dat precies andersom. We hebben BOUW groot geschreven, omdat deelnemers dit woord het belangrijkst vinden. Ons pensioenfonds zet zich immers specifiek in voor de bedrijfstak Bouw. Dat willen we met ons nieuwe logo graag benadrukken. Het nieuwe logo legt uit dat BPF Bouw óns pensioenfonds is. Binnen én buiten onze bedrijfstak moet iedereen weten waar BPF Bouw voor staat. U kunt het nieuwe logo van BPF Bouw met ingang van dit voorjaar tegenkomen. Hoe heette dit gereedschap? In het Biesboschmuseum ziet u onder andere historische gereedschappen en materialen van baggeraars en waterbouwers. Bijvoorbeeld deze ijzeren plaat die een rijswerker voor zijn buik bond als hij een dijk ging bekleden met een rietmat. De rietmat vormde de onderste laag van de fundering die moest voorkomen dat er stukken van de dijk wegspoelden. De rijswerker zette de mat vast met een touw dat hij met behulp van een spade zo diep mogelijk in de grond duwde. Hij herhaalde dat om de 30 á 40 centimeter, over de volle breedte van de mat. Tijdens dat werk leunde hij met zijn volle gewicht op de spade. De ijzeren plaat voorkwam dat hij daarbij een buikblessure opliep. Weet u hoe de buikplaat heet die tot halverwege de vorige eeuw werd gebruikt? Stuur uw antwoord vóór 15 april naar: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. Of naar: puzzel@bouwpensioen.nl. Wij verloten twee geschenkbonnen van 50 euro onder de inzenders van het juiste antwoord. In de volgende Bouwpensioen vermelden wij de oplossing en de namen van de prijswinnaars. Biesboschmuseum, Hilweg 2, 4251 MT Werkendam. Tel Oplossing vorige nummer Het juiste antwoord was belboor of telegraafboor. We hebben 2 prijswinnaars getrokken: vraag & Antwoord Wanneer ontvang ik mijn pensioenoverzicht? De medewerkers van de Pensioen Informatielijn beantwoorden in Bouwpensioen telkens een veelgestelde vraag. Deze keer: normaal gesproken ontvang ik mijn pensioenoverzicht van BPF Bouw in het voorjaar. Maar vorig jaar kreeg ik hem pas na de zomer. Wanneer kan ik mijn pensioenoverzicht dit jaar verwachten? Vorig jaar hebben we vertraging opgelopen. Dat was het gevolg van gewijzigde regels. Dit jaar sturen we uw pensioenoverzicht weer voor de zomer toe. B. Jonkman uit Groningen en de fam. Braakman uit Laren (Gld). Zij krijgen een geschenkbon van 50 euro toegestuurd. Hebt u een vraag over uw pensioenoverzicht? Kijk dan in de toelichting. Staat de gewenste informatie er niet bij? Ga dan naar Klik eerst op Pensioenoverzicht en dan op Veelgestelde vragen over het Pensioenoverzicht. Brengt dat ook geen uitkomst? Raadpleeg dan uw vakbondsconsulent of bel de Pensioen Informatielijn. Hebt u ook een vraag? Neem dan contact op met de Pensioen Informatielijn, tel Onze medewerkers helpen u graag! foto s: rené blansjaar 4 - bouwpensioen bouwpensioen

4 foto s: Bert Strootman Zo werkt het Uitruil ouderdomspensioen nabestaandenpensioen Als u deelneemt aan de pensioenregeling van BPF Bouw bouwt u ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen op. Gaat u vervolgens met pensioen? Dan hebt u de rest van uw leven recht op een maandelijkse pensioenuitkering. Maar wat gebeurt er met het nabestaandenpensioen als u met pensioen gaat? Dat bepaalt u zelf. U kunt kiezen tussen drie mogelijkheden: Echtgenote is akkoord Jan ruilt nabestaandenpensioen in voor hoger pensioen 1 U houdt het nabestaandenpensioen. Dit betekent dat uw partner na uw overlijden de rest van zijn of haar leven recht heeft op een nabestaandenuitkering. Deze bedraagt 70% van uw pensioenuitkering. 2 U ruilt het nabestaandenpensioen, dat u na 2005 hebt opgebouwd, in voor een hoger ouderdomspensioen. Dit kan bijvoorbeeld interessant zijn als u alleenstaand bent. Of als uw partner voldoende eigen inkomsten heeft. Kiest u voor deze mogelijkheid? Dan heeft uw partner na uw overlijden geen recht op een nabestaandenuitkering op basis van het ouderdomspensioen dat u hebt opgebouwd na Hebt u voor die tijd ook nabestaandenpensioen opgebouwd*? Dan heeft uw partner op grond daarvan wel recht op een nabestaandenuitkering. * Hebt u vóór het jaar 2000 deelgenomen aan de pensioenregeling van Oktober Jan van Gils (58) wil met vervroegd pensioen en vult het daarvoor bestemde aanvraagformulier van BPF Bouw in. Hij geeft aan dat hij het nabestaandenpensioen, dat hij na 2005 heeft opgebouwd, wil toevoegen aan zijn pensioen. Dat is toegestaan op voorwaarde dat zijn vrouw Helma akkoord gaat. Logisch, want als Jan overlijdt, heeft zij hierdoor geen recht meer op dit deel van het nabestaandenpensioen. Helma is het volledig met Jan eens. Gezien de omstandigheden vindt ze het een goede keuze. Om Jan en Helma te begrijpen, moeten we deze omstandigheden kennen. We vragen Jan om uitleg. Hij begint te vertellen: Ik werd in oktober 2008 bij mijn baas geroepen. Waarom ga je niet met pensioen? vroeg hij. Ik begreep meteen waarom hij die vraag stelde. Ik liep al driekwart jaar met een pijnlijke knie en kon mijn werk als voorman niet meer aan. De hele dag klimmen en klauteren, dat ging gewoon niet meer. Een operatie en een paar maanden revalideren hadden niet geholpen. En mijn Jan is verantwoordelijk voor het huishouden. een zeer bescheiden pensioentje zou krijgen. Mijn baas bood aan om er een eenmalig bedrag bovenop te doen. Dat was natuurlijk meegenomen, maar het feit bleef dat ik de rest van mijn leven een klein pensioentje zou ontvangen. Minder rooskleurig Gelukkig had zijn vrouw Helma een goed inkomen. Ze zouden het daarom samen wel redden, concludeerde Jan. Het beeld werd echter minder rooskleurig toen Jan zich realiseerde wat er zou gebeuren als Helma onverhoopt zou komen te overlijden. Jan: Ik heb dan recht op een nabestaandenpensioen, maar daar red ik het niet mee. Ik krijg dan forse financiële problemen. Ik weet zeker dat ik het huis dan moet verkopen. Jan is afhankelijk van het inkomen van Helma. Maar andersom ligt het anders. Helma is helemaal niet afhankelijk van zijn inkomen. Jan: Mijn vrouw heeft een prima inkomen, ook als ze later met pensioen is. Als ik zou komen te overlijden, houdt ze nog voldoende inkomsten over om van te leven. Wat gebeurt er met de rest van het nabestaandenpensioen? Jan mag alleen het nabestaandenpensioen, dat hij na 2005 heeft opgebouwd, uitruilen tegen een hoger pensioen. Maar wat gebeurt er met het nabestaandenpensioen dat hij vóór die tijd heeft opgebouwd? Laten we eerst eens kijken wanneer Jan nabestaandenpensioen heeft opgebouwd: In de periode kon hij geen nabestaandenpensioen opbouwen. De pensioenregeling van BPF Bouw kende toen alleen een nabestaandenpensioen op verzekeringsbasis. Vóór het jaar 2000 heeft Jan wél nabestaandenpensioen opgebouwd. Wat gebeurt daarmee? Als Jan overlijdt, heeft Helma recht op een maandelijkse nabestaandenuitkering. Deze bedraagt 70% van het ouderdomspensioen dat Jan in die periode heeft opgebouwd. BPF Bouw? Dan hebt u in die periode nabestaandenpensioen opgebouwd. Nam u van 2000 t/m 2005 deel aan onze pensioenregeling? Dan hebt u in die jaren geen nabestaandenpensioen opgebouwd. Het nabestaandenpensioen werd toen op risicobasis meeverzekerd. 3 U ruilt een deel van uw ouderdomspensioen uit voor een hoger nabestaandenpensioen. Deze mogelijkheid kan interessant zijn als u in de periode 2000 t/m 2005 hebt deelgenomen aan de pensioenregeling van BPF Bouw. U bouwde in die periode geen nabestaandenpensioen op. Daardoor is er een gat in de opbouw van het nabestaandenpensioen ontstaan. U kunt dat gat dichten door een deel van uw ouderdomspensioen uit te ruilen voor een hoger nabestaandenpensioen. U moet uw keuze bekendmaken als u uw pensioen aanvraagt. U kunt deze aangeven op het aanvraagformulier. Uw partner en u moeten beiden een handtekening zetten. Hebt u het ingevulde formulier teruggestuurd? Dan kunt u uw keuze niet meer terugdraaien. Ook niet als u gaat scheiden of als uw partner overlijdt. Hebt u geen keuze opgegeven? Dan gaat BPF Bouw ervan uit dat u voor mogelijkheid 1 kiest. baas kon me geen werk geven, waarbij ik mijn knie kon ontzien. Hij zat dus met mij in zijn maag. Toch reageerde Jan verbaasd. Ja, want ik wist niet dat ik al op m n 58ste met pensioen kon! Ik zei nog geen ja of nee. Ik wilde eerst weten hoe hoog mijn pensioen zou zijn. Dat heb ik laten uitrekenen door de pensioensimulator op de website van BPF Bouw. Daar kwam uit dat ik Hoger pensioen Deze constatering bracht Jan en Helma op het idee om het nabestaandenpensioen, dat Jan na 2005 bij BPF Bouw heeft opgebouwd, toe te voegen aan zijn pensioen. Hij ontvangt daardoor een pensioen dat bijna 100 euro per maand hoger is. Nu ze samen zijn, heeft hij dat bedrag niet echt nodig. Maar als hij er later in zijn eentje zou komen voor te staan, is het een bijzonder welkom extraatje! We moeten wel een kanttekening maken: Helma is Jans tweede vrouw. Zijn eerste vrouw heeft ook recht een nabestaandenuitkering als Jan overlijdt. Deze bedraagt 70% van het ouderdomspensioen dat Jan heeft opgebouwd tot hun scheiding in De nabestaandenuitkering van Helma bedraagt 70% van het ouderdomspensioen dat Jan heeft opgebouwd na de scheiding. Wilt u weten hoe hoog het nabestaandenpensioen in uw geval is? Kijk op het pensioenoverzicht dat BPF Bouw u elk jaar toestuurt. U kunt ook de pensioensimulator raadplegen op Meer weten? Lees dan de brochure Trouwen of samenwonen. U vindt deze op dezelfde website. Klik op Brochures, formulieren, reglementen. 6 - bouwpensioen bouwpensioen

5 adressenboekje BPF Bouw Postbus 637, 1000 EE Amsterdam Basisweg 10, 1043 AP Amsterdam Tel De volgende organisaties zijn vertegenwoordigd in het bestuur van BPF Bouw: FNV Bouw Postbus 520, 3440 AM Woerden Houttuinlaan 3, 3447 GM Woerden Tel FNV BOUW of Beleggingen BPF Bouw Investeren in vastgoed om risico s te spreiden BPF Bouw belegt hoofdzakelijk in aandelen, obligaties en vastgoed. Aan de eerste twee categorieën hebben we al eerder aandacht besteed. Deze keer richten we de schijnwerpers foto: Bert Strootman CNV Vakmensen Postbus 2525, 3500 GM Utrecht Tiberdreef 4, 3561 GG Utrecht Tel (algemeen) Tel (CNV Info) info@cnvvakmensen.nl Bouwend Nederland Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer Zilverstraat 69, 2718 RP Zoetermeer Tel info@bouwendnederland.nl Nederlandse Bond van Timmerfabrikanten Postbus 24, 1400 AA Bussum Nieuwe s-gravelandseweg 16, 1405 HM Bussum Tel info@nbvt.nl, FOSAG-NOA Onderhoud en Afbouw Postbus 310, 3900 AH Veenendaal Tel info@fosag-noa.nl zet in uw agenda Eigen Huis (Ver)bouwen 19 t/m 21 maart. Voor consumenten die een huis laten (ver)bouwen. Jaarbeurs, Jaarbeursplein, Utrecht. Finale Nationale Metsel- en Voegwedstrijden 12 t/m 16 april. Sondervick College, Knegselseweg 30, Veldhoven. BouwRai 13 t/m 15 april in de Rai, Europaplein 8, Amsterdam. Week van het Ambacht 16 t/m 24 april. Jongeren en werkzoekenden maken kennis op onze vastgoedbeleggingen. Hoeveel rendement leveren deze op? We vragen het aan Dick van Hal. Hij is directievoorzitter van BPF Bouwinvest, de organisatie die de vastgoedbeleggingen van BPF Bouw beheert. Wat doet BPF Bouwinvest? Wij ontwikkelen, realiseren, kopen, verhuren, onderhouden en verkopen vastgoed. En we beleggen in vastgoedfondsen in Europa, Azië en de Verenigde Staten. Vanzelfsprekend doen we dit in overleg met onze opdrachtgever BPF Bouw. Waarom belegt BPF Bouw? Dat doen we om rendement te kunnen halen. We hebben dat nodig om: 1. de pensioenen te kunnen uitbetalen. 2. toeslag te kunnen verlenen. Dat wil zeggen dat we de pensioenen de gemiddelde loontrend in de bouwnijverheid laten volgen. We verlenen alleen toeslag als we voldoende financiële middelen hebben. met ambachtelijke beroepen en opleidingen. O.a. zie- en doe-activiteiten op evenementen in heel Nederland. Ook workshops, talententesten en rondleidingen. Zaterdag van de Afbouw 17 april. Dé dag waarop de particuliere markt kan kennismaken met het werk van de afbouwbranche. Afbouwbedrijven demonstreren hun vakmanschap aan particulieren om nieuwe opdrachten binnen te halen. Ze doen dit in hun eigen bedrijf of showroom en bij particulieren thuis. Hoeveel heeft BPF Bouw in vastgoed belegd? Ongeveer 5,5 miljard euro. Daarvan hebben we 4,5 miljard in Nederlands vastgoed gestoken: 1 miljard in kantoren en winkels, 3 miljard in woningen en 0,5 miljard in grond. Daarnaast hebben we 1 miljard indirect belegd in Europees, Amerikaans, Japans en Chinees vastgoed. Het rendement op aandelen bedroeg in 2009 ongeveer +30%. Het rendement op vastgoed was toen circa 10%. Dat is fors lager. Moeten we wel in vastgoed blijven beleggen? Ja, omdat aandelen een hoger risico met zich meebrengen. We kunnen er niet alleen een hoger rendement mee halen; we kunnen er ook grotere verliezen door lijden. BPF Bouw WTC Bouwexpo 27 t/m 29 april. Internationaal vakevenement. Ontmoet de internationale bouwwereld. WTC Expo, Heliconweg 52, Leeuwarden. Technische Kontakt Dagen 3 t/m 5 juni, bedrijventerrein Harselaar Zuid, Wencopperweg 52, Barneveld. Dag van de Bouw 5 juni. Het publiek is welkom bij bouwprojecten verspreid over het land. Rondleidingen en kinderactiviteiten. Dick van Hal: Vastgoed reageert iets trager op een crisis dan aandelen. wil het risico van zijn beleggingen beheersbaar houden. Daarom spreidt het fonds zijn beleggingen over verschillende beleggingscategorieën. Dat heeft een stabiliserend effect op de totale portefeuille. Hoe ziet die spreiding eruit? BPF Bouw belegt ongeveer 25% van zijn vermogen in aandelen, 25% in vastgoed en de rest in obligaties. Dat zijn de belangrijkste beleggingscategorieën. Hoeveel rendement levert vastgoed op? Normaal gesproken tussen 6,5 en 7,0%. Dat is minder dan aandelen. Maar daar staat tegenover dat de risico s lager zijn. Bij obligaties liggen rendement en risico overigens nog lager. Hoeveel last ondervinden de vastgoedbeleggingen van de crisis? Vastgoed reageert iets trager op een crisis dan aandelen. Dat bleek ook in De aandelenkoersen gingen toen keihard onderuit, maar de waarde van ons vastgoed daalde slechts met enkele procenten. Daardoor kwam de klap voor de totale beleggingsportefeuille van BPF Bouw minder hard aan. In 2009 waren de rollen omgedraaid. Toen stegen de aandelen, maar bleef de waarde van ons vastgoed dalen. De winst op aandelen verzachtte toen de pijn van de tegenvallende vastgoedresultaten. Wat betekende dit voor de dekkingsgraad* van BPF Bouw? Die daalde minder hard dan bij veel andere pensioenfondsen. Beperken van risico s is dus heel belangrijk. Ja, daarom hebben we met ingang van 1 januari 2010 een groot deel van onze vastgoedbeleggingen ondergebracht in vastgoedfondsen die we zelf hebben opgericht. Deze fondsen kunnen groeien, omdat we andere pensioenfondsen op termijn in de gelegenheid zullen stellen mee te doen. Voor BPF Bouw brengt dit een aantal voordelen met zich mee. Ten eerste kunnen we onze risico s dankzij deze fondsen nog beter spreiden. Ten tweede vergroten deze fondsen onze flexibiliteit. Beleggingen in vastgoedfondsen zijn in de regel namelijk makkelijker verhandelbaar dan vastgoed. Pensioenfondsen moeten rendement halen, maar ze hebben ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Hoe gaat u daarmee om? We vullen die verantwoordelijkheid op verschillende manieren in. We bouwen bijvoorbeeld energiezuinige woningen. Dat is goed voor het milieu, maar ook voor ons rendement. Nog een voorbeeld: we hebben regelmatig leerlingbouwplaatsen. Zo helpen we om vaklieden voor de bouw op te leiden. * De dekkingsgraad geeft aan in welke mate een fonds kan voldoen aan zijn huidige en toekomstige pensioenverplichtingen. Meer weten over BPF Bouwinvest? Kijk op Bouwpensioen heeft op pagina 12 een nieuwe rubriek gekregen, genaamd Blikvanger. We stellen hier telkens een vastgoedobject van BPF Bouwinvest aan u voor. 8 - bouwpensioen bouwpensioen

6 Deelnemersraad Vlnr: Frans Sterks, Theo Oude Hesselink, Johan van Wijk, Wim Oorburg, Dik Jansen, Theo Meulemans (secretaris), Willem Stoeltie (voorzitter), Harold van Ekert, Jan van der Niet, Mathie Meijers, Piet Kuiper. Geen gemakkelijke taak De leden van de deelnemersraad vertegenwoordigen de deelnemers en gepensioneerden van BPF Bouw. De raad adviseert het bestuur over voorgenomen besluiten. Als deelnemersraad hebben wij adviesrecht. Over de wijziging van statuten en reglementen bijvoorbeeld. Maar ook over het vaststellen van de premie en de toeslagverlening. Het bestuur blijft natuurlijk primair verantwoordelijk. Maar als deelnemersraad moeten wij beoordelen of de bestuursbesluiten wel het beste zijn voor het fonds en zijn deelnemers. Dat is lang niet altijd even makkelijk. Zeker het afgelopen jaar lagen er moeilijke kwesties op tafel. We hebben daarbij altijd het belang van de deelnemers in het oog gehouden. Het gaat uiteindelijk toch om hun financiële toekomst. In de volgende nummers van Bouwpensioen kunt u lezen waar we ons zoal mee bezighouden. Hoe wij tegen bepaalde besluiten aankijken. En welke adviezen wij het bestuur hebben gegeven. Kortom, hoe wij zo goed mogelijk uw belangen behartigen. Ook op de website van BPF Bouw vindt u informatie over de deelnemersraad. U ziet het vanzelf als u naar gaat en op Organisatie BPF Bouw klikt. Namens de deelnemersraad, Willem Stoeltie, voorzitter Gedeeltelijk werkloos door crisis? Volledige opbouw ouderdomspensioen in timmerindustrie Een jaar geleden heeft de overheid een regeling getroffen om deeltijd-ww mogelijk te maken. Bedrijven, die last hadden van de crisis, konden hun werknemers tijdelijk minder uren laten werken. Bent u gedeeltelijk werkloos geworden onder deze regeling? Dan hebt u onder voorwaarden recht op een gedeeltelijke WW-uitkering. Helaas bouwt u dan minder pensioen op, omdat uw werkgever minder premie voor u afdraagt. Werkgever- en werknemersorganisaties in de timmerindustrie hebben echter afgesproken om de opbouw van het ouderdomspensioen in hun sector aan te vullen tot het Werkt u in de sector Afbouw en bent u gedeeltelijk werkeloos geworden vanwege de crisis? Dan hebt u onder voorwaarden recht op een gedeeltelijke WW-uitkering. De overheid heeft op 1 april 2009 een regeling ingevoerd die dit tijdelijk mogelijk maakt. Deze regeling is bedoeld voor werknemers die vanwege de crisis minder uren zijn gaan werken. Gedeeltelijke werkloosheid heeft gevolgen voor uw pensioenopbouw. Werkgevers dragen namelijk pensioenpremie voor u af over de door u gewerkte uren. Ze dragen geen premie af over uren waarin u niet hebt gewerkt. U bouwt hierdoor minder pensioen op. Colofon Bouwpensioen is een uitgave van BPF Bouw. Bouwpensioen verschijnt vier keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle deelnemers en gepensioneerden van BPF Bouw. Redactieraad BPF Bouw Jacco Keizer (Technisch Bureau Bouwnijverheid), Hans Prins (Cordares), Kees Scheepens (Bouwend Nederland), John Kerstens (FNV Bouw), Gerard van Santen (CNV Vakmensen), Jan Willem Kommer (Afbouwsector), Lydia Reinewald (Stifa), Saskia Kok (Pensioen Informatielijn), Wim Stoeltie (Deelnemersraad BPF Bouw) en Job Ligteringen (BarcC). Aan dit nummer werkten mee Roy Beusker, René Blansjaar, Ellen Leijser, Goedele Monnens, Loethe Olthuis, Bert Strootman en Wilbert van Woensel. Sluitingsdatum redactie: 19 februari 2010 Adres redactie Bouwpensioen Postbus EE AMSTERDAM redactie@bouwpensioen.nl Concept en realisatie BarcC, Obdam ISSN: oude niveau. Dit is maximaal zes maanden mogelijk. Deze regeling is ingegaan op 1 april 2009 en is tijdelijk van aard. Let op: deze regeling geldt alleen voor de sector Timmerindustrie. Meer weten? Bel het Aanvullingsfonds voor de Timmerfabrieken, tel Crisismaatregel Afbouw Gedeeltelijk werklozen bouwen volledig ouderdomspensioen op Bent u gedeeltelijk werkloos geworden en heeft uw werkgever voor 1 januari 2010 toestemming gekregen voor deeltijd-ww? Dan hebt u dat probleem niet. Werkgeversen werknemersorganisaties in de sector Afbouw hebben afgesproken om de opbouw van het ouderdomspensioen dan aan te vullen tot het oude niveau. Ze doen dit maximaal zes maanden. Let op: deze regeling geldt alleen voor de sector Afbouw. Meer weten? Bel de helpdesk van A&O-Services, tel Foto: Wilbert van Woensel Bouwpensioen is bedoeld om u een beknopte en vereenvoudigde indruk te geven van zaken die zich voordoen op pensioengebied. U kunt geen rechten ontlenen aan de artikelen in dit magazine. Voor een uitputtende beschrijving van de rechten en verplichtingen verwijzen wij u naar de reglementen van de pensioen - regelingen. U kunt deze aanvragen bij de Pensioen Informatielijn. U vindt ze echter ook op Frans kan zijn zangcarrière voorlopig nog combineren met zijn werk op de sloperij. Een bulderende lach rolt door de sloperij van zijn ouders in Tiel. Of ik een zingende sloper of een slopende zanger ben? herhaalt Frans Duijts de vraag. Ik hoop het eerste... haha! Zingende sloper krijgt kippenvel van eigen liedjes Frans wordt de opvolger van André Hazes genoemd. Zijn carrière als zanger van het levenslied gaat als een speer. Zeven jaar geleden zong hij voor het eerst op een bruiloft en vandaag de dag staat zijn agenda boordevol met optredens. Sloperij Ondertussen werkt hij ook nog op de sloperij die zijn ouders een kleine veertig jaar geleden zijn begonnen. Met een glimlach: Eigenlijk heb ik drie carrières. Ik ben namelijk ook nog papa van drie dochtertjes. We mogen gerust stellen dat een dag voor Frans te weinig uren telt. Ik sta niet meer dag in dag uit aan de hamer; ik zit meestal op kantoor. Daardoor blijft de combinatie van zingen en de sloperij nog te doen. Maar het zingen gaat wel steeds meer aandacht vragen. Over een jaar of vijf is het niet meer te combineren, denk ik. Het gaat echt heel hard. Geluk Als Frans laat thuiskomt van een optreden, kan hij het s ochtends even rustig aan doen. Ik heb het geluk dat pa nog volop werkt. Daardoor kan ik af en toe wat later beginnen. Dat is maar goed ook, want anders houd ik het niet vol. Behalve zijn optredens en de sloperij vraagt ook zijn gezin de nodige aandacht. Ik wil zoveel mogelijk bij mijn vrouw en kinderen zijn. Daarom probeer ik s middags en s avonds thuis mee te eten. Bovendien speel ik na het avondeten altijd een uurtje met mijn kinderen, voordat ze naar bed gaan. Idool Waar mijn kracht ligt? Dat ik mensen laat geloven dat ik goed kan zingen, lacht hij. Frans Duijts (30) heeft een vrouw en drie dochters (4, 3 en 2 jaar). Eerste single: Je denkt maar dat je alles mag (2005) Nieuwe cd: Leef je droom Meer informatie: Mensen zeggen dat mijn stem dicht bij die van André Hazes ligt. Zelf hoor ik dat niet, maar hij is wel altijd mijn idool geweest. Frans heeft een legertje vooraanstaande liedjesschrijvers achter zich staan. Ik kies altijd nummers die me kippenvel bezorgen. Ik moet er zelf in geloven. Overal waar hij komt, is het feest. Of het nu een grote zaal is of klein dorpspleintje: de sfeer is altijd goed. Frans: Klopt, ik zit altijd in de vrolijkheid en de gezelligheid. Hoe ervaren hij ook mag zijn, hij is voor elk optreden zenuwachtig, bekent hij. Maar met een bacootje vooraf houdt hij zijn plankenkoorts beheersbaar. Handtekeningen De populariteit van Frans stijgt met de dag. Ik kan bijna nergens meer lopen of ik word herkend. Dat vind ik prachtig. Ik ben inmiddels jaren met mijn zangcarrière bezig en nu gaat het eindelijk gebeuren. Ik vind het te gek om handtekeningen uit te delen. Daar doe ik het voor! Tekst: Ellen Leijser 10 - bouwpensioen bouwpensioen

7 Blikvanger Foto: Goedele Monnens Prinsenhof: mooi en duurzaam BPF Bouwinvest beheert het vastgoedvermogen van BPF Bouw en investeert onder meer in vastgoedprojecten. Ze wil rendement maken, maar heeft ook oog voor kwaliteit en duurzaamheid. Dit heeft geleid tot markante bouwwerken waar de bouwsector trots op mag zijn. Een mooi voorbeeld is het Prinsenhof op de hoek van de Beatrixlaan en de Schenkkade in Den Haag. Het schitterende torencomplex is voorzien van een warmtekoude-installatie. Dit verwarmings- en koelsysteem maakt gebruik van de temperatuur van het grondwater. Een duurzame oplossing die een forse energiebesparing oplevert en bovendien helpt om de CO2-uitstoot te verminderen. Als extra presentje aan de natuur zijn de gevels voorzien van nestkastjes die speciaal voor zwaluwen zijn gemaakt. BPF Bouwinvest biedt deze vogels zo de mogelijkheid om zich te huisvesten in een stedelijke omgeving sudoku DENKSPORT PUZZELBLADEN Alle cijfers van 1 t/m 9 moeten één keer voorkomen in elke kolom, elke rij en elk van de negen vierkantjes van 3x3 vakjes. Hoe doet u mee? Laat ons weten welke cijfers in de grijze balk staan. Stuur uw oplossing vóór 15 april naar puzzel@bouwpensioen.nl. Het postadres is: Redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE Amsterdam. Wij verloten twee geschenkbonnen van 25 euro onder de inzenders van de juiste oplossing. Oplossing vorige keer De oplossing van de Zweedse puzzel was: champagne. We hebben twee prijswinnaars getrokken: G.J. Witpaard uit Nieuwleusen en N. de Boer sr. uit Venhuizen. Zij krijgen een geschenkbon van 25 euro toegestuurd. De jongste springmeester van Nederland Met het grootste geweld op aarde laat ik gebouwen gecontroleerd naar beneden komen. Het mooiste werk dat er bestaat!, glundert Jacob Uittenboogaard (29). Hij is de jongste springmeester van Nederland en werkt bij Beelen Sloopwerken. Hij is ook één van de drie springmeesters die bevoegd zijn om hoge bouwwerken als flats, schoorstenen en silo s op te blazen. Jacob heeft het vak van zijn vader geleerd en voert nu al tien jaar zelfstandig springwerken uit. Maar gebruiken we de springstoffen ook om verbrandingsovens te reinigen en ankers van damwanden los te krijgen. En niet te vergeten: voor het zogeheten cladding. Dan lassen we met behulp van springstof twee metalen aan elkaar. Jacob bereidt een groot springwerk altijd gedegen voor. Er is nog nooit iets fout gegaan. Of het nu om een zware fundatie of een stalen zendmast gaat als we op de knop drukken, weten we zeker dat alles volgens plan verloopt bouwpensioen