HANDBOEK ONDERWIJSBEVOEGDHEDEN 2014 ONDERWIJSBEVOEGDHEDEN / BENOEMINGSVEREISTEN / BENOEMBAARHEIDSEISEN

Transcriptie

1 HANDBOEK ONDERWIJSBEVOEGDHEDEN 04 ONDERWIJSBEVOEGDHEDEN / BENOEMINGSVEREISTEN / BENOEMBAARHEIDSEISEN Uitgave: december 04

2

3 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 5 SCHEMASTISCH OVERZICHT HISTORIE ONDERWIJSBEVOEGDHEDEN 6. PRIMAIR ONDERWIJS (WPO EN WEC) 7. Bevoegdhedenregeling 7. Overgangsrecht vanaf augustus Inrichting getuigschrift bevoegdheid 8.4 Zij-instroom 8.5 Onderhouden bekwaamheidseisen 8.6 Buitenlandse diploma s en Nederlandse diploma s ten behoeve van het buitenland 9.7 Bevoegdheid lichamelijke oefening WPO-scholen 0.8 Bevoegdheid lichamelijke oefening WEC-scholen.9 Getuigschrift leraar Speciaal onderwijs.0 Bevoegdheid leidster of hoofdleidster bij het kleuteronderwijs 3. Engels, Frans, Duits en Spaans in het basisonderwijs 3. Godsdienst en levensbeschouwelijk vormingsonderwijs 3.3 Onbevoegd lesgeven 4.4 Herbenoemingsverplichting onbevoegde eigen wachtgelders 4.5 Bevoegdheidseisen directeur of adjunct-directeur 4. VOORTGEZET ONDERWIJS (WVO) 5. Bevoegdhedenregeling 5. Overgangsrecht vanaf augustus Inrichting getuigschrift bevoegdheid 5.4 Educatieve minor 6.5 Zij-instroom 6.6 Onderhouden bekwaamheidseisen 7.7 Bevoegdheidseisen rector, directeur, conrector of adjunct-directeur 7.8 Buitenlandse diploma s en Nederlandse diploma s ten behoeve van het buitenland 8.9 Bevoegdheid kweekschool/pa/pabo in VO algemeen 9.0 Bevoegdheid kweekschool/pa/pabo specifiek in praktijkonderijs en LWOO 0. Bevoegdheid vakkencombinaties/vakoverstijgende programma. Vakbenaming en programma s.3 Onbevoegd lesgeven.4 Ontheffing van bevoegdheid door de minister in bijzondere gevallen en bij 3 buitengewone bekwaamheid 3.5 Vakken waarin lerarenopleidingen niet voorzien (artikel 33, lid 6, WVO / 4 voormalige artikel 4- procedure) 4.6 Godsdienst en levensbeschouwelijk vormingsonderwijs 4.7 Informatica en informatiekunde 4.8 Vakopleiding Leraar Secretariaatsvakken / Lerarenopleiding secretariaats- en kantoorpraktijk 5.9 Omgangskunde 6.0 Stoas-getuigschrift tweede graad agrarische lerarenopleiding (aktenummer 3.5 en 3.6) 7. Stoas-getuigschrift tweede graad Educatie en kennismanagement voor de groene 8 sector (aktenummer 3.7) 8. Bevoegdheid CKV 8.3 Universitaire lerarenopleidingen 9 3. BEROEPSONDERWIJS EN VOLWASSENENEDUCATIE (WEB) 3 3. Benoemingsvereisten 3 3. Oude lerarenopleidingen als bedoeld in artikel 4..., lid onder b ten 4 e, WEB Zij-instroom Afwijking benoemingsvereisten (artikel 4..., lid 5, WEB) 3 3

4 3.5 Overschrijding termijnen afwijking benoemingsvereisten (artikel 4..., lid 5, WEB) Garantieregeling onderwijsbevoegdheden Onderhouden bekwaamheidseisen HOGER EN WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS (WHW) Benoembaarheidseisen HBO tot januari Benoembaarheidseisen HBO vanaf januari Benoembaarheidseisen WO INZAGE WET- EN REGELGEVING 36 Inzage wet- en regelgeving via internet 36 Bijlage 37 Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. 37 Bijlage 60 Besluit Onderwijsbevoegdheden W.V.O./O.W.V.O. 60 Bijlage 3 70 Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel 70 Bijlage 4 84 Regeling conversietabel getuigschriften en vakken VO 84 Bijlage 5 89 STOAS-diploma s aktenummer 3.5 en

5 INLEIDING Per augustus 006 is de Wet op de beroepen in het onderwijs, de zgn. wet BIO, ingevoerd. Deze wet regelt in de eerste plaats dat bij algemene maatregel van bestuur bekwaamheidseisen worden vastgesteld voor onderwijsgevenden in de sectoren primair onderwijs (PO), voortgezet onderwijs (VO) en beroepsonderwijs en educatie (BVE). Verder regelt de wet dat scholen beleid ontwikkelen omtrent het onderhouden van de bekwaamheidseisen. De wet bevat tevens overgangsvoorzieningen. Door de invoering van de wet BIO hebben de bevoegde gezagen op het terrein van de bevoegdheden zowel met de nieuwe wet als met de gevolgen van de oude wetgeving te maken. Om het een en ander te verduidelijken volgen hieronder voor alle sectoren in het onderwijs de belangrijkste elementen van de oude en nieuwe wet- en regelgeving en wordt op enkele onderwerpen wat dieper ingegaan. In dit handboek komen de navolgende onderwijssoorten aan bod: Bevoegdheden:. Primair onderwijs (WPO en WEC). Voortgezet onderwijs (WVO) Benoemingsvereisten: 3. Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (WEB) Benoembaarheidseisen: 4. Hoger en wetenschappelijk onderwijs (WHW) De wijze waarop relevante regelgeving kan worden geraadpleegd is beschreven onder: 5. Inzage wet- en regelgeving Dit handboek is een uitgave van het Informatie Centrum Onderwijs (ICO) van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het bevat hoofdzaken van het bevoegdhedenstelsel en de benoemingsvereisten in het onderwijs. Voor de precieze wetsteksten en nadere voorwaarden dient de relevante wet- en regelgeving zelf te worden geraadpleegd. Aan dit handboek kunnen geen rechten worden ontleend. Voor vragen kan telefonisch contact worden opgenomen. Het informatiecentrum is op werkdagen van tot.00 uur en van 3.00 tot 7.00 uur te bereiken via telefoonnummer: (WPO en WEC) (WVO) (WEB en WHW) adres: 5

6 SCHEMASTISCH OVERZICHT HISTORIE ONDERWIJSBEVOEGDHEDEN WPO WEC WVO WEB WHW WPO (artikel 86) Bevoegdhedenbesluit WPO WEC (artikel 7) Bevoegdhedenbesluit WPO WVO (artikel 33 en 34) Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. WVO (artikel 33 en 34) Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. WVO (artikel 33 en 34) Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. Aanvullende regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O WVO (artikel 33 en 34) Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. WVO (artikel 33 en 34) Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O (benoembaarheidseisen) WHBO (artikel 54 en 0a) Besluit onderwijsbevoegdheden W.V.O./ O.W.V.O. Besluit onderwijsbevoegdheden W.V.O./ O.W.V.O. Overgangsrecht: Artikel D4 van de Invoeringswet W.H.B.O (benoemingsvereisten) WPO (artikel 3) Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel Overgangsrecht: artikel XI wet BIO WEC (artikel 3) Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel Overgangsrecht: artikel XI wet BIO WVO (artikel 33) Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel Overgangsrecht: artikel XI wet BIO WEB (artikel 4... e.v.) Overgangsrecht Artikel Regelgeving benoembaarheidseisen gedecentraliseerd 6

7 . PRIMAIR ONDERWIJS (WPO EN WEC). Bevoegdhedenregeling Tot augustus 006 Tot augustus 006 werd de bevoegdheid voor scholen voor basisonderwijs (bo) en speciale scholen voor basisonderwijs (sbo) ontleend aan artikel 86 van de WPO. De bevoegdheid voor vakleerkrachten was op basis van dit artikel nader geregeld in het Bevoegdhedenbesluit WPO. Voor scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs ((v)so) werd de bevoegdheid ontleend aan artikel 7 van de WEC. Voor de vakleerkrachten in het speciaal onderwijs (so) gold op basis van dit artikel het Bevoegdhedenbesluit WPO. Voor het voortgezet speciaal onderwijs (vso) gold naast de regeling voor groepsleraren de bevoegdhedenregeling voor het voortgezet onderwijs (VO). Vanaf augustus 006 Vanaf augustus 006 geldt de Wet op de beroepen in het onderwijs, de zgn. Wet BIO (staatsblad ). Deze wet is in de WPO en WEC verwerkt (artikel 3). Kort samengevat houdt de wet in dat iemand in het bezit dient te zijn van een getuigschrift krachtens de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat is voldaan aan de bekwaamheidseisen die zijn vastgesteld krachtens artikel 3a, eerste lid, van de WPO en artikel 3a, eerste lid, van de WEC (getuigschrift pabo voor groepsleraren), alsmede artikel 36, eerste lid, van de WVO (de bevoegdhedenregeling VO voor vakleerkrachten). De bekwaamheidseisen voor het PO zijn opgenomen in hoofdstuk, titel van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel. De bekwaamheidseisen voor het VO zijn opgenomen in hoofdstuk, titel 3 en 4 van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel. Zie bijlage 3 van dit handboek. De vakken waarvoor vakleerkrachten kunnen worden benoemd zijn opgenomen in artikel 4. (basisonderwijs), artikel 4. (speciaal onderwijs) en artikel 4.3 (voortgezet speciaal onderwijs) van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel. Onder de vakken als bedoeld in artikel 4. en 4. worden tevens verstaan de vakken dans, drama en euritmie. Zie artikel 5a, 5b en 5c van het Bevoegdhedenbesluit WPO en artikel 3 van de Beleidsregel bevoegdheid basisonderwijs, speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs voor buitenlandse diploma s van 9 december 008, kenmerk PO/BS-008/ Voor andere vakken dan genoemd in die artikelen mogen geen vakleerkrachten worden benoemd. Op grond van artikel 3, lid, van de WEC kan bij het s.o. en het v.s.o. zowel met een getuigschrift van de Pabo door een groepsleraar worden lesgegeven als met een VObevoegdheid door een vakleerkracht (uitsluitend voor het vak en - in het v.s.o. - de sector waarvoor hij in het VO bevoegd is), zonder dat er verder wordt aangegeven wat geldt bij welke schoolsoort of welke leerjaren van het s.o. en v.s.o.. Over het algemeen wordt in het v.s.o. lesgegeven door leraren met een VO-bevoegdheid. Op grond van lid 7 zijn de bepalingen in artikel 3 niet van toepassing op het geven van onderwijs als bedoeld in artikel 4a, eerste lid, onderdeel b., t.w. als het gaat om onderwijs volgens de voorschriften die voortvloeien uit het toepassing geven aan artikel 59a van de WVO. Het gaat hier om aangewezen vso-scholen die zelf examineren en diplomeren. Die leraren moeten over een VO-bevoegdheid beschikken voor het vak en de sector waarvoor hij bevoegd is, eerste graads als het gaat om de bovenbouw havo of vwo, tweede graads als het gaat om de overige schoolsoorten. Zie staatsblad en par en de 7

8 artikelsgewijze toelichting op artikel I, onderdeel A (artikel 3 WEC) van de memorie van toelichting op het wetsvoorstel kwaliteit vso. Als een leraar overgangsrechtelijk slechts bevoegd is voor een gedeelte van de tweede graads sector, bijv. alleen derde graads, dan geldt die bevoegdheid in het v.s.o. alleen voor dat gedeelte. Ook voor leraren die de assistentopleiding verzorgen gelden de bevoegdheidsbepalingen van de WVO, i.c. de tweede graads bevoegdheid.. Overgangsrecht vanaf augustus 006 Overgangsrechtelijk is bepaald dat een ieder die op 3 juli 006 bevoegd was voor een of meer vakken of voor de vakkencombinaties, vanaf augustus 006 voldoet aan de van toepassing zijnde bekwaamheidseisen als bedoeld in de WPO en de WEC (artikel XI van de wet BIO)..3 Inrichting getuigschrift bevoegdheid Vanaf augustus 006 kunnen getuigschriften met onderwijsbevoegdheid uitsluitend worden afgegeven door hbo-lerarenopleidingen of door universitaire lerarenopleidingen (de zgn. u.l.o. s). Voor een bevoegdheid als groepsleraar moet uit het getuigschrift blijken dat is voldaan aan de bekwaamheidseisen die zijn vastgesteld krachtens artikel 3a, eerste lid, van de WPO en artikel 3a, eerste lid, van de WEC. Voor de vakleerkrachten moet uit het getuigschrift blijken dat is voldaan aan de bekwaamheidseisen die zijn vastgesteld krachtens artikel 36, eerste lid, WVO en voor welk vak aan de bekwaamheidseisen is voldaan. Zie artikel 3 van de WPO en artikel 3 van de WEC. De bekwaamheidseisen voor het PO zijn opgenomen in hoofdstuk, titel van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel. Zie bijlage 3 van dit handboek..4 Zij-instroom De artikelen 76a tot en met 76j van de WPO en 6d tot en met 6m van de WEC houden in dat personen met een afgeronde HBO-opleiding of universitaire studie als bedoeld in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek zonder onderwijsbevoegdheid (of niet bevoegd voor een bepaald vak) zich kunnen aanmelden bij een bevoegd gezag van een school voor primair onderwijs waar zich een vacature voordoet. Als een bevoegd gezag tot benoeming als zij-instromer zou willen overgaan, vindt de volgende procedure plaats. Na een positief afgerond assessment (een soort toelatingsexamen) bij een lerarenopleiding basisonderwijs, waarbij een geschiktheidsverklaring wordt uitgereikt, wordt, afhankelijk van het resultaat, een op die persoon aangepast opleidingsprogramma van maximaal jaar vastgesteld, in principe resulterend in een getuigschrift tot leraar basisonderwijs, waarmee onderwijsbevoegdheid wordt verkregen. Gedurende deze periode mag deze persoon alvast (tijdelijk) onbevoegd lesgeven. In principe komen de bezitters van alle hbo-/wo getuigschriften, ongeacht de richting, in aanmerking voor het traject zij-instroom. Daarbij ligt het wel voor de hand dat de opleiding in een bepaalde mate relaties heeft met het vak waarvoor t.z.t. de onderwijsbevoegdheid moet worden verkregen. Bij het af te nemen assessment komt dit naar voren..5 Onderhouden bekwaamheidseisen Het recht om te kunnen worden benoemd houdt niet tevens aanspraak op benoeming in. Het bevoegd gezag beslist over benoeming en moet daarbij verstandig handelen. Het bevoegd gezag moet zich onder meer realiseren dat met de Wet BIO het voorschrift van kracht is dat 8

9 het moet voorzien in maatregelen en instrumenten opdat het personeel zijn bekwaamheid kan onderhouden. M.a.w. bij feitelijke benoeming zal het bevoegd gezag, bij voorkeur in samenspraak met betreffende leraar, moeten bezien of er aanleiding is voor extra aandacht in de sfeer van bekwaamheidsonderhoud omdat de feitelijke bekwaamheid voor het gebied waarin de leraar formeel mag worden benoemd, moet worden versterkt. De wetgever schrijft voor (artikel 3b van de WPO en de WEC), dat het bevoegd gezag t.a.v. elk personeelslid dat een functie of werkzaamheden verricht waarvoor bekwaamheidseisen zijn vastgesteld, moet beschikken over geordende gegevens met betrekking tot de bekwaamheid en het onderhouden van de bekwaamheid. Als het bestuur van mening is dat de bekwaamheidseisen niet voldoende zijn onderhouden, kan dat gevolgen hebben voor de inzetbaarheid van de betreffende leraar, zowel qua vak als qua schoolsoort. Een geschil hierover is een zaak tussen werkgever en werknemer..6 Buitenlandse diploma s en Nederlandse diploma s ten behoeve van het buitenland Buitenlandse diploma s In de publicatie De onderwijsbevoegdheden voor de basisschool van juli 990, kenmerk DI/VZ/T , is opgenomen dat voor bepaalde akten van bekwaamheid behaald in Suriname of in de Nederlandse Antillen en Aruba, mits behaald voor een bepaalde datum, onderwijsbevoegdheid geldt. Deze data zijn over het algemeen januari 98 voor de Surinaamse akten en januari 988 voor de Nederlandse Antillen en Aruba. Opvallend hierbij is dat voor de in Suriname en de Nederlandse Antillen / Aruba behaalde onderwijsbevoegdheden voor het voortgezet onderwijs over het algemeen januari 983, resp. januari 964 als uiterste datum geldt. De publicatie is opgenomen in het Gele katern nr. 8c van 5 juli 990, blz. 70 tot en met 77. Voor de overige in het buitenland behaalde onderwijsbevoegdheden is het mogelijk een verzoek in te dienen om een bevoegdheid voor het onderwijs in Nederland te verkrijgen. Deze verzoeken dienen te worden voorgelegd bij DUO Groningen, afdeling diplomaerkenning en legalisatie, Postbus 3057, 9700 LJ Groningen, tel , adres: ks.dw@duo.nl. Zie verder ook de internetpagina Omdat de vraag over de waarde van in het buitenland behaalde onderwijsbevoegdheden vaak in het Engels wordt gesteld, volgt hieronder ook een Engelstalig antwoord: For inquiries about recognition by the government of the Netherlands of foreign qualifications for teacher you have to contact the so called DUO, section diploma-erkenning en legalisatie, Postbus 3057, 9700 LJ Groningen, tel , address: ks.dw@duo.nl. You can also consult the website or go directly to the following link: Voor het verkrijgen van een bevoegdheid in Nederland geldt dat de betrokkene die bevoegdheid ook in eigen land moet hebben. Een bevoegdheid voor het onderwijs in Nederland wordt verder alleen toegekend als er ook een Nederlandse lerarenopleiding voor het betreffende vak bestaat. Eén van de voorwaarden voor toekenning is nl. dat de opleiding in het buitenland naar aard en inhoud gelijkwaardig moet zijn aan de Nederlandse opleiding. Nederlandse diploma s ten behoeve van het buitenland 9

10 Voor bezitters van Nederlandse diploma s die naar het buitenland gaan, levert DUO Groningen, afdeling diploma-erkenning en legalisatie, de volgende diensten:. legalisatie van diploma s ten behoeve van erkenning door bevoegde autoriteiten in het buitenland;. statusverklaringen en/of algemene informatie over Nederlandse opleidingen ten behoeve van erkenning in het buitenland (desgewenst in het Engels, Frans, Duits, Spaans of Italiaans); uitgebreide, op naam gestelde statusverklaring kunnen worden aangevraagd voor de volgende onderwijssoorten: lbo, vbo, vmbo, mavo, havo, vwo, mulo, hbs, mms; statusverklaringen van een hbo- of universitaire opleiding kan men aanvragen bij de Nuffic. Voor mbo-opleidingen kan men bij de SBB een certificaatsupplement aanvragen. 3. Verklaring onderwijsbevoegdheid. Deze verzoeken dienen te worden voorgelegd bij DUO Groningen, afdeling diplomaerkenning en legalisatie, Postbus 3057, 9700 LJ Groningen, tel U kunt dit aanvragen via internetpagina: () () () en (3). For information in English go directly to the following links: () ( en 3)..7 Bevoegdheid lichamelijke oefening WPO-scholen Algemeen Op grond van artikel 86, lid, van de WPO, zoals dat luidde voor augustus 006, gold in het algemeen dat zij die op 3 juli 004 in het bezit zijn van het pabo-getuigschrift (en de voorgangers daarvan, bijv. de (hoofd-)akte van onderwijzer en de Pedagogische Academie) bevoegd blijven tot het geven van onderwijs in zintuiglijke en lichamelijke oefening in alle leerjaren. Hierop geldt de volgende uitzondering. Zij die op 3 juli 00 een studie aan de pabo volgen, waarvan het onderwijsprogramma voor lichamelijke opvoeding zoals dat werd uitgevoerd voor september 000 deel uitmaakt, ontlenen aan dit getuigschrift een bevoegdheid ten aanzien van het geven van onderwijs in zintuiglijke en lichamelijke oefening in alle leerjaren indien zij bedoeld getuigschrift behalen voor september 005. Uit het getuigschrift moet blijken dat het onderwijsprogramma voor zintuiglijke en lichamelijke opvoeding zoals dat werd uitgevoerd voor september 000, deel uitmaakt van het onderwijsprogramma. Eerdergenoemd artikel 86 is per augustus 006 komen te vervallen. Overgangsrechtelijk heeft het echter na augustus 006 zijn werking behouden voor degenen die voor augustus 006 hun onderwijsbevoegdheid hebben behaald. Mede gelet op artikel 86, lid, van de WPO, zoals dat luidde voor augustus 006, geeft in 0

11 elk geval het pabo-getuigschrift, behaald vanaf september 005 en bij enkele getuigschriften dus al eerder (zie hiervoor), alleen bevoegdheid voor lichamelijke oefening voor de eerste twee leerjaren. Voor de hogere leerjaren is het bezit van het getuigschrift van de leergang bewegingsonderwijs PO vereist. Artikel 3, lid, van de WPO en de WEC (voor augustus 006 artikel 3, lid en 3 van het Bevoegdhedenbesluit WPO, zoals dat op 3 juli 006 luidde), regelt de bevoegdheid voor het vak lichamelijke oefeningen in de leerjaren 3 tot en met 8 van het primair onderwijs. Een betrokkene die in het bezit is van het getuigschrift van de lerarenopleiding basisonderwijs, heeft op grond van artikel 3, lid van de WPO en WEC vanaf het tijdstip waarop het onderwijs van de leergang bewegingsonderwijs PO wordt gevolgd, gedurende maximaal aaneengesloten schooljaren bevoegdheid tot het geven van bewegingsonderwijs. De termijn van jaar kan daarom pas ingaan na het behalen van het getuigschrift van de lerarenopleiding basisonderwijs. In deze situatie is het niet vereist dat betrokkene onder de verantwoordelijkheid en aanwezigheid van een (andere) bevoegde leraar de lessen lichamelijke oefening verzorgt. Op grond van artikel 3, lid, van de WPO is de leraar met een VO-bevoegdheid voor lichamelijke oefeningen bevoegd als vakleerkracht lichamelijke oefeningen in alle leerjaren van de basisschool. De bezitters van de zgn. KLOS-getuigschriften (akten van bekwaamheid als leidster of hoofdleidster bij het kleuteronderwijs) waren bevoegd en zijn (overgangsrechtelijk) bevoegd gebleven voor de lessen lichamelijke oefening in alle leerjaren van de basisschool. Zie artikel 86, lid, onder b, van de WPO zoals dat luidde voor augustus 006. Aanvang leergang bewegingsonderwijs Het eerste schooljaar nadat het hbo-getuigschrift leraar basisonderwijs is verkregen, is normaal gesproken het schooljaar waarin wordt gestart met het volgen van onderwijs van de leergang bewegingsonderwijs. De tijdelijke bevoegdheid voor lichamelijke oefeningen voor de leerjaren 3 tot en met 8 van de basisschool gaat direct in vanaf het tijdstip dat de leergang wordt gevolgd. Als de opleiding bewegingsonderwijs al voor het uitreiken van hbogetuigschrift leraar basisonderwijs is begonnen, start de periode van schooljaren tijdelijke bevoegdheid eerst na het behalen van het hbo-getuigschrift leraar basisonderwijs. Als een persoon bijv. in januari de leergang aanvangt, mag hij vanwege de bepaling van maximaal aaneengesloten schooljaren - alleen het schooljaar uit en het volgend schooljaar bevoegd lichamelijke oefening geven. Als de opleiding dan nog niet is afgerond, zal in het daarop volgend schooljaar een al voor lichamelijke oefeningen bevoegde leerkracht moeten worden ingeschakeld waarbij de student van de leergang alleen kan assisteren. Onderbreking in het volgen van de leergang bewegingsonderwijs De wet- en regelgeving (artikel 3 van de WPO en WEC) spreekt over een bevoegdheid gedurende een aaneengesloten periode van maximaal schooljaren vanaf het tijdstip waarop dat onderwijs voor het eerst wordt gevolgd. Dit betekent het volgende: Bij onderbreking van de leergang door bijv. zwangerschap (komt vaak voor) stopt de klok niet. De achtereenvolgende schooljaren liggen vast. In het daarop volgend schooljaar zal een voor lichamelijke oefeningen al bevoegde leerkracht moeten worden ingeschakeld waarbij de student van de leergang alleen kan assisteren. Als een student van de leergang om voor hem/haar moverende redenen bijv. de leergang na een jaar verlaat, kan hij in zijn/haar verdere leven nooit meer de leergang volgen met een

12 tijdelijk bevoegdheid voor lichamelijke oefeningen. Hij kan de leergang wel opnieuw gaan volgen, maar op de school kan hij/zij alleen maar een voor lichamelijke oefeningen al bevoegde leerkracht assisteren. LIO en leergang bewegingsonderwijs Het LIO-schap heeft uitsluitend betrekking op de lerarenopleiding basisonderwijs en niet op de leergang bewegingsonderwijs. De pabo-student wordt voor wat het bewegingsonderwijs betreft uitsluitend opgeleid voor de eerste twee leerjaren van het basisonderwijs. Het LIOschap moet zich dan ook daartoe beperken. Daarbij geldt dat de LIO alleen onder de verantwoordelijkheid van een bevoegde leraar zou kunnen assisteren bij de lessen lichamelijke oefening in de eerste leerjaren. In hoeverre de fysieke aanwezigheid constant vereist is, is overigens aan het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag is als eerste verantwoordelijk voor de kwaliteit van het bewegingsonderwijs binnen de school. Essentieel voor het LIO-schap is overigens dat de zelfstandige uitoefening van taken geleidelijk toeneemt tijdens het LIO-schap. Ook wanneer de eerste module van de leergang al tijdens de lerarenopleiding wordt gevolgd, mag de LIO nog niet het vak lichamelijke oefening geven in de hogere leerjaren. De termijn van jaar tijdelijke bevoegdheid bij het volgen van de leergang kan pas ingaan na het behalen van het getuigschrift van de lerarenopleiding basisonderwijs. Wanneer na afronding van de lerarenopleiding de volgende module van de leergang pas bijv. in januari van het daaropvolgende jaar van start gaat, gaat de tijdelijke onderwijsbevoegdheid voor lichamelijke oefeningen ook pas in januari in. Spellessen/lichamelijke oefening Aangezien spellessen deel uitmaken van het vak lichamelijke oefeningen, is een betrokkene die niet bevoegd is voor het vak lichamelijke oefeningen in de leerjaren 3 tot en met 8 van het basisonderwijs, ook voor spellessen niet bevoegd. Alle facetten van het vak lichamelijke oefening mogen op grond van de wettelijke voorschriften uitsluitend door bevoegde leraren worden gedoceerd. Kerndoel 57 gaat over bewegingsonderwijs en luidt: "De leerlingen leren op een verantwoorde manier deelnemen aan de omringende bewegingscultuur en leren de hoofdbeginselen van de belangrijke bewegings- en spelvormen ervaren en uitvoeren.". Spellessen zijn hiermee duidelijk onderdelen van het bewegingsonderwijs..8 Bevoegdheid lichamelijke oefening WEC-scholen Voor leraren bij het s.o. gelden op grond van artikel 3 van de WEC gelijkluidende bepalingen als voor de leraren in het basisonderwijs (pabo + leergang of VO-bevoegdheid), met dien verstande dat de speciale eis van de leergang geldt voor leerlingen vanaf 7 jaar. Voor het v.s.o. geldt dit niet. In het vso mag een betrokkene in het bezit van het pabogetuigschrift geen lichamelijke oefeningen geven, ook niet als betrokkene in het bezit is van het getuigschrift van de leergang bewegingsonderwijs. Om lichamelijke oefeningen in het vso te geven moet betrokkene in het bezit zijn van een VO-bevoegdheid lichamelijke oefening. Dit betreft alle leerlingen in het v.s.o. Eén uitzondering: degenen die op grond van artikel 7, lid 3, e en 3 e volzin, van de WEC (zoals dat op 3 juli 006 luidde) bevoegd bleven voor het vak lichamelijke oefeningen. Zie ook staatsblad en staatsblad Getuigschrift leraar Speciaal onderwijs Het hbo-getuigschrift leraar speciaal onderwijs levert op zich geen onderwijsbevoegdheid op. Het getuigschrift vergroot wellicht de kans om aangenomen te worden in het speciaal

13 onderwijs..0 Bevoegdheid leidster of hoofdleidster bij het kleuteronderwijs De akten van bekwaamheid als leidster of hoofdleidster bij het kleuteronderwijs (KLOS) geven op grond van artikel 86 van de WPO, zoals dat artikel op 3 juli 006 luidde, bevoegdheid voor alle leerjaren van het basisonderwijs. Vanaf augustus 006 wijzigde het bevoegdhedenstelsel in het primair onderwijs door de Wet op de beroepen in het onderwijs (wet BIO). Overgangsrechtelijk is bepaald dat een ieder die op 3 juli 006 bevoegd was voor een of meer vakken vanaf augustus 006 voldoet aan de van toepassing zijnde bekwaamheidseisen als bedoeld in de WPO en de WEC (artikel XI van de wet BIO). De bevoegdheden werden hiermee gehandhaafd.. Engels, Frans, Duits en Spaans in het basisonderwijs Engels (verplicht, artikel 9, lid, WPO) en Frans en Duits (vrijwillig, artikel 9, lid 3, WPO) kunnen als onderdeel van het normale schoolprogramma worden bekostigd uit de lumpsumbekostiging van het Rijk. Door het opnemen van de vakken Duits en Frans in het derde lid van artikel 9 wordt bewerkstelligd dat deze vakken meetellen in het aantal te geven onderwijsuren, bedoeld in artikel 8, zevende lid, van de WPO. De normale bevoegdheidseisen gelden, t.w. de bevoegdheid groepsleraar, mits door het bestuur bekwaam bevonden voor de betreffende vakken, dan wel een bevoegdheid VO voor dit vak. Het proefproject Spaans in het basisonderwerp is voor een aantal proefscholen door de minister goedgekeurd met toepassing van artikel 9, lid 9, van de WPO. Met deze goedkeuring hoeven de lessen Spaans niet langer buiten schooltijd te worden gegeven op kosten van de ouders. De goedkeuring heeft tot gevolg dat de normale bevoegdheidseisen gelden (bevoegdheid groepsleraar, mits door het bestuur bekwaam bevonden voor het vak Spaans, danwel een bevoegdheid VO voor dit vak). Bekostiging kan plaatsvinden uit de lumpsumvergoeding van het Rijk. De uren Spaans tellen door de genoemde goedkeuring mee in het aantal te geven onderwijsuren, bedoeld in artikel 8, zevende lid, van de WPO.. Godsdienst en levensbeschouwelijk vormingsonderwijs In het PO zijn voor godsdienstonderwijs en levensbeschouwelijk vormingsonderwijs (nog) geen wettelijke bekwaamheidseisen vastgesteld. Zie artikel. van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel, opgenomen in bijlage 3 van dit handboek. In een afzonderlijk (wijzigings-)besluit omtrent de bekwaamheidseisen voor het vak godsdienst of levensbeschouwelijk vormingsonderwijs, zoals wordt aangekondigd in de toelichting op het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel, is tot op heden nog niet voorzien. Dit betekent dat het vak godsdienst of levensbeschouwelijk vormingsonderwijs door iedereen, die het bestuur daartoe bekwaam acht, mag worden gegeven. Het wijzigingsbesluit is niet binnen afzienbare termijn te verwachten. Leraren die met deze vakken belast worden, voldoen dus zonder meer aan de eisen van benoembaarheid. Zie artikel VI, lid, van staatsblad Voor deze leraren blijven artikel 3, lid, van de WPO en WEC van toepassing zoals dat luidde op 3 juli 006. Op grond van artikel XII, lid, van de wet BIO, staatsblad , wordt, na vaststelling van de bekwaamheidseisen voor genoemde vakken, iedereen die deze vakken op het tijdstip 3

14 van inwerkingtreding hiervan geven of al eerder hebben gegeven, aangemerkt als te voldoen aan deze bekwaamheidseisen..3 Onbevoegd lesgeven Bij de scholen voor basisonderwijs en speciaal basisonderwijs mag geen onbevoegd personeel worden benoemd. Bij scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs mag dat wel (artikel 3, lid 5, van de WEC), echter beperkt ten hoogste maanden. De termijn kan met ten hoogste jaar worden verlengd indien het bevoegd gezag en de betrokkene schriftelijk verklaren dat betrokkene verplicht is zich in te spannen om binnen jaar te voldoen aan de bevoegdheidseis. Onder dezelfde voorwaarden kan deze termijn nog een keer met jaar worden verlengd als dat noodzakelijk is vanwege de voortgang van het onderwijs op de school..4 Herbenoemingsverplichting onbevoegde eigen wachtgelders Op grond van lid van artikel 38 van de WPO en artikel 3 van de WEC vindt een inhouding op de bekostiging plaats als een vacature wordt vervuld met voorbijgaan van een ontslaguitkeringsgenietende die een gelijksoortige functie heeft vervuld en direct aan die ontslaguitkering voorafgaand langer dan een jaar onafgebroken in dienst is geweest van het bevoegd gezag. In de praktijk wordt dit de herbenoemingsverplichting van eigen wachtgelders genoemd. Gezien de bevoegdheidseisen in het (voortgezet) speciaal onderwijs kan toepassing van artikel 3 WEC in principe alleen dan tot een sanctie leiden indien een leraar wordt benoemd met voorbijgaan van de eigen wachtgelder die in het bezit is van de vereiste bevoegdheid voor de vacature. Een onbevoegde leraar valt dus in feite niet onder de herbenoemingsplicht, tenzij het om de onbevoegde leraar gaat als bedoeld in artikel 3, lid 5, van de WEC die studerende is voor de vereiste bevoegdheid. Dan is de sanctie bij nietherbenoeming als bedoeld in artikel 3, lid, van de WEC, vanwege de samenhang met artikel 3, lid 5, van de WEC wel van toepassing. Deze leraar hoefde immers niet wegens de toepassing van artikel 3 ontslagen te worden wegens zijn onbevoegdheid. In het basisonderwijs mag een leraar niet onbevoegd lesgeven, tenzij het om een zij-instromer gaat die is ontslagen met recht op een ontslaguitkering. Ook voor deze situatie geldt de sanctie bij niet-herbenoeming. In dit geval vanwege de samenhang tussen artikel 38, lid, en artikel 3, lid onder b ten e. Hetzelfde geldt voor de ontslagen zij-instromer in het (voortgezet) speciaal onderwijs..5 Bevoegdheidseisen directeur of adjunct-directeur Een directeur of adjunct-directeur in het basisonderwijs en in het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs zonder lesgevende taken hoeft niet in het bezit te zijn van een onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs. Wel moeten ze een hbo- of wo-getuigschrift hebben. Een directeur of adjunct-directeur belast met schoolonderwijs dient wel in het bezit te zijn van onderwijsbevoegdheid voor het basisonderwijs. De directeur of adjunct-directeur die niet voldoet aan de bevoegdheidseisen mag niettemin met schoolonderwijs worden belast, voor een periode van ten hoogste twee jaren. Zie artikel 3, lid, onder a. ten e, onder b. ten e en lid 3 van de WPO en de WEC. 4

15 . VOORTGEZET ONDERWIJS (WVO). Bevoegdhedenregeling Tot augustus 006 Tot augustus 006 werden de bevoegdheden voor het voortgezet onderwijs (VO) op basis van artikel 33 en 34 van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) ontleend aan de Lijst van bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. die als bijlage I was opgenomen bij de Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. (zie bijlage van dit handboek) en aan de bewijzen van bekwaamheid, als bijlage opgenomen bij het Besluit Onderwijsbevoegdheden W.V.O./O.W.V.O. (zie bijlage van dit handboek). Deze lijsten bevatten een limitatieve opsomming van alle getuigschriften die een onderwijsbevoegdheid gaven met daarbij vermeld het vak en de sectoren (schoolsoorten) waarvoor de bevoegdheid gold. Vanaf augustus 006 In het VO geldt vanaf augustus 006 de Wet op de beroepen in het onderwijs, de zgn. Wet BIO ( staatsblad ). Deze wet is in de WVO verwerkt. Kort samengevat houdt de wet in (artikel 33 van de WVO) dat iemand in het bezit dient te zijn van een getuigschrift krachtens de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek waaruit blijkt dat is voldaan aan de bekwaamheidseisen die zijn vastgesteld krachtens artikel 36, eerste lid van de WVO. De hier bedoelde getuigschriften worden uitgereikt door lerarenopleidingen. De bekwaamheidseisen voor het VO zijn opgenomen in hoofdstuk, titel 3 (vo/bve) en titel 4 (vho) van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel. Zie bijlage 3 van dit handboek.. Overgangsrecht vanaf augustus 006 Overgangsrechtelijk is in de wet BIO bepaald dat een ieder die op 3 juli 006 bevoegd was voor een of meer vakken of vakkencombinaties, vanaf augustus 006 voldoet aan de van toepassing zijnde bekwaamheidseisen als bedoeld in de WVO (artikel XI van de wet BIO). Hiermee wordt de onderwijsbevoegdheid behouden voor de vakken en schoolsoorten zoals die golden volgens de tot augustus 006 geldende wet- en regelgeving..3 Inrichting getuigschrift bevoegdheid Vanaf augustus 006 kunnen getuigschriften met onderwijsbevoegdheid uitsluitend worden afgegeven door hbo-lerarenopleidingen of door universitaire lerarenopleidingen (de zgn. ulo s). Uit het getuigschrift moet blijken dat is voldaan aan de bekwaamheidseisen die zijn vastgesteld krachtens artikel 36, eerste lid, W.V.O. en er moet worden aangegeven voor welk deel van het onderwijs (vo/bve of vho) en voor welk vak aan de bekwaamheidseisen is voldaan. Zie artikel 33 van de WVO. In de plaats van vo kan ook staan vermeld: vmbo, onderbouw havo en vwo, praktijkonderwijs, in de plaats van bve: educatie en beroepsonderwijs en in de plaats van vho: bovenbouw havo en vwo. Verder kan in plaats van vo/bve en vho ook verwezen worden naar titel 3, resp. titel 4 van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel (zie bijlage 3 van dit handboek ) of wordt volstaan met de aanduidingen tweede of eerste graads. Als een persoon in het bezit is van een zgn. eerste graads bevoegdheid (vho), is betrokkene daarmee op grond van artikel 37 van de WVO tevens bevoegd voor de zgn. tweede graads sector (vo/bve). 5

16 Diploma Supplementen Tegenwoordig wordt bij de hbo- en wo-getuigschriften een zgn. Diploma Supplement in het Nederlands of het Engels aan betrokkenen uitgereikt met het oog op internationale herkenbaarheid van opleidingen. De basis hiervoor is gelegen in artikel 7., lid 4, van de WHW. In de praktijk blijkt m.n. bij getuigschriften van de universitaire lerarenopleidingen dat uit de masterbul zelf niet het vak is te achterhalen waarvoor de bevoegdheid geldt. Daar wordt dan wel de naam van de opleiding vermeld (bijv. Science education and Communication ) maar niet het vak waarvoor de bevoegdheid geldt. Dat blijkt dan veelal wel uit par. 5. van het Diploma Supplement (waarin bijv. wordt aangegeven dat The candidate fulfils the required competences of mathematics in senior general secondary education and pre-university education). Dit kan worden geaccepteerd als het hebben van een onderwijsbevoegdheid voor dat vak, hoewel het niet echt helder is. De universiteiten zouden duidelijker getuigschriften moeten uitreiken met vermelding van het vak van bevoegdheid op het getuigschrift zelf. Het moet namelijk in principe blijken uit het getuigschrift en niet uit afzonderlijke bijlages of verklaringen..4 Educatieve minor De indeling van de bevoegdheden in het zgn. -graden stelsel (vo/bve en vho) kent één uitzondering. De universiteiten bieden nl. een educatieve minor algemeen voortgezet onderwijs aan in een aantal wetenschappelijke bacheloropleidingen. Deze educatieve minor geeft bevoegdheid om onderwijs in een bepaald vak te verzorgen in uitsluitend het mavo (de zgn. theoretische leerweg van het vmbo) en de eerste 3 leerjaren van het havo en het vwo. Een gedeelte dus van de e graads sector. Het levert dus geen bevoegdheid op voor het vbo en het mbo. Zie artikel 33, lid a, van de WVO. Verder is er een tweede educatieve minor, t.w. de educatieve minor beroepsonderwijs voor hbo bachelorstudenten buiten de lerarenopleiding. Deze minor is een nieuwe route naar het leraarschap in de beroepsgerichte vakken in vmbo en mbo. In tegenstelling tot de educatieve minorstudenten in het wo krijgen studenten op het hbo na het volgen van de minor beroepsonderwijs geen bevoegdheid. Na afronding van de minor krijgt de student een ontwikkeladvies, waarin staat hoe geschikt hij/zij is voor het leraarschap. Er is expliciet voor gekozen om geen bevoegdheid te verbinden aan deze minor. Binnen het hbo bestaat namelijk ook een éénjarige kopopleiding die voor veel van deze studenten al een verkorte route naar het leraarschap biedt. Deze route is weliswaar ook toegankelijk voor wo-studenten, maar de praktijk leert dat wo-studenten niet snel een hbo-kopopleiding volgen. Daarentegen zou een extra route naar een bevoegdheid voor hbo-studenten via de minor het aantal studenten dat een kopopleiding doet kunnen verminderen en dat zou ten koste kunnen gaan van de kwaliteit. Het accent van de minor ligt daarom in het hbo meer dan in het wo op het kennismaken met het leraarschap en minder op het bieden van een extra verkorte route naar het leraarschap. Wel worden afspraken gemaakt over doorstroming en vrijstellingen in (o.a.) de kopopleiding..5 Zij-instroom De artikelen artikel 8j tot en met 8s van de WVO houden in dat personen met een afgeronde HBO-opleiding of universitaire studie als bedoeld in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek zonder onderwijsbevoegdheid (of niet bevoegd voor een bepaalde sector of een bepaald vak) zich kunnen aanmelden bij een bevoegd gezag van een school voor voortgezet onderwijs waar zich een vacature voordoet. Dit geldt ook als een persoon in het bezit is van een diploma van een middenkaderopleiding of van een 6

17 specialistenopleiding als bedoeld in artikel 7.., eerste lid, onder d respectievelijk e, van de Wet educatie en beroepsonderwijs, of van een vakopleiding als bedoeld in artikel 7.., eerste lid, onder c, van die wet en betrokkene voornemens is les te geven in de volgende beroepsgerichte vakken: a. bouwtechniek, b. metaaltechniek, c. elektrotechniek, d. voertuigentechniek, e. installatietechniek, en f. consumptief. Ook de bezitter van een buitenlands diploma dat naar het oordeel van de lerarenopleiding, die het geschiktheidsonderzoek uitvoert (zie hieronder), gelijkwaardig is aan de hiervoor genoemde diploma s, komt in aanmerking. Als een bevoegd gezag tot benoeming als zij-instromer zou willen overgaan, vindt de volgende procedure plaats. Na een positief afgerond assessment (een soort toelatingsexamen) bij een lerarenopleiding voortgezet onderwijs, waarbij een geschiktheidsverklaring wordt uitgereikt, wordt, afhankelijk van het resultaat, een op die persoon aangepast opleidingsprogramma van maximaal jaar vastgesteld, in principe resulterend in een getuigschrift tot leraar voortgezet onderwijs in een bepaald vak, waarmee onderwijsbevoegdheid wordt verkregen. Gedurende deze periode mag deze persoon alvast (tijdelijk) onbevoegd lesgeven. In principe komen de bezitters van alle hbo-/wo getuigschriften, ongeacht de richting, in aanmerking voor het traject zij-instroom. Daarbij ligt het wel voor de hand dat de opleiding in een bepaalde mate relaties heeft met het vak waarvoor t.z.t. de onderwijsbevoegdheid moet worden verkregen. Bij het af te nemen assessment komt dit naar voren..6 Onderhouden bekwaamheidseisen Het recht om te kunnen worden benoemd houdt niet tevens aanspraak op benoeming in. Het bevoegd gezag beslist over benoeming en moet daarbij verstandig handelen. Het bevoegd gezag moet zich onder meer realiseren dat met de Wet BIO het voorschrift van kracht is dat het moet voorzien in maatregelen en instrumenten opdat het personeel zijn bekwaamheid kan onderhouden. M.a.w. bij feitelijke benoeming zal het bevoegd gezag, bij voorkeur in samenspraak met betreffende leraar, moeten bezien of er aanleiding is voor extra aandacht in de sfeer van bekwaamheidsonderhoud omdat de feitelijke bekwaamheid voor het gebied waarin de leraar formeel mag worden benoemd, moet worden versterkt. De wetgever schrijft voor (artikel 37a van de WVO) dat het bevoegd gezag t.a.v. elk personeelslid dat een functie of werkzaamheden verricht waarvoor bekwaamheidseisen zijn vastgesteld, moet beschikken over geordende gegevens met betrekking tot de bekwaamheid en het onderhouden van de bekwaamheid. Als het bestuur van mening is dat de bekwaamheidseisen niet voldoende zijn onderhouden, kan dat gevolgen hebben voor de inzetbaarheid van de betreffende leraar, zowel qua vak als qua schoolsoort. Een geschil hierover is een zaak tussen werkgever en werknemer..7 Bevoegdheidseisen rector, directeur, conrector of adjunct-directeur Een rector, directeur, conrector of adjunct-directeur in het voortgezet onderwijs moet in het bezit te zijn van een onderwijsbevoegdheid voor het voortgezet onderwijs. Dit geld niet voor leden van de centrale directie. Het bevoegd gezag van een school aan het hoofd waarvan geen 7

18 centrale directie is geplaatst, kan voor ten hoogste de helft van het aantal, bestaande uit de rector of de directeur en de aan de school verbonden conrectoren of adjunct-directeuren, afwijken van de bevoegdheidseis. Zie artikel 34 van de WVO..8 Buitenlandse diploma s en Nederlandse diploma s ten behoeve van het buitenland Buitenlandse diploma s In bijlage I van de Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. zijn onder de aktenummers 7. tot en met 7.8 enkele akten van bekwaamheid opgenomen die in het buitenland zijn behaald en in Suriname of in de Nederlandse Antillen en Aruba. Voor de akten behaald in Suriname of in de Nederlandse Antillen /Aruba geldt dat zij moeten zijn behaald voor een bepaalde datum (over het algemeen januari 983, resp. januari 964). Opvallend hierbij is dat voor de in Suriname en de Nederlandse Antillen / Aruba behaalde onderwijsbevoegdheden voor het basisonderwijs als uiterste datum over het algemeen januari 98 resp. januari 988 geldt. Voor de overige in het buitenland behaalde onderwijsbevoegdheden is het mogelijk een verzoek in te dienen om een bevoegdheid voor het onderwijs in Nederland te verkrijgen. Deze verzoeken dienen te worden voorgelegd bij DUO Groningen, afdeling diplomaerkenning en legalisatie, Postbus 3057, 9700 LJ Groningen, tel , adres: ks.dw@duo.nl. Zie verder ook de internetpagina Omdat de vraag over de waarde van in het buitenland behaalde onderwijsbevoegdheden vaak in het Engels wordt gesteld, volgt hieronder ook een Engelstalig antwoord: For inquiries about recognition by the government of the Netherlands of foreign qualifications for teacher you have to contact the so called DUO, section diploma-erkenning en legalisatie, Postbus 3057, 9700 LJ Groningen, tel , address: ks.dw@duo.nl. You can also consult the website or go directly to the following link: Voor het verkrijgen van een bevoegdheid in Nederland geldt dat de betrokkene die bevoegdheid ook in eigen land moet hebben. Een bevoegdheid voor het onderwijs in Nederland wordt verder alleen toegekend als er ook een Nederlandse lerarenopleiding voor het betreffende vak bestaat. Eén van de voorwaarden voor toekenning is nl. dat de opleiding in het buitenland naar aard en inhoud gelijkwaardig moet zijn aan de Nederlandse opleiding. Nederlandse diploma s ten behoeve van het buitenland Voor bezitters van Nederlandse diploma s die naar het buitenland gaan, levert DUO Groningen, afdeling diploma-erkenning en legalisatie, de volgende diensten:. legalisatie van diploma s ten behoeve van erkenning door bevoegde autoriteiten in het buitenland;. statusverklaringen en/of algemene informatie over Nederlandse opleidingen ten behoeve van erkenning in het buitenland (desgewenst in het Engels, Frans, Duits, Spaans of Italiaans); uitgebreide, op naam gestelde statusverklaring kunnen worden aangevraagd voor de volgende onderwijssoorten: lbo, vbo, vmbo, mavo, havo, vwo, mulo, hbs, mms; statusverklaringen van een hbo- of universitaire opleiding kan men aanvragen bij de Nuffic. Voor mbo-opleidingen kan men bij de SBB een certificaatsupplement aanvragen. 8

19 3. Verklaring onderwijsbevoegdheid. Deze verzoeken dienen te worden voorgelegd bij DUO Groningen, afdeling diplomaerkenning en legalisatie, Postbus 3057, 9700 LJ Groningen, tel U kunt dit aanvragen via internetpagina: () () () en (3). For information in English go directly to the following links: () ( en 3)..9 Bevoegdheid kweekschool/pa/pabo in VO algemeen De oude (kweekschool-)getuigschriften met de vermeldingen artikel 77 onder a of b van de Wet van 7 augustus 878, stb.7, t.w. de akten van bekwaamheid als onderwijzer (akte 3.) resp. als hoofdonderwijzer (akte 3.) geven over het algemeen bevoegdheid voor de vakken Nederlands, rekenen, geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, natuurkunde en scheikunde voor de gehele a-sector (de oude 3 e graads sector: mavo, vbo, praktijkonderwijs). Soms worden beperkingen of nadere voorwaarden gesteld. Deze getuigschriften zijn afgegeven tot omstreeks 97. De (kweekschool-) getuigschriften met de vermeldingen artikel 4 onder b, van de kweekschoolwet, en de (PA-)getuigschriften met de vermelding artikel 9 bis van de Lager onderwijswet 90 c.q. artikel 9, vierde lid, onder b, van de Wet op het voortgezet onderwijs (zie artikel 53 O.W.V.O.), afgegeven vanaf omstreeks 97, allen onder de naam de akte van bekwaamheid als volledig bevoegd onderwijzer (akte 3.3), alsmede het diploma van de applicatiecursus voor volledig bevoegd onderwijzer (akte 3.4), geven uitsluitend bevoegdheid voor het vak Nederlands voor bovengenoemde schoolsoorten (en evt. rekenen als dat als een apart vak op het rooster staat). Voor personen die op 3 juli 968 aan bepaalde scholen waren verbonden, geldt ook bevoegdheid voor de andere hierboven genoemde vakken. Ook hier worden soms beperkingen of nadere voorwaarden gesteld. Maar deze generatie is waarschijnlijk niet meer actief in het onderwijs. De pabo (akte 3.), afgegeven vanaf omstreeks 984, geeft (op een enkele uitzondering na: zie par..0) geen bevoegdheid voor het voortgezet onderwijs, aangezien met deze getuigschriften wordt voldaan aan de bekwaamheidseisen die zijn vastgesteld krachtens artikel 3a, eerste lid, van de WPO en artikel 3a, eerste lid, van de WEC en dus niet aan bekwaamheidseisen die zijn vastgesteld krachtens artikel 36, eerste lid van de WVO. Aanduiding schoolsoorten (in plaats van a) bij akte 3., 3.3 en 3.4 om historische redenen De lijst van bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O geeft bij de hoofdonderwijzersakte (akte 3.), de akte van volledig bevoegd onderwijzer (akte 3.3) en het diploma applicatiecursus volledig bevoegd onderwijzer (akte 3.4) aan dat de bezitter ervan in het voortgezet onderwijs 9

20 bevoegd is voor de schoolsoorten, doorgaans aangeduid als de e graads sector. Echter, bij de kolom opmerkingen worden scholen voor vwo en havo daarvan uitgesloten. Materieel komt het daarmee er op neer dat dit getuigschrift bevoegdheid geeft voor de schoolsoort a (mavo, vbo, praktijkonderwijs, OPDC), doorgaans aangeduid als de 3 e graads sector. Het feit dat in de bijlage schoolsoort wordt genoemd met uitzondering van scholen voor vwo, havo (en meao en mmo) heeft een historische reden, daterend uit de tijd dat het mbo nog onder de WVO viel. Deze getuigschriften leveren dus geen e graads bevoegdheid op..0 Bevoegdheid kweekschool/pa/pabo specifiek in praktijkonderijs en LWOO Van belang zijn de artikelen 5a en 5b van de Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O.. Op grond van artikel 5a van deze regeling is een overgangsregeling getroffen voor voormalige leraren aan het svo-lom en svo-mlk met een pabo-getuigschrift (akte nr. 3.), maar ook bijv. met de akte van bekwaamheid van volledig bevoegd onderwijzer (akte nr. 3.3) of de applicatiecursus (akte 3.4). Voor een of meerdere vakken Nederlands, geschiedenis, aardrijkskunde, maatschappijleer, rekenen en wiskunde, muziek, tekenen, handvaardigheid, lichamelijke oefeningen, techniek en verzorging, resp. biologie, Engels, handvaardigheid (textiele werkvormen) en verzorging kon het bevoegd gezag verklaringen van bevoegdheid afgeven voorzover het de vakken van de basisvorming in de leerjaren tot en met 3 betrof of voor het gehele vmbo mits voor het/de betreffende vak/ken o.a. werd voldaan aan de zgn. 500-ureneis. Voor de verdere voorwaarden, zie de regeling zelf. Op grond van artikel 5b, lid en van de tot augustus 006 geldende Regeling bewijzen van bekwaamheid O.W.V.O. gaf het pabo-getuigschrift (akte nr. 3.), maar ook bijv. de akte van bekwaamheid van volledig bevoegd onderwijzer (akte nr. 3.3) of de applicatiecursus (akte 3.4), alsmede nog enkele andere getuigschriften, bevoegdheid voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde, geschiedenis, aardrijkskunde, biologie (inclusief kennis der natuur), verzorging, muziek, handvaardigheid (textiele werkvormen) en tekenen aan groepen van uitsluitend geïndiceerde leerlingen in het leerwegondersteunend onderwijs en het praktijkonderwijs, alsmede bevoegdheid tot het geven van onderwijs in de praktijkoriënterende vakken van het praktijkonderwijs. Op grond van artikel 5b, lid 3 geldt het bovengenoemde onder voorwaarde ook nog voor enkele andere akten van bekwaamheid en getuigschriften. Het vorenstaande geldt voor de getuigschriften behaald voor augustus 006. De werking van het overgangsrecht van de wet BIO houdt in dat de betrokkenen vanaf augustus 006 bevoegd blijven overeenkomstig het gestelde in de daarvoor geldende artikelen. Voor de pabo-getuigschriften behaald na augustus 006 is met artikel 33, lid b, WVO, de bevoegdheid als bedoeld in artikel 5b voor bij a.m.v.b. aan te wijzen vakken gecontinueerd, echter uitsluitend voor het praktijkonderwijs. De a.m.v.b. is gepubliceerd in staatsblad 0, 34. Hierin worden dezelfde vakken genoemd, waar nodig aangepast aan de na augustus 006 gehanteerde vakbenamingen: tekenen, muziek, handvaardigheid, Nederlands, Engels, rekenen/wiskunde, geschiedenis, aardrijkskunde, biologie, verzorging en praktijkoriënterende vakken. De beperking tot het praktijkonderwijs is aangebracht vanwege het feit dat het praktijkonderwijs niet met een examen en een diploma wordt afgerond. Deze leerlingen worden direct opgeleid voor en begeleid naar een plek op de arbeidsmarkt. 0