Voeding en ADHD. Kleurstof-onderzoek dieet-onderzoek. Acht RED-RCTs. Resultaten Kleurstofonderzoeken. Beperkingen van huidige behandeling

Transcriptie

1 Voeding en ADHD De effecten van een Restricted Elimination Diet (RED) op ADHD Dr Lidy M.J. Pelsser Samen nog Beter, april Beperkingen van huidige behandeling Toename zorgen om bijwerkingen Ondanks gunstige korte termijn-effecten zijn de lange termijn-effecten teleurstellend en niet overtuigend vastgesteld (MTA-study) % van de kinderen met ADHD stoppen met medicatie binnen - jaar Bij 7% van de kinderen blijven de problemen bestaan tijdens adolescentie en op volwassen leeftijd Huidige kennis over ADHD is beperkt Oorzaak van ADHD? Multifactorieel Het zoeken/vinden van een oorzaak is belangrijk en kan leiden tot nieuwe behandelmethodes en preventie Rol van omgevingsfactoren zoals voeding? Kleurstof-onderzoek dieet-onderzoek Kleurstofonderzoek Eliminatie enkele voedingsmiddelen zoals Dieetonderzoek kleurstof, suiker, conserveermiddelen Eliminatie veel voedingsmiddelen: Restricted Elimination Diet (RED) Resultaten Kleurstofonderzoeken kleurstoffen/conserveermiddelen kunnen wat drukker gedrag veroorzaken bij ALLE kinderen, met of zonder ADHD Effect op gedrag is klein: effect size. Kinderen met ADHD zijn niet gevoeliger voor additieven Additieven zijn geen oorzaak van ADHD Acht RED-RCTs. Egger, Lancet, 98, DBPC Food challenge. Kaplan, Pediatrics,989, DBPC, Placebo diet. Carter, Arch Dis Child, 99, DBPC Food challenge. Boris, Ann Allergy, 99, DBPC Food challenge. Schulte-Korne, Z Kinder Jugendpsych, 996, RCT 6. Schmidt, ECAP, 997, DBPC, Placebo diet 7. Pelsser, ECAP, 9, RCT 8. Pelsser, Lancet,, RCT, blinded measurements /8 studies Double-blind Placebo-Controlled Design RCT s ( met geblindeerde metingen) Twee publicaties in The Lancet 6

2 Resultaten DBPC RED-RCT s Statistisch significant en klinisch relevant effect van RED op ADHD Effect size.6 -. (Benton, Neuroscience, 7) (ter vergelijking: effect size MPH.6 -.9) : implementatie-advies RED bij ADHD : start RED-research in Nederland (Hill & Taylor, Arch Dis Child, ) Nederlands RED-onderzoek (-) pilotstudies -NTvG, (n=) -Kind en Adolescent, (n=6) RCT s, waarvan een met blinde metingen -Eur Child Adolesc Psychiatry, 9 (n=7) -The Lancet, (INCA-protocol en -paper gepubliceerd in the lancet) INCA study (Impact of Nutrition on Children with ADHD) kinderen met ADHD, leeftijd -8 jaar heterogene, aselecte groep 7/ kinderen ook ODD RCT met geblindeerde metingen 7 8 INCA resultaten ADHD blinded ratings, locf INCA resultaten ODD blinded ratings, locf n= n= 8 n= n=7 ARS score (-) Diet group Control group ODD score (-8) 7 6 Diet group Control group 9 Effect RED op ADHD (dieetgroep) ES =. ES=.9 ES=. Comorbide lichamelijke klachten bij kinderen met ADHD Veel voorkomende klachten: Hoofdpijn, buikpijn Veel dorst, veel zweten Diarree, verstopping Vaak moe Slaapproblemen (inslapen,doorslapen) n= n= n= (resp) n=9 (nonresp)

3 Percentage of children Effect RED on physical complaints Pain Thirst Bowel Tired Sleep Diet Control RED groot effect op lichamelijke klachten Aantal lichamelijke klachten: Dieet group start trial:. Dieet group end trial:.8 (effect size:.) Control group start trial:. Control group end trial:.7 (effect size:.) Zou RED ook effectief kunnen zijn bij lichamelijke klachten als geen ADHD? Effect RED direct / indirect? Restricted Elimination Diet Indirectly Directly Improvement Parenting Capability Decrease ADHD/ODD Onderzoek invloed RED op gezinsstructuur 7 deelnemende kinderen ADHD-groep (n=), wordt gesplitst in: ADHD-RED (n=) ADHD-controle (n=) No-ADHD-Controlegroep (n=) Vragenlijst: Family Environment Scale (FES) Indices: FRI (Family Relationships Index) FSI (Family Structure Index) 6 FES ratings ADHD-groep en norm-groep bij start Resultaten onderzoek invloed RED op gezinsstructuur FES Score ADHD group Norm * * * * Geen verschil in gezinsstructuur tussen ADHD-groep en norm-groep bij start onderzoek Cohesion Expressivenes Conflict Organization Control FRI FSI Vergelijking (start- en eindmetingen) van RED-groep met ADHD-controlegroep en met No-ADHDcontrolegroep: de gezinsstructuur veranderde niet, ook niet in de RED-groep. FRI = Family Relationships Index (cohesion, expressiveness, conflict) FSI = Family Structure Index (organization, control) FES = Family Environment Scale 7 8

4 Conclusie: onderzoek wijst uit dat voeding de oorzaak kan zijn van ADHD 8 RED RCT s waarvan dbpc, hebben aangetoond dat de meerderheid van de kinderen met ADHD zeer grote gedragsverbeteringen vertoont na RED RED heeft een vergelijkbaar effect op ODD, volgens twee RCTs. Implementatie van RED Research kan leiden tot: -preventie van ADHD -preventie van ODD -vermindering medicijngebruik Implementatie RED-onderzoek bij ADHD. Er is overtuigend bewijs voor de effecten van een eliminatiedieet (RED) op ADHD.. 6% van de kinderen met ADHD die het RED volgen, hebben daarna geen ADHD meer.. Het RED-protocol is erkend als bewezen effectieve interventie. Elke arts zou ouders op deze mogelijkheid moeten wijzen, zodat ouders zelf kunnen bepalen of ze eerst het RED willen volgen, voordat ze besluiten tot medicatie.. Als het RED geen effect heeft, wordt medicatie aanbevolen. 9 Food-Induced ADHD / Classic ADHD Follow-up na RED Kinderen die gedragsverbeteringen vertonen na RED (responders) krijgen de diagnose Food-Induced ADHD (FI-ADHD) Nonresponders (diagnose Classic ADHD) (gedragsverbetering < %) worden doorverwezen voor de standaard behandeling Kinderen die niet reageren op RED (nonresponders) krijgen de diagnose Classic ADHD (C-ADHD) Responders (diagnose FI-ADHD), starten met een RED follow-up periode, om de betrokken voedingsmiddelen te determineren (gemiddeld per kind verschillende voedingsmiddelen) Voorbeeld dieet na follow up responder Na het vervolgonderzoek (elke week wordt product toegevoegd aan RED) mag een responder weer alles eten behalve: -Aardappelen -Sinasappel -Rundvlees -Vanille Let op: Elk kind kan reageren op andere voedingsmiddelen, én in verschillende combinaties Heel leven streng dieet? Nee! Als RED effect heeft, dan wordt onderzocht op welke voeding het kind reageert. Het RED-onderzoek kent dus twee fases: : onderzoeken OF voeding van invloed is. Zo ja: onderzoeken WELKE voeding

5 Praktijk Toepassing in praktijk: hoe, wanneer en waar. Ouders moeten gemotiveerd zijn voor het volgen van een weken durend RED. Hoe jonger het kind, hoe gemakkelijker vol te houden.. Specialistische begeleiding is nodig: doorsturen naar RED-Centrum.. Het geven van willekeurige dieetadviezen is zinloos.. Het adviseren om dagboeken bij te houden, is zinloos. Resultaten RED Centrum Rotterdam In / zijn 67 kinderen gestart met het RED-protocol (leeftijd -, vnl. jongens) Resultaat: % hield -weken durend RED niet vol: 8/67 6% nonresponders: /67 69% responders: 6/67 Praktijkresultaten RED Centrum Rotterdam komen overeen met INCA-resultaten 6 Collegae gezocht Nu wachtlijst van ruim kinderen (Jeugd)ARTSEN of GGZ-verpleegkundigen gezocht!! Uitdagend en afwisselend werk Zelfstandig Eigen praktijk in eigen regio Participatie onderzoek mogelijk Goede verdiensten Regelmatig overleg met leuke collegae RED-protocol bewezen effectief Het RED-protocol is door het Nederlands Jeugd Instituut erkend als bewezen effectieve interventie Meer informatie pelsser@redcentrum.nl 9