Eandis heeft haar pilootproject voor slimme meters afgerond met de aanbeveling voor een geleidelijke uitrol van slimme meters.

Transcriptie

1 PERSBERICHT FINANCIEEL RAPPORT VAN DE EANDIS GROEP 1 PER 31 DECEMBER 2014 Melle, 9 april 2015 PROFIEL Eandis cvba en haar dochterondernemingen De Stroomlijn cvba, Indexis cvba, Atrias cvba en Synductis cvba (samen de Eandis groep of de Groep ) is het onafhankelijk bedrijf dat exploitatietaken en openbaredienstverplichtingen voor elektriciteit en aardgas aan kostprijs uitvoert voor de Vlaamse distributienetbeheerders (DNB s) Gaselwest, IMEA, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas. Het resultaat van de Groep is dus zonder winst of verlies. HOOGTEPUNTEN 2 Electrabel is uit het kapitaal van de DNB s getreden op 29 december De DNB s zijn nu voor 100% in publieke handen (gemeenten en provincies). De uittreding van Electrabel heeft op geen enkele manier de operationele werking van de Groep beïnvloed. De bevoegdheid over de distributienettarieven is regionale materie sinds 1 juli De Vlaamse energieregulator VREG keurde de tarieven voor 2015 goed. De A1 rating van Eandis werd bevestigd door Moody s. De vooruitzichten werden evenwel gewijzigd naar stabiel in maart 2014 en opnieuw op negatief gezet in december 2014 omwille van de schuldfinanciering voor de exit van Electrabel. Het efficiëntieprogramma FIT van Eandis is goed op weg om de gestelde operationele en financiële objectieven te bereiken en zelfs om enkele van deze objectieven te overtreffen. Eandis heeft haar pilootproject voor slimme meters afgerond met de aanbeveling voor een geleidelijke uitrol van slimme meters. Eandis heeft in 2014 enkele keren een beroep gedaan op de financiële markten, zowel voor de financiering van de werking van de DNB s als voor de exit van Electrabel. 1 De Eandis groep omvat Eandis cvba en haar dochterondernemingen De Stroomlijn cvba, Indexis cvba, Atrias cvba en Synductis cvba. De Eandis Economische Groep houdt ook rekening met de 7 Vlaamse DNB s voor elektriciteit en gas. 2 Alle vergelijkingen worden gemaakt ten opzichte van de cijfers per 31 december 2013, tenzij anders aangegeven. 1

2 De VREG heeft de DNB s de toelating gegeven om met Eandis als hun werkmaatschappij voor elektriciteit samen te werken voor een nieuwe periode van 12 jaar ( ). Telecomoperator Belgacom/Proximus is toegetreden tot Synductis, de entiteit voor synergie bij infrastructuurwerken. Projecten voor warmtenetten hebben het potentieel om onze gasactiviteit aan te vullen, indien plaatselijke omstandigheden dit toelaten. Het balanstotaal per eind 2014 bedraagt 4.862,1 miljoen euro (+61,7%); de bedrijfsopbrengsten kwamen uit op 1.095,1 miljoen euro ( 11,8%) IFRS cijfers. Voor het tweede jaar op rij daalde de gemiddelde tewerkstelling bij de Eandis groep: personeelsleden voor 2014 ten opzichte van voor 2013 ( 2,2%). De veiligheidsresultaten voor 2014 bleven onder de verwachtingen. De frequentiegraad van arbeidsongevallen steeg van 2,98 naar 5,15; de ernstgraad scoorde 0,14 (gestegen van 0,05 in 2013). Er werd een uitstekend resultaat voor netbetrouwbaarheid in 2014 behaald. Met een gemiddelde onderbrekingsduur van 17 minuten en 32 seconden (in minuten en 19 seconden) werd het beste resultaat ooit voor Eandis opgetekend. MANAGEMENTVERSLAG De Eandis Economische Groep heeft een belangrijke wijziging in haar aandeelhouderschap ondergaan. Op 29 december 2014 is Electrabel (uit de GDF Suez groep) uit de DNB s gestapt. Het aandeel van 21% werd door de lokale besturen overgenomen. De DNB s, die Eandis enige aandeelhouders zijn, zijn nu voor 100% in handen van de publieke overheden (gemeenten en provincies). De gelijktijdige uitstap van Electrabel uit alle 7 DNB s werd doorgevoerd vóór de wettelijke toegestane termijn voor de verplichte uittreding van private partners uit de Vlaamse intercommunale maatschappijen (31 december 2018). De overeengekomen prijs van 910 miljoen euro werd volledig met schulden gefinancierd door Eandis voor rekening van de aandeelhouders van de DNB s. De exit van Electrabel heeft op geen enkele manier de operationele activiteiten van de DNB s of Eandis beïnvloed. Zoals voorzien in de zesde staatshervorming in België, is de overgang van de bevoegdheid inzake de distributienettarieven van de federale overheid naar de gewesten in voege getreden op 1 juli Bijgevolg zijn het Vlaams Gewest en de Vlaamse energieregulator VREG nu bevoegd voor de tarieven van de DNB s uit de Eandis Economische Groep. Een volledig regulatoir kader (bestaande uit tariefrichtlijnen, een tariefmethodologie en een tariefstructuur) is nog niet van kracht. Eandis heeft haar voorbehoud geformuleerd bij de huidige gang van zaken. Niettemin besliste de VREG om te starten met een overgangstariefperiode ( ). Vanaf 2017 zullen regulatoire tariefperiodes van vier jaar gelden. In december 2014 heeft de VREG de distributietarieven voor 2015 goedgekeurd. Een beslissing over de tarieven voor 2016 volgt in de loop van

3 In 2014 was Eandis zeer actief op zoek naar financiering op de internationale financiële markten. Haar beleid inzake diversificatie in financiering is en blijft daarbij de richtlijn. Schuldfinanciering wordt aangewend voor de operationele werking van de DNB s en, specifiek in 2014, voor de financiering voor rekening van de gemeentelijke aandeelhouders van de DNB s van Electrabel s exit uit diezelfde DNB s. Eandis heeft een aantal schuldinstrumenten op lange termijn uitgegeven in Een EMTN obligatie van 550 miljoen euro (looptijd van 15 jaar) werd in mei 2014 uitgegeven met een coupon van 2,875%. Nog binnen het lopend EMTN programma werd die uitgifte gevolgd door een transactie (400 miljoen euro, looptijd van 12 jaar) met een coupon van 1,75%, de laagste coupon ooit voor Eandis. Bijkomend werd een dubbele private plaatsing afgesloten in maart 2014: een bedrag van 52 miljoen euro werd geplaatst op 30 jaar (jaarlijkse coupon van 3,55%) en 23 miljoen euro werd op 22 jaar geplaatst met een coupon van 3,55%. Ten slotte werd in oktober 2014 een dubbele private plaatsing gerealiseerd voor 170 miljoen euro (30 jaar 3,00% coupon) en 95 miljoen euro (20 jaar 2,60% coupon). Naast deze transacties op de kapitaalmarkten werden bankleningen aangegaan voor een bedrag van 300 miljoen euro. En een wentelkredietfaciliteit van 200 miljoen euro werd toegekend. Het ratingagentschap Moody s heeft de A1 rating van Eandis bevestigd gedurende het ganse jaar. Maar ze hebben tweemaal de ratingvooruitzichten gewijzigd. Op 13 maart werden de vooruitzichten van negatief op stabiel geplaatst na de stabilisering van de ratingvooruitzichten voor het Vlaams Gewest. Op 2 december bracht Moody s de vooruitzichten voor Eandis opnieuw naar negatief, voornamelijk omwille van de verzwakkende kredietratio s van de onderneming als gevolg van de schuldfinanciering voor de éénmalige exit van Electrabel. De investeringen in distributienetinfrastructuur door de 7 Vlaamse DNB s bedroegen in 2014 in totaal 549,3 miljoen euro, of een daling met 12,7% in vergelijking met De investeringen in de elektriciteitsnetten bedroegen 366,2 miljoen euro (min 11,6% in vergelijking met 2013) en in het gas 183,1 miljoen euro (min 14,8% vergeleken met het cijfer voor 2013). De algemene daling van het investeringsniveau is een gevolg van de teruglopende investeringen door de meeste gemeentebesturen (wegenwerken liggen vaak aan de basis van investeringen in de elektriciteitsnetten) en het uitdoven van investeringsprogramma s, meer bepaald het investeringsprogramma voor het opdrijven van de aansluitbaarheid op het gasnet om tegemoet te komen aan de objectieven die de Vlaamse regering had gesteld. Gelijklopend aan de hierboven besproken investeringen daalden de geconsolideerde opbrengsten van de Groep (IFRS) met 12,0% tot 1.078,8 miljoen euro. Het subsidiemechanisme voor Rationeel Energiegebruik (REG) maakt deel uit van de openbaredienstverplichtingen van Eandis. De trend uit 2013 naar de ondersteuning van een kleiner aantal energiebesparende maatregelen met een meer directe positieve weerslag op energiebesparingen werd in 2014 doorgetrokken. Daardoor daalde het aantal premies met 30,4% tot Het overeenstemmend premiebedrag daalde ook met een derde tot 54,3 miljoen euro. Een veelbelovende nieuwe activiteit is de ontwikkeling van warmtenetten. Eandis neemt deel aan projecten in Roeselare, Hooglede, Kuurne/Harelbeke en Turnhout. Doorgaans is Eandis verantwoordelijk voor de netaanleg en de aansluitingen op het warmtenet. Het is het beleid van de onderneming om in zulke projecten te stappen wanneer ze een toegevoegde waarde inhouden vanuit een technologisch, financieel en duurzaamheidsperspectief. Daarom speuren we verder naar andere potentiële projecten in ons werkingsgebied. 3

4 In en rond Hoogstraten (provincie Antwerpen) is Eandis begonnen met de aanleg van het eerste 36 kv net voor de distributienetbeheerder Iveka. Deze investering van 8 miljoen euro drong zich op om de elektriciteitsbevoorrading op een hoogstaand peil van betrouwbaarheid en kwaliteit te kunnen blijven verzekeren. De aanzienlijke toename van het aantal en het opgesteld vermogen van productie installaties voor hernieuwbare energie in deze streek (WKK, windturbines en zonnepanelen) hadden geleid tot een situatie waarin plaatselijk soms tot vier keer meer elektriciteit werd opgewekt dan er verbruikt werd. Er was in Vlaanderen en België wijdverspreide bezorgdheid over de continuïteit van de elektriciteitslevering tijdens de winter Alhoewel de verantwoordelijkheid hierover bij de federale overheid en de transmissienetbeheerder Elia ligt, heeft Eandis vrijwillig haar steentje bijgedragen aan de informatiecampagne OFF, en we blijven ON. We hebben vooral gecommuniceerd over de plaatselijke situatie met betrekking tot het afschakelplan dat kan worden geactiveerd wanneer een black out dreigt. Eind 2014 was het aantal sociale klanten licht gedaald, zowel in elektriciteit als in gas. Voor elektriciteit noteerden we sociale klanten (2013: ), voor gas (2013: ). SMART is een veelomvattende term voor vele diverse elementen die allemaal te maken hebben met het op elkaar afstemmen van energieproductie en verbruik, zonder in te boeten op comfort voor de eindverbruiker. De bevindingen van ons pilootproject met slimme meters zijn opgenomen in een eindrapport (maart 2014) dat we voorgesteld hebben aan de Vlaamse energieregulator. De belangrijkste conclusie in het rapport is dat de voorkeur uitgaat naar een gesegmenteerde uitrol voor slimme meters in Vlaanderen, met prioriteit voor enkele duidelijk gedefinieerde segmenten. LINEAR (Lokale Intelligente Netwerken & Energie Actieve Regio s) was een onderzoeksproject dat naging hoe de energievraag en het energieverbruik op elk ogenblik kunnen worden afgestemd op de beschikbaarheid van energie. Het project, dat zoals voorzien beëindigd werd in 2014, leverde nuttige inzichten op over het verminderen of verschuiven van de piekvraag in het elektriciteitsverbruik. Eandis heeft de impact van elektrische voertuigen op het distributienet onderzocht. Eandis heeft haar duurzaamheidsbeleid voortgezet in Onze focus ligt vooral op duurzame mobiliteit met elektrische en aardgasvoertuigen, innovatieve toepassingen in openbare verlichting (zoals led, dimming en andere) en ons partnership met de lokale besturen om hen bij te staan in hun streven naar de klimaatdoelstellingen 2020, die zijn opgenomen in het Burgemeestersconvenant. Eandis heeft haar eerste rapport Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (op basis van de GRIrichtlijnen) gepubliceerd. Zie onze website is een jaar geworden van groei voor Synductis. Deze dochteronderneming is erin geslaagd duidelijke synergievoordelen te behalen in een groeiend aantal projecten op het terrein, dankzij de coördinatie van verschillende nutsbedrijven. Een belangrijke ontwikkeling was de beslissing van de Belgische telecomoperator Belgacom/Proximus eind 2014 om als aandeelhouder tot Synductis toe te treden. Deze beslissing zal in het eerste kwartaal van 2015 uitwerking krijgen. Synductis heeft ook haar interne werking gestroomlijnd om het hoofd te kunnen bieden aan het toegenomen activiteitsniveau. Het gemiddeld personeelsbestand van de Eandis groep daalde lichtjes in 2014 ( 2,2%) tot werknemers. Dit is de tweede daling op rij sinds de totstandkoming van Eandis in Op 31 4

5 december 2014 telde de moedermaatschappij Eandis medewerkers (of 4.001,11 voltijds equivalenten) ten opzichte van (4.135,02 VTE s) eind De veiligheidsresultaten voor 2014 bleven beneden de verwachtingen. De frequentiegraad kwam uit op 5,15 (vergeleken met 2,98 voor 2013). De ernstgraad voor 2014 bedroeg 0,14 (0,05 in 2013). Arbeidsongevallen waren verantwoordelijk voor 843 verloren arbeidsdagen in 2013, tegenover 315 een jaar eerder. Het aantal arbeidsongevallen met verzuim tot gevolg is toegenomen van 19 in 2013 tot 32 in De bedrijfsleiding heeft al maatregelen genomen om deze veiligheidsresultaten opnieuw te verbeteren. De bedrijfszekerheid van het distributienet elektriciteit bereikte een nieuw positief recordniveau met een gemiddelde uitvalduur van 17 minuten 32 seconden (19 minuten 19 seconden in 2013). We slaagden er ook in de algemene uitvalfrequentie te beperken van 0,4744 in 2013 naar 0,4285 in 2014 (min 9,7%). BELANGRIJKSTE KENCIJFERS E = elektriciteit / G = gas Verschil (%) FINANCIEEL (geconsolideerd, IFRS) Balanstotaal (1.000 EUR) ,7 Opbrengsten (1.000 EUR) ,0 TECHNISCH Netlengte E (km) ,3 Netlengte G (km) ,0 Aansluitingen E ,9 Aansluitingen G ,0 Openbare verlichting (lampen) ,1 SOCIAAL Aansluitingen E sociale leverancier ,2 Aansluitingen G sociale leverancier ,8 Actieve budgetmeters E ,8 Actieve budgetmeters G ,6 RISICOFACTOREN De financiële risico s van de Eandis groep en hun mogelijke negatieve impact worden beperkt door de manier waarop Eandis haar werkzaamheden als werkmaatschappij voor de DNB s uitvoert. De Groep richt zijn risicobeleid op het beperken tot een minimum van de potentieel negatieve impact van de risico s op de financiële situatie en de resultaten van de Groep. Wat betreft het renterisico heeft Eandis alle obligatieleningen tot op de rapporteringsdatum uitgegeven met een vaste jaarlijkse couponrente. Het kredietrisico is het risico dat de ene partij bij een financieel instrument haar verplichtingen niet nakomt, waardoor bij de tegenpartij een financieel risico of verlies kan ontstaan. De Eandis groep volgt dit kredietrisico van nabij op en heeft daarom gekozen voor een diversificatie van tegenpartijen. Op balansdatum was er geen belangrijke concentratie van kredietrisico s. Het maximale kredietrisico is de balanswaarde van elk financieel actief. 5

6 Het liquiditeitsrisico is het risico dat de Groep zijn financiële verplichtingen niet kan nakomen. De Groep beperkt dit risico op actieve wijze door de voortdurende monitoring van zijn kasstromen en ervoor te zorgen dat de Groep steeds kan terugvallen op voldoende kredietfaciliteiten. In dit verband doet de Groep een beroep op een aantal contracten m.b.t. kredietfaciliteiten bij banken en financiële instellingen. De gelden die Eandis via obligatieleningen ophaalt, worden integraal doorgeleend aan de DNB s aan dezelfde voorwaarden als de obligaties zelf. Eandis is niet wezenlijk blootgesteld aan het valutarisico, aangezien alle huidige contracten in euro zijn opgesteld. De overige risicofactoren zijn beschreven in de jaarverslagen over 2014 en 2013, evenals in het EMTN prospectus van 25 november Deze documenten kunnen worden geraadpleegd op de website van Eandis, in de rubriek Investor Relations. SAMENSTELLING BESTUURSORGANEN EN MANAGEMENTCOMITE Er zijn geen wijzigingen geweest in de samenstelling van de Raad van Bestuur (tussen haakjes de DNB die elke bestuurder vertegenwoordigt) Voorzitter: Piet Buyse (Intergem) Ondervoorzitters: Koen Kennis (IMEA), Geert Versnick (Imewo) en Louis Tobback (Iverlek) Bestuurders: Jean Pierre De Groef (Sibelgas), Christoph D haese (Intergem), Christof Dejaegher (Gaselwest), Paul Diels (Iveka), Greet Geypen (Iverlek), Luc Janssens (IMEA), Piet Lombaerts (Gaselwest), Luc Martens (Gaselwest), Katrien Partyka (Iverlek), Ilse Stockbroekx (Iveka), Sven Taeldeman (Imewo) en Filip Thienpont (Imewo). Er waren in 2014 geen wijzigingen in het Managementcomité van Eandis: Voorzitter: Walter Van den Bossche (CEO) Leden: Guy Cosyns (Klantwerking Operations), Frank Demeyer (Personeels & Organisatiebeheer), Luc Desomer (Public Affairs & Communicatie), Wim Den Roover (Netuitbating), Jean Pierre Hollevoet (Netbeheer), David Termont (CFO; Financieel, Administratief & ICT beheer) en Donald Vanbeveren (Regulering & Strategie) Opmerking: Luc Desomer en Frank Demeyer zijn met pensioen gegaan op 31 december Vanaf 1 januari 2015 werden de verantwoordelijkheden van de heer Desomer overgenomen door twee senior managers die rechtstreeks rapporteren aan de CEO. De heer Demeyer werd opgevolgd door de heer Werner Verlinden als directeur Personeels en Organisatiebeheer en als lid van het Managementcomité. TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN De bestuurders van de moedervennootschap Eandis ontvingen voor 2014 gezamenlijk een totale bruto vergoeding (inclusief de vergoeding voor verplaatsingsonkosten) van ,50 euro. Er werden geen andere voordelen in natura, opties op aandelen, kredieten of voorschotten gegeven ten gunste van de bestuurders. De Raad van Bestuur kwam in de loop van 2014 negen keer samen. De remuneratie voor de leden van het Managementcomité van Eandis bedroeg voor 2014 in totaal ,11 euro. 6

7 BELANGRIJKE GEBEURTENISSEN NA AFSLUITING VAN HET BOEKJAAR Indexis Op 12 maart 2015 heeft de Raad van Bestuur van Indexis, dochteronderneming van Eandis, het voorstel van het management goedgekeurd. Dit voorstel houdt in dat de activiteiten en het personeel (Nederlandstalige taalrol) van Indexis bij Eandis worden geïntegreerd met ingang vanaf 1 januari Deze beslissing is mede ingegeven door de vertraging in de operationele start van het toekomstig federale clearing house Atrias naar 1 januari Erkenning van DNB s en werkmaatschappij voor elektriciteit hernieuwd Op 3 februari 2015 heeft de VREG formeel de elektriciteitserkenning van de 7 DNB s hernieuwd. Deze erkenning is geldig voor een periode van 12 jaar tot 5 september Dezelfde procedure zal in de loop van 2015 gevolgd worden voor gas. Op 24 februari 2015 heeft de VREG formeel de 7 DNB s de toelating gegeven om een beroep te doen op Eandis als hun werkmaatschappij voor elektriciteit. Deze toelating is geldig voor een periode van 12 jaar tot 5 september Dezelfde procedure zal in de loop van 2015 gevolgd worden voor gas. Vennootschapsbelasting van toepassing op de distributienetbeheerders Ingevolge een beslissing van de federale regering (eind 2014) is sedert 1 januari 2015 de vrijstelling van vennootschapsbelasting voor de intercommunale verenigingen opgeheven. Indien ook de distributienetbeheerders effectief aan de vennootschapsbelasting onderworpen zijn, dan kan deze belasting voor de groep van de distributienetbeheerders, gebaseerd op de toegelaten winst die de VREG heeft vastgesteld in het kader van het toegelaten inkomen voor 2015, geraamd worden op 104,6 miljoen euro 3 voor VOORUITZICHTEN Eandis is van mening dat, behoudens onverwachte economische omstandigheden, de financiële vooruitzichten voor 2015, met inbegrip van de goedgekeurde projecten voor slimme meters/slimme netten en het efficiëntieprogramma FIT van Eandis, stabiel zullen blijven binnen het kader van de tarificatie voor de distributienetbeheerders (overgangsperiode ). Er worden geen substantiële afwijkingen ten opzichte van de gestelde objectieven verwacht. 3 Dit bedrag houdt geen rekening met de bijkomende belasting ingevolge de jaarlijkse afschrijving op de meerwaarde van het materieel vast actief, het verschil tussen het boekhoudkundig en fiscaal resultaat en de uitkering van niet belaste reserves. 7

8 STATUS VAN DE RAPPORTERING Dit financieel rapport per 31 december 2014 werd op 1 april 2015 door de Raad van Bestuur van Eandis goedgekeurd voor publicatie. Het jaarlijks financieel verslag van Eandis is raadpleegbaar op de website van de onderneming ( rubriek Investor Relations ). De Commissaris van Eandis, Ernst & Young Bedrijfsrevisoren (EY), vertegenwoordigd door de heer Paul Eelen, heeft op 11 maart 2015 een verklaring zonder voorbehoud afgeleverd over de enkelvoudige jaarrekening van Eandis cvba volgens de Belgische boekhoudnormen (BE GAAP) voor het jaar eindigend op 31 december De Commissaris van Eandis, Ernst & Young Bedrijfsrevisoren (EY), vertegenwoordigd door de heer Paul Eelen, heeft op 11 maart 2015 een verklaring zonder voorbehoud afgeleverd over de geconsolideerde jaarrekening in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS) voor het jaar eindigend op 31 december

9 VERKLARING VAN DE VERANTWOORDELIJKE PERSONEN Ondergetekenden verklaren dat, voor zover hen bekend, de jaarrekeningen van Eandis cvba en haar geconsolideerde dochterondernemingen per 31 december 2014 opgesteld zijn overeenkomstig de toepasselijke standaarden voor jaarrekeningen en een getrouw beeld geven van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen, en dat het jaarverslag een getrouw overzicht geeft van de ontwikkeling van de resultaten van het bedrijf en van de positie van Eandis en de geconsolideerde ondernemingen, evenals een beschrijving van de voornaamste risico s en onzekerheden waarmee zij worden geconfronteerd. Melle, 1 april 2015 David TERMONT, CFO Walter VAN DEN BOSSCHE, CEO, Voorzitter van het Managementcomité 9

10 BIJLAGEN Geconsolideerde jaarrekening IFRS voor het jaar eindigend op 31 december 2014: Winst en verliesrekening Overzicht van gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten Balans Mutatieoverzicht van het eigen vermogen Kasstroomoverzicht Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening Informatie met betrekking tot de moedervennootschap CONTACT Eandis cvba, Brusselsesteenweg 199 B 9090 Melle BTW nummer: BE Pers Simon VAN WIJMEERSCH, tel mail: simon.vanwijmeersch@eandis.be Investor Relations Koen SCHELKENS, tel mail: investors@eandis.be 10

11 EANDIS Groep Geconsolideerde jaarrekening IFRS Jaareinde 31 december 2014

12 Inhoud Financiële Overzichten Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Geconsolideerde balans Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening 1. Informatie over de onderneming 2. Samenvatting van de belangrijkste opname- en waarderingsregels 2.1. Conformiteitsverklaring en presentatiebasis 2.2. Consolidatiecriteria 2.3. Gesegmenteerde informatie 2.4. Belangrijkste waarderingsregels 2.5. Samenvatting van de wijzigingen in de waarderingsregels 2.6. Gebruik van ramingen en veronderstellingen 2.7. Standaarden die werden gepubliceerd, maar die nog niet van kracht zijn 3. Bedrijfsopbrengsten 4. Diensten en diverse goederen 5. Personeelsbeloningen 6. Financiële resultaten 7. Belastingen op het resultaat 8. Immateriële activa 9. Materiële vaste activa 10. Investeringen in geassocieerde deelnemingen 11. Overige beleggingen 12. Restitutierecht 13. Langetermijnvorderingen, andere 14. Voorraden 15. Handels- en overige vorderingen, vorderingen cashpoolactiviteiten 16. Geldmiddelen en kasequivalenten 17. Eigen vermogen 18. Leningen op lange en korte termijn 19. Voorziening voor personeelsbeloningen 20. Kapitaalsubsidies 21. Handelsschulden en overige schulden, schulden cashpoolactiviteiten en actuele belastingverplichtingen 22. Financiële instrumenten: risico s en reële waarde 23. Verbonden partijen 24. Verplichtingen en onzekerheden 25. Gebeurtenissen na balansdatum 26. Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie Informatie met betrekking tot de moedervennootschap Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

13 Geconsolideerde winst- en verliesrekening (In duizenden EUR) Toelichting Bedrijfsopbrengsten Opbrengsten Overige operationele bedrijfsopbrengsten Geactiveerde, intern uitgevoerde werkzaamheden Bedrijfskosten Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen Diensten en diverse goederen Personeelsbeloningen Afschrijvingen en waardeverminderingen, wijziging in voorzieningen 8, 9, Overige operationele bedrijfskosten Bedrijfswinst Financiële baten Financiële lasten Winst vóór belasting Belastingen op het resultaat Resultaat over de verslagperiode 0 0 Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

14 Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en nietgerealiseerde resultaten (In duizenden EUR) Toelichting Resultaat over de verslagperiode 0 0 Baten en lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen Elementen die niet kunnen verplaatst worden naar de winst- en verliesrekening Actuariële winsten (verliezen) te bereiken doel toegezegd-pensioenregeling Actuariële winsten (verliezen) restitutierecht op te bereiken doel toegezegdpensioenregeling Netto elementen die niet kunnen verplaatst worden naar de winst- en verliesrekening 0 0 Totaalresultaat over de verslagperiode 0 0 Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

15 Geconsolideerde balans (In duizenden EUR) Toelichting Vaste activa Immateriële activa Materiële vaste activa Investeringen in geassocieerde ondernemingen Overige beleggingen 11, Restitutierecht op lange termijn pensioenverplichtingen Langetermijnvorderingen, andere Vlottende activa Voorraden Handels- en overige vorderingen 15, Vorderingen cashpoolactiviteiten Geldmiddelen en kasequivalenten 16, TOTAAL ACTIVA EIGEN VERMOGEN Eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de vennootschap Aandelenkapitaal en reserves Minderheidsbelangen VERPLICHTINGEN Langlopende verplichtingen Leningen en overige financieringsverplichtingen 18, Voorzieningen voor personeelsbeloningen Kortlopende verplichtingen Leningen en overige financieringsverplichtingen 18, Kapitaalsubsidies Handels- en overige schulden Schulden cashpoolactiviteiten Actuele belastingverplichtingen TOTAAL PASSIVA Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

16 Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen (In duizenden EUR) Toelichting Aandelenkapitaal Reserves Eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de vennootschap Minderheidsbelangen Totaal Totaal op 1 januari Resultaat over de verslagperiode Niet-gerealiseerde resultaten Totaalresultaat over de verslagperiode Totaal op 31 december Resultaat over de verslagperiode Niet-gerealiseerde resultaten Totaalresultaat over de verslagperiode Totaal op 31 december Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

17 Geconsolideerd kasstroomoverzicht (In duizenden EUR) Toelichting Resultaat over de verslagperiode 0 0 Afschrijvingen immateriële activa Afschrijvingen materiële vaste activa Waardevermindering op vlottende activa (terugname -; toevoeging +) Min-/meerwaarde op realisatie handelsvorderingen 0 12 Nettofinancieringslasten Winst en verlies op vaste activa 75 5 Wijzigingen kapitaalsubsidies Belastingskosten (opbrengsten) Bedrijfskasstroom vóór wijziging in bedrijfskapitaal en personeelsbeloningen Mutatie voorraden Mutatie handels- en overige vorderingen Mutatie handels- en overige schulden Netto bedrijfskasstroom Betaalde financiële lasten Ontvangen financiële baten Financiële korting op inkomende facturen Ontvangen (betaalde) winstbelastingen Netto kasstroom uit operationele activiteiten Ontvangsten uit de verkoop van materiële vaste activa Verwerving immateriële activa Verwerving van materiële vaste activa Verwerving van overige beleggingen, geassocieerde deelnemingen Ontvangsten (verwerving) langetermijnvorderingen Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten Opgenomen leningen Mutatie financiële kortetermijnschulden Mutatie cashpool 15, Verstrekking van langetermijnleningen Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto beweging geldmiddelen Geldmiddelen en kasequivalenten - begin van de verslagperiode Geldmiddelen en kasequivalenten - einde van de verslagperiode Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

18 Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening 1. Informatie over de onderneming Eandis, coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (cvba) naar Belgisch recht, gevestigd in België, Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle en ingeschreven in het ondernemingsregister van Gent, afdeling Gent onder het nummer Samen met haar dochterondernemingen De Stroomlijn cvba, Indexis cvba, Atrias cvba en SYNDUCTIS cvba vormt ze de Groep. De aandeelhouders van Eandis cvba zijn zeven distributienetbeheerders (DNB s) in het Vlaams Gewest (Gaselwest, IMEA, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas) die zowel elektriciteit als gas verdelen (de Vlaamse DNB s ). De opdracht van Eandis cvba is beperkt tot het ontwikkelen, beheren en onderhouden van de distributienetten voor elektriciteit op midden- en laagspanning en de distributienetten voor gas op midden- en lagedruk voor de Vlaamse DNB s. De netinfrastructuur zelf blijft eigendom van de Vlaamse DNB s. Ze zijn eveneens de houders van de erkenningen als netbeheerder voor elektriciteits- en gasdistributie uitgereikt door de Vlaamse energieregulator VREG. Eandis cvba is actief in 234 steden en gemeenten, overwegend in het Vlaams Gewest (België). De Groep stelde gedurende 2014 gemiddeld personen tewerk. De onderneming voert haar exploitatietaken uit aan kostprijs zonder enige commerciële marge aan te rekenen aan de DNB s. Dat betekent dat alle kosten worden doorgerekend aan de Vlaamse DNB s volgens afgesproken toewijzingsregels. Elke maand factureert Eandis cvba elk van de Vlaamse DNB s voor de geleverde operationele diensten. Het resultaat van de Groep is hierdoor zonder winst of verlies. De Vlaamse DNB s hebben Eandis cvba aangewezen als hun werkmaatschappij in toepassing van het Vlaamse Energiedecreet van 8 mei 2009 en het Besluit van de Vlaamse Regering van 19 november Alle zeven Vlaamse DNB s verkregen de toelating om een beroep te doen op de diensten van Eandis cvba als hun werkmaatschappij bij beslissing van de VREG van 29 oktober Voor meer informatie bezoek onze website: De geconsolideerde jaarrekening van Eandis voor het jaar dat werd afgesloten op 31 december 2014 bevat de informatie van de onderneming en haar dochterondernemingen (Zie toelichting Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie ). Dit financieel verslag voor het boekjaar afgesloten op 31 december 2014 werd op 11 maart 2015 goedgekeurd door de Raad van Bestuur. 2. Samenvatting van de belangrijkste opname- en waarderingsregels 2.1. Conformiteitsverklaring en presentatiebasis De geconsolideerde jaarrekening werd opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals gepubliceerd door de International Accounting Standard Board (IASB) en goedgekeurd door de Europese Unie op 31 december De Groep heeft geen enkele nieuwe IFRS-vereiste vroegtijdig toegepast die pas na 2014 moet worden toegepast. De geconsolideerde jaarrekening werd uitgedrukt in duizenden euro, zijnde de functionele valuta en de presentatievaluta van de Groep. Ze werd opgesteld in de veronderstelling dat de Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

19 bedrijfsvoering werd verdergezet en volgens de historische kostprijsmethode behoudens anders vermeld Consolidatiecriteria De geconsolideerde jaarrekening omvat alle dochterondernemingen waarover de Groep zeggenschap heeft. Zeggenschap bestaat wanneer de Groep de macht heeft om het financiële en operationele beleid van de entiteit te sturen teneinde voordelen te verkrijgen uit haar activiteiten. Dergelijke zeggenschap wordt verondersteld te bestaan wanneer Eandis cvba, direct of indirect, houder is van meer dan de helft van de stemrechten van de entiteit. Het bestaan en effect van potentiële stemrechten die op dat moment uitoefenbaar of converteerbaar zijn, worden in overweging genomen bij de beoordeling of de Groep de macht heeft om het financiële en operationele beleid van een andere entiteit te sturen. Dochterondernemingen worden volledig geconsolideerd vanaf de datum waarop de Groep feitelijk zeggenschap verkrijgt tot de datum waarop de zeggenschap eindigt. De financiële verslaggeving van de dochterondernemingen wordt opgesteld voor hetzelfde boekjaar als dat van de moederonderneming, gebruikmakend van dezelfde boekhoudprincipes. Alle transacties tussen de ondernemingen van de Groep, balansposten en niet-gerealiseerde winsten en verliezen op transacties binnen de Groep worden geëlimineerd. Minderheidsbelangen in de netto activa van de geconsolideerde dochterondernemingen worden in het eigen vermogen afzonderlijk van het eigen vermogen van de moedermaatschappij opgenomen. Minderheidsbelangen bestaan uit het bedrag van die belangen op de overnamedatum van de bedrijfscombinatie en het aandeel van de minderheid in de wijzigingen in het eigen vermogen sinds de datum van de bedrijfscombinatie. Verliezen die van toepassing waren op de minderheid welke hoger liggen dan de minderheidsbelangen in het eigen vermogen van de dochteronderneming worden toegerekend aan de groepsbelangen met uitzondering van het geval waarin de minderheid een bindende verplichting heeft om aanvullende investeringen te doen om de verliezen te compenseren en hiertoe in staat is. Een lijst van de dochterondernemingen is opgenomen in de toelichting Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie Gesegmenteerde informatie De Groep onderscheidt geen verschillende segmenten, noch op het vlak van de activiteiten, noch op geografisch vlak aangezien de Groep opbrengsten genereert als werkmaatschappij voor de Vlaamse DNB s Belangrijkste waarderingsregels De toegepaste waarderingsregels zijn in overeenstemming met de principes van vorige boekjaren. a) Opbrengsten Opbrengsten worden geboekt wanneer het waarschijnlijk is dat de economische voordelen verbonden aan de transactie naar de onderneming zullen vloeien, op voorwaarde dat de opbrengsten op een betrouwbare wijze kunnen worden ingeschat en de inning van de verschuldigde vergoeding waarschijnlijk is. Verkoop van goederen en geleverde diensten De opbrengsten uit de verkoop van goederen en de levering van diensten worden opgenomen in de winst- en verliesrekening wanneer de belangrijkste risico s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen. Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

20 De financiële baten omvatten intresten voornamelijk gerealiseerd uit het doorlenen van gelden afkomstig van de obligatieleningen en uit de cashpoolactiviteiten. Die intresten worden geboekt wanneer ze verworven zijn en worden opgenomen over de periode waarop ze betrekking hebben (rekening houdend met de effectieve rentevoet van het actief) tenzij er twijfel bestaat over de invorderbaarheid. Ontvangen dividenden worden opgenomen in de winst- en verliesrekening op het moment waarop ze worden toegekend. Kapitaalsubsidies Overheidssubsidies worden opgenomen in de balans van zodra er een redelijke zekerheid bestaat dat ze zullen ontvangen worden en dat aan de voorwaarden voldaan wordt die eraan verbonden zijn. Subsidies die aan een actief zijn verbonden, worden in de balans als Kapitaalsubsidies opgenomen en worden systematisch in de winst- en verliesrekening opgenomen tijdens de verwachte gebruiksduur van het bijbehorend actief. Subsidies als compensatie voor gemaakte kosten worden systematisch in de winst- en verliesrekening opgenomen als Overige operationele bedrijfsopbrengsten in dezelfde periode waarin de kosten worden opgenomen. b) Kosten De financiële lasten omvatten intresten van leningen, berekend volgens de effectieve rentevoetmethode en bankkosten. Alle intresten en andere gemaakte kosten in verband met leningen of andere financiële transacties zoals indekkingsopties worden als financiële kosten geboekt wanneer ze zich voordoen. De belastingen op het resultaat van het boekjaar omvatten de verschuldigde belastinglast. De belasting op het resultaat wordt geboekt in de winst- en verliesrekening. De courante belastinglasten zijn de verwachte belastingschulden op het belastbaar inkomen van het jaar, gebaseerd op belastingtarieven die gelden op de balansdatum, en elke aanpassing aan belastingschulden aangaande voorgaande jaren. c) Immateriële activa Immateriële activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met eventuele gecumuleerde afschrijvingen en eventuele gecumuleerde bijzondere waardeverminderingen. Immateriële activa met een bepaalde gebruiksduur worden afgeschreven volgens de lineaire afschrijvingsmethode over hun verwachte gebruiksduur. Het jaarlijks afschrijvingspercentage op basis van de geschatte gebruiksduur is als volgt: Software 20,00 % d) Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd aan historische kostprijs verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingsverliezen. De historische kostprijs omvat de initiële aankoopprijs vermeerderd met rechtstreeks toerekenbare kosten om het actief operationeel te maken zoals beoogd door het management. Afschrijvingen Afschrijvingen worden maandelijks ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

21 De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: Meubilair en gereeedschap 10,00 % Inrichtingskosten gehuurde gebouwen 11,12 % Computerapparatuur en hardware 20,00 % en 33,33 % Proeftuin EVA (Elektrische Voertuigen in Actie) 50,00 % Oplaadpalen voor elektrische voertuigen 10,00 % (Motor)fietsen 20,00 % Kosten voor herstelling en instandhouding, die de toekomstige economische voordelen niet vergroten, worden als lasten in de winst- en verliesrekening opgenomen. Meer- en minderwaarde op verkopen Netto winsten en verliezen gerealiseerd op de verkoop van materiële vaste activa worden opgenomen in de winst- en verliesrekening. Ze worden opgenomen, wanneer de wezenlijke risico s en voordelen van eigendom worden overgedragen aan de koper, het waarschijnlijk is dat de economische voordelen met betrekking tot de transactie naar de onderneming zullen vloeien, de reeds gemaakte of nog te maken kosten met betrekking tot de transactie op betrouwbare wijze kunnen worden gewaardeerd en er geen feitelijke zeggenschap meer is over de materiële vaste activa. Leasing Leasing van activa waarbij de voordelen en de risico s substantieel bij de leasinggever blijven, worden beschouwd als operationele leasing. Betalingen van operationele leasing worden op tijdevenredige basis ten laste van de winst- en verliesrekening opgenomen gedurende de leaseperiode, tenzij een andere systematische wijze van toerekening meer representatief is voor het tijdspatroon van de voordelen die de gebruiker geniet. Bijzondere waardeverminderingen Voor de materiële vaste activa wordt op elke balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig zou kunnen zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, moet de realiseerbare waarde van het actief worden geschat. Een bijzondere waardevermindering wordt opgenomen indien de boekwaarde hoger is dan de verwachte realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingen worden direct opgenomen in de winst- en verliesrekening. e) Beleggingen Elk type belegging wordt geboekt op de transactiedatum. Beleggingen in eigen-vermogensinstrumenten omvatten deelnemingen in ondernemingen waarin de Groep noch zeggenschap noch een belangrijke invloed heeft. Dit is het geval bij ondernemingen waarin de Groep minder dan 20 % van de stemrechten bezit. Die beleggingen worden geklasseerd als voor verkoop beschikbare financiële activa, en worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde, tenzij deze niet op een betrouwbare wijze kan worden bepaald. In dat geval worden ze geboekt aan aanschaffingswaarde. Een bijzondere waardevermindering wordt opgenomen indien de boekwaarde hoger is dan de verwachte realiseerbare waarde. Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

22 f) Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde die wordt bepaald aan de hand van de methode van het voortschrijdend gewogen gemiddelde. Een waardevermindering wordt toegepast op voorraadartikelen die, gezien hun verouderde staat, niet meer voor exploitatie bruikbaar zijn of waarvan de geraamde verkoopwaarde lager ligt dan de boekwaarde. Indien voorraadartikelen meer dan één jaar niet gebruikt worden, wordt een waardevermindering van 100,00 % toegepast. Die afschrijvingen worden opgenomen als last in de winst- en verliesrekening. g) Handels- en overige vorderingen Die vorderingen worden tegen hun nominale waarde geboekt. In het geval van een faillissement of concordaat wordt de vordering onmiddellijk afgeschreven en de belasting over de toegevoegde waarde teruggevorderd. Voor vorderingen die meer dan een jaar vervallen zijn, en in behandeling van de juridische dienst, wordt een waardevermindering ten belope van 100,00 % exclusief belasting over de toegevoegde waarde geboekt. Ook op andere vorderingen kunnen waardeverminderingen worden toegepast die aan elk afzonderlijk geval zijn aangepast. De waardeverminderingen worden opgenomen als last in de winst- en verliesrekening. h) Geldmiddelen en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten omvatten contanten, direct opvraagbare tegoeden bij kredietinstellingen en andere kortlopende, uiterst liquide beleggingen (maximale looptijd van drie maanden) die onmiddellijk kunnen worden omgezet in geldmiddelen. Ze worden gewaardeerd aan nominale waarde die overeenstemt met de reële waarde. In het kasstroomoverzicht worden deze middelen gepresenteerd als geldmiddelen en kasequivalenten. i) Personeelsbeloningen Pensioenregelingen en andere vergoedingen toegekend na uitdiensttreding De bijdragen voor toegezegde-bijdragenregelingen worden ten laste van het resultaat opgenomen op het moment dat ze verschuldigd zijn alsook eventuele tekorten ten opzichte van het minimum gegarandeerd rendement. Deze pensioenplannen zijn onderworpen aan de Wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende pensioenen en het belastingstelsel van die pensioenen en van sommige aanvullende voordelen inzake sociale zekerheid (W.A.P.). Volgens het artikel 24 van de W.A.P. moet de Groep een gemiddeld minimum gegarandeerd rendement verzekeren van 3,75% op de bijdragen van de werknemer en 3,25% op de bijdrage van de werkgever. De waardering van deze fondsen gebeurt aan intrinsieke waarde. Elk individueel verschil tussen de wiskundige reserve en het gegarandeerd minimum wordt opgenomen als een schuld in de financiële staten. De verplichtingen van de Groep betreffende de toegezegd-pensioenregelingen en de kosten die eruit voortvloeien worden gewaardeerd op basis van de Projected Unit Credit -methode. Het in de balans opgenomen bedrag vertegenwoordigt het verschil van de contante waarde van de omschreven pensioenverplichtingen (Defined Benefit Obligation) en de reële waarde van fondsbeleggingen. Herwaardering omvat actuariële winst en verlies en het rendement op fondsbeleggingen (exclusief intrest) welke direct worden opgenomen in de balans en als winst of last in de periode waarin ze zich voordoen. Ze worden opgenomen in het overzicht van niet-gerealiseerde resultaten, die niet kunnen verplaatst worden naar de winst- en verliesrekening. Pensioenkosten van verstreken diensttijd worden opgenomen in de winst- en verliesrekening gedurende de periode waarin de wijziging van het pensioenplan plaatsvond. Netto rentekosten worden berekend op de netto personeelsverplichtingen door toepassing van de disconteringsvoet bij het begin van de periode. Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

23 Het bedrag in de winst- en verliesrekening bestaat uit de pensioenkosten (de aan het boekjaar toegerekende pensioenkosten, pensioenkosten van verstreken diensttijd, actuariële winst of verlies op andere langetermijnpersoneelsbeloningen alsook eventuele inperkingen en afwikkelingen), de netto rentekosten en de herwaardering. De Groep rapporteert de eerste twee kosten in de winst- en verliesrekening op de lijn Personeelsbeloningen. Andere langetermijnpersoneelsbeloningen bevatten de afscheid- en jubileumpremies. Deze voordelen worden op dezelfde wijze behandeld als pensioenregelingen doch de actuariële winsten en verliezen worden onmiddellijk opgenomen in de winst- en verliesrekening. Alle personeelsbeloningen worden jaarlijks gewaardeerd door een erkend actuaris. j) Leningen Opgenomen rentedragende leningen worden initieel opgenomen tegen reële waarde. Na de eerste opname worden rentedragende leningen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij het verschil tussen de kostprijs en het aflossingsbedrag op basis van de effectieverentemethode in de winst- en verliesrekening wordt opgenomen over de looptijd van de lening. k) Handels- en overige schulden Handels- en overige schulden worden gewaardeerd aan nominale waarde. l) Belastingen Belastingen op het resultaat van het boekjaar omvatten de verschuldigde belastingen. Die belasting bevat de verwachte belastingverplichting op het belastbaar inkomen van het jaar en aanpassingen aan de belastingschulden van vorige jaren. Voor de berekening van de belastingen op het belastbaar inkomen van het jaar worden de op het ogenblik van afsluiting van kracht zijnde belastingtarieven (of belastingtarieven waarvan het wetgevingsproces materieel werd afgesloten) gebruikt Samenvatting van de wijzigingen in de waarderingsregels De volgende standaarden en interpretaties zijn van toepassing voor het boekjaar beginnend op 1 januari Zoals vereist worden deze hieronder gedetailleerd. IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) biedt een consolidatiemodel dat het concept van controle als een beslissende factor ziet bij het beoordelen of een entiteit in de geconsolideerde jaarrekening van de moederonderneming dient opgenomen te worden. IFRS 11 Gezamenlijke overeenkomsten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) legt beginselen vast voor de financiële verslaggeving door de partijen van een gezamenlijke regeling en vervangt de huidige proportionele consolidatiemethode door de vermogensmutatiemethode. IFRS 12 Informatieverschaffing over belangen in andere entiteiten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014): aanpassing van de informatieverschaffingen voor alle vormen van minderheidsbelangen, met inbegrip van gezamenlijke regelingen, geassocieerde deelnemingen, voor een bijzonder doel opgerichte entiteiten en andere entiteiten die niet in de balans werden opgenomen. IAS 27 Enkelvoudige jaarrekening (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) IAS 28 Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43

24 Aanpassing van IFRS 10, IFRS 12 en IAS 27 Geconsolideerde jaarrekening en informatieverschaffing Investeringsentiteiten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) Aanpassing van IAS 32 Financiële instrumenten: presentatie Saldering van financiële activa en verplichtingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) Aanpassing van IAS 36 Bijzondere waardevermindering van activa Informatieverschaffing over de realiseerbare waarde van niet-financiële activa (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) Aanpassing van IAS 39 Financiële instrumenten Novatie van derivaten en voortzetting van hedge accounting (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) 2.6. Gebruik van ramingen en veronderstellingen Het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening in overeenstemming met IFRS vereist dat het management beoordelingen, inschattingen en veronderstellingen maakt die een invloed kunnen hebben op de gerapporteerde cijfers, zowel in de balans als de winst- en verliesrekening. De inschattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De hieruit voortvloeiende resultaten dienen als basis voor het nemen van beslissingen over boekwaarden van activa en verplichtingen welke niet op eenvoudige wijze blijken uit andere bronnen. De uiteindelijke resultaten kunnen afwijken van de gemaakte inschattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend herzien. Herzieningen van boekhoudkundige inschattingen worden opgenomen in de periode waarin de herziening plaatsvindt in zover de herziening enkel die periode betreft, of in de periode van de herziening en toekomstige periodes indien de herziening zowel huidige als toekomstige periodes betreft. Toegezegd-pensioenregelingen en andere langetermijnpersoneelsbeloningen De kosten van de toegezegd-pensioenregelingen en andere langetermijnpersoneelsbeloningen en de contante waarde van de pensioenverplichting worden bepaald door actuariële berekeningen. Hiervoor worden verschillende veronderstellingen gebruikt die van de werkelijke ontwikkelingen in de toekomst kunnen afwijken. Als gevolg van de complexiteit van de actuariële berekeningen en het lange termijn karakter van de verplichtingen zijn de personeelsverplichtingen zeer onderhevig aan veranderingen in de veronderstellingen. De belangrijkste actuariële veronderstellingen en een sensitiviteitsanalyse worden opgenomen in de toelichting Voorziening voor personeelsbeloningen Standaarden die werden gepubliceerd, maar die nog niet van kracht zijn De volgende standaarden en interpretaties werden gepubliceerd, maar waren nog niet van toepassing voor het boekjaar beginnend op 1 januari IFRS 9 Financiële Instrumenten en de daaropvolgende aanpassingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2018 maar nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie) Deze standaard werd uitgevaardigd in het kader van een breder project ter vervanging van IAS 39. IFRS 9 behoudt maar vereenvoudigt het gemengde waarderingsmodel en stelde twee primaire waarderingsklassen voorop voor financiële activa: afgeschreven kost en reële waarde. Eandis Groep - jaarrekening IFRS - jaareinde 31 december / 43