Jaarverslag Diocesane Caritas Instelling Bisdom Rotterdam. datum: Pagina 1 van 16

Transcriptie

1 Jaarverslag 2009 Diocesane Caritas Instelling Bisdom Rotterdam datum: Pagina 1 van 16

2 Inhoud jaarverslag Inleiding Algemeen; doelstelling DCI Public Relations Medewerker Caritas Werkbezoeken medewerker Caritas samen met een bestuurslid van de DCI Toekenningen en afwijzingen Verzoeken om ondersteuning - algemene opmerkingen o Richtlijnen o Solidariteitsfonds o Jeugd en jongeren Financiële kaders Overig Bestuurssamenstelling 2009 Bijlage: behandelde verzoeken om ondersteuning (uitgebreide info) Inleiding De DCI heeft sinds de installatie van het bestuur in november 2007 negen keer vergaderd tot en met december Van de eerste 4 vergaderingen (in de periode van november 2007 tot en met december 2008) heeft de DCI verslag gedaan in haar eerste jaarverslag. In het jaar 2009 vonden de vijfde tot en met negende vergadering plaats. Het bestuur biedt u thans haar jaarverslag over 2009 aan. Algemeen; doelstelling DCI De DCI heeft ten doel het op diocesaan niveau ondersteunen van het beleid inzake caritas en diaconie teneinde er toe bij te dragen dat deze een blijvende en herkenbare plaats hebben in het bisdom Rotterdam, een en ander met inachtneming van het diocesaan beleid en met behoud van alle rechten en verplichtingen, welke de afzonderlijke instellingen op grond van het Algemeen Reglement voor het bestuur van een (inter)parochiële caritasinstelling in de Nederlandse R.-K. Kerkprovincie bezitten. In vergelijking met de periode november 2007 tot en met december 2008 (opstartfase) begint de DCI nu duidelijk 'op koers' te komen: een fors aantal aanvragen is behandeld en er zijn veel toekenningen gedaan. Alhoewel toekenningen belangrijk zijn worden de aanvragen met zorg op hun merites beoordeeld. Duidelijk begint te worden dat de weg naar de DCI bekend raakt. Hier moet wel opgemerkt worden dat van de zijde van (I)PCI-en en parochies nog niet veel verzoeken komen om financiële ondersteuning voor diaconale activiteiten. De DCI hoopt dat ook zij waar nodig de weg naar de DCI weten te vinden. In juni 2009 bleek het nodig te zijn om een extra vergadering in te lassen gelet op het aantal ontvangen verzoeken om ondersteuning en de tijdsspanne tot de volgende vergadering. De DCI streeft namelijk naar een maximale behandeltermijn van 3 maanden. Pagina 2 van 16

3 Public Relations Waar (de weg naar) de DCI nog niet bekend was heeft de DCI hiertoe het volgende gedaan: In de kringbijeenkomsten van PCI-en is het eerste jaarwerk van de DCI besproken en toegelicht door de algemeen econoom van het bisdom Rotterdam. Daarnaast heeft de medewerker Caritas in deze bijeenkomsten ruime bekendheid gegeven aan de werkzaamheden van de DCI en de mogelijkheid om projecten in te dienen bij de DCI. De medewerker Caritas heeft diverse bijeenkomsten van pastores en pastoraal werkers bezocht om juist ook de werkers in het veld te informeren over de mogelijkheden van financiële steun door de DCI. Daarnaast heeft de DCI gebruik gemaakt van de mogelijkheid om berichten op te nemen in de nieuwsbrief Dienen van Pastorale Dienstverlening. Dit omdat deze nieuwsbrief bestemd is voor al degenen die al of niet als vrijwilliger werkzaam zijn op het terrein van diaconie en caritas. In 2009 is de eigen website van de DCI ( gelanceerd, dit is ook in de berichtgeving over de DCI in het bisdomblad Tussenbeide en in de digitale nieuwsbrief Tussenbeide gemeld. Ook op het extranet van het bisdom zal de DCI een plaats krijgen. In dit vergaderjaar heeft de DCI verder een eigen PR-plan vastgesteld als intern referentiekader waaruit jaarlijks een werkplan kan worden vastgesteld, in overleg met de perschef van het bisdom. Het woordvoerderschap namens de DCI is bij de medewerker caritas gelegd. Voor 2009 is als speerpunt genomen de eigen website en een bijdrage in Tussenbeide. Medewerker Caritas Tijdens de vijfde vergadering (februari 2009) maakte het bestuur, voor zover nog nodig, kennis met Margreet Janse-Wijsman die sinds 1 januari 2009 aangesteld is als medewerker Caritas voor 0,5 fte. De medewerker Caritas staat het bestuur ter zijde, vooral bij de voorbereiding van de vergaderingen, bij het afhandelen van ingediende verzoeken om ondersteuning en bij de afhandeling van door de DCI genomen besluiten. In 2009 heeft de medewerker Caritas deelgenomen aan de diverse kringbijeenkomsten van PCI-en, aan pastorale vergaderingen in de kringen en is begonnen met het opbouwen van een netwerk. Zie ook hierboven onder 'Public Relations'. Zij heeft verder diverse werkbezoeken afgelegd in het kader van (mogelijke) projectaanvragen of om het desbetreffende bestuur te informeren over de voortgang van een reeds door de DCI ondersteund project. Bezocht zijn o.a.: Voedselbank Haaglanden, Stichting Voedselbank Nederland ( regio Rotterdam), Exodus Nederland, De Vrolijkheid op het AZC te Valkenburg, De broeders van Maastricht in het Stadsklooster in Den Haag, De Blauwe zusters in Den Haag, Vertegenwoordigers van werkgroepen van de parochie Sagrada Familia te Rotterdam, Pagina 3 van 16

4 De Missionarissen van Naastenliefde in Rotterdam, de R.K geestelijke verzorger van de detentieboot in Dordrecht. De medewerker Caritas heeft bemiddeld bij een individuele hulpaanvraag die de spankracht van de betreffende PCI verre te boven ging. Desgevraagd heeft een samenwerkingsverband van PCI-en uit de regio hulp kunnen bieden. Werkbezoeken medewerker Caritas samen met een bestuurslid van de DCI In de loop van 2009 is, gezien de goede ervaringen die de medewerker Caritas heeft opgedaan met het afleggen van werkbezoeken, besloten dat waar mogelijk er ook een lid van het bestuur van de DCI mee zal gaan op werkbezoek. In dat kader zijn de volgende bezoeken afgelegd: De Detentieboot in Dordrecht is bezocht. De DCI ontving bericht dat de R.K. geestelijke verzorger van de Detentieboot in Dordrecht dringend behoefte heeft aan materiële ondersteuning. Dit in aansluiting op de gift die de DCI in 2008 heeft verleend. De heer P.G.M. van der Burg, bestuurslid van de DCI, en de medewerker Caritas hebben in reactie hierop een werkbezoek afgelegd op de boot. Geïnventariseerd is waar hulp nodig is en geboden kan worden. Voor aankoop (en eventueel ook levering) van tweedehands kleding en schoenen werd na bemiddeling van de heer Van der Burg gezorgd. De omliggende PCI-en zijn door de medewerker Caritas benaderd met het verzoek om financiële ondersteuning, ondersteuning door vrijwilligers en materiële hulp. De medewerker Caritas en de heer N.J.H. van Egmond, voorzitter van de DCI, hebben een werkbezoek afgelegd aan Stichting Voedselbanken Nederland, regio Rotterdam Zij hebben gesproken met het echtpaar Sies, de drijvende krachten achter (en oprichters van) de Stichting Voedselbanken Nederland. Een aanvraag voor ondersteuning blijkt op het moment van het werkbezoek nog niet opportuun te zijn. (De medewerker Caritas heeft ook Voedselbank Haaglanden bezocht en de mogelijkheid van ondersteuning toegelicht. Deze voedselbank is hier dit jaar niet meer op teruggekomen.) Toekenningen en afwijzingen Chronologisch zijn de volgende verzoeken om ondersteuning behandeld en zo mogelijk toegekend, soms evenwel pas nadat om aanvullende informatie was gevraagd en naar tevredenheid verkregen. Enkele verzoeken om ondersteuning werden afgewezen. (Voor meer informatie over de toekenningen wordt u verwezen naar de bijlage 'behandelde verzoeken om ondersteuning'.) Kerstspel, Poolse parochie O.L.V. Sterre der Zee Afgewezen MOC H. Hart, dr. Ariënsstichting te Den Haag De Vrolijkheid, afdeling Leiden/Valkenburg Pagina 4 van 16

5 Jaarlijkse vakantieweek voor volwassenen van het Wijkpastoraat Oude Noorden in Rotterdam Versterken van caritas en diaconie in Het Groene Hart (verlenging project J. Maasen) Afgewezen Diaconieprijs brood en rozen voor 2009 en aanvulling 2008, bisdom Rotterdam 8.948,19 Werkgroep vrouwenondersteuning, parochie Sagrada Familia te Rotterdam Cursus Het handwerk van de PCI Kerkenkamer, Exodus Nederland OKD-project, Exodus Nederland Aanvraag ingetrokken Stichting Kikkeropfleurdoos te Hoek van Holland Afgewezen Kinderkamp 2009, Wijkpastoraat Oude Noorden te Rotterdam maximaal Highlands 2009, bisdom Rotterdam Rita s Reisbureau, Stichting Mara te Den Haag en Rotterdam Opstap, Stichting Mara te Den Haag Jongeren, betrokken aanwezig in uw wijk!, bisdom Rotterdam Stichting Amices te Dordrecht, doorverwijzing door PCI Christus Dienaar te Oud-Beijerland Afgewezen Pagina 5 van 16

6 Stichting Voedselbanken Nederland, regio Rotterdam 'Werelds koken', Studentenparochie H. Catharina van Alexandrië Kinderkamp 2009, doorverwijzing door PCI van de Parochie O.L. Vrouw Visitatie te Bleiswijk 150 maximaal Stichting Diaconaal Aandachtscentrum Dordrecht, Vereniging van Caritasinstellingen Dordrecht en Zwijndrecht 'Op bezoek bij gedetineerden', parochie Sagrada Familia te Rotterdam Dress for Success Rotterdam, Stichting Mara te Rotterdam Stichting Noodopvang Vluchtelingen Delft Stichting HIP te Zeist. Afgewezen Cursus Handwerk van de PCI 450 Brochure Leidse kerken en de WMO, Diaconie Protestantse Gemeente Leiden Pastoraat Oude Wijken, R.K. Instelling Katholiek Rotterdam Casa Abierta, stichting Nuestra Casa te Rotterdam Stichting Straatpastoraat Den Haag Stichting Emanuel te Rotterdam Pagina 6 van 16

7 Blauwe zusters Den Haag Stichting Voedselbank Alkemade e.o Verzoeken om ondersteuning - algemene opmerkingen Richtlijnen De 'richtlijnen voor toekenning van financiële bijdragen' die de DCI in de zomer van 2008 heeft vastgesteld, blijken een goede basis voor de werkzaamheden van de DCI te zijn. Gaande het jaar en het behandelingsproces blijkt dat in voorkomende gevallen ook argumenten worden meegewogen die niet direct in de richtlijnen opgenomen zijn, een vorm van voortschrijdend inzicht. Ook worden signalen van PCI-en, bijvoorbeeld over de personele paragraaf en de kosten hiervan, meegenomen in de besluitvorming van de DCI. Omdat de DCI in 2009 nog steeds doende is ervaring op te bouwen met de beoordeling van aanvragen is besloten om in 2010 de eigen richtlijnen te evalueren aan de hand van de dan opgedane ervaring en behandelde aanvragen. Deze evaluatie van de richtlijnen zal onderdeel uitmaken van de algehele evaluatie van het beleid terzake van de afdracht en de DCI. De DCI zal hierin het voortouw nemen. Solidariteitsfonds De DCI overwoog dat een solidariteitsfonds voor noodlijdende PCI-en vooralsnog niet gewenst is. De DCI ziet liever maatwerk bij PCI-en die (mede) door de afdrachtregeling in financiële problemen zouden kunnen komen. In die gevallen kunnen deze PCI-en zich wenden tot de algemeen econoom van het bisdom Rotterdam met een verzoek om ten dele te worden vrijgesteld van de afdrachtverplichting. Jeugd en jongeren Bij de behandeling van aanvragen dit jaar is gebleken dat de DCI heel nadrukkelijk bij de jeugd en de jongeren de caritas wil stimuleren. Waar mogelijk zet de DCI projecten graag in een bredere context, verbindt de projecten met kinderen, jongeren, scholen of bij voorbeeld maatschappelijke stages. De DCI besloot daarom diaconale activiteiten door jongeren te stimuleren door voor jongeren een versnelde aanvraagprocedure bij de DCI mogelijk te maken. Deze stimuleringsmaatregel gericht op jongeren is onder de naam Let your light shine! van start gegaan. Let your light shine! De DCI nodigt de jeugd/de jongeren in ons bisdom uit om een project voor ondersteuning door de DCI bij haar aan te dragen. Een aanvraag hiertoe wordt dan binnen 3 weken behandeld en kan gedaan worden tot een maximumbedrag van Dit om de caritas in het bisdom te stimuleren en in het bijzonder de caritas door de jongeren. Met het oog op "Highlands 2009" is een folder vervaardigd die bij wijze van pilot daar is uitgereikt aan de M25-groepen en hun begeleiders. Bij de uitreiking van de diaconieprijs "Brood en Rozen 2009" is de actie ook daar onder de aandacht gebracht. Verder is aandacht geschonken aan deze stimuleringsmaatregel in Pagina 7 van 16

8 Tussenbeide en door het meezenden van de folder bij diverse diocesane mailingen aan jongerengroepen. Financiële kaders Een van de onderwerpen waarover de DCI dit verslagjaar heeft nagedacht is de vraag of er gereserveerd zou kunnen worden. De DCI heeft nadrukkelijk niet de intentie om te reserveren. Ontvangen gelden dienen uitgegeven te worden. Een en ander met inachtneming van de aanloopfase. Als er gereserveerd dient te worden, zou dit zijn in het kader van overlopende posten. Denk aan toekenningen die zijn gedaan voor enkele jaren. Bij de oprichting van de DCI is bepaald dat het bisdom Rotterdam zorg zou dragen voor het voeren van de administratie van de DCI. De in- en uitgaande geldstromen van de DCI lopen dan ook via de boeken van het bisdom, en zijn derhalve conform de voorschriften van de accountant- in de geconsolideerde (= samengevoegde) cijfers van het bisdom terug te vinden. De DCI doet voor het eerst verslag over de financiën van de DCI over de jaren 2007 en In de kringbijeenkomsten van PCI-en wordt deze verslaggeving alsmede de begroting 2009 uitvoerig besproken (zie onder 'Public Relations'). De DCI laat zich elke vergadering informeren over de nog openstaande afdrachten en de hierop genomen of nog te ondernemen actie door medewerkers van het bisdombureau. Overig Van tijd tot tijd nodigt de DCI iemand uit in een vergadering om nader kennis te maken en geïnformeerd te worden. Zo was in 2008 de voorzitter van de Diocesane Caritasinstelling van het Aartsbisdom Utrecht te gast. In 2009 maakte de DCI kennis met mevrouw L. Steijnmeijer, directeur van Stichting Mara ( een levensbeschouwelijke instelling van katholieke signatuur voor maatschappelijk activeringswerk in de provincie Zuid-Holland. Mara stimuleert, adviseert en ondersteunt vrijwilligers die zich inzetten voor mensen in kwetsbare of achtergestelde posities, opdat die sterker worden en verder kunnen in hun leven, samen met anderen. In dit kader vraagt Mara actief aandacht voor problemen in de samenleving, initieert en ondersteunt ze projecten en brengt ze verbindingen tussen mensen tot stand. Mara is gevestigd in Rotterdam en Den Haag, waar ook de meeste activiteiten plaatsvinden. Mara is een non-profit instelling. Zij ontvangt gemeentelijke subsidies voor de financiering van de organisatie en een deel van haar werk. Voor de concrete kosten van de projecten is Mara afhankelijk van de steun van diverse fondsen, donaties en giften. Gesproken werd over de zogenaamde projectencarrousel. In de optiek van diverse fondsen dienen projecten die financiering behoeven nieuw en liefst innovatief te zijn èn tijdelijk: langer dan drie jaar is niet wenselijk. Hoe dan om te gaan met projecten die het goed doen, maar niet verduurzaamd kunnen worden? Moet het project in een nieuwe jas gestoken worden om weer gefinancierd te kunnen worden? Is het projectmanagement meer gericht op het laten lopen van de inkomstenstroom dan het optimaliseren van het project? Niet ieder project kan immers verduurzaamd worden, soms is er ook meer tijd nodig dan 3 jaar om een project optimaal te laten lopen. Ook zijn er permanente projecten, bijvoorbeeld Pastoraat Oude Wijken, die ook gefinancierd dienen te worden. Pagina 8 van 16

9 Verder passeerden de contacten met/projecten van Mara met migrantengemeenschappen in Den Haag en Rotterdam de revue. Ook werd uitgebreid gesproken over de noodzaak van professionele ondersteuning om projecten van de grond te krijgen en draaiend te houden. Bestuurssamenstelling 2009 Het bestuur bestond in 2009 uit: N.J.H. van Egmond, voorzitter J.T.A.M. Berkhout, secretaris P.J. Smits, penningmeester P.G.M. van der Burg, lid J.H. Rath, lid J.C.G.M. Bakker, lid C.J.M. Hulsker, adviseur (geen bestuurslid) C.A.F. de Vette, adviseur van 14 september 2009 tot 1 december 2009, daarna bestuurslid* * Tot 1 december 2009 was er een vacature voor een bestuurlid afkomstig uit de regio Rijnmond. Pagina 9 van 16

10 Bijlage: behandelde verzoeken om ondersteuning Toegekende verzoeken om ondersteuning: is toegekend aan de dr. Ariënsstichting voor een drietal diaconale activiteiten van Multicultureel Ontmoetingscentrum H. Hart. Dit kleurrijke ontmoetingscentrum is gesitueerd in de Schilderswijk in Den Haag en is voortgekomen uit een initiatief van de Willibrordparochie. MOC H. Hart wil een bijdrage leveren aan de leefbaarheid van de buurt, het stimuleert ontmoeting tussen verschillende bevolkingsgroepen en wil hun emancipatie en zelfredzaamheid bevorderen. Participanten in dit centrum zijn diverse migrantenparochies, de Willibrordparochie, het missiepastoraat in de wijk en de Kleine Zusters van Jezus. De toekenning is voor activiteiten op het terrein van ontmoeting, ondersteuning en educatie te weten Café Creatief Vrouwentongen (laagdrempelig integratieproject), Spreekuur St. Lydia (sociaal spreekuur) en alfabetisatie. Een bijdrage op rekening t.n.v. dr. Ariënsstichting te Den Haag wordt op prijs gesteld is toegekend aan stichting de Vrolijkheid voor activiteiten in AZC Valkenburg. De Vrolijkheid stelt zich ten doel om kinderen van asielzoekers extra aandacht te geven en organiseert voor hen creatieve activiteiten. Dans, theater, muziek en beeldende kunst zijn middelen om hun verhalenvorm te geven. Om zelfvertrouwen en talent te ontwikkelen. De toekenning is voor een workshopreeks voor 3 leeftijdsgroepen onder de voorwaarden dat een vrijwilligersgroep opgezet wordt en dat contacten met de plaatselijke parochies/pci-en worden gelegd. Een bijdrage op rekeningnummer t.n.v. Stichting de Vrolijkheid te Amsterdam, o.v.v. Valkenburg, wordt op prijs gesteld is toegekend aan het Wijkpastoraat Oude Noorden uit Rotterdam om de huur van een rolstoelbus voor de jaarlijkse vakantieweek voor volwassenen uit de Rotterdamse achterstadswijken Crooswijk en het Oude Noorden mogelijk te maken. Dit om de vakantieweek ook mogelijk te maken voor minder mobiele volwassenen die anders niet op vakantie kunnen gaan. Het terugkomeffect is ook van belang. De mensen hebben elkaar namelijk in de vakantieweek beter leren kennen waardoor sociale netwerken ontstaan die terug in Rotterdam meestal standhouden en de leefbaarheid in de wijk ten goede komen. Een bijdrage op rekening t.n.v. Stichting Vakantieweken te Rotterdam wordt op prijs gesteld maximaal per jaar voor de diaconieprijs 2009 en 2010 Brood en Rozen van het bisdom Rotterdam. Naar aanleiding van de diaconieprijs 2008 heeft de DCI besloten om de diaconieprijs gedurende nog 2 jaar te ondersteunen. Dit opdat caritas en diaconie in ons bisdom een blijvende en herkenbare plaats krijgen. De DCI waardeert dit initiatief als middel om bekendheid te geven aan goede diaconale activiteiten. De opsteker naar vrijwilligers, de uitstraling naar andere projecten/vrijwilligers mag niet onderschat worden. Dit los van de waarde van de uitreiking van de prijs en het effect van de brochure. Het bedrag van de toekenning wordt verlaagd indien een ander fonds ook voor financiering zorgt. 948,19 voor de meerkosten van de diaconieprijs Brood en Rozen in De toekenning van de DCI voor de prijs in 2008 was gebaseerd op een schatting van de kosten aangezien het bisdom Rotterdam voor de eerste maal voor de organisatie zorg droeg. De kosten bleken uiteindelijk hoger te zijn voor de werkgroep vrouwenondersteuning van de Spaanssprekende parochie in Rotterdam. Dit is een groep Spaanssprekende vrouwen die zich het lot aantrekt van andere Spaanssprekende vrouwen die het in Rotterdam en omgeving om allerlei redenen moeilijk hebben, en vaak tussen wal en schip dreigen te vallen. Ze bieden een toegestoken hand aan hen die het moeilijk hebben en hopen te bereiken dat de vrouwen na een bepaalde tijd die hulp niet meer nodig hebben. Als eerste worden oplossingen gezocht voor dringende problemen. Als directe hulp niet meer nodig is, dan is er het vangnet van de parochie. De hulp die wordt gevraagd is heel divers. Zo wordt er hulp gevraagd bij illegaliteit, mishandeling, het verkrijgen van een verblijfsvergunning, van werk, van woonruimte enz. Een bijdrage op rekening t.n.v. Spaanssprekende parochie Sagrada Familia Apoyo te Rotterdam wordt op prijs gesteld. Pagina 10 van 16

11 2.100 voor de kosten van de cursus Het handwerk van de PCI. In deze cursus van vijf bijeenkomsten voor bestuursleden van Parochiële Caritas Instellingen komen vragen aan bod zoals wat voor een PCI wil ik zijn? Over de identiteit van de PCI. Hoe kom ik noden op het spoor en welke doelen ondersteun ik? Hoe kom ik aan geld en kweek ik belangstelling voor het werk van de PCI? De DCI stimuleert deelname aan de cursus en neemt daarom de kosten van 50 per deelnemer voor haar rekening. De cursus is gegeven in Delft, Leiden, Alphen en Spijkenisse. Bij voldoende belangstelling na de zomer van 2009 ook in Naaldwijk en Rotterdam voor een nieuw deel van het Ouders, Kinderen en Detentieproject (OKD) van Exodus Nederland. Exodus biedt hulp aan ex-gedetineerden en gedetineerden in de laatste fase van hun straf die gemotiveerd zijn om uit de criminaliteit te stappen. Exodus biedt daarnaast ook hulp aan familieleden van (ex- )gedetineerden. Het OKD-project voorziet er in dat kinderen van gedetineerde ouders eens per maand op een kindvriendelijke wijze hun ouder in de gevangenis kunnen bezoeken. Met het bedrag van de toekenning wil Exodus samen met de vrijwilligers een bijzondere dag maken van het bezoek van het kind aan de ouder in de gevangenis. Dit gedurende een jaar lang voor de ruim 120 kinderen in het Zuid- Hollandse OKD-project. De kinderen worden dan maandelijks getrakteerd op een uitje en dus extra aandacht op de dag dat zij hun gedetineerde ouder in de gevangenis bezoeken. De toekenning is onder de voorwaarde dat zorg gedragen wordt voor een verbinding met of inbeddding van dit project in de kerkelijke gemeenschap. Dit ook in verband met de financiering van het project na het eerste jaar. Een bijdrage op bankrekeningnummer t.n.v. Exodus Nederland te Leiden wordt op prijs gesteld maximaal als garantstelling voor de jaarlijkse vakantieweek van het Wijkpastoraat Oude Noorden voor kinderen uit de Rotterdamse achterstandswijken Crooswijk en het Oude Noorden die anders niet met vakantie kunnen gaan. Het betreft hier kinderen uit gezinnen met een minimuminkomen en vaak kinderen met een moeilijke achtergrond. De garantstelling is nodig voor het geval de begroting niet rondkomt. De DCI vindt dat het kinderkamp in ieder geval doorgang moet kunnen vinden. Een bijdrage op rekening t.n.v. Stichting Vakantieweken te Rotterdam wordt op prijs gesteld voor het project Highlands 2009 van het bisdom Rotterdam, een ontmoetingsdag van en voor M25 groepen. M25 is een project dat jongeren tussen 12 en 18 jaar uitdaagt en ondersteunt om zich in te zetten voor de zwakkeren en kwetsbaren in de samenleving die best een steuntje in de rug kunnen gebruiken. M25 neemt contact op met plaatselijke instellingen en organisaties die zich inzetten voor mensen die het moeilijk hebben. Dit om de jongeren daar in hun eigen regio met ondersteuning vrijwilligerswerk te laten verrichten. Sinds 2003 zijn in het bisdom een aantal M25 groepen actief die tot op heden nog nauwelijks of geen contact met elkaar hebben. Highlands 2009 hoopt onderlinge ontmoeting van M25 groepen en uitwisseling van ideeën en diaconale activiteiten op gang te brengen en een impuls te bieden. De DCI hoopt en vertrouwt dat deze ontmoetingsdag een impuls zal geven aan de bestaande M25-groepen en zou bijzonder graag zien dat nieuwe M25 groepen ontstaan en zich over het bisdom verspreiden om het project Rita s Reisbureau van Stichting Mara verder te ontwikkelen. Rita s Reisburau geeft mensen in financiële nood/kwetsbare mensen de gelegenheid om een weekje weg te kunnen, wat anders niet mogelijk zou zijn. Rita s Reisburau bemiddelt tussen mensen die een huisje of een caravan gratis ter beschikking willen stellen en tussen mogelijke vakantiegasten. In 2009 worden 100 vakanties aangeboden. De DCI is bekend met het project en wenst Rita s reisbureau verder te ontwikkelen, meer toegankelijk en nog meer bekend te maken. Dit met name ten behoeve van de parochies en parochiële caritasinstellingen in het bisdom Rotterdam. Middelen hiertoe zijn o.a. het nieuw te ontwikkelen handboek, de website en de reisgids. Hiervoor is dan ook de toekenning. Een bijdrage op rekeningnummer t.n.v. Stichting Mara te Rotterdam wordt op prijs gesteld om expansie van het project Opstap van Stichting Mara mogelijk te maken en om aansluiting bij de lokale parochies te verkrijgen. OPstap is een activeringsproject voor zwerfjongeren in Den Haag: maatjescontacten, groepsactiviteiten, een kookclub en de website waarkanikheen.nl. De opzet van het project is dat zwerfjongeren in contact komen met jonge stabiele vrijwilligers zodat het sociale netwerk van de zwerfjongeren versterkt wordt. De toekenning is geoormerkt voor de kosten van pr en communicatie (waaronder website, telefoonlijn e.d.) en de kosten van communicatie met lokale parochies. Dit laatste in verband met de nodige ondersteuning van OPstap. Hierbij wordt niet alleen gedacht aan financiële middelen maar ook de inzet van vrijwilligers en het verkrijgen van draagvlak en bekendheid bij de lokale parochies. Een bijdrage op rekeningnummer t.n.v. Stichting Mara te Rotterdam wordt op prijs gesteld. Pagina 11 van 16

12 7.500 is beschikbaar gesteld voor het project Jongeren, betrokken aanwezig in uw wijk! van het bisdom Rotterdam. Met dit project wil het bisdom DiaconAction een stevige impuls geven en in een bredere context neerzetten. In de landelijke jaarlijkse actie DiaconAction worden jongerengroepen uitgenodigd zich in het 4e weekend van november diaconaal in te zetten. De indruk bestaat nogal eens dat deze diaconale inzet eenmalig en van voorbijgaande aard is. Om dit beeld om te buigen richt het project zich op de jongerengroepen (de deelname aan DiaconAction), de plaatselijke geloofsgemeenschap en de plaatselijke gemeenschap. De diaconale inzet van de jongeren kan door dit project breder zichtbaar worden gemaakt, wat ook andere jongeren weer inviteert tot DiaconAction, of een toenadering tot de geloofgemeenschap. De plaatselijke geloofsgemeenschap kan zich hierdoor neerzetten in de plaatselijke gemeenschap. Aan de samenleving wordt een positief signaal afgegeven door/een positief beeld neergezet van de jongeren als zijnde de nieuwe generatie. De DCI hoopt dat met betrekking tot het 4e weekend van november en dus DiaconAction een vaste routine of zelfs traditie ontstaat en dat nog meer jongeren zich dat weekend diaconaal gaan inzetten voor Stichting Voedselbanken Nederland, regio Rotterdam. Deze stichting (één van de distributiecentra) heeft het plan om de continuïteit van de administratie, logistiek en financiën te waarborgen door het uitbouwen van de organisatie met vaste krachten. Zij werken nu uitsluitend met vrijwilligers op sleutelposities met het daarbij behorende verloop. De DCI vindt dat dit distributiecentrum gelet op de regiofunctie ondersteuning behoeft bij haar plannen tot professionalisering. Ook wordt gememoreerd dat de eerste voedselbank in Nederland in Rotterdam is gestart. De netto uitzendkosten voor het inhuren van een vrachtwagenchauffeur voor de duur van één jaar neemt de DCI dan ook graag voor haar rekening. Een bijdrage op rekeningnummer ten name van Stichting Voedselbanken Nederland, regio Rotterdam te Rotterdam wordt op prijs gesteld voor het project Werelds koken van de studentenparochie H. Catharina van Alexandrië. In dit project, in samenwerking met Stichting Uitgeprocedeerde Vluchtelingen in Leiden en de Leidse Studenten Ekklesia, bereiden Leidse studenten en vluchtelingen samen een maaltijd voor, om deze vervolgens ook gezamenlijk te eten. Op deze informele manier komen twee heel verschillende leefwerelden samen die normaal niet vanzelfsprekend bij elkaar horen: die van studenten en van vluchtelingen. Het studentenpastoraat is van oudsher aanwezig op of rond de universiteiten en hogescholen van Delft, Den Haag, Leiden en Rotterdam. De DCI acht deze kerkelijke aanwezigheid van groot belang, alsmede dat studenten worden gestimuleerd om maatschappelijk betrokken te zijn. 150 maximaal als garantstelling voor een vijftal deelnemersbijdragen voor het kinderkamp 2009 van het Rotterdamse Wijkpastoraat Oude Noorden. Doel van het kinderkamp is het mogelijk maken van een vakantiekamp voor kinderen uit de Rotterdamse achterstandswijken Crooswijk en het Oude Noorden. Het betreft hier kinderen uit gezinnen met een minimuminkomen en vaak ook met een moeilijke achtergrond. De DCI heeft reeds eerder een algemene garantstelling verstrekt voor voor het kinderkamp. Een bijdrage op rekening ten name van Stichting Vakantieweken te Rotterdam wordt op prijs gesteld voor Stichting Diaconaal Aandachtscentrum te Dordrecht. Omzien naar de naaste, iedere dag van de week. Het aandachtscentrum doet dat door gastvrij te zijn, gesprek mogelijk te maken en door informatie en advies te geven. Het bemiddelt bij noodvragen en biedt een stilteplek aan. In 2008 zijn er bijna bezoekers geweest. In de afgelopen jaren heeft de stichting zich ingespannen om het draagvlak te verbreden. In 1992 is het Centrum opgericht door de Hervormde en Gereformeerde kerken van Dordrecht en Zwijndrecht. Nu zijn diverse andere kerken uitgenodigd te participeren. Zo ook de Katholieke Kerk. De parochies in Dordrecht hebben hiermee van harte ingestemd. De DCI heeft besloten om over 2009, 2010 en per jaar bij te dragen voor de kosten van training van vrijwilligers van het aandachtscentrum. Dit gelet op het belang van vrijwilligers in het algemeen en voor het aandachtscentrum in het bijzonder. In die vrijwilligers investeert de DCI van harte. Een bijdrage op rekening ten name van Stichting Diaconaal Aandachtscentrum Dordrecht te Dordrecht wordt op prijs gesteld. Pagina 12 van 16

13 1.000 voor de werkgroep gevangenbezoek (Grupo Carcel) van de parochie Sagrada Familia in Rotterdam ter ondersteuning van hun werkzaamheden in Deze Spaanstalige parochie is een mozaiëk van Spaanssprekenden met 28 verschillende nationaliteiten. De vrijwilligers van de werkgroep Carcel bezoeken Spaanstalige gevangenen in Krimpen aan de IJssel, Alphen aan den Rijn, Rotterdam, Breda, Veenhuizen en Dordrecht. Hun werk doen zij in nauwe samenwerking met de pastores van de diverse gevangenissen. De DCI vindt dat de werkgroep van deze sterke diaconaal getinte migrantenparochie ondersteuning verdient. Een bijdrage op rekening ten name van Spaanssprekende parochie Sagrada Familia Grupo Carcel te Rotterdam wordt op prijs gesteld voor het project Dress for Success van Stichting Mara. Dress for Success geeft aan mensen die veelal lang werkloos zijn (en dus geen geld hebben voor representatieve kleding) een set kleding die geschikt is voor een sollicitatiegesprek. Zo krijgen mensen meer slaagkans bij hun sollicitatie. Het project wordt vooral gerund door vrijwilligers, waarvan het merendeel zelf een minimuminkomen heeft. Voor hen kan dit vrijwilligerswerk een opstap zijn naar betaald werk.de toekenning door de DCI is met name bedoeld voor reis- en onkostenvergoedingen (en andere ondersteuning) van deze vrijwilligers. Het project Dress for Success vraagt aandacht voor de situatie van degene die (langdurig) werkloos is met alle gevolgen van dien. De DCI vindt dat het een belangrijke signaalfunctie heeft. Een deel van de toekenning is daarom bestemd voor public relations. Een bijdrage op rekening ten name van Stichting Mara te Rotterdam wordt op prijs gesteld voor Stichting Noodopvang Vluchtelingen Delft (SNVD). SNVD is voortgekomen uit een initiatief van het toenmalige RK Dekenaat Delflanden, waarbij vervolgens diverse kerken zich hebben aangesloten. SNVD vangt mensen op die in een juridische procedure zijn ter verkrijging van een verblijfsvergunning, maar gedurende die periode geen recht hebben op opvang van overheidswege. Voorzien wordt in de basis levensbehoeften: onderdak en leefgeld voor voedsel en kleding. Vrijwilligers van uiteenlopende kerkelijke gezindte verzorgen de praktische ondersteuning en sociale begeleiding van de mensen die tijdelijk zijn gehuisvest in de opvang in Delft. Daarnaast wordt juridische begeleiding geboden. Doel is om de mensen aan een verblijfsvergunning te helpen en via de gemeente aan huisvesting, waarna zij uit de opvang kunnen vertrekken. De DCI heeft bijzonder veel waardering voor al hetgeen SNVD doet. De DCI ondersteunt dan ook graag weer de werkzaamheden van SNVD, net als in Een bijdrage op rekening ten name van Stichting Noodopvang Vluchtelingen Delft wordt op prijs gesteld. 450 aanvullend voor de kosten van de cursus Het handwerk van de PCI. In deze cursus van vijf bijeenkomsten voor bestuursleden van Parochiële Caritas Instellingen komen diverse vragen aan bod. Wat voor een PCI wil ik zijn? Over de identiteit van de PCI. Hoe kom ik noden op het spoor en welke doelen ondersteun ik? Hoe kom ik aan geld en kweek ik belangstelling voor het werk van de PCI? De DCI stimuleert deelname aan de cursus en neemt daarom de kosten van 50 per deelnemer voor haar rekening. De cursus is al gegeven in Delft, Leiden, Alphen en Spijkenisse. De DCI heeft daarvoor eerder een bedrag van toegekend. De toekenning is nu in verband met een nieuwe cursus in Naaldwijk voor het project Leidse kerken en de WMO van de Diaconie Protestantse gemeente in Leiden. Vanuit Diaconaal Centrum De Bakkerij helpt de protestantse diaconie dáár waar vaak geen andere helper meer is, in een intensieve samenwerking met de RK diaconie in Leiden. In het najaar van 2008 is vanuit De Bakkerij een onderzoek gestart binnen de geloofsgemeenschappen van Leiden om de (in)directe maatschappelijke bijdrage van de kerken in het kader van de prestatievelden van de WMO beknopt in beeld te brengen. De resultaten van die inventarisatie zijn, samen met aanbevelingen, opgenomen in een brochure die in november 2009 is aangeboden aan Burgemeester en Wethouders van Leiden. Zo is de maatschappelijke bijdrage van Leidse kerken aan diverse prestatievelden van de WMO inzichtelijk gemaakt voor zowel de lokale geloofsgemeenschappen als de plaatselijke politiek. Dit opdat kerken, sterker dan in het verleden, serieuze (gespreks)partners worden in de vormgeving van lokaal beleid op dit terrein, èn in de effectuering en toetsing ervan. De verwachting is dat de brochure de samenwerking van kerken en gemeentelijke overheid zal versterken. Vrijwilligers zijn erdoor bemoedigd en zijn zich meer bewust van de waarde van hun werk. De DCI vindt dat zowel de brochure als de presentatie bewerkstelligen dat caritas en diaconie uit de marge Pagina 13 van 16

14 komen en over parochiegrenzen heen gaan. Uiteindelijk krijgen caritas en diaconie hierdoor een blijvende en herkenbare plaats in de Leidse regio. De DCI ondersteunt dit project graag. En beveelt een ieder de brochure van harte aan. Een bijdrage op rekeningnummer ten name van Diaconie Protestantse gemeente Leiden te Leiden wordt op prijs gesteld voor het Pastoraat Oude Wijken in Rotterdam via R.K. Instelling Katholiek Rotterdam (IKR) In verband met de stedelijk presentie in Rotterdam en omdat een aantal bovenparochiële projecten zich niet goed laten onderbrengen bij parochie of bisdom is het wenselijk dat een instelling namens de Rotterdamse R.K. gemeenschap coördinerend, initiërend, uitvoerend en ondersteunend kan optreden in diverse (stedelijke) overlegvormen. Deze stichting is de R.K. Instelling Katholiek Rotterdam (IKR). Voorheen behartigde het Dekenaat Rijnmond het Pastoraat Oude Wijken met financiële ondersteuning van verschillende fondsen en een bijdrage van het bisdom Rotterdam. Thans zijn de drie R.K.pastorale beroepskrachten in dienst van het bisdom Rotterdam en gedetacheerd bij de IKR. Het Pastoraat Oude Wijken wil op grond van het evangelie present zijn bij de meest kwetsbare mensen in de wijken Het oude Noorden, het Oude Westen en de Bloemhof. Het zijn wijken met heel verschillende bewoners met uiteenlopende achtergronden en nationaliteiten. Veelal moeten de bewoners van een minimuminkomen rondkomen en kampen zij met de meest uiteenlopende problemen. De wijkpastores geven zorg aan de bewoners. De presentie in de wijk brengt met zich mee dat de werkzaamheden heel verschillend zijn: hulpverlening, bezoek, rouw en uitvaart, verwaarlozing, vervuiling, ontwrichting, verslaving, scheiding etc. De drie R.K. wijkpastores werken samen met de plaatselijke parochiegemeenschappen en het migrantenpastoraat. De aanvraag is voor een bijdrage in de salariskosten van de R.K. wijkpastores over meerdere jaren. De DCI spreekt haar bijzondere waardering uit voor het werk van het Pastoraat Oude Wijken. De kerk zelf en de steun die de kerk biedt moet zichtbaar aanwezig blijven in juist deze moeilijke wijken waar mensen veelal zich door het leven heen moeten worstelen. Waar kwetsbare gezinnen wonen en mensen die bijna geen uitweg meer hebben. Het werk van de R.K.wijkpastores hier moet mogelijk blijven. Ook voor andere fondsen moet duidelijk zijn dat binnen het bisdom Rotterdam veel belang gehecht wordt aan het Pastoraat Oude Wijken en dat dit zich ook financieel vertaalt. De toekenning ad is voor een aantal jaren: , en voor het project Casa Abierta van stichting Nuestra Casa Stichting Nuestra Casa heeft bij de DCI een aanvraag ingediend om ondersteuning van het project Casa Abierta. Het bestuur van de Sagrada Familia (de Spaanstalige parochie in Rotterdam) heeft Stichting Nuestra Casa opgericht om het bestuur en management van alle diaconale activiteiten van de parochie te behartigen. Met Casa Abierta (open huis) wil men de Spaanssprekende gemeenschap een ruimte aanbieden, waarin men elkaar kan ontmoeten om onderlinge ervaringen uit te wisselen of problemen te bespreken. Het aanbod van het open huis bestaat o.a. uit hulp bij het invullen van formulieren, psychologische ondersteuning, informatieverstrekking, juridische ondersteuning, individuele hulpverlening en Nederlandse les. De doelgroep bestaat uit de eerste generatie Spaanse immigranten, erkende vluchtelingen uit Latijns-Amerika, illegalen uit Latijns-Amerika en nieuwkomers. Het aantal Spaanstalige mensen in Rijnmond wordt geschat op ruim De problemen in de doelgroep zijn divers. Voorbeelden zijn integratieproblemen, illegaliteit, armoede, sociaal isolement. De DCI vindt dat het open huis van deze sterk diaconaal getinte migrantenparochie ondersteuning verdient. Een bijdrage op rekeningnummer van stichting Nuestra Casa te Rotterdam wordt op prijs gesteld voor Stichting Straatpastoraat Den Haag Het Straatpastoraat leent een luisterend oor aan mensen die een groot deel van hun dagen en nachten doorbrengen op straat of in de maatschappelijke opvang. Het biedt ruimte aan hen om te praten over de dingen die hen bezig houden, of het nu gaat om de zorgen van alledag of om 'hogere' of diepere vragen van geloof en leven. Daarbij is er respect en aandacht voor mensen zoals ze zijn. Hoewel de boodschap van het christelijk geloof voor de straatpastores een bron van inspiratie vormt, zijn de mensen van het straatpastoraat er niet op uit deze aan anderen op te dringen. Ook in gesprekken over geloofsvragen en godsdienstige thema's gaan zij uit van openheid en wederzijds respect. Ook wordt niet verplicht toegewerkt naar een afkickproject of hulpverleningstraject. Wel proberen zij mensen te ondersteunen die zelf naar dergelijke vormen van hulp op zoek zijn. Een belangrijk ankerpunt in het werk van het straatpastoraat zijn de wekelijkse vieringen met aansluitend een gezamenlijke maaltijd op vrijdagmiddag in de Jozefkapel van het stadsklooster aan het Westeinde. Wekelijks bezoeken zo'n 30 tot 40 mensen deze bijeenkomst. Na de zegen, waarmee de viering in de kapel wordt afgesloten, wordt in een van de andere zalen van het stadsklooster een gezamenlijke maaltijd gehouden. Deze wordt klaargemaakt door de eigen medewerkers of door vrijwilligers van de Engelstalige 'Church of our Saviour', die zich hebben aangeboden om de maaltijd tweemaal per maand te verzorgen. Een enkele keer is er een bijzondere maaltijd: in de zomer een barbecue in de kloostertuin en rond Pagina 14 van 16

15 Kerstmis een speciale kerstmaaltijd. De DCI spreekt haar bijzondere waardering uit voor de werkzaamheden van het straatpastoraat. De toekenning is gedaan voor de kosten van maaltijden in 2010, met een extraatje rondom de maaltijden op feest- en hoogtijdagen, alsmede om de huur van de eetzaal in 2010 mogelijk te maken. Een bijdrage op rekeningnummer van Stichting Straatpastoraat Den Haag te Den Haag wordt op prijs gesteld voor Stichting Emanuel De stichting Emanuel wil een projectcoördinator aanstellen voor het ouderenwerk. Verder wil men diverse activiteiten mogelijk maken voor de doelgroep: Kaapverdiaanse en Portugeessprekende ouderen in de regio Rijnmond. De Stichting heeft immers als doel het stimuleren en ondersteunen van emancipatie, participatie en integratie van deze doelgroep. Door de aanstelling van de projectcoördinator kunnen vrijwilligers geworven, geprofessionaliseerd en begeleid worden voor het vele werk ten behoeve van de ouderen in deze migrantengemeenschap. Uiteindelijk is het doel om ouderen uit hun isolement te halen en om vrijwilligers te leren hoe ze de hulpvragen van ouderen bij de juiste instanties kunnen neerleggen. De maatschappelijke participatie van de ouderen in de Nederlandse samenleving zal worden bevorderd. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan het verkleinen van de generatiekloof tussen de eerste generatie migranten en de generaties daarna. De problematiek van de eerste generatie Kaapverdianen en overige Portugeessprekenden is groot. Zij zijn door hun achtergrond in een sociaal isolement geraakt. Zij kwamen hier als zeevarenden, hebben moeite gehad om langlopende relaties in stand te houden. Velen spreken nauwelijks Nederlands. De DCI vindt dat het plan voor de coördinator om een professioneel vrijwilligerskader op te zetten goed is en dat dit ondersteuning verdient. Zo ook de overige beoogde activiteiten binnen de begroting. Een bijdrage op rekeningnummer van Stichting Emanuel te Rotterdam wordt op prijs gesteld voor de Blauwe zusters in Den Haag De Blauwe Zusters in Den Haag is een nieuwe vestiging van de Dienaressen van de heer en van de Maagd van Matará. Deze congregatie wordt geleid door de Nederlandse zuster Madre Maria de Anima Christi. Van deze congregatie bestaat reeds een vestiging in het bisdom Roermond, te weten Brunssum (sinds 2004) en in het bisdom Haarlem-Amsterdam te Heiloo (sinds 2007). Op verzoek van de bisschop van Rotterdam is deze congregatie naar ons bisdom gekomen met drie zusters. Zij willen vanuit hun uitvalsbasis in Den Haag thuis raken in de Haagse regio en vandaar uit hun werkzaamheden voortzetten in met name de steden in ons bisdom. Zij geven uitdrukking aan hun geloof door naast de medemens (jong en oud) in ziekte en gezondheid te gaan staan, door mee te gaan op het (soms moeilijke) levenspad van de naaste, door gastvrij te zijn, een luisterend oor te bieden en richting te wijzen in geval van (geestelijke) nood. De liefde tot God en de liefde tot de naaste staat bij hen centraal en dit uit zich in al hun werkzaamheden. Al hun werk is feitelijk caritas. Door het verrichten van liefdewerken, zoals het meewerken in ziekenhuizen, bejaardenhuizen, zorg voor gehandicapten, verlaten- en weeskinderen willen zij ook door hun daden uitdrukking geven aan hun geloof. De DCI is zeer blij met de komst van de Blauwe zusters in ons bisdom en wil hun graag aan de basis ondersteunen opdat zij hun liefdewerken kunnen uitvoeren. Het er zijn voor de naaste en met name de kwetsbare medemens geven zij vol overtuiging handen en voeten. De DCI wil ook memoreren dat het werk van deze en andere ordes ook een belangrijke aanvulling is op het bestaande pastoraat in het huidige tijdsbestek waar secularisering en individualisering voorkomt. Tegelijkertijd zoeken toch veel mensen geestelijke sturing of een spiritueel houvast in het leven. Zonder het etiket van de gevestigde kerk bereiken zij hopelijk de mensen die binnen andere kaders spiritueel willen zijn. De DCI heeft besloten om met een bedrag van de aanschaf van een auto, laptop en printer mogelijk te maken om de zusters te faciliteren. Zij zijn namelijk met alleen (in praktische zin) hun geloof en visie naar Den Haag gekomen. Daarnaast heeft de DCI aanvullend een bedrag toegekend van toe voor diverse kleinschalige diaconale activiteiten voor Stichting Voedselbank Alkemade e.o. Voedselbank Alkemade is in eerste instantie opgezet als een uitdeelpunt onder de vlag van Voedselbank Leiden met een klein aantal pakketten. Het uitdeelpunt is per 1 januari 2007 officieel omgezet naar een zelfstandig werkende Stichting Voedselbank Alkemade en omstreken. Het bestuur van de DCI hecht bijzonder veel waarde aan het broodnodige werk van de voedselbanken en aan al die vrijwilligers die het werk van de voedselbanken mede mogelijk maken. De toekenning is gedaan om vervanging van een versleten bestelbus mogelijk te maken. De voedselbank moet immers met haar werk door kunnen gaan en daar is een bus voor nodig. Een bijdrage op rekeningnummer ten name van Voedselbank Alkemade te Roelofarendsveen wordt op prijs gesteld. Pagina 15 van 16

16 Afgewezen verzoeken om ondersteuning: Kerstspel Poolse parochie O.L.V. Sterre der Zee, Rotterdam Versterken van caritas en diaconie in het Groene Hart (verlenging project J. Maasen) Stichting Kikkeropfleurdoos Stichting Amices te Dordrecht, pci Christus Dienaar Stichting HIP te Zeist Brochure Leidse kerken en de WMO, Diaconie Protesantse Gemeente Leiden* * dit verzoek is later hernomen Ingetrokken verzoek om ondersteuning: Kerkenkamer Exodus, Exodus Nederland Pagina 16 van 16