Knie kijkoperatie. Alle informatie over het krijgen van een kijkoperatie van de knie voor u op een rij

Transcriptie

1 Knie kijkoperatie Alle informatie over het krijgen van een kijkoperatie van de knie voor u op een rij

2 Inhoudsopgave De knie De behandeling stap voor stap Voorbereidingen voor opname De opname en operatie Herstel en terug naar huis Oefeningen/leefregels Mogelijke complicaties Veelgestelde vragen Checklist benodigdheden voor opname Contactgegevens Knieprothese Orthopedie Rijnmond 3

3 De knie Het kniegewricht bestaat uit drie botdelen: het bovenbeen (dijbeen), het onderbeen (scheenbeen) en de knieschijf. De uiteinden van het boven- en onderbeen zijn bedekt met een laagje kraakbeen, zodat de knie soepel kan bewegen. Tussen het bovenbeen en het onderbeen zitten twee menisci Het kniegewricht (meervoud van meniscus), één aan de binnenkant en één aan de buitenkant. Deze bestaan uit stevig bindweefsel en laten de botdelen goed op elkaar aansluiten. De stabiliteit van het kniegewricht wordt verkregen door de steun van banden (zoals de kruisbanden) pezen en spieren. De knie kijkoperatie Bij een knie kijkoperatie, ook wel arthroscopie genoemd, wordt er in het kniegewricht gekeken. Het doel kan zijn een verklaring te vinden voor knieklachten, wanneer deze via lichamelijk onderzoek en röntgenfoto s niet kan worden achterhaald. Een knie kijkoperatie kan ook worden gebruikt als ondersteuning bij een ingreep die te maken heeft met het kniegewricht. Bijvoorbeeld bij het herstellen van een breuk in de knie of bij het transplanteren van een pees als kruisband of bij een gescheurde meniscus (meest voorkomend). Een kijkoperatie heeft een aantal grote voordelen boven een open operatie: Het is een relatief kleine operatie U verblijft slechts enkele uren in het ziekenhuis De littekens zijn kleiner, meestal slechts één centimeter lang (2 of 3 stuks). Het hestel na de operatie verloopt vlotter, u kunt in veel gevallen snel weer uw dagelijkse bezigheden oppakken. Iedere operatie blijft echter uniek, afhankelijk van de beschadigingen in de knie kan de tijdsduur van de revalidatie verschillen per patiënt. Dijbeen De meest voorkomende beschadigingen aan de knie zijn Achterste kruisband Voorste kruisband Meniscus Knieschijf Scheenbeen Kuitbeen een gescheurd of abnormaal kraakbeen; een gescheurde meniscus (voetbalknie); gescheurde banden (voorste kruisband); losse bot en kraakbeenstukjes; slijtage van het gewricht (artrose) ontstoken gewrichten (reuma). Indien mogelijk wordt tijdens de knie kijkoperatie direct een behandeling uitgevoerd om de klachten te verhelpen. Het kan hierbij onder andere gaan om het verwijderen van een los brokstuk of meniscusflapje ; een kraakbeenbehandeling of mogelijk het verwijderen of hechten van een gescheurde meniscus of bot. 4 5

4 De behandeling stap voor stap Voorbereiding voor opname De knie kijkoperatie verloopt als volgt: De kijkoperatie wordt uitgevoerd door een orthopedisch chirurg en vindt plaats onder algehele of regionale verdoving (verdoving van een deel van het lichaam). Bij regionale verdoving bieden wij u de mogelijkheid om mee te kijken. U ontvangt dan direct uitleg van uw orthopedisch chirurg. De chirurg maakt een sneetje in de huid ter grootte van een knoopsgat en brengt de arthroscoop (kijkbuis) in het gewricht. Via de miniatuurlens verschijnt het beeld van het gewricht op een televisiescherm dat in de operatiekamer is opgesteld, dit beeld is niet bloederig, het kraakbeen is wit van kleur. Door een andere kleine snee kan de orthopedisch chirurg verschillende soorten instrumenten invoeren, zodat een eventuele gewrichtsschade kan worden behandeld; bijvoorbeeld schaartjes en tasthaakjes om een kapotte meniscus los te knippen of paktangetjes om losse stukjes kraakbeen te verwijderen. Ook wordt het gewricht gevuld met vocht, zodat er meer ruimte in het gewricht komt waardoor de orthopedisch chirurg gemakkelijker kan werken en het gewricht constant kan worden gespoeld. Na de operatie wordt de wond gehecht met hechtpleisters en het gewricht wordt verbonden. Soms is het niet mogelijk om de beschadiging met behulp van een kijkoperatie te behandelen en moet er toch een open operatie aan te pas komen. Dit kan direct na de kijkoperatie gebeuren of in een later stadium, wanneer de mogelijkheden met u zijn besproken. Als u wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een operatie, wordt u doorverwezen naar het Opnameplein in het Vlietland Ziekenhuis. Opnameplein: Het Opnameplein is een centraal punt voor alle voorbereidingen rondom uw opname en operatie. Hier vindt onder andere plaats: de pre-operatieve screening en een gesprek over uw medicijngebruik door de anesthesist (diegene die over de verdoving gaat tijdens uw operatie). Neemt u aub uw eigen medicatie mee in originele verpakking en/of uw medicatiepaspoort van uw apotheek. De verpleegkundige/anesthesioloog bespreekt hierbij met u: uw gezondheidstoestand de mogelijkheden van verdoven: een algehele narcose of een plaatselijke narcose door middel van een ruggenprik, eventueel gecombineerd met een slaapmiddel eventueel aanvullende onderzoeken Voorbereidingen thuis: Terug huis en ophalen U regelt voorafgaand aan de operatie uw vervoer terug naar huis. U mag 24 uur na de operatie (in verband met de verdoving die u tijdens de operatie heeft gekregen) geen voertuigen besturen. Krukken Krukken zijn comfortabel voor de eerste dagen na de operatie. U mag na de operatie op het geopereerde been staan maar omdat het geopereerd is, is het pijnlijk en kan het nodig zijn om krukken te gebruiken. De specialist heeft met u besproken of dat voor u nodig is. U regelt dan de krukken van tevoren, bijvoorbeeld via de thuiszorgwinkel. Voor inlichtingen kunt u contact opnemen met Careyn Contact, telefoon , op werkdagen van uur en in het weekend. Website Careyn heeft diverse servicepunten bij u in de buurt. Hulp na de operatie De eerste dagen na de knie kijkoperatie bent u niet zo mobiel als anders. Het is dan prettig als familie of vrienden een handje kunnen helpen. De eerste nacht na de knie kijkoperatie kan het prettig zijn om niet alleen thuis te zijn. Paracetamol U dient zelf voldoende paracetamol aan te schaffen als basispijnstiller na de operatie. Wij adviseren minimaal 40 tabletten van 500 mg in huis te hebben. U mag bij pijn tot 4 keer per dag 2 tabletten paracetamol nemen van 500 mg. Daarnaast krijgt u andere pijnstillers. Geef op de afdeling duidelijk aan als u ook andere pijnstillers gebruikt. Het advies over te gebruiken pijnstillers wordt dan op uw situatie aangepast. 6 7

5 De operatie en opname Herstel en terug naar huis Dag van de opname U verschijnt nuchter op de afgesproken tijd in het Vlietland Ziekenhuis op de afdeling orthopedie. Dat betekent dat u de avond voor de operatie (0:00 uur) voor het laatst gedronken en gegeten heeft. U wast zich s ochtends goed, het is namelijk erg belangrijk om zo schoon mogelijk te kunnen werken tijdens de operatie. Verwijder eventuele nagellak en make-up. Draag geen sieraden, horloge of piercings. Dit geldt ook voor gebitselementen en hoorapparaten. U draagt gemakkelijk zittende kleding en schoeisel (geen strakke broek). De verpleegkundige/anesthesioloog geeft aan met welke van uw eigen medicijnen u moet stoppen voor de operatie. Indien zo afgesproken neemt u krukken mee naar het ziekenhuis. Laat kostbaarheden zoveel mogelijk thuis. U krijgt een bed toegewezen en er volgt een opnamegesprek met een (leerling)verpleegkundige van de afdeling. Deze verpleegkundige loopt alle (van belang zijnde) gegevens met u door en zal uw bloeddruk, pols, temperatuur meten. Verloop van de operatie Na voorbereiding door de anesthesioloog vindt de knie kijkoperatie plaats in de operatiekamer. De operatie duurt 30 tot 60 minuten. Verloop van de opname in het ziekenhuis na de operatie Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer gereden waar u rustig kunt bijkomen van de verdoving. Uw bloeddruk en hartslag worden gecontroleerd. De orthopedisch chirurg geeft u informatie over wat er bij de kniekijkoperatie is gezien en wat er is gedaan. Indien nodig komt de orthopeed en/of fysiotherapeut u uitleggen hoe u moet lopen met krukken en welke oefeningen u thuis moet doen. Het verblijf in het ziekenhuis duurt in totaal enkele uren. Op het moment dat u voldoende bent opgeknapt na de operatie en de orthopeed en anesthesioloog akkoord zijn met uw ontslag, mag u naar huis worden gebracht door uw begeleider. De herstelperiode na een knie kijkoperatie beslaat 2 tot 6 weken en verloopt in grote lijnen als volgt: Een kijkoperatie vindt plaats in dagbehandeling. U kunt weer naar huis op de dag dat u behandeld bent. U heeft van de fysiotherapeut en/of orthopeed te horen gekregen hoelang u eventueel met krukken moet lopen en welke oefeningen u thuis moet doen. Lopen: u mag na de operatie het been volledig belasten. De krukken gebruikt u zo nodig ter ondersteuning. Indien u geen last meer heeft van de knie mag u het gebruik van de krukken afbouwen. Eerst met 1 kruk (u gebruikt de kruk aan de niet-geopereerde zijde), daarna mag u zonder krukken lopen. Gewoonlijk is dit na 3-5 dagen. De knie kan na de operatie enige dagen dikker zijn dan normaal, door belasting kan de zwelling toenemen. De eerste dagen na de knie kijkoperatie bent u niet zo mobiel als anders. Het is dan prettig als familie of vrienden een handje kunnen helpen. De eerste nacht na de knie kijkoperatie kan het prettig zijn om niet alleen thuis te zijn. De eerste dagen na de ingreep kan het operatiegebied nog wat pijn doen. Dat is normaal. De pijn wordt iedere dag wat minder, zo nodig neemt u een pijnstiller. U mag in geval van pijn maximaal 4 keer per dag 2 tabletten paracetamol nemen van 500 mg. Daarnaast krijgt u andere pijnstillers. Geef op de afdeling duidelijk aan als u ook andere pijnstillers gebruikt. Het advies over te gebruiken pijnstillers wordt dan op uw situatie aangepast. Het is verstandig rust te nemen na de operatie, steeds afgewisseld met kort bewegen. Leg uw been gestrekt en hoog zodat de zwelling in de knie afneemt. Strek en buig het enkelgewricht regelmatig, dit is goed voor de bloedsomloop. Om zwelling en pijn tegen te gaan, kunt u na de knie kijkoperatie starten met het koelen van de knie, hiervoor kunt u gebruik maken van coldpacks. Dit mag zo vaak als u wilt, maar niet langer dan minuten achtereen, met een natte theedoek tussen de huid en coldpack. Zorg er wel voor dat het ijs niet rechtstreeks in contact komt met de huid. U mag douchen, wel dient u de knie (wondjes) 5 dagen droog en steriel te houden zodat de wondjes kunnen genezen en de kans op infectie zo klein mogelijk is. Na 5 dagen mag de wond tijdens het douchen kort nat worden, mits er een korstje op de gaatjes aanwezig is. Dep de wond daarna voorzichtig droog. Buig de knie de eerste week na de operatie niet verder dan 90 graden, om te voorkomen dat de wondjes openspringen. Het helpt soms om op een hoge tafel te gaan zitten en het been heen en weer te laten bungelen. U mag 48 uur na de operatie het drukverband verwijderen en eventueel vervangen door de elastische kous (deze kous moet u s nachts uit doen). Bij het verwijderen van het drukverband moet u de pleisters laten zitten. Als de pleisters loslaten, kunt u nieuwe pleisters aanbrengen. Na 2 weken zijn de meeste patiënten in staat om hun dagelijkse activiteiten weer op te bouwen. Na 6 weken voelt de knie doorgaans weer goed aan en is de gebruikelijke smering hersteld. Autorijden is toegestaan op het moment dat u geen krukken meer nodig heeft en u een normaal looppatroon heeft. U mag buiten fietsen wanneer u zelfstandig zonder krukken loopt, u uw knie voldoende kunt buigen en u op één been in balans kunt staan. Als uw meniscus is gehecht tijdens de ingreep dan krijgt u andere instructies dan hierboven beschreven. 8 9

6 Oefeningen/leefregels Lopen met krukken Traplopen (omhoog) Nadat u geopereerd bent, loopt u tot aan de wondcontrole met twee loopkrukken. Tijdens de wondcontroleafspraak wordt met u besproken of het gebruik van de loopkrukken afgebouwd kan worden. 10 Stap 1 U steekt eerst uw krukken naar voren (foto 1). Stap 1 U pakt de leuning vast (foto 1). Stap 2 U stapt met uw geopereerde been naar voren (foto 2). Stap 2 U zet uw goede been op de traptrede (foto 2). Stap 3 U stapt met uw goede been voorbij de loopkrukken. Herhaalt u deze stappen (foto 3). Stap 3 U sluit daarna uw geopereerde been aan (foto s 3 en 4). 11

7 Mogelijke complicaties Traplopen (omlaag) Stap 1 U pakt de leuning vast (foto 1). Stap 2 U zet uw geopereerde been een trede naar beneden (foto s 2 en 3). Stap 3 U sluit daarna uw goede been aan (foto 4). Bij iedere operatie zijn complicaties mogelijk, zo ook bij een knie kijkoperatie. Gelukkig treden deze na een kijkoperatie zelden op. Overleg in de volgende gevallen met uw specialist: Als u hoge koorts krijgt, ziek bent en de knie meer pijn gaat doen en zwelt. Wanneer de kuit hard, pijnlijk, rood en glanzend is, waarbij het optrekken van de tenen naar de neus zeer pijnlijk is. Er kan een trombosebeen of longembolie ontstaan. Overleg is hierover noodzakelijk. Als de wond ernstig nabloedt en niet stopt ondanks afdrukken en hooghouden. Na een kijkoperatie blijft soms het gewricht nog een paar weken dik. Het gewrichtsslijmvlies is dan geïrriteerd. Wellicht is dan wat extra behandeling nodig van de fysiotherapeut of kunnen medicijnen worden voorgeschreven. Overleg bij twijfel met uw behandelend specialist. Schade door de kijkoperatie aan structuren rond de knie, zoals zenuwen of bloedvaten; dit is zeer zeldzaam. Soms is het resultaat van de knie kijkoperatie niet wat u ervan had gehoopt. Dit kan te maken hebben met de oorzaak van uw klachten die niet of niet volledig met de knie kijkoperatie is op te lossen. Het is belangrijk dat u hierover praat met uw orthopedisch chirurg

8 Veelgestelde vragen Checklist benodigdheden voor opname Heb ik thuis hulp nodig na de knie kijkoperatie? De eerste dagen na de knie kijkoperatie bent u niet zo mobiel als anders. Het is dan prettig als familie of vrienden een handje kunnen helpen. De eerste nacht na de knie kijkoperatie kan het prettig zijn om niet alleen thuis te zijn. Mijn drukverband lijkt te strak te zitten, wat moet ik doen? U mag het drukverband losser doen of eventueel vervangen door de elastische kous. erfelijke stollingsziekten voorkomen, moet u dit aangeven op de afdeling. Dan krijgt u zo nodig bloedverdunners voorgeschreven. Wanneer mag ik weer werken en sporten na een kniekijkoperatie? Sportactiviteiten kunnen, als de knie het toelaat, voorzichtig worden hervat na 4 tot 6 weken, tenzij anders met u wordt afgesproken door uw orthopeed en/of fysiotherapeut. De termijn waarop werk kan worden hervat, hangt af van het soort werk dat u doet. Uw medicijnen in originele verpakking Uw medicatiepaspoort + informatie van de trombosedienst (indien van toepassing) Uw identiteitsbewijs Uw verzekeringspapieren Uw patiëntensticker van Vlietland Ziekenhuis Uw krukken (indien zo besproken met uw specialist) Gemakkelijk zittende kleding waaronder een shirt met korte mouwen en een ruime broek Een afsluitbare tas voor uw kleding Laat waardevolle spullen zo veel mogelijk thuis U mag na de ingreep niet zelf autorijden, regel vooraf vervoer naar huis voor na de ingreep. De eerste dagen na de operatie bent u niet zo mobiel als anders. Regel vooraf hulp van familie en/of vrienden. Mag ik roken voor de operatie, wat is jullie advies? Wij adviseren u 7 dagen, maar zeker 48 uur, vóór de geplande operatiedatum te stoppen met roken. Uit onderzoek is gebleken dat roken de wondgenezing vertraagt en hierdoor kunnen mogelijke complicaties optreden na de operatie. Moet ik na een kniekijkoperatie altijd onder behandeling van een fysiotherapeut? Het kan nodig zijn na een kijkoperatie fysiotherapie te volgen. Als dat bij u nodig is, dan zal uw orthopeed daar een verwijzing voor meegeven na de kijkoperatie. Moet ik nog bloedverdunners gebruiken na een kniekijkoperatie? In principe hoeft dat na een kijkoperatie niet. Wel is het belangrijk dat u de kuitspieren na de operatie goed gebruikt. Als uw risico op trombose verhoogd is omdat u bijvoorbeeld eerder trombose heeft gehad of omdat in uw familie Mag ik mijn knie volledig belasten na de operatie? Lopen: u mag na de operatie het been volledig belasten (tenzij er een meniscus gehecht is of botboringen zijn verricht). De krukken gebruikt u ter ondersteuning. Indien u geen last van de knie heeft mag u het krukgebruik gaan afbouwen. Eerst met 1 kruk (de kruk aan de niet geopereerde zijde), daarna mag u zonder krukken lopen (gewoonlijk is dit na 3-5 dagen). Waarom moet ik nuchter blijven voor de ingreep? De operatie gebeurt onder verdoving. De reden dat de maag leeg moet zijn voor de operatie, is om te voorkomen dat maaginhoud in de longen kan komen. Heeft u nog vragen na het lezen van de informatie op de website en de informatiefolder? U kunt ons gerust bellen op telefoonnummer en u kunt vragen naar de polikliniek orthopedie of de verpleegafdeling orthopedie

9 Vlietland Ziekenhuis Vlietlandplein JH Schiedam Telefoonnummer: adres: info@orthopedierijnmond.nl Voor meer info kijk op onze website: