Thoraxcentrum Twente. Een (dreigend) hartinfarct en een spoed dotter- en stentbehandeling (PCI) Patiënten Informatie Map (PIM)

Transcriptie

1 Thoraxcentrum Twente Een (dreigend) hartinfarct en een spoed dotter- en stentbehandeling (PCI) Patiënten Informatie Map (PIM) Eigendom van adres postcode en woonplaats telefoon TCT 37/08 10

2

3 Inleiding U bent opgenomen op de afdeling Hartbewaking van ons ziekenhuis in verband met plotselinge hartklachten. Op het hartfilmpje (elektrocardiogram) was te zien dat uw hartspier op een bepaalde plaats ernstig zuurstoftekort had door een plotseling afgesloten kransslagader. Dit wordt ook wel een dreigend hartinfarct genoemd. Deze afsluiting wordt meestal veroorzaakt door een bloedstolsel op een al bestaande vernauwing in een kransslagader. Zuurstoftekort van een gedeelte van de hartspier leidt tot weefselversterf van dat gedeelte, dit wordt een hartinfarct genoemd. Hoe eerder de verstopping in de kransslagader wordt opgeheven des te kleiner de beschadiging van de hartspier. Om die reden heeft u een spoed dotter- en stentbehandeling, ofwel een PCI (Percutane Coronaire Interventie) ondergaan. Tijdens deze behandeling wordt door middel van bloedverdunnende medicijnen en hartkatheterisatie geprobeerd de afsluiting in de kransslagader zo snel mogelijk op te heffen, zodat de bloed- en daarmee zuurstoftoevoer van de hartspier weer optimaal wordt. In de folder Dotter- en stentbehandeling van de Hartstichting kunt u lezen wat er precies gebeurt tijdens een PCI en waarom de behandeling gedaan wordt. Patiënten Informatie Map (PIM) Omdat u met spoed een PCI moest ondergaan, was er nauwelijks tijd om u uit te leggen wat er met u ging gebeuren. Mogelijk was u ook te ziek om alle informatie goed op te nemen. Uw plotselinge hartklachten waren onverwacht en erg ingrijpend voor u en uw naasten. U moet nu veel verwerken. Om u hierbij te helpen, is het goed om achteraf informatie te krijgen over wat er met u gebeurd is. Om deze reden ontvangt u deze Patiënten Informatie Map. De informatie is tevens bedoeld om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de periode die nu nog volgt. Informatie die u op elk moment weer rustig door kunt nemen. Lees de informatie daarom goed door. Het is goed u te realiseren dat de omstandigheden voor iedereen weer anders kunnen zijn. Het kan dus zijn dat er afgeweken wordt van hetgeen u leest. Uw behandelend arts zal uw persoonlijke situatie met u en uw naaste omgeving bespreken. Deze map is uw persoonlijk eigendom. Er is ook ruimte voor uw eigen aantekeningen. In deze informatiemap wordt regelmatig verwezen naar andere patiënteninformatie. Deze informatie is aanwezig op de afdeling waar u opgenomen bent, vraag de verpleegkundige hier gerust naar. Aanvullende informatie vindt u op de website van ons ziekenhuis: Contactpersoon Als u wordt opgenomen in ons ziekenhuis is het noodzakelijk dat u een contactpersoon opgeeft, die zonodig het contact onderhoudt met het ziekenhuis en uw naasten. Indien nodig brengen wij de contactpersoon op de hoogte van veranderingen in uw situatie. We vragen deze persoon goed bereikbaar te zijn. Het komt nogal eens voor dat er van diverse kanten gebeld wordt voor informatie over patiënten. Dit kan veel verwarring veroorzaken en uw privacy in gevaar brengen. Om deze reden geven wij, in overleg met u, alleen informatie door aan de contactpersoon. Wij vragen u dringend uw naasten te vragen zich aan bovenstaande regels te houden. Mocht dit in uw geval tot problemen leiden, overlegt u dit dan met uw verpleegkundige. Tevens raden wij u aan om iemand mee te nemen naar uw controle afspraken op onze polikliniek. Twee personen horen nu eenmaal meer dan één. Tot slot Is iets niet duidelijk, twijfelt u ergens over of heeft u vragen, dan kunt u vanzelfsprekend terecht bij de desbetreffende hulpverlener van de afdeling waar u opgenomen bent. Zijn er zaken die niet voldoen aan uw verwachtingen en die naar uw idee anders of beter kunnen, meldt dat aan ons. Uw suggesties en opmerkingen bieden ons de mogelijkheid om de zorg nog beter af te stemmen op de wensen en behoeften van onze patiënten. In deze PIM wordt Dotter- en stentbehandeling PCI genoemd. 1

4 Inhoudsopgave Belangrijke informatie 3 Telefoonnummers 3 Bezoekadres 3 Postadres Medisch Spectrum Twente 3 Bezoektijden 3 Internetsite Thoraxcentrum 3 De opnameperiode 4 Wat heeft u nodig tijdens uw opname? 4 Afdeling E1 / E2 4 Na de PCI 5 Voorbereiding op overplaatsing of ontslag 5 De dag van ontslag 5 Herstel thuis 7 Normale verschijnselen na de PCI 7 Wondgenezing, Angioseal instructie 7 Wanneer de huisarts bellen? 7 Medicijngebruik, Nazorg, Roken, Voeding, Alcohol 8 Rust en beweging, Seksualiteit, Werkhervatting, Vakantie 9 Hartrevalidatie 9 Aanvullende informatie: patiënten met PCI via pols / elleboog 11 Wondgenezing, Nabloeding, Wanneer de huisarts bellen? 11 Nazorg 11 Risico s en complicaties 12 Algemene informatie 13 Wat te doen als u een klacht heeft? 13 Patiëntenverenigingen 13 Patiëntenvoorlichtingscentrum 13 Tenslotte 13 2

5 Belangrijke informatie Telefoonnummers verpleegafdeling E1 (Hartbewaking) (053) (053) verpleegafdeling E2 (Cardiologie) (053) polikliniek Cardiologie (Poli 18) (053) Bezoekadres Ariënsplein 1 Enschede Postadres Medisch Spectrum Twente Medisch Spectrum Twente mevrouw / meneer Afdeling E1 / E2, kamer Postbus KA Enschede Bezoektijden afdeling E1 Overdag in overleg met de verpleging. s Avonds van uur. afdeling E uur uur In het weekend en op feestdagen extra bezoekuur uur Internetsite Thoraxcentrum Waar in de Patiënten Informatie Map hij / hem staat kan ook zij / haar worden gelezen. 3

6 De opnameperiode Wat heeft u nodig tijdens uw opname? Het is belangrijk dat u spullen laat meenemen voor uw dagelijkse verzorging, zoals toiletartikelen, scheerapparaat, nachtkleding, ondergoed, zakdoeken, ochtendjas, sokken en pantoffels. Voor handdoeken en washandjes zorgt het ziekenhuis. Verder heeft u tijdens uw verblijf in ons ziekenhuis in ieder geval de volgende zaken nodig: inschrijvingsbewijs van de zorgverzekeraar; naam van huisarts en apotheek; naam en telefoonnummer van de contactpersoon; medicijnen (in originele verpakking) en eventueel bijbehorende geneesmiddelenpaspoort; Denkt u ook aan de volgende zaken indien dit voor u van toepassing is: dieetadvies; hulpmiddelen, zoals (lees)bril en zonodig uw brillenkoker, gehoorapparaat, wandelstok. Laat waardevolle eigendommen, zoals geld en sieraden, zo snel mogelijk door uw naasten naar huis brengen. Afdeling E1 / E2 De afdeling E1 is de hartbewaking van ons ziekenhuis. Hier worden patiënten opgenomen met plotselinge hartklachten. Indien uw lichamelijke toestand het toelaat, gaat u naar huis of wordt u overgeplaatst naar de afdeling E2 (Cardiologie). Ook kunt worden overgeplaatst naar een ziekenhuis in (de buurt van) uw woonplaats. Meer informatie over ons ziekenhuis en de afdeling E1 / E2 vindt u op uw patiëntenkamer in een map, met titel Informatie voor patiënten. 4

7 Na de PCI Wanneer u deze informatie leest, is er veel gebeurd. Omdat er bij u sprake was van een plotseling dreigend infarct, heeft u een spoed PCI ondergaan en is er de eerste 24 uur geregeld bloed afgenomen. Uit de bloeduitslagen is af te leiden in welke mate de hartspier door het plotselinge zuurstoftekort beschadigd is, ondanks de PCI behandeling. De grootte van het hartinfarct is afhankelijk van verschillende factoren: de hoeveelheid tijd die is verstreken tussen het optreden van de klachten en het opengaan van de afgesloten kransslagader door de PCI. Hoe eerder het bloedvat open is en de bloeddoorstroming weer op gang komt, hoe kleiner de beschadiging; het succes van de PCI; de complicaties van een (dreigend) hartinfarct, bijvoorbeeld hartritmestoornissen. De arts brengt u op de hoogte van de grootte van uw hartinfarct en de gevolgen die dit heeft voor u. De arts bespreekt met u voor welke behandeling gekozen wordt en hoe lang u opgenomen blijft. Dit is afhankelijk van de grootte en de plaats van het hartinfarct. In de regel geldt hoe kleiner het hartinfarct, hoe korter de opnameduur en hoe sneller de revalidatie. De PCI heeft plaatsgevonden door middel van katheters die via een slagader in uw lies of arm naar het hart zijn gebracht. Door het gebruik van bloedverdunners tijdens de behandeling is de kans op nabloeden aanwezig. Om nabloeden zoveel mogelijk te voorkomen, kan het zijn dat u een drukverband of een klein plugje (angioseal) in de lies krijgt. De angioseal zorgt ervoor dat het gaatje van het aangeprikte bloedvat wordt afgesloten en de bedrust wordt verkort. De verpleegkundige bespreekt met u wanneer u weer uit bed mag. Dit is mede afhankelijk van uw lichamelijke toestand en de medicijnen die u krijgt na de PCI. De verpleegkundige zorg bestaat naast de lichamelijke verzorging en technische handelingen, ook uit begeleiding en voorlichting. U kunt vanzelfsprekend altijd bij één van onze verpleegkundigen terecht, ook met (emotionele) problemen. Meer informatie over een hartinfarct en de nazorg vindt u in brochure Verder na een hartinfarct van de Nederlandse Hartstichting. Voorbereiding op overplaatsing of ontslag De arts komt bij u langs om te kijken hoe het met u gaat. Hij geeft u uitleg over hoe de PCI is verlopen, de mate van beschadiging van de hartspier en de medicijnen die u moet gebruiken. Hij bespreekt ook of en wanneer u met ontslag mag, of dat u nog opgenomen moet blijven en overgeplaatst wordt naar een ziekenhuis in (de buurt van) uw woonplaats. Is dit laatste het geval, dan wordt de nazorg gedaan door het ziekenhuis in uw regio. Het kan ook zijn dat u voor revalidatie overgeplaatst wordt naar de verpleegafdeling Cardiologie (E2). Blijft u onder behandeling van Medisch Spectrum Twente, dan bepaalt de arts of u in aanmerking komt voor poliklinische hartrevalidatie. Hierover vindt u meer informatie op pagina 10. De verpleegkundige bespreekt voor ontslag de leefregels thuis met u. Ook krijgt u een proefdosis Isordil (tabletje onder de tong) om te kijken of u dit medicijn verdraagt. Is dit het geval, dan krijgt u dit medicijn voorgeschreven voor als u pijn op de borst krijgt. De dag van ontslag Voordat u naar huis gaat, krijgt u de volgende papieren mee: een brief voor uzelf, met gegevens over uw PCI. Dit is een kopie van de brief die uw huisarts opgestuurd krijgt. Deze brief moet u thuis bewaren. Als u opnieuw klachten krijgt, kunt u deze brief aan de dienstdoende huisarts geven of aan de behandelend specialist geven; een recept of brief, waarop staat waar en wanneer u uw thuismedicatie kunt ophalen; een controleafspraak bij de cardioloog op de polikliniek. 5

8 Indien van toepassing, krijgt u ook nog mee: een afspraak en kaart voor de Trombosedienst, wanneer u acenocoumarol (Sintrom mitis ) of fenprocoumon (Marcoumar ) gebruikt; een afspraak voor bloedonderzoek en / of ander onderzoek. 6

9 Herstel thuis Dit hoofdstuk geeft u informatie die van belang is wanneer u weer thuis bent. Na ontslag uit het ziekenhuis gaat het verdere herstelproces en de revalidatie thuis door. Van tevoren is moeilijk te zeggen hoe dit proces zal verlopen. Dit verschilt van persoon tot persoon. Met anderen praten over de ingreep kan prettig zijn. Bedenk daarbij wel, dat het herstel bij iedereen weer anders verloopt. Wanneer u naar aanleiding van dit hoofdstuk nog vragen heeft, kunt u die vóór uw ontslag uit het ziekenhuis bespreken met de cardioloog of verpleegkundige. Vragen die u thuis heeft, kunt u bespreken met uw huisarts of met de cardioloog op de polikliniek. Meer informatie vindt u in de folder Verder na een hartinfarct van de Nederlandse Hartstichting. De folder is te verkrijgen op de afdeling E1 en E2 en in het Patiëntenvoorlichtingscentrum. Normale verschijnselen na de PCI Na de behandeling kunnen er allerlei klachten optreden. U heeft een spannende tijd achter de rug, waarbij uw lichamelijke en geestelijke conditie is verminderd. Door het geleidelijk hervatten van uw dagelijkse levensritme verdwijnen de klachten meestal vanzelf. Verschijnselen als overbezorgdheid en nervositeit zijn normaal en verdwijnen vaak na enige tijd. Mocht dit niet het geval zijn, bespreek het dan met uw huisarts. Wondgenezing De lieswond heeft enkele dagen tijd nodig om te genezen. Door het aanprikken van de slagader in de lies kan een bloeduitstorting ontstaan. Deze kan enkele dagen tot weken zichtbaar zijn en / of gezwollen blijven, of zelfs afzakken naar de knie. Hoewel dit vervelend kan zijn, is er geen reden tot bezorgdheid. Als er een kleine hoeveelheid vocht uit de wond lekt, kunt u een droog steriel gaasje op de wond leggen en deze vastplakken met een pleister. Gebruik geen poeder of zalfjes op de wond. U kunt gewoon douchen. Wij adviseren u de eerste dag na de PCI het lopen te beperken. Kleine stukjes in uw huis zijn geen probleem, maar vermijd lange afstanden. Probeer traplopen de eerste dagen zoveel mogelijk te vermijden. Als u traploopt, zet dan eerst het goede been neer en trek vervolgens het aangeprikte been bij. Om een nabloeding te voorkomen, is het belangrijk, dat u de eerste week: niet zwaar tilt, zoals zware tassen of kratten dragen; géén zwaar huishoudelijk werk verricht, zoals stofzuigen, ramen lappen; niet perst op het toilet (als u moeite heeft met de ontlasting, kunt u een laxeermiddel krijgen). Tevens mag u de eerste drie dagen na de ingreep niet zelf autorijden en / of fietsen 1. Angioseal instructie Als u een angioseal in de lies heeft gekregen na de PCI, krijgt u een kaartje mee met aanwijzingen. Wij adviseren u deze zorgvuldig op te volgen. Tevens dient u dit kaartje de eerste drie maanden bij u te dragen. Wanneer de huisarts bellen? Eenmaal thuis kunnen klachten optreden waarbij het raadzaam is hulp te zoeken. In eerste instantie belt u de huisarts. De huisarts neemt, indien nodig, contact op met de cardioloog. In noodgevallen kunt u telefonisch contact opnemen met het alarmnummer 112. Aarzel niet om contact op te nemen, u kunt beter een keer te vaak bellen dan te weinig. 1 Na een spoed PCI heeft u mogelijk leefregels gekregen, omdat u een hartinfarct heeft doorgemaakt. Volg dan de adviezen op betreffende lichamelijke activiteiten en autorijden na een hartinfarct. 7

10 Neemt contact op als: er plotseling een zwelling in de lies ontstaat (ter grootte van een pingpongbal) die pijnlijk en dik is; de wond rood (vurig) wordt; de wond gaat bloeden, of zoveel vocht produceert dat u deze meerdere malen per dag moet verbinden. Een paar druppels bloed is onschuldig. u pijn op de borst voelt, zoals vóór de dotterbehandeling. Neem direct een tabletje isosorbidedinitraat (Isordil ) 5 mg onder de tong. Verdwijnen de klachten daarna niet, of komen ze terug, dan moet u contact opnemen met uw huisarts. Medicijngebruik Verkeerd gebruik van medicijnen kan tot ernstige schade leiden, daarom is het volgende belangrijk: verander nóóit zelf de dosering; stop niet zelf met de voorgeschreven medicijnen; gebruik géén medicijnen van een ander, ook al heeft deze persoon dezelfde symptomen; let op eventuele bijwerkingen van de medicijnen en raadpleeg de bijsluiter. Nazorg Het is goed u te realiseren dat dotteren een behandeling is en geen genezing. Voor een optimaal herstel en om het risico op hart- en vaatziekten te verkleinen zijn de volgende adviezen van groot belang. Roken Onderzoek heeft aangetoond dat roken slecht is voor hart- en bloedvaten. Ook de relatie tussen roken en bijvoorbeeld long-, keel- en slokdarmkanker is aangetoond. Stoppen met roken verbetert de conditie en is dus altijd zinvol. Stoppen met roken is lang niet altijd gemakkelijk. In ons ziekenhuis bestaat de mogelijkheid om onder deskundige begeleiding te stoppen met roken. Meer informatie vindt u hierover in de folder Stoppen met roken poli en op de website van Medisch Spectrum Twente: Voeding Om uw hart en bloedvaten in een goede conditie te houden, is het belangrijk dat u matig bent met het gebruik van vet (met name verzadigd vet), cholesterol en zout. Ook het streven naar een gezond gewicht is belangrijk bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Eet gezond en niet teveel. Heeft u diabetes, houdt u dan uw bloedsuiker goed onder controle. Als er sprake is van overgewicht, is het verstandig af te vallen. Doe dit echter onder deskundige begeleiding van uw huisarts of diëtist. U bent nog aan het herstellen van de ingreep en afvallen mag dit herstel niet in de weg staan. Als u deel neemt aan het hartrevalidatieprogramma, kunt u daarbij ook de diëtist raadplegen. Op de afdeling vindt u voorlichtingsmateriaal over goede voeding. Zie ook de website Alcohol Een PCI is geen reden om met alcoholgebruik te stoppen. Wel is matiging aan te raden. Alcohol versterkt de werking van antistollingsmiddelen als acenocoumarol (Sintrom mitis ) en fenprocoumon (Marcoumar ). Bij gebruik van één tot twee glazen alcohol per dag is er geen risico op verstoring van de instelling. Meer alcohol wordt afgeraden, omdat dit de werking van deze medicijnen merkbaar beïnvloedt. Bespreek het gebruik van alcohol in ieder geval met uw cardioloog. 8

11 Rust en beweging Voer uw activiteiten langzaam op en neem tussendoor voldoende rust. Dit geldt zowel voor uw lichamelijke activiteiten, als voor uw geestelijke en sociale activiteiten. Een beetje moe worden mag, maar overdrijf niet. Probeer situaties die stress veroorzaken te vermijden en afstand te nemen van onaangename spanningen. Seksualiteit Vrijen is een inspanning die te vergelijken is met het oplopen van twee trappen. Het advies luidt: gewoon doen als u en uw partner er weer aan toe zijn. Het is belangrijk om ook hierover met elkaar te praten. Heeft u vragen, bespreek deze gerust met uw huisarts of cardioloog. Zie ook de folder Hart & Lust, seksualiteit en intiem contact na een hartaandoening van de Nederlandse Hartstichting. Werkhervatting Wanneer u weer met werken begint, is van veel factoren afhankelijk en verschilt per persoon. Bespreek de werkhervatting tijdens de controleafspraak met uw cardioloog, uw werkgever, de bedrijfsarts, of de huisarts. Het is belangrijk dat u ook het werken voorzichtig opbouwt en goed naar uw eigen lichaam luistert. Vakantie Als u vlot en zonder problemen herstelt, is een vakantie na een PCI behandeling heel goed mogelijk. Wel is het verstandig dit van tevoren met uw huisarts of cardioloog te bespreken. Als u besluit op vakantie te gaan, doe dan de eerste dagen rustig aan en bekijk zelf wat u aankunt. Vergeet uw medicatie niet en neem, indien in uw bezit, het eerder genoemde angioseal kaartje mee. Poliklinische Hartrevalidatie Blijft u onder behandeling van Medisch Spectrum Twente, dan bepaalt de cardioloog of u in aanmerking komt voor hartrevalidatie. Hartrevalidatie is bedoeld om u te ondersteunen bij een zo goed mogelijk en volledig herstel, zowel lichamelijk als geestelijk. De revalidatie geeft u inzicht in de hartaandoening en in de eventuele oorzaken en kan u helpen bij het aanpassen van uw leefstijl. Hartrevalidatie kan bestaan uit een beweeg-, inspannings- en een informatieprogramma, waarin verandering van leefstijl en preventie aan de orde komt. Ook uw eventuele partner en overige familieleden ervaren de gevolgen van uw situatie. Het hartrevalidatieteam kan u, en indien gewenst uw partner, hierin ondersteunen. In onze folder Hartrevalidatie vindt u meer informatie. 9

12 Ruimte voor eigen aantekeningen 10

13 Aanvullende informatie: patiënten met PCI via pols / elleboog Soms vindt PCI via de pols- of elleboogslagader plaats. In dit hoofdstuk vindt u specifieke informatie over deze behandeling, verder is het verloop van PCI hetzelfde. Wondgenezing Uw pols of elleboog kan door het aanprikken van de slagader wat dik en blauw zijn. Hierover hoeft u zich niet ongerust te maken. Het is ook mogelijk dat er een paar druppels bloed lekken uit de wond in uw arm. Dit is een onschuldig verschijnsel. Het wondje heeft enkele dagen nodig om te genezen. De ochtend na uw ontslag uit ons ziekenhuis verwijdert u de pleister of het drukverbandje. U kunt dan gewoon weer douchen of een bad nemen. Nabloeding Hoewel de kans klein is, kan er soms een nabloeding ontstaan. Om te voorkomen dat het wondje in uw arm gaat bloeden, moet u de arm, de dag van de ingreep en de volgende dag, wat ontzien: probeer de aangeprikte arm zoveel mogelijk in een mitella te houden. Doe niet veel met de arm, geef deze rust; vermijd het tillen van zware dingen en het maken van veel bewegingen, zoals huishoudelijk werk, handen schudden, auto besturen, steunen op de arm en hond uitlaten; 24 uur na de PCI is het dragen van de mitella niet meer nodig. Wanneer de huisarts bellen? Neem onmiddellijk contact op met uw huisarts, de Spoedeisende Hulp van uw ziekenhuis of bel alarmnummer 112 als: de wond in uw arm pomp- of golfsgewijs gaat bloeden. Dit kan een slagaderlijke bloeding zijn. Raak niet in paniek, maar druk met uw vingers de slagader dicht tot hulp arriveert, of laat dit doen door een huisgenoot; de aangeprikte pols of elleboog plotseling erg opzwelt. Nazorg Dagelijkse activiteiten die u uitvoerde voor de behandeling, kunt u meestal de derde dag na de ingreep weer hervatten. Wij adviseren u pas een week na ontslag weer met zwaar lichamelijke arbeid en / of sporten te beginnen 2. 2 Na een spoed PCI heeft u mogelijk leefregels gekregen, omdat u een hartinfarct heeft doorgemaakt. Volg dan de adviezen op betreffende lichamelijke activiteiten en autorijden na een hartinfarct. 11

14 Risico s en complicaties Risico s en complicaties bij een PCI Iedere behandeling kent een zeker risico. Bij meer dan 95% van de patiënten lukt het om met behulp van een PCI de vernauwingen of verstoppingen in de kransslagader op te heffen. In de overige gevallen wordt het gewenste resultaat niet, of onvoldoende bereikt. Uw cardioloog en de cardio-thoracaal chirurg kijken dan samen of u op een andere manier behandeld kunt worden. Dit is meestal met medicijnen, in sommige gevallen wordt voor een bypassoperatie gekozen. Soms kunnen er tijdens PCI complicaties optreden. In sommige gevallen treedt er een hartinfarct op door PCI. Gelukkig is de kans hierop klein. Ernstige complicaties die een spoedbypassoperatie noodzakelijk maken, of overlijden ten gevolge van de behandeling komen zelden voor. Ook op langere termijn - binnen een half jaar - kan blijken dat de behandeling niet blijvend het gewenste succes heeft. Er kan een littekenreactie in de vaatwand optreden, waardoor een nieuwe vernauwing van uw kransslagader optreedt. Dit wordt re-stenose genoemd. De kans hierop wordt door verschillende factoren bepaald, met name door: de lengte en ernst van de oorspronkelijke vernauwing; de gebruikte materialen. Re-stenose maakt in veel gevallen een nieuwe behandeling noodzakelijk. Meer informatie over risico s en complicaties bij PCI vindt u in de folder Dotter- en stentbehandeling van de Nederlandse Hartstichting. 12

15 Algemene informatie Wat te doen als u een klacht heeft? Medewerkers zijn ervoor om u tijdens uw verblijf in ons ziekenhuis een zo goed mogelijke behandeling en zorg te bieden. Toch kan het zijn dat u niet geheel tevreden bent over de behandeling, verzorging, organisatie of bejegening door medewerkers. Is dit het geval, dan raden u aan de situatie zo snel mogelijk te bespreken met de direct betrokkene of uw klacht te formuleren in de enquête die u meekrijgt bij ontslag. Komt u er samen niet uit, dan kunt u de klacht bespreken met het afdelingshoofd of uw behandelend arts. U kunt ook een beroep doen op onze klachtenfunctionarissen. Zij geven informatie en advies, bemiddelen bij klachten. Het doel is de behandelings- en vertrouwensrelatie tussen patiënt en hulpverlener te herstellen, waarbij het vinden van een bevredigende oplossing centraal staat, zonder in de schuldvraag te treden. De klachtenfunctionaris kunt u bereiken via het centrale nummer (053) Meer informatie kunt u vinden in de folder Rechten, plichten en klachten verkrijgbaar op de afdeling en het Patiëntenvoorlichtingscentrum naast de ingang locatie Haaksbergerstraat. U kunt ook een brief schrijven naar: Medisch Spectrum Twente Klachtenfunctionaris Postbus KA Enschede. Patiëntenverenigingen Er bestaan verschillende patiëntenverenigingen die voor u belangrijk kunnen zijn. Zo kunt u bijvoorbeeld behoefte hebben aan een gesprek met een lotgenoot over uw beleving en ervaringen. Dit kan een steun zijn bij de verwerking van deze ingrijpende gebeurtenis. Daarnaast heeft u wellicht het advies gekregen om meer te gaan bewegen of sporten. De patiëntenverenigingen richten hun activiteiten speciaal op deze vormen van nazorg. Natuurlijk is ook uw partner bij al deze activiteiten van harte welkom. Wilt u meer informatie over deze patiëntenverenigingen, neem dan contact op met het Patiëntenvoorlichtingscentrum van ons ziekenhuis, telefoon (053) of met de Nederlandse Hartstichting, telefoon (0900) , of website Patiëntenvoorlichtingscentrum Na een bezoek aan de polikliniek of na verblijf in ons ziekenhuis, kan het zijn dat u nog vragen heeft over bijvoorbeeld ziektes, onderzoeken, behandelingen en / of patiëntenverenigingen. U kunt hiermee terecht in ons Patiëntenvoorlichtingscentrum. Persoonlijke medische informatie krijgt u vanzelfsprekend alleen van uw behandelend arts en / of andere hulpverleners. In ons Patiëntenvoorlichtingscentrum zijn folders beschikbaar en bestaat de mogelijkheid om via internet aanvullende informatie te krijgen. Ons centrum is er voor iedereen en is te vinden in de centrale hal van locatie Enschede, gebouw Haaksbergerstraat. U bent van harte welkom, telefoon (053) en patientenvoorlichting@mst.nl Tenslotte U heeft recht op juiste en volledige informatie. Pas als u voldoende inzicht heeft, kunt u weloverwogen toestemming geven voor een bepaalde behandeling of een bepaald onderzoek. Als iets u niet geheel duidelijk is, vraagt u ons dan om nadere uitleg. Wij vertrouwen erop u op deze manier voldoende informatie te hebben gegeven. Het team Cardiologie wenst u voorspoedige beterschap. 13