Behandeling van slaapproblemen. en relatie melatonine -autisme Dr. Wiebe Braam s Heeren Loo Zuid-Nederland, Wekerom

Transcriptie

1 Behandeling van slaapproblemen met melatonine en relatie melatonine -autisme Dr. Wiebe Braam s Heeren Loo Zuid-Nederland, Wekerom 30 85% van de kinderen met een verstandelijke beperking heeft slaapproblemen Expertisecentrum slaapstoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking s Heeren Loo, Wekerom Indeling Dr. W. Braam, AVG, 's Heeren Loo, Wekerom Drs. A. Maas, orthopedagoog, Radboud Universiteit Nijmegen Dr. M. Smits, neuroloog, Ziekenhuis Gelderse Vallei Ede Dr. R. Didden, psycholoog, Radboud Universiteit Nijmegen Drs Ph. Collin, psychiater, Koraalgroep, Maastricht Prof. Dr. P. Curfs, afd. klinische genetica Universiteit Maastricht 1. Afgerond onderzoek met melatonine dubbelblind onderzoek 2. Verrassing tijdens het onderzoek: a. afnemend effect melatonine na enkele weken b. onderzoek naar de oorzaak hiervan 3. Nieuw onderzoek relatie melatonine en autisme 1

2 Normaal 24h melatonine ritme Melatonine synthese in pijnappelklier tijdens duisternis çhronobiotisch effect slaapopwekkend effect opening of the sleep-gate Melatonin saliva pg/ml :00 16:00 18:00 20:00 22:00 0:00 2:00 4:00 6:00 8:00 10:00 Normal Time (H) 7 Melatonine 24h ritme: normaal en vertraagd Melatonine 24 h ritme: normaal, vertraagd en bij autisme Melatonin saliva pg/ml :00 16:00 18:00 20:00 22:00 0:00 2:00 Time (H) 4:00 6:00 8:00 10:00 Normal DSPS Melatonin saliva pg/ml :00 16:00 18:00 20:00 22:00 0:00 2:00 Time (H) 4:00 6:00 8:00 10:00 Normaal DSPS Autisme 1. Afgerond onderzoek met melatonine 1 week 4 weeks melatonine 2.5 or 5 mg baseline placebo sleep diary sleep diary melatonin in saliva melatonin in saliva Melatonine bleek in dit onderzoek effectief. (N=51) Afname inslaapduur 30 minuten Afname aantal keren s nachts wakker worden Afname duur van het s nachts wakker zijn Toename totale slaapduur met ruim drie kwartier 2

3 2. Verrassingen tijdens het onderzoek Tevreden ouders, Behalve ouders van 3 kinderen met Angelman syndroom 1. afnemend effect melatonine na enkele weken behandeling bij Angelman syndroom 2. afname gedragsproblemen overdag Herhaling onderzoek bij 8 kinderen met Angelman syndroom Melatonine bleek ook bij Angelman syndroom effectief. Afname inslaapduur 32 minuten Afname aantal keren s nachts wakker worden Afname duur van het s nachts wakker zijn Toename totale slaapduur met bijna een uur Bij Angelman syndroom Na 3-4 weken weer vaker s nachts wakker worden Bij Angelman syndroom Na 3-4 weken weer vaker s nachts wakker worden Erg hoge melatonine spiegels overdag 3

4 Hoge melatonine spiegels overdag: Wordt veroorzaakt door een stoornis in de afbraak van melatonine Paradox: Hoge melatonine spiegels overdag Toch s nachts wakker worden en te vroeg ontwaken Nieuw onderzoek: naar het fenomeen van het afnemend effect van melatonine door te trage afbraak van melatonine Melatonine afbraak door CYP1A2, = een enzym in de lever Melatonine afbraak door CYP1A2, = een enzym in de lever Normaal actief enzym: Halfwaardetijd melatonine = minuten Melatonine afbraak door CYP1A2, = een enzym in de lever Normaal actief enzym: Halfwaardetijd melatonine = minuten Te traag actief ( poor metaboliser ) Halfwaardetijd melatonine = 3 6 uur 4

5 Meten afbraak snelheid melatonine (= activiteit CYP1A2) door clearance test. Meten afbraak snelheid melatonine (= activiteit CYP1A2) door clearance test. 11 uur speekselafname, daarna proefdosis melatonine 13 uur speekselafname voor topspiegel 15,16,17 uur idem voor meting dalingssnelheid Normale afbraak melatonine (3 mg 11:00 ur) Normale en trage afbraak melatonine (3mg 11:00 uur) 6 6 Melatonine in speeksel (pg/ml) 5 1 Normale afbraak melatonine Melatonine in speeksel (pg/ml) 5 1 Normaal Trage afbraak 11:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 11:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 Tijdstip speeksel afname Tijdstip afname speeksel Conclusies: Melatonine is effectief bij de behandeling van lang bestaande slaapproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking. Conclusies: Als het effect van melatonine na enkele weken weer afneemt is waarschijnlijk sprake van een stoornis in de afbraak van melatonine 5

6 Nieuw beleid slaappoli: 1. Eerst de eigen melatonine productie meten 2. Eerst metabolisatietest doen Resultaat nieuw beleid slaappoli: 1. Ongeveer 40% van de mensen met een VB met slaapproblemen heeft erg lage melatonine spiegels En dan pas behandeling starten Resultaat nieuw beleid slaappoli: Resultaat nieuw beleid slaappoli: 1. Ongeveer 40% van de mensen met een VB met slaapproblemen heeft erg lage melatonine spiegels, 2. Ruim 90% van hen breekt melatonine te traag af, 1. Ongeveer 40% van de mensen met een VB met slaapproblemen heeft erg lage melatonine spiegels, 2. Ruim 90% van hen breekt melatonine te traag af, 3. Ruim 95% van hen heeft (syndromaal) autisme 3. Nieuw onderzoek 15 achtereenvolgende nieuwe patiënten met afnemend effect melatonine Wat is de relatie tussen melatonine en autisme? 6

7 15 achtereenvolgende nieuwe patiënten met afnemend effect melatonine Bij iedereen 12u en 16u melatonine >50pg/ml 15 achtereenvolgende nieuwe patiënten met afnemend effect melatonine Bij iedereen 12u en 16u melatonine >50pg/ml Diagnose: 7x Autisme 6x Syndroom met syndromaal autisme 2x Syndroom zonder syndromaal autisme DNA onderzoek CYP1A2 gen Bij 9 van de 15 een mutatie in dit gen CYP1A2 polymorphisms in slow melatonin metabolisers: a possible relationship with autism spectrum disorder? Wiebe Braam, Henry Keijzer, Harry A J Struijker-Boudier, Robert Didden, Marcel G Smits, Leopold M G Curfs Hypothese Lage melatonine spiegels bij autisme Stoornis afbraak melatonine bij autisme Gevolg of oorzaak????? Dank voor uw aandacht. 7