Oplossing? Adam Cohen CHDR en UL Leiden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Oplossing? Adam Cohen CHDR en UL Leiden"

Transcriptie

1 Oplossing? Adam Cohen CHDR en UL Leiden

2 Wat doe je met het resultaat van een enquete

3 Een experiment in een gerenommeerd instituut Johns Hopkins USA veel klinisch onderzoek pp in trials in juli 2001 twee IRB s topinstituut NIH-sub $305 mil.

4 Gebruik van oud geregistreerd middel Niet-commerciële klinische studie met 10 pp onderzoek naar longfysiologie eerst inhalatie methacholine; leidt tot samentrekking van de luchtwegen (asthma) voorts inhalatie hexamethonium deel v.d. proefpersonen hexamethonium = ganglion blokker (neurotransmissie) Goedkeuring ethische commissie en FDA

5 Het onderzoek begint en verloopt dramatisch 23 april: 1 e pp inhaleert 1 g hexamethonium 25 april: 1 e pp meldt kortademigheid en droge hoest 3 mei: 1 e pp volledig hersteld 4 mei: 3 e pp inhaleert 1 g hexamethonium 5 mei: 3 e pp heeft droge hoest 9 mei: 3 e pp opgenomen in ziekenhuis 12 mei: 3 e pp heeft progressieve dyspnoe en wordt overgebracht naar IC 2 juni: 3 e pp overlijdt

6 Repercussies 16 juli: interne commissie concludeert dat dood waarschijnlijk te wijten is aan hexamethonium 19 juli: OHRP schorst al het federaal gesubsidieerd klinisch onderzoek in JH 21 juli: JH presenteert verbeterplan o.a. herbeoordeling van 2600 protocollen 22 juli: OHRP heft schorsing (deels) op 8 augustus: rapport externe commissie 11 oktober: schikking JH met familie januari 2002: IRB is klaar met herbeoordeling 2600 protocollen

7 Bekend geneesmiddel onbekende route Hexamethonium bromide for laboratory use only, not for drug, household, or others uses werd voorheen gebruikt voor de behandeling van hypertensie in 1972 van de markt gehaald pulmonaire toxische effecten beschreven in literatuur route van toediening (inhalatie) was nieuw middel was niet geprepareerd door een ziekenhuisapotheker niet steriel geen kwaliteitscontrole methode van prepareren en toedieningwijze d.m.v. verneveling werd gewijzigd na de eerste twee pp

8 Een gedachtenexperiment Er was een eis om gegevens over het te gebruiken geneesmiddel te geven aan ethische commissie IMPD zoveel informatie als nodig voor EC om veiligheid te beoordelen (ca 30 paginas) Er was niets gebeurd Bureaucratie! Er is iets gebeurd Nog meer regels (bv herbeoordeling protocollen en herstructurering EC)

9 Multidimensionele problemen kunnen niet monodimensioneel worden opgelost Johns Hopkins Verbeteren ethische commissie? Herbeoordelen protocollen? Ook: training/organisatie/kwaliteit apotheek/kwaliteit documentatie etc Er zijn teveel regels die innovatie belemmeren Regels weghalen? Industrie loopt weg naar lage lonenlanden Lonen verlagen? Onderzoekers lopen weg Lonen verhogen?

10 Integrale aanpak Concentreren op een enkele oplossing kan zaken gemakkelijk slechter maken (reageren op een ramp) Een breed overzicht van gehele veld is essentieel om prioriteiten vast te stellen Gezamenlijke aanpak maakt synergie Voor een integrale aanpak is een gezamenlijk doel nodig

11 Het beste klimaat voor klinische research in de wereld in Nederland Nederland heeft de basisvoorwaarden (nog) Hoog opleidingsniveau Homogeen niveau Korte afstanden Cultureel in staat tot internationale samenwerking Goede balans tussen overheidsfinanciering en private ondernemingen Representatieve gezondheidszorg Korte lijnen tussen beleidsmakers en uitvoerders (WMO)

12 Goede startpositie tov USA DAVID A. KING The scientific impact of nations Nature 430, (15 July 2004

13 Nature 430, Speelruimte voor verbetering

14 Im p rove clinical research! E T H IC S C O M M IT T E E S C L INICAL R E S E ARCH P O RT AL The patient C E RT IF IE D QUAL IT Y S Y S T E M S P A T IE N T R E S E A R C H P A R T IC IP A T IO N C LIN IC A L R E S E A R C H U N ITS C E R TIFIC A TIO N O F R E S E A R C H E R S D A TA M A N A G E M E N T SYSTE M T RAINING O F RE S E ARCHE RS R E S E A R C H N U R S E T R A IN IN G Study of long term side effects and epidem iology T RAINING IN P HARM ACOL O G Y / P HARM ACO T HE RAP Y PR O FE S SIO N A L M ulticenter groups (oncology H IV etc) Drug regulatory groups U ptake of innovation in health care Industry participation Health Insurance com panies C ost effective drug, device and surgery use

15 Voorbeeld van synergie Ziekenhuizen hebben research units met certificatie Eigen research efficienter Industrie hoeft geen infrastructuur meer te leveren Research goedkoper Prijzen geneesmiddelen lager Getrainde artsen Geen marketing meer op huidige niveau Overheid hoeft zich niet met geneesmiddelkeuze te bemoeien Prijzen vinden marktniveau vanzelf

16 Wat bepaalt het klimaat Operationeel klimaat Uitvoering van research Regels en ondersteuning Omgevingsfactoren Patientenparticipatie Research units als afdeling in ziekenhuis Professioneel klimaat Training Academici en artsen Onderzoeksverpleegkundigen Opleiding in farmacotherapie

17 Professionele klimaatverbetering Nationale certificering en opleiding van onderzoekers en research verpleegkundigen Analoog aan examens voor dierproeven Internationale erkenning (BaMa) Betere interne wetenschapsbeoordeling Uitbreiding onderwijs over geneesmiddelen Medische faculteiten Farmaceutische faculteiten Patientverenigingen Erkenning van het vak van klinisch onderzoeker met carriere structuur en adequate honorering en status Voorkom vlucht in de klinische specialismen

18 Operationeel:Maak potentiele patient bewust van belang en veiligheid van klinische research Iedere patient en familie wordt tegelijk blootgesteld aan diagnose en bijbehorende research Oncologie Cardiologie Onethisch? Slecht informed consent? Televisiespots Campagne bij huisarts Onderwijs op scholen Maatschappelijke verantwoordelijkheid voor deelname

19 Operationeel:Geld voor infrastructuur in plaats van voor projecten Innovatie ontstaat in goede infrastructuur Klinische research is een vak geworden Chirurgen kunnen vertrouwen dat het OK complex functioneert Waarom moeten onderzoekers steeds hun eigen infrastructuur maken Fondsen betalen niet of weinig voor infrastructuur Bv Researchnetwerk voor onderzoek bij kinderen Infrastructuurkosten zijn reeel 3x de personeelskosten

20 Regels Beoordeling van researchvoorstellen Verbetering wetenschapscommissies en interne structuur Portal voor klinische research CCMO Certificering van nationaal kwaliteitssysteem voor klinische research Geen concurrentievoordeel van individuele instituten Clinical Research Units Herkenbare structuur Open systemen Data systemen voor klinische research

21 Gevorderd plan voor klinische research portal Web-based via open source software intellectuele eigendom en controle (van het SYSTEEM) bij overheid Gebruik van portal door METC administratie en communicatie CCMO Onderzoeker Patient/maatschappij Elektronisch indiening en beheer van het complete onderzoeksdossier in de nabije toekomst Templates voor protocollen en documenten reeds op het net

22 Researcher Ethics Committee CA Public EudraCT templates for letters and decisions templates for for annual reports (EC-intranet for consulting dossiers) EC review time on/off (storage correspondance and dossiers) Front office Portal for the submission, review and public disclosure on medical research with human subjects Submission form (& dossier) Submission form (& dossier) db EC-01 db EC-02 db EC-34 db CA db CCMO Quarantine Monitor Doc./ data manag., process control & reports Notification Public disclosure Only after approval of the sponsor

23 Wat moet er nou met al die regels? De regels zelf hoeven niet te leiden tot bureaucratie Efficiënte systemen maken regels onzichtbaar voor professionals Belastingdienst aanpak. Onnutte of overbodige regels moeten worden verwijderd Identificatie en actie Bv werkgroep implementatie EU directive Via operationele klimaatverbetering

24 Algemene aanpak van klimaatverbetering Stel deelgebieden vast en benoem steering committee Benoem werkgroepen die de deelgebieden aanpakken Bestaat uit professionals Rapportage in 6 maanden Duidelijk plan Budget Financiering plannen Innovatieplatform? NWO? Industrie Subsidieregelingen (WBSO) Financier alleen infrastructuur geen projecten!

25 De Nederlandse onderzoeker van de toekomst?

26 Paul Janssen..To make this great dream come true persistence is required, a faith in the dream. This is why superior drugs will only be found by inquisitive and candid researchers, living in a free world where ideals can still be realized and beautiful dreams can still come true. They will not be found nor even recognized by complacent, unimaginative and lazy-minded bureaucrats, soaked in regulations, old prejudices and habits of mind

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Clinical Trials in Nederland 25 april 2013

Clinical Trials in Nederland 25 april 2013 Clinical Trials in Nederland 25 april 2013 Leonie Middelink * Bestuurslid NVFG Head Clinical Operations - Roche * Spreekt op persoonlijke titel Imago versus facts and figures Is de ietwat negatieve perceptie

Nadere informatie

Praktische implementatie Europese verordening Geneesmiddelen onderzoek

Praktische implementatie Europese verordening Geneesmiddelen onderzoek Praktische implementatie Europese verordening Geneesmiddelen onderzoek Dr. Joost Keers Hoofd Wetenschappelijk Instituut j.keers@mzh.nl 050 524 5826 http://www.ccmo.nl/nl/europese-verordening Belangrijke

Nadere informatie

Europese verordening klinische proeven. Harrie Storms (VWS)

Europese verordening klinische proeven. Harrie Storms (VWS) Europese verordening klinische proeven Harrie Storms (VWS) 1 Veranderingen EU verordening Indiening via EU-portal (nationale studies en multinationale studies) Centrale beoordeling van multinationaal onderzoek

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

MDR (2017/745) en klinisch onderzoek - Implementatie in Nederland -

MDR (2017/745) en klinisch onderzoek - Implementatie in Nederland - MDR (2017/745) en klinisch onderzoek - Implementatie in Nederland - DCRF 26 september 2018 Monique Al Teamcoördinator Landelijk Bureau CCMO MDR: Drie hoofdcategoriën klinisch onderzoek I II III Klinisch

Nadere informatie

Handleiding. Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD)

Handleiding. Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD) Handleiding Investigational Medicinal Product Dossier (IMPD) Inhoudsopgave Afkortingen... - 3 - Wat is het IMPD?... - 4 - Beslisschema inhoud IMPD... - 5 - Beschrijving inhoud IMPD... - 6 - Overzicht hoofdstukken

Nadere informatie

Clinical Trials in Nederland: op weg naar topkwaliteit DCTF Congres 3 oktober 2012 Lunteren. M.P.W. Lamberti, BA Algemeen Directeur

Clinical Trials in Nederland: op weg naar topkwaliteit DCTF Congres 3 oktober 2012 Lunteren. M.P.W. Lamberti, BA Algemeen Directeur Clinical Trials in Nederland: op weg naar topkwaliteit DCTF Congres 3 oktober 2012 Lunteren M.P.W. Lamberti, BA Algemeen Directeur Maastricht UMC-Holding MUMC-Holding CTCM BPCM MI Groningen Utrecht Nijmegen

Nadere informatie

Wat brengt de ECTR 536/2014 de patiënt & onderzoeker

Wat brengt de ECTR 536/2014 de patiënt & onderzoeker Wat brengt de ECTR 536/2014 de patiënt & onderzoeker Veronica van Nederveen, patient advocate Patientenstem.nu Thera Max, Sanofi, team manager Clinical Study Unit, namens Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen

Nadere informatie

Andere problemen bij de trage biomedische innovatie in Nederland

Andere problemen bij de trage biomedische innovatie in Nederland Andere problemen bij de trage biomedische innovatie in Nederland Prof. dr. J.W.W. Coebergh Voorzitter Federatie Medisch- Wetenschappelijke Verenigingen (FMWV) www.federa.org 1 Inhoudsopgave Opmerkingen

Nadere informatie

Wat zijn feiten en cijfers rond geneesmiddelenonderzoek?

Wat zijn feiten en cijfers rond geneesmiddelenonderzoek? Deze kaart geeft een overzicht van beschikbare feiten en geneesmiddelenonderzoek. De kaart is tot stand gekomen op basis van literatuuronderzoek, interviews en denksessies met deskundigen. Met dank aan

Nadere informatie

Introduction Henk Schwietert

Introduction Henk Schwietert Introduction Henk Schwietert Evalan develops, markets and sells services that use remote monitoring and telemetry solutions. Our Company Evalan develops hard- and software to support these services: mobile

Nadere informatie

RegNed SBP 17-12-2013

RegNed SBP 17-12-2013 17-12-2013 Het strategisch business plan 2014-2018 van het CBG: patiëntgerichte beoordeling, bevordering van goed gebruik en innovatie Bert Hiemstra, 3 december 2013 De wereld verandert snel, ook de wereld

Nadere informatie

Wet- en regelgeving en patiëntveiligheid

Wet- en regelgeving en patiëntveiligheid Wet- en regelgeving en patiëntveiligheid GS1 Congres Els van der Wilden, MD MPH Director Healthcare Providers, GS1 Global Office 8 maart 2018 Agenda Gezondheidszorglandschap Monitor Zorggerelateerde Schade

Nadere informatie

KLINISCH GENEESMIDDELEN- ONDERZOEK

KLINISCH GENEESMIDDELEN- ONDERZOEK KLINISCH GENEESMIDDELEN- ONDERZOEK HET PROCES VAN HET OPSTARTEN VAN KLINISCH ONDERZOEK MET GENEESMIDDELEN GAAT VERANDEREN De ECTR verandert het klinisch onderzoek met geneesmiddelen in Europa. Dit heeft

Nadere informatie

Kwaliteitsborging onderzoek in het. NVMETC bijeenkomst 23 november UMC Utrecht. Oktober 2016

Kwaliteitsborging onderzoek in het. NVMETC bijeenkomst 23 november UMC Utrecht. Oktober 2016 1 Kwaliteitsborging onderzoek in het UMC Utrecht NVMETC bijeenkomst 23 november 2016 Eugenie Ram, kwaliteitsmanager Onderzoek - Office Concernstaf Raad van Bestuur Oktober 2016 UMC Utrecht breed kwaliteitssysteem

Nadere informatie

De praktijk van deferred consent bij spoedeisend onderzoek

De praktijk van deferred consent bij spoedeisend onderzoek De praktijk van deferred consent bij spoedeisend onderzoek dr Erwin J.O. Kompanje Universitair docent klinische ethiek Klinisch ethicus Intensive care geneeskunde Het effect van wel/niet gebruik van Deferred

Nadere informatie

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU 25/2/2016. Biocide CLOSED CIRCUIT 1 25/2/2016 Biocide CLOSED CIRCUIT 2 Regulatory background and scope Biocidal products regulation (EU) nr. 528/2012 (BPR), art. 19 (4): A biocidal product shall not be authorised for making available on

Nadere informatie

Standard Operating Procedure

Standard Operating Procedure Standard Operating Procedure SOP: V9 Initiatievisite Auteur Naam: Functie instelling/afdeling Judie van den Elshout Staffunctionaris Wetenschapsbureau Wetenschapsbureau / Cluster Leerhuis Handtekening:...

Nadere informatie

De BOOG: Kan het nog beter en waar gaan we naar toe? S. Sleijfer, Erasmus MC-DDHK

De BOOG: Kan het nog beter en waar gaan we naar toe? S. Sleijfer, Erasmus MC-DDHK De BOOG: Kan het nog beter en waar gaan we naar toe? S. Sleijfer, Erasmus MC-DDHK Visie en focus Visie: BOOG coördineert en faciliteert het klinisch borstkankeronderzoek in Nederland om de behandeling

Nadere informatie

Impact van de ECTR en hoe zorgen we dat NL als beste uit de bus komt. Annelies van Woudenberg, ACRON Najaarsvergadering, 2 november 2016

Impact van de ECTR en hoe zorgen we dat NL als beste uit de bus komt. Annelies van Woudenberg, ACRON Najaarsvergadering, 2 november 2016 Impact van de ECTR en hoe zorgen we dat NL als beste uit de bus komt Annelies van Woudenberg, ACRON Najaarsvergadering, 2 november 2016 2 Dutch Clinical Research Foundation (DCRF) European Clinical Trial

Nadere informatie

Update implementatie bepalingen klinisch onderzoek MDR in Nederland

Update implementatie bepalingen klinisch onderzoek MDR in Nederland Update implementatie bepalingen klinisch onderzoek MDR in Nederland Sabina Hoekstra-van den Bosch Verdiepende sessie Klinisch Onderzoek VWS, Den Haag, 23 mei 2019 Samenvatting 1. Inleiding 2. Nieuwe EU

Nadere informatie

NHG-Leergang Palliatieve Zorg. Module 1: inleiding, palliatief redeneren

NHG-Leergang Palliatieve Zorg. Module 1: inleiding, palliatief redeneren NHG-Leergang Palliatieve Zorg Module 1: inleiding, palliatief redeneren Disclosure belangen spreker: (Potentiële) Belangenverstrengeling: Geen Palliatieve zorg Stel je voor dat je zelf te horen hebt gekregen

Nadere informatie

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland Annelies van Woudenberg, 14 november 2018 ECTR-project NL CCMO, DCRF en VWS: samenwerking bij implementatie ECTR Doel: als verordening van kracht

Nadere informatie

Naar toestemming voor nader gebruik van restmateriaal in het AMC

Naar toestemming voor nader gebruik van restmateriaal in het AMC Naar toestemming voor nader gebruik van restmateriaal in het AMC Mr.dr. Corrette Ploem Dr. Jörg Hamann Opzet Waar gaat het bij nader gebruik om? Waarom een toestemmingssysteem? Nadere vormgeving? Discussiepunten

Nadere informatie

Workshop 1: ECTR, budgetbesprekingen vertrager of. versneller bij lokale uitvoerbaarheid?

Workshop 1: ECTR, budgetbesprekingen vertrager of. versneller bij lokale uitvoerbaarheid? 1 Workshop 1: ECTR, budgetbesprekingen vertrager of Welkom! versneller bij lokale uitvoerbaarheid? Het nieuwe Europa: grensoverschrijdende mogelijkheden voor klinisch onderzoek Het DCRF Jaarcongres 2018

Nadere informatie

Geneesmiddelenonderzoek en de ziekenhuisapotheek

Geneesmiddelenonderzoek en de ziekenhuisapotheek Geneesmiddelenonderzoek en de ziekenhuisapotheek Pierre Bet ziekenhuisapotheker Klinische Farmacologie & Apotheek VU medisch centrum feb 2011 Inhoud Verantwoordelijkheden Bereiding van IMP Voortraject

Nadere informatie

De kracht van het netwerk

De kracht van het netwerk De kracht van het netwerk 2 e landelijk symposium voor IC-netwerken 28 november 2018 Eén virtuele IC voor de hele regio Mark van der Kuil intensivist, Bernhoven Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Toezicht op onderzoeker geïnitieerd klinisch onderzoek (IIT) Team Klinisch Onderzoek

Toezicht op onderzoeker geïnitieerd klinisch onderzoek (IIT) Team Klinisch Onderzoek Toezicht op onderzoeker geïnitieerd klinisch onderzoek (IIT) 2014-2016 Team Klinisch Onderzoek Toezicht op IIT 2014-2016 Aanleiding en werkwijze Bevindingen vanuit de praktijk Conclusies en aandachtspunten

Nadere informatie

Consent voor spoedeisend onderzoek bij acuut ernstig zieke patienten

Consent voor spoedeisend onderzoek bij acuut ernstig zieke patienten Consent voor spoedeisend onderzoek bij acuut ernstig zieke patienten dr Erwin J.O. Kompanje Erasmus MC Universitair medisch centrum Rotterdam Intensive Care volwassenen Spoedeisend onderzoek, definitie/

Nadere informatie

EU verordening geneesmiddelenonderzoek

EU verordening geneesmiddelenonderzoek EU verordening geneesmiddelenonderzoek Beoordelingen Europese s/jl mul/na/onaal vs. na/onale aanvraag Let op: de beoordeling wordt niet bij u ingediend maar in Europa via een Europese portal De beoordeling

Nadere informatie

3 april 2014 Partnership in Clinical Trials Martijn Griep, PhD Associate Director Kwaliteit en Naleving Janssen GCO Benelux, Tilburg

3 april 2014 Partnership in Clinical Trials Martijn Griep, PhD Associate Director Kwaliteit en Naleving Janssen GCO Benelux, Tilburg Ideale site ideale samenwerking in clinical trials 3 april 2014 Partnership in Clinical Trials Martijn Griep, PhD Associate Director Kwaliteit en Naleving Janssen GCO Benelux, Tilburg MICROSOFT CORPORATION

Nadere informatie

Standard Operating Procedure

Standard Operating Procedure Standard Operating Procedure STZ SOP: VL5 Protocolamendement (lokaal) Distributielijst : STZ Datum : 03-06-2014 Revisiedatum : 03-06-2015 Veranderingen ten opzichte van eerdere versies Versiedatum Opmerkingen

Nadere informatie

SEMINAR 4 NOVEMBER 2014

SEMINAR 4 NOVEMBER 2014 SEMINAR 4 NOVEMBER 2014 Professioneel opzetten en uitvoeren van klinisch onderzoek www.deresearchmanager.nl Striksteeg 7 7411 KR Deventer 0570 594 789 info@deresearchmanager.nl Ontwikkeling Afdeling Innovatie

Nadere informatie

EPD in the cloud. Workshop informatieveiligheidsconsulenten FOD VG 5/12/2013

EPD in the cloud. Workshop informatieveiligheidsconsulenten FOD VG 5/12/2013 EPD in the cloud Workshop informatieveiligheidsconsulenten FOD VG 5/12/2013 ICT:... van tool naar strategie Strategische implicaties Administratieve functies Medisch- Individualisatie technische patiëntbenadering

Nadere informatie

Toetsingskader nwmo. Denkmodel. Niet-interventioneel onderzoek. Toetsen?! Welk probleem lossen we precies op?

Toetsingskader nwmo. Denkmodel. Niet-interventioneel onderzoek. Toetsen?! Welk probleem lossen we precies op? Niet-interventioneel onderzoek ( niet WMO ) Toetsen?! Kit Roes Voorzitter stuurgroep Implementatie Toetsingkader nwmo Directeur Kwaliteit en Patiëntveiligheid UMC Utrecht NFU Platform Klinisch Onderzoek

Nadere informatie

Standard Operating Procedure

Standard Operating Procedure Standard Operating Procedure STZ SOP: U11 Voortgangsrapportage Distributielijst : STZ Datum : 19-06-2014 Revisiedatum : 19-06-2015 Veranderingen ten opzichte van eerdere versies Versiedatum Opmerkingen

Nadere informatie

Toezicht op IIT: bevindingen vanuit de praktijk

Toezicht op IIT: bevindingen vanuit de praktijk Toezicht op IIT: bevindingen vanuit de praktijk Elysée Hille, senior inspecteur namens deelteam KO-GCP Teamcoördinator KO-GCP/PhV/GZH Afdeling Farmaceutische Bedrijven Wat doet de IGZ? Toezicht op klinisch

Nadere informatie

Het EPD, hoe deal ik ermee? NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde. CRA dag 25 april 2013

Het EPD, hoe deal ik ermee? NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde. CRA dag 25 april 2013 0 Het EPD, hoe deal ik ermee? NVFG - Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde CRA dag 25 april 2013 Het EPD, hoe deal ik ermee? Moderators: Sharon Anderson Hans Martens Presentators: Robbert

Nadere informatie

Includeer hem maar in de studie. De familie is onderweg!

Includeer hem maar in de studie. De familie is onderweg! Includeer hem maar in de studie. De familie is onderweg! Ethiek van toestemming voor onderzoek in spoedeisende situaties dr Erwin J.O. Kompanje Department of Intensive Care Spoedeisend onderzoek op intensive

Nadere informatie

Rol van European Organisa4on for Research and Treatment of Cancer (EORTC)

Rol van European Organisa4on for Research and Treatment of Cancer (EORTC) Overzicht Verschillende partners Klinische studies binnen de farmaceu4sche industrie Protocol bij klinische studies Goedkeuring klinische studies Regels bij klinische studies Rol van European Medicines

Nadere informatie

KANKERONDERZOEK : DE ROL VAN DE COMMISSIES VOOR ETHIEK

KANKERONDERZOEK : DE ROL VAN DE COMMISSIES VOOR ETHIEK KANKERONDERZOEK : DE ROL VAN DE COMMISSIES VOOR ETHIEK Marc Bogaert (marc.bogaert@ugent.be) Brasschaat, 29 september 2005 Experimenten bij de mens : de situatie vanaf 1 mei 2004 De richtlijn (Directive)

Nadere informatie

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam

Pharmacotherapie. Introductie- COIG-cursus. Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam Pharmacotherapie Introductie- COIG-cursus Prof. Dr. T. van Gelder (Teun) Internist klinisch farmacoloog Erasmus MC Rotterdam vanaf 9.15 uur registratie en koffie/thee 10.00 10.15 uur opening en inleiding

Nadere informatie

Monitorplan voorbeeld

Monitorplan voorbeeld Monitorplan voorbeeld Protocol Er moet in het protocol beschreven worden dat er monitoring plaatsvindt (zie ook CCMO voorbeeld template). Het monitoringplan mag als bijlage worden toegevoegd (in dat geval

Nadere informatie

Valproate referral Nationale implementatie. KenBis 21 september 2018

Valproate referral Nationale implementatie. KenBis 21 september 2018 Valproate referral Nationale implementatie KenBis 21 september 2018 Disclaimer I am employed by a regulatory agency, and have nothing to disclose. The information on these slides is for general information

Nadere informatie

Berry Kok. Navara Risk Advisory

Berry Kok. Navara Risk Advisory Berry Kok Navara Risk Advisory Topics Informatiebeveiliging in het nieuws Annual Benchmark on Patient Privacy & Data Security Informatiebeveiliging in de zorg Extra uitdaging: mobiel Informatiebeveiliging

Nadere informatie

Hoe maken we Nederland weer

Hoe maken we Nederland weer Hoe maken we Nederland weer sterk? PharmInvest als motor voor meer investeringen Peter Bertens ACRON minisymposium, 15 juni 2018 Van Naar Associatie Innovatieve Geneesmiddelen Nederlandse kantoren van

Nadere informatie

Ervaringen met document X

Ervaringen met document X Martini Ziekenhuis Groningen Ervaringen met document X Ellen Rusch, wetenschappelijk medewerker Wetenschappelijk Instituut Wat gaan we doen? Structuur lokale haalbaarheid Martini Ziekenhuis Het werken

Nadere informatie

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland Annelies van Woudenberg, 13 november 2017 European Clinical Trial Regulation 536/ 2014 EU Verordening betreffende klinische proeven met geneesmiddelen

Nadere informatie

Value based healthcare door een quality improvement bril

Value based healthcare door een quality improvement bril Rotterdam, 7 december 2017 Value based healthcare door een quality improvement bril Ralph So, intensivist en medisch manager Kwaliteit, Veiligheid & Innovatie 16.35-17.00 uur Everybody in healthcare really

Nadere informatie

ESOP. European Society of Oncology Pharmacy

ESOP. European Society of Oncology Pharmacy ESOP European Society of Oncology Pharmacy 2019 www.esop.eu LIDMAATSCHAP: 59 leden (EU en non-eu) Organisatie voor alle oncologie apothekers die lid zijn van hun nationale onco-apothekers vereniging BOPP

Nadere informatie

Biosimilars enquête. Persoonlijke gegevens.

Biosimilars enquête. Persoonlijke gegevens. Biosimilars enquête Deze enquête is deel van een onderzoek naar biosimilars van de Universiteit Utrecht. De antwoorden worden geanonimiseerd en de resultaten zullen als vertrouwelijk behandeld worden.

Nadere informatie

Werkomgevingen voor de Onderzoekers

Werkomgevingen voor de Onderzoekers Werkomgevingen voor de Onderzoekers Visie AmsterdamUMC Hans van den Berg AmsterdamUMC VRE dag 3-6-2019 Agenda Onderzoeksgroepen bij AmsterdamUMC Referentie architectuur onderzoek Werkomgeving van onderzoeker:

Nadere informatie

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (UC03 sensor)

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (UC03 sensor) Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (UC03 sensor) Let op: Als het flexibele draad van dit licht beschadigd is, dient het te worden vervangen door iemand van de technische service, of

Nadere informatie

Richtlijn IC. Over het toevoegen van waarde voor de patiënt. PHJ van der Voort. Prof. Health Care; intensivist OLVG Topics in IC 2015

Richtlijn IC. Over het toevoegen van waarde voor de patiënt. PHJ van der Voort. Prof. Health Care; intensivist OLVG Topics in IC 2015 Richtlijn IC Over het toevoegen van waarde voor de patiënt PHJ van der Voort. Prof. Health Care; intensivist OLVG 1-12-2015 Topics in IC 2015 Voettekst van presentatie Huidige richtlijn uit 2006 Start

Nadere informatie

Gedigitaliseerd onderzoek..

Gedigitaliseerd onderzoek.. Gedigitaliseerd onderzoek.. ITC Validation Consultants an extra measure of Quality Frans Leijse Managing Director GSK Global QA-eCompliance Manager Adviseurs voor.. GxP compliance van ICT Systemen Computer

Nadere informatie

Veel gestelde vragen Medisch-wetenschappelijk onderzoek met medische hulpmiddelen 1

Veel gestelde vragen Medisch-wetenschappelijk onderzoek met medische hulpmiddelen 1 Veel gestelde vragen Medisch-wetenschappelijk onderzoek met medische hulpmiddelen 1 1. Wat is een medisch hulpmiddel? De wettelijke definitie 2 van een medisch hulpmiddel luidt: Een medisch hulpmiddel

Nadere informatie

DIFFERENT STEPS IN DRUG DEVELOPMENT: FROM THEORETICAL CONCEPT TO ACCESS FOR PATIENTS ROLE OF THE ETHICAL COMMITTEES

DIFFERENT STEPS IN DRUG DEVELOPMENT: FROM THEORETICAL CONCEPT TO ACCESS FOR PATIENTS ROLE OF THE ETHICAL COMMITTEES DIFFERENT STEPS IN DRUG DEVELOPMENT: FROM THEORETICAL CONCEPT TO ACCESS FOR PATIENTS ROLE OF THE ETHICAL COMMITTEES Klinische trials Verplicht vooraleer een geneesmiddel een marketing autorisatie kan krijgen

Nadere informatie

Behandel eerst, vraag later

Behandel eerst, vraag later Behandel eerst, vraag later Het toepassen van deferred consent bij spoedeisend onderzoek dr Erwin J.O. Kompanje Universitair docent klinische ethiek Klinisch ethicus Intensive care geneeskunde Department

Nadere informatie

Wearables in de gezondheidszorg. Regelgeving en normen

Wearables in de gezondheidszorg. Regelgeving en normen Wearables in de gezondheidszorg Regelgeving en normen Actueel Het belang van regelgeving Is mijn innovatie een medisch hulpmiddel? Definitie medisch hulpmiddel Elk instrument, toestel of apparaat, elke

Nadere informatie

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (Emergency UC03 sensor)

Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (Emergency UC03 sensor) Alistair LED stairwell luminaire Handleiding Alistair (Emergency UC03 sensor) Let op: Als het flexibele draad van dit licht beschadigd is, dient het te worden vervangen door iemand van de technische service,

Nadere informatie

Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen Implementatietrajecten 2015

Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen Implementatietrajecten 2015 Patiëntenparticipatiecultuur in ziekenhuizen Implementatietrajecten 2015 Ondersteuningsplan Meerjarenplan 2013 2017 Prof. dr. Ann Van Hecke Prof. dr. Kristof Eeckloo Simon Malfait Doel van de begeleidingssessies

Nadere informatie

Een business case voor de implementatie van SNOMED CT. Dr. Ir. Ronald Cornet Dr. Nicolette de Keizer Klinische Informatiekunde AMC

Een business case voor de implementatie van SNOMED CT. Dr. Ir. Ronald Cornet Dr. Nicolette de Keizer Klinische Informatiekunde AMC Een business case voor de implementatie van SNOMED CT Dr. Ir. Ronald Cornet Dr. Nicolette de Keizer Klinische Informatiekunde AMC Stelling 1 Ik vind dat zorgverleners te veel tijd kwijt zijn aan administratie

Nadere informatie

Informeren van studiedeelnemers na vroegtijdige beëindiging van een trial. Rien Janssens

Informeren van studiedeelnemers na vroegtijdige beëindiging van een trial. Rien Janssens Informeren van studiedeelnemers na vroegtijdige beëindiging van een trial Rien Janssens Inhoud Waarom eindigen trials vroegtijdig? Uitgangspunten bij informeren van deelnemers Niet informeren en het schadebeginsel

Nadere informatie

ICHOM en het belang voor de patiënt

ICHOM en het belang voor de patiënt DE PATIENT CENTRAAL Maarten de Wit Lent 12 oktober 2017 ICHOM en het belang voor de patiënt T2T Overarching principle B. The primary goal of treating patients with rheumatoid arthritis is to maximize long-term

Nadere informatie

De spaarder Alessie, R.J.M.; Camphuis, H.; Kapteyn, A.; Klijn, F.; Verhallen, T.M.M.

De spaarder Alessie, R.J.M.; Camphuis, H.; Kapteyn, A.; Klijn, F.; Verhallen, T.M.M. Tilburg University De spaarder Alessie, R.J.M.; Camphuis, H.; Kapteyn, A.; Klijn, F.; Verhallen, T.M.M. Published in: Financiele advisering aan de consument Publication date: 1993 Link to publication Citation

Nadere informatie

Standard Operating Procedure

Standard Operating Procedure Standard Operating Procedure STZ SOP: U9 Monitoren Distributielijst : STZ Datum : 15-10-2012 Revisiedatum : 15-10-2013 Veranderingen ten opzichte van eerdere versies Versiedatum Hoofdstuk Versiedatum Hoofdstuk

Nadere informatie

Onderzoek naar e-gezondheidszorg in Europa: artsen moeten meer gebruik maken van ICT

Onderzoek naar e-gezondheidszorg in Europa: artsen moeten meer gebruik maken van ICT IP/08/641 Brussel, 25 april 2008 Onderzoek naar e-gezondheidszorg in Europa: artsen moeten meer gebruik maken van ICT De Europese Commissie heeft vandaag de resultaten bekendgemaakt van een pan-europees

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen ten aanzien van toetsen van medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen

Actuele ontwikkelingen ten aanzien van toetsen van medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen Actuele ontwikkelingen ten aanzien van toetsen van medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen NVMETC scholingsdagen 2017 Monique Al Sr wetenschappelijk stafmedewerker CCMO Ontwikkelingen wetgeving 1.

Nadere informatie

Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen. 29 juni 2015

Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen. 29 juni 2015 Persvoorstelling Medische Technologie Vlaanderen 29 juni 2015 Wat ging vooraf Europese richtlijn medisch hulpmiddel Een medisch hulpmiddel is elk instrument, toestel of apparaat, elke software of stof

Nadere informatie

Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016

Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities. Marga Nieuwenhuijse maart 2016 Quality of life in persons with profound intellectual and multiple disabilities Marga Nieuwenhuijse maart 2016 Beoogde resultaten Literatuuronderzoek naar de bestaande concepten van kwaliteit van leven

Nadere informatie

Het gebruik van het EPD voor onderzoek. Congres Clinical Datawarehouse Marc Rietveld, 11 december 2013

Het gebruik van het EPD voor onderzoek. Congres Clinical Datawarehouse Marc Rietveld, 11 december 2013 Het gebruik van het EPD voor onderzoek Congres Clinical Datawarehouse Marc Rietveld, 11 december 2013 Even voorstellen Marc Rietveld Zelfstandig adviseur Parelsnoer UMC Utrecht Project Mondriaan Programma

Nadere informatie

Kwaliteit van zorg door georganiseerde reflectie en dialoog

Kwaliteit van zorg door georganiseerde reflectie en dialoog Kwaliteit van zorg door georganiseerde reflectie en dialoog Bert Molewijk (RN,MA, PhD) Voorbij de vrijblijvendheid Programmaleider Moreel Beraad, VUmc Associate professor Clinical Ethics, Oslo VWS, Week

Nadere informatie

Zorgherallocatie: wat doet dat met het logistieke systeem? Annelies van der Ham

Zorgherallocatie: wat doet dat met het logistieke systeem? Annelies van der Ham Zorgherallocatie: wat doet dat met het logistieke systeem? Annelies van der Ham 29-5-2018 Technisch bestuurskundig ingenieur, werkzaam als onderzoeker en adviseur 2 Grote transformaties zoals nieuwbouw

Nadere informatie

15 mei Inspire richtlijn van kracht

15 mei Inspire richtlijn van kracht Er is er één jarig! 15 mei 2007 Inspire richtlijn van kracht Wat regelt INSPIRE INSPIRE mijlpalen 15/5/2009 INSPIRE wet 3/12/2010 Metadata van annex I en II 9/11/2011 Discovery en view services voor annex

Nadere informatie

Beleidsdocument MEB 47. Toetsingscriteria voor combinatieverpakkingen

Beleidsdocument MEB 47. Toetsingscriteria voor combinatieverpakkingen Beleidsdocument EB 47 Toetsingscriteria voor EB 47 Toetsingscriteria voor 1 van 5 pagina('s) 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Afkortingen... 3 3 Inleiding... 3 3.1 Definitie combinatieverpakking...

Nadere informatie

AnneClaire GNM Zaman, MSc. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC - 3 oktober 2017 Amsterdam Public Health research institute

AnneClaire GNM Zaman, MSc. Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, AMC - 3 oktober 2017 Amsterdam Public Health research institute AnneClaire GNM Zaman, MSc Dr. Kristien MAJ Tytgat Dr. Angela GEM de Boer Prof. dr. Jean HG Klinkenbijl Prof. dr. Monique HW Frings-Dresen voor Arbeid en Gezondheid, AMC - 3 oktober 2017 Amsterdam Public

Nadere informatie

Standard Operating Procedure

Standard Operating Procedure Standard Operating Procedure STZ SOP: U1 Identificatie, werving en pre-screening proefpersonen Distributielijst : STZ Datum : 19-06-2014 Revisiedatum : 19-06-2015 Veranderingen ten opzichte van eerdere

Nadere informatie

Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen. DCRF Jaarcongres-26Sep2018

Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen. DCRF Jaarcongres-26Sep2018 Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen DCRF Jaarcongres-26Sep2018 This project has received funding from the Innovative Medicines Initiative

Nadere informatie

Controleren Europese registratieautoriteiten of geneesmiddelenonderzoek in ontwikkelingslanden op ethische wijze wordt uitgevoerd?

Controleren Europese registratieautoriteiten of geneesmiddelenonderzoek in ontwikkelingslanden op ethische wijze wordt uitgevoerd? Controleren Europese ontwikkelingslanden op ethische wijze wordt uitgevoerd? Onderzoek door Stichting Wemos, Amsterdam juni 2007 Inhoudsopgave 1. Aanleiding voor het onderzoek 1 2. Opzet van het onderzoek

Nadere informatie

Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten

Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten Wat maakt een goede arts? Prof. dr. Wim Pinxten Ik zal boven alles voor mijn patiënten zorgen, hun gezondheid bevorderen en hun lijden verlichten. Monty Python s The Meaning of Life, 1983 MEDISCHE PROFESSIONALITEIT?

Nadere informatie

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland. Annelies van Woudenberg, ClinOps-dag NVFG, 20 april 2017

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland. Annelies van Woudenberg, ClinOps-dag NVFG, 20 april 2017 European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland Annelies van Woudenberg, ClinOps-dag NVFG, 20 april 2017 2 Dutch Clinical Research Foundation (DCRF) Doel ECTR project In oktober 2018 is Nederland

Nadere informatie

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland Annelies van Woudenberg, 9 juni 2017 ECTR biedt kans ambitie NL waar te maken Eenduidige toestemmingsprocedures Europa interessant voor internationale

Nadere informatie

Waarom studies voortijdig stoppen. Job van der Palen METC Twente

Waarom studies voortijdig stoppen. Job van der Palen METC Twente Waarom studies voortijdig stoppen Job van der Palen METC Twente Waarom studies voortijdig stoppen? Veiligheid Effectiviteit Futiliteit Andere redenen Veiligheid (1) Data and Safety Monitoring Board (DSMB)

Nadere informatie

Hoe gaat dit er in de toekomst uitzien?

Hoe gaat dit er in de toekomst uitzien? Hoe gaat dit er in de toekomst uitzien? Joep Dille, Manager afdeling Innovatie en Wetenschap, Isala Gebruiker IT IS ALL IN THE CLOUDS Programma Drie Vragen: Waarom heeft Isala gegevens nodig? (management

Nadere informatie

Symposium Water & Health

Symposium Water & Health Symposium Water & Health Jelle Prins, Decaan MCL Academie Medisch Centrum Leeuwarden Onderzoek en Innovatie MCL Topklinisch opleidingsziekenhuis In Leeuwarden en Harlingen met een regiofunctie voor acute,

Nadere informatie

Symposium Water & Health

Symposium Water & Health Symposium Water & Health Jelle Prins, Decaan MCL Academie Medisch Centrum Leeuwarden Onderzoek en Innovatie Presentatie Jelle Prins 1 MCL Topklinisch opleidingsziekenhuis In Leeuwarden en Harlingen met

Nadere informatie

Nieuwe medische hulpmiddelen en de implementaties

Nieuwe medische hulpmiddelen en de implementaties Nieuwe medische hulpmiddelen en de implementaties Navin Sewberath Misser Joris Jaspers Symposium MSMH Noord, Loop niet te ijsberen! Introductie Navin Sewberath Misser Onderzoeker in opleiding Opleidingscoördinator

Nadere informatie

Standard Operating Procedure

Standard Operating Procedure Standard Operating Procedure STZ SOP: U10 Audit Distributielijst : STZ Datum : 19-06-2014 Revisiedatum : 19-06-2015 Veranderingen ten opzichte van eerdere versies Versiedatum Opmerkingen Versiedatum Opmerkingen

Nadere informatie

Position Paper #Not4Sissies

Position Paper #Not4Sissies huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Position Paper #Not4Sissies Lizette Wattel Coördinator UNO-VUmc Coördinator Onderzoekslijn Geriatrische Revalidatie Ewout Smit AIOTO Ouderengeneeskunde Programma

Nadere informatie

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Concept Procedure Lokale Haalbaarheid klinisch geneesmiddelenonderzoek

Nadere informatie

De ECTR: een kans voor Nederland! Annelies van Woudenberg, DCRF congres, 5 oktober 2016

De ECTR: een kans voor Nederland! Annelies van Woudenberg, DCRF congres, 5 oktober 2016 De ECTR: een kans voor Nederland! Annelies van Woudenberg, DCRF congres, 5 oktober 2016 European Clinical Trial Regulation 536/ 2014 European Clinical Trial Regulation (ECTR): EU Verordening betreffende

Nadere informatie

Standard Operating Procedure

Standard Operating Procedure Standard Operating Procedure STZ SOP: VC8 Beoordeling amendement toetsende commissie (centraal) Distributielijst : STZ Datum : 10-03-2014 Revisiedatum : 10-03-2015 Veranderingen ten opzichte van eerdere

Nadere informatie

KINDERFORMULARIUM. Tjitske van der Zanden Coordinator Kinderformularium Disclosure belangen spreker:

KINDERFORMULARIUM. Tjitske van der Zanden Coordinator Kinderformularium Disclosure belangen spreker: RIVM Off-label 07 maart 2017 1 KINDERFORMULARIUM Tjitske van der Zanden Coordinator Kinderformularium vanderzanden@nkfk.nl Disclosure belangen spreker: Potentiële belangverstrengeling: geen RIVM Off-label

Nadere informatie

Toestemming en bezwaar: Hoe wordt het patiënten gevraagd? Wat vinden ze daarvan? Nader gebruik lichaamsmateriaal en data die hieruit voorkomen

Toestemming en bezwaar: Hoe wordt het patiënten gevraagd? Wat vinden ze daarvan? Nader gebruik lichaamsmateriaal en data die hieruit voorkomen Toestemming en bezwaar: Hoe wordt het patiënten gevraagd? Wat vinden ze daarvan? Marjanka K Schmidt & Susanne Rebers Division Molecular Pathology Division Psychosocial Research and Epidemiology Nader gebruik

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum IMPLEMENTATIE: welke weg? Prof.dr. Rob Oostendorp Dr. Michel Wensing Prof.dr. Richard Grol Implementatie Kenmerken implementatie (ZON, 1997; Gezondheidsraad, 2000). Procesmatige en planmatige invoering.

Nadere informatie

RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & SURF

RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & SURF RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & DIENSTONTWIKKELING @ SURF Wat is Research Management? Research data management is an explicit process covering the creation and stewardship of research materials to

Nadere informatie

Standard Operating Procedure

Standard Operating Procedure Standard Operating Procedure STZ SOP: A4 Publicatie Distributielijst : STZ Datum : 20-03-2014 Revisiedatum : 20-03-2015 Veranderingen ten opzichte van eerdere versies Versiedatum Opmerkingen Versiedatum

Nadere informatie

Toezicht op klinisch onderzoek: bevindingen uit inspecties bij GGZ instellingen

Toezicht op klinisch onderzoek: bevindingen uit inspecties bij GGZ instellingen Toezicht op klinisch onderzoek: bevindingen uit inspecties bij GGZ instellingen Afdeling Farmaceutische Bedrijven, Klinisch Onderzoek Good Clinical Practice Inhoud Wat doet de IGJ aan toezicht op klinisch

Nadere informatie