Algemene gegevens / General Information

Transcriptie

1 Subsidieaanvraagformulier / Grant Application Form Dossiernummer / Dossier number: DEFINITIEF Algemene gegevens / General Information Programma / Programme Zorg voor Beter/ Invoeren van innovaties in de care Subsidieronde / Subsidy round Oproep voor kleine innovatieprojecten Projecttitel / Project title Opstatoilet Aanvrager / Applicant Drs. ing. JJ Knibbe Functie / Position: Opleiding / Education: Studierichting / Subject: T: F: E: j.j.knibbe@wxs.nl Locomotion Brinkerpad WJ BENNEKOM Projectleden / Project members Drs. NE Knibbe (Projectleider en penvoerder) Functie / Position: onderzoeker / adviseur Opleiding / Education: WO Studierichting / Subject: Bewegingswetenschappen T: F: E: n.e.knibbe@locomotion.nu Locomotion Brinkerpad WJ BENNEKOM Nederland J Boomgaard (Bestuurlijk verantwoordelijke) Functie / Position: ergotherapeut Opleiding / Education: HBO Studierichting / Subject: ergotherapie T: F: E: j.boomgaard@amsterdamthuiszorg.nl Amsterdam Thuiszorg Innovatieve Zorg Reigersbos AR AMSTERDAM ZUIDOOST Nederland Projectgegevens / Project information Aangemaakt door ProjectNet / Generated by ProjectNet: :25 p. 1

2 Subsidieaanvraagformulier / Grant Application Form Dossiernummer / Dossier number: Geplande duur in maanden / Project duration in months 6 maanden / months Datum indienen (via ProjectNet) / Date of application :25 Samenvatting / Summary Samenvatting Opstatoilet (Amsterdam Thuiszorg) Het zelfstandig kunnen gaan zitten en opstaan van het toilet is een uitermate belangrijke vaardigheid. Niet alleen voor de eigenwaarde van de cliënt, maar ook omdat mobiliteit een belangrijke determinant is van het ontstaan van incontinentie. Het Opstatoilet kan hieraan een mogelijke bijdrage leveren. De bril van dit toilet beweegt, net zoals bij de opstastoel, met de cliënt mee omhoog. Hierdoor kan de cliënt gemakkelijker zelf op het toilet gaan zitten en weer opstaan. Omdat de hoogte waarop ontlast wordt laag blijft, is er geen extra risico op obstipatie. Ook is er minder kans op incontinentie omdat de zelfstandige mobiliteit langer behouden blijft. De innovatie is relevant voor alle zorgbranches en dan vooral bij de zorg voor cliënten die moeite hebben met zelfstandig opstaan bij het toiletteren. De bovenstaande redenering is deels voldoende onderbouwd, deels onvoldoende. In dit project zullen we de hypothesen die ten grondslag liggen aan de werking van de Opstatoilet zoveel mogelijk onderbouwen met literatuur over incontinentiepreventie, mobiliteit, de natuurlijke opstabeweging en obstipatie. Daarnaast zien we dat de link tussen het Opstatoilet, incontinentiepreventie, obstipatiepreventie en de vermindering van de fysieke belasting van de zorgverlener of mantelzorger in de praktijk nog nauwelijks wordt gelegd. Dat is een gemiste kans. Het aanbieden en communiceren van de in dit project ontwikkelde kennis is daarom het einddoel. Op basis daarvan kunnen zorgorganisaties beter bepalen of deze innovatie ook voor hen een geschikte en relevante ontwikkeling is. Allereerst zullen we de hypothesen die ten grondslag liggen aan de werking van de Opstatoilet zoveel mogelijk onderbouwen met literatuur over incontinentiepreventie, mobiliteit, de opstabeweging en de obstipatie. De hiervoor noodzakelijke gegevens zullen worden verkregen door een vijftal cases bestuderen waarin het Opstatoilet in de praktijk wordt gebruikt. Ook zal het opstaan met het Opstatoilet biomechanisch worden bestudeerd. De resultaten worden beschreven in de vorm van een praktijkgericht artikel dat aan een vakblad zal worden aangeboden. Daarnaast zal de informatie met breed worden verspreid via de bestaande communicatiekanalen. Ondertekening / Signatures DEFINITIEF Naam projectleider en penvoerder: NE Knibbe Naam bestuurlijk verantwoordelijke: J Boomgaard Plaats en datum: Plaats en datum: Handtekening: Handtekening: Aangemaakt door ProjectNet / Generated by ProjectNet: :25 p. 2

3 Subsidieaanvraagformulier / Grant Application Form Dossiernummer / Dossier number: DEFINITIEF Aangemaakt door ProjectNet / Generated by ProjectNet: :25 p. 3

4 Projectbeschrijving Opstatoilet (Amsterdam Thuiszorg). Soort project Pilot-implementatie van een innovatie Verspreiding van een innovatie Aandachtsgebied van de innovatie: Aanpassing van zorgconcepten Gebruik van zorgtechnologie, hulpmiddelen en ICT in de directe zorgverlening Branche: Gehandicaptenzorg Langdurige GGZ Thuiszorg Verpleging & Verzorging De innovatie is relevant voor alle bovengenoemde zorgbranches en dan vooral bij de zorg voor cliënten die moeite hebben met zelfstandig opstaan bij het toiletteren. In dit project zal ook de door TNO voor ZonMw ontwikkelde rekentool gebruikt kunnen worden om de effecten in kaart te brengen. Beschrijving van de innovatie: (max. 25 regels). Het zelfstandig kunnen gaan zitten en opstaan van het toilet is een uitermate belangrijke vaardigheid. Niet alleen voor de eigenwaarde van de cliënt, maar ook omdat mobiliteit een belangrijke determinant is van het ontstaan van incontinentie. De kans op incontinentie zou 13 keer vergroot worden als een cliënt niet meer in staat is om de transfer van toilet naar stoel te maken (Valk, Cools & Schrijvers, 1999, Knibbe & Knibbe, 2000). Ter vergelijking, de kans wordt slechts twee maal groter bij dementie. Mede daarom zien we dat steeds meer toiletten verhoogd worden, al dan niet met een losse verhoger. Een belangrijk nadeel daarvan is dat de cliënt problemen kan krijgen met ontlasten (obstipatie). Een mogelijke oplossing hiervoor is het Opstatoilet. De bril van dit toilet beweegt, net zoals bij de opstastoel, met de cliënt mee omhoog. Hierdoor kan de cliënt gemakkelijker zelf op het toilet gaan zitten en weer opstaan. Omdat de hoogte waarop

5 ontlast wordt laag blijft, is er geen extra risico op obstipatie. Ook is er minder kans op incontinentie omdat de zelfstandige mobiliteit langer behouden blijft. Aangezien de helft tot driekwart van de ouderen in de verpleeg- en verzorgingshuizen in meerdere of mindere mate incontinent is (Gardner & Fonda, 1994, Ribbe et al, 1995, Valk 1999) spreken hier van een omvangrijk probleem. Thuiszorg Amsterdam is van plan om in het kader van deze Zorg voor Beter subsidiemogelijkheid de meerwaarde te onderzoeken van het inzetten van het Opstatoilet in de thuiszorg. De resultaten daarvan zijn worden meegenomen in de discussie voor het opnemen van dit hulpmiddel in het uitleenpakket en voor de advisering van de Thuiszorg Amsterdam naar haar cliënten toe. Het project zal echter zo breed worden opgezet dat ook andere zorginstellingen, ook buiten de Thuiszorg, hiermee hun voordeel kunnen doen. Beschrijving van het einddoel van het project: (max. 25 regels). De bovenstaande redenering is deels voldoende onderbouwd, deels onvoldoende. In dit project zullen we de hypothesen die ten grondslag liggen aan de werking van de Opstatoilet zoveel mogelijk onderbouwen met literatuur over incontinentiepreventie, mobiliteit, de natuurlijke opstabeweging en obstipatie. Daarnaast zien we dat de link tussen het Opstatoilet, incontinentiepreventie, obstipatiepreventie en de vermindering van de fysieke belasting van de zorgverlener of mantelzorger in de praktijk nog nauwelijks wordt gelegd. Dat is een gemiste kans. Het aanbieden en communiceren van de in dit project ontwikkelde kennis is daarom het einddoel. Op basis daarvan kunnen zorgorganisaties beter bepalen of deze innovatie ook voor hen een geschikte en relevante ontwikkeling is. Wat is de relatie tussen de innovatie en arbeidsproductiviteit? (max. 25 regels) Bij het optimaal inzetten van het Opstatoilet zou allereerst de mobiliteit van de cliënt ten aanzien van de toiletgang zoveel mogelijk onderhouden kunnen worden. Dit heeft positieve gevolgen voor de preventie van incontinentie, vermindert de fysieke belasting van de zorgverleners (er hoeft minder ondersteund en begeleid te worden) en reduceert de tijd die zorgverleners nodig hebben bij de toiletgang (een deel van de cliënten blijft zelfstandig) Ook kan met het Opstatoilet de inzet van toiletverhogers en verhoogde toiletpotten voorkomen worden, hetgeen positieve gevolgen heeft voor de preventie van obstipatie (en dus de inzet van laxerende middelen). Al met al ligt er een vrij duidelijke link tussen het gebruik van het Opstatoilet, de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van leven. Maar ook de relatie met arbeidsproductiviteit is door de verminderde inzet van zorgverleners niet onwaarschijnlijk.

6 Dit zijn (reële) veronderstellingen op basis van praktijkervaringen. Het project zal een antwoord moeten geven op de juistheid er van. Plan van aanpak voor het project: welke activiteiten worden ondernomen, wat is de planning en welke partijen nemen deel aan de projectgroep? (max. 100 regels) Vanuit Thuiszorg Amsterdam zal Josien Boomgaard (ergotherapeut) deelnemen en als intern projectleider optreden. Nico Knibbe (bewegingswetenschapper, LOCOmotion) zal de rol van extern projectleider op zich nemen. Het project valt uiteen in vier stappen. We lichten deze hieronder kort toe. Stap 1 Allereerst zullen we de hypothesen die ten grondslag liggen aan de werking van de Opstatoilet zoveel mogelijk onderbouwen met literatuur over incontinentiepreventie, mobiliteit, de opstabeweging en de obstipatie. Stap 2 Vervolgens zal worden onderzocht wat de precieze voor- en nadelen zijn van het gebruiken van het Opstatoilet in de praktijk. We bestuderen daartoe een vijftal cases waarin het Opstatoilet in de praktijk wordt gebruikt en toetsen deze bevindingen aan de literatuur. Stap 3 Ook zal het opstaan met het Opstatoilet biomechanisch worden bestudeerd. Beoordeeld zal worden in hoeverre het opstaan met het Opstatoilet de normale, oorspronkelijke opstabeweging volgt en ondersteunt. Het opstaan met het Opstatoilet zal daartoe op video opgenomen worden en naderhand beeld voor beeld geanalyseerd worden middels een daarvoor veel gebruikte multimomentopname methode (3DSSPP) met bijbehorende tijdsregistratie. LOCOmotion heeft deze methode in meerdere vergelijkbare projecten met succes gebruikt. Stap 4 Tot slot worden de resultaten beschreven in de vorm van een praktijkgericht artikel dat aan een vakblad zal worden aangeboden. Daarnaast zal de informatie met een wijd gebaar (Knibbe & Knibbe, 2006)* worden verspreid via de bestaande communicatiekanalen. * In de publicatie De Nieuwe Geheimen, geschreven door LOCOmotion met financiering van ZonMw, wordt gepleit voor het communiceren met een groot gebaar om vervolgens achteraf te evalueren waar het meeste effect is gesorteerd. De planning is om in april 2007 te starten en het project in oktober af te ronden.

7 Achtergrondinformatie: zijn er door leden van de projectgroep eerder activiteiten uitgevoerd op het gebied van innovatie en/of arbeidsproductiviteit? (max. 25 regels). Het projectteam bestaat voorlopig uit drie personen. Josien Boomgaard zal als ergotherapeut de inhoudelijke begeleiding vanuit Amsterdam Thuiszorg voor haar rekening nemen. Zij wordt daarin ondersteund door het hoofd van het uitleenmagazijn aldaar. Josien Boomgaard was onder andere actief uitvoerend teamlid van de ZonMw Thuiszorgtechnologie projecten KlikKlak en GoedGebruik. Ook werkt zij als zelfstandig ergonomisch adviseur en geeft zij zowel intern als extern trainingen op het raakvlak van ergonomie en zorg. Nico Knibbe heeft als partner van onderzoeks- en adviesbureau LOCOmotion, meegewerkt aan diverse onderzoeken op het gebied van innovaties en arbeidsproductiviteit. Het gaat daarbij zowel om onderzoek, de implementatie en de monitoring daarvan. Het meest recent is het opstellen van een viertal businesscases (voor verzorgend wassen, plafondtilsystemen, aangepaste kleding en de inzet van ErgoCoaches) met bijbehorende rekenmodules. Tot slot heeft LOCOmotion als bureau veel ervaring in het ontwikkelen van concreet en praktisch voorlichtings- en cursusmateriaal. Veel van dit materiaal is succesvol en wordt landelijk (zeer) intensief gebruikt in alle zorgbranches. Opdrachtgevers waren met name de diverse werkgeverskoepels, ZonMw, RegioPlus, commerciële partijen of de uitvoerders van de diverse Arboconvenanten in de zorg.

8 This document was created with Win2PDF available at The unregistered version of Win2PDF is for evaluation or non-commercial use only. This page will not be added after purchasing Win2PDF.

9 Begroting Opstatoilet (Thuiszorg Amsterdam) Kostenpost Kosten Personeel Materieel Apparatuur Overig 500 Totaal Gevraagde bijdrage van ZonMw Bedrag : ,- Eigen bijdrage aan de begroting Bedrag : tijd Uit cofinanciering Totale projectbegroting Bedrag : Toelichting op begroting (max 25 regels) De kosten zijn vooral de tijd die nodig is voor het uitvoeren van het onderzoek, de verslaglegging en het schrijven van het artikel. Het gaat daarbij om de tijd die intern nodig is bij Amsterdam Thuiszorg en de tijd die extern nodig is voor het onderzoeksbureau. We verwachten voor de verspreiding van de resultaten gebruik te kunnen maken van andere veel door ons gebruikte landelijke kanalen (papieren en internet) en de vakpers (bladen voor de zorg). De kosten daarvan zijn derhalve nihil.

10 This document was created with Win2PDF available at The unregistered version of Win2PDF is for evaluation or non-commercial use only. This page will not be added after purchasing Win2PDF.